Gaius Suetonius Tranquillus (69/75 civarı - 130'dan sonra), Suetonius olarak da bilinen, Roma'nın en dikkat çeken tarihçisi ve biyografi yazarı.
Suetonius | |
---|---|
Doğum | Gaius Suetonius Tranquillus 69 |
Ölüm | 122 (aged 53–54) |
Meslek | Sekreter, tarihçi |
Tür | Biyografi |
Konu | Tarih, Biyografi, |
Edebî akım | Klasik Latince |
Önemli eserler | |
Hayatı
Suetonius, bir ihtimale göre Hippo Regius'tan (Annâbe, Cezayir) gelen Suetonius Laetus'un oğludur. Bir equestrian olan Laetus, 69 yılındaki 'nde İmparator Otho'nun hizmetinde geleceğin imparatoru olacak olan Vitellius'a karşı savaşmıştı.
Suetonius, Romalı Senatör ve tarihçi Gaius Plinius Caecilius Secundus'un yakın arkadaşıydı. Pliny arkadaşını, "kendisini yazmaya adamış sessiz ve çalışkan" birisi olarak tasvir eder. Pliny, onun İtalya'da küçük bir arazi satın almasına yardım etmiş ve evliliğinden çocuğu olmadığı için olarak bilinen ve soy ağacının başı olarak dokunulmazlık alabilmesi için İmparator Trajan ile arasında aracılık etmiştir. Pliny sayesinde Suetonius, Trajan ve Hadrianus'un lütfuna mazhar olmuştur.
Suetonius, Pliny’nin 110 ve 112 yılları arsında Bithynia Pontus (Kuzey Küçük Asya) 'ü olarak görev yaptığı sırada Pliny'nin hizmetinde çalışmıştır. Trajan zamanında araştırma sekreteri ve İmparatorluk arşivi yöneticisi olarak görev yapmıştır. Hadrianus zamanın da ise İmparatorun sekreterliğine getirilmiştir.
122 yılında, İmparatoriçe Vibia Sabina'ya karşı olan saygısız davranışları nedeniyle Hadrianus tarafından kovulmuştur. Bir ihtimale göre Suetonius tekrar imparatorun lütfuna mazhar olmuş ve eski görevine geri dönmüştür. Bu iddia, onun son çalışmalarından birisi olana ve konu olarak Hadrianus'un yönetim alanında yaptığı reformları işleyen Devlet Dairesi adlı eseri kaynaklıdır. Her halukarda, 122 yılı sonrasındaki kamu görevleri hakkında kesin bir delil yoktur. Kullandığı "Chrestus"kelimesi ile kendisi İsa Mesih'e referans tarihçi gösterilir.
Eserleri
Oniki Sezar
Suetonius, genellikle De Vita Caesarum ("Sezarların hayatları" ya da İngilizce yaygın bilinen adıyla "Oniki Sezar") olarak bilinen ve kısa hayatlar ya da aşağıda bahsi geçen parçalar hariç ona ait günümüze ulaşan tek eseri olan kitabın yazarı olarak tanınır. On İki Sezar, büyük ihtimalle Hadrianus zamanında yazılmış olup Roma imparatorluğunun ilk liderleri olan Jül Sezar (ilk birkaç bölüm kayıptır), Augustus, Tiberius, Caligula, Claudius, Nero, Galba, Otho, Vitellius, Vespasian, Titus ve Domitian'ın toplu biyografileridir. Kitap, 119 yılında Praetorian muhafız olan arkadaşı Gaius Septicius Clarus'a ithaf edilmiştir. Eser, her bir Sezar'ın hayatını; Dış görünüşünün tasviri, kehanetleri, aile tarihi, alıntılar ve sonra da her bir sezarın tarihsel olaylarının belirli bir tarihi sıralama içinde olacak şekilde belirli bir düzen içerisinde anlatır.
Diğer çalışmaları
Kısmen günümüze ulaşan eserleri
- De Viris Illustribus ("On Famous Men" (Ünlü adamlar üzerine) — edebiyat alanında):
- De Illustribus Grammaticis ("Lives Of The Grammarians"(Gramercilerin hayatları); görünüşe göre tamamlanmış 20 kısa hayat)
- De Claris Rhetoribus ("Lives Of The Rhetoricians"(Hatiplerin hayatları; Orijinalinde 16 olan eserden günümüze ulaşan 5'i)
- De Poetis ("Lives Of The Poets"(Şairlerin hayatları; Virgil'in hayatı, , Horace ve Lucan'dan günümüze ulaşan bölümler)
- De historicis ("Lives of the historians"(Tarihçilerin hayatları; Yaşlı Pliny'nin hayatı)
- Peri ton par' Hellesi paidion ("Greek Games" (Yunan oyunları))
- Peri blasphemion ("Greek Terms of Abuse"(Yunanca Küfür terimleri)
Son iki eser Yunanca yazılmıştır. Sonraki yüzyıllarda yazılmış Yunanca glosarlarda özetler halinde günümüze kadar gelmişlerdir.
Kayıp eserleri
- Lives of Famous Whores (Meşhur hayat kadınlarının hikâyeleri)
- Royal Biographies (İmparatorluk biyografileri)
- Roma ("On Rome"), in four parts: (Roma hakkında; dört bölüm)
- Roman Manners & Customs (Romalı davranış ve alışkanlıkları)
- The Roman Year (Roma yılı)
- The Roman Festivals (Roma festivalleri)
- Roman Dress (Roma elbiseleri)
- Offices of State (Devlet dairesi)
- On Cicero’s Republic (Çiçero'nun Cumhuriyeti)
- Physical Defects of Mankind (İnsan aklının fiziksel kusurları)
- Methods of Reckoning Time zamanı hesaplama yöntemleri)
- An Essay on Nature (bir doğa denemesi)
- Grammatical Problems (gramatiksel problemler)
- Critical Signs Used in Books (Kitaplarda kullanılan kritik işaretler)
Kaynakça
- ^ Gaius Plinius Caecilius Secundus, Mektuplar 10.95 21 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (Türkçeye çeviri) Gaius Suetonius Tranquillus (çev. Fato Felatar ve F. Gül Özaktürk) (2008), On İki Caesar'ın Yaşamı. Ankara: Turk Tarih Kurumu Yayınları (Yedinci Dizi)
- ^ Kitabın Türkçe tercümesinide şu bölümler bulunmaktadır:İçindekiler: - Önsöz - Giriş, Gaius Suetonius Tranquillus - Birinci Kitap, Tanrısal İulius Caesar - İkinci Kitap, Tanrısal Augustus - Üçüncü Kitap, Tiberius Dördüncü Kitap, Caligula - Beşinci Kitap, Tanrısal Claudius -- Altıncı Kitap, Nero - Yedinci Kitap, Galba - Sekizinci Kitap, Otho - Dokuzuncu Kitap, Vitellıus - Onuncu Kitap, Tanrısal Vespasianus - On Birinci Kitap, Tanrısal Titus - On İkinci Kitap, Domitianus - Soy Ağaçları.
- Latin kütüphanesi'nde Suetonius çalışmaları27 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Latince
- Oniki Sezar'ın hayatları27 Eylül 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Project Gutenberg'de (Gramercilerin, Hatiplerin ve Şairlerin Hayatları dahil İngilizce çevirisi), (İngilizce)
- Suetonius ve Tiberius'un saltanatı: diğer kaynaklarla karşılaştırma 27 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce)
- Wikisource'da bulunan "Scriptor:Gaius_Suetonius_Tranquillus" eserleri: http://la.wikisource.org/wiki/Scriptor:Gaius_Suetonius_Tranquillus14 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Latince
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gaius Suetonius Tranquillus 69 75 civari 130 dan sonra Suetonius olarak da bilinen Roma nin en dikkat ceken tarihcisi ve biyografi yazari SuetoniusDogumGaius Suetonius Tranquillus 69Olum122 aged 53 54 MeslekSekreter tarihciTurBiyografiKonuTarih Biyografi Edebi akimKlasik LatinceOnemli eserlerHayatiSuetonius bir ihtimale gore Hippo Regius tan Annabe Cezayir gelen Suetonius Laetus un ogludur Bir equestrian olan Laetus 69 yilindaki nde Imparator Otho nun hizmetinde gelecegin imparatoru olacak olan Vitellius a karsi savasmisti Suetonius Romali Senator ve tarihci Gaius Plinius Caecilius Secundus un yakin arkadasiydi Pliny arkadasini kendisini yazmaya adamis sessiz ve caliskan birisi olarak tasvir eder Pliny onun Italya da kucuk bir arazi satin almasina yardim etmis ve evliliginden cocugu olmadigi icin olarak bilinen ve soy agacinin basi olarak dokunulmazlik alabilmesi icin Imparator Trajan ile arasinda aracilik etmistir Pliny sayesinde Suetonius Trajan ve Hadrianus un lutfuna mazhar olmustur Suetonius Pliny nin 110 ve 112 yillari arsinda Bithynia Pontus Kuzey Kucuk Asya u olarak gorev yaptigi sirada Pliny nin hizmetinde calismistir Trajan zamaninda arastirma sekreteri ve Imparatorluk arsivi yoneticisi olarak gorev yapmistir Hadrianus zamanin da ise Imparatorun sekreterligine getirilmistir Nuremberg Kroniklerine gore Suetonius 122 yilinda Imparatorice Vibia Sabina ya karsi olan saygisiz davranislari nedeniyle Hadrianus tarafindan kovulmustur Bir ihtimale gore Suetonius tekrar imparatorun lutfuna mazhar olmus ve eski gorevine geri donmustur Bu iddia onun son calismalarindan birisi olana ve konu olarak Hadrianus un yonetim alaninda yaptigi reformlari isleyen Devlet Dairesi adli eseri kaynaklidir Her halukarda 122 yili sonrasindaki kamu gorevleri hakkinda kesin bir delil yoktur Kullandigi Chrestus kelimesi ile kendisi Isa Mesih e referans tarihci gosterilir EserleriOniki Sezar Suetonius genellikle De Vita Caesarum Sezarlarin hayatlari ya da Ingilizce yaygin bilinen adiyla Oniki Sezar olarak bilinen ve kisa hayatlar ya da asagida bahsi gecen parcalar haric ona ait gunumuze ulasan tek eseri olan kitabin yazari olarak taninir On Iki Sezar buyuk ihtimalle Hadrianus zamaninda yazilmis olup Roma imparatorlugunun ilk liderleri olan Jul Sezar ilk birkac bolum kayiptir Augustus Tiberius Caligula Claudius Nero Galba Otho Vitellius Vespasian Titus ve Domitian in toplu biyografileridir Kitap 119 yilinda Praetorian muhafiz olan arkadasi Gaius Septicius Clarus a ithaf edilmistir Eser her bir Sezar in hayatini Dis gorunusunun tasviri kehanetleri aile tarihi alintilar ve sonra da her bir sezarin tarihsel olaylarinin belirli bir tarihi siralama icinde olacak sekilde belirli bir duzen icerisinde anlatir Diger calismalari Kismen gunumuze ulasan eserleri De Viris Illustribus On Famous Men Unlu adamlar uzerine edebiyat alaninda De Illustribus Grammaticis Lives Of The Grammarians Gramercilerin hayatlari gorunuse gore tamamlanmis 20 kisa hayat De Claris Rhetoribus Lives Of The Rhetoricians Hatiplerin hayatlari Orijinalinde 16 olan eserden gunumuze ulasan 5 i De Poetis Lives Of The Poets Sairlerin hayatlari Virgil in hayati Horace ve Lucan dan gunumuze ulasan bolumler De historicis Lives of the historians Tarihcilerin hayatlari Yasli Pliny nin hayati Peri ton par Hellesi paidion Greek Games Yunan oyunlari Peri blasphemion Greek Terms of Abuse Yunanca Kufur terimleri Son iki eser Yunanca yazilmistir Sonraki yuzyillarda yazilmis Yunanca glosarlarda ozetler halinde gunumuze kadar gelmislerdir Kayip eserleri Lives of Famous Whores Meshur hayat kadinlarinin hikayeleri Royal Biographies Imparatorluk biyografileri Roma On Rome in four parts Roma hakkinda dort bolum Roman Manners amp Customs Romali davranis ve aliskanliklari The Roman Year Roma yili The Roman Festivals Roma festivalleri Roman Dress Roma elbiseleri Offices of State Devlet dairesi On Cicero s Republic Cicero nun Cumhuriyeti Physical Defects of Mankind Insan aklinin fiziksel kusurlari Methods of Reckoning Time zamani hesaplama yontemleri An Essay on Nature bir doga denemesi Grammatical Problems gramatiksel problemler Critical Signs Used in Books Kitaplarda kullanilan kritik isaretler Kaynakca Gaius Plinius Caecilius Secundus Mektuplar 10 95 21 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkceye ceviri Gaius Suetonius Tranquillus cev Fato Felatar ve F Gul Ozakturk 2008 On Iki Caesar in Yasami Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari Yedinci Dizi ISBN 978 975 16 2097 2 Kitabin Turkce tercumesinide su bolumler bulunmaktadir Icindekiler Onsoz Giris Gaius Suetonius Tranquillus Birinci Kitap Tanrisal Iulius Caesar Ikinci Kitap Tanrisal Augustus Ucuncu Kitap Tiberius Dorduncu Kitap Caligula Besinci Kitap Tanrisal Claudius Altinci Kitap Nero Yedinci Kitap Galba Sekizinci Kitap Otho Dokuzuncu Kitap Vitellius Onuncu Kitap Tanrisal Vespasianus On Birinci Kitap Tanrisal Titus On Ikinci Kitap Domitianus Soy Agaclari Latin kutuphanesi nde Suetonius calismalari27 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Latince Oniki Sezar in hayatlari27 Eylul 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Project Gutenberg de Gramercilerin Hatiplerin ve Sairlerin Hayatlari dahil Ingilizce cevirisi Ingilizce Suetonius ve Tiberius un saltanati diger kaynaklarla karsilastirma27 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Wikisource da bulunan Scriptor Gaius Suetonius Tranquillus eserleri http la wikisource org wiki Scriptor Gaius Suetonius Tranquillus14 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Latince