Adolfo Lutz (8 Aralık 1855 - 18 Aralık 1940), Brezilyalı doktor, Brezilya'da tropikal tıp ve tıbbi zoolojinin babası ve bulaşıcı hastalıklarda öncü bir epidemiyolog ve araştırmacıdır.
Adolfo Lutz | |
---|---|
Doğum | 6 Aralık 1855 Rio de Janeiro, Brezilya İmparatorluğu |
Ölüm | 18 Aralık 1940 (85 yaşında) Rio de Janeiro, Brazil |
Eğitim | Bern Üniversitesi |
Kariyeri | |
Dalı | Doktor |
Yaşamı
Lutz, 18 Aralık 1855'te Rio de Janeiro'da Gustav Lutz ve Bern'in bir ailesi olan Mathilde Oberteeffer'in oğlu olarak dünyaya geldi. İsviçre'de tıp okudu ve 1879'da Bern Üniversitesinden mezun oldu. Mezun olduktan sonra Londra, İngiltere'de (Joseph Lister ile çalıştığı, 1827–1912), Leipzig, Almanya, Viyana, Avusturya, Prag ve Paris, Fransa'da (Louis Pasteur ile çalıştığı, 1822–1895) deneysel tıp teknikleri üzerine çalışmaya devam etti.
1908'de emekli olduktan sonra, Dr. Adolfo Lutz Rio de Janeiro'ya taşındı ve burada 6 Ekim 1940'ta bir başka büyük Brezilyalı doktor ve epidemiyolog tarafından oluşturulan Instituto Oswaldo Cruz'da ölene kadar 32 yıl daha çalıştı. ve burada Deneysel Patoloji Enstitüsü'nün direktörüydü.
Kızı Bertha Lutz (1894–1976), Brezilyalı bir zoolog, feminist ve politikacıydı.
Kariyeri
1881'de Brezilya'ya döndükten sonra, Lutz başlangıçta São Paulo eyaletinin küçük şehrinde 6 yıl genel klinisyen olarak çalıştı. Tıbbi araştırma yapmak isteyen Paul Gerson Unna (1850–1929) ile bulaşıcı hastalıklar ve tropikal tıpta uzmanlaşmak üzere bir kez daha Almanya'nın Hamburg kentine döndü. Artan ünü nedeniyle Hawaii'deki Kalihi Hastanesi'nin yöneticiliğine davet edildi ve burada cüzzamla ilgili araştırmalar yaptı. Bunu takiben, 1892'de Brezilya'ya dönmeden önce bir süre Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri'nde çalıştı ve São Paulo eyaleti hükûmetinin Bakteriyoloji Enstitüsü'nü (daha sonra onuruna Instituto Adolfo Lutz olarak yeniden adlandırılmıştır ve bugün hala São Paulo şehrinde varlığını sürdürmektedir) yönetme davetine katıldı. Santos şehri şiddetli bir hıyarcıklı veba salgını geçiriyordu ve Lutz, Brezilya tıbbının aydınları olacak diğer iki genç doktor Emílio Ribas ve Vital Brazil ile birlikte bunun üzerinde çalışmaya gitti. Vital Brazil ve Lutz arkadaş oldular ve Lutz, Vital Brazil'in yılan ısırıkları için panzehirler konusundaki öncü araştırmasını destekleyerek, São Paulo'da özel olarak ophydian araştırmasına adanmış başka bir kurumun, Instituto Butantan'ın kurulmasına kararlı bir şekilde katkıda bulundu. Bu seroloji enstitüsü, çiçek hastalığı ve veba gibi çeşitli hastalıklara karşı aşı ve antiserum üreten bir fabrikaya ev sahipliği yaptı.
Lutz, birkaç yıl önce Amerikalı doktor Walter Reed tarafından keşfedildiği şekliyle, sivrisinek türleri, doğal rezervuarı ve vektörü tarafından sarı hummanın bulaşma mekanizmalarını derinlemesine inceleyen ve doğrulayan ilk Latin Amerikalı bilim adamıydı. Lutz, adını alan Güney Amerika blastomikozunun (m-Splendore-de-Almeida hastalığı) tanımlanmasından da sorumluydu. Halk sağlığına olan bağlılığı; kolera, hıyarcıklı veba, çiçek hastalığı, tifo, sıtma, ankilostomiyaz, şistozomiyaz ve leishmaniasis gibi Brezilya'nın birçok noktasındaki çeşitli salgın hastalıkların araştırılması ve bunlarla mücadele edilmesinde de çok önemliydi. Yoksulluğun kötü koşulları, hijyen ve bulaşma mekanizmaları hakkındaki cehalet nedeniyle o zamanlar eyalette tropikal hastalıklar olarak yaygındı. Bu amaçla Lutz, Brezilya'yı baştan başa dolaştı ve sık sık ülkenin São Francisco Nehri kıyısındaki hinterlandını ziyaret etti.
Adolfo Lutz, birçok başarısının yanı sıra tıbbi entomoloji ve Brezilya bitkilerinin (botanik, etnofarmakoloji ve fitoterapi) terapötik özellikleri konusunda öncü bir araştırmacıydı. Bir zoolog olarak, Anopheles lutzii (bir Anopheles sivrisinek) gibi birkaç yeni amfibi ve böcek türü tanımladı.
Adolfo Lutz, iki Brezilya amfibi ve sürüngen türünün bilimsel adlarıyla onurlandırılmıştır: Paratelmatobius lutzii, bir kurbağa; ve Bothrops lutzi zehirli bir yılan. Lutz, tropikal hastalıklar üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı 1938'de Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne aday gösterildi.
Kaynakça
- ^ Beolens, Bo; Watkins, Michael; Grayson, Michael (2013). The Eponym Dictionary of Amphibians. Exeter, England: Pelagic Publishing Ltd. xiii + 262 pp. .
- ^ Beolens B, Watkins M, Grayson M (2011). The Eponym Dictionary of Reptiles. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. xiii + 296 pp. . ("Lutz, A.", p. 163).
- ^ Pittella JEH (2018). "The Nobel Prize database as an indicator of the internationalization of Brazilian science from 1901 to 1966 (in Portuguese)". História, Ciências, Saúde - Manguinhos, v. 25, n. 2, p. 569-590.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adolfo Lutz 8 Aralik 1855 18 Aralik 1940 Brezilyali doktor Brezilya da tropikal tip ve tibbi zoolojinin babasi ve bulasici hastaliklarda oncu bir epidemiyolog ve arastirmacidir Adolfo LutzDogum6 Aralik 1855 Rio de Janeiro Brezilya ImparatorluguOlum18 Aralik 1940 85 yasinda Rio de Janeiro BrazilEgitimBern UniversitesiKariyeriDaliDoktorYasamiLutz 18 Aralik 1855 te Rio de Janeiro da Gustav Lutz ve Bern in bir ailesi olan Mathilde Oberteeffer in oglu olarak dunyaya geldi Isvicre de tip okudu ve 1879 da Bern Universitesinden mezun oldu Mezun olduktan sonra Londra Ingiltere de Joseph Lister ile calistigi 1827 1912 Leipzig Almanya Viyana Avusturya Prag ve Paris Fransa da Louis Pasteur ile calistigi 1822 1895 deneysel tip teknikleri uzerine calismaya devam etti 1908 de emekli olduktan sonra Dr Adolfo Lutz Rio de Janeiro ya tasindi ve burada 6 Ekim 1940 ta bir baska buyuk Brezilyali doktor ve epidemiyolog tarafindan olusturulan Instituto Oswaldo Cruz da olene kadar 32 yil daha calisti ve burada Deneysel Patoloji Enstitusu nun direktoruydu Kizi Bertha Lutz 1894 1976 Brezilyali bir zoolog feminist ve politikaciydi Kariyeri1881 de Brezilya ya dondukten sonra Lutz baslangicta Sao Paulo eyaletinin kucuk sehrinde 6 yil genel klinisyen olarak calisti Tibbi arastirma yapmak isteyen Paul Gerson Unna 1850 1929 ile bulasici hastaliklar ve tropikal tipta uzmanlasmak uzere bir kez daha Almanya nin Hamburg kentine dondu Artan unu nedeniyle Hawaii deki Kalihi Hastanesi nin yoneticiligine davet edildi ve burada cuzzamla ilgili arastirmalar yapti Bunu takiben 1892 de Brezilya ya donmeden once bir sure Kaliforniya Amerika Birlesik Devletleri nde calisti ve Sao Paulo eyaleti hukumetinin Bakteriyoloji Enstitusu nu daha sonra onuruna Instituto Adolfo Lutz olarak yeniden adlandirilmistir ve bugun hala Sao Paulo sehrinde varligini surdurmektedir yonetme davetine katildi Santos sehri siddetli bir hiyarcikli veba salgini geciriyordu ve Lutz Brezilya tibbinin aydinlari olacak diger iki genc doktor Emilio Ribas ve Vital Brazil ile birlikte bunun uzerinde calismaya gitti Vital Brazil ve Lutz arkadas oldular ve Lutz Vital Brazil in yilan isiriklari icin panzehirler konusundaki oncu arastirmasini destekleyerek Sao Paulo da ozel olarak ophydian arastirmasina adanmis baska bir kurumun Instituto Butantan in kurulmasina kararli bir sekilde katkida bulundu Bu seroloji enstitusu cicek hastaligi ve veba gibi cesitli hastaliklara karsi asi ve antiserum ureten bir fabrikaya ev sahipligi yapti Lutz birkac yil once Amerikali doktor Walter Reed tarafindan kesfedildigi sekliyle sivrisinek turleri dogal rezervuari ve vektoru tarafindan sari hummanin bulasma mekanizmalarini derinlemesine inceleyen ve dogrulayan ilk Latin Amerikali bilim adamiydi Lutz adini alan Guney Amerika blastomikozunun m Splendore de Almeida hastaligi tanimlanmasindan da sorumluydu Halk sagligina olan bagliligi kolera hiyarcikli veba cicek hastaligi tifo sitma ankilostomiyaz sistozomiyaz ve leishmaniasis gibi Brezilya nin bircok noktasindaki cesitli salgin hastaliklarin arastirilmasi ve bunlarla mucadele edilmesinde de cok onemliydi Yoksullugun kotu kosullari hijyen ve bulasma mekanizmalari hakkindaki cehalet nedeniyle o zamanlar eyalette tropikal hastaliklar olarak yaygindi Bu amacla Lutz Brezilya yi bastan basa dolasti ve sik sik ulkenin Sao Francisco Nehri kiyisindaki hinterlandini ziyaret etti Adolfo Lutz bircok basarisinin yani sira tibbi entomoloji ve Brezilya bitkilerinin botanik etnofarmakoloji ve fitoterapi terapotik ozellikleri konusunda oncu bir arastirmaciydi Bir zoolog olarak Anopheles lutzii bir Anopheles sivrisinek gibi birkac yeni amfibi ve bocek turu tanimladi Adolfo Lutz iki Brezilya amfibi ve surungen turunun bilimsel adlariyla onurlandirilmistir Paratelmatobius lutzii bir kurbaga ve Bothrops lutzi zehirli bir yilan Lutz tropikal hastaliklar uzerine yaptigi calismalardan dolayi 1938 de Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu ne aday gosterildi Kaynakca Beolens Bo Watkins Michael Grayson Michael 2013 The Eponym Dictionary of Amphibians Exeter England Pelagic Publishing Ltd xiii 262 pp 978 1 907807 41 1 Beolens B Watkins M Grayson M 2011 The Eponym Dictionary of Reptiles Baltimore Maryland Johns Hopkins University Press xiii 296 pp 978 1 4214 0135 5 Lutz A p 163 Pittella JEH 2018 The Nobel Prize database as an indicator of the internationalization of Brazilian science from 1901 to 1966 in Portuguese Historia Ciencias Saude Manguinhos v 25 n 2 p 569 590