Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İmam Birgivî, asıl adıyla Takîyuddîn Muhammed bin Ali (Osmanlıca تقي الدين محمد بن علي; d. 1523 Balıkesir, ö. 1573 İzmir); Osmanlı İmparatorluğu'nda bir âlim kazasker (askerî hâkim) idi. Kendisi, Pîr Ali adlı bir medrese müderrisinin oğludur. Kadızade isimli Selefî reform hareketine[] ilham kaynağı olan Kadızade Mehmed Efendi'nin hocasıdır. Şer'î ve itikadî görüşleri genelde Hanefîden sayılmasına rağmen Hanbelîliğe olan yakınlığı iddia edilir. []Fakih (hukukçu) rolüyle Hanefîye göre hüküm verdiğine dâir deliler vardır. Klâsik Arapça, Türkçe, Farsça ve Osmanlıca konuşurdu.
Hayatı ve görüşleri
Birgivî, ilk İslâm derslerini babasından aldıktan, Arapça öğrendikten ve hâfız olduktan sonra İstanbul'da bir medresede tahsil gördü ve arkasından Bayramiyye tarikatı na katıldı. Burada pîr olana kadar kaldı.
Birgivî, çalışmalarında İbn Teymiye'nin yazılarını okuduktan sonra sûfîliğe cephe aldı.[] Sufîlere dînî görüşlerini mevzu hadisler, yalanlar ve halk âdetleri üzerine dayandırmakla suçladı.
Birgivî, eserlerini çoğunlukla Arapça yazardı. Arapça yazılmış olan "eṭ-Ṭarīkatu'l-muḥammediyye" en meşhurlarından biri olup bu eserde sûfîlerin uydukları ve ona göre küfür olan imanda yeniliklere (bid'at) cephe alır. Ona göre bid'atlar, küfür le haram arasıdır. Sûfî âlimlerce kabul edilen bid’at-ı ḥasene (iyi yenilik) ve bid’at-ı seyyieye (kötü yenilik) Ebu Hanife'nin yaptığı gibi istihsân la hükmedilemeyeceğini, çünkü onların Ebu Hanife zamanındakinden çok daha kötü olduğunu ileri sürer. Birgivî için evliyaların veya peygamberlerin ruhlarının hayatta olduğu, onlara yapılan yakarışlara icabet ettikleri, aynı anda birden fazla yerde bulundukları gibi inançlar küfürdür.
Vahdet el-vucûd doktrinini reddeder ve fikri ortaya atan İbn Arabî'yi sert bir dille eleştirerek onun kâfir olduğuna hükmeder. İbn Arabî'nin "Firavun'un inancı" konusundaki görüşlerinin aksini iddia eder. Peygamberin ebeveyni probleminde 'Allah Resûlu'nun ebeveyninin … kâfir olarak öldüğü"nü ileri sürer.
El-emr bi'l ma'rûf ve n-nehy-i an il-münker'i vacip olarak görür. Astronomi'yi kabul ederken astroloji yi ve ilm-i kelām ın büyük çoğunluğunu reddeder. Kelâm, ona göre sadece düşmanların görüşlerini çürütmek için kullanılabilir. İtikadî tartışmalar, mümkün olan en aza indirgenmelidir.
Birgivî, Kur'ân-ı Kerîm 'in para için okunmasına veya öğretilmesine cevaz vermez. Bu yüzden Şeyhülislâm Ebussuud Efendi'yle ortaya çıkan deswegen entstandene ihtilafı Kâtib Çelebi, Mīzān al-ḥaqq fī iḫtiyār al-aḥaqq ("Daha haklı olanı tespitte hakikatın terazisinin") adlı makalesinde işler.
Birgivî Edirne'de imam olarak çalışır, müteakkiben II. Selim'in bir hocası ve tanıdığı olan ile İzmir yakınlarında bir medrese kurup, orada kendi ders verir. İstanbul'daki ziyaretlerinde en büyük destekçisi olan Sokullu Mehmed Paşa gibi devlet adamlarıyla buluşarak imparatorluktaki kötü fazîletler konusunda bilgi verir. Görüşüne göre, bunları bertaraf etmenin anahtarı, İslâm Peygamberi ve in yaptıkları gibi her türlü bid'attan temizlenmiş olarak uygulanan İslâm'dadır.III. Murad zamanında Sokullu Mehmed Paşa'nın karşıtlarının sözü geçmeye başladı; Sokullu Mehmed Paşa, sûfîlere karşı birçok teşebbüste bulunduktan sonra bir sûfî derviş tarafından 1579'da katledildi.
Birgivî'nin yazdığı bilinen 29 eseri vardır. "aṭ-Ṭarīkatu'l-muḥammediyye"' 'nin yanında 1822'de Garcin de Tassy tarafından Fransızca ya tercüme edilen "Muhammed'in yolu" adlı yazıyı yazdı. Yazının İngilizce ye tercümesini Tosun Bayrak, Türkçe ye tercümesini de Celâl Yıldırım yapmıştır. Orijinali Arapça dır. "Vasiyetname" adlı eseri halk için yazılmış olup Müslümanları dürüstlüğe, dindarlığa, dayanışmaya ve kardeşliğe çağıran bu eseri bilhassa işçi ve köylülerin konuştuğu Kaba Türkçeyle yazmıştır.
Alıntılar
Bilhassa İbn Teymiyye'nin görüşlerine dayandığı "eṭ-Ṭarīkatu'l-muḥammediyye" adlı eserinde Birgivî, çok sayıda davranışları bid'at ve yasak olarak nitelendirir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Para karşılığı Kur'an tilavet etmek veya öğretmek.
- Başını sallayarak Kur'ân-ı Kerîm tilâvet etmek.
- Kubbe veya türbe inşası
- Türbelerde kurban kesmek, oraya bir şeyler bağlamak, orada ölenlerden medet ummak.
- Kandillerde mum yakmak
- Ölüm münasebetiyle özel bir dînî âyin yapmak
- Duada Allah'la kul arasına aracılar sokmak
- Sözle ifade edildikten sonra İslâm Peygamberi'nin veya başka İslâm büyüklerinin mezarını ziyaret etmek üzere seyahat etmek.
- Kur'ân-ı Kerîm veya sünnete dayanmayan fetvalar vermek.
- Mevlid Kandili gibi kandiller kutlamak.
Mezar ve (bu Dünya'da) şefaat konusuna da değinen Birgivî, bunları uygulayanları dînin dışında görür.
Çağdaş öğreti
Birgivî, İbn Teymiyye'yi "yeniden keşfeden" kişi ve Selefî Tarika-i muhammedî'nin ilham kaynağı olarak bilinir. Başka Selefî akımlara ne derece ilham kaynağı olduğu bilinmemekle birlikte Vahhabiliğin kurucusu Muhammed ibn Abd al-Vahhab'a ilham kaynağı olduğu tartışmalıdır. ʿAlī aş-Şavkānī (1760–1860) ve ed-Dihlevī'yi etkilediği kesin olarak görülür. Eserleri bugün Türkiye'de, Balkanlarda ve Arap ülkelerinde pek dikkate alınmazken Hindistan ve Pakistan'da, bilhassa Deobandilerce alıntı yapılır.
Sözleri
Sûfiler üzerine:
- "Henüz sakalı bitmemiş gençlerle, havai kimselerle (…) cahil halk tabakasıyla birlikte, nağmelerle dualar yapıp rakseden sufileri ve onların eşeğin anırmasına benzeyen naralarını ve tuhaf seslerini duyan kimsenin en azından içinden buğz ederek oradan ayrılması gerektiğini söyler ve şunları ilave eder: "Yazıklar olsun o kadılara ki bunları bildikleri ve gördükleri halde men etmeyip müsamaha ile karşılarlar. Bir kısmı da bu pespayelerden korktuğu için dualarını talep ederler".
Bid'atlar hakkında:
- Bir Müslümanın bidatlerden kesinlikle sakınması gerekir. Halkın dini hayatını bidatler sarmış olsa bile o, bunlardan etkilenmemelidir. Ne yazık ki bu gün sünnet diye sadece bazı şekil görüntüleri gündemdedir ve halk var gücü ile bunlara sarılmıştır.
Eserleri
- Tarîkat-ı Muhammediyye
- Vasiyetname
- Zuhr-ul-müteehhilîn
- Avâmil
- İzhar
- Emsile-i Fadliye
- Risâletün fî beyânırusûm- il-mesâhif-il-Osmâniyye
- Ravdat-ül-cennât fî usûl-il-i’tikâd
- Şerhuha dîs-ül-erba’în
- Etfal-ül-müslimîn,
- Ziyâret-ül-kubûr
- Nûr-ul-ahyâ
- Cilâ-ül-kulûb
- Muaddil-üs-salât
- İkâz-ün-nâimîn
- Dürr-ül-yetîm fî ilm-it-tecvîd
- Hâşiye-i Hidâye
- İmtihân-ül-ezkiyâ
- Risâletün fî usûl-il-hadîs
- Ta’likat ales-Sadr-iş-şerî’a
- Rilâletün minel âdâb
- Ulûmu âliyye’den bahseden manzum bir risale
- Risâletün fî hurmet-it-tegannî ve vucûbi isti’mâ-il-hutab
- Sihahı acemiyye (persisch)
- Tefsîru sûret-il-Bekara
- İnkâz-ül-hâlikîn
- Şerhu lübâb-ül-elbâb fî ilm-il-i’râb lil-Beydâvî
- Kifâyet-ül-mübtedî fis-sarf
- Dâfiat-ül-mübtediîn ve kâşifetü butlan-ül-mülhidîn
Kaynakça
- ^ Birgivi, Imam.
- ^ Birgivî, Risâle, s. 42-44; Kitâbü’l-Îmân ve Kitâbü’l-İstihsân, Âtıf Ef. Ktb.
- ^ OCAK, Ahmet Yaşar, Klasik Dönem Osmanlı Düşünce Hayatı, Türkler, Cilt 11, Ankara 2002, s.21.
- ^ . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
- ^ UNAN, Fahri, Dinde Tasfiyecilik Yahut Osmanlı Sünniliğine Sünni Muhalefet: Birgivî Mehmet Efendi, Türk Yurdu, Sayı 36, Ankara, Ağustos 1990, s. 33-42.
- ^ mam Birgivi, Doç.
- ^ KARAGÖZ, Memet, ‘Osmanlı Fikir Hayatında Kadızâdeliler’, Türkler, Cilt 11, Ankara 2002, s. 147
- ^ . 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
- ^ Koçibey Risalesi
- ^ . 23 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
- ^ a b İmam Birgivi, Doç.
Literatür
- Birgivi, Imam. Path of Muhammad, World Wisdom, 2005, ISBN 978-0-941532-68-6
- Birgivi, Kalplerin Cilası (Cilaü'i Kulüb), Dehliz Kitaplar, Istanbul, 2010, ISBN 9759068486
- Birgivi, Vasiyetnamesi, Bedir Yayınları, ISBN 978-605-5657-11-6
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Imam Birgivi asil adiyla Takiyuddin Muhammed bin Ali Osmanlica تقي الدين محمد بن علي d 1523 Balikesir o 1573 Izmir Osmanli Imparatorlugu nda bir alim kazasker askeri hakim idi Kendisi Pir Ali adli bir medrese muderrisinin ogludur Kadizade isimli Selefi reform hareketine kaynak belirtilmeli ilham kaynagi olan Kadizade Mehmed Efendi nin hocasidir Ser i ve itikadi gorusleri genelde Hanefiden sayilmasina ragmen Hanbelilige olan yakinligi iddia edilir kaynak belirtilmeli Fakih hukukcu roluyle Hanefiye gore hukum verdigine dair deliler vardir Klasik Arapca Turkce Farsca ve Osmanlica konusurdu Hayati ve gorusleriBirgivi ilk Islam derslerini babasindan aldiktan Arapca ogrendikten ve hafiz olduktan sonra Istanbul da bir medresede tahsil gordu ve arkasindan Bayramiyye tarikati na katildi Burada pir olana kadar kaldi Birgivi calismalarinda Ibn Teymiye nin yazilarini okuduktan sonra sufilige cephe aldi kaynak belirtilmeli Sufilere dini goruslerini mevzu hadisler yalanlar ve halk adetleri uzerine dayandirmakla sucladi Birgivi eserlerini cogunlukla Arapca yazardi Arapca yazilmis olan eṭ Ṭarikatu l muḥammediyye en meshurlarindan biri olup bu eserde sufilerin uyduklari ve ona gore kufur olan imanda yeniliklere bid at cephe alir Ona gore bid atlar kufur le haram arasidir Sufi alimlerce kabul edilen bid at i ḥasene iyi yenilik ve bid at i seyyieye kotu yenilik Ebu Hanife nin yaptigi gibi istihsan la hukmedilemeyecegini cunku onlarin Ebu Hanife zamanindakinden cok daha kotu oldugunu ileri surer Birgivi icin evliyalarin veya peygamberlerin ruhlarinin hayatta oldugu onlara yapilan yakarislara icabet ettikleri ayni anda birden fazla yerde bulunduklari gibi inanclar kufurdur Vahdet el vucud doktrinini reddeder ve fikri ortaya atan Ibn Arabi yi sert bir dille elestirerek onun kafir olduguna hukmeder Ibn Arabi nin Firavun un inanci konusundaki goruslerinin aksini iddia eder Peygamberin ebeveyni probleminde Allah Resulu nun ebeveyninin kafir olarak oldugu nu ileri surer El emr bi l ma ruf ve n nehy i an il munker i vacip olarak gorur Astronomi yi kabul ederken astroloji yi ve ilm i kelam in buyuk cogunlugunu reddeder Kelam ona gore sadece dusmanlarin goruslerini curutmek icin kullanilabilir Itikadi tartismalar mumkun olan en aza indirgenmelidir Birgivi Kur an i Kerim in para icin okunmasina veya ogretilmesine cevaz vermez Bu yuzden Seyhulislam Ebussuud Efendi yle ortaya cikan deswegen entstandene ihtilafi Katib Celebi Mizan al ḥaqq fi iḫtiyar al aḥaqq Daha hakli olani tespitte hakikatin terazisinin adli makalesinde isler Birgivi Edirne de imam olarak calisir muteakkiben II Selim in bir hocasi ve tanidigi olan ile Izmir yakinlarinda bir medrese kurup orada kendi ders verir Istanbul daki ziyaretlerinde en buyuk destekcisi olan Sokullu Mehmed Pasa gibi devlet adamlariyla bulusarak imparatorluktaki kotu faziletler konusunda bilgi verir Gorusune gore bunlari bertaraf etmenin anahtari Islam Peygamberi ve in yaptiklari gibi her turlu bid attan temizlenmis olarak uygulanan Islam dadir III Murad zamaninda Sokullu Mehmed Pasa nin karsitlarinin sozu gecmeye basladi Sokullu Mehmed Pasa sufilere karsi bircok tesebbuste bulunduktan sonra bir sufi dervis tarafindan 1579 da katledildi Birgivi nin yazdigi bilinen 29 eseri vardir aṭ Ṭarikatu l muḥammediyye nin yaninda 1822 de Garcin de Tassy tarafindan Fransizca ya tercume edilen Muhammed in yolu adli yaziyi yazdi Yazinin Ingilizce ye tercumesini Tosun Bayrak Turkce ye tercumesini de Celal Yildirim yapmistir Orijinali Arapca dir Vasiyetname adli eseri halk icin yazilmis olup Muslumanlari durustluge dindarliga dayanismaya ve kardeslige cagiran bu eseri bilhassa isci ve koylulerin konustugu Kaba Turkceyle yazmistir Alintilar Bilhassa Ibn Teymiyye nin goruslerine dayandigi eṭ Ṭarikatu l muḥammediyye adli eserinde Birgivi cok sayida davranislari bid at ve yasak olarak nitelendirir Bunlardan bazilari sunlardir Para karsiligi Kur an tilavet etmek veya ogretmek Basini sallayarak Kur an i Kerim tilavet etmek Kubbe veya turbe insasi Turbelerde kurban kesmek oraya bir seyler baglamak orada olenlerden medet ummak Kandillerde mum yakmak Olum munasebetiyle ozel bir dini ayin yapmak Duada Allah la kul arasina aracilar sokmak Sozle ifade edildikten sonra Islam Peygamberi nin veya baska Islam buyuklerinin mezarini ziyaret etmek uzere seyahat etmek Kur an i Kerim veya sunnete dayanmayan fetvalar vermek Mevlid Kandili gibi kandiller kutlamak Mezar ve bu Dunya da sefaat konusuna da deginen Birgivi bunlari uygulayanlari dinin disinda gorur Cagdas ogretiBirgivi Ibn Teymiyye yi yeniden kesfeden kisi ve Selefi Tarika i muhammedi nin ilham kaynagi olarak bilinir Baska Selefi akimlara ne derece ilham kaynagi oldugu bilinmemekle birlikte Vahhabiligin kurucusu Muhammed ibn Abd al Vahhab a ilham kaynagi oldugu tartismalidir ʿAli as Savkani 1760 1860 ve ed Dihlevi yi etkiledigi kesin olarak gorulur Eserleri bugun Turkiye de Balkanlarda ve Arap ulkelerinde pek dikkate alinmazken Hindistan ve Pakistan da bilhassa Deobandilerce alinti yapilir SozleriSufiler uzerine Henuz sakali bitmemis genclerle havai kimselerle cahil halk tabakasiyla birlikte nagmelerle dualar yapip rakseden sufileri ve onlarin esegin anirmasina benzeyen naralarini ve tuhaf seslerini duyan kimsenin en azindan icinden bugz ederek oradan ayrilmasi gerektigini soyler ve sunlari ilave eder Yaziklar olsun o kadilara ki bunlari bildikleri ve gordukleri halde men etmeyip musamaha ile karsilarlar Bir kismi da bu pespayelerden korktugu icin dualarini talep ederler Bid atlar hakkinda Bir Muslumanin bidatlerden kesinlikle sakinmasi gerekir Halkin dini hayatini bidatler sarmis olsa bile o bunlardan etkilenmemelidir Ne yazik ki bu gun sunnet diye sadece bazi sekil goruntuleri gundemdedir ve halk var gucu ile bunlara sarilmistir EserleriTarikat i Muhammediyye Vasiyetname Zuhr ul muteehhilin Avamil Izhar Emsile i Fadliye Risaletun fi beyanirusum il mesahif il Osmaniyye Ravdat ul cennat fi usul il i tikad Serhuha dis ul erba in Etfal ul muslimin Ziyaret ul kubur Nur ul ahya Cila ul kulub Muaddil us salat Ikaz un naimin Durr ul yetim fi ilm it tecvid Hasiye i Hidaye Imtihan ul ezkiya Risaletun fi usul il hadis Ta likat ales Sadr is seri a Rilaletun minel adab Ulumu aliyye den bahseden manzum bir risale Risaletun fi hurmet it teganni ve vucubi isti ma il hutab Sihahi acemiyye persisch Tefsiru suret il Bekara Inkaz ul halikin Serhu lubab ul elbab fi ilm il i rab lil Beydavi Kifayet ul mubtedi fis sarf Dafiat ul mubtediin ve kasifetu butlan ul mulhidinKaynakca Birgivi Imam Birgivi Risale s 42 44 Kitabu l Iman ve Kitabu l Istihsan Atif Ef Ktb OCAK Ahmet Yasar Klasik Donem Osmanli Dusunce Hayati Turkler Cilt 11 Ankara 2002 s 21 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2015 UNAN Fahri Dinde Tasfiyecilik Yahut Osmanli Sunniligine Sunni Muhalefet Birgivi Mehmet Efendi Turk Yurdu Sayi 36 Ankara Agustos 1990 s 33 42 mam Birgivi Doc KARAGOZ Memet Osmanli Fikir Hayatinda Kadizadeliler Turkler Cilt 11 Ankara 2002 s 147 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2015 Kocibey Risalesi 23 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2015 a b Imam Birgivi Doc LiteraturBirgivi Imam Path of Muhammad World Wisdom 2005 ISBN 978 0 941532 68 6 Birgivi Kalplerin Cilasi Cilau i Kulub Dehliz Kitaplar Istanbul 2010 ISBN 9759068486 Birgivi Vasiyetnamesi Bedir Yayinlari ISBN 978 605 5657 11 6Dis baglantilar