Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Brezilyalı Yahudi (Portekizce: Judeu Brasileiro, İbranice: יְהוּדִי ברזילי) Yahudi kökenli veya Yahudiliğe geçmiş Brezilyalılara denir.
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Brezilya (Çoğunlukla: São Paulo ve Rio de Janeiro) | 96,000 |
| Diller | |
| Din | |
Brezilya'daki Yahudilerin geçmişi uzun ve karmaşık olup Avrupa'dan gelen yerleşimcilere kadar uzanır. Yahudiler Brezilya'ya 16. yüzyıldaki sebebile kaçıp yerleştiler. Zamanında Hollanda hakimiyetinde olan Brezilya'da ilk sinagog 1636'da Recife'de kuruldu. Yahudilerin çoğu İspanyol ve Potekiz Engizisyonlarından dini özgürlük sunan Hollanda'ya kaçan Sefaradlardı. 1824 Brezilya Anayasasında dini özgürlük verilmesiyle Yahudiler bu ülkeye göç etmeye başladı. Kauçuk endüstrisindeki patlama nedeniyle birçok 19. yüzyılda buraya vardı. Ülkeye olan Yahudi göç dalgaları Avrupa'da Nazilerin başa geçmesiyle artışa geçti. Bir başka göç dalgası da 1950'lerin sonunda göç eden binlerce Kuzey ile gerçekleşti. Bugünlerde huzur içinde yaşayan Brezilya Yahudilerinin Yahudi ve Siyonist grupları, lokalleri, okulları vs. bulunmaktadır. 2006 İsrail-Lübnan Savaşıyla bazı antisemitik olaylar olmuştur.
İlk Yahudiler
Birçok kaynağa göre Belém'deki ilk sinagog 1824'te kurulan Sha'ar haShamaim ("Cennet kapısı") sinagogudur. Fakat, Eretz Amazônia: Os Judeus na Amazônia'nın yazarı Samuel Benchimol'a göre 1823 veya 1824'te kurulan Eşel Avraham ("İbrahim'in Ilgını") sinagogu Belém'in ilk sinagogu olup Sha'ar haShamaim sinagogu 1826 veya 1828 yılında açılmıştır. Grão-Pará'nın 1842'deki başkentinde Yahudilere ait nekropol bulunur.
Yahudiler adına Avrupa'daki kötü gidiş nedeniyle 1890'larda Brezilya'da tarımsal yerleşim birimleri kurmanın planlarını kurdular, fakat Brezilya'daki politik çekişmeler yüzünden bu gerçekleşemedi. 1904'te (JCA)'nin desteğiyle güneydeki Rio Grande do Sul'de tarım kolonileri kurulmaya başlandı. Bu yerleşim birimlerinin kurulmasındaki JCA'nin ana amacı Rus İmparatorluğu'nda zulüm gören yeni bir yurt yaratmaktı. İlk koloniler Philippson (1904) ve Quatro Irmãos'tu (1912). Bu kolonizasyon çabaları "Deneyimsizlik, maddi imkânsızlıklar, kötü planlama" ve "İdari sorunlar, tarım tesislerinin yetersizliği ve şehir merkezindeki iş olanaklarının cazibesi" sebeplerinden ötürü çöktü. 1920'de JCA bu toprakları Yahudi olmayan yerleşimcilere satıp elden çıkardı. Başarısızlığa rağmen "Brezilya'ya yardım edip, 'sadece ticaret ve finanstan anlayan Yahudilerin üretken olmadığı' önyargısını sildi. Bu tarımsal deneylerin ana faydası 20. yüzyılda Brezilya'nın Avrupa Yahudilerine karşı koyduğu engellerin kaldırılmasını sağlaması oldu."I.Dünya Savaşı'nda Brezilya'da 7000 Yahudi vardı. 1910'da Rio Grande do Sul'un başkenti Porto Alegre'de bir Yahudi okulu açıldı. 1915'te Yidiş gazetesi Di Menshhayt ("İnsanlık") basın hayatına başladı. Bir yıl sonra Rio de Janeiro Yahudi cemaati I. Dünya Savaşı kurbanlarına yardım için bir komite kurdu.
Günümüz Yahudi cemaati
Bugün Brezilya'da 96,000 Yahudi yaşamaktadır. Yahudilerin çoğunu Polonya ve Almanya kökenli Aşkenazlar oluşturmaktadır, ayrıca ekseriyetle Mısır kökenli olan Sefaradlar da bulunur. Poltika, spor, akademi, ticaret ve endüstride önemli roller alan Yahudiler Brezilya hayatının her alanına entegre olmuşlardır. Brezilya Yahudilerinin çoğunluğu São Paulo eyaletinde yaşamaktadır fakat Rio de Janeiro, Rio Grande do Sul, Minas Gerais ve Paraná eyaletlerinde de büyük cemaatleri vardır.
Açık bir din hayatı yaşayan Yahudilere karşı antisemitik hareketlere ender karşılanmaktadır. Ana şehirlerde, Yahudilerin, geleneklerini ve kültürlerini yaşayıp gelecek nesillere aktaracak okulları, birlikleri ve sinagogları vardır.
Bazı Yahudi dinadamlarına göre Brezilya'da Yahudiliği tehdit eden tek şey karışık evliliklerdir. Fakat, İsrail'in Lübnan'a saldırısıyla birlikte Belo Horizonte'de bir Yahudi mezarlığı 2007'de vandalizme uğramıştır.
Brezilya'daki Yahudi cemaatlerinin nüfusu
- São Paulo, São Paulo: 44,000
- Rio de Janeiro, Rio de Janeiro: 25,000-30,000
- Porto Alegre, Rio Grande do Sul: 15,000
- Belo Horizonte, Minas Gerais: 10,000
- Curitiba, Paraná: 8,500
- Recife, Pernambuco: 7,600
- Belém, Pará: 6,200
- Manaus, Amazonas: 5,720
- Niterói, Rio de Janeiro: 600
- Salvador, Bahia: 2,500
- Florianópolis, Santa Catarina: 420
- Piracicaba, São Paulo: 1,400
- Pelotas, Rio Grande do Sul: 330
- Brasília, Distrito Federal: 920
- , Rio Grande do Sul: 240
- Fortaleza, Ceará: 120
- Natal, Rio Grande do Norte: 40
São Paulo'nun diğer Yahudi cemaatleri Santos, Guarujá, São Vicente, Praia Grande, Campinas, Valinhos, Vinhedo, Americana, Santo André, São Bernardo do Campo, São Caetano do Sul, Mauá, São José dos Campos, Jacareí, Taubaté, Ubatuba, Guaratinguetá, Ribeirão Preto, São Carlos, Sorocaba, Itu, Araçoiaba da Serra, Boituva, São José do Rio Preto ve Araraquara'da bulunur.
Rio Grande do Sul'un diğer Yahudi cemaatleri Santa Maria, Passo Fundo ve Cruz Alta'dır.
Ayrıca, Bahia (Itabuna), Paraíba (Campina Grande ve João Pessoa), Rondônia (Porto Velho) ve Sergipe (Aracaju)'de de küçük Yahudi cemaatleri bulunur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b American Jewish Year Book. 107. American Jewish Committee. 2007. 13 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2010., to see chapter used, see "World Jewish Population, 2007" 4 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Scheinbein (2006), p.45
- ^ a b c Oreck, Alden. "Brazil". The Virtual Jewish History Tour. Jewish Virtual Library. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.
- ^ a b Nachman, Falbel (16 Ağustos 2007). "Jewish agricultural settlement in Brazil" (PDF). Jewish History. 21 (3-4, Eylül 2007). Springer Netherlands. s. 325. doi:10.1007/s10835-007-9043-6. OCLC 46840526. Erişim tarihi: 15 Haziran 2008. Diğer özet – Spinger Link.
Jewish agricultural colonization in Brazil began in 1904 in the state of Rio Grande do Sul, supported by the Jewish Colonization Association (JCA). The JCA created the first colonies – Philippson (1904) and Quatro Irmãos (1912) – with the intention of resettling Russian Jews during the decisive years of mass immigration from the Russian empire.
[]. No page, quote taken from abstract. - ^ (Portekizce). 29 Mayıs 2009. 12 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.
- ^ Andréa Telo da Côrte (29 Mayıs 2009). "Judeus e Judeus: A Coletividade Judaica de Niterói e as Disputas pela Memória" (PDF) (Portekizce). Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.[]
- ^ Lia Vainer Schuman (29 Mayıs 2009). "Produção de Sentidos e a Construção da Identidade Judaica em Florianópolis" (PDF) (Portekizce). 3 Haziran 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.
- ^ Daniele Ricci (29 Mayıs 2009). "Volta para casa: Restos mortais de três judeus deixam Piracicaba" (Portekizce). Gazeta de Piracicaba. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.[]
- ^ Álvaro Guimarães (29 Mayıs 2009). "Perdão e reverência no Sábado dos Sábados" (Portekizce). Diário Popular. 24 Ocak 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.
- ^ "Prefeitura Municipal de Erechim" (Portekizce). 29 Mayıs 2009. 24 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Brezilyali Yahudi Portekizce Judeu Brasileiro Ibranice י הו ד י ברזילי Yahudi kokenli veya Yahudilige gecmis Brezilyalilara denir Brezilya Yahudisi Judeu Brasileiro י הו ד י ברזילי Yehudi Brazili Onemli nufusa sahip bolgelerBrezilya Cogunlukla Sao Paulo ve Rio de Janeiro 96 000DillerAnadil Portekizce Ayrica Ibranice Ladino Yidis Almanca Felemenkce Macarca Lehce RuscaDinMusevilik Brezilya daki Yahudilerin gecmisi uzun ve karmasik olup Avrupa dan gelen yerlesimcilere kadar uzanir Yahudiler Brezilya ya 16 yuzyildaki sebebile kacip yerlestiler Zamaninda Hollanda hakimiyetinde olan Brezilya da ilk sinagog 1636 da Recife de kuruldu Yahudilerin cogu Ispanyol ve Potekiz Engizisyonlarindan dini ozgurluk sunan Hollanda ya kacan Sefaradlardi 1824 Brezilya Anayasasinda dini ozgurluk verilmesiyle Yahudiler bu ulkeye goc etmeye basladi Kaucuk endustrisindeki patlama nedeniyle bircok 19 yuzyilda buraya vardi Ulkeye olan Yahudi goc dalgalari Avrupa da Nazilerin basa gecmesiyle artisa gecti Bir baska goc dalgasi da 1950 lerin sonunda goc eden binlerce Kuzey ile gerceklesti Bugunlerde huzur icinde yasayan Brezilya Yahudilerinin Yahudi ve Siyonist gruplari lokalleri okullari vs bulunmaktadir 2006 Israil Lubnan Savasiyla bazi antisemitik olaylar olmustur Ilk YahudilerAmerikalardaki en eski sinagog olan Recife dedir Bircok kaynaga gore Belem deki ilk sinagog 1824 te kurulan Sha ar haShamaim Cennet kapisi sinagogudur Fakat Eretz Amazonia Os Judeus na Amazonia nin yazari Samuel Benchimol a gore 1823 veya 1824 te kurulan Esel Avraham Ibrahim in Ilgini sinagogu Belem in ilk sinagogu olup Sha ar haShamaim sinagogu 1826 veya 1828 yilinda acilmistir Grao Para nin 1842 deki baskentinde Yahudilere ait nekropol bulunur Yahudiler adina Avrupa daki kotu gidis nedeniyle 1890 larda Brezilya da tarimsal yerlesim birimleri kurmanin planlarini kurdular fakat Brezilya daki politik cekismeler yuzunden bu gerceklesemedi 1904 te JCA nin destegiyle guneydeki Rio Grande do Sul de tarim kolonileri kurulmaya baslandi Bu yerlesim birimlerinin kurulmasindaki JCA nin ana amaci Rus Imparatorlugu nda zulum goren yeni bir yurt yaratmakti Ilk koloniler Philippson 1904 ve Quatro Irmaos tu 1912 Bu kolonizasyon cabalari Deneyimsizlik maddi imkansizliklar kotu planlama ve Idari sorunlar tarim tesislerinin yetersizligi ve sehir merkezindeki is olanaklarinin cazibesi sebeplerinden oturu coktu 1920 de JCA bu topraklari Yahudi olmayan yerlesimcilere satip elden cikardi Basarisizliga ragmen Brezilya ya yardim edip sadece ticaret ve finanstan anlayan Yahudilerin uretken olmadigi onyargisini sildi Bu tarimsal deneylerin ana faydasi 20 yuzyilda Brezilya nin Avrupa Yahudilerine karsi koydugu engellerin kaldirilmasini saglamasi oldu I Dunya Savasi nda Brezilya da 7000 Yahudi vardi 1910 da Rio Grande do Sul un baskenti Porto Alegre de bir Yahudi okulu acildi 1915 te Yidis gazetesi Di Menshhayt Insanlik basin hayatina basladi Bir yil sonra Rio de Janeiro Yahudi cemaati I Dunya Savasi kurbanlarina yardim icin bir komite kurdu Gunumuz Yahudi cemaatiBugun Brezilya da 96 000 Yahudi yasamaktadir Yahudilerin cogunu Polonya ve Almanya kokenli Askenazlar olusturmaktadir ayrica ekseriyetle Misir kokenli olan Sefaradlar da bulunur Poltika spor akademi ticaret ve endustride onemli roller alan Yahudiler Brezilya hayatinin her alanina entegre olmuslardir Brezilya Yahudilerinin cogunlugu Sao Paulo eyaletinde yasamaktadir fakat Rio de Janeiro Rio Grande do Sul Minas Gerais ve Parana eyaletlerinde de buyuk cemaatleri vardir Acik bir din hayati yasayan Yahudilere karsi antisemitik hareketlere ender karsilanmaktadir Ana sehirlerde Yahudilerin geleneklerini ve kulturlerini yasayip gelecek nesillere aktaracak okullari birlikleri ve sinagoglari vardir Bazi Yahudi dinadamlarina gore Brezilya da Yahudiligi tehdit eden tek sey karisik evliliklerdir Fakat Israil in Lubnan a saldirisiyla birlikte Belo Horizonte de bir Yahudi mezarligi 2007 de vandalizme ugramistir Brezilya daki Yahudi cemaatlerinin nufusu Sao Paulo Sao Paulo 44 000 Rio de Janeiro Rio de Janeiro 25 000 30 000 Porto Alegre Rio Grande do Sul 15 000 Belo Horizonte Minas Gerais 10 000 Curitiba Parana 8 500 Recife Pernambuco 7 600 Belem Para 6 200 Manaus Amazonas 5 720 Niteroi Rio de Janeiro 600 Salvador Bahia 2 500 Florianopolis Santa Catarina 420 Piracicaba Sao Paulo 1 400 Pelotas Rio Grande do Sul 330 Brasilia Distrito Federal 920 Rio Grande do Sul 240 Fortaleza Ceara 120 Natal Rio Grande do Norte 40 Sao Paulo nun diger Yahudi cemaatleri Santos Guaruja Sao Vicente Praia Grande Campinas Valinhos Vinhedo Americana Santo Andre Sao Bernardo do Campo Sao Caetano do Sul Maua Sao Jose dos Campos Jacarei Taubate Ubatuba Guaratingueta Ribeirao Preto Sao Carlos Sorocaba Itu Aracoiaba da Serra Boituva Sao Jose do Rio Preto ve Araraquara da bulunur Rio Grande do Sul un diger Yahudi cemaatleri Santa Maria Passo Fundo ve Cruz Alta dir Ayrica Bahia Itabuna Paraiba Campina Grande ve Joao Pessoa Rondonia Porto Velho ve Sergipe Aracaju de de kucuk Yahudi cemaatleri bulunur Ayrica bakinizLatin Amerika daki Yahudilerin tarihiKaynakca a b American Jewish Year Book 107 American Jewish Committee 2007 13 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2010 to see chapter used see World Jewish Population 2007 4 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Scheinbein 2006 p 45 a b c Oreck Alden Brazil The Virtual Jewish History Tour Jewish Virtual Library 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2008 a b Nachman Falbel 16 Agustos 2007 Jewish agricultural settlement in Brazil PDF Jewish History 21 3 4 Eylul 2007 Springer Netherlands s 325 doi 10 1007 s10835 007 9043 6 OCLC 46840526 Erisim tarihi 15 Haziran 2008 Diger ozet Spinger Link Jewish agricultural colonization in Brazil began in 1904 in the state of Rio Grande do Sul supported by the Jewish Colonization Association JCA The JCA created the first colonies Philippson 1904 and Quatro Irmaos 1912 with the intention of resettling Russian Jews during the decisive years of mass immigration from the Russian empire olu kirik baglanti No page quote taken from abstract Portekizce 29 Mayis 2009 12 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2008 Andrea Telo da Corte 29 Mayis 2009 Judeus e Judeus A Coletividade Judaica de Niteroi e as Disputas pela Memoria PDF Portekizce Erisim tarihi 9 Haziran 2008 olu kirik baglanti Lia Vainer Schuman 29 Mayis 2009 Producao de Sentidos e a Construcao da Identidade Judaica em Florianopolis PDF Portekizce 3 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Haziran 2008 Daniele Ricci 29 Mayis 2009 Volta para casa Restos mortais de tres judeus deixam Piracicaba Portekizce Gazeta de Piracicaba Erisim tarihi 9 Haziran 2008 olu kirik baglanti Alvaro Guimaraes 29 Mayis 2009 Perdao e reverencia no Sabado dos Sabados Portekizce Diario Popular 24 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2008 Prefeitura Municipal de Erechim Portekizce 29 Mayis 2009 24 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2008