Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çamaşır suyu, genellikle etken madde olarak sodyum hipoklorit (NaClO) içeren ağartma, temizlik ve hijyen amacıyla kullanılan kimyasal maddedir.
İçerikler
Renkli kumaşları beyazlatma özelliği vardır. Bir maddeyi beyazlatır veya ağartır, amacı onun rengini çıkarmak veya açmaktır. Çamaşır suyu, oksidasyon yoluyla bu etkileri yapan bir kimyasal maddedir. Bilinen ağartıcılar; hidrojen peroksit (H2O2), sodyum hipoklorit (NaClO), sodyum perborat monohidrat (NaBO2.H2O2), sodyum perborat tetrahidrat (NaBO2.H2O2.4H2O), sodyum perkarbonat (2 Na2CO3.3H2O2) gibi bileşiklerdir. “Beyaz toz” kalsiyum hipoklorittir (Ca[OCl]2). Beyazlatma (), tekstil sanayisinde boyama işleminin ilk adımıdır.
Sağlık tehlikeleri
Çamaşır suyunun güvenliği, mevcut bileşiklerine ve konsantrasyonlarına bağlıdır. Genel olarak, çamaşır suyunun yutulması yemek borusu ve mideye zarar vererek ölüme yol açabilir. Cilt veya gözlerle temas ettiğinde tahrişe, kurumaya ve potansiyel olarak yanıklara neden olur. Çamaşır suyu buharının solunması akciğerlere zarar verebilir. Çamaşır suyu kullanırken kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır.
Çamaşır suyu asla sirke veya diğer asitlerle karıştırılmamalıdır, çünkü bu içte ve dışta ciddi yanıklara neden olabilecek yüksek derecede zehirli klor gazı oluşturacaktır. Çamaşır suyunun amonyakla karıştırılması benzer şekilde akciğerleri yakabilen zehirli gazı üretir. Çamaşır suyunun ispirto veya aseton ile karıştırılması kloroform oluştururken, hidrojen peroksit ile karıştırılması oksijen açığa çıkaran ekzotermik ve potansiyel olarak patlayıcı bir kimyasal reaksiyonla sonuçlanır.
Kullanım alanları
Sterilizasyon işlemlerinde
Çamaşır suyunun bir diğer kullanım alanı da ameliyat malzemeleri gibi araçların sterilizasyonudur.
Kimyasal savaşlarda
Çamaşır suyu, kimyasal savaşta zararlı etkilerinden korunma amacıyla kullanılabilir. Çamaşır sularında bulunan oksitleyici maddeler, bazı kimyasal silahların bileşenlerini nötralize edebilir.
Çamaşır suyunun tarihçesi
Modern çamaşır suları geliştirilmeden önce, kumaşlar genellikle bir dizi tekrarlanan kaynatma ve kül suyu, üre, potas, sülfürik asit ve yağı alınmış süt içeren asidik ve alkali maddelerle ıslatma işlemleri ile beyazlatılırdı. Keten bezi genellikle güneş ışığına maruz bırakılarak beyazlatılırdı.
- yıllarında Mısırlılar giyecekleri beyazlatmak için yıkayıp güneşte kurutmadan yararlanırlardı.
- MÖ 3000: Çamaşır suları çoğunlukla tahta küllerinden türetilirdi. Suyla karıştırılarak kül suyu oluşturulurdu. Eğer çamaşırlar belirli süre kül suyu ile ıslatılır ve güneşte kurutulursa mükemmel bir beyazlık elde edilirdi. İşlem kumaş üzerinde zararlı bir sonuç oluşturmayacak şekilde gözle takip edilerek tekrarlanırdı.
- MS 1000-1200: Hollandalılar, Avrupa toplumunun çamaşır uzmanı oldular. Sırlarını açıklamaksızın, tahriş edici etkisini azaltmak için ekşimiş sütü, kül çözeltisine eklediler. Bu, ıslatma ve güneşte kurutmanın, kül suyunun tek başına kullanıldığı zamanlara göre daha fazla tekrarlanabilme imkânı anlamına geliyordu. Fakat işlem 8 hafta sürüyordu ve çamaşırları güneşte kurutmak için serilecek geniş alanlar gerektiriyordu.
- MS 1200: Çamaşır suyu (Bleach) kelimesi İngilizce sözlüklerde ilk kez yer aldı.
- 1756: Edinburglu bilim insanı , ekşimiş süt yerine seyreltik sülfürik asidin beyazlatma süresini 12 saate kadar kısalttığını buldu.
- 1772: Almanya doğumlu İsveçli kimyacı , modern çamaşır sularının ana maddesi olan kloru ilk kez keşfetti. Yaklaşık 40 yıl sonra İngiliz kimyacı Sir Humphry Davy Yunancada yeşilimsi sarı kelimesinden türetilen “klor” ismini verdi.
- 1785: Evde kullanılan çamaşır suyundaki etken madde olan sodyum hipoklorit, Fransız kimyacı Claude Louis Berthollet tarafından bulundu. Berthollet’nin beyazlatıcısı kostik klorlu potas çözeltisi ile oluşturulmuştu ve ilk olarak 1789’da “Javel Suyu” olarak satıldı. Ancak her bir maddenin tam miktarının karışıma konulması zordu ve potas çok pahalı bir maddeydi.
- 1799: İskoç kimyacı , Berthollet'nin klor fikrini aldı, potas yerine kireç taşı koydu ve etken beyazlatıcı olarak kalsiyum hipoklorit (CaOCl2) içeren ilk çamaşır tozunu yaptı. On yıl içinde, sadece çamaşırları değil, diğer ürünleri, özellikle yazı kâğıdını da beyazlatan çamaşır tozu bütün Avrupa’da yayıldı. Ancak toz çok fazla klor içerdiği için hâlâ çok pahalıydı.
- 1880: Louis Pasteur, sodyum hipokloritin mikrop öldürücü özelliği olduğunu belirledi.
- 1897: Sears Roebuck & Co. firması ürün kataloğuna beş ayrı çamaşır suyunu koydu.
- 1913: Oakland-Kaliforniya’da kurulu The Electro-Alkaline Co. firması geliştirdiği bir işlemle kostik soda çözeltisinin klorlanmasıyla türetilen sodyum hipoklorit (NaClO) çamaşır suyunu yaptı.
- 1922: Şirketin ismi Clorox Chemical (şu anda The Clorox Co.) olarak değişti ve sodyum hipokloritli çamaşır suyu 1 pintlik (1/8 galon ≈ 0,47 litre) şişelerde piyasaya verildi. Bundan sonra da çamaşır tozunun yerini hızla almaya başladı.
- Bugün: Sodyum hipoklorit esaslı çamaşır suları büyük ölçüde çamaşır, temizlik ve suların mikroptan arındırılması alanında kullanılmaktadır.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Bleaches ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ "Tuvalet Temizliğinde Çamaşır Suyundan Şaşmayın". Hürriyet Gazetesi. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ "The clinical toxicology of sodium hypochlorite". 11 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
- ^ "Dangers of Mixing Bleach with Cleaners". 11 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
- ^ "Accidental mix of bleach and acid kills Buffalo Wild Wings employee". 11 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Camasir suyu genellikle etken madde olarak sodyum hipoklorit NaClO iceren agartma temizlik ve hijyen amaciyla kullanilan kimyasal maddedir IceriklerAlmanya dan Eau de Javel siseleri on ve arka etiket Renkli kumaslari beyazlatma ozelligi vardir Bir maddeyi beyazlatir veya agartir amaci onun rengini cikarmak veya acmaktir Camasir suyu oksidasyon yoluyla bu etkileri yapan bir kimyasal maddedir Bilinen agarticilar hidrojen peroksit H2O2 sodyum hipoklorit NaClO sodyum perborat monohidrat NaBO2 H2O2 sodyum perborat tetrahidrat NaBO2 H2O2 4H2O sodyum perkarbonat 2 Na2CO3 3H2O2 gibi bilesiklerdir Beyaz toz kalsiyum hipoklorittir Ca OCl 2 Beyazlatma tekstil sanayisinde boyama isleminin ilk adimidir Saglik tehlikeleriCamasir suyunun guvenligi mevcut bilesiklerine ve konsantrasyonlarina baglidir Genel olarak camasir suyunun yutulmasi yemek borusu ve mideye zarar vererek olume yol acabilir Cilt veya gozlerle temas ettiginde tahrise kurumaya ve potansiyel olarak yaniklara neden olur Camasir suyu buharinin solunmasi akcigerlere zarar verebilir Camasir suyu kullanirken kisisel koruyucu ekipman kullanilmalidir Camasir suyu asla sirke veya diger asitlerle karistirilmamalidir cunku bu icte ve dista ciddi yaniklara neden olabilecek yuksek derecede zehirli klor gazi olusturacaktir Camasir suyunun amonyakla karistirilmasi benzer sekilde akcigerleri yakabilen zehirli gazi uretir Camasir suyunun ispirto veya aseton ile karistirilmasi kloroform olustururken hidrojen peroksit ile karistirilmasi oksijen aciga cikaran ekzotermik ve potansiyel olarak patlayici bir kimyasal reaksiyonla sonuclanir Kullanim alanlariSterilizasyon islemlerinde Camasir suyunun bir diger kullanim alani da ameliyat malzemeleri gibi araclarin sterilizasyonudur Kimyasal savaslarda Camasir suyu kimyasal savasta zararli etkilerinden korunma amaciyla kullanilabilir Camasir sularinda bulunan oksitleyici maddeler bazi kimyasal silahlarin bilesenlerini notralize edebilir Camasir suyunun tarihcesiModern camasir sulari gelistirilmeden once kumaslar genellikle bir dizi tekrarlanan kaynatma ve kul suyu ure potas sulfurik asit ve yagi alinmis sut iceren asidik ve alkali maddelerle islatma islemleri ile beyazlatilirdi Keten bezi genellikle gunes isigina maruz birakilarak beyazlatilirdi yillarinda Misirlilar giyecekleri beyazlatmak icin yikayip guneste kurutmadan yararlanirlardi MO 3000 Camasir sulari cogunlukla tahta kullerinden turetilirdi Suyla karistirilarak kul suyu olusturulurdu Eger camasirlar belirli sure kul suyu ile islatilir ve guneste kurutulursa mukemmel bir beyazlik elde edilirdi Islem kumas uzerinde zararli bir sonuc olusturmayacak sekilde gozle takip edilerek tekrarlanirdi MS 1000 1200 Hollandalilar Avrupa toplumunun camasir uzmani oldular Sirlarini aciklamaksizin tahris edici etkisini azaltmak icin eksimis sutu kul cozeltisine eklediler Bu islatma ve guneste kurutmanin kul suyunun tek basina kullanildigi zamanlara gore daha fazla tekrarlanabilme imkani anlamina geliyordu Fakat islem 8 hafta suruyordu ve camasirlari guneste kurutmak icin serilecek genis alanlar gerektiriyordu MS 1200 Camasir suyu Bleach kelimesi Ingilizce sozluklerde ilk kez yer aldi 1756 Edinburglu bilim insani eksimis sut yerine seyreltik sulfurik asidin beyazlatma suresini 12 saate kadar kisalttigini buldu 1772 Almanya dogumlu Isvecli kimyaci modern camasir sularinin ana maddesi olan kloru ilk kez kesfetti Yaklasik 40 yil sonra Ingiliz kimyaci Sir Humphry Davy Yunancada yesilimsi sari kelimesinden turetilen klor ismini verdi 1785 Evde kullanilan camasir suyundaki etken madde olan sodyum hipoklorit Fransiz kimyaci Claude Louis Berthollet tarafindan bulundu Berthollet nin beyazlaticisi kostik klorlu potas cozeltisi ile olusturulmustu ve ilk olarak 1789 da Javel Suyu olarak satildi Ancak her bir maddenin tam miktarinin karisima konulmasi zordu ve potas cok pahali bir maddeydi 1799 Iskoc kimyaci Berthollet nin klor fikrini aldi potas yerine kirec tasi koydu ve etken beyazlatici olarak kalsiyum hipoklorit CaOCl2 iceren ilk camasir tozunu yapti On yil icinde sadece camasirlari degil diger urunleri ozellikle yazi kagidini da beyazlatan camasir tozu butun Avrupa da yayildi Ancak toz cok fazla klor icerdigi icin hala cok pahaliydi 1880 Louis Pasteur sodyum hipokloritin mikrop oldurucu ozelligi oldugunu belirledi 1897 Sears Roebuck amp Co firmasi urun kataloguna bes ayri camasir suyunu koydu 1913 Oakland Kaliforniya da kurulu The Electro Alkaline Co firmasi gelistirdigi bir islemle kostik soda cozeltisinin klorlanmasiyla turetilen sodyum hipoklorit NaClO camasir suyunu yapti 1922 Sirketin ismi Clorox Chemical su anda The Clorox Co olarak degisti ve sodyum hipokloritli camasir suyu 1 pintlik 1 8 galon 0 47 litre siselerde piyasaya verildi Bundan sonra da camasir tozunun yerini hizla almaya basladi Bugun Sodyum hipoklorit esasli camasir sulari buyuk olcude camasir temizlik ve sularin mikroptan arindirilmasi alaninda kullanilmaktadir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bleaches ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Tuvalet Temizliginde Camasir Suyundan Sasmayin Hurriyet Gazetesi 5 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2020 The clinical toxicology of sodium hypochlorite 11 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2024 Dangers of Mixing Bleach with Cleaners 11 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2024 Accidental mix of bleach and acid kills Buffalo Wild Wings employee 11 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2024