Asimetrik dimetil hidrazin (ADMH) | |
---|---|
Genel | |
Sistematik adı | Asimetrik dimetil hidrazin |
Diğer adlar | ADMH, 1,1-Dimetilhidrazin |
Moleküler formülü | C2H8N2 |
Molar kütle | 60.1 g/mol |
Fiziksel görünüm | Şeffaf, sarımtırak, amonyakımsı kokulu |
CAS numarası | [57-14-7] |
Benzer bileşikler | Hidrazin, Monometil hidrazin |
Özellikleri | |
Yoğunluk ve hali | 0.793 g/cm3, sıvı hal |
Sudaki çözünürlüğü | Tam çözünür |
Ergime noktası | -57 °C (216 K, -71 °F) |
Kaynama noktası | 63 °C (336 K, 145 °F) |
Tehlikeler | |
Dış MSDS 10 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . | |
Zehirli (T), Yanıcı (F), Doğaya zararlı (N) | |
NFPA 704 |
3 4 1 |
Uyarılar | |
R-bilgileri | R45 R11 R23/R25 R34 R51/R53 |
S-bilgileri | S53 |
Asimetrik dimetil hidrazin (ADMH) veya 1,1-Dimetilhidrazin (ing. Unsymmetrical dimethylhydrazine - UDMH) saydam, zehirli, higroskopik, genel olarak tüm organik aminlerde olduğu gibi keskin amonyakımsı kokuya sahip, uçucu bir sıvıdır. Hava ile temas ettiğinde ortamdaki oksijen ve karbon dioksit gazlarını hızla emerek sarımtırak bir renk alır. Su, etanol ve gazyağı içerisinde tamamen karışabilir. Hava içerisinde %2.5 ile %95 arasındaki konsantrasyonlarda buharı son derece yanıcıdır, ancak ADMH titreşim veya şoka hassas değildir.
Kullanım alanları
ADMH sanayide en sık havacılık ve uzay alanlarındaki hipergolik roket yakıtlarında belirli bir yükseltgen veya oksitleyici (örn. azot tetraoksit ya da sıvı oksijen) ile beraber bir olarak kullanılır. Asimetrik dimetil hidrazin sık kullanılan bir hidrazin türevidir ve o yüzden yanlış bir pratik olsa da bazen sadece hidrazin olarak da adlandırılır. Popüler bir yakıt olarak MIL-D-25064 standardı ile tanımlanmıştır.
ADMH oldukça duyarsız ve dengeli olduğundan sıvı yakıtla çalışan roket ve füzelerin yakıt tanklarında uzun süre depolanabilir. Bu özelliği sayesinde oldukça yoğun ve pahalı olmasına rağmen sıkça kullanılmaktadır. Bazı uzay uygulamalarında ADMH'nin yakın akrabası olan monometil hidrazin tercih edilmektedir. ADMH birçok roket motorunda kerosen yakımına geçiş öncesi sistemin ısıtılması için başlangıç yakıtı olarak da kullanılır. ADMH özellikle yüksek sıcaklıklarda hidrazinden daha dengelidir ve onun yerine veya onunla belirli oranlarda karıştırılarak kullanılabilir. Günümüzde birçok Avrupa, Rus, Hint ve Çin tasarımı roket ve fırlatıcılarda itken olarak sıkça kullanılmaktadır.
Güvenlik
ADMH zehirli, kanserojen bir maddedir ve yükseltgen (oksitleyici) maddelerle karıştırıldığında patlayabilir. Vücuda oral, teneffüs ve deriden emilerek girebileceğinden gerek üretim, gerek endüstriyel kullanım aşamalarında güvenliğe özen gösterilmelidir. Cornell Üniversitesi tarafından yayınlanan bir araştırmaya göre, doğaya sızan ADMH hava ile tepkimeye girerek dimetilnitrosamin bileşiğini oluşturup özellikle bazı tarım ürünlerinin ve yeraltı su kaynaklarının zehirlenmesinde rol oynamaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Are pesticides posing intolerable risks?". Cornell University. 4 Nisan 2009 tarihinde kaynağından .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asimetrik dimetil hidrazin ADMH GenelSistematik adi Asimetrik dimetil hidrazinDiger adlar ADMH 1 1 DimetilhidrazinMolekuler formulu C2H8N2Molar kutle 60 1 g molFiziksel gorunum Seffaf sarimtirak amonyakimsi kokuluCAS numarasi 57 14 7 Benzer bilesikler Hidrazin Monometil hidrazinOzellikleriYogunluk ve hali 0 793 g cm3 sivi halSudaki cozunurlugu Tam cozunurErgime noktasi 57 C 216 K 71 F Kaynama noktasi 63 C 336 K 145 F TehlikelerDis MSDS 10 Mayis 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zehirli T Yanici F Dogaya zararli N NFPA 704 3 4 1 WUyarilarR bilgileri R45 R11 R23 R25 R34 R51 R53S bilgileri S53 Asimetrik dimetil hidrazin ADMH veya 1 1 Dimetilhidrazin ing Unsymmetrical dimethylhydrazine UDMH saydam zehirli higroskopik genel olarak tum organik aminlerde oldugu gibi keskin amonyakimsi kokuya sahip ucucu bir sividir Hava ile temas ettiginde ortamdaki oksijen ve karbon dioksit gazlarini hizla emerek sarimtirak bir renk alir Su etanol ve gazyagi icerisinde tamamen karisabilir Hava icerisinde 2 5 ile 95 arasindaki konsantrasyonlarda buhari son derece yanicidir ancak ADMH titresim veya soka hassas degildir Kullanim alanlariADMH sanayide en sik havacilik ve uzay alanlarindaki hipergolik roket yakitlarinda belirli bir yukseltgen veya oksitleyici orn azot tetraoksit ya da sivi oksijen ile beraber bir olarak kullanilir Asimetrik dimetil hidrazin sik kullanilan bir hidrazin turevidir ve o yuzden yanlis bir pratik olsa da bazen sadece hidrazin olarak da adlandirilir Populer bir yakit olarak MIL D 25064 standardi ile tanimlanmistir Itken yakit olarak ADMH kullanan roketlerden biri de Rus Proton firlaticisidir ADMH oldukca duyarsiz ve dengeli oldugundan sivi yakitla calisan roket ve fuzelerin yakit tanklarinda uzun sure depolanabilir Bu ozelligi sayesinde oldukca yogun ve pahali olmasina ragmen sikca kullanilmaktadir Bazi uzay uygulamalarinda ADMH nin yakin akrabasi olan monometil hidrazin tercih edilmektedir ADMH bircok roket motorunda kerosen yakimina gecis oncesi sistemin isitilmasi icin baslangic yakiti olarak da kullanilir ADMH ozellikle yuksek sicakliklarda hidrazinden daha dengelidir ve onun yerine veya onunla belirli oranlarda karistirilarak kullanilabilir Gunumuzde bircok Avrupa Rus Hint ve Cin tasarimi roket ve firlaticilarda itken olarak sikca kullanilmaktadir GuvenlikADMH zehirli kanserojen bir maddedir ve yukseltgen oksitleyici maddelerle karistirildiginda patlayabilir Vucuda oral teneffus ve deriden emilerek girebileceginden gerek uretim gerek endustriyel kullanim asamalarinda guvenlige ozen gosterilmelidir Cornell Universitesi tarafindan yayinlanan bir arastirmaya gore dogaya sizan ADMH hava ile tepkimeye girerek dimetilnitrosamin bilesigini olusturup ozellikle bazi tarim urunlerinin ve yeralti su kaynaklarinin zehirlenmesinde rol oynamaktadir Ayrica bakinizRoket yakiti Proton roket HidrazinKaynakca Are pesticides posing intolerable risks Cornell University 4 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan