Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çeviri ya da tercüme, bir dildeki bir metnin başka bir dile aktarılması işlemini ve bu süreç sonucunda elde edilen ürünü anlatmak amacıyla kullanılır.
Çevrilecek metin ve dil kaynak metin ya da kaynak dil, çeviri yapılacak metin ya da dil ise erek metin (hedef metin) ya da erek dil olarak adlandırılır. Çeviri, sözlü ya da yazılı olarak yapılabilir.
"Çeviri" sözcüğü Arapça kökenli bir Türkçe kelime olan "tercüme" sözcüğü ile eş anlamlıdır. Çeviri yapan kişi anlamında "çevirmen" sözcüğü kullanılmakta olup "yazılı çeviri" yapan kişi için mütercim kelimesi, "sözlü çeviri" yapan kişi için ise tercüman kelimesi kullanılır.
Çeviri tarihi
Çeviri gereksinimi, insanlık tarihinde farklı dillerin oluşmasıyla birlikte başlamıştır. Dillerin 100.000 yıl önce ortaya çıktığı, yazının bundan yaklaşık 5.000 yıl önce bulunduğu düşünülürse çevirinin oldukça eskilere dayandığı söylenebilir.
Sözlü çeviri çok daha eskiye dayansa bile ilk yazılı çeviri örneklerine Sümerlere ait tabletlerde rastlanır. Farklı dillere sahip toplumlar arasında yapılan resmi antlaşmaların farklı iki ya da daha fazla dilde yazılı olarak tespit etme gereksinimi ilk çeviri örneklerinin ortaya çıkmasına yol açmıştır.
Çeviri, bir dilden başka bir dile yapılan aktarma işinin adıdır. Her çeviri işleminde kendisinden aktarma yapılan ve kendisine aktarma yapılan iki dil söz konusudur. Çeviri, sözcüğüne, tek sözcük atlamadan yapılabileceği gibi, bir cümlenin genel anlamını yaklaşık olarak aktaracak biçimde de yapılabilir. İki durumda da gerçek çeviriden söz edilemez. Her dilin kendine özgü bir düzeni olduğuna, hiçbir dil bir başkasıyla çakışmayacağına göre sözcük sözcük çeviri yapmak, aktarma yapılan dile ters düşebileceği gibi, aktarma yapılan dildeki anlamın verilememesine de yol açar. İkinci durumdaysa anlamın tam değil, eksik bir çevirisi yapılıyor demektir. Buna göre gerçek çeviri, aktarılan cümlenin anlamını elden geldiğince eksiksiz biçimde vermekle olasıdır. Çağdaş çeviribilimde bu, dilin değil, sözün, başka deyişle dil kullanımının aktarımı olarak tanımlanmaktadır. Bilimsel yapıtların çevirisinde ise metne bağlılık, teknik düzeydeki çevirilerde de metnin her sözcüğünü karşılayacak söz kalıpları ve terimler kullanmak gerekir.
Çeviriyi geliştiren ikinci önemli gereksinim ise dinsel metinlerin başka dillere aktarılma isteğidir. Örneğin, 72 çevirmen tarafından 72 günde bitirildiği rivayet edilen Septuaginta, İbraniceden Eski Yunancaya Eski Antlaşma çevirisi, milattan önce 247 yılında ortaya çıkmıştır. Mısır hiyerogliflerin çözülmesinde önemli bir role sahip Rosetta Taşında ise (M.Ö. 196) aynı metin hem Mısırca hem de Eski Yunanca olarak yer almaktadır.
Orta Çağ'da çeviri faaliyetleri genel olarak kiliselerle ve İncil'le sınırlı kalırken, 9. ve 10. yüzyıllarda Bağdat önemli bir çeviri merkezidir. Bu yıllarda Eski Yunanca metinler Arapçaya çevrilmiş ve bilimleri gelişmesine katkı sağlamıştır. Avrupalıların Eski Yunan metinlerini keşfi bu Arapça metinler sayesinde olmuş, daha sonra bu metinler tarafından Arapçadan Latinceye ve özellikle İspanyolcaya aktarılmıştır. Avrupalılar Orta Çağ'ın karanlığından sonra Eski Yunanca metinlerle bu sayede tanışmışlardır.
Özellikle matbaanın keşfinden (~1450 yılı) sonra çeviri çalışmaları hız kazanmış, Reformasyonun etkisiyle de Latince metinler başta Almanca olmak üzere hızla yerel dillere aktarılmıştır. Çeviribilim ve çeviri tarihi açısından Martin Luther'in yaptığı İncil çevirisi ile çevirinin nasıl olması gerektiği konusundaki düşünceleri oldukça önemlidir.
Çeviri çalışmalarının yeni bir ivme kazandığı dönem de 19. yüzyılda Romantik akımla birlikte görülmektedir. Aynı dönemde çevrinin ne olduğu ve nasıl yapılması gerektiği konusundaki çalışmalar da yoğunlaşır.
20. yüzyılla birlikte sanayi devrimi ve sonrasındaki uluslararası ilişkilerin artışıyla birlikte özellikle teknik metin çevirilerinde () artış görülmüştür. İkinci Dünya Savaşı sonrasında yaşanan Soğuk Savaş dönemi ise çeviriye yeni bir boyut kazandırmıştır. Yine aynı dönemde çeviri sürecini ve çeviri ürününün özelliklerini araştıran çeviribilim bağımsız bir bilim alanı olarak şekillenmiştir.
Çeviri Bilimi - Çeviribilim
İstisnasız her bilim dalına hizmet eden çeviri faaliyetinin kendisinin bir bilim olup olmadığı konusu tartışmalıdır. Çevirinin konusunun, yönteminin ve sonucunun niteliği gereği, dilbilim içinde değerlendirildiği görülse de, giderek artan bir eğilimle bu alanın "çeviribilim" adıyla bağımsız bir bilim dalı olarak değerlendirildiği görülmektedir. Çevirinin bilimsel bir alan haline gelmesi, bu alandaki çalışmaların belli standartlara kavuşturulmasını sağlayacaktır. Ancak aşağıda ayrı bir başlıkta ele alındığı üzere çeviriye ilişkin sorunlar bu alanın bilim dalı haline gelmesi konusundaki engelleri de oluşturmaktadır.
Çeviri süreci
Çeviri süreci başlıca üç aşamadan oluşur:
- Kaynak metnin çözümlenmesi,
- Erek (hedef) dile aktarılması,
- Erek metnin oluşturulması.
Bu aşamalar, zamansal olarak birbirini izleyen bağımsız bölümler olarak değil, sürecin kavranmasını kolaylaştıran soyutlamalar olarak düşünülmelidir. Çünkü, gerçek çeviri sürecinde bunlar iç içe geçmiştir. Çevirmen genellikle çözümleme yaparken aynı zamanda bunu nasıl aktaracağını ve erek metni nasıl oluşturacağını da düşünür.
Çeviri, alıcısına ulaşmadan önce şu süreçlerden geçmektedir:
Çeviri: Çevirmen tarafından yapılır. Hedef dil çevirmenin anadilidir. Metnin konusu çevirmenin alan uzmanlığı kapsamındadır.
Ön okuma: Çevirmen tarafından yapılır. Gözle okuma ve otomatik yazım imla düzeltmesini içerir.
Düzeltme: Proje bütçelemesine göre, çevirmen tarafından yapılabildiği gibi, kaynak dil ve hedef dilin her ikisinde de alan uzmanı olan bir Düzeltmen tarafından yapılır.
Denetleme: Kaynak dili bilmeyen ancak anadili hedef dil olan bir alan uzmanı Denetmen tarafından yapılır. Denetlemede, çeviri metni önce kaynak metinden bağımsız olarak okunur, ardından karşılaştırmalı okuma yapılır.
Son Okuma: "Proofreading", "prova okuması" veya yanlış bir adlandırma olarak "kontrol okuma" şeklinde yerleşmiş işlemdir. Görsel tasarım uzmanları tarafından yapılır.
Kalite güvencesi: Proje yöneticisi tarafından yapılır. Çeviri metninde dilsel kalite, yerel öznitelikler, metrik dönüşümler, belirlenmiş biçim şablonuna uygunluk gibi ögelerin çeviriyle hitap edilen kitleye (hedef kitleye) aktarımında tam ve eksiksiz olmasının sağlanmasını içerir. Proje yöneticisi, ayrıca, çevirideki olası hataların sınıflandırılması ve ölçülebilmesi için bir puantaj sistemi üzerinden değerlendirme yapar. Erişilebilirlik, dikkat, doğruluk, dakiklik gibi noktalarda çevirmen, düzeltmen ve denetmenin başarım değerlendirmesini yapar ve kayıt altına alır.
gibi uluslararası standardlarda ayrıntılı tanımlar bulunmaktadır.
Çeviri sorunları
Çeviri oldukça karmaşık bir süreçtir. Çevirmen açısından oldukça yoğun bir zihinsel faaliyet gerektirir. Çevirmen çeviri sürecinde sürekli olarak sorunlarla karşılaşır ve bu sorunları çözerek ilerler. Bir anlamda çeviri, sorun çözme sürecidir dahi denilebilir. Aşağıda kısaca özetlenmeye çalışılan bu sorunlar çok değişik alanlarla ilgili olabilir.
Kaynak metinle ilgili sorunlar
- Çeviri süreci içinde kaynak metin üzerinde değişiklik yapılması
- Silinmiş ya da okunmayan sözcükler
- Yazım hataları
- Eksik metin
- Kötü yazılmış bir metin (anlam belirsizlikleri, ifade hataları)
- Metinde anlatılan şeyin eksik olması (Örneğin bir makinenin kullanım kılavuzunu çevirirsiniz, ama makineyi siz hiç görmemişsinizdir, resim, çizim vb. de yoktur.)
- Çeviride başka bir metinden alıntı vardır, ama alıntının kaynağı belli değildir, hatta bu metin erek metinden çevrilmiş dahi olabilir. Ama siz kaynağı belirsiz bu metni yeniden çevirmek zorunda kalırsınız.
- Maddi hatalar. Örneğin, kaynak metinde yukarıdaki resimde görülen 5 nolu cıvatayı sıkın der, ama resimde öyle bir vida yoktur.
Dilsel Sorunlar
- Farklı şivelere ait deyişler ve sözlüklerde yer almayan yeni sözcükler
- Ne olduğu bilinmeyen kısaltmalar
- Kişi, kurum ve coğrafi yer adları.
- Argo
- Belirli meslek gruplarına ait deyiş biçimleri
- Halk diline ait deyişler. (Örneğin, "tabanları yağladık" şeklindeki deyimler.)
- Biçemsel özellikler. Bu tür özellikler kültürel farklardan dolayı iki dilde örtüşmeyebilir. Örneğin, selamlaşma biçimleri, akraba adları, toplumsal grupların hem kendi aralarındaki hem de diğer gruplardakilerle konuşma biçimleri.
- İki dil arasındaki dilbilgisel farklardan ya da noktalama işaretlerinin kullanımından kaynaklanan sorunlar.
Diğer sorunlar
- Her türlü dil oyunu. Örneğin, "Oku baban gibi eşek olma" şeklindeki cümleler.
- Özellikle şiir çevirisinde (ve reklam vb metinlerde) uyak ve ses, yapı benzerliklerinin sağlanması,
- Kaynak kültürün çok belirgin bir şekilde öne çıkması. Türkçe çevirmenler için örneğin Hristiyan kültürüyle ilgili konular. Türkçeden Batı dillerine yapılacak çevirilerde ise İslamiyet ve Türk kültürüyle ilgili konular (Örneğin, kına gecesi).
- Mizah, espri ve fıkralar...
- ve kaynak kültürde var olan bir kavramın erek kültürde olmaması..
Çeviride eşdeğerlik
Çeviri yapılırken genellikle yalnızca "anlamın" aktarılacağı düşünülür. Yapılan çalışmalar, anlamın yanı sıra biçimin ve metnin taşıdığı işlevin de aktarıldığını ya da aktarılması gerektiğini göstermektedir. Bu nedenle çeviride kaynak metin ile erek metin arasında eşdeğerlikten söz edilirken birçok öğenin eşdeğerliği söz konusu olabilir. 1. Camera entfernen 2. Alte Treiber entfernen (im Geräte-Manager mit Rechtermaustaste - deinstallieren) 3. Diesen Treiber installieren: 4. Computer neu starten mit Camera.
Yazılı ve sözlü çeviri
Yazılı çeviri denilince genellikle akla gelmektedir. Ancak, bugün dünyamızdaki çeviri faaliyetlerinin %90'dan fazlasını kullanım metinlerinin çevirisi oluşturur. Özellikle küreselleşme nedeniyle bu tür çeviriye olan gereksinim hızla artmaktadır.
Sözlü çeviri ise ya da ve olabilir.
Çevirmenin özellikleri
Çevirmen, çeviri süreçlerinin iş organizasyonu ile hazırlık faaliyetlerini gerçekleştiren; yazılı çeviri, sözlü çeviri, işaret dili çevirisi veya görsel-işitsel çeviri de dâhil olmak üzere çeviri faaliyetlerini yürüten ve bireysel mesleki gelişimini sağlayan nitelikli kişidir.
Çeviri yapmak, iyi bir okuyucu olmakla mümkündür. Çünkü unutulmamalıdır ki çevirmen her şeyden önce kaynak metnin okuyucusudur; ancak sıradan bir okuyucu da değildir. Çevirmen, uzman bir okuyucudur; çünkü sıradan okuyucunun kendi dünyasına kattığı eseri ele alarak yazarı anlam bakımından olabildiğince doğru kavrama ve bu metni yeni bir dilde yeniden yaratma, nihayetinde de erek kültür okuyucusuna sunma görevini üstlenir. Çevirmenin etik kurallar çerçevesinde yapılması gereken bir edim olarak algılanması, Hipokrat yeminine benzer bir çevirmen yemini önerisi sunulmasına kadar varmıştır.
Genellikle iki dili ve iki kültürü iyi bilen birisinin çeviri yapabileceği düşünülür. Çeviri işlemini basit bir süreç olarak görmekten kaynaklanan bu yanılgı maalesef hâlâ yaygın sürmektedir. İki dilin ve iki kültürün iyi bilinmesi tabii ki çevirmen için olmazsa olmaz koşullardandır. Çevirmenin kaynak ve erek dilde yeterli kelime hazinesine sahip olmanın yanı sıra kelimelerin kullanım alanlarını, kurallarını, edim bilimsel etkilerini, sözdizimsel kuralları vs. de iyi bilmesi gerekir. Buna bir de teknik çeviri (özel metin çevirisi) söz konusu olduğunda alan bilgisi de ekleme gerekir. Hukuk, tıp, mühendislik gibi alanlarda çeviri yapan bir çevirmen bu alanlar hakkında yeterince bilgi sahibi olmalıdır. Ancak, bu bilgilere ek olarak bir dilden diğer dile "aktarma" konusunda bilgiye gerek vardır. Bu, deneyimle de kazanılabilen bir özellik olsa da lisans düzeyinde verilen çeviri eğitimiyle de daha kısa süre edinilebilecek bir bilgidir.
Sözlü çeviri ise yazılı metin çevirilerinde istenen özelliklere ek olarak özel not alma tekniklerinin bilinmesini, kısa süreli belleğin güçlü olmasını ve bir yandan dinlerken diğer yandan çeviri yapılabilmesi gibi başka özellikler gerektirmektedir.
Türkiye bakımından özellikle uluslararası ilişkiler, politika, turizm, ticaret, tarım, hukuk, ekonomi gibi çeşitli konularda uzmanlaşmış nitelikli çevirmenlere duyulan gereksinimin günden güne arttığı belirtilmektedir.
Kitap çevirisi
Kitap çevirisi ya da diğer adıyla edebi çeviri, kaynak dilde kaleme alınmış bir eserin (kitap), kitap çevirmeni tarafından hedef dile çevrilmesidir. Türkiye'deki yasal düzenleme gereği, çeviri kitap işleme eser, kitap çevirmeniyse işleme eser sahibi kabul edilir. İşleme eser sahibi çevirmenlerin hakları Türkiye'de , uluslararası düzlemdeyse CEATL tarafından temsil edilir.
Makine çevirisi
Makine çevirisi, insan katkısı olmaksızın bilgisayar yazılımlarıyla yapılan çeviri anlamında kullanılmaktadır. Özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra Rusça metinlerin İngilizceye hızla ve ucuz olarak aktarılma isteğinden doğan makine çevirisi, henüz insan çevirisinin yerini alabilecek kadar gelişmemiştir, hatta ileride insan çevirisinin yerini alıp alamayacağı da tartışmalıdır. Günümüzde yalnızca meteorolojik raporlar gibi son derece biçimleştirilmiş metinlerin çevirisinde başarılı olabilmektedir. Ancak, ağ sayfalarının çevirisini yaptıran Internet kullanıcılarının da yakından bildiği gibi makine çevirisi düzgün ifadelerle olmasa da içerik konusunda yaklaşık bir bilgi vermek amacıyla kullanılmaktadır.
Makine çevirisinin eksiklerini bir derece kapatabilmek için "insan destekli makine çevirisi" yöntemleri (Human-aided machine translation) denenmektedir. Bu tür çevirilerde bir çeviri veritabanı bulunur ve çevrilen cümleler bu veritabanına eklenir. Tercüme süreci esnasında bu veritabanları taranarak benzer cümle-kelimeler tespit edilir ve tercümanın istifadesine sunulur.
Dolayısıyla, makine destekli çeviri sürecinde bir çevirmen bilgisayara destek olarak ortaya çıkan çeviri sorunlarının aşılmasını sağlar.
Türkiye'de çeviri hizmetleri
Kültürler arası ilişkiler tarihi MÖ 6.-4. yüzyıllarda Doğu kültüründen Grek kültürüne; 8. yüzyılda Grek kültüründen İslam kültürüne, 11. yüzyılda İslam kültüründen Batı kültürüne yapılan çevirileri büyük kültür değişimi olarak sayar. Roma atasözünde traduttore traditore, çevirmen haindir denir. Grekçe ile Arapça arasındaki çeviri faaliyetinde Süryanice rehberlik yapmıştır.
Türkler 10. yüzyıldan sonra İslam medeniyetine girdi ve bilim dili Arapça oldu. 18. yüzyıla kadar Batı'dan çeviri tek tük iken, bu tarihten sonra çeviri faaliyeti hızlandı. Fen bilimleri ve teknolojide Batı'nın üstünlüğü vardı ve bu alanda çeviri askeri modernleşme ile başladı. Osmanlı sarayında tercümanlar Rum idi. Bunlara dilmaç deniyordu. Katip Çelebi ilk çevirmenlerdendir. , İshak Efendi, Asım Efendi, Konstantin İpsilanti, Münif Paşa, Yusuf Kamil Paşa, Ziya Paşa, Şinasi, Ahmet Mithat Efendi, Ahmet Vefik Paşa, Namık Kemal, Haydar Rifat, Beşir Fuat, Şemseddin Sami cumhuriyet öncesi çevirmenlerdir. 1821'de Tercüme Odası kuruldu. Fransızca, Tanzimat'ta birinci yabancı dil oldu ve bütün çeviriler bu dilden yapıldı. Daha sonra İngilizce onun yerini aldı. 1941'de Tercüme Bürosu açan Maarif Vekaleti yayınladı. Hasan Âli Yücel Doğu ve Batı klasiklerini çevirtti. 1000 temel klasik Türkçeye çevrildi. Cumhuriyet döneminde çeviriye emek verenlerin başında Orhan Burian, Nurullah Ataç, Sabahattin Eyüboğlu, İrfan Şahinbaş, , Azra Erhat, Bedrettin Tuncel, Nusret Hızır, Akşit Göktürk, Bertan Onaran, Serdar Rifat'tır. Yayınevleri çeviri dergileri çıkardı (, dergisi.) Üniversitelerde çevirmen yetiştiren mütercim ve tercümanlık kürsüleri açıldı.
İlk çevirilen eserler Fransız yazarlarınındır. Victor Hugo, Balzac. Çeviri faaliyetiyle Batı kültürü sadece bilgi değil, yerli kültürün yanında yenilikçi Batı akımlarının ülkeye girmesine neden oldu. Edebi, siyasi, felsefi hareketler çeviri ile yurda girdi. 60'lardan itibaren bütün sol klasikler çevrildi. Sadece çeviri kitaplar yayınlayan yayınevleri açıldı; çevirmenler meslek örgütleri kurdu. İslami yayıncılık faaliyeti genişledi; Arapçadan eski klasikler Türkçeye aktarıldı.
Çeviriye ilişkin mesleki standarları belirleyen kurum, T.C. Mesleki Yeterlilik Kurumu'dur. 26 Aralık 2006 tarihinde fiilen çalışmaya başlayan Kurum, 2020 yılında çeviriye alandaki standartları belirleyen bir Tebliğ yayınlamıştır. Bu Tebliğe göre, Mesleğin yeterlilik seviyesi, 8 seviyeli Türkiye Yeterlilikler Çerçevesine göre "Seviye 6" olarak belirlenmiştir. Mesleki standart seviyelerini belirleyen bu tebliğe rağmen, 2021 yılı itibarıyla çeviri mesleğine yönelik özel bir mevzuat düzenlemesi bulunmamaktadır.
Türkiye'de çeviri ücretlerinini hesaplanmasında birim olarak sayfa kullanılır. İlgili yasa hükümlerine göre boşluksuz 1000 karakter 1 sayfa olarak kabul edilir ve 1000 karakterden az çevriler tam sayfa olarak işleme alınır. Ancak, diğer ülkelerde çeviri ücretlerinin hesaplanmasında birim olarak sözcük, satır ya da karakter de kullanılmaktadır.
Kitap çevirilerinde ücret telif biçiminden hesaplanır ve kitabın baskı adedi (genellikle 2000) ile kapak fiyatının çarpımının %6 ile 10'u arası bir tutara karşılık gelir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Özlem BERK (2003). "Çeviribilim Eğitimi: Kapsamı, Amaçları Ve Bir Program Yapılanması Üzerine Düşünceler". Litera. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ Turgay KURULTAY (2005). "Çeviribilim Uygulamalı Dilbilim midir?". Dilbilim. ss. 199-210. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ Banu KARADAĞ (2006). "Disiplinlerarası Etkileşim Bağlamında Dilbilim-Çeviribilim İlişkisine Genel Bir Bakış". Dilbilim. ss. 251-261. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ Suna Timur AĞILDERE (2004). "Du Lecteur Modèle Au Traducteur: İnterprétation Et Recréation Des İmplicites" (PDF). Dilbilim. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ Hasan ANAMUR (2006). "Anlam, Anlatım Ve Yazınsal Çeviride Algılama, Anlamlama, Yeniden Anlatım Sorunsalı İle Bir Örnekleme". Dilbilim. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ KARADARĞ / TELLİOĞLU (2015). "Çeviribilimde Yeni Evrenselcilik: Meslek Etiğinin Yükselişi". Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi.
- ^ Süeda ÖZBENT (2013). "Sözlüksel alan teorisi ve çeviri". Diyalog Interkulturelle Zeitschrift Für Germanistik. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ AKALIN/GÜNDOĞDU (2010). "Akademik Çeviri Eğitiminin Temel İlkeleri Üzerine Düşünceler: Uygulanan Ders İzlenceleri Bağlamında Hedefler ve Beklentiler". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ . 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- European Union of Associations of Translation Companies11 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- UNESCO Clearing House for Literary Translation/UNESCO Yazın çevirisi veritabanı11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Çeviri-Wiki - Wikia üzerinde
- Avrupa Kitap Çevirmenleri Birlikleri Konseyi (CEATL)18 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Üniversite Mütercim-Tercümanlık Bölümleri Uluslararası Konferansı (CIUTI)3 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Association Internationale des Interprètes de Conférence / International Association of Conference Interpreters/Uluslararası Konferans Çevirmenleri Birliği11 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- International Association of Conference Translators/Uluslararası Yazılı Konferans Çevirmenleri Birliği12 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- International Federation of Translators/Uluslararası Çevirmenler Federasyonu31 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Globalization and Localization Association/Küreselleştirme ve Yerelleştirme Birliği31 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Localization Industry Standards Association/Yerelleştirme Sanayi Standartlar Birliği3 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ceviri ya da tercume bir dildeki bir metnin baska bir dile aktarilmasi islemini ve bu surec sonucunda elde edilen urunu anlatmak amaciyla kullanilir Cevrilecek metin ve dil kaynak metin ya da kaynak dil ceviri yapilacak metin ya da dil ise erek metin hedef metin ya da erek dil olarak adlandirilir Ceviri sozlu ya da yazili olarak yapilabilir Ceviri sozcugu Arapca kokenli bir Turkce kelime olan tercume sozcugu ile es anlamlidir Ceviri yapan kisi anlaminda cevirmen sozcugu kullanilmakta olup yazili ceviri yapan kisi icin mutercim kelimesi sozlu ceviri yapan kisi icin ise tercuman kelimesi kullanilir Ceviri tarihiCeviri gereksinimi insanlik tarihinde farkli dillerin olusmasiyla birlikte baslamistir Dillerin 100 000 yil once ortaya ciktigi yazinin bundan yaklasik 5 000 yil once bulundugu dusunulurse cevirinin oldukca eskilere dayandigi soylenebilir Sozlu ceviri cok daha eskiye dayansa bile ilk yazili ceviri orneklerine Sumerlere ait tabletlerde rastlanir Farkli dillere sahip toplumlar arasinda yapilan resmi antlasmalarin farkli iki ya da daha fazla dilde yazili olarak tespit etme gereksinimi ilk ceviri orneklerinin ortaya cikmasina yol acmistir Rosetta Tasi Ceviri bir dilden baska bir dile yapilan aktarma isinin adidir Her ceviri isleminde kendisinden aktarma yapilan ve kendisine aktarma yapilan iki dil soz konusudur Ceviri sozcugune tek sozcuk atlamadan yapilabilecegi gibi bir cumlenin genel anlamini yaklasik olarak aktaracak bicimde de yapilabilir Iki durumda da gercek ceviriden soz edilemez Her dilin kendine ozgu bir duzeni olduguna hicbir dil bir baskasiyla cakismayacagina gore sozcuk sozcuk ceviri yapmak aktarma yapilan dile ters dusebilecegi gibi aktarma yapilan dildeki anlamin verilememesine de yol acar Ikinci durumdaysa anlamin tam degil eksik bir cevirisi yapiliyor demektir Buna gore gercek ceviri aktarilan cumlenin anlamini elden geldigince eksiksiz bicimde vermekle olasidir Cagdas ceviribilimde bu dilin degil sozun baska deyisle dil kullaniminin aktarimi olarak tanimlanmaktadir Bilimsel yapitlarin cevirisinde ise metne baglilik teknik duzeydeki cevirilerde de metnin her sozcugunu karsilayacak soz kaliplari ve terimler kullanmak gerekir Ceviriyi gelistiren ikinci onemli gereksinim ise dinsel metinlerin baska dillere aktarilma istegidir Ornegin 72 cevirmen tarafindan 72 gunde bitirildigi rivayet edilen Septuaginta Ibraniceden Eski Yunancaya Eski Antlasma cevirisi milattan once 247 yilinda ortaya cikmistir Misir hiyerogliflerin cozulmesinde onemli bir role sahip Rosetta Tasinda ise M O 196 ayni metin hem Misirca hem de Eski Yunanca olarak yer almaktadir Orta Cag da ceviri faaliyetleri genel olarak kiliselerle ve Incil le sinirli kalirken 9 ve 10 yuzyillarda Bagdat onemli bir ceviri merkezidir Bu yillarda Eski Yunanca metinler Arapcaya cevrilmis ve bilimleri gelismesine katki saglamistir Avrupalilarin Eski Yunan metinlerini kesfi bu Arapca metinler sayesinde olmus daha sonra bu metinler tarafindan Arapcadan Latinceye ve ozellikle Ispanyolcaya aktarilmistir Avrupalilar Orta Cag in karanligindan sonra Eski Yunanca metinlerle bu sayede tanismislardir Ozellikle matbaanin kesfinden 1450 yili sonra ceviri calismalari hiz kazanmis Reformasyonun etkisiyle de Latince metinler basta Almanca olmak uzere hizla yerel dillere aktarilmistir Ceviribilim ve ceviri tarihi acisindan Martin Luther in yaptigi Incil cevirisi ile cevirinin nasil olmasi gerektigi konusundaki dusunceleri oldukca onemlidir Ceviri calismalarinin yeni bir ivme kazandigi donem de 19 yuzyilda Romantik akimla birlikte gorulmektedir Ayni donemde cevrinin ne oldugu ve nasil yapilmasi gerektigi konusundaki calismalar da yogunlasir 20 yuzyilla birlikte sanayi devrimi ve sonrasindaki uluslararasi iliskilerin artisiyla birlikte ozellikle teknik metin cevirilerinde artis gorulmustur Ikinci Dunya Savasi sonrasinda yasanan Soguk Savas donemi ise ceviriye yeni bir boyut kazandirmistir Yine ayni donemde ceviri surecini ve ceviri urununun ozelliklerini arastiran ceviribilim bagimsiz bir bilim alani olarak sekillenmistir Ceviri Bilimi CeviribilimIstisnasiz her bilim dalina hizmet eden ceviri faaliyetinin kendisinin bir bilim olup olmadigi konusu tartismalidir Cevirinin konusunun yonteminin ve sonucunun niteligi geregi dilbilim icinde degerlendirildigi gorulse de giderek artan bir egilimle bu alanin ceviribilim adiyla bagimsiz bir bilim dali olarak degerlendirildigi gorulmektedir Cevirinin bilimsel bir alan haline gelmesi bu alandaki calismalarin belli standartlara kavusturulmasini saglayacaktir Ancak asagida ayri bir baslikta ele alindigi uzere ceviriye iliskin sorunlar bu alanin bilim dali haline gelmesi konusundaki engelleri de olusturmaktadir Ceviri sureciCeviri sureci baslica uc asamadan olusur Kaynak metnin cozumlenmesi Erek hedef dile aktarilmasi Erek metnin olusturulmasi Bu asamalar zamansal olarak birbirini izleyen bagimsiz bolumler olarak degil surecin kavranmasini kolaylastiran soyutlamalar olarak dusunulmelidir Cunku gercek ceviri surecinde bunlar ic ice gecmistir Cevirmen genellikle cozumleme yaparken ayni zamanda bunu nasil aktaracagini ve erek metni nasil olusturacagini da dusunur Ceviri alicisina ulasmadan once su sureclerden gecmektedir Ceviri Cevirmen tarafindan yapilir Hedef dil cevirmenin anadilidir Metnin konusu cevirmenin alan uzmanligi kapsamindadir On okuma Cevirmen tarafindan yapilir Gozle okuma ve otomatik yazim imla duzeltmesini icerir Duzeltme Proje butcelemesine gore cevirmen tarafindan yapilabildigi gibi kaynak dil ve hedef dilin her ikisinde de alan uzmani olan bir Duzeltmen tarafindan yapilir Denetleme Kaynak dili bilmeyen ancak anadili hedef dil olan bir alan uzmani Denetmen tarafindan yapilir Denetlemede ceviri metni once kaynak metinden bagimsiz olarak okunur ardindan karsilastirmali okuma yapilir Son Okuma Proofreading prova okumasi veya yanlis bir adlandirma olarak kontrol okuma seklinde yerlesmis islemdir Gorsel tasarim uzmanlari tarafindan yapilir Kalite guvencesi Proje yoneticisi tarafindan yapilir Ceviri metninde dilsel kalite yerel oznitelikler metrik donusumler belirlenmis bicim sablonuna uygunluk gibi ogelerin ceviriyle hitap edilen kitleye hedef kitleye aktariminda tam ve eksiksiz olmasinin saglanmasini icerir Proje yoneticisi ayrica cevirideki olasi hatalarin siniflandirilmasi ve olculebilmesi icin bir puantaj sistemi uzerinden degerlendirme yapar Erisilebilirlik dikkat dogruluk dakiklik gibi noktalarda cevirmen duzeltmen ve denetmenin basarim degerlendirmesini yapar ve kayit altina alir gibi uluslararasi standardlarda ayrintili tanimlar bulunmaktadir Ceviri sorunlariCeviri oldukca karmasik bir surectir Cevirmen acisindan oldukca yogun bir zihinsel faaliyet gerektirir Cevirmen ceviri surecinde surekli olarak sorunlarla karsilasir ve bu sorunlari cozerek ilerler Bir anlamda ceviri sorun cozme surecidir dahi denilebilir Asagida kisaca ozetlenmeye calisilan bu sorunlar cok degisik alanlarla ilgili olabilir Kaynak metinle ilgili sorunlar Ceviri sureci icinde kaynak metin uzerinde degisiklik yapilmasi Silinmis ya da okunmayan sozcukler Yazim hatalari Eksik metin Kotu yazilmis bir metin anlam belirsizlikleri ifade hatalari Metinde anlatilan seyin eksik olmasi Ornegin bir makinenin kullanim kilavuzunu cevirirsiniz ama makineyi siz hic gormemissinizdir resim cizim vb de yoktur Ceviride baska bir metinden alinti vardir ama alintinin kaynagi belli degildir hatta bu metin erek metinden cevrilmis dahi olabilir Ama siz kaynagi belirsiz bu metni yeniden cevirmek zorunda kalirsiniz Maddi hatalar Ornegin kaynak metinde yukaridaki resimde gorulen 5 nolu civatayi sikin der ama resimde oyle bir vida yoktur Dilsel Sorunlar Farkli sivelere ait deyisler ve sozluklerde yer almayan yeni sozcukler Ne oldugu bilinmeyen kisaltmalar Kisi kurum ve cografi yer adlari Argo Belirli meslek gruplarina ait deyis bicimleri Halk diline ait deyisler Ornegin tabanlari yagladik seklindeki deyimler Bicemsel ozellikler Bu tur ozellikler kulturel farklardan dolayi iki dilde ortusmeyebilir Ornegin selamlasma bicimleri akraba adlari toplumsal gruplarin hem kendi aralarindaki hem de diger gruplardakilerle konusma bicimleri Iki dil arasindaki dilbilgisel farklardan ya da noktalama isaretlerinin kullanimindan kaynaklanan sorunlar Diger sorunlar Her turlu dil oyunu Ornegin Oku baban gibi esek olma seklindeki cumleler Ozellikle siir cevirisinde ve reklam vb metinlerde uyak ve ses yapi benzerliklerinin saglanmasi Kaynak kulturun cok belirgin bir sekilde one cikmasi Turkce cevirmenler icin ornegin Hristiyan kulturuyle ilgili konular Turkceden Bati dillerine yapilacak cevirilerde ise Islamiyet ve Turk kulturuyle ilgili konular Ornegin kina gecesi Mizah espri ve fikralar ve kaynak kulturde var olan bir kavramin erek kulturde olmamasi Ceviride esdegerlikCeviri yapilirken genellikle yalnizca anlamin aktarilacagi dusunulur Yapilan calismalar anlamin yani sira bicimin ve metnin tasidigi islevin de aktarildigini ya da aktarilmasi gerektigini gostermektedir Bu nedenle ceviride kaynak metin ile erek metin arasinda esdegerlikten soz edilirken bircok ogenin esdegerligi soz konusu olabilir 1 Camera entfernen 2 Alte Treiber entfernen im Gerate Manager mit Rechtermaustaste deinstallieren 3 Diesen Treiber installieren 4 Computer neu starten mit Camera Yazili ve sozlu ceviriYazili ceviri denilince genellikle akla gelmektedir Ancak bugun dunyamizdaki ceviri faaliyetlerinin 90 dan fazlasini kullanim metinlerinin cevirisi olusturur Ozellikle kuresellesme nedeniyle bu tur ceviriye olan gereksinim hizla artmaktadir Sozlu ceviri ise ya da ve olabilir Cevirmenin ozellikleriCevirmen ceviri sureclerinin is organizasyonu ile hazirlik faaliyetlerini gerceklestiren yazili ceviri sozlu ceviri isaret dili cevirisi veya gorsel isitsel ceviri de dahil olmak uzere ceviri faaliyetlerini yuruten ve bireysel mesleki gelisimini saglayan nitelikli kisidir Ceviri yapmak iyi bir okuyucu olmakla mumkundur Cunku unutulmamalidir ki cevirmen her seyden once kaynak metnin okuyucusudur ancak siradan bir okuyucu da degildir Cevirmen uzman bir okuyucudur cunku siradan okuyucunun kendi dunyasina kattigi eseri ele alarak yazari anlam bakimindan olabildigince dogru kavrama ve bu metni yeni bir dilde yeniden yaratma nihayetinde de erek kultur okuyucusuna sunma gorevini ustlenir Cevirmenin etik kurallar cercevesinde yapilmasi gereken bir edim olarak algilanmasi Hipokrat yeminine benzer bir cevirmen yemini onerisi sunulmasina kadar varmistir Genellikle iki dili ve iki kulturu iyi bilen birisinin ceviri yapabilecegi dusunulur Ceviri islemini basit bir surec olarak gormekten kaynaklanan bu yanilgi maalesef hala yaygin surmektedir Iki dilin ve iki kulturun iyi bilinmesi tabii ki cevirmen icin olmazsa olmaz kosullardandir Cevirmenin kaynak ve erek dilde yeterli kelime hazinesine sahip olmanin yani sira kelimelerin kullanim alanlarini kurallarini edim bilimsel etkilerini sozdizimsel kurallari vs de iyi bilmesi gerekir Buna bir de teknik ceviri ozel metin cevirisi soz konusu oldugunda alan bilgisi de ekleme gerekir Hukuk tip muhendislik gibi alanlarda ceviri yapan bir cevirmen bu alanlar hakkinda yeterince bilgi sahibi olmalidir Ancak bu bilgilere ek olarak bir dilden diger dile aktarma konusunda bilgiye gerek vardir Bu deneyimle de kazanilabilen bir ozellik olsa da lisans duzeyinde verilen ceviri egitimiyle de daha kisa sure edinilebilecek bir bilgidir Sozlu ceviri ise yazili metin cevirilerinde istenen ozelliklere ek olarak ozel not alma tekniklerinin bilinmesini kisa sureli bellegin guclu olmasini ve bir yandan dinlerken diger yandan ceviri yapilabilmesi gibi baska ozellikler gerektirmektedir Turkiye bakimindan ozellikle uluslararasi iliskiler politika turizm ticaret tarim hukuk ekonomi gibi cesitli konularda uzmanlasmis nitelikli cevirmenlere duyulan gereksinimin gunden gune arttigi belirtilmektedir Kitap cevirisiKitap cevirisi ya da diger adiyla edebi ceviri kaynak dilde kaleme alinmis bir eserin kitap kitap cevirmeni tarafindan hedef dile cevrilmesidir Turkiye deki yasal duzenleme geregi ceviri kitap isleme eser kitap cevirmeniyse isleme eser sahibi kabul edilir Isleme eser sahibi cevirmenlerin haklari Turkiye de uluslararasi duzlemdeyse CEATL tarafindan temsil edilir Makine cevirisiMakine cevirisi insan katkisi olmaksizin bilgisayar yazilimlariyla yapilan ceviri anlaminda kullanilmaktadir Ozellikle Ikinci Dunya Savasindan sonra Rusca metinlerin Ingilizceye hizla ve ucuz olarak aktarilma isteginden dogan makine cevirisi henuz insan cevirisinin yerini alabilecek kadar gelismemistir hatta ileride insan cevirisinin yerini alip alamayacagi da tartismalidir Gunumuzde yalnizca meteorolojik raporlar gibi son derece bicimlestirilmis metinlerin cevirisinde basarili olabilmektedir Ancak ag sayfalarinin cevirisini yaptiran Internet kullanicilarinin da yakindan bildigi gibi makine cevirisi duzgun ifadelerle olmasa da icerik konusunda yaklasik bir bilgi vermek amaciyla kullanilmaktadir Makine cevirisinin eksiklerini bir derece kapatabilmek icin insan destekli makine cevirisi yontemleri Human aided machine translation denenmektedir Bu tur cevirilerde bir ceviri veritabani bulunur ve cevrilen cumleler bu veritabanina eklenir Tercume sureci esnasinda bu veritabanlari taranarak benzer cumle kelimeler tespit edilir ve tercumanin istifadesine sunulur Dolayisiyla makine destekli ceviri surecinde bir cevirmen bilgisayara destek olarak ortaya cikan ceviri sorunlarinin asilmasini saglar Turkiye de ceviri hizmetleriKulturler arasi iliskiler tarihi MO 6 4 yuzyillarda Dogu kulturunden Grek kulturune 8 yuzyilda Grek kulturunden Islam kulturune 11 yuzyilda Islam kulturunden Bati kulturune yapilan cevirileri buyuk kultur degisimi olarak sayar Roma atasozunde traduttore traditore cevirmen haindir denir Grekce ile Arapca arasindaki ceviri faaliyetinde Suryanice rehberlik yapmistir Turkler 10 yuzyildan sonra Islam medeniyetine girdi ve bilim dili Arapca oldu 18 yuzyila kadar Bati dan ceviri tek tuk iken bu tarihten sonra ceviri faaliyeti hizlandi Fen bilimleri ve teknolojide Bati nin ustunlugu vardi ve bu alanda ceviri askeri modernlesme ile basladi Osmanli sarayinda tercumanlar Rum idi Bunlara dilmac deniyordu Katip Celebi ilk cevirmenlerdendir Ishak Efendi Asim Efendi Konstantin Ipsilanti Munif Pasa Yusuf Kamil Pasa Ziya Pasa Sinasi Ahmet Mithat Efendi Ahmet Vefik Pasa Namik Kemal Haydar Rifat Besir Fuat Semseddin Sami cumhuriyet oncesi cevirmenlerdir 1821 de Tercume Odasi kuruldu Fransizca Tanzimat ta birinci yabanci dil oldu ve butun ceviriler bu dilden yapildi Daha sonra Ingilizce onun yerini aldi 1941 de Tercume Burosu acan Maarif Vekaleti yayinladi Hasan Ali Yucel Dogu ve Bati klasiklerini cevirtti 1000 temel klasik Turkceye cevrildi Cumhuriyet doneminde ceviriye emek verenlerin basinda Orhan Burian Nurullah Atac Sabahattin Eyuboglu Irfan Sahinbas Azra Erhat Bedrettin Tuncel Nusret Hizir Aksit Gokturk Bertan Onaran Serdar Rifat tir Yayinevleri ceviri dergileri cikardi dergisi Universitelerde cevirmen yetistiren mutercim ve tercumanlik kursuleri acildi Ilk cevirilen eserler Fransiz yazarlarinindir Victor Hugo Balzac Ceviri faaliyetiyle Bati kulturu sadece bilgi degil yerli kulturun yaninda yenilikci Bati akimlarinin ulkeye girmesine neden oldu Edebi siyasi felsefi hareketler ceviri ile yurda girdi 60 lardan itibaren butun sol klasikler cevrildi Sadece ceviri kitaplar yayinlayan yayinevleri acildi cevirmenler meslek orgutleri kurdu Islami yayincilik faaliyeti genisledi Arapcadan eski klasikler Turkceye aktarildi Ceviriye iliskin mesleki standarlari belirleyen kurum T C Mesleki Yeterlilik Kurumu dur 26 Aralik 2006 tarihinde fiilen calismaya baslayan Kurum 2020 yilinda ceviriye alandaki standartlari belirleyen bir Teblig yayinlamistir Bu Teblige gore Meslegin yeterlilik seviyesi 8 seviyeli Turkiye Yeterlilikler Cercevesine gore Seviye 6 olarak belirlenmistir Mesleki standart seviyelerini belirleyen bu teblige ragmen 2021 yili itibariyla ceviri meslegine yonelik ozel bir mevzuat duzenlemesi bulunmamaktadir Turkiye de ceviri ucretlerinini hesaplanmasinda birim olarak sayfa kullanilir Ilgili yasa hukumlerine gore bosluksuz 1000 karakter 1 sayfa olarak kabul edilir ve 1000 karakterden az cevriler tam sayfa olarak isleme alinir Ancak diger ulkelerde ceviri ucretlerinin hesaplanmasinda birim olarak sozcuk satir ya da karakter de kullanilmaktadir Kitap cevirilerinde ucret telif biciminden hesaplanir ve kitabin baski adedi genellikle 2000 ile kapak fiyatinin carpiminin 6 ile 10 u arasi bir tutara karsilik gelir Ayrica bakinizBilgisayar destekli ceviri Mahkeme cevirmenligi Birebir ceviri Tercuman Cevirmen Kaynakca Ozlem BERK 2003 Ceviribilim Egitimi Kapsami Amaclari Ve Bir Program Yapilanmasi Uzerine Dusunceler Litera 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2021 Turgay KURULTAY 2005 Ceviribilim Uygulamali Dilbilim midir Dilbilim ss 199 210 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2021 Banu KARADAG 2006 Disiplinlerarasi Etkilesim Baglaminda Dilbilim Ceviribilim Iliskisine Genel Bir Bakis Dilbilim ss 251 261 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2021 Suna Timur AGILDERE 2004 Du Lecteur Modele Au Traducteur Interpretation Et Recreation Des Implicites PDF Dilbilim 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Mayis 2021 Hasan ANAMUR 2006 Anlam Anlatim Ve Yazinsal Ceviride Algilama Anlamlama Yeniden Anlatim Sorunsali Ile Bir Ornekleme Dilbilim 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2021 KARADARG TELLIOGLU 2015 Ceviribilimde Yeni Evrenselcilik Meslek Etiginin Yukselisi Rumelide Dil ve Edebiyat Arastirmalari Dergisi Sueda OZBENT 2013 Sozluksel alan teorisi ve ceviri Diyalog Interkulturelle Zeitschrift Fur Germanistik 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2021 AKALIN GUNDOGDU 2010 Akademik Ceviri Egitiminin Temel Ilkeleri Uzerine Dusunceler Uygulanan Ders Izlenceleri Baglaminda Hedefler ve Beklentiler Mersin Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2021 16 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarEuropean Union of Associations of Translation Companies11 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde UNESCO Clearing House for Literary Translation UNESCO Yazin cevirisi veritabani11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ceviri Wiki Wikia uzerinde Avrupa Kitap Cevirmenleri Birlikleri Konseyi CEATL 18 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Universite Mutercim Tercumanlik Bolumleri Uluslararasi Konferansi CIUTI 3 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Association Internationale des Interpretes de Conference International Association of Conference Interpreters Uluslararasi Konferans Cevirmenleri Birligi11 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Association of Conference Translators Uluslararasi Yazili Konferans Cevirmenleri Birligi12 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Federation of Translators Uluslararasi Cevirmenler Federasyonu31 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Globalization and Localization Association Kuresellestirme ve Yerellestirme Birligi31 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Localization Industry Standards Association Yerellestirme Sanayi Standartlar Birligi3 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde