Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Kosova Savaşı veya Birinci Kosova Meydan Muharebesi, Sultan I. Murad önderliğindeki Osmanlı ordusu ile Sırp kumandanı Lazar Hrebelyanoviç önderliğindeki çok uluslu Balkan ordusu arasında 28 Haziran 1389 tarihinde yapılan muharebe.
| I. Kosova Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sırbistan-Osmanlı savaşları | |||||||
 I. Kosova Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı Devleti |  Moravya Sırbistanı Sırp asillerinden Brankoviç ailesi Bosna Krallığı Hospitalier Şövalyeleri Arnavut asillerinden Muzaka ailesi | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
I. Murad (ölü) Şehzade Bayezid Şehzade Yakup  | Lazar Hrebelyanoviç (ölü) Vuk Branković Vlatko Vuković   | ||||||
| Güçler | |||||||
| 30.000+ | 30.000+ | ||||||
Savaşın nedenleri
- Geçmişteki Sırpsındığı, Çirmen gibi savaşlarla sindirilen Balkan uluslarına mensup prenslerin, Osmanlı Devleti'nin kaybettiği Ploşnik Muharebesi ile umutlanmaları.
- Türk ve Müslüman kökenli olan Osmanlı Devleti'nin egemenliğinde yaşamayı istemeyen başta Sırp prensler olmak üzere çeşitli Balkan uluslarına mensup prenslerin Osmanlı aleyhine çalışma yapmaları ve kuvvet toplamaları.
- Balkan Yarımadası'nda bulunan krallık ve prensliklerin, Osmanlı Devleti'ne ödedikleri vergileri kaldırmak istemeleri.
- Osmanlı Devleti'nin durdurulmak istenmesi.
- Osmanlı Devleti'nin uyguladığı İskan politikası ile Anadolu'dan Balkan topraklarına yerleştirilen Türkmenler'in Anadolu'ya geri gönderilmek istenmesi.
- Osmanlı Devleti'nin, Balkan topraklarındaki egemenliğini sağlamlaştırmak istemesi.
- Müslüman Osmanlı Devleti'nin Avrupa'dan çıkartılmak istenmesi.
- Sırp Prenslerinin, Gazi Hoca Ömer tarafından tutsak edilip Bursa'ya getirdiği Tamara Hatun'u geri almak istemeleri.
Arka plan
1387 yılında Osmanlı kuvvetleri vadisi Ploşnik mevkiinde Sırp despotu ve Bosna kralının 30 bin askerlik ordusu karşısında bozguna uğradı. Bu Balkanlarda Osmanlılar'a karşı kazanılmış ilk zaferdi ve altyapısı hazırlanan büyük bir ittifakı beraberinde getirdi. Hırvat, Leh, Macar, Çek ve bütün Balkan prenslikleri Osmanlılar'a karşı birleşti. Bu arada Osmanlılar, 1388'de Bulgarların arkadan saldırmalarını engellemek üzere Çandarlızade Ali Paşa kumandasında bir ordu Bulgar kralının başkenti Tırnova'yı alarak Bulgarları saf dışı etti.
Muharebe
15 Haziran 1389 salı günü Kosova Ovası'nda I.Murad liderliğinde Kütahya ve Hamid sancakbeyleri ve diğer anadolu beyleri ile müttefik Balkan ordusu karşı karşıya geldi.
Osmanlıların Balkanlar'daki ilerlemeleri ve Sofya, Niş, Manastır gibi önemli yerleri ele geçirmeleri Haçlı Seferi'nin düzenlenmesine sebep olmuştu. Vezir Çandarlı Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, önce Bulgarları etkisiz hale getirdi. Osmanlı ordusu ilerlerken, Kosova'da Haçlılar ile karşılaştı. Haçlı ordusu Sultan Murat Hüdavendigar'ın okçu piyadeleri ile Sırp süvarileri arasındaki arbede, Sırp öncü süvarilerinin hücumunun ardından oklanarak kendilerinin ya da atlarının vurulması ile başlamış, daha sonra Osmanlı piyadelerinin karşı atağıyla devam etmiştir. Savunma hatları gün batımına kadar dayanan Osmanlı kuvvetleri, muharebenin sonunda bölgeye yüzyıllar sürecek olan Osmanlı hakimiyetini yerleştirmiştir. Savaşta Arnavut Katolik soylu ailesi Kastriotlar'dan Pal Kastrioti de ölmüştür. Savaş bazı kaynaklarca iddia edildiği gibi top kullanılarak kazanılmamıştır. Çünkü o tarihlerde Osmanlı Devleti'nde kurulmuş bir topçu ocağı bulunmuyordu.
İlk ortaya çıkan söylentiler ve tarihi belgelere bakıldığında Sultan I. Murad savaş esnasında öldürülmüştür. I. Murad, Bosna Kralı Tvrtko'nun Trogir senatosuna (1 Ağustos) ve Floransa konseyine yazdığı mektuplara göre savaş anında katledildi. I. Murad'ın katli Floransa'dan gelen yanıt mektubuna (20 Ekim 1389) göre 28 Haziran'da ( günü/) gerçekleştirildi. Öldüren kişinin ismi zikredilmiyor ancak Osmanlı saflarını aşmayı başaran 12 asilzade şövalyeden biri olduğu yazmakta:
| “ | Kılıçları ile yolu kahramanca yarıp, düşman hatlarını ve birbirine zincirli develerle oluşturulan etten çemberi aşarak Murad'ın çadırına ulaşan on iki derebeyin vefalı ellerine ne mutlu, ne mutlu. Her şeyden önce, böyle güçlü bir voyvodayı kılıcıyla boğazından ve karnından deşerek, böylesine kuvvetli bir biçimde öldürmüş kişiye ne mutlu. Ve de kutsaldır; şanlı şehadet uğuruna canlarını ve kanlarını vermek suretiyle o ölü liderin çirkin mevtasının mağduru olanlar. | „ |
—Floransa konseyinin I. Tvrtko Kotromanić'e yanıtı | ||
Osmanlı kaynaklarına göre ise savaş sonunda bir Sırp soylusu olan Miloš Obilić, sultanın elini öpüp Müslüman olmak istediğini belirterek I. Murat'a yaklaşmış ve onu ani bir hamleyle hançerleyerek şehit etmiştir. Ölümünden sonra Hüdavendigar lakabının verildiği sultanın iç organları orada gömülmüş, geriye kalan naaşı Bursa'ya götürülerek orada defnedilmiştir. Bunun da etkisiyle I. Kosova Savaşı tarihte Sırp milliyetçiliğinin ilk yeşerdiği ve bugün Sırpların çok önem verdiği bir muharebedir.
Sonuçları
Olay hızla Avrupa'da duyuldu. İlk söylentilerde sonuca pek dikkat edilmedi, herkes Osmanlı padişahının savaşta öldürüldüğü gerçeğine odaklanmıştı. Lazar Hrebelyanoviç'in ölmesiyle dul kalan eşi Milica, Moravya Sırbistanı'nın başına geçti. Oğlu Stefan Lazareviç belli yaşa gelinceye dek naip kraliçe görevini üstlendi. Naip kraliçe Milica, savaşın ardından Osmanlı devletinin yeni sultanı I. Bayezid'e barış göstergesi olarak en küçük kızı olan Mileva Olivera Lazarević'i gelin vermek zorunda kaldı. Macar politikasının Sırbistan'a yönelik tutumunda görülen ani değişim, Sırp askerî personelin tükenmesinin doğrudan bir sonucuydu. Macaristan Krallığı savaşın etkilerinden yararlanmaya ve kuzey Sırbistan'da yayılmaya çalışırken, Osmanlılar güney Sırbistan'daki askeri seferlerini 1390-91 gibi erken bir tarihte pekiştirdiler. Moravya Sırbistanı'nda, Sırp soylular bu tehditlere yanıt vermek amaçla iki gruba ayrıldılar. Kuzeyli derebeyler, topraklarını Macaristan'a karşı savunmak için Osmanlı yanlısı bir dış politika geliştirirken Osmanlı genişlemesi tarafından sert şekilde tehdit edilen güneydeki derebeyler, Macaristan yanlısı bir dış politika oluşturmaya çalıştı. Öyle ya da böyle, Osmanlı tebaasına dahil olmayan Sırp derebeyleri, Osmanlı hakimiyetine girdiler. Bu feodal derebeyler -Knez Lazar'ın kızı da dahil- yeni Osmanlı sultanı Bayezid ile evlilik bağları kurdular. Bu evliliklerin ardından, Lazar'ın oğlu Stefan Lazarević, Bayezid'in sadık bir müttefiki oldu ve Bayezid'in Niğbolu Savaşı da dahil olmak üzere gelecekteki askeri seferlerinin çoğuna önemli güç kattı. Bazı Sırp feodal derebeyleri Osmanlılara karşı savaşmaya devam ettilerse de Osmanlı feodal hiyerarşisine entegre edildiler. 20 Haziran 1459'da Smederevo'nun ele geçirilmesi, Orta Çağ Sırp devletinin sonunu belirtir niteliktedir.
Kaynakça
- Diyanet İslam Ansiklopedisi "Kosova Savaşları Maddesi, cilt 26, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2002
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, TTK Yayınları(10.baskı), Ankara 2010
- Erhan Afyoncu, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, Yeditepe Yayınları (2.Baskı), İstanbul 2012
- Joseph von Hammer, Büyük Osmanlı Tarihi, Üçdal Neşriyat, İstanbul 2003
- Fine, John V. A. (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4.
- ^ Kosovo: The Bradt Travel Guide , Gail Warrander, Verena Knaus s;8
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022.
- ^ The Last Crusaders: East, West and the Battle for the Centre of the World , Barnaby Rogerson
- ^ a b DİA,c.26, Kosova Savaşları maddesi, s.221
- ^ Düsturname-i Enverî'deki bir başka rivayete göre I. Murad'ın adamlarından Gazi Hoca Ömer tarafından tutsak edilip Bursa'ya getirildiği ve Tamara Hatun'u geri alamayan Sırp prenslerinin bu sebepten ötürü ayaklanıp I. Kosova Muharebesi'nin yapılmasına sebep olunduğu hikâye edilmektedir.
- ^ Hammer, Büyük Osmanlı Tarihi, c.1, s.246
- ^ Uzunçarşılı İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi,TTK, cilt 1, s.250
- ^ Uzunçarşılı, a.g.e,c.1, s.254
- ^ Afyoncu Erhan, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, s.68
- ^ Wayne S. Vucinich, Thomas Allan Emmert. Kosovo: Legacy of a Medieval Battle. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Kosova Savasi veya Birinci Kosova Meydan Muharebesi Sultan I Murad onderligindeki Osmanli ordusu ile Sirp kumandani Lazar Hrebelyanovic onderligindeki cok uluslu Balkan ordusu arasinda 28 Haziran 1389 tarihinde yapilan muharebe I Kosova SavasiSirbistan Osmanli savaslariI Kosova SavasiTarih28 Haziran 1389BolgeKosova BalkanlarSonucOsmanli pirus zaferi I Murad savas alaninda vefat etti Sehzade Bayezid kardesini katlederek Osmanli tahtina gecti Taraflar taktiksel ricat uyguladi Sirp tarafinda askeri personel tukendi Iki taraf da agir kayip verdi TaraflarOsmanli DevletiMoravya Sirbistani Sirp asillerinden Brankovic ailesi Bosna Kralligi Hospitalier Sovalyeleri Arnavut asillerinden Muzaka ailesiKomutanlar ve liderlerI Murad olu Sehzade Bayezid Sehzade Yakup Lazar Hrebelyanovic olu Vuk Brankovic Vlatko VukovicGucler30 000 30 000 Kosova tarihiErken tarihRoma ImparatorluguBizans ImparatorluguBulgar ImparatorluguSirbistan Buyuk PrensligiSirbistan Kralligi Orta Cag Sirp ImparatorluguOsmanli doneminde KosovaRumeli EyaletiKosova VilayetiArnavut milliyetciligiBirinci Balkan SavasiSirbistan KralligiYugoslavya KralligiItalya altindaki ArnavutlukAlmanya altinda ArnavutlukKosova OSBKosova ve MetohiyaKosovaYakin tarihKosova SavasiBM misyonu2008 Kosova bagimsizlik ilaniCagdas KosovaAyrica bakinizSavasin nedenleriGecmisteki Sirpsindigi Cirmen gibi savaslarla sindirilen Balkan uluslarina mensup prenslerin Osmanli Devleti nin kaybettigi Plosnik Muharebesi ile umutlanmalari Turk ve Musluman kokenli olan Osmanli Devleti nin egemenliginde yasamayi istemeyen basta Sirp prensler olmak uzere cesitli Balkan uluslarina mensup prenslerin Osmanli aleyhine calisma yapmalari ve kuvvet toplamalari Balkan Yarimadasi nda bulunan krallik ve prensliklerin Osmanli Devleti ne odedikleri vergileri kaldirmak istemeleri Osmanli Devleti nin durdurulmak istenmesi Osmanli Devleti nin uyguladigi Iskan politikasi ile Anadolu dan Balkan topraklarina yerlestirilen Turkmenler in Anadolu ya geri gonderilmek istenmesi Osmanli Devleti nin Balkan topraklarindaki egemenligini saglamlastirmak istemesi Musluman Osmanli Devleti nin Avrupa dan cikartilmak istenmesi Sirp Prenslerinin Gazi Hoca Omer tarafindan tutsak edilip Bursa ya getirdigi Tamara Hatun u geri almak istemeleri Arka plan1387 yilinda Osmanli kuvvetleri vadisi Plosnik mevkiinde Sirp despotu ve Bosna kralinin 30 bin askerlik ordusu karsisinda bozguna ugradi Bu Balkanlarda Osmanlilar a karsi kazanilmis ilk zaferdi ve altyapisi hazirlanan buyuk bir ittifaki beraberinde getirdi Hirvat Leh Macar Cek ve butun Balkan prenslikleri Osmanlilar a karsi birlesti Bu arada Osmanlilar 1388 de Bulgarlarin arkadan saldirmalarini engellemek uzere Candarlizade Ali Pasa kumandasinda bir ordu Bulgar kralinin baskenti Tirnova yi alarak Bulgarlari saf disi etti MuharebeI Murad i olduren Milos Obilic in katledilmesi Hunername Nakkas Osman 15 Haziran 1389 sali gunu Kosova Ovasi nda I Murad liderliginde Kutahya ve Hamid sancakbeyleri ve diger anadolu beyleri ile muttefik Balkan ordusu karsi karsiya geldi Osmanlilarin Balkanlar daki ilerlemeleri ve Sofya Nis Manastir gibi onemli yerleri ele gecirmeleri Hacli Seferi nin duzenlenmesine sebep olmustu Vezir Candarli Ali Pasa komutasindaki Osmanli ordusu once Bulgarlari etkisiz hale getirdi Osmanli ordusu ilerlerken Kosova da Haclilar ile karsilasti Hacli ordusu Sultan Murat Hudavendigar in okcu piyadeleri ile Sirp suvarileri arasindaki arbede Sirp oncu suvarilerinin hucumunun ardindan oklanarak kendilerinin ya da atlarinin vurulmasi ile baslamis daha sonra Osmanli piyadelerinin karsi atagiyla devam etmistir Savunma hatlari gun batimina kadar dayanan Osmanli kuvvetleri muharebenin sonunda bolgeye yuzyillar surecek olan Osmanli hakimiyetini yerlestirmistir Savasta Arnavut Katolik soylu ailesi Kastriotlar dan Pal Kastrioti de olmustur Savas bazi kaynaklarca iddia edildigi gibi top kullanilarak kazanilmamistir Cunku o tarihlerde Osmanli Devleti nde kurulmus bir topcu ocagi bulunmuyordu Ilk ortaya cikan soylentiler ve tarihi belgelere bakildiginda Sultan I Murad savas esnasinda oldurulmustur I Murad Bosna Krali Tvrtko nun Trogir senatosuna 1 Agustos ve Floransa konseyine yazdigi mektuplara gore savas aninda katledildi I Murad in katli Floransa dan gelen yanit mektubuna 20 Ekim 1389 gore 28 Haziran da gunu gerceklestirildi Olduren kisinin ismi zikredilmiyor ancak Osmanli saflarini asmayi basaran 12 asilzade sovalyeden biri oldugu yazmakta Kiliclari ile yolu kahramanca yarip dusman hatlarini ve birbirine zincirli develerle olusturulan etten cemberi asarak Murad in cadirina ulasan on iki derebeyin vefali ellerine ne mutlu ne mutlu Her seyden once boyle guclu bir voyvodayi kiliciyla bogazindan ve karnindan deserek boylesine kuvvetli bir bicimde oldurmus kisiye ne mutlu Ve de kutsaldir sanli sehadet uguruna canlarini ve kanlarini vermek suretiyle o olu liderin cirkin mevtasinin magduru olanlar Floransa konseyinin I Tvrtko Kotromanic e yaniti Osmanli kaynaklarina gore ise savas sonunda bir Sirp soylusu olan Milos Obilic sultanin elini opup Musluman olmak istedigini belirterek I Murat a yaklasmis ve onu ani bir hamleyle hancerleyerek sehit etmistir Olumunden sonra Hudavendigar lakabinin verildigi sultanin ic organlari orada gomulmus geriye kalan naasi Bursa ya goturulerek orada defnedilmistir Bunun da etkisiyle I Kosova Savasi tarihte Sirp milliyetciliginin ilk yeserdigi ve bugun Sirplarin cok onem verdigi bir muharebedir SonuclariOlay hizla Avrupa da duyuldu Ilk soylentilerde sonuca pek dikkat edilmedi herkes Osmanli padisahinin savasta olduruldugu gercegine odaklanmisti Lazar Hrebelyanovic in olmesiyle dul kalan esi Milica Moravya Sirbistani nin basina gecti Oglu Stefan Lazarevic belli yasa gelinceye dek naip kralice gorevini ustlendi Naip kralice Milica savasin ardindan Osmanli devletinin yeni sultani I Bayezid e baris gostergesi olarak en kucuk kizi olan Mileva Olivera Lazarevic i gelin vermek zorunda kaldi Macar politikasinin Sirbistan a yonelik tutumunda gorulen ani degisim Sirp askeri personelin tukenmesinin dogrudan bir sonucuydu Macaristan Kralligi savasin etkilerinden yararlanmaya ve kuzey Sirbistan da yayilmaya calisirken Osmanlilar guney Sirbistan daki askeri seferlerini 1390 91 gibi erken bir tarihte pekistirdiler Moravya Sirbistani nda Sirp soylular bu tehditlere yanit vermek amacla iki gruba ayrildilar Kuzeyli derebeyler topraklarini Macaristan a karsi savunmak icin Osmanli yanlisi bir dis politika gelistirirken Osmanli genislemesi tarafindan sert sekilde tehdit edilen guneydeki derebeyler Macaristan yanlisi bir dis politika olusturmaya calisti Oyle ya da boyle Osmanli tebaasina dahil olmayan Sirp derebeyleri Osmanli hakimiyetine girdiler Bu feodal derebeyler Knez Lazar in kizi da dahil yeni Osmanli sultani Bayezid ile evlilik baglari kurdular Bu evliliklerin ardindan Lazar in oglu Stefan Lazarevic Bayezid in sadik bir muttefiki oldu ve Bayezid in Nigbolu Savasi da dahil olmak uzere gelecekteki askeri seferlerinin coguna onemli guc katti Bazi Sirp feodal derebeyleri Osmanlilara karsi savasmaya devam ettilerse de Osmanli feodal hiyerarsisine entegre edildiler 20 Haziran 1459 da Smederevo nun ele gecirilmesi Orta Cag Sirp devletinin sonunu belirtir niteliktedir KaynakcaDiyanet Islam Ansiklopedisi Kosova Savaslari Maddesi cilt 26 Turk Diyanet Vakfi Yayinlari Istanbul 2002 Ismail Hakki Uzuncarsili Osmanli Tarihi TTK Yayinlari 10 baski Ankara 2010 Erhan Afyoncu Sorularla Osmanli Imparatorlugu Yeditepe Yayinlari 2 Baski Istanbul 2012 Joseph von Hammer Buyuk Osmanli Tarihi Ucdal Nesriyat Istanbul 2003 Fine John V A 1994 The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest University of Michigan Press ISBN 0 472 08260 4 Kosovo The Bradt Travel Guide Gail Warrander Verena Knaus s 8 Arsivlenmis kopya 6 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2022 Arsivlenmis kopya 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2022 The Last Crusaders East West and the Battle for the Centre of the World Barnaby Rogerson a b DIA c 26 Kosova Savaslari maddesi s 221 Dusturname i Enveri deki bir baska rivayete gore I Murad in adamlarindan Gazi Hoca Omer tarafindan tutsak edilip Bursa ya getirildigi ve Tamara Hatun u geri alamayan Sirp prenslerinin bu sebepten oturu ayaklanip I Kosova Muharebesi nin yapilmasina sebep olundugu hikaye edilmektedir Hammer Buyuk Osmanli Tarihi c 1 s 246 Uzuncarsili Ismail Hakki Osmanli Tarihi TTK cilt 1 s 250 Uzuncarsili a g e c 1 s 254 Afyoncu Erhan Sorularla Osmanli Imparatorlugu s 68 Wayne S Vucinich Thomas Allan Emmert Kosovo Legacy of a Medieval Battle 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2022