Ivo Andrić (d. 9 Ekim 1892, Travnik - ö. 13 Mart 1975, Belgrad), Nobel Edebiyat Ödüllü Yugoslav yazardır.
Ivo Andrić | |
---|---|
Doğum | 9 Ekim 1892 Travnik, Avusturya-Macaristan |
Ölüm | 13 Mart 1975 (82 yaşında) Belgrad, Yugoslavya SFC |
Ödüller | Nobel Edebiyat Ödülü (1961) |
İmza | |
Hayatı
1892'de Travnik yakınlarında Dolac'ta doğdu. Zagreb, Viyana ve Kraków'da sürdürdüğü eğitimini Graz Üniversitesi'nde verdiği "Osmanlı Yönetimindeki Bosna-Hersek'te Kültür Yaşamı" konulu doktora tezi ile tamamladı. I. Dünya Savaşı sırasında milliyetçi etkinliklerinden ötürü Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yetkilileri tarafından bir süre gözaltında tutuldu. Savaşı izleyen yıllarda Yugoslavya Dışişleri Bakanlığı'nda çalıştı. Budapeşte, Madrid, Cenevre ve Berlin'de dış görevlerde bulundu.
Yazarın en büyük özelliği kitaplarındaki olayları tarafsızlıkla anlatmasıdır. En acımasız hatta insanlık dışı sayılabilecek eylemlerde dahi yazar yalnızca olayı, o sırada insanların ne düşündüklerini ve hareketlerinin sebeplerini anlatmakta; fakat herhangi bir görüş belirtmemektedir. Hümanist olan Ivo Andrić eserinde çeşitli dinlerin ve soyların kaynaştığı bu bölgede en küçük bir din ve ırk ayrımı yapmadan, anlattığı olaylarda yer alan bütün kişilere eşit bir sevgi ve ilgi göstermiştir.
Nobel Ödülü, Uluslararası Tanınması ve Ölümü
Andrić'in eserleri birçok dile, 1950'lerin sonunda çevrildi. İsveç Akademisi tarafından 26 Ekim 1961 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. 50 yıl sonra yayınlanan belgeler, Nobel Komitesi'nin J.R.R., Tolkien, Robert Frost, John Steinbeck ve E.M. Forster gibi yazarlar yerine Andrić'i seçtiğini ortaya çıkardı. Komite, "ülkesinin tarihinden alınan insan kaderlerini betimlediği ve temaların izini sürdüğü destansı gücü" aktardı. Haber duyurulduktan sonra, Andrić'in Nobel Komitesi'ne kendisini o yılki ödülün sahibi olarak seçtiği için kamuoyu önünde teşekkürünü sundu. Andrić, yaklaşık 30 milyon dinar tutarındaki ödül parasının tamamını bağışladı. Bağışladığı parayla Bosna-Hersek'teki kütüphane kitaplarını satın almak için kullanılmasını istedi.
Nobel Ödülü, Andrić'in dünya genelinde tanınmasını sağladı. Ertesi Mart, Kahire'ye yaptığı bir gezi sırasında hastalandı ve bir operasyon için Belgrad'a geri döndü. Hastalığı yüzünden Avrupa ve Kuzey Amerika'daki tüm tanıtım etkinliklerini iptal etti. Yine de eserleri yeniden basılmaya ve çok sayıda dile çevrilmeye devam etti. O sırada yazdığı mektuplara bakılırsa, Andrić ilginin altında ezildiğini hissetti ama bunu herkese göstermemek için elinden geleni yaptığını belirtmişti. Nobel Ödülü'nü aldıktan sonra, kendisine verilen ödül ve onurların sayısı arttı. 1962'de Cumhuriyet Nişanı, 27 Temmuz Bosna-Hersek Ödülü, 1967'de AVNOJ Ödülü ve 1972'de Sosyalist Emek Kahramanı Nişanı aldı. Yugoslav ve Sırp bilim ve sanat akademilerinin üyesi olmasının yanı sıra, Bosnalı ve Sloven meslektaşlarının muhabiri oldu ve Belgrad, Saraybosna ve Krakov üniversitelerinden fahri doktora aldı.
16 Mart 1968'de Andrić'in karısı öldü. Karısının ölümünden sonra sağlığı giderek kötüleşti ve son yıllarında çok az seyahat etmek zorunda kaldı. Sağlığının daha da kötüye gitmesine rağmen 1974 yılına kadar yazmaya devam etti. Aralık 1974'te Belgrad'daki bir hastaneye yatırıldı. Kısa süre sonra komaya girdi. 13 Mart 1975'te 82 yaşında, saat 01:15'te Askeri Tıp Akademisi'nde öldü. Cenazesi yakıldı ve küllerinin bulunduğu vazo, 24 Nisan'da Seçkin Vatandaşlar Sokağı'na gömüldü.
Etkileri, Stili ve Temaları
Gençlik yıllarında Andrić hevesli bir okuyucuydu. Genç Andrić'in edebi ilgi alanları, Yunan ve Latin Klasiklerinden Johann Wolfgang von Goethe, Heinrich Heine, Friedrich Nietzsche, Franz Kafka, Rainer Maria Rilke gibi Alman ve Avusturyalı yazarlar da dahil olmak üzere geçmiş ve çağdaş edebi şahsiyetlerin eserlerine kadar çok çeşitliydi. Aynı zamanda Thomas Mann, Fransız yazarlar Michel de Montaigne, Blaise Pascal, Gustave Flaubert, Victor Hugo ve Guy de Maupassant ve İngiliz yazarlar Thomas Carlyle, Walter Scott ve Joseph Conrad da okudukları arasındaydı. Andrić ayrıca İspanyol yazar Miguel de Cervantes, İtalyan şair ve filozof Giacomo Leopardi, Rus yazar , Norveçli yazar Henrik Ibsen, Amerikalı yazarlar Walt Whitman ve Henry James ve Çekoslovak filozof Tomáš Garrigue Masaryk'in eserlerini de okudu. Andrić özellikle Polonya edebiyatına düşkündü ve daha sonra onu büyük ölçüde etkilediğini belirtti. Başta Karadžić, Njegoš, Kočić ve Aleksa Šantić olmak üzere birçok Sırp yazarın büyük saygısını kazandı. Andrić ayrıca Sloven şairler Fran Levstik, Josip Murn ve Oton Župančič'e hayran kaldı ve onların bazı eserlerini tercüme etti. Kafka, Andrić'in düzyazısı üzerinde önemli bir etkiye sahip gibi görünüyor ve felsefi bakış açısı, Danimarkalı filozof Søren Kierkegaard'ın çalışmaları tarafından güçlü bir şekilde bilgilendirildi. Andrić, gençliğinin bir döneminde Çin ve Japon edebiyatıyla bile ilgilendi.
Andrić'in çalışmalarının çoğu, Bosna'daki yaşamın gelenekleri ve özelliklerinden esinlenmiştir. Bölgenin Müslüman, Sırp ve Hırvat sakinlerinin karmaşıklığını ve kültürel farklılıklarını incelemiştir. En iyi bilinen iki romanı, Na Drini cuprija ve Travnička hronika, Osmanlı Bosna'sının "doğulu" eğilimlerini, ilk olarak Fransızlar ve daha sonra Avusturya-Macaristanlılar tarafından tanıtılan "Batı atmosferi" ile incelikle karşılaştırır. Eserleri, Osmanlı yönetimi sırasında Güney Slavlarının dillerine girmiş Türkçe, Arapça veya Farsça kökenli birçok kelime içermektedir. Vucinich'e göre, Andrić bu kelimeleri "kendi Sırp-Hırvatçasında da işlenemeyecek doğuya özgü nüansları ve incelikleri ifade etmek" için kullanıyor.
Na Drini Ćuprija, en tanınan romanı olmaya devam ediyor ve tüm eserlerinin bilimsel analizi yapılmıştır. Çoğu akademisyen, aynı adı taşıyan köprüyü, kendisi Soğuk Savaş sırasında Doğu ile Batı arasında bir köprü olan Yugoslavya için bir mecaz olarak yorumladı. Nobel kabul konuşmasında Andrić, ülkeyi "boyun kırılma hızında ve büyük fedakarlıklar ve olağanüstü çabalar pahasına, kültür alanı da dahil olmak üzere tüm alanlarda, bu şeyleri telafi etmeye çalışan bir ülke" olarak nitelendirdi. "Tekil olarak çalkantılı ve düşmanca bir geçmiş tarafından mahrum bırakıldı," diye de ekledi. Andrić'in görüşüne göre, Yugoslavya'nın farklı etnik gruplarının görünüşte çatışan konumları, birinin tarihini bilerek üstesinden gelinebilir. Bunun, gelecek nesillerin geçmişin hatalarından kaçınmasına yardımcı olacağını ve onun döngüsel zaman görüşüyle uyumlu olduğunu tahmin etti. Andrić, bu farklılıkların arasında köprü olabileceğini ve "tarihlerin gizeminden arındırılabileceğini" umduğunu ifade etti.
Mirası
Andrić, ölümünden kısa bir süre önce, tüm mal varlığının "genel kültürel ve insani amaçlar" için kullanılacak bir bağışın parçası olarak korunmasını dilediğini belirtti. Bir idari komite, Mart 1976 yılında bağışın amacının Andrić'in çalışmalarının yanı sıra genel olarak sanat ve edebiyatı teşvik etmek olduğuna karar verdi. Ivo Andrić Vakfı o zamandan beri bir dizi uluslararası konferans düzenledi. Yazarın eserlerini inceleyen yabancı bilim adamlarına hibe verdi ve Andrić ile ilgili kitapların yayın maliyetlerini karşılamak için mali yardım teklif etti. Kuruluş tarafından Sveske Zadužbine Ive Andrića (Ivo Andrić Vakfının Dergileri) başlıklı yıllık yayınlanmaktadır. Andrić'in vasiyeti, sonraki her yılın en iyi kısa öykü koleksiyonunun yazarına her yıl bir ödül verilmesini şart koşuyordu. Belgrad'ın Yeni Sarayı'nın yanından geçen ve şimdi Sırbistan Cumhurbaşkanı'nın oturduğu caddeye ölümünden sonra onun onuruna Andrićev venac (Andrić'in Hilali) adı verildi. Yazarın gerçek boyutlu bir heykelini içerir. Andrić'in son yıllarını geçirdiği daire müzeye dönüştürülmüştür. Andrić'in ölümünden bir yıldan fazla bir süre sonra açılmış olup kitaplar, el yazmaları, belgeler, fotoğraflar ve kişisel eşyalara ev sahipliği yapmaktadır.
Andrić, eski Yugoslavya'dan Nobel Ödülü'ne layık görülen tek yazar olmaya devam ediyor. Ekavian lehçesini kullanması ve romanlarının ve kısa öykülerinin çoğunun Belgrad'da yazılmış olması gerçeği göz önüne alındığında, eserleri neredeyse yalnızca Sırp edebiyatıyla ilişkilendirilmiştir. Slav çalışmaları profesörü Bojan Aleksov, Andrić'i Sırp edebiyatının iki temel sütunundan biri, diğeri ise Petar II Petrović-Njegoš olarak nitelendiriyor. Moravcevich, "Onun anlatısının esnekliği, psikolojik kavrayışının derinliği ve sembolizminin evrenselliği, tüm Sırp edebiyatında emsalsizdir." denildi. Boşnak ve Hırvat edebiyat kurumları "Andrić'in edebiyatlarıyla olan ilişkisini reddetmeye veya sınırlandırmaya" başladılar. 1990'ların başında Yugoslavya'nın dağılmasının ardından, Andrić'in eserleri Hırvatistan'da Başkan Franjo Tuđman yönetiminde kara listeye alındı çünkü Hırvat tarihçi ve politikacı Ivo Banac, Andrić'i "Chetnik trenini çok küçük bir farkla kaçıran" bir yazar olarak nitelendirdi. Andrić, Hırvatistan'da tartışmalı bir figür olmaya devam etse de, Hırvat edebiyat kurumu, 1999'da Tuđman'ın ölümünün ardından eserlerini büyük ölçüde rehabilite etti.
Boşnak bilim adamları, Andrić'in eserlerinde Müslüman karakterlerin görünüşte olumsuz tasvirine itiraz ettiler. 1950'lerde, en vokal Boşnak kötüleyicileri onu intihal, eşcinsel ve Sırp milliyetçisi olmakla suçladı. Bazıları Nobel Ödülü'nün elinden alınmasını isteyecek kadar ileri gitti. Eserlerine yönelik Boşnak eleştirilerinin çoğu, Yugoslavya'nın dağılmasından hemen önceki dönemde ve Bosna Savaşı'nın ardından ortaya çıktı. 1992'nin başlarında, Višegrad'da bir Boşnak milliyetçisi, Andrić'in bir heykelini balyozla yıktı. 2009'da Saraybosna Kral Fahd Camii imamı Nezim Halilović, bir vaaz sırasında Andrić'i "Çetnik ideologu" olarak alaya aldı. 2012'de, film yapımcısı Emir Kusturica ve Bosnalı Sırp Cumhurbaşkanı Milorad Dodik, bu kez Kusturica ve Sırp Cumhuriyeti Hükûmeti tarafından desteklenen Andrićgrad adlı bir etno-kasaba inşaatının bir parçası olarak Višegrad'da Andrić'in başka bir heykelinin açılışını yaptı. Andrićgrad, Franz Ferdinand suikastının 100. yıldönümü münasebetiyle Haziran 2014'te resmen açıldı.
Yapıtları
- (1918)
- (1945)
- Drina Köprüsü (1945)
- Ömer Paşa Latas
- Lanetli Avlu (1954)
- Most Na Zepi (1925)
- Anika's Times (1931)
- The Journey of Alija Derzelez (1920)
- Jelena, Zena Koje Nema (1963)
Ödülleri
- (1961) Nobel Edebiyat Ödülü
Dış bağlantılar
- Nobel Prize - Ivo Adnric Biography 16 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - İngilizce
- - İngilizce
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ivo Andric d 9 Ekim 1892 Travnik o 13 Mart 1975 Belgrad Nobel Edebiyat Odullu Yugoslav yazardir Ivo AndricBosnali yazarDogum9 Ekim 1892 1892 10 09 Travnik Avusturya MacaristanOlum13 Mart 1975 82 yasinda Belgrad Yugoslavya SFCOdullerNobel Edebiyat Odulu 1961 ImzaHayati1892 de Travnik yakinlarinda Dolac ta dogdu Zagreb Viyana ve Krakow da surdurdugu egitimini Graz Universitesi nde verdigi Osmanli Yonetimindeki Bosna Hersek te Kultur Yasami konulu doktora tezi ile tamamladi I Dunya Savasi sirasinda milliyetci etkinliklerinden oturu Avusturya Macaristan Imparatorlugu yetkilileri tarafindan bir sure gozaltinda tutuldu Savasi izleyen yillarda Yugoslavya Disisleri Bakanligi nda calisti Budapeste Madrid Cenevre ve Berlin de dis gorevlerde bulundu Yazarin en buyuk ozelligi kitaplarindaki olaylari tarafsizlikla anlatmasidir En acimasiz hatta insanlik disi sayilabilecek eylemlerde dahi yazar yalnizca olayi o sirada insanlarin ne dusunduklerini ve hareketlerinin sebeplerini anlatmakta fakat herhangi bir gorus belirtmemektedir Humanist olan Ivo Andric eserinde cesitli dinlerin ve soylarin kaynastigi bu bolgede en kucuk bir din ve irk ayrimi yapmadan anlattigi olaylarda yer alan butun kisilere esit bir sevgi ve ilgi gostermistir Nobel Odulu Uluslararasi Taninmasi ve OlumuAndric in eserleri bircok dile 1950 lerin sonunda cevrildi Isvec Akademisi tarafindan 26 Ekim 1961 yilinda Nobel Edebiyat Odulu ne layik goruldu 50 yil sonra yayinlanan belgeler Nobel Komitesi nin J R R Tolkien Robert Frost John Steinbeck ve E M Forster gibi yazarlar yerine Andric i sectigini ortaya cikardi Komite ulkesinin tarihinden alinan insan kaderlerini betimledigi ve temalarin izini surdugu destansi gucu aktardi Haber duyurulduktan sonra Andric in Nobel Komitesi ne kendisini o yilki odulun sahibi olarak sectigi icin kamuoyu onunde tesekkurunu sundu Andric yaklasik 30 milyon dinar tutarindaki odul parasinin tamamini bagisladi Bagisladigi parayla Bosna Hersek teki kutuphane kitaplarini satin almak icin kullanilmasini istedi Nobel Odulu Andric in dunya genelinde taninmasini sagladi Ertesi Mart Kahire ye yaptigi bir gezi sirasinda hastalandi ve bir operasyon icin Belgrad a geri dondu Hastaligi yuzunden Avrupa ve Kuzey Amerika daki tum tanitim etkinliklerini iptal etti Yine de eserleri yeniden basilmaya ve cok sayida dile cevrilmeye devam etti O sirada yazdigi mektuplara bakilirsa Andric ilginin altinda ezildigini hissetti ama bunu herkese gostermemek icin elinden geleni yaptigini belirtmisti Nobel Odulu nu aldiktan sonra kendisine verilen odul ve onurlarin sayisi artti 1962 de Cumhuriyet Nisani 27 Temmuz Bosna Hersek Odulu 1967 de AVNOJ Odulu ve 1972 de Sosyalist Emek Kahramani Nisani aldi Yugoslav ve Sirp bilim ve sanat akademilerinin uyesi olmasinin yani sira Bosnali ve Sloven meslektaslarinin muhabiri oldu ve Belgrad Saraybosna ve Krakov universitelerinden fahri doktora aldi 16 Mart 1968 de Andric in karisi oldu Karisinin olumunden sonra sagligi giderek kotulesti ve son yillarinda cok az seyahat etmek zorunda kaldi Sagliginin daha da kotuye gitmesine ragmen 1974 yilina kadar yazmaya devam etti Aralik 1974 te Belgrad daki bir hastaneye yatirildi Kisa sure sonra komaya girdi 13 Mart 1975 te 82 yasinda saat 01 15 te Askeri Tip Akademisi nde oldu Cenazesi yakildi ve kullerinin bulundugu vazo 24 Nisan da Seckin Vatandaslar Sokagi na gomuldu Etkileri Stili ve TemalariGenclik yillarinda Andric hevesli bir okuyucuydu Genc Andric in edebi ilgi alanlari Yunan ve Latin Klasiklerinden Johann Wolfgang von Goethe Heinrich Heine Friedrich Nietzsche Franz Kafka Rainer Maria Rilke gibi Alman ve Avusturyali yazarlar da dahil olmak uzere gecmis ve cagdas edebi sahsiyetlerin eserlerine kadar cok cesitliydi Ayni zamanda Thomas Mann Fransiz yazarlar Michel de Montaigne Blaise Pascal Gustave Flaubert Victor Hugo ve Guy de Maupassant ve Ingiliz yazarlar Thomas Carlyle Walter Scott ve Joseph Conrad da okuduklari arasindaydi Andric ayrica Ispanyol yazar Miguel de Cervantes Italyan sair ve filozof Giacomo Leopardi Rus yazar Norvecli yazar Henrik Ibsen Amerikali yazarlar Walt Whitman ve Henry James ve Cekoslovak filozof Tomas Garrigue Masaryk in eserlerini de okudu Andric ozellikle Polonya edebiyatina duskundu ve daha sonra onu buyuk olcude etkiledigini belirtti Basta Karadzic Njegos Kocic ve Aleksa Santic olmak uzere bircok Sirp yazarin buyuk saygisini kazandi Andric ayrica Sloven sairler Fran Levstik Josip Murn ve Oton Zupancic e hayran kaldi ve onlarin bazi eserlerini tercume etti Kafka Andric in duzyazisi uzerinde onemli bir etkiye sahip gibi gorunuyor ve felsefi bakis acisi Danimarkali filozof Soren Kierkegaard in calismalari tarafindan guclu bir sekilde bilgilendirildi Andric gencliginin bir doneminde Cin ve Japon edebiyatiyla bile ilgilendi Andric in calismalarinin cogu Bosna daki yasamin gelenekleri ve ozelliklerinden esinlenmistir Bolgenin Musluman Sirp ve Hirvat sakinlerinin karmasikligini ve kulturel farkliliklarini incelemistir En iyi bilinen iki romani Na Drini cuprija ve Travnicka hronika Osmanli Bosna sinin dogulu egilimlerini ilk olarak Fransizlar ve daha sonra Avusturya Macaristanlilar tarafindan tanitilan Bati atmosferi ile incelikle karsilastirir Eserleri Osmanli yonetimi sirasinda Guney Slavlarinin dillerine girmis Turkce Arapca veya Farsca kokenli bircok kelime icermektedir Vucinich e gore Andric bu kelimeleri kendi Sirp Hirvatcasinda da islenemeyecek doguya ozgu nuanslari ve incelikleri ifade etmek icin kullaniyor Na Drini Cuprija en taninan romani olmaya devam ediyor ve tum eserlerinin bilimsel analizi yapilmistir Cogu akademisyen ayni adi tasiyan kopruyu kendisi Soguk Savas sirasinda Dogu ile Bati arasinda bir kopru olan Yugoslavya icin bir mecaz olarak yorumladi Nobel kabul konusmasinda Andric ulkeyi boyun kirilma hizinda ve buyuk fedakarliklar ve olaganustu cabalar pahasina kultur alani da dahil olmak uzere tum alanlarda bu seyleri telafi etmeye calisan bir ulke olarak nitelendirdi Tekil olarak calkantili ve dusmanca bir gecmis tarafindan mahrum birakildi diye de ekledi Andric in gorusune gore Yugoslavya nin farkli etnik gruplarinin gorunuste catisan konumlari birinin tarihini bilerek ustesinden gelinebilir Bunun gelecek nesillerin gecmisin hatalarindan kacinmasina yardimci olacagini ve onun dongusel zaman gorusuyle uyumlu oldugunu tahmin etti Andric bu farkliliklarin arasinda kopru olabilecegini ve tarihlerin gizeminden arindirilabilecegini umdugunu ifade etti MirasiAndric olumunden kisa bir sure once tum mal varliginin genel kulturel ve insani amaclar icin kullanilacak bir bagisin parcasi olarak korunmasini diledigini belirtti Bir idari komite Mart 1976 yilinda bagisin amacinin Andric in calismalarinin yani sira genel olarak sanat ve edebiyati tesvik etmek olduguna karar verdi Ivo Andric Vakfi o zamandan beri bir dizi uluslararasi konferans duzenledi Yazarin eserlerini inceleyen yabanci bilim adamlarina hibe verdi ve Andric ile ilgili kitaplarin yayin maliyetlerini karsilamak icin mali yardim teklif etti Kurulus tarafindan Sveske Zaduzbine Ive Andrica Ivo Andric Vakfinin Dergileri baslikli yillik yayinlanmaktadir Andric in vasiyeti sonraki her yilin en iyi kisa oyku koleksiyonunun yazarina her yil bir odul verilmesini sart kosuyordu Belgrad in Yeni Sarayi nin yanindan gecen ve simdi Sirbistan Cumhurbaskani nin oturdugu caddeye olumunden sonra onun onuruna Andricev venac Andric in Hilali adi verildi Yazarin gercek boyutlu bir heykelini icerir Andric in son yillarini gecirdigi daire muzeye donusturulmustur Andric in olumunden bir yildan fazla bir sure sonra acilmis olup kitaplar el yazmalari belgeler fotograflar ve kisisel esyalara ev sahipligi yapmaktadir Andric eski Yugoslavya dan Nobel Odulu ne layik gorulen tek yazar olmaya devam ediyor Ekavian lehcesini kullanmasi ve romanlarinin ve kisa oykulerinin cogunun Belgrad da yazilmis olmasi gercegi goz onune alindiginda eserleri neredeyse yalnizca Sirp edebiyatiyla iliskilendirilmistir Slav calismalari profesoru Bojan Aleksov Andric i Sirp edebiyatinin iki temel sutunundan biri digeri ise Petar II Petrovic Njegos olarak nitelendiriyor Moravcevich Onun anlatisinin esnekligi psikolojik kavrayisinin derinligi ve sembolizminin evrenselligi tum Sirp edebiyatinda emsalsizdir denildi Bosnak ve Hirvat edebiyat kurumlari Andric in edebiyatlariyla olan iliskisini reddetmeye veya sinirlandirmaya basladilar 1990 larin basinda Yugoslavya nin dagilmasinin ardindan Andric in eserleri Hirvatistan da Baskan Franjo Tuđman yonetiminde kara listeye alindi cunku Hirvat tarihci ve politikaci Ivo Banac Andric i Chetnik trenini cok kucuk bir farkla kaciran bir yazar olarak nitelendirdi Andric Hirvatistan da tartismali bir figur olmaya devam etse de Hirvat edebiyat kurumu 1999 da Tuđman in olumunun ardindan eserlerini buyuk olcude rehabilite etti Bosnak bilim adamlari Andric in eserlerinde Musluman karakterlerin gorunuste olumsuz tasvirine itiraz ettiler 1950 lerde en vokal Bosnak kotuleyicileri onu intihal escinsel ve Sirp milliyetcisi olmakla sucladi Bazilari Nobel Odulu nun elinden alinmasini isteyecek kadar ileri gitti Eserlerine yonelik Bosnak elestirilerinin cogu Yugoslavya nin dagilmasindan hemen onceki donemde ve Bosna Savasi nin ardindan ortaya cikti 1992 nin baslarinda Visegrad da bir Bosnak milliyetcisi Andric in bir heykelini balyozla yikti 2009 da Saraybosna Kral Fahd Camii imami Nezim Halilovic bir vaaz sirasinda Andric i Cetnik ideologu olarak alaya aldi 2012 de film yapimcisi Emir Kusturica ve Bosnali Sirp Cumhurbaskani Milorad Dodik bu kez Kusturica ve Sirp Cumhuriyeti Hukumeti tarafindan desteklenen Andricgrad adli bir etno kasaba insaatinin bir parcasi olarak Visegrad da Andric in baska bir heykelinin acilisini yapti Andricgrad Franz Ferdinand suikastinin 100 yildonumu munasebetiyle Haziran 2014 te resmen acildi Yapitlari 1918 1945 Drina Koprusu 1945 Omer Pasa Latas Lanetli Avlu 1954 Most Na Zepi 1925 Anika s Times 1931 The Journey of Alija Derzelez 1920 Jelena Zena Koje Nema 1963 Odulleri 1961 Nobel Edebiyat OduluDis baglantilarNobel Prize Ivo Adnric Biography 16 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce