Somali mitolojisi, birkaç bin yıla yayılan bir zaman çizelgesinde yeni nesillere aktarılan Somali toplumunda oluşan inançları, mitleri, efsaneleri ve halk hikâyelerini kapsar. Bugün Somali mitolojisini oluşturan unsurların çoğunun, doğruluğu zamanla azalmış veya İslam'ın Afrika Boynuzu'na gelmesiyle önemli ölçüde değişmiş geleneklerdir.
Kutsal azizlerin kültürü ve modern Somali'deki birkaç dini makamın hayatta kalması, bölgenin eski geçmişinin ve eski geleneklerinin sonraki yüzyıllarda İslam ve Somali edebiyatı üzerinde önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir. Benzer şekilde, geleneksel Somali tıbbı ve astronomi uygulayıcıları da bir zamanlar Somali'de ve daha geniş olan Horn bölgesinde gelişen eski bir kültürel inanç sisteminin kalıntılarına bağlı kalıyorlar.
Tanrılar
Waaq (Tanrı) | Waaq, birçok kabile için daha özel kadim gök tanrısıdır. |
Ayaanle (Melekler) | Eski Somali'deki Ayaanle, iyi ruhlar olarak biliniyordu ve Tanrı ile insanlar arasında arabulucu görevi görüyordu. Şans ve bereket getirdikleri söyleniyordu. |
Huur (Azrail) | Huur ölüm elçisiydi ve büyük kuş biçimi vardı. Tanrı, eski Mısır'daki Horus'a benziyordu ve Somali toplumunda da benzer bir rol oynadı. |
Nidar (Punisher) | Adalet için önemli bir tanrıydı, modern Somali'de popüler bir söz olarak hayatta kaldı; Nidar Ba Ku Heli ("Nidar yaramazları bulacak ve cezalandıracak"). |
Wagar | Doğurganlıkla ilişkilendirilen kutsal bir ahşap heykel. |
Efsanevi krallar, kraliçeler ve azizler
Somali mitolojisinde, kültürel geleneklere meydan okuyan ya da Somali Yarımadası kitleleri arasında kahramanca ve aziz bir statü kazanan kadın ve erkekler hakkında çok sayıda hikâye vardır.
Amel Ali (Kraliçe) | Amel Ali, zamanının en hızlı kadını olduğu söylenen eski Somali'de efsanevi bir kraliçeydi. |
Wiilwaal (Kral) | Wiil Waal, eski Somali'de savaştaki cesareti ve becerileri ile tanınan efsanevi bir kraldı. |
Bucur Bacayr (Kral) | Bucur Bacayr, Kuzey Somali'de Yibirlerin efsanevi kralıydı. |
Arraweelo (Kraliçe) Kraliçe Arraweelo, erkeklerin kadına olan ihtiyaçlarının farkına varmalarını sağlayan 'kadınsı' görevlerini durdurarak kadın haklarını güçlendiren efsanevi bir kraliçeydi.
Devler ve iblisler
Habbad ina Kamas (Dev) | Habbad ina Kamas, eski Somali'nin yarısını yöneten efsanevi zalim bir devdi. Habbad'ın baskıcı yönetimi, dev Biriir ina Barqo tarafından yönetilen toprağın diğer yarısına bahşedilen nezaket ve ilginin tam tersiydi. Sonunda Habbad'ın tiranlığını öğrendiğinde Biriir tarafından savaşta yenildi ve öldürüldü. |
Biriir ina Barqo (Dev) | Biriir ina Barqo, eski Somali'de adaletli ve nezaketiyle tanınan efsanevi bir kahraman deviydi . Shimbiraale (kuşların mağarası) adlı bir mağarada yaşıyordu ve kimsenin kaldıramayacağı ağır bir yüzük takıyordu. Habbad adlı devin yönetimi altında acı çekenlerin ricalarına cevap verdi ve onu savaşta yendi. Daha sonra iki ülkeyi birleştirdi ve uzun bir barış dönemini başlattı. |
Qori-ismaris ("Kendini sopayla ovuşturan kişi") | Qori-ismaris, akşam karanlığında sihirli bir sopayla kendini ovuşturarak kendisini "Sırtlan adam" formuna dönüştürebilen ve bu süreci tekrarlayarak şafaktan önce insan haline dönebilen bir adamdı. |
Dhegdheer ('"Uzun kulaklı") | Dhegdheer, Somali ormanlarında avlanan yamyam dişi bir şeytandı. |
Buuti (şekil değiştiren insan / yaratık) | Buuti, Dhegdheer'in masum köylülerini kurtarmak için hayatını riske atan çocuklarından biriydi. İnsanları kurtardığında kahramanlık yaptı ama şekil değiştiren yamyam bir yaratık olduğu için sonsuza kadar lanetlendi. |
Mitolojik yerler
Somali'nin birçok bölgesinde, adları Somali mitolojisinde anlatılan hikâyeleri destekleyen şehirler veya belirli alanlar vardır. Waaq, kendi başına Somalice bir kelimedir. Abudwaaq ("Tanrı'ya Tapan"), Ceel Waaq ("Tanrı'nın Kuyusu") ve waaq-ooyi ("kuzey Tanrı") gibi yerleri adlandırmak için kullanılır. Arawelo Mezarı, Somali'deki Kraliçe Arawelo'nun son dinlenme yeri olduğu söylenen bir başka popüler mitolojik yer. Modern zamanlarda Somalili kadınlar için önemli bir yer olarak kabul edilir.
Kaynakça
- ^ Greater Ethiopia: The Evolution of a Multiethnic Society (İngilizce). University of Chicago Press. 10 Aralık 2014. ISBN .
- ^ Divine Fertility: The Continuity in Transformation of an Ideology of Sacred Kinship in Northeast Africa (İngilizce). Routledge. 5 Şubat 2020. ISBN .
- ^ The Sky-Religion in Egypt: Its Antiquity and Effects (İngilizce). Cambridge University Press. 9 Haziran 2011. ISBN .
- ^ Historical Dictionary of Somalia (İngilizce). Scarecrow Press. 25 Şubat 2003. ISBN .
- ^ African Religions: Beliefs and Practices through History (İngilizce). ABC-CLIO. 31 Aralık 2018. ISBN .
- ^ Culture and Customs of Somalia (İngilizce). Greenwood Publishing Group. 2001. s. 65. ISBN .
waaq.
- ^ Mire (1 Mart 2015). "Wagar, Fertility and Phallic Stelae: Cushitic Sky-God Belief and the Site of Saint Aw-Barkhadle, Somaliland". African Archaeological Review (İngilizce). 32 (1): 93-109. doi:10.1007/s10437-015-9181-z. ISSN 1572-9842.
- ^ Folktales from Somalia by Ahmed Artan Hanghe, p. 144.
- ^ Culture and Customs of Somalia. Culture and Customs of Africa. Greenwood. 2001. s. 68. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Somali mitolojisi birkac bin yila yayilan bir zaman cizelgesinde yeni nesillere aktarilan Somali toplumunda olusan inanclari mitleri efsaneleri ve halk hikayelerini kapsar Bugun Somali mitolojisini olusturan unsurlarin cogunun dogrulugu zamanla azalmis veya Islam in Afrika Boynuzu na gelmesiyle onemli olcude degismis geleneklerdir Kutsal azizlerin kulturu ve modern Somali deki birkac dini makamin hayatta kalmasi bolgenin eski gecmisinin ve eski geleneklerinin sonraki yuzyillarda Islam ve Somali edebiyati uzerinde onemli bir etkisi oldugunu gostermektedir Benzer sekilde geleneksel Somali tibbi ve astronomi uygulayicilari da bir zamanlar Somali de ve daha genis olan Horn bolgesinde gelisen eski bir kulturel inanc sisteminin kalintilarina bagli kaliyorlar Aynabo daki antik tapinak kalintilariTanrilarWaaq Tanri Waaq bircok kabile icin daha ozel kadim gok tanrisidir Ayaanle Melekler Eski Somali deki Ayaanle iyi ruhlar olarak biliniyordu ve Tanri ile insanlar arasinda arabulucu gorevi goruyordu Sans ve bereket getirdikleri soyleniyordu Huur Azrail Huur olum elcisiydi ve buyuk kus bicimi vardi Tanri eski Misir daki Horus a benziyordu ve Somali toplumunda da benzer bir rol oynadi Nidar Punisher Adalet icin onemli bir tanriydi modern Somali de populer bir soz olarak hayatta kaldi Nidar Ba Ku Heli Nidar yaramazlari bulacak ve cezalandiracak Wagar Dogurganlikla iliskilendirilen kutsal bir ahsap heykel Efsanevi krallar kraliceler ve azizlerSomali mitolojisinde kulturel geleneklere meydan okuyan ya da Somali Yarimadasi kitleleri arasinda kahramanca ve aziz bir statu kazanan kadin ve erkekler hakkinda cok sayida hikaye vardir Amel Ali Kralice Amel Ali zamaninin en hizli kadini oldugu soylenen eski Somali de efsanevi bir kraliceydi Wiilwaal Kral Wiil Waal eski Somali de savastaki cesareti ve becerileri ile taninan efsanevi bir kraldi Bucur Bacayr Kral Bucur Bacayr Kuzey Somali de Yibirlerin efsanevi kraliydi Arraweelo Kralice Kralice Arraweelo erkeklerin kadina olan ihtiyaclarinin farkina varmalarini saglayan kadinsi gorevlerini durdurarak kadin haklarini guclendiren efsanevi bir kraliceydi Devler ve iblislerHabbad ina Kamas Dev Habbad ina Kamas eski Somali nin yarisini yoneten efsanevi zalim bir devdi Habbad in baskici yonetimi dev Biriir ina Barqo tarafindan yonetilen topragin diger yarisina bahsedilen nezaket ve ilginin tam tersiydi Sonunda Habbad in tiranligini ogrendiginde Biriir tarafindan savasta yenildi ve olduruldu Biriir ina Barqo Dev Biriir ina Barqo eski Somali de adaletli ve nezaketiyle taninan efsanevi bir kahraman deviydi Shimbiraale kuslarin magarasi adli bir magarada yasiyordu ve kimsenin kaldiramayacagi agir bir yuzuk takiyordu Habbad adli devin yonetimi altinda aci cekenlerin ricalarina cevap verdi ve onu savasta yendi Daha sonra iki ulkeyi birlestirdi ve uzun bir baris donemini baslatti Qori ismaris Kendini sopayla ovusturan kisi Qori ismaris aksam karanliginda sihirli bir sopayla kendini ovusturarak kendisini Sirtlan adam formuna donusturebilen ve bu sureci tekrarlayarak safaktan once insan haline donebilen bir adamdi Dhegdheer Uzun kulakli Dhegdheer Somali ormanlarinda avlanan yamyam disi bir seytandi Buuti sekil degistiren insan yaratik Buuti Dhegdheer in masum koylulerini kurtarmak icin hayatini riske atan cocuklarindan biriydi Insanlari kurtardiginda kahramanlik yapti ama sekil degistiren yamyam bir yaratik oldugu icin sonsuza kadar lanetlendi Mitolojik yerlerSomali nin bircok bolgesinde adlari Somali mitolojisinde anlatilan hikayeleri destekleyen sehirler veya belirli alanlar vardir Waaq kendi basina Somalice bir kelimedir Abudwaaq Tanri ya Tapan Ceel Waaq Tanri nin Kuyusu ve waaq ooyi kuzey Tanri gibi yerleri adlandirmak icin kullanilir Arawelo Mezari Somali deki Kralice Arawelo nun son dinlenme yeri oldugu soylenen bir baska populer mitolojik yer Modern zamanlarda Somalili kadinlar icin onemli bir yer olarak kabul edilir Kaynakca Greater Ethiopia The Evolution of a Multiethnic Society Ingilizce University of Chicago Press 10 Aralik 2014 ISBN 978 0 226 22967 6 Divine Fertility The Continuity in Transformation of an Ideology of Sacred Kinship in Northeast Africa Ingilizce Routledge 5 Subat 2020 ISBN 978 0 429 76924 5 The Sky Religion in Egypt Its Antiquity and Effects Ingilizce Cambridge University Press 9 Haziran 2011 ISBN 978 0 521 23751 2 Historical Dictionary of Somalia Ingilizce Scarecrow Press 25 Subat 2003 ISBN 978 0 8108 6604 1 African Religions Beliefs and Practices through History Ingilizce ABC CLIO 31 Aralik 2018 ISBN 978 1 61069 752 1 Culture and Customs of Somalia Ingilizce Greenwood Publishing Group 2001 s 65 ISBN 978 0 313 31333 2 waaq Mire 1 Mart 2015 Wagar Fertility and Phallic Stelae Cushitic Sky God Belief and the Site of Saint Aw Barkhadle Somaliland African Archaeological Review Ingilizce 32 1 93 109 doi 10 1007 s10437 015 9181 z ISSN 1572 9842 Folktales from Somalia by Ahmed Artan Hanghe p 144 Culture and Customs of Somalia Culture and Customs of Africa Greenwood 2001 s 68 ISBN 9780313313332