Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Crush sendromu (aynı zamanda ezilme sendromu, travmatik rabdomiyoliz veya Bywaters sendromu), iskelet kasında ezilme yaralanmasından sonra büyük şok ve böbrek yetmezliği ile karakterize tıbbi bir durumdur. , vücudun etkilenen bölgelerinde kas şişmesine ve/veya nörolojik rahatsızlıklara neden olan kolların, bacakların veya vücudun diğer kısımlarının sıkışması iken, crush sendromu sistemik belirtilerle birlikte lokalize ezilme yaralanmasıdır. Vakalar genellikle deprem gibi felaketlerde, devrilen duvarların altında kalan kişilerde görülür.
| Crush sendromu | |
|---|---|
 | |
| 1985'teki Meksika Depremi'nde yıkılan bir bina. Depremler, crush sendromu yaralanmalarının ana nedenidir. | |
| Uzmanlık | Acil tıp  |
| Komplikasyon | Böbrek yetmezliği |
Ezilme hasarı olan kişiler en büyük zorluklardan bazılarını teşkil eder ve yaralanmalarının olduğu yerde bir doktorun ilgisine ihtiyaç duyabilirler. Yaralının uygun fizyolojik hazırlığı zorunludur. Hastayı ampütasyon yapmadan kurtarmak mümkün olabilir; ancak ciddi durumlarda saha ampütasyonları gerekli olabilir.
Patofizyoloji
Japon bir doktor olan , ezilme sendromunu ilk kez 1923 yılında bildirdi.Birinci Dünya Savaşı'nda böbrek yetmezliği nedeniyle ölen üç askerin patolojisini incelemişti. Böbrek değişiklikleri, oksijen eksikliği nedeniyle kasların tahrip olmasından kaynaklanan aşırı miyoglobin birikiminden kaynaklanıyordu. İlerleyici akut böbrek yetmezliği kaynaklanmaktadır.
Bu sendrom daha sonra İngiliz doktor tarafından 1941 yılında Londra'nın savaş zamanında bombalanması (The Blitz) sırasında hastalarda tanımlandı. Ezilme basıncının serbest bırakılmasından sonra ortaya çıkan bir . Mekanizmanın, rabdomiyoliz (iskemik koşullar nedeniyle hasar gören iskelet kasının parçalanması) ürünleri olan kas yıkım ürünlerinin (özellikle miyoglobin, potasyum ve fosfor) kan dolaşımına salınması olduğuna inanılmaktadır.
Böbrekler üzerindeki spesifik etkisi tam olarak anlaşılamamıştır, ancak kısmen miyoglobinin nefrotoksik metabolitlerine bağlı olabilir.
En yıkıcı sistemik etkiler, hasta uygun şekilde hazırlanmadan ezilme basıncı aniden serbest bırakıldığında ortaya çıkabilir ve reperfüzyon sendromuna neden olabilir. Ezilme mekanizmasına doğrudan maruz kalan dokuya ek olarak, doku daha sonra uzuvlarda ve ekstremitelerde ani reoksijenasyona maruz kalır. Uygun hazırlık yapılmadığında, hasta ağrı kontrolü ile iyileşmeden önce neşeli olabilir, ancak kısa bir süre sonra ölebilir. Bu ani başarısızlık "gülümseyen ölüm" olarak adlandırılır.
Bu sistemik etkilere travmatik rabdomiyoliz neden olur. Kas hücreleri ölürken sodyum, su ve kalsiyum emerler; rabdomiyoliz potasyum, miyoglobin, fosfat, , kreatin ve açığa çıkarır.[]
Yaralanma tedavi edilmezse ezilme sendromu doğrudan kompartman sendromundan kaynaklanabilir. Belirtiler beş adettir: ağrı, , parestezi (karıncalanma), felç ve nabızsızlık.
Tedavi
Rabdomiyoliz bir nekroz olduğu için etkilerini ve hasarını geri alabilecek belirgin bir tedavi seçeneği yoktur. Ancak erken ve tutarlı bir şekilde hareket edilerek daha fazla komplikasyona yol açabilecek patolojinin oranı azaltılabilir. Genel tedavi böbrek yetmezliğinin (renal yetmezlik) önlenmesine bağlıdır, bu da hastanın rehidrate edilmesiyle yapılır. Ayrıca idrarın daha bazik bir pH değerine sahip olmasını sağlamaya da bağlıdır (idrarın alkalileştirilmesi).
Hemen tedavi edilmeyen crush sendromu ölümüne ciddi kafa yaralanması, karın organlarının hasar gördüğü gövde yaralanması ve asfiksi (aşırı oksijen kaybı) neden olur. Erken tedavi edilmemiş crush sendromu ölümüne hiperkalemi ve neden olur. Geç tedavi edilmemiş crush sendromu ölümüne böbrek yetmezliği, ve kanama ile sepsis neden olur.
Crush sendromu riski nedeniyle, profesyonel olmayan ilk yardımcılara (Birleşik Krallık'ta) mevcut tavsiye, 15 dakikadan uzun süredir sıkışmış olan crush yaralanması olanları serbest bırakmamaktır. Tedavi, serbest bırakılmaması, Dextran 4000 IU kullanılarak hastaya aşırı sıvı yüklenmesi ve basıncın yavaşça serbest bırakılmasından oluşur. İlk yardım sırasında basınç serbest bırakılırsa sıvı kısıtlanır ve hasta için bir giriş-çıkış çizelgesi tutulur.[]
Saha yönetimi
Belirtildiği gibi, permisif hipotansiyon (kısıtlayıcı sıvı tedavisi) akıllıca değildir. Dikkatli sıvı yüklemesi ve intravenöz sodyum bikarbonat uygulaması, özellikle ezici ağırlık hastanın üzerinde 4 saatten fazla kalıyorsa ancak genellikle bir saatten fazla devam ediyorsa akıllıca olacaktır. San Francisco acil servis protokolü, "çocuk hastalar ve kardiyak veya renal disfonksiyon öyküsü olan hastalar" için sınırlı olmak üzere, 2 L normal salin ve ardından 500 mL/saatlik temel bir yetişkin dozu öngörmektedir.
Turnike kullanımı ezilmeye bağlı bir yaralanmanın hayati tehlike yaratan sonuçlarını geciktirebilir ve kişinin kaybettiği sıvıların tıbbi olarak hemen vücuda geri kazandırılamaması durumunda ikinci bir seçenek olabilir. Turnike önlemleri, kişi 2 saatten uzun süredir sıkışmışsa alınmalıdır.
İlk hastane yönetimi
Klinisyen hastayı hipotansiyon, böbrek yetmezliği, asidoz, hiperkalemi ve hipokalsemiye karşı korumalıdır. Tercihen travma tıbbında deneyimli bir kabul edilmesi uygun olabilir; iyi görünen hastaların bile gözlemlenmesi gerekir. Açık yaralar , antibiyotik ve tetanoz toksoidi ile cerrahi olarak uygun şekilde tedavi edilmeli; yaralı bölgelere buz uygulanmalıdır. Solunum ve dolaşım kontrol edilmeli ve uygunsa hastaya oksijen verilmelidir. Ölçülen elektrolit, arteriyel kan gazı ve kas enzimi miktarlarına bağlı olarak oral veya intravenöz sıvılar verilmelidir.
Hipotansiyonu önlemek için 1,5 L/saate kadar intravenöz hidrasyona devam edilmelidir. IV sıvılar ve ile en az 300 mL/saat idrar çıkışı sürdürülmeli ve idrar artışı sağlanamazsa hemodiyaliz düşünülmelidir. Böbreklerde miyoglobin ve ürik asit birikimini önlemek için idrar pH'sını 6,5 veya üzerinde tutmak üzere intravenöz sodyum bikarbonat kullanılmalıdır.
Hiperkalemi/hipokalsemiyi önlemek için aşağıdaki yetişkin dozlarını dikkate alınmalıdır:
- %10 10 mL veya kalsiyum klorür %10 5 mL 2 dakika içinde IV
- Sodyum bikarbonat 1 meq/kg IV yavaş itme
- normal insülin 5-10 U
- 50 glukoz 1-2 ampul IV bolus
- 25-50 g sorbitol %20 ile 100 mL ağızdan veya rektumdan.
Yine de anormal kalp ritimleri gelişebilir; elektrokardiyografik izleme tavsiye edilir ve derhal özel tedaviye başlanılmalıdır.
Kaynakça
- ^ (PDF). Centers for Disease Control. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015.
- ^ a b Minami, Seigo (1923). "Über Nierenveränderungen nach Verschüttung". Virchows Archiv für Pathologische Anatomie und Physiologie und für Klinische Medizin. 245 (1): 247-267. doi:10.1007/BF01992107. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2023.
- ^ Medical discoveries - Who and when- Schmidt JF. Springfield: CC Thomas, 1959. p.115.
- ^ Morton's medical bibliography -An annotated check-list of texts illustrating History of medicine (Garrison-Morton). Aldershot: Solar Press; 1911. p.654.
- ^ synd/3870 ; ("İsmini Kimden Aldı" websitesi) (Whonamedit?)
- ^ Bywaters, E. G.; Beall, D. (1941). "Crush injuries with impairment of renal function". British Medical Journal. 1 (4185): 427-432. doi:10.1136/bmj.1.4185.427. (PMC) 2161734 $2. (PMID) 20783577.
- ^ Nancy Caroline. Nancy Caroline's Emergency Care in the Streets: Trauma Medical. 2 (6.6yıl=2007 bas.). ss. 19-13. ISBN .
- ^ Pallister, Ian (20 Mayıs 2016). "Management of Compartment Syndrome and Crush Syndrome". Orthopaedic Trauma in the Austere Environment. ss. 363-368. doi:10.1007/978-3-319-29122-2_28. ISBN . 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2023.
- ^ "Compartment Syndrome - The 5 Ps". Ausmed. 17 Mayıs 2016. 13 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2020.
- ^ Sever, Mehmet (30 Nisan 2011). "Management of Crush Syndrome Casualties after Disasters". Rambam Maimonides Medical Journal. 2 (2): e0039. doi:10.5041/RMMJ.10039. (PMC) 3678930 $2. (PMID) 23908797.
- ^ a b c d Smith, Jason (23 Ekim 2002). "Crush Injury and Crush Syndrome". Ovid. 54.
- ^ St John Ambulance UK First Aid Manual, 10th Edition, p. 118
- ^ (PDF). San Francisco Emergency Medical Services Agency. 1 Temmuz 2002. Protocol: #P-101. 28 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Sever MS, Vanholder R, Lameire N (2006). "Management of crush-related injuries after disasters". The New England Journal of Medicine. 354 (10): 1052-63. doi:10.1056/NEJMra054329. (PMID) 16525142.
| Sınıflandırma | D |
|---|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Crush sendromu ayni zamanda ezilme sendromu travmatik rabdomiyoliz veya Bywaters sendromu iskelet kasinda ezilme yaralanmasindan sonra buyuk sok ve bobrek yetmezligi ile karakterize tibbi bir durumdur vucudun etkilenen bolgelerinde kas sismesine ve veya norolojik rahatsizliklara neden olan kollarin bacaklarin veya vucudun diger kisimlarinin sikismasi iken crush sendromu sistemik belirtilerle birlikte lokalize ezilme yaralanmasidir Vakalar genellikle deprem gibi felaketlerde devrilen duvarlarin altinda kalan kisilerde gorulur Crush sendromu1985 teki Meksika Depremi nde yikilan bir bina Depremler crush sendromu yaralanmalarinin ana nedenidir UzmanlikAcil tip KomplikasyonBobrek yetmezligi Ezilme hasari olan kisiler en buyuk zorluklardan bazilarini teskil eder ve yaralanmalarinin oldugu yerde bir doktorun ilgisine ihtiyac duyabilirler Yaralinin uygun fizyolojik hazirligi zorunludur Hastayi amputasyon yapmadan kurtarmak mumkun olabilir ancak ciddi durumlarda saha amputasyonlari gerekli olabilir PatofizyolojiJapon bir doktor olan ezilme sendromunu ilk kez 1923 yilinda bildirdi Birinci Dunya Savasi nda bobrek yetmezligi nedeniyle olen uc askerin patolojisini incelemisti Bobrek degisiklikleri oksijen eksikligi nedeniyle kaslarin tahrip olmasindan kaynaklanan asiri miyoglobin birikiminden kaynaklaniyordu Ilerleyici akut bobrek yetmezligi kaynaklanmaktadir Bu sendrom daha sonra Ingiliz doktor tarafindan 1941 yilinda Londra nin savas zamaninda bombalanmasi The Blitz sirasinda hastalarda tanimlandi Ezilme basincinin serbest birakilmasindan sonra ortaya cikan bir Mekanizmanin rabdomiyoliz iskemik kosullar nedeniyle hasar goren iskelet kasinin parcalanmasi urunleri olan kas yikim urunlerinin ozellikle miyoglobin potasyum ve fosfor kan dolasimina salinmasi olduguna inanilmaktadir Bobrekler uzerindeki spesifik etkisi tam olarak anlasilamamistir ancak kismen miyoglobinin nefrotoksik metabolitlerine bagli olabilir En yikici sistemik etkiler hasta uygun sekilde hazirlanmadan ezilme basinci aniden serbest birakildiginda ortaya cikabilir ve reperfuzyon sendromuna neden olabilir Ezilme mekanizmasina dogrudan maruz kalan dokuya ek olarak doku daha sonra uzuvlarda ve ekstremitelerde ani reoksijenasyona maruz kalir Uygun hazirlik yapilmadiginda hasta agri kontrolu ile iyilesmeden once neseli olabilir ancak kisa bir sure sonra olebilir Bu ani basarisizlik gulumseyen olum olarak adlandirilir Bu sistemik etkilere travmatik rabdomiyoliz neden olur Kas hucreleri olurken sodyum su ve kalsiyum emerler rabdomiyoliz potasyum miyoglobin fosfat kreatin ve aciga cikarir kaynak belirtilmeli Yaralanma tedavi edilmezse ezilme sendromu dogrudan kompartman sendromundan kaynaklanabilir Belirtiler bes adettir agri parestezi karincalanma felc ve nabizsizlik TedaviRabdomiyoliz bir nekroz oldugu icin etkilerini ve hasarini geri alabilecek belirgin bir tedavi secenegi yoktur Ancak erken ve tutarli bir sekilde hareket edilerek daha fazla komplikasyona yol acabilecek patolojinin orani azaltilabilir Genel tedavi bobrek yetmezliginin renal yetmezlik onlenmesine baglidir bu da hastanin rehidrate edilmesiyle yapilir Ayrica idrarin daha bazik bir pH degerine sahip olmasini saglamaya da baglidir idrarin alkalilestirilmesi Crush sendromu ilerlemesi MC en yaygin kirik MODS coklu organ disfonksiyon sendromu RTN renal tubuler nekroz Hemen tedavi edilmeyen crush sendromu olumune ciddi kafa yaralanmasi karin organlarinin hasar gordugu govde yaralanmasi ve asfiksi asiri oksijen kaybi neden olur Erken tedavi edilmemis crush sendromu olumune hiperkalemi ve neden olur Gec tedavi edilmemis crush sendromu olumune bobrek yetmezligi ve kanama ile sepsis neden olur Crush sendromu riski nedeniyle profesyonel olmayan ilk yardimcilara Birlesik Krallik ta mevcut tavsiye 15 dakikadan uzun suredir sikismis olan crush yaralanmasi olanlari serbest birakmamaktir Tedavi serbest birakilmamasi Dextran 4000 IU kullanilarak hastaya asiri sivi yuklenmesi ve basincin yavasca serbest birakilmasindan olusur Ilk yardim sirasinda basinc serbest birakilirsa sivi kisitlanir ve hasta icin bir giris cikis cizelgesi tutulur kaynak belirtilmeli Saha yonetimi Belirtildigi gibi permisif hipotansiyon kisitlayici sivi tedavisi akillica degildir Dikkatli sivi yuklemesi ve intravenoz sodyum bikarbonat uygulamasi ozellikle ezici agirlik hastanin uzerinde 4 saatten fazla kaliyorsa ancak genellikle bir saatten fazla devam ediyorsa akillica olacaktir San Francisco acil servis protokolu cocuk hastalar ve kardiyak veya renal disfonksiyon oykusu olan hastalar icin sinirli olmak uzere 2 L normal salin ve ardindan 500 mL saatlik temel bir yetiskin dozu ongormektedir Turnike kullanimi ezilmeye bagli bir yaralanmanin hayati tehlike yaratan sonuclarini geciktirebilir ve kisinin kaybettigi sivilarin tibbi olarak hemen vucuda geri kazandirilamamasi durumunda ikinci bir secenek olabilir Turnike onlemleri kisi 2 saatten uzun suredir sikismissa alinmalidir Ilk hastane yonetimi Klinisyen hastayi hipotansiyon bobrek yetmezligi asidoz hiperkalemi ve hipokalsemiye karsi korumalidir Tercihen travma tibbinda deneyimli bir kabul edilmesi uygun olabilir iyi gorunen hastalarin bile gozlemlenmesi gerekir Acik yaralar antibiyotik ve tetanoz toksoidi ile cerrahi olarak uygun sekilde tedavi edilmeli yarali bolgelere buz uygulanmalidir Solunum ve dolasim kontrol edilmeli ve uygunsa hastaya oksijen verilmelidir Olculen elektrolit arteriyel kan gazi ve kas enzimi miktarlarina bagli olarak oral veya intravenoz sivilar verilmelidir Hipotansiyonu onlemek icin 1 5 L saate kadar intravenoz hidrasyona devam edilmelidir IV sivilar ve ile en az 300 mL saat idrar cikisi surdurulmeli ve idrar artisi saglanamazsa hemodiyaliz dusunulmelidir Bobreklerde miyoglobin ve urik asit birikimini onlemek icin idrar pH sini 6 5 veya uzerinde tutmak uzere intravenoz sodyum bikarbonat kullanilmalidir Hiperkalemi hipokalsemiyi onlemek icin asagidaki yetiskin dozlarini dikkate alinmalidir 10 10 mL veya kalsiyum klorur 10 5 mL 2 dakika icinde IV Sodyum bikarbonat 1 meq kg IV yavas itme normal insulin 5 10 U 50 glukoz 1 2 ampul IV bolus 25 50 g sorbitol 20 ile 100 mL agizdan veya rektumdan Yine de anormal kalp ritimleri gelisebilir elektrokardiyografik izleme tavsiye edilir ve derhal ozel tedaviye baslanilmalidir Kaynakca PDF Centers for Disease Control 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2015 a b Minami Seigo 1923 Uber Nierenveranderungen nach Verschuttung Virchows Archiv fur Pathologische Anatomie und Physiologie und fur Klinische Medizin 245 1 247 267 doi 10 1007 BF01992107 10 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2023 Medical discoveries Who and when Schmidt JF Springfield CC Thomas 1959 p 115 Morton s medical bibliography An annotated check list of texts illustrating History of medicine Garrison Morton Aldershot Solar Press 1911 p 654 synd 3870 Ismini Kimden Aldi websitesi Whonamedit Bywaters E G Beall D 1941 Crush injuries with impairment of renal function British Medical Journal 1 4185 427 432 doi 10 1136 bmj 1 4185 427 PMC 2161734 2 PMID 20783577 Nancy Caroline Nancy Caroline s Emergency Care in the Streets Trauma Medical 2 6 6yil 2007 bas ss 19 13 ISBN 9780763742393 Pallister Ian 20 Mayis 2016 Management of Compartment Syndrome and Crush Syndrome Orthopaedic Trauma in the Austere Environment ss 363 368 doi 10 1007 978 3 319 29122 2 28 ISBN 978 3 319 29120 8 10 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2023 Compartment Syndrome The 5 Ps Ausmed 17 Mayis 2016 13 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2020 Sever Mehmet 30 Nisan 2011 Management of Crush Syndrome Casualties after Disasters Rambam Maimonides Medical Journal 2 2 e0039 doi 10 5041 RMMJ 10039 PMC 3678930 2 PMID 23908797 a b c d Smith Jason 23 Ekim 2002 Crush Injury and Crush Syndrome Ovid 54 St John Ambulance UK First Aid Manual 10th Edition p 118 PDF San Francisco Emergency Medical Services Agency 1 Temmuz 2002 Protocol P 101 28 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Sever MS Vanholder R Lameire N 2006 Management of crush related injuries after disasters The New England Journal of Medicine 354 10 1052 63 doi 10 1056 NEJMra054329 PMID 16525142 SiniflandirmaDICD 10 T79 5ICD 9 CM 958 5MeSH D003444DiseasesDB 13135