Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Âdi yaprak dolması, Sarma, Yaprak sarması ya da Yaprak dolması, bulgur ya da pirinç başta olmak üzere çeşitli iç malzemelerin, genellikle asma yaprağı, beyaz lahana, kara lahana, dut yaprağı veya kiraz yaprağıyla sarılmasıyla yapılan bir yemektir. Osmanlı mutfağı kökenli olup, Osmanlı İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü topraklarda yapılmaktadır. Asma yaprağıyla olanı Nevşehir, Tokat, Ege mutfağına özgü olan Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır.
Osmanlı mutfağında sarma çeşitleri
Melceü’t-Tabbâhîn Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de Âdi yaprak dolması olarak tarif verilmiştir.
Kitâb-ı Me’kûlât Kitâb-ı Me’kûlât Biryan-ı bağ yaprağı ve Borane-yi bağ yaprağı olarak tarifler verilmiştir.
Yeni Usûl Yemek Kitabı Yeni Usûl Yemek Kitabıında asma yaprağı ve lahana yalancı dolmaları, zeytin yağlı yalancı yaprak dolması, lahana dolması ve pırasa dolması tarifleri verilmiştir.
Çeşitleri
Yaprak sarması
Asma yaprağının içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır. Malzemeler karıştırılarak harmanlanır. Daha sonra salamura asma yaprağıyla sarılır. Üzerine limon suyu sıkılarak ya da yoğurt konularak yenir.
Türk mutfağındaki çoğu geleneksel lezzetin uzun bir tarih yolculuğu bulunuyor. Etli Yaprak Sarma da bunlardan biri. Etli yaprak sarmanın tarih yolculuğu, Osmanlı Devleti dönemine kadar dayanıyor. Dünya’daki herkesin afiyetle yediği bir evrensel bir lezzet olarak kabul görür.
Amasya baklalı dolması
Amasya Baklalı Dolması; haşlanmış bakla ve buğday yarmasından oluşan karışımın asma yaprağına sarılıp kemikli et ile birlikte pişirilmesiyle hazırlanan yöresel bir yemektir. Dolmalar altıgen şeklinde sarılır. Amasya Baklalı Dolmasının servisi; bakır bir tepsiye dolmalar altta, etler üstte kalacak şekilde koyulup üzerine yoğurt eklendikten sonra kuru soğan ile yapılır. Ayrıca yemeğin üzerine, tereyağında kavrulmuş soğan gezdirilerek dökülebilir. Asma yaprakları hem taze hem de salamura şeklinde kullanılabilir ve genç yapraklar tercih edilir.Amasya Baklalı Dolması 17.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Kiraz yaprağı sarması
Malatya'da yapılan bir çeşit sarmadır. Benzer yemekler dut yaprağı, fasulye yaprağı ve asma yaprağı kullanılarak da yapılabilir. Malatya Yeşilyurt Kiraz Yaprağı Sarma Köftesi / Yeşilyurt Kiraz Yaprağı Sarması 09.10.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Beyaz lahana sarması
Kara lahana sarması
Pırasa dolması
Yeni Usûl Yemek Kitabıında pırasa ile yapılan sarma veya dolma çeşididir.
Pazı sarması
Antakya zılk sarması
Hatay'da pazıya zılk denilmektedir. Antakya zılk sarması 06.05.2024 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Hatay adına coğrafi işaret almıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Çapacı, Kazım. "Yeni Usûl Yemek Kitabı". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2021.
- ^ . 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2021.
- ^ . Coğrafi İşaret Platformu. 25 Ocak 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ "Antakya Zılk Sarması". Türk Patent ve Marka Kurumu.
 | Türk mutfağı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adi yaprak dolmasi Sarma Yaprak sarmasi ya da Yaprak dolmasi bulgur ya da pirinc basta olmak uzere cesitli ic malzemelerin genellikle asma yapragi beyaz lahana kara lahana dut yapragi veya kiraz yapragiyla sarilmasiyla yapilan bir yemektir Osmanli mutfagi kokenli olup Osmanli Imparatorlugu nun hukum surdugu topraklarda yapilmaktadir Asma yapragiyla olani Nevsehir Tokat Ege mutfagina ozgu olan Zeytinyagli sarma ya da kiymali sarma seklinde farkli cesitleri vardir Yaprak sarmasiBeyaz lahana sarmasiOsmanli mutfaginda sarma cesitleriMelceu t Tabbahin Basili ilk yemek kitabi Melceu t Tabbahin de Adi yaprak dolmasi olarak tarif verilmistir Kitab i Me kulat Kitab i Me kulat Biryan i bag yapragi ve Borane yi bag yapragi olarak tarifler verilmistir Yeni Usul Yemek Kitabi Yeni Usul Yemek Kitabiinda asma yapragi ve lahana yalanci dolmalari zeytin yagli yalanci yaprak dolmasi lahana dolmasi ve pirasa dolmasi tarifleri verilmistir CesitleriYaprak sarmasi Asma yapraginin icerisine bulgur ya da pirinc basta olmak uzere yoresine gore degisen diger ic malzemeleri konarak yapilan bir yemektir Zeytinyagli sarma ya da kiymali sarma seklinde farkli cesitleri vardir Malzemeler karistirilarak harmanlanir Daha sonra salamura asma yapragiyla sarilir Uzerine limon suyu sikilarak ya da yogurt konularak yenir Turk mutfagindaki cogu geleneksel lezzetin uzun bir tarih yolculugu bulunuyor Etli Yaprak Sarma da bunlardan biri Etli yaprak sarmanin tarih yolculugu Osmanli Devleti donemine kadar dayaniyor Dunya daki herkesin afiyetle yedigi bir evrensel bir lezzet olarak kabul gorur Amasya baklali dolmasi Amasya Baklali Dolmasi haslanmis bakla ve bugday yarmasindan olusan karisimin asma yapragina sarilip kemikli et ile birlikte pisirilmesiyle hazirlanan yoresel bir yemektir Dolmalar altigen seklinde sarilir Amasya Baklali Dolmasinin servisi bakir bir tepsiye dolmalar altta etler ustte kalacak sekilde koyulup uzerine yogurt eklendikten sonra kuru sogan ile yapilir Ayrica yemegin uzerine tereyaginda kavrulmus sogan gezdirilerek dokulebilir Asma yapraklari hem taze hem de salamura seklinde kullanilabilir ve genc yapraklar tercih edilir Amasya Baklali Dolmasi 17 08 2021 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Kiraz yapragi sarmasi Malatya da yapilan bir cesit sarmadir Benzer yemekler dut yapragi fasulye yapragi ve asma yapragi kullanilarak da yapilabilir Malatya Yesilyurt Kiraz Yapragi Sarma Koftesi Yesilyurt Kiraz Yapragi Sarmasi 09 10 2020 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Beyaz lahana sarmasi Kara lahana sarmasi Pirasa dolmasi Yeni Usul Yemek Kitabiinda pirasa ile yapilan sarma veya dolma cesididir Pazi sarmasi Antakya zilk sarmasi Hatay da paziya zilk denilmektedir Antakya zilk sarmasi 06 05 2024 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Hatay adina cografi isaret almistir Ayrica bakinizDolmaKaynakca Capaci Kazim Yeni Usul Yemek Kitabi 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2021 5 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Haziran 2021 Cografi Isaret Platformu 25 Ocak 1999 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2021 Arsivlenmis kopya 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2022 Antakya Zilk Sarmasi Turk Patent ve Marka Kurumu Turk mutfagi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz