Barok dönemde (1600-1750) neredeyse evrensel geçerliliği olan sürekli bas (basso continuo) partisi, bir bas çizgisi ve bir akor sürekliliği sağlayarak müziğin armonik yapısını oluşturmak için ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Genellikle continuo olarak kısaltılır ve sürekli bas partisini seslendiren çalıcılara sürekli bas grubu denir.
Zorunluluklar
Sürekli bas partisinin nasıl çalınacağı genellikle sanatçıların takdirine bırakılır (veya büyük bir performans için şefe ) ve uygulama, Barok dönemi içinde büyük ölçüde değişmiştir. Bir klavsen, org, lute, tiorbo, gitar, regal veya arp gibi akor çalabilen en az bir çalgı dahil edilmelidir. Ek olarak, viyolonsel, kontrbas, bas viyola veya fagot gibi bas ses bölgesinde çalınan herhangi bir sayıda çalgı dahil edilebilir. En azından modern performanslarda en yaygın kombinasyon çalgısal eserler için klavsen ve viyolonsel ve operalar gibi din dışı vokal eserler ve dinsel müzik için org ve viyolonseldir. Özellikle düşük perdeli bir solo sese (örneğin bir bas şarkıcısı) eşlik ederken bir kontrbas eklenebilir.
Tipik çalıcılar, büyük toplulukta kullanılan çalgı aileleriyle eşleşir:eserde obua veya diğer nefesli çalgılar varsa fagot dahil olur, ancak sadece yaylılar varsa viyolonsel ve/veya kontrbas ile sınırlandırır. Arp, lut ve diğer telli çalgılar, 17. yüzyılın başlarındaki müziğin daha tipiktir. Bazen çalgılar besteci tarafından belirtilir: Claudio Monteverdi L'Orfeo operasında (1607), pastoral sahnelerde bas viol ile birlikte birden fazla klavsen ve lut gibi son derece farklı bir çalgılama gerektirir.
Klavye (veya bir diğer akor çalabilen çalgı) icracısı, nota olarak yazılı bir bas çizgisine ek olarak, önceden belirlenmiş ve performansta doğaçtan çalınan akorları tamamlamak için notaların üstündeki rakamsal şifreleri akor haline getirerek sürekli bir parti gerçekleştirir (doğaçlama bir şekilde ekler). Aşağıda açıklanan şifreli bas bir rehberdir, ancak müzisyenlerin müzikal yargılarını ve diğer çalgıları veya seslerini (özellikle ezgisel ana hat ve içinde bulunabilecek herhangi bir arıza) bir rehber olarak kullanmaları beklenir. Deneyimli çalıcılar bazen diğer çalgı partilerinde bulunan motifleri doğaçlama akor eşliğine dahil ederler. Bu tür müziğin modern versiyonları, doğaçlama yerine genellikle bir çalıcı için partilerin notasyonunda tamamen yazılan, somut bir bir klavye partisi oluşturur. Bununla birlikte, dönemsel icracıların (HIP) artmasıyla, Barok çalıcıların yaptığı gibi, parçalarını rakamsal şifrelerden doğaçlayabilen sürekli bas çalgıcılarının sayısı artmıştır.
Notasyon
Bir sürekli bas partisi, bas çalgısının somut notalarının sizek üzerine yazılmış notasyonu üzerine, bazı rakamlar, arızalar (diyez, bemol, naturel) ve bazen yatay çizgiler ve diğer belirteçlerle, ardı ardına hangi akorların çalınması gerektiğini ve sonraki akora nasıl bağlanacağını tamamen şifrelere dayalı bir şekilde gösterir.
Tasto solo ifadesi, bir sonraki rakamla karşılaşılana kadar sadece bas hattının (herhangi bir üst akor olmadan) kısa bir süre çalınacağını belirtir. Bu, akor çalma çalıcısına bir süre doğaçlama akor çalmaması gerektiğini ifade eder. Tasto solo'nun belirtilmesi gerekliliği, aksi takdirde şifreli bas hattının bir bölümünde hiçbir şifre yoksa, akor çalan çalıcının ya bir kök pozisyon üçlüsü olduğunu varsayması ya da başka bir şifrenin ima ettiği harmonik hareket. Örneğin, Do majör tondaki bir sürekli bas partisi, birinci ölçüdeki bir Do notası ile başlar ve ikinci ölçüde bir Si♮ notasına inerse, rakam olmasa bile çalıcı bunun büyük olasılıkla dominant akorun (Sol Majör) birinci çevrimi olduğunu (akorun alt notasından üste doğru Si – Re – Sol) düşünecektir.
Besteciler aşağıda açıklanan kullanımlarda tutarsızdı. Özellikle 17. yüzyılda, besteci akorun ne olması gerektiği belli ise sayılar yazmazdı. Claudio Monteverdi gibi erken besteciler oktavı 10, 11 ve 15 gibi bileşik aralıklarla belirttiler.
Sayılar
Üçlü Akorlar (Triad akorlar) | |||
---|---|---|---|
Akorun durumu | Bas üstündeki aralıklar | Sembol | Örnek |
Kök akor | 53 | Yok | |
1. çevrim | 63 | 6 | |
2. çevrim | 64 | 64 | |
Yedili akorlar | |||
Akorun durumu | Bas üstündeki aralıklar | Sembol | Örnek |
Kök akor | 7 5 3 | 7 | |
1. çevrim | 6 5 3 | 6 5 | |
2. çevrim | 6 4 3 | 4 3 | |
3. çevrim | 6 4 2 | 4 ya da 2 2 |
Triadlar ve yedili akorlar için modern şifreler sağdaki tabloda gösterilmektedir.
Sayılar, bir notanın çalınması gereken verilen bas çizgisinin üzerindeki dizi adımı sayısını gösterir. Örneğin:
Burada bas notası Do'dur, 4 ve 6 sayıları, dördüncü ve altıncı notaların çalınması gerektiğini, yani Fa ve La'yı gösterir. Başka bir deyişle, Fa Majör akorunun ikinci çevrimi gerçekleştirilmelidir:
3 veya 5 sayılarının normal olarak anlaşılacağı durumlarda, genellikle nota üzerine yazılmaz. Örneğin:
aşağıdaki anlama gelmektedir.
ve şu şekilde çalınabilir.
Bununla beraber çalıcı, notaları hangi oktavda çalacağını kendisi seçebilir ve genellikle blok akorlar yerine arpej olarak çalmak veya müziğin temposuna ve dokusuna bağlı olarak doğaçlama süslemeler eklemek gibi detayları göz önünde bulundurmalıdır.
Bazen, sayıların bazıları atılır: 2 kendi başına 42 veya şifrelerini ifade edebilir. Örneğin. Şifreli bas-yazan kişinin açısından bakıldığında, bu bas nota açıkça üçüncü çevrim yedili akordur, bu nedenle altıncı aralık, çalıcının otomatik olarak çıkarması gereken bir aralık olarak görülür. Çoğu durumda, genellikle akorun ilerleyişinden veya ezgiden anlaşılabileceği yerlerde, tüm şifreler göz ardı edilebilir.
Bazen akor değişir, ancak bas notasının aynı kalır. Bu durumlarda, yeni akorun rakamları, ölçüde çalınması gereken yere yazılır.
- aşağıdaki gibi gerçekleştirilebilir:
Bas notası değişirken üstteki akordaki notalar değişmeden devam ediyorsa, akorun tutulacağı sürece, şifrenin veya rakamların yanında bir çizgi çizilir:
- aşağıdaki gibi gerçekleştirilebilir:
Bas hareket ederken, üst notalar yerinde kaldığı için aralığın da değiştiği bu durumda 63 'ten 74'e geçilmiş olur fakat ek şifre yazılmaz.
Arızalar
Bir arıza tek başına numarasız gösterildiğinde, en pes notanın üçlü üzerindeki notaya uygulanır; en yaygın olarak, bu akorun ortadaki sesidir. Aksi takdirde, bir sayı gösterilirse, yanlışlıkla söz konusu aralığı etkiler. Aşağıdaki örnek, bas notasının üstünde yazılmış numarasız bir arızanın üçlüye uygulandığı, yaygın varsayılan anlamını gösterir:
- hepsi aşağıdaki gibi gerçekleştirilebilir:
Bazen arıza numaradan önce değil numaradan sonra gösterilir.
Alternatif olarak, bir sayının yanına yerleştirilmiş bir artı, o notanın perdesinin bir yarım ton yükseltilmesi (tizleştirilmesi) anlamına gelir (böylece normalde bemol ise naturel olur ve normalde naturel ise diyez olur). Bunu belirtmenin farklı bir yolu, sayının kendisinde ters eğik çizgi çizmektir. Aşağıdaki üç notasyonun hepsi aynı şeyi gösterir:
- hepsi aşağıdaki gibi gerçekleştirilebilir:
Daha nadiren, bir sayı boyunca ileri eğik çizgi bir adımın bir yarım ton düşürüleceğini (pesleştirileceğini) gösterir:
- her ikisi de aşağıdaki gibi gerçekleştirilebilir
Diyezler veya bemoller ana ton belirtecinde kullanıldığında, özellikle 17. yüzyıl müziğinde biraz farklı bir anlama sahiplerdi. Ana ton belirtecinde bir bemolü iptal etmek için diyez sembolü kullanılabilir veya tam tersi, naturel sembolü yerine kullanılabilir.
Konuya dair bir örnek
Tarihçe
Sürekli bas, Barok döneminin önemli bir yapısal ve tanımlayıcı unsuru olmasına rağmen, klasik dönemin (yaklaşık 1800'e kadar) dinsel koro eserlerinin çoğunda (ancak bunlarla sınırlı değildir) kullanılmaya devam etti. Bir örnek, C. Ph. E. Bach'ın re minör, flüt, yaylılar ve sürekli bas için konçertosudur. 19. yüzyılda kullanımının örnekleri daha nadirdir, ancak vardır: Anton Bruckner, Ludwig van Beethoven ve Franz Schubert'in mass gibi dinsel eserleri, örneğin, bir org çalıcısı için olan bir sürekli bas partisine sahiptir.
Kaynakça
- ^ a b "Figured Bass Notation" (PDF). 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2018. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b Harmony, Fifth Edition. New York: W. W. Norton. 1987. ss. 84-86. ISBN .
- ^ "Classical Era (1750-1820) 20 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", TheGreatHistoryofArts.Weebly.com. Accessed: 27 July 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Barok donemde 1600 1750 neredeyse evrensel gecerliligi olan surekli bas basso continuo partisi bir bas cizgisi ve bir akor surekliligi saglayarak muzigin armonik yapisini olusturmak icin ortaya cikmis ve gelismistir Genellikle continuo olarak kisaltilir ve surekli bas partisini seslendiren calicilara surekli bas grubu denir Kucuk bir grup sarkici icin klavsen ve bas viyol surekli bas partisini calarken ZorunluluklarSurekli bas partisinin nasil calinacagi genellikle sanatcilarin takdirine birakilir veya buyuk bir performans icin sefe ve uygulama Barok donemi icinde buyuk olcude degismistir Bir klavsen org lute tiorbo gitar regal veya arp gibi akor calabilen en az bir calgi dahil edilmelidir Ek olarak viyolonsel kontrbas bas viyola veya fagot gibi bas ses bolgesinde calinan herhangi bir sayida calgi dahil edilebilir En azindan modern performanslarda en yaygin kombinasyon calgisal eserler icin klavsen ve viyolonsel ve operalar gibi din disi vokal eserler ve dinsel muzik icin org ve viyolonseldir Ozellikle dusuk perdeli bir solo sese ornegin bir bas sarkicisi eslik ederken bir kontrbas eklenebilir Tipik calicilar buyuk toplulukta kullanilan calgi aileleriyle eslesir eserde obua veya diger nefesli calgilar varsa fagot dahil olur ancak sadece yaylilar varsa viyolonsel ve veya kontrbas ile sinirlandirir Arp lut ve diger telli calgilar 17 yuzyilin baslarindaki muzigin daha tipiktir Bazen calgilar besteci tarafindan belirtilir Claudio Monteverdi L Orfeo operasinda 1607 pastoral sahnelerde bas viol ile birlikte birden fazla klavsen ve lut gibi son derece farkli bir calgilama gerektirir Klavye veya bir diger akor calabilen calgi icracisi nota olarak yazili bir bas cizgisine ek olarak onceden belirlenmis ve performansta dogactan calinan akorlari tamamlamak icin notalarin ustundeki rakamsal sifreleri akor haline getirerek surekli bir parti gerceklestirir dogaclama bir sekilde ekler Asagida aciklanan sifreli bas bir rehberdir ancak muzisyenlerin muzikal yargilarini ve diger calgilari veya seslerini ozellikle ezgisel ana hat ve icinde bulunabilecek herhangi bir ariza bir rehber olarak kullanmalari beklenir Deneyimli calicilar bazen diger calgi partilerinde bulunan motifleri dogaclama akor esligine dahil ederler Bu tur muzigin modern versiyonlari dogaclama yerine genellikle bir calici icin partilerin notasyonunda tamamen yazilan somut bir bir klavye partisi olusturur Bununla birlikte donemsel icracilarin HIP artmasiyla Barok calicilarin yaptigi gibi parcalarini rakamsal sifrelerden dogaclayabilen surekli bas calgicilarinin sayisi artmistir NotasyonBir surekli bas partisi bas calgisinin somut notalarinin sizek uzerine yazilmis notasyonu uzerine bazi rakamlar arizalar diyez bemol naturel ve bazen yatay cizgiler ve diger belirteclerle ardi ardina hangi akorlarin calinmasi gerektigini ve sonraki akora nasil baglanacagini tamamen sifrelere dayali bir sekilde gosterir Tasto solo ifadesi bir sonraki rakamla karsilasilana kadar sadece bas hattinin herhangi bir ust akor olmadan kisa bir sure calinacagini belirtir Bu akor calma calicisina bir sure dogaclama akor calmamasi gerektigini ifade eder Tasto solo nun belirtilmesi gerekliligi aksi takdirde sifreli bas hattinin bir bolumunde hicbir sifre yoksa akor calan calicinin ya bir kok pozisyon uclusu oldugunu varsaymasi ya da baska bir sifrenin ima ettigi harmonik hareket Ornegin Do major tondaki bir surekli bas partisi birinci olcudeki bir Do notasi ile baslar ve ikinci olcude bir Si notasina inerse rakam olmasa bile calici bunun buyuk olasilikla dominant akorun Sol Major birinci cevrimi oldugunu akorun alt notasindan uste dogru Si Re Sol dusunecektir Besteciler asagida aciklanan kullanimlarda tutarsizdi Ozellikle 17 yuzyilda besteci akorun ne olmasi gerektigi belli ise sayilar yazmazdi Claudio Monteverdi gibi erken besteciler oktavi 10 11 ve 15 gibi bilesik araliklarla belirttiler Sayilar Sifreli Bas icin Ortak Sayilan Sifreler Uclu Akorlar Triad akorlar Akorun durumu Bas ustundeki araliklar Sembol OrnekKok akor 5 3 Yok1 cevrim 6 3 62 cevrim 6 4 6 4Yedili akorlarAkorun durumu Bas ustundeki araliklar Sembol OrnekKok akor 7 5 3 71 cevrim 6 5 3 6 52 cevrim 6 4 3 4 33 cevrim 6 4 2 4 ya da 2 2 Triadlar ve yedili akorlar icin modern sifreler sagdaki tabloda gosterilmektedir Sayilar bir notanin calinmasi gereken verilen bas cizgisinin uzerindeki dizi adimi sayisini gosterir Ornegin Burada bas notasi Do dur 4 ve 6 sayilari dorduncu ve altinci notalarin calinmasi gerektigini yani Fa ve La yi gosterir Baska bir deyisle Fa Major akorunun ikinci cevrimi gerceklestirilmelidir 3 veya 5 sayilarinin normal olarak anlasilacagi durumlarda genellikle nota uzerine yazilmaz Ornegin asagidaki anlama gelmektedir ve su sekilde calinabilir Bununla beraber calici notalari hangi oktavda calacagini kendisi secebilir ve genellikle blok akorlar yerine arpej olarak calmak veya muzigin temposuna ve dokusuna bagli olarak dogaclama suslemeler eklemek gibi detaylari goz onunde bulundurmalidir Bazen sayilarin bazilari atilir 2 kendi basina 4 2 veya sifrelerini ifade edebilir Ornegin Sifreli bas yazan kisinin acisindan bakildiginda bu bas nota acikca ucuncu cevrim yedili akordur bu nedenle altinci aralik calicinin otomatik olarak cikarmasi gereken bir aralik olarak gorulur Cogu durumda genellikle akorun ilerleyisinden veya ezgiden anlasilabilecegi yerlerde tum sifreler goz ardi edilebilir Bazen akor degisir ancak bas notasinin ayni kalir Bu durumlarda yeni akorun rakamlari olcude calinmasi gereken yere yazilir asagidaki gibi gerceklestirilebilir Bas notasi degisirken ustteki akordaki notalar degismeden devam ediyorsa akorun tutulacagi surece sifrenin veya rakamlarin yaninda bir cizgi cizilir asagidaki gibi gerceklestirilebilir Bas hareket ederken ust notalar yerinde kaldigi icin araligin da degistigi bu durumda 6 3 ten 7 4 e gecilmis olur fakat ek sifre yazilmaz Arizalar Bir ariza tek basina numarasiz gosterildiginde en pes notanin uclu uzerindeki notaya uygulanir en yaygin olarak bu akorun ortadaki sesidir Aksi takdirde bir sayi gosterilirse yanlislikla soz konusu araligi etkiler Asagidaki ornek bas notasinin ustunde yazilmis numarasiz bir arizanin ucluye uygulandigi yaygin varsayilan anlamini gosterir hepsi asagidaki gibi gerceklestirilebilir Bazen ariza numaradan once degil numaradan sonra gosterilir Alternatif olarak bir sayinin yanina yerlestirilmis bir arti o notanin perdesinin bir yarim ton yukseltilmesi tizlestirilmesi anlamina gelir boylece normalde bemol ise naturel olur ve normalde naturel ise diyez olur Bunu belirtmenin farkli bir yolu sayinin kendisinde ters egik cizgi cizmektir Asagidaki uc notasyonun hepsi ayni seyi gosterir hepsi asagidaki gibi gerceklestirilebilir Daha nadiren bir sayi boyunca ileri egik cizgi bir adimin bir yarim ton dusurulecegini peslestirilecegini gosterir her ikisi de asagidaki gibi gerceklestirilebilir Diyezler veya bemoller ana ton belirtecinde kullanildiginda ozellikle 17 yuzyil muziginde biraz farkli bir anlama sahiplerdi Ana ton belirtecinde bir bemolu iptal etmek icin diyez sembolu kullanilabilir veya tam tersi naturel sembolu yerine kullanilabilir Konuya dair bir ornek Sifreli bas ornegi J S Bach BWV 443 Beschrankt ihr Weisen den alinmistir baglanti Bu ses hakkindaTarihceSurekli bas Barok doneminin onemli bir yapisal ve tanimlayici unsuru olmasina ragmen klasik donemin yaklasik 1800 e kadar dinsel koro eserlerinin cogunda ancak bunlarla sinirli degildir kullanilmaya devam etti Bir ornek C Ph E Bach in re minor flut yaylilar ve surekli bas icin koncertosudur 19 yuzyilda kullaniminin ornekleri daha nadirdir ancak vardir Anton Bruckner Ludwig van Beethoven ve Franz Schubert in mass gibi dinsel eserleri ornegin bir org calicisi icin olan bir surekli bas partisine sahiptir Kaynakca a b Figured Bass Notation PDF 10 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Temmuz 2018 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b Harmony Fifth Edition New York W W Norton 1987 ss 84 86 ISBN 978 0 393 95480 7 Classical Era 1750 1820 20 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde TheGreatHistoryofArts Weebly com Accessed 27 July 2017