Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Meclis-i Âyan (Osmanlıca: مجلس أعيان), Osmanlı Devleti'nin Meşrutiyet sistemi içinde bir senato veya bir Üst Kamara benzeri bir kurum olup, Meclis-i Mebûsan (seçilmiş milletvekilleri) ile birlikte Meclis-i Umumî'yi (Genel Meclis) meydana getiren ve 23 Aralık 1876 tarihli Kanûn-ı Esâsî'ye (Anayasa) göre kurulmuş yasama organıdır.
| Meclis-i Âyan | |
|---|---|
 | |
| Tür | |
| Tür | Meclis-i Umumînin üst kanadı |
| Tarih | |
| Kuruluş | 23 Aralık 1876 23 Temmuz 1908 |
| Dağılış | 14 Şubat 1878 16 Mart 1920 |
| Önceki | Divan-ı Hümayun |
| Sonraki | Büyük Millet Meclisi |
| Başkanlık | |
Reis | |
Reis Muavini | Ahmed Arifi Paşa 19 Mart 1877-13 Şubat 1878 |
| Sandalye | 48 (1914) |
| Seçimler | |
| Padişah tarafından atanma | |
| Toplantı yeri | |
 | |
| Meclis-i Âyan Salonu Cemile Sultan Sarayı İstanbul | |
| Anayasa | |
| Kanun-i Esasi | |
Âyan (toplumun önde gelenleri) Meclisi üyelerini Padişah seçerdi ve sayıları mebusların (Milletvekili) üçte birini geçmezdi. Âyanın başkan ve üyeleri güvenilir, itibarlı ve 40 yaşını geçmiş kimseler olurdu. Ayrıca Kanunu Esasinin 62. Maddesine göre, nazır (bakan), vali, ordu kumandanı, kazasker, elçi, patrik, hahambaşı, kara ve deniz ferikleri, gereken şartlara sahip iseler âyan üyesi olabilirlerdi.
Bu heyet, 1908 Kanunu Esasi değişikliği ile her yıl kasım ayı başında toplanmaya, padişah iradesiyle açılmaya ve dört ay süren çalışmasından sonra aynı şekilde kapanmaya başladı. Âyan meclisinin açılması, Mebusan meclisinden sonra olurdu. Olağanüstü hâllerde ya padişahın isteği veya mebusların çoğunun yazılı müracaatı ile Meclis-i Umûmî daha erken açılarak toplantı süresini uzatabilirdi.
Nazırlar ile birlikte her iki heyetin üyeleri toplanır ve padişahın bir önceki yıl içinde yapılan ve bir sonraki yıl içinde yapılacak olan işler hakkındaki nutku okunurdu. Âyan üyeleri aynı gün başkanlarının yanında, padişaha, vatana, Kanunu Esasi hükümlerine ve vazifelerine sadık kalacaklarına dair ant içerlerdi.
Mebusan heyetinin kabul ettiği kanun ve bütçe tasarıları âyan heyetine gelir ve burada dinî, ahlâkî, iktisadî, sosyal, askerî vb. açılardan incelenir, gerekiyorsa değiştirilir veya düzeltilmesi için Mebusan heyetine geri giderdi. Âyan heyetinin kanun yapmak veya değiştirmek hakları da vardı.
Meclis- i Âyan II. Abdülhamit'in Dolmabahçe Sarayı'nda Meclis-i Umûmî'yi açtığı sırada işe başladı (19 Mart 1877 pazartesi günü). Server Paşa başkanlığında 27 üyesi vardı. II. Abdülhamit Meclis-i Mebusan'ı dağıtınca (13 Şubat 1878) çalışmaları durdu, fakat üyeler devletten maaş aldılar, kendilerine itibar edilmeye devam etti.
Bu heyet, II. Meşrutiyet'in ilanıyla yeniden görev aldı (17 Aralık 1908) ve kadrosu zaman zaman değişti. Bu görev de ancak Mütareke devrine ve İstanbul'un İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesine kadar devam etti (16 Mart 1920). Bu sırada Meclis-i Mebusan dağılmıştı, Padişah tarafından atanan hükûmet de kendi kendini lağvedince âyan heyeti varlığını koruyamadı (4 Kasım 1922). Türkiye Büyük Millet Meclisi kurulunca tamamen hükümsüz oldu.
II. Meşrutiyet Âyanı, sağ kalan eski üç üye ile kırkbir yeni üyenin birleşmesinden oluşmuş ve görev yapmıştır. Aslında üye sayısı Meb’usanın 1/3’ü kadar yani 90’dan fazla olması gerekirken bu sayıya hiçbir zaman ulaşılamamıştır. Meb’usan buna pek taraftar olmadığından Âyan sayısı 1909’da 44, 1910'da 48, 1911’de 58, 1914’te 48 olarak kalmıştır.
Meclis-i Âyan üyeleri
Kanuni Esasi'deki Meclis-i Âyan ile ilgili kararlar
Madde 60.- Heyeti Âyanın reisi ve âzası nihayet miktarı Heyeti Mebusan âzasının sülüsü miktarını tecavüz etmemek üzere doğrudan doğruya tarafı hazreti padişahiden nasbolunur.
Madde 61.- Heyeti Ayana âza tâyin olunabilmek içün asar ve efali umumun vüsuk ve itimadına şayan ve umuru devlette hidematı memduhesi mesbuk ve mütearif olmak ve kırk yaşından aşağı bulunmamak lâzımdır.
Madde 62.- Heyeti Âyan âzalığı kaydı hayat iledir. Bu memuriyetlere vükelâlık ve valilik ve ordu müşirliği ve kazaskerlik ve elçilik ve patriklik ve hahambaşılık memuriyetinde bulunmuş olan mazulinden ve berri ve bahri ferikândan ve sıfatı lazimeyi cami sair zevattan münasipleri tâyin olunur. Kendü taleplerile devketce sair memuriyete tâyin olunanlar azalık memuriyetinden sakıt olur.
Madde 63.- Heyeti Âyanın azalık maaşı şehriye onbin kuruştur. Başka bir nam ile hazineden muvazzaf olan azanın maaş ve tâyini eğer onbin kuruştan dûn ise ol miktara iblâğ olunur ve eğer onbin kuruş veya ziyade ise ibka olunur.
Madde 64.- Heyeti Âyan Heyeti Mebusandan verilen kavanin ve muvazene lâyihalarını tetkik ile eğer bunlarda esasen umuru diniyeye ve zatı padişahinin hukuku seniyesine ve hürriyete ve Kanunu Esasi ahkâmına ve devletin tamamiyeti mülkiyesine ve memleketin emniyeti dahiliyesine ve vatanın esbabı müdafaa ve muhafazasına ve adabı umumiyeye halel verir bir şey görür ise mütalâasını ilâvesiyle ya kat'iyen red veyahut tadil ve tashih olunmak üzere Heyeti Mebusana iade eder ve kabul ettiği lâyihaları tasdik ile makamı sadarete arzeyler ve heyete takdim olunan arzuhalleri bittetkik lüzum görür ise ilâvei mütalâa ile beraber makamı sadarete takdim eder.
Kaynakça
- ^ Derindere, M. Nihat (1 Ocak 1999). "Meşrutiyet Döneminde Seçimler ve Meclis-i Mebusan". koprudergisi.com. Köprü Dergisi. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2021.
- ^ 1908 Devrimi Aykut Kansu İletişim Yayınları, , 2009
- ^ "1876 Kânûn-ı Esâsî | Anayasa Mahkemesi". www.anayasa.gov.tr. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.
Mebus albümleri
- 1877 Ahmet Vefik Paşa'nın başkanlığını yaptığı mebusların unvanlarıyla birlikte fotoğraflarının yayımlandığı, iki dilli (Osmanlıca ve Fransızca) köşeleri perçinli, deri kaplı, Abdülhamit tuğralı karton sayfalı kitap (Dr. Ahmet Şükrü Esen arşivinden)
- Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meş-rutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meclis i Ayan Osmanlica مجلس أعيان Osmanli Devleti nin Mesrutiyet sistemi icinde bir senato veya bir Ust Kamara benzeri bir kurum olup Meclis i Mebusan secilmis milletvekilleri ile birlikte Meclis i Umumi yi Genel Meclis meydana getiren ve 23 Aralik 1876 tarihli Kanun i Esasi ye Anayasa gore kurulmus yasama organidir Meclis i AyanTurTurMeclis i Umuminin ust kanadiTarihKurulus23 Aralik 1876 23 Temmuz 1908Dagilis14 Subat 1878 16 Mart 1920OncekiDivan i HumayunSonrakiBuyuk Millet MeclisiBaskanlikReisServer Pasa 19 Mart 1877 13 Subat 1878 Ali Riza Pasa 17 Aralik 1908 16 Mart 1920Reis MuaviniAhmed Arifi Pasa 19 Mart 1877 13 Subat 1878Sandalye48 1914 SecimlerOylama sistemiPadisah tarafindan atanmaToplanti yeriMeclis i Ayan Salonu Cemile Sultan Sarayi IstanbulAnayasaKanun i Esasi Ayan toplumun onde gelenleri Meclisi uyelerini Padisah secerdi ve sayilari mebuslarin Milletvekili ucte birini gecmezdi Ayanin baskan ve uyeleri guvenilir itibarli ve 40 yasini gecmis kimseler olurdu Ayrica Kanunu Esasinin 62 Maddesine gore nazir bakan vali ordu kumandani kazasker elci patrik hahambasi kara ve deniz ferikleri gereken sartlara sahip iseler ayan uyesi olabilirlerdi Bu heyet 1908 Kanunu Esasi degisikligi ile her yil kasim ayi basinda toplanmaya padisah iradesiyle acilmaya ve dort ay suren calismasindan sonra ayni sekilde kapanmaya basladi Ayan meclisinin acilmasi Mebusan meclisinden sonra olurdu Olaganustu hallerde ya padisahin istegi veya mebuslarin cogunun yazili muracaati ile Meclis i Umumi daha erken acilarak toplanti suresini uzatabilirdi Nazirlar ile birlikte her iki heyetin uyeleri toplanir ve padisahin bir onceki yil icinde yapilan ve bir sonraki yil icinde yapilacak olan isler hakkindaki nutku okunurdu Ayan uyeleri ayni gun baskanlarinin yaninda padisaha vatana Kanunu Esasi hukumlerine ve vazifelerine sadik kalacaklarina dair ant icerlerdi Mebusan heyetinin kabul ettigi kanun ve butce tasarilari ayan heyetine gelir ve burada dini ahlaki iktisadi sosyal askeri vb acilardan incelenir gerekiyorsa degistirilir veya duzeltilmesi icin Mebusan heyetine geri giderdi Ayan heyetinin kanun yapmak veya degistirmek haklari da vardi Meclis i Ayan II Abdulhamit in Dolmabahce Sarayi nda Meclis i Umumi yi actigi sirada ise basladi 19 Mart 1877 pazartesi gunu Server Pasa baskanliginda 27 uyesi vardi II Abdulhamit Meclis i Mebusan i dagitinca 13 Subat 1878 calismalari durdu fakat uyeler devletten maas aldilar kendilerine itibar edilmeye devam etti Bu heyet II Mesrutiyet in ilaniyla yeniden gorev aldi 17 Aralik 1908 ve kadrosu zaman zaman degisti Bu gorev de ancak Mutareke devrine ve Istanbul un Itilaf Devletleri tarafindan isgal edilmesine kadar devam etti 16 Mart 1920 Bu sirada Meclis i Mebusan dagilmisti Padisah tarafindan atanan hukumet de kendi kendini lagvedince ayan heyeti varligini koruyamadi 4 Kasim 1922 Turkiye Buyuk Millet Meclisi kurulunca tamamen hukumsuz oldu II Mesrutiyet Ayani sag kalan eski uc uye ile kirkbir yeni uyenin birlesmesinden olusmus ve gorev yapmistir Aslinda uye sayisi Meb usanin 1 3 u kadar yani 90 dan fazla olmasi gerekirken bu sayiya hicbir zaman ulasilamamistir Meb usan buna pek taraftar olmadigindan Ayan sayisi 1909 da 44 1910 da 48 1911 de 58 1914 te 48 olarak kalmistir Meclis i Ayan uyeleriKanuni Esasi deki Meclis i Ayan ile ilgili kararlarMadde 60 Heyeti Ayanin reisi ve azasi nihayet miktari Heyeti Mebusan azasinin sulusu miktarini tecavuz etmemek uzere dogrudan dogruya tarafi hazreti padisahiden nasbolunur Madde 61 Heyeti Ayana aza tayin olunabilmek icun asar ve efali umumun vusuk ve itimadina sayan ve umuru devlette hidemati memduhesi mesbuk ve mutearif olmak ve kirk yasindan asagi bulunmamak lazimdir Madde 62 Heyeti Ayan azaligi kaydi hayat iledir Bu memuriyetlere vukelalik ve valilik ve ordu musirligi ve kazaskerlik ve elcilik ve patriklik ve hahambasilik memuriyetinde bulunmus olan mazulinden ve berri ve bahri ferikandan ve sifati lazimeyi cami sair zevattan munasipleri tayin olunur Kendu taleplerile devketce sair memuriyete tayin olunanlar azalik memuriyetinden sakit olur Madde 63 Heyeti Ayanin azalik maasi sehriye onbin kurustur Baska bir nam ile hazineden muvazzaf olan azanin maas ve tayini eger onbin kurustan dun ise ol miktara iblag olunur ve eger onbin kurus veya ziyade ise ibka olunur Madde 64 Heyeti Ayan Heyeti Mebusandan verilen kavanin ve muvazene layihalarini tetkik ile eger bunlarda esasen umuru diniyeye ve zati padisahinin hukuku seniyesine ve hurriyete ve Kanunu Esasi ahkamina ve devletin tamamiyeti mulkiyesine ve memleketin emniyeti dahiliyesine ve vatanin esbabi mudafaa ve muhafazasina ve adabi umumiyeye halel verir bir sey gorur ise mutalaasini ilavesiyle ya kat iyen red veyahut tadil ve tashih olunmak uzere Heyeti Mebusana iade eder ve kabul ettigi layihalari tasdik ile makami sadarete arzeyler ve heyete takdim olunan arzuhalleri bittetkik luzum gorur ise ilavei mutalaa ile beraber makami sadarete takdim eder Kaynakca Derindere M Nihat 1 Ocak 1999 Mesrutiyet Doneminde Secimler ve Meclis i Mebusan koprudergisi com Kopru Dergisi 12 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2021 1908 Devrimi Aykut Kansu Iletisim Yayinlari ISBN 9789754705096 2009 1876 Kanun i Esasi Anayasa Mahkemesi www anayasa gov tr 17 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2023 Mebus albumleri1877 Ahmet Vefik Pasa nin baskanligini yaptigi mebuslarin unvanlariyla birlikte fotograflarinin yayimlandigi iki dilli Osmanlica ve Fransizca koseleri percinli deri kapli Abdulhamit tugrali karton sayfali kitap Dr Ahmet Sukru Esen arsivinden Turkiye Buyuk Millet Meclisi Vakfi Yayinlari No 15 Turk Parlamento Tarihi Mesrutiyete Gecis Sureci I ve II Mes rutiyet II Cilt Ayan Ve Mebusan Meclisleri Uyelerinin Ozgecmisleri Prof Dr Ihsan Gunes Turk Parlamento Tarihi Arastirma Grubu