Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
DNA polimeraz, DNA replikasyonunu sağlayan bir enzimdir. Bu enzimler bir DNA ipliğini kalıp olarak kullanır, onu okuyup, onun boyunca deoksiribonükleotitlerin polimerizasyonunu katalizler. Yeni polimerleşmiş molekül kalıp ipliği tamamlayıcıdır ve kalıp ipliğin eski eşi ile aynı yapıya sahiptir.
| DNA-yönlendirmeli DNA polimeraz | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| İnsan DNA polimeraz beta'nın DNA'ya bağlanan motifleri (helix-turn-helix ) (7ICG pdb dosyasından oluşturulmuştur) | |||||||
| Tanımlayıcılar | |||||||
| EC numarası | 2.7.7.7 | ||||||
| CAS numarası | 9012-90-2 | ||||||
| Veritabanları | |||||||
| IntEnz view | |||||||
| BRENDA entry | |||||||
| NiceZyme view | |||||||
| KEGG | KEGG entry | ||||||
| metabolic pathway | |||||||
| profile | |||||||
| PDB structures | RCSB PDB PDBj PDBe PDBsum | ||||||
| AmiGO / EGO | |||||||
| |||||||
DNA polimeraz bir holoenzim olarak sayılır çünkü doğru işlev verebilmek için bir magnezyum iyonuna gerek duyar. Magnezyum iyonunun yokluğunda ona olarak değinilir.
DNA polimeraz tek iplikli bir DNA'ya bağlanarak DNA ikileşmesini başlatır. RNA polimerazdan farklı olarak, DNA polimeraz sentezlediği yeni ipliği sadece nükleotitlerden başlayarak uzatamaz, ancak mevcut bir DNA zincirini uzatabilir. Bu yüzden zincir sentezinin başı için yardımcı enzimlere gerek duyar. DNA polimerazların bazı türleri hatalı ekledikleri nükleotitleri fark edip onları tamir etmelerini sağlayan bir eksonükleaz yeteneğine sahiptir.
İşlev
DNA polimeraz yeni uzayan bir ipliğin sadece 3' ucuna serbest nükleotitler bağlayabilir. Bunun sonucu olarak yeni ipliğin uzaması 5'->3' yönünde olur. Bilinen DNA polimerazlar arasında yeni bir zinciri tamamen başlangıçtan oluşturma yeteneği olan yoktur. DNA polimeraz sadece mevcut bir 3'-OH grubuna bir nükleotit ekleyebilir ve dolayısıyla ilk nükleotidi ekleyebileceği bir başlatıcıya (""e) gerek duyar. Primerler RNA ve DNA bazlarından oluşur, ilk iki baz RNA'dır ve adlı başka bir enzim tarafından üretilirler. Helikaz denen bir enzim ise, DNA'nın ikili sarmalını ters yönde burarak gevşetir ve onu tek iplikli bir şekil almasını sağlar. Böylece DNA, hazır hale gelir.
Hata tamiri bazı polimerazların bir özelliği olmakla beraber hepsinde görülmez. Bu süreç, yeni sentezlenen DNA'daki hataları düzeltir. Hatalı bir baz çifti fark edilince, DNA polimeraz yönünü değiştirip bir baz çifti geriye gider. Enzimin 3'->5' eksonükleaz aktivitesi hatalı bazları kesilip çıkartılmasını sağlar. Bazın çıkartılmasından sonra polimeraz doğru bazı uzayan zincire dahil eder ve ikileşme devam eder.
Türler arasında çeşitlilik
DNA polimerazların yapıları evrim zarfında korunmuştur, yani bir türden başka bir türe bu enzimler arasında pek az bir fark vardır. Korunmuş yapılar, hücre için önemli, değiştirilemez işlevlere işaret eder, dolayısıyla bunların devamının sürdürülmesi evrimsel bir avantaj sağlar.
Bazı virüsler ayrıca viral DNA'yı çeşitli mekanizmalarla ikileştirebilen özel DNA polimerazlar kodlar. Retrovirüsler ters transkriptaz adı verilen olağandışı bir polimeraz kodlar, bu RNA-bağımlı bir DNA polimerazdır. Bunlar DNA'yı polimerleştirmek için bir RNA kalıp kullanılır.
DNA polimeraz aileleri
DNA dizi benzerliklerine dayanarak DNA polimerazlar yedi farklı aileye bölünmüşlerdir: A, B, C, D, X, Y ve RT.
A ailesi
A ailesi polimerazlar hem ikileşme hem de tamir polimerazları içerir. Bu aileye ait ikileştirici üyeleri arasında çok çalışılmış olan T7 DNA polimeraz ve ayrıca ökaryotik mitokondrial DNA Polimeraz γ bulunur. Tamir polimerazları arasında E. coli DNA pol I, Thermus aquaticus pol I ve pol I bulunur. Bu tamir polimerazları kesip çıkarma (eksizyon) tamiri ve ikileşme çatalında gecikmeli iplik (İng. lagging strand) sentezi sırasında Okazaki parçalarının işlenmesi ile ilgilidir.
B ailesi
B ailesi polimerazlar başlıca ikileşmeli polimerazlar içerir; aralarında ökaryotik polimerazların baçlıcaları olan α (alfa), δ (delta), ε (epsilon) ve ayrıca DNA polimeraz ζ (zeta) bulunur. B familyası ayrıca bazı bakteri ve bakteriyofajlar tarafından kodlanmış DNA polimerazlar da içerir, bunların arasında en iyi tanımlanmış olanlar T4, Phi29 ve RB69 bakteriyofajlarına ait olanlardır. Bu enzimler hem öncü hem de gecikmeli zincir senteziyle ilişkilidirler. B ailesi DNA polimerazların en tanımlayıcı özelliği, ikileşme sırasındaki yüksek hatasızlık oranıdır. Bunların çoğunun güçlü bir 3'-5' eksonükleaz aktivitesi vardır (DNA polimeraz α ve ζ hariç, bunların prova okuma aktivitesi yoktur).
C ailesi
C ailesi polimerazlar en başlıca bakteri kromozom ikileştirme enzimleridir. E. coli 'nin DNA Polimeraz III alfa altbiriminin bilinen herhangi bir eksonükleaz aktivitesi yoktur. Bir diğer altbirim, epsilon, kromozom ikileşmesi için kullanılan 3'->5' eksonükleaz aktivitesine sahiptir.
D ailesi
D ailesi polimerazlar halen iyi tanımlanmış değllerdir. Tüm bilinen örnekleri Arkelerin Euryarchaeota altbölümünde bulunur, bunların ikileşme polimerazı olduğu düşünülmektedir.
X ailesi
X ailesi iyi bilinen ökaryotik polimeraz pol β (beta), ayrıca ökaryotik polimerazlar pol σ (sigma), pol λ (lambda), pol μ (mu) ve terminal deoksinükleotidil transferaz (TdT) içerir. Pol β, için gereklidir, bu bazsız DNA bölgelerinin tamiri için gerekli bir tamir yoludur. Pol λ ve Pol μ, homolog olmayan uç birleştirme ile ilişkilidir, bu, çift zincirli DNA kırıklarını birleştirmek için bir mekanizmadır. TdT sadece lenf dokularında bulunur, immün çeşitlilik oluşturmaya yarayan V(D)J rekombinasyonu sırasında meydana gelen çift zincirli DNA kırıklarına nükleotitler ekler. Saccharomyces cerevisiae mayasında tek bir Pol X polimeraz bulunur, , bu homolog olmayan DNA uç birleştirmesinde görev alır.
Y ailesi
Y ailesi polimerazları, zarar görmemiş kalıpları kopyalarken hata oranlarının yüksek olması, ama zarar görmüş DNA'yı ikileştirebilme özellikleriyle diğer polimerazlardan farklılık gösterirler. Bu ailenin üyeleri dolayısıyla lezyon-aşırı sentez (İng. "translesion synthesis"; TLS) polimerazları olarak adlandırılırlar. Lezyona bağlı olarak zarar görmüş bölgeyi ya hatasız veya hataya eğilimli şekilde geçebilirler. hastalığının XPV çeşidi hastalarda Pol η (eta) kodlayan gende mutasyonlar bulunur, bu polimeraz normalde morötesi lezyonlarda hatasız çalışır. XPV hastalarında, bu polimeraz yerine hataya eğilimli alternatif polimerazlar, örneğin Polζ (zeta) (polimeraz ζ bir B ailesi polimerazıdır) çalışır, bunlar da bu hastalarda kansere yol açan hatalara neden olur. İnsanlarda bu ailenin diğer üyeleri Pol ι (iota), Pol κ (kappa) ve Rev1 (terminal deoksisitidil transferaz)'dir. E.coli 'de iki TLS polimeraz, Pol IV (DINB) ve PolV (UmuD'2C), vardır.
RT ailesi
Ters transkriptaz ailesi hem retrovirüslerden hem de ökaryotik polimerazlardan örnekler içerir. Ökaryotik polimerazlar telomerazlardan ibarettir. Bu polimerazlar bir RNA kalıptan DNA zinciri sentezlerler.
Canlı türlerine göre gruplandırma
Prokaryotik DNA polimerazlar
Bakterilerde 5 DNA polimerazın varlığı bilinmektedir:
- Pol I: DNA tamirinde görev alır. Hem 5'->3' polimeraz aktivitesi hem de 5'->3' eksonükleaz activitesi vardır (RNA primerleri çıkarmak için). DNA'ya bağlanması ile ondan ayrışması arasında ortalama 20 nükleotit ekler, yani ilerleyiciliği (İng. processivity) azdır. ayrıca 3'->5' eksonükleaz aktivitesi vardır.
- Pol II: Zarar görmüş DNA'nın ikileşmesinde görev alır; 3'->5' eksonükleaz aktivitesi vardır.
- Pol III: Bakterilerin esas polimerazıdır (DNA ikileşmesinde DNA'yı uzatır); 3'->5' eksonükleaz prova okuma yeteneği vardır.
- Pol IV: Y ailesi üyesi bir DNA polimerazdır
- Pol V: Y ailesi uyesidir; DNA'nın zarar görmüş bölgelerini aşmaya yarar.
Arke DNA polimerazları
Arkelerde iki tip DNA polimeraz vardır.
- Polimeraz B: B tipi polimerazların hepsinin 3'->5' polimeraz ve 5'->3' eksonükleaz aktivitesi vardır. Tek alt birimden oluşurlar.
- Polimeraz D: Euryarchaeota'larda görülen bu DNA polimerazın iki alt birimi vardır. Büyük altbirim DP2 polimeraz aktivitesine sahiptir ama bunun çalışabilmesi için küçük DP1 biriminin de bulunmsı gerekir.
Ökaryotik DNA polimerazlar
Ökaryotların en az 15 DNA polimerazı vardır:
- Pol α (eşanlamlı adları DNA primaz, RNA polimeraz): primaz olarak etkir (bir RNA primer sentezler) ve sonra bu primeri DNA nükleotitleri ile uzatır. Yaklaşık 20 nükleotit sonra uzama reaksiyonu Pol δ (gecikmeli iplikte) veya ε (öncü iplikte) uzatma işlemini devralır.
- Pol β: DNA tamirinde görev alır, baz eksizyon tamiri ve boşluk doldurması yapar.
- Pol γ: Mitokondrial DNA'yı ikileştirir ve tamir eder; 3'->5' eksonükleaz aktivitesiyle prova okuması yapar.
- Pol δ: Yüksek derecede ilerleyicidir ve 3'->5' eksonükleaz aktivitesiyle prova okuması yapar. İkileşme çatalındaki gecikmeli iplik sentezinden sorumlu esas polimeraz olduğu düşünülmektedir ama bu konu hâlâ tartışmalıdır.
- Pol ε: Bu da çok ilerleyici bir enzimdir ve 3'->5' eksonükleaz aktivitesine sahiptir. Pol δ ile yakın akrabalığı vardır ve öncü iplik (İng. leading strand) sentezinden sorumlu esas polimeraz olduğu düşünülmektedir ancak bunun rolü hakkında da tartışma sürmektedir.
- η, ι, κ ve Rev1, Y ailesi DNA polimerazlarıdır. Bu polimerazlar DNA zarar bölgelerinin atlanmasında işlev görürler.
- Başka ökaryotik polimerazlar da bilinmektedir ama bunlar iyi tanımlanmamıştır: θ, λ, φ, σ ve μ. Başka polimerazlar daha vardır ama bunlar isimlendirilmesi halen yerleşmemiştir.
Bu polimerazların hiçbiri primerleri çıkaramaz (5'->3' eksonükleaz aktivitesi yoktur); bu fonksiyon başka enzimler tarafından sağlanır. Sadece uzamadan sorumlu polimerazların (γ, δ ve ε) prova okuma yeteneği (3'->5' eksonükleaz aktivitesi) vardır.
Biyoteknolojide önemi
Laboratuvarda DNA polimerazlar çoğu zaman polimeraz zincir reaksiyonu için kullanılırlar. Bu amaç için kullanılan polimerazların yüksek ısıya dayanıklı olması ve hata düzeltme (prova okuma) fonksiyonu olması gereklidir, bu yüzden yüksek ısıda yaşayabilen canlıların (örneğin Thermus aquaticus) DNA polimerazı veya onun yapay türevleri kullanılır. DNA polimeraz ayrıca DNA dizilemesinde de kullanılır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ I. Hubscher, U.; Maga, G.; Spadari, S. (2002). "Eukaryotic DNA polymerases". Annual Review of Biochemistry. Cilt 71. ss. 133-63. doi:10.1146/annurev.biochem.71.090501.150041. (PMID) 12045093.
- ^ J. M. Berg; J. L. Tymoczko; L. Stryer "Biochemie", Springer, Heidelberg/Berlin 2003
- ^ a b Scott D McCulloch; Thomas A Kunkel (Ocak 2008). "The fidelity of DNA synthesis by eukaryotic replicative and translesion synthesis polymerases". Cell Research. Cilt 18. ss. 148-161. doi:10.1038/cr.2008.4. (PMID) 18166979.
- ^ Pursell, Z.F.; ve diğerleri. (2007). "Yeast DNA Polymerase ε Participates in Leading-Strand DNA Replication". Science. Cilt 317. ss. 127-130. doi:10.1126/science.1144067. (PMID) 17615360.
- ^ I. Prakash, S.; Johnson, R. E.; Prakash, L. (2005). "Eukaryotic translesion synthesis DNA polymerases: specificity of structure and function". Annual Review of Biochemistry. Cilt 74. ss. 317-53. doi:10.1146/annurev.biochem.74.082803.133250. (PMID) 15952890.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
DNA polimeraz DNA replikasyonunu saglayan bir enzimdir Bu enzimler bir DNA ipligini kalip olarak kullanir onu okuyup onun boyunca deoksiribonukleotitlerin polimerizasyonunu katalizler Yeni polimerlesmis molekul kalip ipligi tamamlayicidir ve kalip ipligin eski esi ile ayni yapiya sahiptir DNA yonlendirmeli DNA polimerazInsan DNA polimeraz beta nin DNA ya baglanan motifleri helix turn helix 7ICG pdb dosyasindan olusturulmustur TanimlayicilarEC numarasi 2 7 7 7CAS numarasi 9012 90 2VeritabanlariIntEnz viewBRENDA entryNiceZyme viewKEGG KEGG entrymetabolic pathwayprofilePDB structures RCSB PDB PDBj PDBe PDBsumAmiGO EGOAraPMC articlesPubMed articles DNA polimeraz bir holoenzim olarak sayilir cunku dogru islev verebilmek icin bir magnezyum iyonuna gerek duyar Magnezyum iyonunun yoklugunda ona olarak deginilir DNA polimeraz tek iplikli bir DNA ya baglanarak DNA ikilesmesini baslatir RNA polimerazdan farkli olarak DNA polimeraz sentezledigi yeni ipligi sadece nukleotitlerden baslayarak uzatamaz ancak mevcut bir DNA zincirini uzatabilir Bu yuzden zincir sentezinin basi icin yardimci enzimlere gerek duyar DNA polimerazlarin bazi turleri hatali ekledikleri nukleotitleri fark edip onlari tamir etmelerini saglayan bir eksonukleaz yetenegine sahiptir Islevprova okuma yetenekli DNA polimeraz DNA polimeraz yeni uzayan bir ipligin sadece 3 ucuna serbest nukleotitler baglayabilir Bunun sonucu olarak yeni ipligin uzamasi 5 gt 3 yonunde olur Bilinen DNA polimerazlar arasinda yeni bir zinciri tamamen baslangictan olusturma yetenegi olan yoktur DNA polimeraz sadece mevcut bir 3 OH grubuna bir nukleotit ekleyebilir ve dolayisiyla ilk nukleotidi ekleyebilecegi bir baslaticiya e gerek duyar Primerler RNA ve DNA bazlarindan olusur ilk iki baz RNA dir ve adli baska bir enzim tarafindan uretilirler Helikaz denen bir enzim ise DNA nin ikili sarmalini ters yonde burarak gevsetir ve onu tek iplikli bir sekil almasini saglar Boylece DNA hazir hale gelir Hata tamiri bazi polimerazlarin bir ozelligi olmakla beraber hepsinde gorulmez Bu surec yeni sentezlenen DNA daki hatalari duzeltir Hatali bir baz cifti fark edilince DNA polimeraz yonunu degistirip bir baz cifti geriye gider Enzimin 3 gt 5 eksonukleaz aktivitesi hatali bazlari kesilip cikartilmasini saglar Bazin cikartilmasindan sonra polimeraz dogru bazi uzayan zincire dahil eder ve ikilesme devam eder Turler arasinda cesitlilikDNA polimerazlarin yapilari evrim zarfinda korunmustur yani bir turden baska bir ture bu enzimler arasinda pek az bir fark vardir Korunmus yapilar hucre icin onemli degistirilemez islevlere isaret eder dolayisiyla bunlarin devaminin surdurulmesi evrimsel bir avantaj saglar Bazi virusler ayrica viral DNA yi cesitli mekanizmalarla ikilestirebilen ozel DNA polimerazlar kodlar Retrovirusler ters transkriptaz adi verilen olagandisi bir polimeraz kodlar bu RNA bagimli bir DNA polimerazdir Bunlar DNA yi polimerlestirmek icin bir RNA kalip kullanilir DNA polimeraz aileleriUc farkli DNA polimerazin uc boyutlu yapilari E coli DNA pol I ustte solda insan Pol b ustte sagda ve bakteriofaj rb69 DNA polimerazi altta Bunlar sirasiyla DNA polimeraz A X ve B ailelerine aittir Her polimeraz kisa bir DNA parcasina bagli olarak gosterilmistir mor kalip iplik yesil sentezlenen iplik DNA dizi benzerliklerine dayanarak DNA polimerazlar yedi farkli aileye bolunmuslerdir A B C D X Y ve RT A ailesi A ailesi polimerazlar hem ikilesme hem de tamir polimerazlari icerir Bu aileye ait ikilestirici uyeleri arasinda cok calisilmis olan T7 DNA polimeraz ve ayrica okaryotik mitokondrial DNA Polimeraz g bulunur Tamir polimerazlari arasinda E coli DNA pol I Thermus aquaticus pol I ve pol I bulunur Bu tamir polimerazlari kesip cikarma eksizyon tamiri ve ikilesme catalinda gecikmeli iplik Ing lagging strand sentezi sirasinda Okazaki parcalarinin islenmesi ile ilgilidir B ailesi B ailesi polimerazlar baslica ikilesmeli polimerazlar icerir aralarinda okaryotik polimerazlarin baclicalari olan a alfa d delta e epsilon ve ayrica DNA polimeraz z zeta bulunur B familyasi ayrica bazi bakteri ve bakteriyofajlar tarafindan kodlanmis DNA polimerazlar da icerir bunlarin arasinda en iyi tanimlanmis olanlar T4 Phi29 ve RB69 bakteriyofajlarina ait olanlardir Bu enzimler hem oncu hem de gecikmeli zincir senteziyle iliskilidirler B ailesi DNA polimerazlarin en tanimlayici ozelligi ikilesme sirasindaki yuksek hatasizlik oranidir Bunlarin cogunun guclu bir 3 5 eksonukleaz aktivitesi vardir DNA polimeraz a ve z haric bunlarin prova okuma aktivitesi yoktur C ailesi C ailesi polimerazlar en baslica bakteri kromozom ikilestirme enzimleridir E coli nin DNA Polimeraz III alfa altbiriminin bilinen herhangi bir eksonukleaz aktivitesi yoktur Bir diger altbirim epsilon kromozom ikilesmesi icin kullanilan 3 gt 5 eksonukleaz aktivitesine sahiptir D ailesi D ailesi polimerazlar halen iyi tanimlanmis degllerdir Tum bilinen ornekleri Arkelerin Euryarchaeota altbolumunde bulunur bunlarin ikilesme polimerazi oldugu dusunulmektedir X ailesi X ailesi iyi bilinen okaryotik polimeraz pol b beta ayrica okaryotik polimerazlar pol s sigma pol l lambda pol m mu ve terminal deoksinukleotidil transferaz TdT icerir Pol b icin gereklidir bu bazsiz DNA bolgelerinin tamiri icin gerekli bir tamir yoludur Pol l ve Pol m homolog olmayan uc birlestirme ile iliskilidir bu cift zincirli DNA kiriklarini birlestirmek icin bir mekanizmadir TdT sadece lenf dokularinda bulunur immun cesitlilik olusturmaya yarayan V D J rekombinasyonu sirasinda meydana gelen cift zincirli DNA kiriklarina nukleotitler ekler Saccharomyces cerevisiae mayasinda tek bir Pol X polimeraz bulunur bu homolog olmayan DNA uc birlestirmesinde gorev alir Y ailesi Y ailesi polimerazlari zarar gormemis kaliplari kopyalarken hata oranlarinin yuksek olmasi ama zarar gormus DNA yi ikilestirebilme ozellikleriyle diger polimerazlardan farklilik gosterirler Bu ailenin uyeleri dolayisiyla lezyon asiri sentez Ing translesion synthesis TLS polimerazlari olarak adlandirilirlar Lezyona bagli olarak zarar gormus bolgeyi ya hatasiz veya hataya egilimli sekilde gecebilirler hastaliginin XPV cesidi hastalarda Pol h eta kodlayan gende mutasyonlar bulunur bu polimeraz normalde morotesi lezyonlarda hatasiz calisir XPV hastalarinda bu polimeraz yerine hataya egilimli alternatif polimerazlar ornegin Polz zeta polimeraz z bir B ailesi polimerazidir calisir bunlar da bu hastalarda kansere yol acan hatalara neden olur Insanlarda bu ailenin diger uyeleri Pol i iota Pol k kappa ve Rev1 terminal deoksisitidil transferaz dir E coli de iki TLS polimeraz Pol IV DINB ve PolV UmuD 2C vardir RT ailesi Ters transkriptaz ailesi hem retroviruslerden hem de okaryotik polimerazlardan ornekler icerir Okaryotik polimerazlar telomerazlardan ibarettir Bu polimerazlar bir RNA kaliptan DNA zinciri sentezlerler Canli turlerine gore gruplandirmaProkaryotik DNA polimerazlar Bakterilerde 5 DNA polimerazin varligi bilinmektedir Pol I DNA tamirinde gorev alir Hem 5 gt 3 polimeraz aktivitesi hem de 5 gt 3 eksonukleaz activitesi vardir RNA primerleri cikarmak icin DNA ya baglanmasi ile ondan ayrismasi arasinda ortalama 20 nukleotit ekler yani ilerleyiciligi Ing processivity azdir ayrica 3 gt 5 eksonukleaz aktivitesi vardir Pol II Zarar gormus DNA nin ikilesmesinde gorev alir 3 gt 5 eksonukleaz aktivitesi vardir Pol III Bakterilerin esas polimerazidir DNA ikilesmesinde DNA yi uzatir 3 gt 5 eksonukleaz prova okuma yetenegi vardir Pol IV Y ailesi uyesi bir DNA polimerazdir Pol V Y ailesi uyesidir DNA nin zarar gormus bolgelerini asmaya yarar Arke DNA polimerazlari Arkelerde iki tip DNA polimeraz vardir Polimeraz B B tipi polimerazlarin hepsinin 3 gt 5 polimeraz ve 5 gt 3 eksonukleaz aktivitesi vardir Tek alt birimden olusurlar Polimeraz D Euryarchaeota larda gorulen bu DNA polimerazin iki alt birimi vardir Buyuk altbirim DP2 polimeraz aktivitesine sahiptir ama bunun calisabilmesi icin kucuk DP1 biriminin de bulunmsi gerekir Okaryotik DNA polimerazlar Okaryotlarin en az 15 DNA polimerazi vardir Pol a esanlamli adlari DNA primaz RNA polimeraz primaz olarak etkir bir RNA primer sentezler ve sonra bu primeri DNA nukleotitleri ile uzatir Yaklasik 20 nukleotit sonra uzama reaksiyonu Pol d gecikmeli iplikte veya e oncu iplikte uzatma islemini devralir Pol b DNA tamirinde gorev alir baz eksizyon tamiri ve bosluk doldurmasi yapar Pol g Mitokondrial DNA yi ikilestirir ve tamir eder 3 gt 5 eksonukleaz aktivitesiyle prova okumasi yapar Pol d Yuksek derecede ilerleyicidir ve 3 gt 5 eksonukleaz aktivitesiyle prova okumasi yapar Ikilesme catalindaki gecikmeli iplik sentezinden sorumlu esas polimeraz oldugu dusunulmektedir ama bu konu hala tartismalidir Pol e Bu da cok ilerleyici bir enzimdir ve 3 gt 5 eksonukleaz aktivitesine sahiptir Pol d ile yakin akrabaligi vardir ve oncu iplik Ing leading strand sentezinden sorumlu esas polimeraz oldugu dusunulmektedir ancak bunun rolu hakkinda da tartisma surmektedir h i k ve Rev1 Y ailesi DNA polimerazlaridir Bu polimerazlar DNA zarar bolgelerinin atlanmasinda islev gorurler Baska okaryotik polimerazlar da bilinmektedir ama bunlar iyi tanimlanmamistir 8 l f s ve m Baska polimerazlar daha vardir ama bunlar isimlendirilmesi halen yerlesmemistir Bu polimerazlarin hicbiri primerleri cikaramaz 5 gt 3 eksonukleaz aktivitesi yoktur bu fonksiyon baska enzimler tarafindan saglanir Sadece uzamadan sorumlu polimerazlarin g d ve e prova okuma yetenegi 3 gt 5 eksonukleaz aktivitesi vardir Biyoteknolojide onemiLaboratuvarda DNA polimerazlar cogu zaman polimeraz zincir reaksiyonu icin kullanilirlar Bu amac icin kullanilan polimerazlarin yuksek isiya dayanikli olmasi ve hata duzeltme prova okuma fonksiyonu olmasi gereklidir bu yuzden yuksek isida yasayabilen canlilarin ornegin Thermus aquaticus DNA polimerazi veya onun yapay turevleri kullanilir DNA polimeraz ayrica DNA dizilemesinde de kullanilir Ayrica bakinizRNA polimerazKaynakca I Hubscher U Maga G Spadari S 2002 Eukaryotic DNA polymerases Annual Review of Biochemistry Cilt 71 ss 133 63 doi 10 1146 annurev biochem 71 090501 150041 PMID 12045093 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link J M Berg J L Tymoczko L Stryer Biochemie Springer Heidelberg Berlin 2003 a b Scott D McCulloch Thomas A Kunkel Ocak 2008 The fidelity of DNA synthesis by eukaryotic replicative and translesion synthesis polymerases Cell Research Cilt 18 ss 148 161 doi 10 1038 cr 2008 4 PMID 18166979 Pursell Z F ve digerleri 2007 Yeast DNA Polymerase e Participates in Leading Strand DNA Replication Science Cilt 317 ss 127 130 doi 10 1126 science 1144067 PMID 17615360 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link I Prakash S Johnson R E Prakash L 2005 Eukaryotic translesion synthesis DNA polymerases specificity of structure and function Annual Review of Biochemistry Cilt 74 ss 317 53 doi 10 1146 annurev biochem 74 082803 133250 PMID 15952890 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Dis baglantilar