Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erol Güney (doğum adı: Mişa Rottenberg, 1914, Odesa - 16 Ekim 2009, Tel Aviv), Türk-İsrailli çevirmen ve gazeteci. 1940'lı yıllarda klasik eserlerin Türkçeye çevrilmesinde görev almış, Dostoyevski, Çehov, Molière gibi birçok yazarın Türkçeye ilk olarak kazandırılmasını sağlamıştır. 1950'li yıllarda yaptığı bir haber yüzünden vatandaşlıktan çıkarıldıktan sonra İsrail'de yaşamaya devam etti. Şalom Gazetesinde yazılar yazdı. 2009 yılında hayata veda etti.
| Erol Güney | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1914 Odesa |
| Ölüm | 12 Ekim 2009 (95 yaşında) Tel Aviv |
| Meslek | Çevirmen, gazeteci |
| Milliyet | Yahudi |
Gençliği ve çeviri faaliyeti
Mişa Rottenberg adıyla Odesa'da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1917 Ekim devriminden sonra ailesi Türkiye'ye göçetti. İstanbul’da Saint Joseph Lisesi’ni, ardından İstanbul Üniversitesi’nde yeni açılan Felsefe bölümünü bitirdi. Bu arada, Türk vatandaşlığına geçerek Erol Güney adını aldı. 1940'lı yıllarda Milli Eğitim eski Bakanı Hasan Âli Yücel tarafından başlatılan dünya edebiyatının Türkçeye çevrilmesi projesinde görev aldı. Güney, Rusça, Fransızca, İngilizce ve Türkçeye son derece hakimdir. Dostoyevski’den, Çehov’a, Moliere’den Plato’ya çok sayıda klasik eseri Türkçe’ye kazandırdı. Bunlar arasında Çehov’un ‘Vişne Bahçesi’, Gogol’un ‘Müfettiş’i ve Gonçarov’un ‘Oblomov’u sayılabilir.
Çeviri Bürosu’nun da başında bulunan Sabahattin Eyüboğlu başta olmak üzere Azra Erhat, Cahit Külebi, Orhan Veli, Necati Cumalı, Melih Cevdet Anday gibi kişilerle yakın dostlukları oldu. İsmet İnönü, Çeviri Bürosundan 100 klasik eseri Türkçeye kazandırmalarını istedi. Can Dündar'la yaptığı röportajda o yılları Erol Güney şöyle aktarır: "O yıl 29 Ekim'de İsmet Paşa 100 klasik kitap istedi bizden... Topçu ya, tek topla savaş kazanılmayacağını biliyor. Savaş cephesinde nasıl 100 top lazımsa, kültür cephesinde de 100 kitap lazımdı. Sıvadık kolları..."
Türk edebiyatının en ünlü kedisi Edibe
Orhan Veli, Güney hakkında iki şiir yazdı. İsimleri de neredeyse kendileri kadar uzun olan bu iki ünlü şiir şöyle:
- Erol Güney'in Kedisinin Bahar Mevsiminde Toplum Meseleleri Karşısında Takındığı Tavrı Anlatan Şiirdir
- Bir erkek kediyle bir parça ciğer
- Dünyadan bütün beklediği
- Ne iyi!
- Erol Güney'in Kedisinin Hamileliğini Anlatır Şiirdir
- Çıkar mısın bahar günü sokağa
- İşte böyle oturursun
- Böyle yattığın yerde
- Düşünür düşünür
- Durursun.
Güney'in eşi Dora Güney, Milliyet gazetesinden Sedat Ergin'le yaptığı bir röportajda şöyle diyor: "Gayet güzel bir kediydi, sokaktan almıştık. İsmi Edibe idi. Ben de o zaman derdim ki, kitap yazmamıza gerek yok; çünkü kedimiz sayesinde Türk edebiyatına girdik." Sebahattin Eyüboğlu da Edibe'ye çok bağlanmıştır ve Dora 1956'de İsrail'e göç edeceği zaman Edibe'yi alıkoymak ister. Dora razı olmayınca Edibe de İsrail'e göçer. Edibe İsrail'de 22 yaşında ölür.
Orhan Veli'nin ünlü Sereserpe şiiri de Dora'nın kızkardeşi Bella için yazılmıştır.
Yozgat sürgünü ve vatandaşlıktan çıkarılması
1946'da tek parti iktidarı çökünce Hasan Ali Yücel istifa etti, çeviri bürosu işlevsizleşti. Sebahattin Eyüboğlu Paris'e gitti, Orhan Veli öldü ve Güney, Agence France-Presse'te gazeteciliğe başladı. 1955 Mart'ında Sovyetler'in Türkiye ile ilişkileri iyileştirmek istediğine dair yazdığı bir haber üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla "Türkiye aleyhine çalıştığı gerekçesiyle" önce Yozgat'a sürgüne gönderildi, sonra vatandaşlıktan çıkarıldı ve sınır dışı edildi.Fatin Rüştü Zorlu, Erol Güney’in sınır dışı edilmesinin gerekçesi olarak "Çok şey biliyordu," dedi. Güney, yıllar sonra haberin kaynağının Belçika büyükelçisi olduğunu söyler.
Sınırdışı edilen Güney, önce Paris'e gidip AFP'de çalışmayı denedi. Sürekli göçmen statüsünde yaşamaktan bıktığından 1956 yılında İsrail'e yerleşti. Yaşamının geri kalan yıllarını gazetecilik mesleğini sürdürdüğü Tel Aviv'de geçirdi. Sınırdışı edilişine olan tepkisini uzun yıllar boyunca Türkçe konuşmayarak dışa vurdu. Nitekim, Türkçe yayınlanan Şalom'a yazmaya başladığı ilk yıllarda makaleleri Fransızca gönderdi, tercüme edilerek yayınlandı. Ancak 35 yıl sonra, 1990'da Türkiye'den vize almayı başardı ve sık sık İstanbul'u ziyaret etti.Feridun Sinirlioğlu, Türkiye’nin İsrail Büyükelçisi olarak atandığında, Tel Aviv’e ayak bastıktan sonra İsrail Cumhurbaşkanı’na güven mektubunu sunmadan önce ilk nezaket ziyaretini Erol Güney’e yaptı. Güney, 12 Ekim 2009'da 95 yaşında İsrail'de hayata veda etti.
Hakkındaki eserler
- Erol Güney’in Ke(n)disi / Göçmen-Çevirmen-Gazeteci-Sevgili, otobiyografi, Haluk Oral - M. Şeref Özsoy, İstanbul, 1. Basım: 01.2005; 2. Basım: 07.2014 Yapı Kredi Yayınları, 3. Basım: 03.2024 ,
- Yaşamın Sürüklediği Yerde- Erol Güney’in Yaşam Öyküsü, belgesel, Sabiha Bânu Yalkut-Breddermann,
Kaynakça
- ^ a b c d e Şalom gazetesi 19 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Bir Deryaydı Erol Güney, , (16 Mayıs 2012'de erişildi) Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "bianetTilda" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d e f g Hürriyet gazetesi, İşte Erol Güney’in kedisi Edibe, Sedat Ergin (16 Mayıs 2012'de erişildi)
- ^ biyografi.net 13 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erol Güney maddesi (16 Mayıs 2012'de erişildi)
- ^ a b c d Milliyet Gazetesi 8 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tel Aviv'de yaşayan 92 yaşındaki Erol Güney'le söyleştik, Can Dündar (16 Mayıs 2012'de erişildi)
- ^ Hürriyet Gazetesi[] Türk edebiyatının en meşhur kedisi, Ahmet Hakan (16 Mayıs 2012'de erişildi)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2012.
- ^ Yapı Kredi Yayınları[] Anılarını anlattığı kitabın sonsözü'nden (16 Mayıs 2012'de erişildi)
- ^ Şalom gazetesi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erol Güney’i kaybettik (16 Mayıs 2012'de erişildi)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erol Guney dogum adi Misa Rottenberg 1914 Odesa 16 Ekim 2009 Tel Aviv Turk Israilli cevirmen ve gazeteci 1940 li yillarda klasik eserlerin Turkceye cevrilmesinde gorev almis Dostoyevski Cehov Moliere gibi bircok yazarin Turkceye ilk olarak kazandirilmasini saglamistir 1950 li yillarda yaptigi bir haber yuzunden vatandasliktan cikarildiktan sonra Israil de yasamaya devam etti Salom Gazetesinde yazilar yazdi 2009 yilinda hayata veda etti Erol GuneyDogum1914 OdesaOlum12 Ekim 2009 95 yasinda Tel AvivMeslekCevirmen gazeteciMilliyetYahudiGencligi ve ceviri faaliyetiMisa Rottenberg adiyla Odesa da Yahudi bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi 1917 Ekim devriminden sonra ailesi Turkiye ye gocetti Istanbul da Saint Joseph Lisesi ni ardindan Istanbul Universitesi nde yeni acilan Felsefe bolumunu bitirdi Bu arada Turk vatandasligina gecerek Erol Guney adini aldi 1940 li yillarda Milli Egitim eski Bakani Hasan Ali Yucel tarafindan baslatilan dunya edebiyatinin Turkceye cevrilmesi projesinde gorev aldi Guney Rusca Fransizca Ingilizce ve Turkceye son derece hakimdir Dostoyevski den Cehov a Moliere den Plato ya cok sayida klasik eseri Turkce ye kazandirdi Bunlar arasinda Cehov un Visne Bahcesi Gogol un Mufettis i ve Goncarov un Oblomov u sayilabilir Ceviri Burosu nun da basinda bulunan Sabahattin Eyuboglu basta olmak uzere Azra Erhat Cahit Kulebi Orhan Veli Necati Cumali Melih Cevdet Anday gibi kisilerle yakin dostluklari oldu Ismet Inonu Ceviri Burosundan 100 klasik eseri Turkceye kazandirmalarini istedi Can Dundar la yaptigi roportajda o yillari Erol Guney soyle aktarir O yil 29 Ekim de Ismet Pasa 100 klasik kitap istedi bizden Topcu ya tek topla savas kazanilmayacagini biliyor Savas cephesinde nasil 100 top lazimsa kultur cephesinde de 100 kitap lazimdi Sivadik kollari Turk edebiyatinin en unlu kedisi EdibeOrhan Veli Guney hakkinda iki siir yazdi Isimleri de neredeyse kendileri kadar uzun olan bu iki unlu siir soyle Erol Guney in Kedisinin Bahar Mevsiminde Toplum Meseleleri Karsisinda Takindigi Tavri Anlatan SiirdirBir erkek kediyle bir parca ciger Dunyadan butun bekledigi Ne iyi dd Erol Guney in Kedisinin Hamileligini Anlatir SiirdirCikar misin bahar gunu sokaga Iste boyle oturursun Boyle yattigin yerde Dusunur dusunur Durursun dd Guney in esi Dora Guney Milliyet gazetesinden Sedat Ergin le yaptigi bir roportajda soyle diyor Gayet guzel bir kediydi sokaktan almistik Ismi Edibe idi Ben de o zaman derdim ki kitap yazmamiza gerek yok cunku kedimiz sayesinde Turk edebiyatina girdik Sebahattin Eyuboglu da Edibe ye cok baglanmistir ve Dora 1956 de Israil e goc edecegi zaman Edibe yi alikoymak ister Dora razi olmayinca Edibe de Israil e gocer Edibe Israil de 22 yasinda olur Orhan Veli nin unlu Sereserpe siiri de Dora nin kizkardesi Bella icin yazilmistir Yozgat surgunu ve vatandasliktan cikarilmasi1946 da tek parti iktidari cokunce Hasan Ali Yucel istifa etti ceviri burosu islevsizlesti Sebahattin Eyuboglu Paris e gitti Orhan Veli oldu ve Guney Agence France Presse te gazetecilige basladi 1955 Mart inda Sovyetler in Turkiye ile iliskileri iyilestirmek istedigine dair yazdigi bir haber uzerine Bakanlar Kurulu karariyla Turkiye aleyhine calistigi gerekcesiyle once Yozgat a surgune gonderildi sonra vatandasliktan cikarildi ve sinir disi edildi Fatin Rustu Zorlu Erol Guney in sinir disi edilmesinin gerekcesi olarak Cok sey biliyordu dedi Guney yillar sonra haberin kaynaginin Belcika buyukelcisi oldugunu soyler Sinirdisi edilen Guney once Paris e gidip AFP de calismayi denedi Surekli gocmen statusunde yasamaktan biktigindan 1956 yilinda Israil e yerlesti Yasaminin geri kalan yillarini gazetecilik meslegini surdurdugu Tel Aviv de gecirdi Sinirdisi edilisine olan tepkisini uzun yillar boyunca Turkce konusmayarak disa vurdu Nitekim Turkce yayinlanan Salom a yazmaya basladigi ilk yillarda makaleleri Fransizca gonderdi tercume edilerek yayinlandi Ancak 35 yil sonra 1990 da Turkiye den vize almayi basardi ve sik sik Istanbul u ziyaret etti Feridun Sinirlioglu Turkiye nin Israil Buyukelcisi olarak atandiginda Tel Aviv e ayak bastiktan sonra Israil Cumhurbaskani na guven mektubunu sunmadan once ilk nezaket ziyaretini Erol Guney e yapti Guney 12 Ekim 2009 da 95 yasinda Israil de hayata veda etti Hakkindaki eserlerErol Guney in Ke n disi Gocmen Cevirmen Gazeteci Sevgili otobiyografi Haluk Oral M Seref Ozsoy Istanbul 1 Basim 01 2005 2 Basim 07 2014 Yapi Kredi Yayinlari ISBN 975 08 0892 4 3 Basim 03 2024 ISBN 9786253690939 Yasamin Surukledigi Yerde Erol Guney in Yasam Oykusu belgesel Sabiha Banu Yalkut Breddermann Kaynakca a b c d e Salom gazetesi 19 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bir Deryaydi Erol Guney 16 Mayis 2012 de erisildi Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi bianetTilda adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d e f g Hurriyet gazetesi Iste Erol Guney in kedisi Edibe Sedat Ergin 16 Mayis 2012 de erisildi biyografi net 13 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erol Guney maddesi 16 Mayis 2012 de erisildi a b c d Milliyet Gazetesi 8 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tel Aviv de yasayan 92 yasindaki Erol Guney le soylestik Can Dundar 16 Mayis 2012 de erisildi Hurriyet Gazetesi olu kirik baglanti Turk edebiyatinin en meshur kedisi Ahmet Hakan 16 Mayis 2012 de erisildi Arsivlenmis kopya 3 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2012 Yapi Kredi Yayinlari olu kirik baglanti Anilarini anlattigi kitabin sonsozu nden 16 Mayis 2012 de erisildi Salom gazetesi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erol Guney i kaybettik 16 Mayis 2012 de erisildi