Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
DTCF Olayları, 1948 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesindeki dört öğretim üyesinin komünist oldukları gerekçesiyle görevlerinden tasfiye edilmesi sonucu başlayan olaylardır.
Başlangıç
Tasfiye hareketi DTCF Dekanı Prof. Dr. Enver Ziya Karal'ın Millî Eğitim Bakanlığına 13 Aralık 1945'te yazdığı raporla başlar. Bu raporda Doçent Behice Boran, Doçent Pertev Naili Boratav ve Doçent Niyazi Berkes'in "İstanbul'da yayımlanan ve siyasi görüşü, ilmî düşünceyle uzlaşma kabul etmeyen" bir dergiye yazı vaadi verdiği, bu durumun okuldaki eğitim-öğretim için sakınca barındırdığı belirtiliyordu. Bahsedilen dergi, Zekeriya Sertel'in "Görüşler" isimli dergisiydi.
Bu rapordan önce de Yükseköğrenim Genel Müdürü Necmettin Halil Onan, Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel'e yazdığı mektupta Boratav, Boran ve Niyazi-Mediha Berkes çiftinin görüşleri nedeniyle üniversitede kalmasının sakıncalı olduğunu belirtmişti.
Bu yazılardan sonra 15 Aralık 1945'te bahsedilen öğretim üyeleri aktif eğitimden çıkarıldı ve Bakanlık emrine alındı. Bunun üzerine öğretim üyeleri Danıştay'a başvurdu. Danıştay, 26 Mart 1946 günü oy birliği ile tasfiye kararını iptal etti.
Milliyetçi tepkiler
Komünistlik ile suçlanan öğretim üyelerinin üniversiteye geri döndüğünü duyan milliyetçi görüşlü öğrenciler Millî Eğitim Bakanlığına başvurarak Behice Boran ve Pertev Boratav'ın üniversiteden çıkarılmasını istediler. Bununla da kalmayıp Boratav'ın o gün konferans vereceği salonu bastılar, burada eylem yapıp rektörün istifasını istediler, Rektör Şevket Aziz Kansu'ya zorla istifa dilekçesi imzalattılar.
Rektör Kansu'yu polis ve jandarma fakülteyi abluka altına alarak odasından çıkartabildi. Öğrenciler de fakülteden çıkıp Halkevleri'nin bulunduğu binayı kuşattılar ve solcu olarak tanınan şubesine girerek büyük tahribat yarattılar.
Olaylardan sonra Boratav, Boran, Niyazi Berkes ve Muzaffer Şerif Başoğlu hakkında soruşturma açıldı.
Soruşturma
Soruşturmalarda diğer öğretim üyelerinden milliyetçi öğrencilere kadar iki yüz tanığın ifadesi alındı. Boratav, Boran ve Berkes Ankara yargılandı. Yargılama sonucu Boratav aklandı ama Boran ve Berkes "görevi kötüye kullanmak"tan ceza aldılar ancak bu ceza kararı Yargıtay tarafından bozuldu. Netice itibarıyla yargılanan tüm profesörler beraat etmiş oldu.
Yargıtay'ın kararı bozması sonucu CHP Hükûmeti öğretim üyelerinden kurtulmak için onların kadrolarını kaldırmaya karar verdi. 5 Temmuz 1948 günü TBMM'de görüşülen tasarı gereği bu öğretim üyelerinin kadroları kaldırıldı.
Sonuç
Farklı siyasi görüşlerin hem öğrenim hem de öğretim kademesinde sıkça karşı karşıya geldiği Ankara Üniversitesi DTCF'de meydana gelen bu olaylar ülke genelinde politik sağ-sol kavgalarının daha da alevlenmesine yol açtı. Zaten Tan Gazetesi Baskını ve Irkçılık-Turancılık Davası ile iyice gerilen siyasi ortam daha da gerginleşti. Bu olaylar sonrasında komünistlikle suçlanan profesörler Demokrat Parti grubuna yaklaştı. Bu, Demokrat Parti'nin komünistlik suçlamaları almasına hedef oldu. Bunun üzerine Demokrat Parti ve onlara yakın duran Fevzi Çakmak da Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel'in komünistleri himaye ettiğini belirtip CHP'yi suçladı.
Kaynakça
- 40'ların Cadı Kazanı, Uğur Mumcu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
DTCF Olaylari 1948 yilinda Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesindeki dort ogretim uyesinin komunist olduklari gerekcesiyle gorevlerinden tasfiye edilmesi sonucu baslayan olaylardir BaslangicTasfiye hareketi DTCF Dekani Prof Dr Enver Ziya Karal in Milli Egitim Bakanligina 13 Aralik 1945 te yazdigi raporla baslar Bu raporda Docent Behice Boran Docent Pertev Naili Boratav ve Docent Niyazi Berkes in Istanbul da yayimlanan ve siyasi gorusu ilmi dusunceyle uzlasma kabul etmeyen bir dergiye yazi vaadi verdigi bu durumun okuldaki egitim ogretim icin sakinca barindirdigi belirtiliyordu Bahsedilen dergi Zekeriya Sertel in Gorusler isimli dergisiydi Bu rapordan once de Yuksekogrenim Genel Muduru Necmettin Halil Onan Milli Egitim Bakani Hasan Ali Yucel e yazdigi mektupta Boratav Boran ve Niyazi Mediha Berkes ciftinin gorusleri nedeniyle universitede kalmasinin sakincali oldugunu belirtmisti Bu yazilardan sonra 15 Aralik 1945 te bahsedilen ogretim uyeleri aktif egitimden cikarildi ve Bakanlik emrine alindi Bunun uzerine ogretim uyeleri Danistay a basvurdu Danistay 26 Mart 1946 gunu oy birligi ile tasfiye kararini iptal etti Milliyetci tepkilerKomunistlik ile suclanan ogretim uyelerinin universiteye geri dondugunu duyan milliyetci goruslu ogrenciler Milli Egitim Bakanligina basvurarak Behice Boran ve Pertev Boratav in universiteden cikarilmasini istediler Bununla da kalmayip Boratav in o gun konferans verecegi salonu bastilar burada eylem yapip rektorun istifasini istediler Rektor Sevket Aziz Kansu ya zorla istifa dilekcesi imzalattilar Rektor Kansu yu polis ve jandarma fakulteyi abluka altina alarak odasindan cikartabildi Ogrenciler de fakulteden cikip Halkevleri nin bulundugu binayi kusattilar ve solcu olarak taninan subesine girerek buyuk tahribat yarattilar Olaylardan sonra Boratav Boran Niyazi Berkes ve Muzaffer Serif Basoglu hakkinda sorusturma acildi SorusturmaSorusturmalarda diger ogretim uyelerinden milliyetci ogrencilere kadar iki yuz tanigin ifadesi alindi Boratav Boran ve Berkes Ankara yargilandi Yargilama sonucu Boratav aklandi ama Boran ve Berkes gorevi kotuye kullanmak tan ceza aldilar ancak bu ceza karari Yargitay tarafindan bozuldu Netice itibariyla yargilanan tum profesorler beraat etmis oldu Yargitay in karari bozmasi sonucu CHP Hukumeti ogretim uyelerinden kurtulmak icin onlarin kadrolarini kaldirmaya karar verdi 5 Temmuz 1948 gunu TBMM de gorusulen tasari geregi bu ogretim uyelerinin kadrolari kaldirildi SonucFarkli siyasi goruslerin hem ogrenim hem de ogretim kademesinde sikca karsi karsiya geldigi Ankara Universitesi DTCF de meydana gelen bu olaylar ulke genelinde politik sag sol kavgalarinin daha da alevlenmesine yol acti Zaten Tan Gazetesi Baskini ve Irkcilik Turancilik Davasi ile iyice gerilen siyasi ortam daha da gerginlesti Bu olaylar sonrasinda komunistlikle suclanan profesorler Demokrat Parti grubuna yaklasti Bu Demokrat Parti nin komunistlik suclamalari almasina hedef oldu Bunun uzerine Demokrat Parti ve onlara yakin duran Fevzi Cakmak da Milli Egitim Bakani Hasan Ali Yucel in komunistleri himaye ettigini belirtip CHP yi sucladi Kaynakca40 larin Cadi Kazani Ugur Mumcu