Çin'de Budizm, MÖ 1. yüzyılda gelmiştir. Budizm, Çin kültürünü sanat, siyaset, edebiyat, felsefe, tıp ve malzeme kültürü gibi çok çeşitli alanlarda şekillendirmiştir.
Hint Budist kutsal kitapların çoğunun Çinceye çevrilmesi ve bu çevirilerin Çin'de basılan bir kanon haline getirilmesi ile birlikte, Budizmin Kore, Japonya, Ryukyu ve Vietnam'ın da aralarında bulunduğu Çin kültür sahasında yayılmasını sağlamıştır. Çin Budizmi, Hint dinleri, Çin dinleri ve Taoculuk arasındaki etkileşim yaşamıştır.
Öğretim ve uygulama
Doktrin ve metinler
Çin Budizmi, Çin Budist Kanonuna (大藏經, Dàzàngjīng, "Kutsal Yazıların Büyük Deposu") ve çok sayıda Çin geleneğine dayanan Mahāyāna Budizmi'nin çinlileşmiş biçimidir.
Çin Budizmi Mahayana vecizeleri ve Mahāyāna risalelerini incelemeye odaklanır ve ana doktrinlerini bu kaynaklardan alır. Lotus Sutra, Çiçek Süs Sutrası, Vimalakirtī Sutra, Nirvana Sutra ve Amitābha Sutra Çin Budizminin en önemli kutsal metinlerden bazılarıdır.
Çin Budizmi birçok varoluş alemine, birçok Buda'nın ve Bodhisattva'nın (菩薩) varlığının yanı sıra diğer birçok türde ilahi varlık, hayalet vb. inancı içeren klasik Mahāyāna Budist dünya görüşünü izler. Çin Budizmi ayrıca karma (Çince: 報應) ve yeniden doğuş (Çince: 超生), Bodhisattva yolu ve boşluk (空, kōng), buda doğası (佛性, fóxìng) ve tek araç (一乘, yīchéng) gibi klasik Mahāyāna Budist doktrinlerini de destekler.
Budist felsefesi söz konusu olduğunda, Çin Budizmi çeşitli doktrin geleneklerini içerir. Bunlardan en önemlileri Tiantai, Huayan, Sanlun ve Weishi düşünce okullarıdır. Bu farklı doktrinsel gelenekler, kendi kutsal metin yorumlarını, incelemelerini ve ayrıca okullarının hermeneutik dünya görüşünü ilerletmek için Budist kutsal kitaplarını hiyerarşik olarak sıralayan çeşitli doktrinsel sınıflandırmalar (panjiao) geliştirdiler. Örneğin, usta Zhiyi'nin "sekiz öğreti ve beş dönem" sınıflandırmasına göre Buda'nın nihai ve yüce öğretisi Lotus Sutra ve Nirvana Sutra'dadır. Fazang gibi Huayan ustalarına göre Huayan sutrası yüce öğretiyi içerirken, Weishi okulu Yogacara metinlerinin Dharma'nın "üçüncü dönüşünün" bulunabileceği yer olduğunu ve bu nedenle Buda'nın son ve nihai öğretisini temsil ettiğini savundu.
Uygulamalar
Çin Budizminde çok çeşitli dini uygulamalar ve ayinler vardır. Ayin ve ibadetler bu veya sonraki hayatta olumlu sonuçlar getirebilecek erdemler olarak görülür.
Mario Poceski'ye göre, sıradan Çinli Budistlerin büyük çoğunluğu için, "Budist dindarlığın yaygın ifadeleri, çeşitli ibadet biçimleri ve ayin gözlemleriyle kanalize edildi." İbadet hizmetleri, bir sunağa adak (tütsü, çiçek, yiyecek ve mum gibi öğeler), törensel eğilme ve kapsamlı ayinler (tövbe törenleri, sağlık için ayinler ve ölüler için anma törenleri dahil) gibi Budist adanmışlık uygulamalarını içerebilir.
Chün-fang Yü'ye göre, bugün en çok uygulanan en popüler Çin Budist ayini, Guan Yin ve Büyük Merhamet Dharani ile ilişkilendirilen Büyük Merhamet Tövbesidir.
Klasik Budist beş ilkesi gibi birçok etik kurala uymak, Budist pratiğinin bir başka önemli parçasıdır. Üç mücevhere (Buda, Dharma ve Sangha) sığınmanın yanı sıra bir törende etik ilkeleri benimsemek, Budist yoluna girmenin yaygın yoludur. Bir diğer önemli etik ilkeler grubu, Brahmā'nın Net Sutra'sındaki "bodhisattva ilkeleridir" ve bunlar genellikle hem meslekten olmayanlar hem de keşişlerce uygulanır. Hayırseverlik veya sosyal hizmet eylemleri (Çince: 結緣) de Çin Budist etiğinin önemli bir parçasıdır.
Çin Budizminin bir başka önemli parçası da, Arı Ülke Budizminin temel uygulaması olan Buda'nın adını zikretmek (念佛, niànfó) ve Chan geleneğinin odak noktası olan oturmuş meditasyon (坐禪, zuò chán) gibi Budist meditasyonlarıyla meşgul olmaktır. Buda'nın adını anma genellikle grup ortamında, bazen birkaç gün sürebilen yoğun bir nianfo okuma inzivasının parçası olarak yapılır. Bu inzivalar aynı zamanda vecizeleri zikretmeyi, sekiz kuralın alınmasını, sessiz meditasyon ve Dharma derslerini içerebilir.
Metin uygulamaları da yaygın olarak keşişler ve meslekten olmayan kişilerce yapılır. Bunlar, Budist kutsal metinlerini basmak, kopyalamak, yaymak ve okumak, Budist metinleri çalışmak ve derslere katılmaktır. Budist tapınakları ayrıca konferans salonları veya dharma salonları (法堂), kütüphaneler ve bir tür kutsal podyum olan kutsal yazı platformları (施法壇) gibi kutsal metinlerle ilişkili özel öğelere sahip olabilir.
Diğer önemli Budist ayinleri, Buda'nın saf topraklarında (en popüler olanı Amitabha'nın saf ülkesidir) iyi bir yeniden doğuş elde etmek isteyen Budistler için önemli bir an olarak görülen ölümle ilgili olanlardır. Bu ayinlerin odak noktası, ölmekte olan kişiyi dikkat dağıtıcı şeylerden uzak tutmak ve manevi destek sunmaktır (böylece Buda'nın adını tekrarlayarak zihinlerini Amitabha Buddha'ya odaklayabilirler). Bu ayinler sırasında, Amitabha'nın vizyonları ve parlak ışıklar gibi uğurlu işaretler görülebileceğine inanılır.
Dört Kutsal Budist Dağı (Wutai Dağı, Emei Dağı, Jiuhua Dağı ve Putuo Dağı) gibi iyi bilinen manastırlara ve yerlere yapılan hac ziyaretleri de hem keşişler hem de rahip olmayanlarca yapılır.
Diğer bir popüler uygulama, popüler Mahā Karuṇā Dhāraṇī ve Cundī Dhāraṇī gibi mantraların ve dhāraṇīlerin kullanılmasıdır. Robert Gimello ayrıca Çin Budist topluluklarında Cundī'nin ezoterik uygulamalarının hem sıradan insanlar hem de seçkinler arasında popülerlik kazandığını gözlemlemiştir.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Çin'de Budizm ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Çin Ezoterik Budist Okulu5 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Çin Budizminin Zaman Çizelgesi10 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Buddhist Studies net14 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bedenlenmiş bilgelik: Metropolitan Sanat Müzesi'ndeki Çinli Budist ve Taocu heykel8 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Metropolitan Museum of Art Libraries'den bir koleksiyon kataloğu (PDF olarak tamamen çevrimiçi olarak mevcuttur)
- http://www.rushiwowen.org/6 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Jiang Wu, "The Chinese Buddhist Canon" in The Wiley Blackwell Companion to East and Inner Asian Buddhism, p. 299, Wiley-Blackwell (2014).
- ^ a b c d e f g h i j k Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;:8
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Chün-fang Yü (2020). Chinese Buddhism: A Thematic History, pp. 29-70. University of Hawaii Press
- ^ Chün-fang Yü (2020). Chinese Buddhism: A Thematic History, p. 111. University of Hawaii Press
- ^ a b c d Jones, Charles B. (2021). Pure Land: History, Tradition, and Practice, pp. 198-210. Shambhala Publications, .
- ^ a b Jones, Charles B. (2021). Pure Land: History, Tradition, and Practice, pp. 188-198. Shambhala Publications, .
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;:9
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Twitchett, Denis 1998. p. 949
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Jiang, Wu (2008). Enlightenment in Dispute: The Reinvention of Chan Buddhism in Seventeenth-Century China: p. 146
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cin de Budizm MO 1 yuzyilda gelmistir Budizm Cin kulturunu sanat siyaset edebiyat felsefe tip ve malzeme kulturu gibi cok cesitli alanlarda sekillendirmistir Jintai Tapinagi Hint Budist kutsal kitaplarin cogunun Cinceye cevrilmesi ve bu cevirilerin Cin de basilan bir kanon haline getirilmesi ile birlikte Budizmin Kore Japonya Ryukyu ve Vietnam in da aralarinda bulundugu Cin kultur sahasinda yayilmasini saglamistir Cin Budizmi Hint dinleri Cin dinleri ve Taoculuk arasindaki etkilesim yasamistir Ogretim ve uygulamaBuda Dis Emanet Tapinagi Singapur da vecizeler okuyan Budist kesisler ve siradan insanlarBaoning Tapinagi Hunan Mahavira Salonundaki Buda heykelleri Cin Budist Tzu Chi Vakfi gonulluleri Taipei de yabanci isciler icin bir saglik taramasi etkinliginde Doktrin ve metinler Cin Budizmi Cin Budist Kanonuna 大藏經 Dazangjing Kutsal Yazilarin Buyuk Deposu ve cok sayida Cin gelenegine dayanan Mahayana Budizmi nin cinlilesmis bicimidir Cin Budizmi Mahayana vecizeleri ve Mahayana risalelerini incelemeye odaklanir ve ana doktrinlerini bu kaynaklardan alir Lotus Sutra Cicek Sus Sutrasi Vimalakirti Sutra Nirvana Sutra ve Amitabha Sutra Cin Budizminin en onemli kutsal metinlerden bazilaridir Cin Budizmi bircok varolus alemine bircok Buda nin ve Bodhisattva nin 菩薩 varliginin yani sira diger bircok turde ilahi varlik hayalet vb inanci iceren klasik Mahayana Budist dunya gorusunu izler Cin Budizmi ayrica karma Cince 報應 ve yeniden dogus Cince 超生 Bodhisattva yolu ve bosluk 空 kōng buda dogasi 佛性 foxing ve tek arac 一乘 yicheng gibi klasik Mahayana Budist doktrinlerini de destekler Budist felsefesi soz konusu oldugunda Cin Budizmi cesitli doktrin geleneklerini icerir Bunlardan en onemlileri Tiantai Huayan Sanlun ve Weishi dusunce okullaridir Bu farkli doktrinsel gelenekler kendi kutsal metin yorumlarini incelemelerini ve ayrica okullarinin hermeneutik dunya gorusunu ilerletmek icin Budist kutsal kitaplarini hiyerarsik olarak siralayan cesitli doktrinsel siniflandirmalar panjiao gelistirdiler Ornegin usta Zhiyi nin sekiz ogreti ve bes donem siniflandirmasina gore Buda nin nihai ve yuce ogretisi Lotus Sutra ve Nirvana Sutra dadir Fazang gibi Huayan ustalarina gore Huayan sutrasi yuce ogretiyi icerirken Weishi okulu Yogacara metinlerinin Dharma nin ucuncu donusunun bulunabilecegi yer oldugunu ve bu nedenle Buda nin son ve nihai ogretisini temsil ettigini savundu Uygulamalar Budist Kutsal Ilahilerini Okumak Tayvanli ressam Li Mei shu Cin Budizminde cok cesitli dini uygulamalar ve ayinler vardir Ayin ve ibadetler bu veya sonraki hayatta olumlu sonuclar getirebilecek erdemler olarak gorulur Mario Poceski ye gore siradan Cinli Budistlerin buyuk cogunlugu icin Budist dindarligin yaygin ifadeleri cesitli ibadet bicimleri ve ayin gozlemleriyle kanalize edildi Ibadet hizmetleri bir sunaga adak tutsu cicek yiyecek ve mum gibi ogeler torensel egilme ve kapsamli ayinler tovbe torenleri saglik icin ayinler ve oluler icin anma torenleri dahil gibi Budist adanmislik uygulamalarini icerebilir Chun fang Yu ye gore bugun en cok uygulanan en populer Cin Budist ayini Guan Yin ve Buyuk Merhamet Dharani ile iliskilendirilen Buyuk Merhamet Tovbesidir Klasik Budist bes ilkesi gibi bircok etik kurala uymak Budist pratiginin bir baska onemli parcasidir Uc mucevhere Buda Dharma ve Sangha siginmanin yani sira bir torende etik ilkeleri benimsemek Budist yoluna girmenin yaygin yoludur Bir diger onemli etik ilkeler grubu Brahma nin Net Sutra sindaki bodhisattva ilkeleridir ve bunlar genellikle hem meslekten olmayanlar hem de kesislerce uygulanir Hayirseverlik veya sosyal hizmet eylemleri Cince 結緣 de Cin Budist etiginin onemli bir parcasidir Cin Budizminin bir baska onemli parcasi da Ari Ulke Budizminin temel uygulamasi olan Buda nin adini zikretmek 念佛 nianfo ve Chan geleneginin odak noktasi olan oturmus meditasyon 坐禪 zuo chan gibi Budist meditasyonlariyla mesgul olmaktir Buda nin adini anma genellikle grup ortaminda bazen birkac gun surebilen yogun bir nianfo okuma inzivasinin parcasi olarak yapilir Bu inzivalar ayni zamanda vecizeleri zikretmeyi sekiz kuralin alinmasini sessiz meditasyon ve Dharma derslerini icerebilir Metin uygulamalari da yaygin olarak kesisler ve meslekten olmayan kisilerce yapilir Bunlar Budist kutsal metinlerini basmak kopyalamak yaymak ve okumak Budist metinleri calismak ve derslere katilmaktir Budist tapinaklari ayrica konferans salonlari veya dharma salonlari 法堂 kutuphaneler ve bir tur kutsal podyum olan kutsal yazi platformlari 施法壇 gibi kutsal metinlerle iliskili ozel ogelere sahip olabilir Diger onemli Budist ayinleri Buda nin saf topraklarinda en populer olani Amitabha nin saf ulkesidir iyi bir yeniden dogus elde etmek isteyen Budistler icin onemli bir an olarak gorulen olumle ilgili olanlardir Bu ayinlerin odak noktasi olmekte olan kisiyi dikkat dagitici seylerden uzak tutmak ve manevi destek sunmaktir boylece Buda nin adini tekrarlayarak zihinlerini Amitabha Buddha ya odaklayabilirler Bu ayinler sirasinda Amitabha nin vizyonlari ve parlak isiklar gibi ugurlu isaretler gorulebilecegine inanilir Dort Kutsal Budist Dagi Wutai Dagi Emei Dagi Jiuhua Dagi ve Putuo Dagi gibi iyi bilinen manastirlara ve yerlere yapilan hac ziyaretleri de hem kesisler hem de rahip olmayanlarca yapilir Diger bir populer uygulama populer Maha Karuṇa Dharaṇi ve Cundi Dharaṇi gibi mantralarin ve dharaṇilerin kullanilmasidir Robert Gimello ayrica Cin Budist topluluklarinda Cundi nin ezoterik uygulamalarinin hem siradan insanlar hem de seckinler arasinda populerlik kazandigini gozlemlemistir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Cin de Budizm ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Cin Ezoterik Budist Okulu5 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cin Budizminin Zaman Cizelgesi10 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Buddhist Studies net14 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bedenlenmis bilgelik Metropolitan Sanat Muzesi ndeki Cinli Budist ve Taocu heykel8 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Metropolitan Museum of Art Libraries den bir koleksiyon katalogu PDF olarak tamamen cevrimici olarak mevcuttur http www rushiwowen org 6 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Jiang Wu The Chinese Buddhist Canon in The Wiley Blackwell Companion to East and Inner Asian Buddhism p 299 Wiley Blackwell 2014 a b c d e f g h i j k Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 8 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Chun fang Yu 2020 Chinese Buddhism A Thematic History pp 29 70 University of Hawaii Press Chun fang Yu 2020 Chinese Buddhism A Thematic History p 111 University of Hawaii Press a b c d Jones Charles B 2021 Pure Land History Tradition and Practice pp 198 210 Shambhala Publications 978 1 61180 890 2 a b Jones Charles B 2021 Pure Land History Tradition and Practice pp 188 198 Shambhala Publications 978 1 61180 890 2 a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 9 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Twitchett Denis 1998 p 949 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Jiang Wu 2008 Enlightenment in Dispute The Reinvention of Chan Buddhism in Seventeenth Century China p 146