Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tarihöncesi Gürcistan, bugünkü Gürcistan topraklarına ilk insanların yerleştiği dönem ile Asur, Urartu ve Klasik dönem yazarlarının bahsettiği proto-Gürcü kabilelerinin görülmeye başladığı dönem arasındaki zaman dilimine verilen addır.
Paleolitik, Mezolitik
1999 ve 2002 yıllarındaki keşiflerle beraber, Güney Gürcistan'ın Dmanisi şehrinde Homo erectus kafatası (H. e. Georgicus) bulunmuştur. Bu keşif, insanların çok uzun zamandır Gürcistan'da yaşadığını kanıtlamıştır. İnsan kalıntılarının, yüzlerce taş aletin ve çok sayıda hayvan kemiğinin ortaya çıkarıldığı arkeolojik katman, yaklaşık 1.6-1.8 milyon yıl öncesine tarihlenmektedir (zeminin altından geçen bazalt lav yatağı yaklaşık 1.8 milyon yıllıktır). Yerleşim bölgesi, Afrika kıtası dışındaki insanların varlığına dair en eski kanıtları sunmaktadır.
Sonraki dönemde, Gürcistan dağlıklarında, özellikle Kudaro mağaralarında (deniz seviyesinden 1600 m yükseklikte) ve Tsona'da (2100 m) Alt Paleolitik Çağ'a tarihlenen Aşölyen bölgeleri keşfedilmiştir. Aşölyen açık hava bölgeleri ve buluntular Gürcistan'ın diğer bölgelerinde de bulunmuştur. Örnek olarak Cavaheti Platosu'nda (2400 m) bulunan Aşölyen el baltaları verilebilir.
Gürcistan topraklarındaki ilk sürekli yerleşim, 200.000 yıl önceye, Orta Paleolitik döneme dayanmaktadır. Bu döneme ait bulgular, Şida Kartli, İmereti, Abhazya ve diğer bölgelerde bulunmuştur.
Kafkas Dağları'yla çevrelenen ve Karadeniz'in iyileştirici etkilerinden yararlanan bölge, Pleistosen dönemi boyunca soyu tükenmekte olan canlıların zarar görmemesini sağlayan biyocoğrafik bir yer olmuştur.
Bu coğrafi özellikler, Güney Kafkasya'yı şiddetli iklim salınımlarından kurtarmış ve insanların binlerce yıl boyunca bölgede refah içinde yaşamasını sağlamıştır.
Üst Paleolitik döneme ait kalıntılar Satsurblia, Devis Hvreli, Sakazhia, Sagvarcile, Dzudzuana, Samertşle Klde, Gvarcilas Klde ve diğer mağara sahalarında araştırılmıştır. Dzudzuana'daki bir mağarada, MÖ 36.000 yılına tarihlenen, bilinen en eski boyalı keten lifleri bulunmuştur. O dönemde, Batı Gürcistan'daki Rioni ve Kvirila vadilerinin aksine Güney Kafkasya'nın doğu bölgesinde seyrek olarak yerleşimler başlamıştır. Yaklaşık 10.000-12.000 yıl önce sona eren Paleolitik dönemi, Mezolitik kültür (Kotias Klde) takip etmiştir. O dönemde Kafkasya'nın coğrafi ortamı günümüzdeki şeklini almıştır.
Neolitik
Yemleme ve avcılıktan, tarım ve hayvancılığa geçiş gibi Neolitik kültürün belirtilerine, Gürcistan'da en azından MÖ 6. binyılın başlarından beri rastlanılmaktadır. Erken Neolitik yerleşimler, en çok batı Gürcistan'da bulunmuştur. Bunlar Hutsubani, Anaseuli, Kistriki, Kobuleti, Tetramitsa, Apiança, Mahvilauri, Kotias Klde, Paluri ve diğer tarihi bölgelerdir. MÖ 5. binyılda, Kura (Mtkvari) havzasında da istikrarlı bir şekilde nüfus artışı başlamış ve Tsopi, Aruchlo ve Sadahlo gibi yerleşimler oluşmuştur. Uzun süreli kültürel gelenekler, ayırt edici mimari ve taş işçiliğindeki yapılar dönem geçişini ortaya koymaktadır. Bu eserlerin bulunduğu bölgeler,Şulaveri-Şomu kültürü olarak da bilinen Geç Neolitik / Eneolitik dönemden kalmadır. Şulaveri kültürünün görüldüğü bölgelerden çıkarılan eserlere yapılan radyokarbon testleri, bölgedeki ilk yerleşim yerlerinin MÖ altıncı binyılın sonu veya MÖ beşinci binyılın başından kalma olduğunu göstermektedir.
Doğu Anadolu ve Güney Kafkasya'nın dağlık bölgelerindeki evcil hayvanların, ekilebilir tahılların ve baklagillerin uyumlu kombinasyonu, dünyadaki ilk tarım bölgelerinden birinin oluşmasını sağlamıştır. Bu yüzden burası, medeniyetin beşiklerinden biri olarak kabul edilebilir.
MÖ 4. binyılın son çeyreğinde başlayan dönemde, muhtemelen etnik olarak Hurrilerle bağlantılı insanların bölgenin tamamında yaşadığı düşünülmektedir. Sonraki 2.000 yıllık dönem, bazı akademisyenler tarafından Kalkolitik veya Eneolitik dönem olarak nitelendirilir.
Bronz Çağı
Erken metalurji Gürcistan'da MÖ 6. binyılda başladı. Neolitik Şulaveri-Şomutepe kültürünün katmanlarında çok eski zamanlardan kalma metal nesneler keşfedilmiştir. 4. binyılın başlangıcında, Doğu Gürcistan ve tüm Transkafkasya bölgesinde metaller daha da yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
MÖ 3400 ile 2000 yılları arasında bölgede, Kura ve Aras havzaları merkezli Karaz veya Erken Transkafkasya kültürü gelişmiştir. Bu dönemde sığır ve koyun yetiştiriciliğine dayalı ekonomik istikrar ve gözle görülür kültürel gelişme sağlanmıştır. Dönemin yerel kabile reisleri zenginlik ve güç sahibi gibi gözükmektedir. Kabile reislerinin mezar höyüklerinden altın ve gümüş kaplar çıkarılmıştır; kaplardan birkaçı Orta Doğu kült etkisini gösteren ritüel sahnelerle işlenmiştir. Bu kültür, daha gelişmiş Akad Mezopotamya kültürüyle bağlantılıydı, ancak bağlantı kademeli olarak azaldı ve durdu. MÖ 2300'de Karaz kültürü bölgesel kültürlere bölündü. Bölünmüş kültürlerden biri, doğu Gürcistan'daki Bedeni kültürüdür.
MÖ 3. binyılın sonlarında, halklar arasındaki ticaretin arttığına ve ekonomik gelişmeler olduğuna dair kanıtlar bulunmuştur. Batı Gürcistan'da, MÖ 1800 ve 700 yılları arasında Kolhis olarak bilinen eşsiz bir kültür gelişti. Gürcistan'ın doğusunda ise Trialeti'nin kurgan (tümülüs) kültürü M.Ö. 1500'lerde zirveye ulaştı.
Klde, Orçosani ve Safar-Haraba'daki arkeolojik alanlar BTC boru hattının inşaatı sırasında ortaya çıkarıldı.
Demir Çağı ve Klasik Antik Çağ
MÖ 2. binyılın son yüzyıllarında, Güney Kafkasya'da demir işlenmeye başladı. Gerçek Demir Çağı, şimdiye kadar bakır ve bronzdan yapılmış olan üstün kalitedeki alet ve silahların demirden yapılmasıyla başladı. Demir Çağına gerçek anlamda geçiş, Yakın Doğu'nun büyük bir kısmında MÖ 10 veya 9. yüzyılda gerçekleşmiştir.
Bu dönemde, Proto-Kartveliler'in etnik ve dilsel birliği, günümüzde Güney Kafkas ailesini oluşturan çeşitli dallara ayrılmıştır. MÖ 19. yüzyılda ayrılan ilk dil, Kuzeybatı Gürcistan'da konuşulan Svan diliydi. MÖ 8. yüzyılda ise Megrelce ve Lazcadan oluşan Zan grubu farklı bir dil haline geldi.
Kaynakça
- ^ Vekua, A., Lordkipanidze, D., Rightmire, G. P., Agusti, J., Ferring, R., Maisuradze, G., et al. (2002). A new skull of early Homo from Dmanisi, Georgia. Science, 297:85–9.
- ^ Bar-Yosef, Ofer; Belfer-Cohen, Anna, and Adler, Daniel S. (2006), The Implications of the Middle-Upper Paleolithic Chronological Boundary in the Caucasus to Eurasian Prehistory 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Anthropologie XLIV/1:49-60.
- ^ Qiaomei Fu et al. The genetic history of Ice Age Europe, 2016.
- ^ "Jones, E. R. et al. Upper Palaeolithic genomes reveal deep roots of modern Eurasians, 2015". 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2019.
- ^ Kiguradze, T. and Menabde, M. 2004. The Neolithic of Georgia. In: Sagona, A. (ed.), A View from the Highlands: Archaeological Studies in Honour of Charles Burney. Ancient Near Eastern Studies Supplement 12. Leuven: Peeters, pp. 345-398.
- ^ Thomas Stöllner, Irina Gambaschidze (2014) THE GOLD MINE OF SAKDRISI AND EARLIEST MINING AND METALLURGY IN THE TRANSCAUCASUS AND THE KURA-VALLEY SYSTEM 18 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Smithsonian. 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2014.
- Kushnareva, Karinė Khristoforovna (1997; HN Michael tarafından çevrildi), tarih öncesi güney Kafkasya : MÖ sekizinci yüzyıldan ikinci binyılın kültürel ve sosyoekonomik gelişim aşamaları . Pennsylvania Üniversitesi Müzesi,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tarihoncesi Gurcistan bugunku Gurcistan topraklarina ilk insanlarin yerlestigi donem ile Asur Urartu ve Klasik donem yazarlarinin bahsettigi proto Gurcu kabilelerinin gorulmeye basladigi donem arasindaki zaman dilimine verilen addir Paleolitik MezolitikDmanisi de bulunan Homo erectus fosilleri gunumuzde Isvicre deki Kanton Jeoloji Muzesi nde tutulmaktadir 2009 1999 ve 2002 yillarindaki kesiflerle beraber Guney Gurcistan in Dmanisi sehrinde Homo erectus kafatasi H e Georgicus bulunmustur Bu kesif insanlarin cok uzun zamandir Gurcistan da yasadigini kanitlamistir Insan kalintilarinin yuzlerce tas aletin ve cok sayida hayvan kemiginin ortaya cikarildigi arkeolojik katman yaklasik 1 6 1 8 milyon yil oncesine tarihlenmektedir zeminin altindan gecen bazalt lav yatagi yaklasik 1 8 milyon yilliktir Yerlesim bolgesi Afrika kitasi disindaki insanlarin varligina dair en eski kanitlari sunmaktadir Sonraki donemde Gurcistan dagliklarinda ozellikle Kudaro magaralarinda deniz seviyesinden 1600 m yukseklikte ve Tsona da 2100 m Alt Paleolitik Cag a tarihlenen Asolyen bolgeleri kesfedilmistir Asolyen acik hava bolgeleri ve buluntular Gurcistan in diger bolgelerinde de bulunmustur Ornek olarak Cavaheti Platosu nda 2400 m bulunan Asolyen el baltalari verilebilir Gurcistan topraklarindaki ilk surekli yerlesim 200 000 yil onceye Orta Paleolitik doneme dayanmaktadir Bu doneme ait bulgular Sida Kartli Imereti Abhazya ve diger bolgelerde bulunmustur Kafkas Daglari yla cevrelenen ve Karadeniz in iyilestirici etkilerinden yararlanan bolge Pleistosen donemi boyunca soyu tukenmekte olan canlilarin zarar gormemesini saglayan biyocografik bir yer olmustur Bu cografi ozellikler Guney Kafkasya yi siddetli iklim salinimlarindan kurtarmis ve insanlarin binlerce yil boyunca bolgede refah icinde yasamasini saglamistir Ust Paleolitik doneme ait kalintilar Satsurblia Devis Hvreli Sakazhia Sagvarcile Dzudzuana Samertsle Klde Gvarcilas Klde ve diger magara sahalarinda arastirilmistir Dzudzuana daki bir magarada MO 36 000 yilina tarihlenen bilinen en eski boyali keten lifleri bulunmustur O donemde Bati Gurcistan daki Rioni ve Kvirila vadilerinin aksine Guney Kafkasya nin dogu bolgesinde seyrek olarak yerlesimler baslamistir Yaklasik 10 000 12 000 yil once sona eren Paleolitik donemi Mezolitik kultur Kotias Klde takip etmistir O donemde Kafkasya nin cografi ortami gunumuzdeki seklini almistir NeolitikYemleme ve avciliktan tarim ve hayvanciliga gecis gibi Neolitik kulturun belirtilerine Gurcistan da en azindan MO 6 binyilin baslarindan beri rastlanilmaktadir Erken Neolitik yerlesimler en cok bati Gurcistan da bulunmustur Bunlar Hutsubani Anaseuli Kistriki Kobuleti Tetramitsa Apianca Mahvilauri Kotias Klde Paluri ve diger tarihi bolgelerdir MO 5 binyilda Kura Mtkvari havzasinda da istikrarli bir sekilde nufus artisi baslamis ve Tsopi Aruchlo ve Sadahlo gibi yerlesimler olusmustur Uzun sureli kulturel gelenekler ayirt edici mimari ve tas isciligindeki yapilar donem gecisini ortaya koymaktadir Bu eserlerin bulundugu bolgeler Sulaveri Somu kulturu olarak da bilinen Gec Neolitik Eneolitik donemden kalmadir Sulaveri kulturunun goruldugu bolgelerden cikarilan eserlere yapilan radyokarbon testleri bolgedeki ilk yerlesim yerlerinin MO altinci binyilin sonu veya MO besinci binyilin basindan kalma oldugunu gostermektedir Dogu Anadolu ve Guney Kafkasya nin daglik bolgelerindeki evcil hayvanlarin ekilebilir tahillarin ve baklagillerin uyumlu kombinasyonu dunyadaki ilk tarim bolgelerinden birinin olusmasini saglamistir Bu yuzden burasi medeniyetin besiklerinden biri olarak kabul edilebilir MO 4 binyilin son ceyreginde baslayan donemde muhtemelen etnik olarak Hurrilerle baglantili insanlarin bolgenin tamaminda yasadigi dusunulmektedir Sonraki 2 000 yillik donem bazi akademisyenler tarafindan Kalkolitik veya Eneolitik donem olarak nitelendirilir Bronz CagiErken metalurji Gurcistan da MO 6 binyilda basladi Neolitik Sulaveri Somutepe kulturunun katmanlarinda cok eski zamanlardan kalma metal nesneler kesfedilmistir 4 binyilin baslangicinda Dogu Gurcistan ve tum Transkafkasya bolgesinde metaller daha da yaygin olarak kullanilmaya baslandi MO 3400 ile 2000 yillari arasinda bolgede Kura ve Aras havzalari merkezli Karaz veya Erken Transkafkasya kulturu gelismistir Bu donemde sigir ve koyun yetistiriciligine dayali ekonomik istikrar ve gozle gorulur kulturel gelisme saglanmistir Donemin yerel kabile reisleri zenginlik ve guc sahibi gibi gozukmektedir Kabile reislerinin mezar hoyuklerinden altin ve gumus kaplar cikarilmistir kaplardan birkaci Orta Dogu kult etkisini gosteren rituel sahnelerle islenmistir Bu kultur daha gelismis Akad Mezopotamya kulturuyle baglantiliydi ancak baglanti kademeli olarak azaldi ve durdu MO 2300 de Karaz kulturu bolgesel kulturlere bolundu Bolunmus kulturlerden biri dogu Gurcistan daki Bedeni kulturudur MO 3 binyilin sonlarinda halklar arasindaki ticaretin arttigina ve ekonomik gelismeler olduguna dair kanitlar bulunmustur Bati Gurcistan da MO 1800 ve 700 yillari arasinda Kolhis olarak bilinen essiz bir kultur gelisti Gurcistan in dogusunda ise Trialeti nin kurgan tumulus kulturu M O 1500 lerde zirveye ulasti Klde Orcosani ve Safar Haraba daki arkeolojik alanlar BTC boru hattinin insaati sirasinda ortaya cikarildi Demir Cagi ve Klasik Antik CagMO 2 binyilin son yuzyillarinda Guney Kafkasya da demir islenmeye basladi Gercek Demir Cagi simdiye kadar bakir ve bronzdan yapilmis olan ustun kalitedeki alet ve silahlarin demirden yapilmasiyla basladi Demir Cagina gercek anlamda gecis Yakin Dogu nun buyuk bir kisminda MO 10 veya 9 yuzyilda gerceklesmistir Bu donemde Proto Kartveliler in etnik ve dilsel birligi gunumuzde Guney Kafkas ailesini olusturan cesitli dallara ayrilmistir MO 19 yuzyilda ayrilan ilk dil Kuzeybati Gurcistan da konusulan Svan diliydi MO 8 yuzyilda ise Megrelce ve Lazcadan olusan Zan grubu farkli bir dil haline geldi Kaynakca Vekua A Lordkipanidze D Rightmire G P Agusti J Ferring R Maisuradze G et al 2002 A new skull of early Homo from Dmanisi Georgia Science 297 85 9 Bar Yosef Ofer Belfer Cohen Anna and Adler Daniel S 2006 The Implications of the Middle Upper Paleolithic Chronological Boundary in the Caucasus to Eurasian Prehistory 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anthropologie XLIV 1 49 60 Qiaomei Fu et al The genetic history of Ice Age Europe 2016 Jones E R et al Upper Palaeolithic genomes reveal deep roots of modern Eurasians 2015 21 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2019 Kiguradze T and Menabde M 2004 The Neolithic of Georgia In Sagona A ed A View from the Highlands Archaeological Studies in Honour of Charles Burney Ancient Near Eastern Studies Supplement 12 Leuven Peeters pp 345 398 Thomas Stollner Irina Gambaschidze 2014 THE GOLD MINE OF SAKDRISI AND EARLIEST MINING AND METALLURGY IN THE TRANSCAUCASUS AND THE KURA VALLEY SYSTEM 18 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Smithsonian 20 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2014 Kushnareva Karine Khristoforovna 1997 HN Michael tarafindan cevrildi tarih oncesi guney Kafkasya MO sekizinci yuzyildan ikinci binyilin kulturel ve sosyoekonomik gelisim asamalari Pennsylvania Universitesi Muzesi 0 924171 50 2