Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Charles Marie de La Condamine (28 Ocak 1701 - 4 Şubat 1774) Fransız kaşif, coğrafyacı ve matematikçiydi . Şu anda Ekvador olan bölgede on yıl geçirdi, ekvatordaki enlem derecesinin uzunluğunu ve gözlemlerine dayanarak Amazon bölgesinin ilk haritasını hazırladı. Ayrıca Encyclopédie'ye katkılarda bulunmuştur.
Hayatı
Charles Marie de La Condamine, Paris'te varlıklı bir ailenin içinde Charles de La Condamine ve Louise Marguerite Chourses'un oğlu olarak doğdu. okudu ve burada matematik ve beşeri bilimler eğitimi aldı. Öğrenimini tamamladıktan sonra 1719 yılında askere yazıldı ve İspanya'ya karşı savaşa katıldı. Savaştan döndükten sonra Paris'teki bilim çevreleriyle tanıştı. 12 Aralık 1730'da Fransız Bilimler Akademisi'nin üyesi oldu ve Akademi'ye Kimyager Yardımcısı olarak atandı.
1729'da La Condamine ve arkadaşı Voltaire, Fransız hükümetinin lotosundaki bir boşluktan yararlandı ve bu onlara büyük karlar getirdi.
Mayıs 1731'de La Condamine, Levant Şirketi ile Konstantinopolis'e (şimdiki İstanbul ) yelken açtı ve burada beş ay kaldı. La Condamine, Paris'e döndükten sonra Kasım 1732'de Akademi'ye "1731 ve 1732'de Levant Ziyareti Sırasında Yapılan Matematiksel ve Fiziksel Gözlemler" başlıklı bir makale sundu.
Güney Amerika Seyahati
Üç yıl sonra , Isaac Newton'un bir hipotezini test etme amacıyla, şu anda Ekvador olan bölgedeki katıldı. Newton, Dünya'nın mükemmel bir küre olmadığını ve ekvatorun etrafında şişkin, kutupların ise düz olduğunu öne süren hipoteze sahipti. Newton'un bu görüşü Fransız bilim adamları arasında büyük bir tartışmaya yol açmıştı. Pierre Louis Maupertuis, Alexis Claude Clairaut ve , kutup dairesine dik olan birkaç enlem derecesinin uzunluğunu ölçmek için Laponya'ya seyahat etti. , ve La Condamine ise Güney Amerika'ya ekvator çevresinde benzer ölçümler yapmak için gönderildi.
16 Mayıs 1735'te La Condamine, Godin, Bouguer ve botanikçi birlikte La Rochelle'den yola çıktı. Martinik, Saint-Domingue ve Cartagena'da mola verdikten sonra Panama yoluyla güneye doğru yola çıktılar ve 10 Mart 1736'da Bugünkü Ekvator'da bulunan Manta limanına vardılar.
La Condamine meslektaşlarıyla ilişkilerinde mutsuzdu. Keşif gezisinde birçok zorlukla karşılaşmıştı ve sonunda La Condamine diğerlerinden ayrıldı. ayrı takip ederek Ekvador'un Quito kentine doğru yola çıktı ve bu süreçte doğal kauçukla karşılaşan ilk Avrupalı oldu. La Condamine, 1736'da Fransa'daki Fransız Bilimler Akademisine kauçuk örnekleri sunmasıyla tanınmaktadır. 1751'de kauçuğun birçok özelliğini açıklayan bir makalesini Académie'ye sundu (1755'te yayınlandı). Bu makale, kauçuğun ilk bilimsel makalesi olarak anılmaktadır. Ayrıldığı gruba 4 Haziran 1736'da Quito şehrinde tekrar katıldı.
La Condamine ve meslektaşlarının uzunluğunu ölçmeyi seçtikleri , kuzeydeki Quito'dan güneyde bulunan Cuenca'ya kadar uzanan, ekvatora dik yüksek bir vadiden geçiyordu. Bilim adamları, 3 Ekim'den 3 Kasım 1736'ya kadar Yaruqui ovalarında ölçümlerini yapabilmek amacıyla bir ay harcadılar ve ardından Quito'ya döndüler.
Quito'ya döndüklerinde Paris'ten beklenen maddi desteklerin gelmediğini gördüler. Daha önceden bu duruma önlem alan ve Lima'daki bir bankaya para yatıran La Condamine, 1737'nin başlarında parayı almak için Lima'ya gitti. Bu yolculuğunu, tıbbi açıdan aktif kabuğa sahip (sıtmaya karşı ilaç olan kinin içeren) kınakına ağacını incelemek için biraz uzattı. Bu ağaç Avrupa'da pek bilinmiyordu çünkü Kınakına yalnızca yüksek rakımlarda yetişen bir bitkiydi. Bitkilerin Fransa'ya nasıl getirildiğini şöyle anlattı:
3 Haziran'da bütün günümü bu dağlardan birinde (bugünkü Ekvador'da Loja yakınında) geçirdim. Rehber olarak yanıma aldığım bölgeden iki Amerikalının yardımlarına rağmen, taşımaya uygun durumdaki sekiz veya dokuz Quinquina (Kınakına) fidesini toplayabildim. Bunları uygun büyüklükte bir sandık içinde yerden aldığım toprağın içine yerleştirdim ve önce sürekli görüş alanımda tuttuğum bir adamın omuzlarında, sonra da kanoyla taşıttım. Bitkilerin bir kısmını toprağa ekmek için Cayenne'de (Guyana'da) bırakmayı, diğerlerini ise Fransa'daki Kral'ın bahçesine taşımayı umuyordum.
La Condamine değerli tohumlar olan, sarsparilla, , , kakao, vanilya ve topladı.
20 Haziran 1737'de Quito'ya döndükten sonra Godin'in bulduğu sonuçları açıklamayı reddettiğini gördü ve bunun üzerine Bouguer ile güçlerini birleştirdi. İki adam, Quito yakınlarındaki dağlık ve ulaşılması zor bir bölgede uzunluk ölçümlerini yapmaya devam etti. Aralık 1741'de Bouguer, La Condamine'in hesaplamasında bir hata tespit ettiğinde, iki kaşif tartışmaya girdi ve birbirleriyle küstüler. İkisi ayrı ayrı çalışarak projelerini ancak Mayıs 1743'te tamamladılar.
Avrupa'ya Dönüşü
Yetersiz fon, La Condamine'in doğrudan Fransa'ya dönmesinin önünde engel oldu. Bu nedenle La Condamine, daha uzun ve tehlikeli bir rota ile Amazon Nehri üzerinden geri dönmeyi seçmesi gerekti. Amazon'un ilk bilimsel keşfini yaptı. Yolda astronomik ve topografik ilgi çekici gözlemler yaparak 19 Eylül 1743'te Atlantik Okyanusu'na ulaşmayı başardı. Ayrıca kınakına ve kauçuk ağaçları başta olmak üzere bazı botanik çalışmalar yaptı.
Şubat 1744'te Fransız Guyanası'nın başkenti Cayenne'e geldi. Fransa savaşta olduğundan (1740-1748 Avusturya Veraset Savaşı ) bir Fransız ticaret gemisiyle Fransa'ya geri dönmeye cesaret edemedi ve bir Hollanda gemisi için tam beş ay boyunca beklemek zorunda kaldı. Ancak bu beklemesini fiziksel, biyolojik ve etnolojik olayları gözlemleyerek ve kaydederek zamanı iyi değerlendirdi.. Nihayet Ağustos 1744'te Cayenne'den ayrılarak 30 Kasım 1744'te Amsterdam'a geldi, bir süre orada kaldı ve Şubat 1745'te Paris'e vardı. Yanında birçok not, doğa tarihi örnekleri ve doğa bilimci Buffon'a (1707-1788) bağışladığı sanat objelerini getirdi.
La Condamine, ölçümlerinin ve seyahatlerinin sonuçlarını Mém. de l'Académie des Sciences, 1745 (İngilizce çevirisi 1745–1747)'deki Amazon haritasıyla yayınladı . Bu, bir Avrupalının Casiquiare kanalıyla ilgili ilk betimlemelerini ve Kızılderililer tarafından hazırlanan kürar ok zehirini de içeriyordu. Ayrıca sıtmaya karşı savaşmak için kininin doğru kullanımına da dikkat çekti. Güney Amerika'ya yaptığı on yıllık yolculuğun günlüğünü 1751'de Paris'te yayımlandı. Keşif gezisinde bulduğu bilimsel sonuçlar açıktı: Dünya gerçekten de Newton'un inandığı gibi kutupları düzleştirilmiş bir küremsiydi.
La Condamine ve Bouguer ortak bir yayın yazmayı başaramadılar ve Bouguer'in 1758'deki ölümüyle beraber ilişkileri son buldu. Diğer keşif üyesi Godin ise 1760 yılında öldü. Hayatta kalan tek üye olmasının yanı sıra, yetenekli bir yazar ve dikkat çekici olduğu için Fransa'da büyük ilgi gören keşif gezisinin en büyük övgüsünü aldı.
Roma'yı ziyareti sırasında La Condamine, Antik Roma ölçüm uzunluklarının kesin olarak belirlenmesi amacıyla antik Roma yapılarının dikkatli bir şekilde ölçümlerini yaptı. Aynı zamanda aşılama lehinde ve esas olarak Güney Amerika'daki çalışmaları ile bağlantılı diğer çeşitli konularda da yazılarını yazdı.
La Condamine gençliğinde çiçek hastalığına yakalanmıştı. Bu onu hastalığa karşı çiçek aşısı yaptırma tartışmasında yer almasına ve çiçek hastalığına karşı aşılamayı yaymaya yöneltti. Yazılarının netliği ve zarafetinin de yardımıyla Fransız Bilimler Akademisi'ne fikirlerini savunduğu birçok makale sundu. Londra, Berlin, Saint Petersburg ve Bologna akademilerinin ilgili üyesi oldu ve 29 Kasım 1760'ta ,Fransız Akademisi'ne seçildi. Ağustos 1756'da papalığın izniyle genç yeğeni Estouilly'li Charlotte Bouzier ile evlendi. La Condamine'in pek çok arkadaşı vardı; en yakını, evraklarını kendisine miras bıraktığı Maupertuis'ti. La Condamine, fıtık ameliyatının ardından 4 Şubat 1774'te Paris'te öldü.
Eserleri
Güney Amerika
- Journal du voyage fait par ordre du roi à l'équateur (Paris 1751, Ek 1752)
- Relation abrégée d'un voyage fait dans l'intérieur del'Amérique méridionale (Paris 1759)
- "Mémoire sur quelques anciens monumens du Perou [sic], du tems des Incas", içinde: Histoire de l'Académie Royale des Sciences et Belles Lettres II (1746), Berlin 1748, S. 435–456 ( ).
Diğer Eserleri
- La rakam de la terre déterminée (Paris 1749)
- Mesure des trois premiers degrés du méridien dans l'hémisphère australe (Paris 1751)
- Histoire de l'inoculation de la petite vérole (Amsterdam 1773)
Kaynakça
- ^ "Frank A. Kafker: Notices sur les auteurs des dix-sept volumes de « discours » de l'Encyclopédie. Recherches sur Diderot et sur l'Encyclopédie Année (1989) Volume 7 Numéro 7 p. 145". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ Davidson, Ian, Voltaire. A Life, London, Profile Books, 2010. .
- ^ Safier, Neil (2008). Measuring the new world : enlightenment science and South America. Chicago: University of Chicago Press. ISBN . OCLC 309877290.
- ^ a b c Chisholm 1911.
- ^ "Charles Marie de La Condamine". 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ de la Condamine (1738) "Sur l'arbre du quinquina" (On the quinquina tree) Histoire de l'Académie royale des Sciences, pages 226–243.
- Ferreiro, Larrie (2011). . New York: . s. 376. ISBN . 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "La Condamine, Charles Marie de". Encyclopædia Britannica. 16 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 51.
- Victor Wolfgang von Hagen: South America called them; explorations of the great naturalists: La Condamine, Humboldt, Darwin, Spruce. New York: Knopf, 1945
- Robert Whitaker: The Mapmaker's Wife. London: Doubleday, 2004. (The full story of the expedition to South America, drawn from the original documents.)
- Neil Safier, Measuring the New World: Enlightenment Science and South America, Univ. of Chicago Press, 2008. ISBN 0-226-73355-6
Dış bağlantılar
- Charles-Marie de La Condamine çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Keşif Yolculukları : Dünyanın Şekli (BBC belgeseli) / https://www.youtube.com/watch?v=LKulxEp2aqk
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Charles Marie de La Condamine 28 Ocak 1701 4 Subat 1774 Fransiz kasif cografyaci ve matematikciydi Su anda Ekvador olan bolgede on yil gecirdi ekvatordaki enlem derecesinin uzunlugunu ve gozlemlerine dayanarak Amazon bolgesinin ilk haritasini hazirladi Ayrica Encyclopedie ye katkilarda bulunmustur HayatiCharles Marie de La Condamine Paris te varlikli bir ailenin icinde Charles de La Condamine ve Louise Marguerite Chourses un oglu olarak dogdu okudu ve burada matematik ve beseri bilimler egitimi aldi Ogrenimini tamamladiktan sonra 1719 yilinda askere yazildi ve Ispanya ya karsi savasa katildi Savastan dondukten sonra Paris teki bilim cevreleriyle tanisti 12 Aralik 1730 da Fransiz Bilimler Akademisi nin uyesi oldu ve Akademi ye Kimyager Yardimcisi olarak atandi 1729 da La Condamine ve arkadasi Voltaire Fransiz hukumetinin lotosundaki bir bosluktan yararlandi ve bu onlara buyuk karlar getirdi Mayis 1731 de La Condamine Levant Sirketi ile Konstantinopolis e simdiki Istanbul yelken acti ve burada bes ay kaldi La Condamine Paris e dondukten sonra Kasim 1732 de Akademi ye 1731 ve 1732 de Levant Ziyareti Sirasinda Yapilan Matematiksel ve Fiziksel Gozlemler baslikli bir makale sundu Guney Amerika Seyahati Uc yil sonra Isaac Newton un bir hipotezini test etme amaciyla su anda Ekvador olan bolgedeki katildi Newton Dunya nin mukemmel bir kure olmadigini ve ekvatorun etrafinda siskin kutuplarin ise duz oldugunu one suren hipoteze sahipti Newton un bu gorusu Fransiz bilim adamlari arasinda buyuk bir tartismaya yol acmisti Pierre Louis Maupertuis Alexis Claude Clairaut ve kutup dairesine dik olan birkac enlem derecesinin uzunlugunu olcmek icin Laponya ya seyahat etti ve La Condamine ise Guney Amerika ya ekvator cevresinde benzer olcumler yapmak icin gonderildi 16 Mayis 1735 te La Condamine Godin Bouguer ve botanikci birlikte La Rochelle den yola cikti Martinik Saint Domingue ve Cartagena da mola verdikten sonra Panama yoluyla guneye dogru yola ciktilar ve 10 Mart 1736 da Bugunku Ekvator da bulunan Manta limanina vardilar La Condamine meslektaslariyla iliskilerinde mutsuzdu Kesif gezisinde bircok zorlukla karsilasmisti ve sonunda La Condamine digerlerinden ayrildi ayri takip ederek Ekvador un Quito kentine dogru yola cikti ve bu surecte dogal kaucukla karsilasan ilk Avrupali oldu La Condamine 1736 da Fransa daki Fransiz Bilimler Akademisine kaucuk ornekleri sunmasiyla taninmaktadir 1751 de kaucugun bircok ozelligini aciklayan bir makalesini Academie ye sundu 1755 te yayinlandi Bu makale kaucugun ilk bilimsel makalesi olarak anilmaktadir Ayrildigi gruba 4 Haziran 1736 da Quito sehrinde tekrar katildi La Condamine ve meslektaslarinin uzunlugunu olcmeyi sectikleri kuzeydeki Quito dan guneyde bulunan Cuenca ya kadar uzanan ekvatora dik yuksek bir vadiden geciyordu Bilim adamlari 3 Ekim den 3 Kasim 1736 ya kadar Yaruqui ovalarinda olcumlerini yapabilmek amaciyla bir ay harcadilar ve ardindan Quito ya donduler La Condamine Carmontelle 1760 Quito ya donduklerinde Paris ten beklenen maddi desteklerin gelmedigini gorduler Daha onceden bu duruma onlem alan ve Lima daki bir bankaya para yatiran La Condamine 1737 nin baslarinda parayi almak icin Lima ya gitti Bu yolculugunu tibbi acidan aktif kabuga sahip sitmaya karsi ilac olan kinin iceren kinakina agacini incelemek icin biraz uzatti Bu agac Avrupa da pek bilinmiyordu cunku Kinakina yalnizca yuksek rakimlarda yetisen bir bitkiydi Bitkilerin Fransa ya nasil getirildigini soyle anlatti 3 Haziran da butun gunumu bu daglardan birinde bugunku Ekvador da Loja yakininda gecirdim Rehber olarak yanima aldigim bolgeden iki Amerikalinin yardimlarina ragmen tasimaya uygun durumdaki sekiz veya dokuz Quinquina Kinakina fidesini toplayabildim Bunlari uygun buyuklukte bir sandik icinde yerden aldigim topragin icine yerlestirdim ve once surekli gorus alanimda tuttugum bir adamin omuzlarinda sonra da kanoyla tasittim Bitkilerin bir kismini topraga ekmek icin Cayenne de Guyana da birakmayi digerlerini ise Fransa daki Kral in bahcesine tasimayi umuyordum La Condamine degerli tohumlar olan sarsparilla kakao vanilya ve topladi 20 Haziran 1737 de Quito ya dondukten sonra Godin in buldugu sonuclari aciklamayi reddettigini gordu ve bunun uzerine Bouguer ile guclerini birlestirdi Iki adam Quito yakinlarindaki daglik ve ulasilmasi zor bir bolgede uzunluk olcumlerini yapmaya devam etti Aralik 1741 de Bouguer La Condamine in hesaplamasinda bir hata tespit ettiginde iki kasif tartismaya girdi ve birbirleriyle kustuler Ikisi ayri ayri calisarak projelerini ancak Mayis 1743 te tamamladilar Avrupa ya Donusu Yetersiz fon La Condamine in dogrudan Fransa ya donmesinin onunde engel oldu Bu nedenle La Condamine daha uzun ve tehlikeli bir rota ile Amazon Nehri uzerinden geri donmeyi secmesi gerekti Amazon un ilk bilimsel kesfini yapti Yolda astronomik ve topografik ilgi cekici gozlemler yaparak 19 Eylul 1743 te Atlantik Okyanusu na ulasmayi basardi Ayrica kinakina ve kaucuk agaclari basta olmak uzere bazi botanik calismalar yapti Subat 1744 te Fransiz Guyanasi nin baskenti Cayenne e geldi Fransa savasta oldugundan 1740 1748 Avusturya Veraset Savasi bir Fransiz ticaret gemisiyle Fransa ya geri donmeye cesaret edemedi ve bir Hollanda gemisi icin tam bes ay boyunca beklemek zorunda kaldi Ancak bu beklemesini fiziksel biyolojik ve etnolojik olaylari gozlemleyerek ve kaydederek zamani iyi degerlendirdi Nihayet Agustos 1744 te Cayenne den ayrilarak 30 Kasim 1744 te Amsterdam a geldi bir sure orada kaldi ve Subat 1745 te Paris e vardi Yaninda bircok not doga tarihi ornekleri ve doga bilimci Buffon a 1707 1788 bagisladigi sanat objelerini getirdi Journal du voyage fait par ordre du roi a l equateur 1751 La Condamine olcumlerinin ve seyahatlerinin sonuclarini Mem de l Academie des Sciences 1745 Ingilizce cevirisi 1745 1747 deki Amazon haritasiyla yayinladi Bu bir Avrupalinin Casiquiare kanaliyla ilgili ilk betimlemelerini ve Kizilderililer tarafindan hazirlanan kurar ok zehirini de iceriyordu Ayrica sitmaya karsi savasmak icin kininin dogru kullanimina da dikkat cekti Guney Amerika ya yaptigi on yillik yolculugun gunlugunu 1751 de Paris te yayimlandi Kesif gezisinde buldugu bilimsel sonuclar acikti Dunya gercekten de Newton un inandigi gibi kutuplari duzlestirilmis bir kuremsiydi La Condamine ve Bouguer ortak bir yayin yazmayi basaramadilar ve Bouguer in 1758 deki olumuyle beraber iliskileri son buldu Diger kesif uyesi Godin ise 1760 yilinda oldu Hayatta kalan tek uye olmasinin yani sira yetenekli bir yazar ve dikkat cekici oldugu icin Fransa da buyuk ilgi goren kesif gezisinin en buyuk ovgusunu aldi Roma yi ziyareti sirasinda La Condamine Antik Roma olcum uzunluklarinin kesin olarak belirlenmesi amaciyla antik Roma yapilarinin dikkatli bir sekilde olcumlerini yapti Ayni zamanda asilama lehinde ve esas olarak Guney Amerika daki calismalari ile baglantili diger cesitli konularda da yazilarini yazdi La Condamine gencliginde cicek hastaligina yakalanmisti Bu onu hastaliga karsi cicek asisi yaptirma tartismasinda yer almasina ve cicek hastaligina karsi asilamayi yaymaya yoneltti Yazilarinin netligi ve zarafetinin de yardimiyla Fransiz Bilimler Akademisi ne fikirlerini savundugu bircok makale sundu Londra Berlin Saint Petersburg ve Bologna akademilerinin ilgili uyesi oldu ve 29 Kasim 1760 ta Fransiz Akademisi ne secildi Agustos 1756 da papaligin izniyle genc yegeni Estouilly li Charlotte Bouzier ile evlendi La Condamine in pek cok arkadasi vardi en yakini evraklarini kendisine miras biraktigi Maupertuis ti La Condamine fitik ameliyatinin ardindan 4 Subat 1774 te Paris te oldu EserleriMesure des trois premiers degres du meridien dans l hemisphere avustralya 1751Guney Amerika Journal du voyage fait par ordre du roi a l equateur Paris 1751 Ek 1752 Relation abregee d un voyage fait dans l interieur del Amerique meridionale Paris 1759 Memoire sur quelques anciens monumens du Perou sic du tems des Incas icinde Histoire de l Academie Royale des Sciences et Belles Lettres II 1746 Berlin 1748 S 435 456 Diger Eserleri La rakam de la terre determinee Paris 1749 Mesure des trois premiers degres du meridien dans l hemisphere australe Paris 1751 Histoire de l inoculation de la petite verole Amsterdam 1773 Kaynakca Frank A Kafker Notices sur les auteurs des dix sept volumes de discours de l Encyclopedie Recherches sur Diderot et sur l Encyclopedie Annee 1989 Volume 7 Numero 7 p 145 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2023 Davidson Ian Voltaire A Life London Profile Books 2010 978 1 60598 287 8 Safier Neil 2008 Measuring the new world enlightenment science and South America Chicago University of Chicago Press ISBN 978 0 226 73356 2 OCLC 309877290 a b c Chisholm 1911 Charles Marie de La Condamine 24 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2023 de la Condamine 1738 Sur l arbre du quinquina On the quinquina tree Histoire de l Academie royale des Sciences pages 226 243 Ferreiro Larrie 2011 New York s 376 ISBN 978 0 465 01723 2 22 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 La Condamine Charles Marie de Encyclopaedia Britannica 16 11 bas Cambridge University Press s 51 Victor Wolfgang von Hagen South America called them explorations of the great naturalists La Condamine Humboldt Darwin Spruce New York Knopf 1945 Robert Whitaker The Mapmaker s Wife London Doubleday 2004 The full story of the expedition to South America drawn from the original documents Neil Safier Measuring the New World Enlightenment Science and South America Univ of Chicago Press 2008 ISBN 0 226 73355 6Dis baglantilarCharles Marie de La Condamine calismalari Gutenberg Projesi Kesif Yolculuklari Dunyanin Sekli BBC belgeseli https www youtube com watch v LKulxEp2aqk