Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bürokratik kolektivizm bir sınıf teorisidir. Bazı Troçkistler tarafından Josef Stalin yönetimindeki Sovyetler Birliği'nin ve Orta ve Doğu Avrupa'daki ve Kuzey Kore gibi benzer devletlerin doğasını tanımlamak için kullanılmaktadır.
Teori
Bürokratik kolektivist bir devlet üretim araçlarına sahipken, artı değer ya da kar işçi sınıfı yerine seçkin bir parti bürokrasisi (nomenklatura) arasında pay edilir. Ayrıca, en önemlisi, ekonomiyi ve devleti kontrol eden işçiler ya da genel olarak halk değil sadece bürokrasidir. Dolayısıyla sistem gerçek anlamda sosyalist değildir, ancak kapitalist de sayılmaz.Troçkist teoride işçileri yeni mekanizmalar aracılığıyla sömüren yeni bir sınıflı toplum biçimidir. Yvan Craipeau gibi bu görüşü savunan teorisyenler, bürokratik kolektivizmin kapitalizmin ötesinde bir ilerlemeyi temsil etmediğine, yani işçi devleti olmaya kapitalist bir devletten daha yakın olmadığına ve önemli ölçüde daha az verimli olduğuna inanmaktadır. Hatta bazı sosyal demokratlar, sosyal demokrat kapitalizm gibi belirli kapitalizm türlerinin bürokratik kolektivist bir toplumdan daha ilerici olduğuna inanmaktadır.
George Orwell'in ünlü romanı Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, kurgusal bir "oligarşik kolektivizm" toplumunu anlatmaktadır. Orwell , Bin Dokuz Yüz Seksen Dört'ü yazmadan önce Burnham'ın Yönetim Devrimi'ni incelemiş olduğundan James Burnham'ın çalışmalarına da aşinaydı. Oligarşik kolektivizm, Büyük Birader ve İç Parti'nin, devrimci kökenleri nedeniyle kendisini "İngiliz sosyalizmi" olarak tanıtan, ancak daha sonra yalnızca Parti'nin tam hakimiyetiyle ilgilenen hiyerarşik bir toplum örgütlenmesinin çekirdeğini oluşturduğu bürokratik kolektivizmin kurgulanmış bir kavramsallaştırması olarak okunmaktadır.
Bu fikir, savaş sonrası dönemde kapitalizmi korumak ve dağılmasını önlemek için kurulması gereken bir rejim olarak Doğu Bloku dışındaki Batılı ülkelere de uygulanmıştır. Bürokratik kolektivizmin bu farklı biçiminin, ekonomideki çelişkilerin genel bir erimeye dönüşmesini engellemek için işçi sendikaları, şirketler ve devlet kurumları gibi toplumun çeşitli kesimlerini bütünleştirmesi beklenmektedir. Bu biçimin, işçileri kapitalist ilişkiler kapsamındaki bir hükûmet ağı halinde örgütleyen refah devletinde somutlaştığı varsayılmaktadır.
"Bürokratik kolektivizm" ilk olarak Birinci Dünya Savaşı'ndan kısa bir süre önce İngiltere'de ortaya çıkan ve gelecekteki olası bir toplumsal örgütlenmeye ilişkin bir teoriyi tanımlamak için kullanılan bir terimdi. Savaştan, Rus Devrimi'nden ve Joseph Stalin'in Sovyetler Birliği'nde iktidara gelmesinden sonra, Hugo Urbahns ve Lucien Laurat Sovyet devletinin doğasını benzer bir şekilde eleştirmeye başlamıştır.
Bu teori Troçkizm içinde ilk kez Fransa'da Craipeau civarındaki küçük bir grup tarafından ele alınmıştır. Aynı zamanda Sovyet, Alman ve İtalyan bürokrasilerinin ilerici olduğuna inanan ve "kendisini devletin efendisi yapma cesaretine sahip olan sınıfı" kutlayan Bruno Rizzi tarafından da ele alınmıştır. Lev Troçki 1930'ların sonlarında Rizzi'yle tartışmaktaydı. Troçki, Sovyetler Birliği'nin yozlaşmış bir işçi devleti olduğu ve yeni bir işçi siyasi devrimi gerçekleşmezse, bürokratik kolektivizm gibi yeni bir toplumsal biçime geçebileceği görüşünü savunuyordu. Ancak Troçki, saf bir bürokratik kolektivizm durumuna herhangi bir zamanda ulaşılacağından şüpheliydi; Sovyetler Birliği'ni sosyalizme döndürecek bir proleter devrimin yokluğunda, bunun yerine kapsamlı bir karşı devrimin ulusu kapitalizme döndüreceğine inanıyordu.
Amerika Birleşik Devletleri'nde Max Shachtman liderliğindeki İşçi Partisi (daha sonra Bağımsız Sosyalist Birlik olmuştur) Dördüncü Enternasyonal'den ayrıldıktan kısa bir süre sonra bürokratik kolektivizm teorisini benimsedi ve geliştirdi. Sonuç olarak, genellikle Sol Shachtmanizm ve Üçüncü Kamp ile ilişkilendirilmektedir. James Burnham ve Joseph Carter tarafından geliştirilen versiyonu Craipeau'nunkiyle pek çok ortak noktaya sahipken, Rizzi'ninkiyle çok az ortak noktaya sahip olmuştur.
Eleştiri
1948'de Tony Cliff, bürokratik kolektivizmin eleştirisini yapmanın zor olduğunu, çünkü Shachtman gibi yazarların teorinin gelişmiş bir açıklamasını asla yayınlamadıklarını ileri sürmüştür. Bürokratik kolektivizm teorisinin teorik yoksulluğunun tesadüfi olmadığını ileri sürmüş ve teorinin yalnızca negatif; boş, soyut ve dolayısıyla keyfi olduğunu göstermeye çalışmıştır. Cliff, Stalinizm altında Sovyetler Birliği'nin doğasını daha doğru tanımlayan alternatif bir teori olarak devlet kapitalizmini ileri sürmüştür
1979 tarihli bir Monthly Review makalesinde Ernest Mandel, Sovyet bürokrasisinin yeni bir sınıf olduğu hipotezinin, Sovyet ekonomisi ve toplumunun son elli yıldaki gerçek gelişimi ve gerçek çelişkilerinin ciddi bir analizine karşılık gelmediğini savunmuştur. Çıkar çatışmasının, kapitalizmden sosyalizme geçiş sürecindeki bir toplumda bürokrasiyi kansere dönüştürdüğünü ileri sürmektedir. Buna göre bürokratik yönetim, giderek daha fazla israf yapmakla kalmıyor, aynı zamanda toplumsallaştırılmış mülkiyete dayalı planlı ekonomi sisteminin etkin bir şekilde işlemesine de engel oluyordu. Mandel, bu yadsınamaz gerçeğin, bürokrasinin yönetici sınıf olarak nitelendirilmesiyle ve SSCB'nin "hareket yasaları" hiçbir zaman belirlenmemiş yeni bir "sömürücü üretim tarzı " olarak nitelendirilmesiyle bağdaşmadığı sonucuna varmıştır.
İlgili bir kavram da sosyolog Michael Kennedy'nin "Komünist yönetimli devlet sosyalizmi" olarak adlandırdığı "komuta idaresi" sistemidir.Güney Afrika Komünist Partisi'nin merhum lideri , Has Socialism Failed (Sosyalizm Başarısız Oldu mu) adlı kitabında, bir partinin "idari komutaya" sahip olmasıyla ilgili sorunlara değinmiş ve "apartheid sonrası devlet iktidarı, doğrudan ya da dolaylı olarak bir partinin idari komutasına değil, açıkça halkın seçilmiş temsilcilerine ait olmalıdır" demiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ernest E. Haberkern and Arthur Lipow, editors, Neither Capitalism nor Socialism, Humanities Press, Atlantic Highlands, 1996.
- ^ Cliff, Tony (1948). "The theory of bureaucratic collectivism: A critique". 16 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2011.
- ^ Mandel, Ernest (1979). "Why The Soviet Bureaucracy is not a New Ruling Class". . doi:10.14452/MR-031-03-1979-07_6. 2 Eylül 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2011.
- ^ Kennedy, M. D. (1991). Professionals, power, and Solidarity in Poland: A critical sociology of Soviet-type society. Cambridge, UK; New York, NY, Cambridge University Press.
- ^ Slovo, J. (1990). Has socialism failed? London, UK, Inkululeko Publications; Imported Publications Available at: https://www.sacp.org.za/docs/history/failed.html 16 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Dış bağlantılar
- Leon Troçki "Savaşta SSCB" (1939)
- Max Shachtman, "Sovyetler Birliği ve Dünya Savaşı" (1940)
- Leon Troçki, "Finlandiya Olaylarının Bilançosu" (1940)
- Tony Cliff, "Marksizm ve bürokratik kolektivizm teorisi" (1948)
- Pierre Frank, "Yaklaşan Savaşın Baskısı Altında Emperyalizm 'Üçüncü Kampı' Çağırıyor" (1951)
- Ernest Mandel, "Sovyet Bürokrasisi Neden Yeni Bir Yönetici Sınıf Değildir" (1979)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Burokratik kolektivizm bir sinif teorisidir Bazi Trockistler tarafindan Josef Stalin yonetimindeki Sovyetler Birligi nin ve Orta ve Dogu Avrupa daki ve Kuzey Kore gibi benzer devletlerin dogasini tanimlamak icin kullanilmaktadir TeoriBurokratik kolektivist bir devlet uretim araclarina sahipken arti deger ya da kar isci sinifi yerine seckin bir parti burokrasisi nomenklatura arasinda pay edilir Ayrica en onemlisi ekonomiyi ve devleti kontrol eden isciler ya da genel olarak halk degil sadece burokrasidir Dolayisiyla sistem gercek anlamda sosyalist degildir ancak kapitalist de sayilmaz Trockist teoride iscileri yeni mekanizmalar araciligiyla somuren yeni bir sinifli toplum bicimidir Yvan Craipeau gibi bu gorusu savunan teorisyenler burokratik kolektivizmin kapitalizmin otesinde bir ilerlemeyi temsil etmedigine yani isci devleti olmaya kapitalist bir devletten daha yakin olmadigina ve onemli olcude daha az verimli olduguna inanmaktadir Hatta bazi sosyal demokratlar sosyal demokrat kapitalizm gibi belirli kapitalizm turlerinin burokratik kolektivist bir toplumdan daha ilerici olduguna inanmaktadir George Orwell in unlu romani Bin Dokuz Yuz Seksen Dort kurgusal bir oligarsik kolektivizm toplumunu anlatmaktadir Orwell Bin Dokuz Yuz Seksen Dort u yazmadan once Burnham in Yonetim Devrimi ni incelemis oldugundan James Burnham in calismalarina da asinaydi Oligarsik kolektivizm Buyuk Birader ve Ic Parti nin devrimci kokenleri nedeniyle kendisini Ingiliz sosyalizmi olarak tanitan ancak daha sonra yalnizca Parti nin tam hakimiyetiyle ilgilenen hiyerarsik bir toplum orgutlenmesinin cekirdegini olusturdugu burokratik kolektivizmin kurgulanmis bir kavramsallastirmasi olarak okunmaktadir Bu fikir savas sonrasi donemde kapitalizmi korumak ve dagilmasini onlemek icin kurulmasi gereken bir rejim olarak Dogu Bloku disindaki Batili ulkelere de uygulanmistir Burokratik kolektivizmin bu farkli biciminin ekonomideki celiskilerin genel bir erimeye donusmesini engellemek icin isci sendikalari sirketler ve devlet kurumlari gibi toplumun cesitli kesimlerini butunlestirmesi beklenmektedir Bu bicimin iscileri kapitalist iliskiler kapsamindaki bir hukumet agi halinde orgutleyen refah devletinde somutlastigi varsayilmaktadir Burokratik kolektivizm ilk olarak Birinci Dunya Savasi ndan kisa bir sure once Ingiltere de ortaya cikan ve gelecekteki olasi bir toplumsal orgutlenmeye iliskin bir teoriyi tanimlamak icin kullanilan bir terimdi Savastan Rus Devrimi nden ve Joseph Stalin in Sovyetler Birligi nde iktidara gelmesinden sonra Hugo Urbahns ve Lucien Laurat Sovyet devletinin dogasini benzer bir sekilde elestirmeye baslamistir Bu teori Trockizm icinde ilk kez Fransa da Craipeau civarindaki kucuk bir grup tarafindan ele alinmistir Ayni zamanda Sovyet Alman ve Italyan burokrasilerinin ilerici olduguna inanan ve kendisini devletin efendisi yapma cesaretine sahip olan sinifi kutlayan Bruno Rizzi tarafindan da ele alinmistir Lev Trocki 1930 larin sonlarinda Rizzi yle tartismaktaydi Trocki Sovyetler Birligi nin yozlasmis bir isci devleti oldugu ve yeni bir isci siyasi devrimi gerceklesmezse burokratik kolektivizm gibi yeni bir toplumsal bicime gecebilecegi gorusunu savunuyordu Ancak Trocki saf bir burokratik kolektivizm durumuna herhangi bir zamanda ulasilacagindan supheliydi Sovyetler Birligi ni sosyalizme dondurecek bir proleter devrimin yoklugunda bunun yerine kapsamli bir karsi devrimin ulusu kapitalizme dondurecegine inaniyordu Amerika Birlesik Devletleri nde Max Shachtman liderligindeki Isci Partisi daha sonra Bagimsiz Sosyalist Birlik olmustur Dorduncu Enternasyonal den ayrildiktan kisa bir sure sonra burokratik kolektivizm teorisini benimsedi ve gelistirdi Sonuc olarak genellikle Sol Shachtmanizm ve Ucuncu Kamp ile iliskilendirilmektedir James Burnham ve Joseph Carter tarafindan gelistirilen versiyonu Craipeau nunkiyle pek cok ortak noktaya sahipken Rizzi ninkiyle cok az ortak noktaya sahip olmustur Elestiri1948 de Tony Cliff burokratik kolektivizmin elestirisini yapmanin zor oldugunu cunku Shachtman gibi yazarlarin teorinin gelismis bir aciklamasini asla yayinlamadiklarini ileri surmustur Burokratik kolektivizm teorisinin teorik yoksullugunun tesadufi olmadigini ileri surmus ve teorinin yalnizca negatif bos soyut ve dolayisiyla keyfi oldugunu gostermeye calismistir Cliff Stalinizm altinda Sovyetler Birligi nin dogasini daha dogru tanimlayan alternatif bir teori olarak devlet kapitalizmini ileri surmustur 1979 tarihli bir Monthly Review makalesinde Ernest Mandel Sovyet burokrasisinin yeni bir sinif oldugu hipotezinin Sovyet ekonomisi ve toplumunun son elli yildaki gercek gelisimi ve gercek celiskilerinin ciddi bir analizine karsilik gelmedigini savunmustur Cikar catismasinin kapitalizmden sosyalizme gecis surecindeki bir toplumda burokrasiyi kansere donusturdugunu ileri surmektedir Buna gore burokratik yonetim giderek daha fazla israf yapmakla kalmiyor ayni zamanda toplumsallastirilmis mulkiyete dayali planli ekonomi sisteminin etkin bir sekilde islemesine de engel oluyordu Mandel bu yadsinamaz gercegin burokrasinin yonetici sinif olarak nitelendirilmesiyle ve SSCB nin hareket yasalari hicbir zaman belirlenmemis yeni bir somurucu uretim tarzi olarak nitelendirilmesiyle bagdasmadigi sonucuna varmistir Ilgili bir kavram da sosyolog Michael Kennedy nin Komunist yonetimli devlet sosyalizmi olarak adlandirdigi komuta idaresi sistemidir Guney Afrika Komunist Partisi nin merhum lideri Has Socialism Failed Sosyalizm Basarisiz Oldu mu adli kitabinda bir partinin idari komutaya sahip olmasiyla ilgili sorunlara deginmis ve apartheid sonrasi devlet iktidari dogrudan ya da dolayli olarak bir partinin idari komutasina degil acikca halkin secilmis temsilcilerine ait olmalidir demistir Ayrica bakinizYozlasmis isci devleti Kleptokrasi Yeni sinif Oligarsi Devlet kapitalizmi Devlet sosyalizmiKaynakca Ernest E Haberkern and Arthur Lipow editors Neither Capitalism nor Socialism Humanities Press Atlantic Highlands 1996 Cliff Tony 1948 The theory of bureaucratic collectivism A critique 16 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2011 Mandel Ernest 1979 Why The Soviet Bureaucracy is not a New Ruling Class doi 10 14452 MR 031 03 1979 07 6 2 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2011 Kennedy M D 1991 Professionals power and Solidarity in Poland A critical sociology of Soviet type society Cambridge UK New York NY Cambridge University Press Slovo J 1990 Has socialism failed London UK Inkululeko Publications Imported Publications Available at https www sacp org za docs history failed html 16 Kasim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarLeon Trocki Savasta SSCB 1939 Max Shachtman Sovyetler Birligi ve Dunya Savasi 1940 Leon Trocki Finlandiya Olaylarinin Bilancosu 1940 Tony Cliff Marksizm ve burokratik kolektivizm teorisi 1948 Pierre Frank Yaklasan Savasin Baskisi Altinda Emperyalizm Ucuncu Kampi Cagiriyor 1951 Ernest Mandel Sovyet Burokrasisi Neden Yeni Bir Yonetici Sinif Degildir 1979