Çuvaşistan veya Çuvaş Cumhuriyeti (Çuvaşça: Чăваш Республики, Çävaş Respubliki, چأۋاش رەسپوپلېكې), (Rusça: Чувашская Республика, Чувашия), Rusya'nın içinde yer alan federe cumhuriyettir. Cumhuriyetin adını aldığı Çuvaşlar, Türk halklarından biridir. Çuvaşistan, Rusya’nın orta kesiminde yer alır ve Haziran 1920’de kurulmuştur. Yüzölçümü 18.300 km²'dir. Nüfusu yaklaşık 1.350.000'dir. Başkenti Çeboksarı'dır.
Çuvaşistan Чувашская Республика Чăваш Республики | |||||
| |||||
Milli Marş: | |||||
Konum | |||||
Çuvaşistan | |||||
Yönetim | |||||
Ülke: | Rusya | ||||
Federâl Bölge: | Volga | ||||
Ekonomik Bölge: | |||||
Başkent: | Çeboksarı | ||||
Cumhurbaşkanı: | Oleg Nikolayev | ||||
Genel bilgiler | |||||
Yüzölçüm: | 18.300 km² (7.066 sq mi) | ||||
- Rusya içinde: | 74. | ||||
Nüfus: | 1.250.000 (06/2009) | ||||
- Rusya içinde: | 35. | ||||
- Yoğunluk: | 68 /km² (177 /sq mi) | ||||
Diğer bilgiler | |||||
Dili: | Çuvaşça, Rusça | ||||
Kuruluş tarihi: | 24 Haziran 1920 | ||||
Kodu: | 96 | ||||
ISO 3166-2:RU: | RU-CU | ||||
Resmî İnternet sayfası: | http://www.cap.ru |
Çuvaşların, 10.-16. yüzyıllarda eski Türk boylarının (İdil Bulgar'nın) karışmasından meydana geldikleri yazılmıştır. Ayrıca Çuvaşların Suvar ya da Suvaz adlı Türk adından geldiği de öne sürülmektedir. Çuvaşların %15'i Başkurt ve Tatar bölgesindedir.
Çuvaşların yaşadığı bölge 16. yüzyılda Rusların eline geçmiş, bölgede 1920'de özerk yönetim birimi oluşmuş, Nisan 1925'te de özerk Cumhuriyet haline gelmiştir. SSCB'nin dağılmasından sonra da (1991) Çuvaşistan Özerk Cumhuriyeti adını almıştır.
Çuvaşlar Orta Volga bölgesinde, kapalı bir toplum olarak yaşarlar. Cumhuriyetin yüzölçümü 18.300 km² dir. Ülkenin üçte biri ormanlarla kaplıdır. Çuvaşistan'nın ülke nüfusu 1.500.000'dir. Nüfusun %60'ı şehirlerde yaşamaktadır.
Bu nüfusa, Rusya'ya bağlı diğer federasyon ülkelerinde yaşayan çuvaşlar da eklenirse, tüm Rusya Federasyonlarındaki Çuvaş halkının nüfusu 2.500.000 civarındadır.
Zaman dilimi
Çuvaşistan Moskova Zaman Dilimindedir. (MSK/MSD). UTC'e göre saat farkı +0300 (MSK)/+0400 (MSD). Türkiye -0300
Coğrafya
Çuvaş Cumhuriyeti, Avrupa Rusya'nın merkezinde, ekonomik bölgesinin kalbinde, çoğunlukla Volga Nehri'nin batısında, Volga Yaylası'nda yer almaktadır. Kuzeyde Mari El Cumhuriyeti, batıda Nizhny Novgorod Oblastı, güneybatıda Mordovya Cumhuriyeti, güneyde Ulyanovsk Oblastı ve Doğu ve güneydoğuda Tataristan Cumhuriyeti ile sınırlanmıştır. Cumhuriyette iki binden fazla nehir —en önemlileri Volga, sura ve Tsivil—ve dört yüz göl vardır. Volga Nehri Vadisi rezervuarlarının bir kısmı Cumhuriyetin kuzeyindedir ve Sura Nehri, Cumhuriyetin Batı sınırı boyunca Volga'ya doğru akar.
İklim ılıman karasal olup, ortalama sıcaklıklar Ocak ayında -13 °C (9 °F) ile Temmuz ayında +19 °C (66 °F) arasında değişmektedir. Yıllık yağış 450 ila 700 milimetre arasında değişir, ancak her yıl eşit değildir. Doğal kaynaklar arasında alçı, kum, kil, sapropel yatakları, fosforit ve turba bulunur. Petrol ve doğal gaz yatakları vardır, ancak bunların çıkarılması henüz ticari olarak takip edilmemiştir. Ormanlar, çoğunlukla Sura Nehri boyunca güneyde, arazinin yaklaşık %30'unu kaplar.
İdari bölümler
Ekonomi
Çuvaş Cumhuriyeti, Orta Volga bölgesindeki en kalabalık ve en verimli ülkedir. Verimli toprakları üzerinde yaprak döken ormanlıklar vardır. Tarımda, buğday ve şeker pancarı, domuz ve sığırlar, tüm bölge için tipik olan çavdar, yulaf, arpa ve süt sığırlarından daha önemli hale gelmiştir. Çuvaş ekonomisi sanayi ve tarıma dayalıdır. Sanayi kolunda makine, dokuma, elektrik, alkol, kâğıt, kereste, kimyadır. Çuvaşistan'da yaklaşık 300 sanayi kuruluşu bulunmaktadır.
Cumhuriyet, Rusya'nın şerbetçi otu yetiştirme merkezidir ve uzun süredir bira demleme tarihi ile ülke çapında ünlüdür. Aynı zamanda, özellikle güç iletimi ve kontrol sistemleri alanında elektrik mühendisliği için önemli bir merkezdir. Diğer önde gelen endüstriler metal işleme, elektrik üretimi ve kimyasal üretimdir. Shumerlin'de büyük ahşap işleme tesisleri de bulunmaktadır. Bölgedeki en büyük şirketler arasında Khimprom Novocheboksarsk (2017'de 164,55 milyon dolar gelir), Accond (şekerleme üreticisi, 152,55 milyon dolar), Cheboksary Enstrüman Yapma Tesisi (142,27 milyon dolar), NPP EKRA (enerji mühendisliği, 101,13 milyon dolar) bulunuyor.
Din
Çuvaş Türkleri çoğunlukla Ortodoks Hristiyandır. 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre Çuvaşistan nüfusunun %54,7'si Rus Ortodoks Kilisesi'ne, %4'ü herhangi bir kiliseye veya Rus Ortodoks kilisesi üyesi olmayan Ortodoks Hristiyanlığa, %3'ü İslâm'a (çoğunluğu Tatarlar), %3'ü herhangi bir oluşuma bağlı olmayan Hristiyanlardan ve %1'i ise yerel inançlara bağlı insanlardan oluşuyor. Buna ek olarak nüfusun %24'ü "spiritüal fakat belirli bir dine bağlı değil", %1'i ateist ve %2,3'ü diğer dinleri takip ediyor ya da soruya yanıt vermiyor.
Çuvaşistan'daki okul çocukları için din eğitimi zorunludur. Öğrencilerin yaklaşık %76,9'u Ortodoks Araştırmaları'na, %16,0'ı Laik Araştırmalar'a, %15,7'si Dünya Dinleri Araştırmaları'na ve %1,4'ü ise İslâm Araştırmaları'na kayıtlıdır.
Eğitim
İlk olarak 1872'de Çuvaşça yapılmıştır.[] Çuvaşlarda eğitim düzeyi diğer cumhuriyetlerde olduğu gibi yüksektir.
24 anaokulunda 22.000 öğrenci, 702 ortaokulda 280.000 öğrenci, 3 üniversitede 19.000 öğrenci bulunmakta olup eğitim Çuvaşça ile yapılmaktadır. Halkın %77'si Çuvaşçayı kullanmaktadır. Ayrıca Çuvaşistan'da 801 kütüphane, 1200 kulüp bulunurken yılda 3 milyon kitap basılmakta ve 30 gazete çıkarılmaktadır.
Ulaştırma
Cumhuriyetteki ulaşım ağı, Rusya'nın en gelişmişlerinden biridir. Cumhuriyetin yollar, demiryolları, su yolları ve havaalanları sistemi, bölgeyi Rusya içinde ve dışında başkalarıyla bağlar. Demiryollarırı ve karayolları Moskova, Gorki, Kazan, Ulyanovsk ve başkent Çeboksarı ile bağlantılıdır.
Kaynakça
- ^ "Putin dismissed the head of Chuvashia, Mikhail Ignatiev, in connection with a loss of confidence". NewsRU (in Russian). January 29, 2020. Retrieved January 29, 2020.
- ^ Федеральная служба государственной статистики (Federal State Statistics Service) (May 21, 2004). "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации (Territory, Number of Districts, Inhabited Localities, and Rural Administration by Federal Subjects of the Russian Federation)". Всероссийская перепись населения 2002 года (All-Russia Population Census of 2002) (in Russian). Federal State Statistics Service. Retrieved November 1, 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ Steven Brown and Olin Lagon (June 2001). "Economic Overview of the Republic of Chuvashia". United States Peace Corps Business Development Volunteers in Chuvashia. Archived from the original on July 4, 2005. Retrieved August 9, 2008.
- ^ Steven Brown and Olin Lagon (Haziran 2001). . United States Peace Corps Business Development Volunteers in Chuvashia. 4 Temmuz 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" Выписки ЕГРЮЛ и ЕГРИП, проверка контрагентов, ИНН и КПП организаций, реквизиты ИП и ООО. СБИС (Rusça). 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
- ^ a b c "Arena: Atlas of Religions and Nationalities in Russia" 6 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Sreda, 2012.
- ^ 2012 Arena Atlas Religion Maps 20 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. "Ogonek", № 34 (5243), 27/08/2012. Retrieved 21/04/2017..
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.
Wikimedia Commons'ta Çuvaşistan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cuvasistan veya Cuvas Cumhuriyeti Cuvasca Chăvash Respubliki Cavas Respubliki چأۋاش رەسپوپلېكې Rusca Chuvashskaya Respublika Chuvashiya Rusya nin icinde yer alan federe cumhuriyettir Cumhuriyetin adini aldigi Cuvaslar Turk halklarindan biridir Cuvasistan Rusya nin orta kesiminde yer alir ve Haziran 1920 de kurulmustur Yuzolcumu 18 300 km dir Nufusu yaklasik 1 350 000 dir Baskenti Ceboksari dir Cuvasistan Chuvashskaya Respublika Chăvash RespublikiBayrak ArmaMilli Mars KonumCuvasistanCuvasistanYonetimUlke RusyaFederal Bolge VolgaEkonomik Bolge Baskent CeboksariCumhurbaskani Oleg NikolayevGenel bilgilerYuzolcum 18 300 km 7 066 sq mi Rusya icinde 74 Nufus 1 250 000 06 2009 Rusya icinde 35 Yogunluk 68 km 177 sq mi Diger bilgilerDili Cuvasca RuscaKurulus tarihi 24 Haziran 1920Kodu 96ISO 3166 2 RU RU CUResmi Internet sayfasi http www cap ru Cuvaslarin 10 16 yuzyillarda eski Turk boylarinin Idil Bulgar nin karismasindan meydana geldikleri yazilmistir Ayrica Cuvaslarin Suvar ya da Suvaz adli Turk adindan geldigi de one surulmektedir Cuvaslarin 15 i Baskurt ve Tatar bolgesindedir Cuvaslarin yasadigi bolge 16 yuzyilda Ruslarin eline gecmis bolgede 1920 de ozerk yonetim birimi olusmus Nisan 1925 te de ozerk Cumhuriyet haline gelmistir SSCB nin dagilmasindan sonra da 1991 Cuvasistan Ozerk Cumhuriyeti adini almistir Cuvaslar Orta Volga bolgesinde kapali bir toplum olarak yasarlar Cumhuriyetin yuzolcumu 18 300 km dir Ulkenin ucte biri ormanlarla kaplidir Cuvasistan nin ulke nufusu 1 500 000 dir Nufusun 60 i sehirlerde yasamaktadir Bu nufusa Rusya ya bagli diger federasyon ulkelerinde yasayan cuvaslar da eklenirse tum Rusya Federasyonlarindaki Cuvas halkinin nufusu 2 500 000 civarindadir Zaman dilimi Cuvasistan Moskova Zaman Dilimindedir MSK MSD UTC e gore saat farki 0300 MSK 0400 MSD Turkiye 0300CografyaCuvas Cumhuriyeti Avrupa Rusya nin merkezinde ekonomik bolgesinin kalbinde cogunlukla Volga Nehri nin batisinda Volga Yaylasi nda yer almaktadir Kuzeyde Mari El Cumhuriyeti batida Nizhny Novgorod Oblasti guneybatida Mordovya Cumhuriyeti guneyde Ulyanovsk Oblasti ve Dogu ve guneydoguda Tataristan Cumhuriyeti ile sinirlanmistir Cumhuriyette iki binden fazla nehir en onemlileri Volga sura ve Tsivil ve dort yuz gol vardir Volga Nehri Vadisi rezervuarlarinin bir kismi Cumhuriyetin kuzeyindedir ve Sura Nehri Cumhuriyetin Bati siniri boyunca Volga ya dogru akar Iklim iliman karasal olup ortalama sicakliklar Ocak ayinda 13 C 9 F ile Temmuz ayinda 19 C 66 F arasinda degismektedir Yillik yagis 450 ila 700 milimetre arasinda degisir ancak her yil esit degildir Dogal kaynaklar arasinda alci kum kil sapropel yataklari fosforit ve turba bulunur Petrol ve dogal gaz yataklari vardir ancak bunlarin cikarilmasi henuz ticari olarak takip edilmemistir Ormanlar cogunlukla Sura Nehri boyunca guneyde arazinin yaklasik 30 unu kaplar Idari bolumlerCuvas Cumhuriyeti Hukumet Evi 1996 2011Mesih in Dirilisi KilisesiEn eski eczaneEkonomiCuvas Cumhuriyeti Orta Volga bolgesindeki en kalabalik ve en verimli ulkedir Verimli topraklari uzerinde yaprak doken ormanliklar vardir Tarimda bugday ve seker pancari domuz ve sigirlar tum bolge icin tipik olan cavdar yulaf arpa ve sut sigirlarindan daha onemli hale gelmistir Cuvas ekonomisi sanayi ve tarima dayalidir Sanayi kolunda makine dokuma elektrik alkol kagit kereste kimyadir Cuvasistan da yaklasik 300 sanayi kurulusu bulunmaktadir Cumhuriyet Rusya nin serbetci otu yetistirme merkezidir ve uzun suredir bira demleme tarihi ile ulke capinda unludur Ayni zamanda ozellikle guc iletimi ve kontrol sistemleri alaninda elektrik muhendisligi icin onemli bir merkezdir Diger onde gelen endustriler metal isleme elektrik uretimi ve kimyasal uretimdir Shumerlin de buyuk ahsap isleme tesisleri de bulunmaktadir Bolgedeki en buyuk sirketler arasinda Khimprom Novocheboksarsk 2017 de 164 55 milyon dolar gelir Accond sekerleme ureticisi 152 55 milyon dolar Cheboksary Enstruman Yapma Tesisi 142 27 milyon dolar NPP EKRA enerji muhendisligi 101 13 milyon dolar bulunuyor Din2012 itibariyla Cuvasistan da din Sreda Arena Atlas Rus Ortodoks 54 7Diger Ortodoks 4 2Diger 2 7Islam 3 5Slav neopaganizmi ve diger yerel inanclar 1 2Spiritual fakat dindar degil 24 2Ateizm ve dinsizlik 7 7Digerleri ve aciklamayanlar 1 8 Cuvas Turkleri cogunlukla Ortodoks Hristiyandir 2012 yilinda yapilan bir arastirmaya gore Cuvasistan nufusunun 54 7 si Rus Ortodoks Kilisesi ne 4 u herhangi bir kiliseye veya Rus Ortodoks kilisesi uyesi olmayan Ortodoks Hristiyanliga 3 u Islam a cogunlugu Tatarlar 3 u herhangi bir olusuma bagli olmayan Hristiyanlardan ve 1 i ise yerel inanclara bagli insanlardan olusuyor Buna ek olarak nufusun 24 u spiritual fakat belirli bir dine bagli degil 1 i ateist ve 2 3 u diger dinleri takip ediyor ya da soruya yanit vermiyor Cuvasistan daki okul cocuklari icin din egitimi zorunludur Ogrencilerin yaklasik 76 9 u Ortodoks Arastirmalari na 16 0 i Laik Arastirmalar a 15 7 si Dunya Dinleri Arastirmalari na ve 1 4 u ise Islam Arastirmalari na kayitlidir EgitimIlk olarak 1872 de Cuvasca yapilmistir kaynak belirtilmeli Cuvaslarda egitim duzeyi diger cumhuriyetlerde oldugu gibi yuksektir 24 anaokulunda 22 000 ogrenci 702 ortaokulda 280 000 ogrenci 3 universitede 19 000 ogrenci bulunmakta olup egitim Cuvasca ile yapilmaktadir Halkin 77 si Cuvascayi kullanmaktadir Ayrica Cuvasistan da 801 kutuphane 1200 kulup bulunurken yilda 3 milyon kitap basilmakta ve 30 gazete cikarilmaktadir UlastirmaCumhuriyetteki ulasim agi Rusya nin en gelismislerinden biridir Cumhuriyetin yollar demiryollari su yollari ve havaalanlari sistemi bolgeyi Rusya icinde ve disinda baskalariyla baglar Demiryollariri ve karayollari Moskova Gorki Kazan Ulyanovsk ve baskent Ceboksari ile baglantilidir Kaynakca Putin dismissed the head of Chuvashia Mikhail Ignatiev in connection with a loss of confidence NewsRU in Russian January 29 2020 Retrieved January 29 2020 Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki Federal State Statistics Service May 21 2004 Territoriya chislo rajonov naselyonnyh punktov i selskih administracij po subektam Rossijskoj Federacii Territory Number of Districts Inhabited Localities and Rural Administration by Federal Subjects of the Russian Federation Vserossijskaya perepis naseleniya 2002 goda All Russia Population Census of 2002 in Russian Federal State Statistics Service Retrieved November 1 2011 Arsivlenmis kopya 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2021 Steven Brown and Olin Lagon June 2001 Economic Overview of the Republic of Chuvashia United States Peace Corps Business Development Volunteers in Chuvashia Archived from the original on July 4 2005 Retrieved August 9 2008 Steven Brown and Olin Lagon Haziran 2001 United States Peace Corps Business Development Volunteers in Chuvashia 4 Temmuz 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2008 Arsivlenmis kopya Vypiski EGRYuL i EGRIP proverka kontragentov INN i KPP organizacij rekvizity IP i OOO SBIS Rusca 21 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2018 a b c Arena Atlas of Religions and Nationalities in Russia 6 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sreda 2012 2012 Arena Atlas Religion Maps 20 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ogonek 34 5243 27 08 2012 Retrieved 21 04 2017 Arsivlenmis kopya 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2020 Wikimedia Commons ta Cuvasistan ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir