Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1994 San Marino Grand Prix (resmî adıyla 14° Gran Premio di San Marino), 1 Mayıs 1994 tarihinde İtalya'nın Imola şehrinde Autodromo Enzo e Dino Ferrari pistinde düzenlenen Formula 1 yarışıdır. San Marino yarışı, 1994 Formula 1 sezonunun toplamda üçüncü ve Avrupa kıtasındaki ilk yarışıydı. Yarış haftasında Avusturyalı pilot Roland Ratzenberger ve 3 kez dünya şampiyonu olan Brezilyalı pilot Ayrton Senna kaza yapıp hayatlarını kaybettiler. İngiliz televizyon kanalı BBC spikeri Murray Walker bu yarışı "Bir Grand Prix için en kara günlerden biriydi, bunu hatırlayabiliyorum." şeklinde tanımladı.
| Yarış ayrıntıları | ||
|---|---|---|
| 16 yarışlık 1994 Formula 1 sezonunun 3. yarışı | ||
 | ||
| Tarih | 1 Mayıs 1994 | |
| Resmî ad | 14° Gran Premio di San Marino | |
| Yer | Autodromo Enzo e Dino Ferrari Imola, Emilia-Romagna, İtalya | |
| Pist | Sürekli yarış merkezi 3,065 mil / 4,933 km | |
| Yarışılan mesafe | 58 tur, 191,12 mil / 307,547 km | |
| Planlanan mesafe | 58 tur, 177,77 mil / 286,114 km | |
| Hava | Güneşli | |
| Pol | ||
| Pilot |  Ayrton Senna | Williams-Renault |
| Zamanı | 1:21.548 | |
| En hızlı tur | ||
| Pilot |  Damon Hill | Williams-Renault |
| Zamanı | 1:24.335 (58 turluk yarışın 10. turunda) | |
| Podyum | ||
| Birinci |  Michael Schumacher | Benetton-Ford |
| İkinci |  Nicola Larini | Ferrari |
| Üçüncü |  Mika Häkkinen | McLaren-Peugeot |
Yarışı Michael Schumacher birinci olarak tamamladı. Kupa töreninin sonunda yapılan basın toplantısı esnasında konuşan Schumacher "Kendimi ne memnun ne de mutlu hissedebildim." şeklindeki açıklamasıyla, yarışta yaşanan kazadan dolayı duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Nicola Larini kariyerindeki ilk Formula 1 puanını alarak, podyumda ikinci sırada kendine yer buldu. Fin pilot Mika Häkkinen ise yarışı üçüncü sırada tamamladı.
Yarış haftasında yaşanan kazalar yetkilileri, motor sporlarında sürekli olarak artan kazalar hakkında güvenlik önlemleri almaya itti. Grand Prix Sürücüler Birliği 12 yıl sonra yeniden kuruldu, Formula 1 araçlarında ve pistlerinde önemli değişikliklere gidildi. Yarıştan sonra birçok kural yeniden ele alındı ve Bahreyn Uluslararası Pisti gibi büyük kaçış alanları ile araçların bariyerlere çarpmadan önce yavaşlamasının sağlandığı yeni pistler inşa edildi. HANS sistemi (Kafa ve Boyun Destek Sistemi) adı verilen destek sistemleriyle sürücülerin başından darbe almasının engellenmesi amaçlandı.
San Marino'da hayatını kaybeden Senna, yaklaşık 500.000 kişinin katıldığı devlet töreni ile ülkesi Brezilya'da toprağa verildi. İtalyan savcılar altı kişi hakkında Ayrton Senna'nın ölümü ile ilgili olarak adam öldürmek suçundan dava açtı; fakat sonraları bu kişilerin beraatine karar verildi. Toplam 11 yıldan uzun süren temyiz süreci sonucunda, verilen beraat kararı onaylandı.
Yarış raporu
Sıralama turları
Cuma
Pilotların yarışa başlayacakları sıralamayı belirleyecek turların 29 Nisan Cuma günü yapılan bölümündeJordan pilotu Rubens Barrichello Variante Bassa virajında 225 km/sa (140 mil/sa) süratle, pisti sınırlayan bordürlere (kerb) çarpınca, otomobili havalandı. Araç, yere düşene kadar, havada birkaç kez takla attı. Brezilyalı pilot, lastik bariyerlerin üstüne düşen araçtan bilinci kapalı olarak çıkarıldı. Sağlık ekiplerinin olay yerinde müdahalesinin ardından hastaneye kaldırıldı. Barichello bir sonraki gün piste dönse de burnundaki kırık ve kolundaki alçı yarışmasına engeldi. Kazadan on yıl sonra, San Marino'da Williams-Renault takımıyla yer alan Damon Hill o anki duygularını "Hepimiz içimizdeki sesi dinlemeyerek yarışa devam ettik; kendimizi araçlarımızın tank gibi sağlam olduğuna, ufak sorunlar olsa da önemli bir şey olmayacağına inandırdık" şeklinde dile getirdi.
Cumartesi
Sıralama turlarının bitimine yirmi dakika kala, Simtek ile yarışan Roland Ratzenberger Villeneuve virajını alamadı; neredeyse dik açıyla karşı bölümdeki beton bariyerlerle çarpan pilot ağır yaralandı. Aracın sürücü bölümü zarar görmemiş olsa da, çarpmanın etkisi bazal kafatası kırığına neden oldu. Formula 1'de ilk sezonunu geçiren Ratzenberger'in, kazadan bir önceki turda Acque Minerali şikanında bordürlerden geçince, aracının ön kanadı hasar görmüştü. Olayın arkasından Avusturyalı pilot pite girmek yerine turuna devam etti. 306 km/sa (190 mil/sa) hıza ulaşan aracın (ön kanadındaki) bu problem, pilotun kontrolü kaybetmesine yol açtı.
Doktorlar Ratzenberger'e müdahale ederken sıralama turları durduruldu. Yaklaşık 25 dakika sonra mücadele yeniden başladı ancak Williams ve Benetton'un da içinde olduğu takımlar sıralamalara devam etmedi. Olayların ardından hastaneden yapılan açıklamada Ratzenberger'in kazadaki yaralanmalara bağlı olarak hayatını kaybettiği duyuruldu. Böylece Riccardo Paletti'nin 1982 Kanada Grand Prix'teki kazasından sonra, ilk kez ölümlü bir yarış haftası yaşandı. Elio de Angelis'in Paul Ricard Pisti'nde Brabham'la yaptığı test sürüşlerinde ölümünün üzerinden ise sekiz yıl geçmişti. O dönemde Formula 1 pist sağlık ekibinin başında olan Profesör Sid Watkins anılarında Ayrton Senna'nın, ölüm haberine tepkisini "Ayrton yıkılmıştı ve omuzumda ağladı." şeklinde aktardı. Watkins "Daha ne yapman lazım? Üç defa şampiyon oldun, açık farkla en hızlı sürücüsün. Hadi burada bırak ve balık tutmaya gidelim" diyerek Senna'yı yarışmamaya ikna etmeye çalıştığını; ancak onun "Sid, bizim kontrolümüzde olmayan şeyler var. Yarışı bırakamam, devam etmeliyim." şelinde karşılık verdiğini yazdı.
Senna sıralamalarda, şampiyona lideri Michael Schumacher'in önünde yer almayı başararak, pol pozisyonunun sahibi oldu. Gerhard Berger üçüncülüğü ve Senna'nın takım arkadaşı Damon Hill dördüncü sırayı aldı. Ratzenberger'in kaza yapmadan önce yaptığı derece ise yarışa 26. sırada başlamasına imkân tanıyordu.
Yarış
İlk başlangıç
Yarışın başlamasıyla birlikte motoru çalışmayan Benetton sürücüsü J.J. Lehto pist üzerinde kaldı. Arka bölümden kalkan Pedro Lamy, görüş açışı diğer araçlar tarafından kapatılınca, Lehto'nun Benetton'unu göremeyerek arkadan çarptı. Çarpışmanın etkisiyle aracın lastikleri ve gövdeden parçalar koptu; seyircileri koruyan güvenlik bariyerini aşan bu cisimler dokuz kişide küçük yaralanmalara sebep oldu. Kazanın ardından güvenlik aracı piste girdi. Geçişlerin yasak olduğu güvenlik aracının pilotların önünde yer aldığı bu bölüm, pilotlar düşük hızda seyrettiğinden lastik sıcaklıklarının düşmesine yol açtı. Yarıştan önce pilotların basın toplantısında, Senna ve Gerhard Berger 1993 sezonunda Formula 1'e tekrar giren güvenlik aracının, lastiklerin sıcaklığını koruyacak hızla gitmediği için kaygılarını dile getirmişti. Daha sonra parkurun temizlendiği uyarısıyla güvenlik aracı pistten çıktı ve mücadele yeniden başladı. İki tur sonra, Michael Schumacher'in önünde yer alan Senna'nın aracı, Tamburello virajında yoldan çıktı; hızı 306 km/sa (190 mil/sa)'ten 211 km/sa (131 mil/sa)'e kadar düşen Senna beton duvara çarparak durabildi.
Yerel saatle 14:17'de gerçekleşen kazadan sonra yarışan durduğunu gösteren kırmızı bayraklar sallandı ve Senna'nın tedavisi için, Sid Watkins olay yerine geldi. Bir yarışta kırmızı bayraklar sallandığında araçların yavaşlaması, pit alanına dönmesi ve yeni uyarıya kadar beklemesi gerekiyordu. Bu sağlık ekipleri ve diğer pist görevlilerinin kaza alanına rahat ulaşması ve güvenli bir şekilde çalışmalarını sağlıyordu. Senna'nın kazasında yaklaşık on dakika sonra Larrousse takımı yanlışlıkla pilotlarından Érik Comas'a, yarış hâlen kırmızı bayraklarla durdurulmuş durumdayken, piste çıkış izni verdi. Görevliler neredeyse son sürat kaza bölgesine yaklaşan sürücüyü durdurmak için öfkeyle müdahale etti. Eurosport yorumcusu John Watson durumu "Şu ana kadar hayatımda gördüğüm en saçma şey" sözleriyle aktardı. Hiçbir kişiye veya araca çarpmayan Comas, kazayı gördükten sonra yarış alanını terk etti. Senna'nın tedavisi sırasında gösterilen (ana yayıncı RAI tarafından) sahneler durumu çok canlı olarak gösterince, BBC kendi kamerasını pit alanına çevirmeyi tercih etti. BBC yorumcusu Murray Walker sıkça, dünyaya canlı yayınlanan bu görüntüleri kesmeye çalışırken, bir yandan da izleyenlere aktarmak zorunda olmanın ne kadar üzücü olduğunu belirtti. Hurdaya dönen Williams'tan çıkarılan Senna havayolu ile Bologna yakınlarındaki Maggiore Hastanesi'ne kaldırıldı. Kazadan 37 dakika sonra, yerel zaman ile 14:55'te, yarış yeniden başladı.
İkinci başlangıç
Yeniden başlayan mücadelede sonuç, durdurulan ilk yarış ve sonraki ikinci yarışın toplamına göre belirlenecekti. Başlangıçtan sonra liderliği alan Gerhard Berger olsa da, kazayla kesilen ilk bölümde Berger'den önde olan Schumacher, toplamda da birinci durumdaydı. Alman pilot 12. turda yarışta ilk sırayı ele geçirdi; bundan dört tur sonra aracında kontrol problemi yaşayan Berger yarış dışı kaldı. Daha sonra Schumacher pite girince geçici olarak yerini Larini aldı ancak onun da pite girmesiyle sıralama eski haline döndü.
Bitime on tur kala, Minardi sürücüsü Michele Alboreto pit alanını terkederken kopan arka lastiği, iki Ferrari ve bir Lotus mekanik çalışanına çarptı; bu kişiler tedavi için hastaneye götürüldü.
Michael Schumacher, Nicola Larini ve Mika Häkkinen'in önünde yarışı kazanarak 1994 Formula 1 sezonunda yapılan 3. yarışta alınabilecek en fazla puan olan 30'a ulaştı. Larini ise kariyerinde ilk kez podyuma çıktı; San Marino ayrıca pilotun kariyerinde puan kazandığı iki yarıştan biri oldu. Ödül töreninde Ayrton Senna ve Roland Ratzenberger için şampanyalarla kutlama yapılmadı.
Yarış sonrası
Schumacher'in yarışı tamamlamasından iki saat yirmi dakika sonra, yerel saat ile 18:40'ta, Dr. Maria Teresa Fiandri Ayrton Senna'nın öldüğünü açıkladı. Senna'nın resmî ölüm saati 14:17 olarak duyuruldu; bu da sürücünün kaza anında hayatını kaybettiğini gösteriyordu. Yapılan otopside ölüme, aracın süspansiyonundan bir parçanın sürücünün kaskı ve kafatasını geçerek verdiği zararın yol açtığı tespit edildi.
1981'de yapılan 1994 Imola parkuru bir daha Formula 1 yarışlarına ev sahipliği yapamadı. Pistte yarıştan sonra büyük değişiklikler yapılmıştı. Bunlar arasında Gerhard Berger (1989), Nelson Piquet (1987) ve son olarak Ayrton Senna kazalarının yaşandığı, hızlı dönüşten sonra yavaş şikandan oluşan Tamburello virajı da bulunmaktaydı. Bunun yanında FIA Formula 1 aracının özelliklerini belirleyen kurallarını yeniden yapılandırdı; 1995'te tüm takımlara 1994 sezonundaki araçlardan tamamen farklı yeni otomobiller tasarlamaları zorunluluğu getirildi. Yarış sabahı Senna ve Berger'in dillendirdiği endişeler, Grand Prix Sürücüler Birliği'ni (GPDA) bir sonraki yarış olan Monako Grand Prix'te yeniden oluşuma yöneltti. İlk olarak 1961'de kurulan GPDA, 1982 yılında dağılmıştı. Imola'daki kazaların ardından tekrar ortaya çıkışın amacı, standartların yükseltilmesi için sürücülerin fikirlerinin ortaya konmasına imkân tanımaktı. 1994 Monako Grand Prix'te başlama çizgisindeki ilk iki yer Brezilya ve Avusturya bayraklarının renkleriyle boyandı ve hayatın kaybeden iki pilotun anısına boş bırakıldı. Williams ve Simtek takımları Monako'ya tek araçla katıldı. Ayrıca yarış öncesi bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
Senna için 5 Mayıs 1994'te Brezilya'nın São Paulo kentinde devlet töreni düzenlendi. Yaklaşık 500.000 kişi caddelerde tabutun geçişini takip etti. Senna'nın rakiplerinden Alain Prost, tabutunu taşıyanlar arasındaydı. Formula 1 çevrelerinin büyük bölümü cenazeye katılırken, Formula 1'in yönetim teşkilatı FIA'nın başkanı Max Mosley ise 7 Mayıs 1994'te Avusturya'nın Salzburg kentinde Ratzenberger için yapılan törene katıldı. 10 yıl sonraki bir basın toplantısında Mosley "Ben onun törenine gittim çünkü herkes Senna'nın cenazesine katıldı. Oraya da birilerinin gitmesinin önemli olduğunu düşündüm." diye açıklamıştı.
Ekim 1996'da FIA, McLaren ve Mercedes-Benz ile işbirliği yaparak, sürücülerin kafalarına gelebilecek etkileri sınırlamak için araştırmalara başladı. Mercedes HANS (Kafa ve Boyun Desteği) sisteminin üreticileriyle, Formula 1'e uyarlama için bağlantıya geçti. HANS, ilk olarak 1991'de, kazalarda kafa ile boyunu koruyarak, Ratzenberger'in ölümüne yol açan bazal kafatası kırıklarını engellemek üzere üretilmişti. İlk testleri başarılı olan sistem için 2000 San Marino Grand Prix'inde sunulan son raporda HANS kullanımının tavsiye edildiği açıklandı. 2001 sezonunun başından itibaren ise kullanım zorunlu hale geldi.
2000 İtalya Grand Prix ve 2001 Avustralya Grand Prix'te kazaların direkt etkisiyle hayatını kaybeden pist görevlileri olsa da, Senna hâlen bir Formula 1 kazasında Jules Bianchi'den önce ölen son sürücüdür.
Yargılama
İtalyan savcılar Senna'nın ölümü ile ilişkili olarak altı kişi hakkında yasal işlem başlattı. Bu isimler Williams takımından Frank Williams, Patrick Head ve Adrian Newey; Autodromo Enzo e Dino Ferrari pistinin sahiplerini temsilen Fedrico Bendinelli; pist direktörü Giorgio Poggi ve yarış direktörü Roland Bruynseraede'ydi. 16 Aralık 1997'deki mahkeme kararı bu altı kişinin, ölüme sebebiyet suçlamasından, beraatine hükmetti. Mahkemede pilotun ölüm sebebi, aracın ön bölümünde yapılan değişiklik olarak belirtildi. Aracın bu kısmı Senna'nın isteğiyle parçalanmış ve daha rahat edebileceği şekilde kaynaklanmıştı.
Mahkeme kararının ardından, savcı Patrick Head ve Adrian Newey için temyize başvurdu. 22 Kasım 1999'da ortaya çıkan yeni bir kanıt olmadığı için yapılan başvuru reddedildi. İtalyan Ceza Kanunu'nun 530. maddesi gereğince suçlamalar "oluşmamış fiil" olarak nitelendi. Bu karar Ocak 2003'te İtalyan Yargıtayı tarafından 530. maddenin yanlış yorumlandığına hükmedilerek bozuldu ve yeniden yargılama istendi. Son olarak 27 Mayıs 2005 tarihinde Head ve Newey suçsuz bulundu.
Sonuçlar
Sıralama turları
| Sıra | No | Sürücü | Marka | S1 Zamanı | S2 Zamanı | Fark |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 |  Ayrton Senna | Williams-Renault | 1:21.548 | Zaman yok | — |
| 2 | 5 |  Michael Schumacher | Benetton-Ford | 1:22.015 | 1:21.885 | +0.337 |
| 3 | 28 |  Gerhard Berger | Ferrari | 1:22.113 | 1:22.226 | +0.565 |
| 4 | 0 |  Damon Hill | Williams-Renault | 1:23.199 | 1:22.168 | +0.620 |
| 5 | 6 |  JJ Lehto | Benetton-Ford | 1:22.717 | 1:24.029 | +1.169 |
| 6 | 27 |  Nicola Larini | Ferrari | 1:22.841 | 1:23.006 | +1.293 |
| 7 | 30 | Heinz-Harald Frentzen | Sauber-Mercedes | 1:23.119 | Zaman yok | +1.571 |
| 8 | 7 | Mika Häkkinen | McLaren-Peugeot | 1:23.611 | 1:23.140 | +1.592 |
| 9 | 3 |  Ukyo Katayama | Tyrrell-Yamaha | 1:24.000 | 1:23.322 | +1.774 |
| 10 | 29 | Karl Wendlinger | Sauber-Mercedes | 1:23.788 | 1:23.347 | +1.799 |
| 11 | 10 | Gianni Morbidelli | Footwork-Ford | 1:23.663 | 1:24.682 | +2.115 |
| 12 | 4 | Mark Blundell | Tyrrell-Yamaha | 1:23.703 | 1:23.831 | +2.155 |
| 13 | 8 | Martin Brundle | McLaren-Peugeot | 1:24.443 | 1:23.858 | +2.310 |
| 14 | 23 | Pierluigi Martini | Minardi-Ford | 1:24.078 | 1:24.423 | +2.530 |
| 15 | 24 | Michele Alboreto | Minardi-Ford | 1:24.276 | 1:24.780 | +2.728 |
| 16 | 9 | Christian Fittipaldi | Footwork-Ford | 1:24.655 | 1:24.472 | +2.924 |
| 17 | 25 |  Éric Bernard | Ligier-Renault | 1:24.678 | 1:40.411 | +3.130 |
| 18 | 20 | Érik Comas | Larrousse-Ford | 1:26.295 | 1:24.852 | +3.304 |
| 19 | 26 | Olivier Panis | Ligier-Renault | 1:24.996 | 1:25.160 | +3.448 |
| 20 | 12 | Johnny Herbert | Lotus-Mugen-Honda | 1:25.114 | 1:25.141 | +3.566 |
| 21 | 15 | Andrea de Cesaris | Jordan-Hart | 1:25.234 | 1:25.872 | +3.686 |
| 22 | 11 |  Pedro Lamy | Lotus-Mugen-Honda | 1:26.453 | 1:25.295 | +3.747 |
| 23 | 19 |  Olivier Beretta | Larrousse-Ford | 1:27.179 | 1:25.991 | +4.443 |
| 24 | 31 |  David Brabham | Simtek-Ford | 1:27.607 | 1:26.817 | +5.269 |
| 25 | 34 | Bertrand Gachot | Pacific-Ilmor | 1:27.732 | 1:27.143 | +5.595 |
| 26 | 32 | Roland Ratzenberger | Simtek-Ford | 1:27.657 | 1:27.584 | +6.036 |
| 27 | 33 | Paul Belmondo | Pacific-Ilmor | 1:28.361 | 1:27.881 | +6.333 |
| 28 | 14 | Rubens Barrichello | Jordan-Hart | 14:57.323 | Zaman yok | +13:35.775 |
Kaynak: | ||||||
Yarış
Yarıştan sonra oluşan sıralamalar
|
|
Kaynakça
- ^ a b "1994: Race ace Senna killed in car crash". BBC News. 1 Mayıs 1994. 23 Eylül 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ a b Ross Stonefeld (21 Şubat 2001). "Helping Hans". AtlasF1. Haymarket. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2011.
- ^ a b "Top designers acquitted on Senna". BBC Sport. 27 Mayıs 2005. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ Longmore, Andrew (31 Ekim 1994). "Ayrton Senna: The Last Hours". The Times. News International. 12 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ Maurice Hamilton (1998). Frank Williams. Macmillan. s. 232. ISBN .
- ^ Damon Hill (17 Nisan 2004). "Had Ayrton foreseen his death?". The Times. Londra: News International. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ Spurgeon, Brad (30 Nisan 1999). . International Herald Tribune. 12 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2007.
- ^ Kalff, Allard; John Watson (yorumcular) (30 Nisan 1994). Eurosport (Television production). Paris: Eurosport.
- ^ a b Hamilton Maurice (1998). Frank Williams. Macmillan. s. 234. ISBN .
- ^ a b "A tragic weekend". The Times. Londra: News International. 19 Nisan 2004. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ . 25 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2011.
- ^ a b Watson, John (Yorumcu) (1994). Eurosport Live Grand Prix (Television). Eurosport.
- ^ Roger Horton (2000). . Autosport. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ "Grand Prix Results: San Marino GP, 1994". GP Encyclopedia. www.grandprix.com. 8 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ Rider, Steve (Sunucu) (1994). San Marino Grand Prix (Television). Londra, Birleşik Krallık: BBC.
- ^ . Senna Files. www.ayrton-senna.com. 18 Mart 1997. 9 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ Thomsen, Ian (11 Şubat 1995). . International Herald Tribune. 23 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ . www.gpracing.net192.com. 26 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ Wright, Peter (1995). "Preview of 1995 Formula1 Cars". www.grandprix.com. 18 Mart 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ . www.gpracing.net192.com. 26 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ David Tremayne, Mark Skewis, Stuart Williams, Paul Fearnley (5 Nisan 1994). "Track Topics". Motoring News. News Publications Ltd.
- ^ "Max went to Roland's funeral". GPUpdate.net. 23 Nisan 2004. 15 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2011.
- ^ Hamilton Maurice (1998). Frank Williams. Macmillan. s. 276. ISBN .
- ^ . Senna Files. www.ayrton-senna.com. 16 Aralık 1997. 9 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ . Senna Files. www.ayrton-senna.com. 22 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ . Senna Files. www.ayrton-senna.com. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ "Senna death case back in court". BBC Sport. 28 Ocak 2003. 1 Mart 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2006.
- ^ Alan Henry (ed.) (1994). AUTOCOURSE 1994-95. Hazleton Publishing Ltd. ss. 128-129. .
- ^ "1994 San Marino Grand Prix". Formula1.com. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2011.
Dış bağlantılar
- (İtalyanca)
- (İngilizce)
| Önceki yarış: 1994 Pasifik Grand Prix | FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası 1994 sezonu | Sonraki yarış: 1994 Monako Grand Prix |
| Önceki yarış: 1993 San Marino Grand Prix | San Marino Grand Prix | Sonraki yarış: 1995 San Marino Grand Prix |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1994 San Marino Grand Prix resmi adiyla 14 Gran Premio di San Marino 1 Mayis 1994 tarihinde Italya nin Imola sehrinde Autodromo Enzo e Dino Ferrari pistinde duzenlenen Formula 1 yarisidir San Marino yarisi 1994 Formula 1 sezonunun toplamda ucuncu ve Avrupa kitasindaki ilk yarisiydi Yaris haftasinda Avusturyali pilot Roland Ratzenberger ve 3 kez dunya sampiyonu olan Brezilyali pilot Ayrton Senna kaza yapip hayatlarini kaybettiler Ingiliz televizyon kanali BBC spikeri Murray Walker bu yarisi Bir Grand Prix icin en kara gunlerden biriydi bunu hatirlayabiliyorum seklinde tanimladi 1994 San Marino Grand Prix Yaris ayrintilari16 yarislik 1994 Formula 1 sezonunun 3 yarisiTarih 1 Mayis 1994Resmi ad 14 Gran Premio di San MarinoYer Autodromo Enzo e Dino Ferrari Imola Emilia Romagna ItalyaPist Surekli yaris merkezi 3 065 mil 4 933 kmYarisilan mesafe 58 tur 191 12 mil 307 547 kmPlanlanan mesafe58 tur 177 77 mil 286 114 kmHavaGunesliPolPilotAyrton SennaWilliams RenaultZamani1 21 548En hizli turPilotDamon HillWilliams RenaultZamani1 24 335 58 turluk yarisin 10 turunda PodyumBirinciMichael SchumacherBenetton FordIkinciNicola LariniFerrariUcuncuMika HakkinenMcLaren Peugeot Yarisi Michael Schumacher birinci olarak tamamladi Kupa toreninin sonunda yapilan basin toplantisi esnasinda konusan Schumacher Kendimi ne memnun ne de mutlu hissedebildim seklindeki aciklamasiyla yarista yasanan kazadan dolayi duydugu uzuntuyu dile getirdi Nicola Larini kariyerindeki ilk Formula 1 puanini alarak podyumda ikinci sirada kendine yer buldu Fin pilot Mika Hakkinen ise yarisi ucuncu sirada tamamladi Yaris haftasinda yasanan kazalar yetkilileri motor sporlarinda surekli olarak artan kazalar hakkinda guvenlik onlemleri almaya itti Grand Prix Suruculer Birligi 12 yil sonra yeniden kuruldu Formula 1 araclarinda ve pistlerinde onemli degisikliklere gidildi Yaristan sonra bircok kural yeniden ele alindi ve Bahreyn Uluslararasi Pisti gibi buyuk kacis alanlari ile araclarin bariyerlere carpmadan once yavaslamasinin saglandigi yeni pistler insa edildi HANS sistemi Kafa ve Boyun Destek Sistemi adi verilen destek sistemleriyle suruculerin basindan darbe almasinin engellenmesi amaclandi San Marino da hayatini kaybeden Senna yaklasik 500 000 kisinin katildigi devlet toreni ile ulkesi Brezilya da topraga verildi Italyan savcilar alti kisi hakkinda Ayrton Senna nin olumu ile ilgili olarak adam oldurmek sucundan dava acti fakat sonralari bu kisilerin beraatine karar verildi Toplam 11 yildan uzun suren temyiz sureci sonucunda verilen beraat karari onaylandi Yaris raporuSiralama turlari Cuma Pilotlarin yarisa baslayacaklari siralamayi belirleyecek turlarin 29 Nisan Cuma gunu yapilan bolumundeJordan pilotu Rubens Barrichello Variante Bassa virajinda 225 km sa 140 mil sa suratle pisti sinirlayan bordurlere kerb carpinca otomobili havalandi Arac yere dusene kadar havada birkac kez takla atti Brezilyali pilot lastik bariyerlerin ustune dusen aractan bilinci kapali olarak cikarildi Saglik ekiplerinin olay yerinde mudahalesinin ardindan hastaneye kaldirildi Barichello bir sonraki gun piste donse de burnundaki kirik ve kolundaki alci yarismasina engeldi Kazadan on yil sonra San Marino da Williams Renault takimiyla yer alan Damon Hill o anki duygularini Hepimiz icimizdeki sesi dinlemeyerek yarisa devam ettik kendimizi araclarimizin tank gibi saglam olduguna ufak sorunlar olsa da onemli bir sey olmayacagina inandirdik seklinde dile getirdi Cumartesi Roland Ratzenberger on kanat arizasi sebebiyle kaza yaparak agir yaralandi Siralama turlarinin bitimine yirmi dakika kala Simtek ile yarisan Roland Ratzenberger Villeneuve virajini alamadi neredeyse dik aciyla karsi bolumdeki beton bariyerlerle carpan pilot agir yaralandi Aracin surucu bolumu zarar gormemis olsa da carpmanin etkisi bazal kafatasi kirigina neden oldu Formula 1 de ilk sezonunu geciren Ratzenberger in kazadan bir onceki turda Acque Minerali sikaninda bordurlerden gecince aracinin on kanadi hasar gormustu Olayin arkasindan Avusturyali pilot pite girmek yerine turuna devam etti 306 km sa 190 mil sa hiza ulasan aracin on kanadindaki bu problem pilotun kontrolu kaybetmesine yol acti Doktorlar Ratzenberger e mudahale ederken siralama turlari durduruldu Yaklasik 25 dakika sonra mucadele yeniden basladi ancak Williams ve Benetton un da icinde oldugu takimlar siralamalara devam etmedi Olaylarin ardindan hastaneden yapilan aciklamada Ratzenberger in kazadaki yaralanmalara bagli olarak hayatini kaybettigi duyuruldu Boylece Riccardo Paletti nin 1982 Kanada Grand Prix teki kazasindan sonra ilk kez olumlu bir yaris haftasi yasandi Elio de Angelis in Paul Ricard Pisti nde Brabham la yaptigi test suruslerinde olumunun uzerinden ise sekiz yil gecmisti O donemde Formula 1 pist saglik ekibinin basinda olan Profesor Sid Watkins anilarinda Ayrton Senna nin olum haberine tepkisini Ayrton yikilmisti ve omuzumda agladi seklinde aktardi Watkins Daha ne yapman lazim Uc defa sampiyon oldun acik farkla en hizli surucusun Hadi burada birak ve balik tutmaya gidelim diyerek Senna yi yarismamaya ikna etmeye calistigini ancak onun Sid bizim kontrolumuzde olmayan seyler var Yarisi birakamam devam etmeliyim selinde karsilik verdigini yazdi Senna siralamalarda sampiyona lideri Michael Schumacher in onunde yer almayi basararak pol pozisyonunun sahibi oldu Gerhard Berger ucunculugu ve Senna nin takim arkadasi Damon Hill dorduncu sirayi aldi Ratzenberger in kaza yapmadan once yaptigi derece ise yarisa 26 sirada baslamasina imkan taniyordu Yaris Ilk baslangic Uc kez dunya sampiyonu Ayrton Senna nin yaris sirasindaki olumu Formula 1 i derinden etkiledi Yarisin baslamasiyla birlikte motoru calismayan Benetton surucusu J J Lehto pist uzerinde kaldi Arka bolumden kalkan Pedro Lamy gorus acisi diger araclar tarafindan kapatilinca Lehto nun Benetton unu goremeyerek arkadan carpti Carpismanin etkisiyle aracin lastikleri ve govdeden parcalar koptu seyircileri koruyan guvenlik bariyerini asan bu cisimler dokuz kiside kucuk yaralanmalara sebep oldu Kazanin ardindan guvenlik araci piste girdi Gecislerin yasak oldugu guvenlik aracinin pilotlarin onunde yer aldigi bu bolum pilotlar dusuk hizda seyrettiginden lastik sicakliklarinin dusmesine yol acti Yaristan once pilotlarin basin toplantisinda Senna ve Gerhard Berger 1993 sezonunda Formula 1 e tekrar giren guvenlik aracinin lastiklerin sicakligini koruyacak hizla gitmedigi icin kaygilarini dile getirmisti Daha sonra parkurun temizlendigi uyarisiyla guvenlik araci pistten cikti ve mucadele yeniden basladi Iki tur sonra Michael Schumacher in onunde yer alan Senna nin araci Tamburello virajinda yoldan cikti hizi 306 km sa 190 mil sa ten 211 km sa 131 mil sa e kadar dusen Senna beton duvara carparak durabildi Senna nin kaza yaptigi Tamburello donusu Yerel saatle 14 17 de gerceklesen kazadan sonra yarisan durdugunu gosteren kirmizi bayraklar sallandi ve Senna nin tedavisi icin Sid Watkins olay yerine geldi Bir yarista kirmizi bayraklar sallandiginda araclarin yavaslamasi pit alanina donmesi ve yeni uyariya kadar beklemesi gerekiyordu Bu saglik ekipleri ve diger pist gorevlilerinin kaza alanina rahat ulasmasi ve guvenli bir sekilde calismalarini sagliyordu Senna nin kazasinda yaklasik on dakika sonra Larrousse takimi yanlislikla pilotlarindan Erik Comas a yaris halen kirmizi bayraklarla durdurulmus durumdayken piste cikis izni verdi Gorevliler neredeyse son surat kaza bolgesine yaklasan surucuyu durdurmak icin ofkeyle mudahale etti Eurosport yorumcusu John Watson durumu Su ana kadar hayatimda gordugum en sacma sey sozleriyle aktardi Hicbir kisiye veya araca carpmayan Comas kazayi gordukten sonra yaris alanini terk etti Senna nin tedavisi sirasinda gosterilen ana yayinci RAI tarafindan sahneler durumu cok canli olarak gosterince BBC kendi kamerasini pit alanina cevirmeyi tercih etti BBC yorumcusu Murray Walker sikca dunyaya canli yayinlanan bu goruntuleri kesmeye calisirken bir yandan da izleyenlere aktarmak zorunda olmanin ne kadar uzucu oldugunu belirtti Hurdaya donen Williams tan cikarilan Senna havayolu ile Bologna yakinlarindaki Maggiore Hastanesi ne kaldirildi Kazadan 37 dakika sonra yerel zaman ile 14 55 te yaris yeniden basladi Ikinci baslangic Yeniden baslayan mucadelede sonuc durdurulan ilk yaris ve sonraki ikinci yarisin toplamina gore belirlenecekti Baslangictan sonra liderligi alan Gerhard Berger olsa da kazayla kesilen ilk bolumde Berger den onde olan Schumacher toplamda da birinci durumdaydi Alman pilot 12 turda yarista ilk sirayi ele gecirdi bundan dort tur sonra aracinda kontrol problemi yasayan Berger yaris disi kaldi Daha sonra Schumacher pite girince gecici olarak yerini Larini aldi ancak onun da pite girmesiyle siralama eski haline dondu Bitime on tur kala Minardi surucusu Michele Alboreto pit alanini terkederken kopan arka lastigi iki Ferrari ve bir Lotus mekanik calisanina carpti bu kisiler tedavi icin hastaneye goturuldu Michael Schumacher Nicola Larini ve Mika Hakkinen in onunde yarisi kazanarak 1994 Formula 1 sezonunda yapilan 3 yarista alinabilecek en fazla puan olan 30 a ulasti Larini ise kariyerinde ilk kez podyuma cikti San Marino ayrica pilotun kariyerinde puan kazandigi iki yaristan biri oldu Odul toreninde Ayrton Senna ve Roland Ratzenberger icin sampanyalarla kutlama yapilmadi Yaris sonrasi Schumacher in yarisi tamamlamasindan iki saat yirmi dakika sonra yerel saat ile 18 40 ta Dr Maria Teresa Fiandri Ayrton Senna nin oldugunu acikladi Senna nin resmi olum saati 14 17 olarak duyuruldu bu da surucunun kaza aninda hayatini kaybettigini gosteriyordu Yapilan otopside olume aracin suspansiyonundan bir parcanin surucunun kaski ve kafatasini gecerek verdigi zararin yol actigi tespit edildi 1981 de yapilan 1994 Imola parkuru bir daha Formula 1 yarislarina ev sahipligi yapamadi Pistte yaristan sonra buyuk degisiklikler yapilmisti Bunlar arasinda Gerhard Berger 1989 Nelson Piquet 1987 ve son olarak Ayrton Senna kazalarinin yasandigi hizli donusten sonra yavas sikandan olusan Tamburello viraji da bulunmaktaydi Bunun yaninda FIA Formula 1 aracinin ozelliklerini belirleyen kurallarini yeniden yapilandirdi 1995 te tum takimlara 1994 sezonundaki araclardan tamamen farkli yeni otomobiller tasarlamalari zorunlulugu getirildi Yaris sabahi Senna ve Berger in dillendirdigi endiseler Grand Prix Suruculer Birligi ni GPDA bir sonraki yaris olan Monako Grand Prix te yeniden olusuma yoneltti Ilk olarak 1961 de kurulan GPDA 1982 yilinda dagilmisti Imola daki kazalarin ardindan tekrar ortaya cikisin amaci standartlarin yukseltilmesi icin suruculerin fikirlerinin ortaya konmasina imkan tanimakti 1994 Monako Grand Prix te baslama cizgisindeki ilk iki yer Brezilya ve Avusturya bayraklarinin renkleriyle boyandi ve hayatin kaybeden iki pilotun anisina bos birakildi Williams ve Simtek takimlari Monako ya tek aracla katildi Ayrica yaris oncesi bir dakikalik saygi durusunda bulunuldu Pistin yapisi 1994 teki olumlu iki kaza sonrasi degistirildi Senna icin 5 Mayis 1994 te Brezilya nin Sao Paulo kentinde devlet toreni duzenlendi Yaklasik 500 000 kisi caddelerde tabutun gecisini takip etti Senna nin rakiplerinden Alain Prost tabutunu tasiyanlar arasindaydi Formula 1 cevrelerinin buyuk bolumu cenazeye katilirken Formula 1 in yonetim teskilati FIA nin baskani Max Mosley ise 7 Mayis 1994 te Avusturya nin Salzburg kentinde Ratzenberger icin yapilan torene katildi 10 yil sonraki bir basin toplantisinda Mosley Ben onun torenine gittim cunku herkes Senna nin cenazesine katildi Oraya da birilerinin gitmesinin onemli oldugunu dusundum diye aciklamisti Ekim 1996 da FIA McLaren ve Mercedes Benz ile isbirligi yaparak suruculerin kafalarina gelebilecek etkileri sinirlamak icin arastirmalara basladi Mercedes HANS Kafa ve Boyun Destegi sisteminin ureticileriyle Formula 1 e uyarlama icin baglantiya gecti HANS ilk olarak 1991 de kazalarda kafa ile boyunu koruyarak Ratzenberger in olumune yol acan bazal kafatasi kiriklarini engellemek uzere uretilmisti Ilk testleri basarili olan sistem icin 2000 San Marino Grand Prix inde sunulan son raporda HANS kullaniminin tavsiye edildigi aciklandi 2001 sezonunun basindan itibaren ise kullanim zorunlu hale geldi 2000 Italya Grand Prix ve 2001 Avustralya Grand Prix te kazalarin direkt etkisiyle hayatini kaybeden pist gorevlileri olsa da Senna halen bir Formula 1 kazasinda Jules Bianchi den once olen son surucudur YargilamaItalyan savcilar Senna nin olumu ile iliskili olarak alti kisi hakkinda yasal islem baslatti Bu isimler Williams takimindan Frank Williams Patrick Head ve Adrian Newey Autodromo Enzo e Dino Ferrari pistinin sahiplerini temsilen Fedrico Bendinelli pist direktoru Giorgio Poggi ve yaris direktoru Roland Bruynseraede ydi 16 Aralik 1997 deki mahkeme karari bu alti kisinin olume sebebiyet suclamasindan beraatine hukmetti Mahkemede pilotun olum sebebi aracin on bolumunde yapilan degisiklik olarak belirtildi Aracin bu kismi Senna nin istegiyle parcalanmis ve daha rahat edebilecegi sekilde kaynaklanmisti Mahkeme kararinin ardindan savci Patrick Head ve Adrian Newey icin temyize basvurdu 22 Kasim 1999 da ortaya cikan yeni bir kanit olmadigi icin yapilan basvuru reddedildi Italyan Ceza Kanunu nun 530 maddesi geregince suclamalar olusmamis fiil olarak nitelendi Bu karar Ocak 2003 te Italyan Yargitayi tarafindan 530 maddenin yanlis yorumlandigina hukmedilerek bozuldu ve yeniden yargilama istendi Son olarak 27 Mayis 2005 tarihinde Head ve Newey sucsuz bulundu SonuclarSiralama turlari Sira No Surucu Marka S1 Zamani S2 Zamani Fark1 2 Ayrton Senna Williams Renault 1 21 548 Zaman yok 2 5 Michael Schumacher Benetton Ford 1 22 015 1 21 885 0 3373 28 Gerhard Berger Ferrari 1 22 113 1 22 226 0 5654 0 Damon Hill Williams Renault 1 23 199 1 22 168 0 6205 6 JJ Lehto Benetton Ford 1 22 717 1 24 029 1 1696 27 Nicola Larini Ferrari 1 22 841 1 23 006 1 2937 30 Heinz Harald Frentzen Sauber Mercedes 1 23 119 Zaman yok 1 5718 7 Mika Hakkinen McLaren Peugeot 1 23 611 1 23 140 1 5929 3 Ukyo Katayama Tyrrell Yamaha 1 24 000 1 23 322 1 77410 29 Karl Wendlinger Sauber Mercedes 1 23 788 1 23 347 1 79911 10 Gianni Morbidelli Footwork Ford 1 23 663 1 24 682 2 11512 4 Mark Blundell Tyrrell Yamaha 1 23 703 1 23 831 2 15513 8 Martin Brundle McLaren Peugeot 1 24 443 1 23 858 2 31014 23 Pierluigi Martini Minardi Ford 1 24 078 1 24 423 2 53015 24 Michele Alboreto Minardi Ford 1 24 276 1 24 780 2 72816 9 Christian Fittipaldi Footwork Ford 1 24 655 1 24 472 2 92417 25 Eric Bernard Ligier Renault 1 24 678 1 40 411 3 13018 20 Erik Comas Larrousse Ford 1 26 295 1 24 852 3 30419 26 Olivier Panis Ligier Renault 1 24 996 1 25 160 3 44820 12 Johnny Herbert Lotus Mugen Honda 1 25 114 1 25 141 3 56621 15 Andrea de Cesaris Jordan Hart 1 25 234 1 25 872 3 68622 11 Pedro Lamy Lotus Mugen Honda 1 26 453 1 25 295 3 74723 19 Olivier Beretta Larrousse Ford 1 27 179 1 25 991 4 44324 31 David Brabham Simtek Ford 1 27 607 1 26 817 5 26925 34 Bertrand Gachot Pacific Ilmor 1 27 732 1 27 143 5 59526 32 Roland Ratzenberger Simtek Ford 1 27 657 1 27 584 6 03627 33 Paul Belmondo Pacific Ilmor 1 28 361 1 27 881 6 33328 14 Rubens Barrichello Jordan Hart 14 57 323 Zaman yok 13 35 775Kaynak Yaris Sira No Surucu Marka Tur Sure Durum BS Puan1 5 Michael Schumacher Benetton Ford 58 1 28 28 642 2 102 27 Nicola Larini Ferrari 58 54 942 s 6 63 7 Mika Hakkinen McLaren Peugeot 58 70 679 s 8 44 29 Karl Wendlinger Sauber Mercedes 58 73 658 s 10 35 3 Ukyo Katayama Tyrrell Yamaha 57 1 tur 9 26 0 Damon Hill Williams Renault 57 1 tur 4 17 30 Heinz Harald Frentzen Sauber Mercedes 57 1 tur 78 8 Martin Brundle McLaren Peugeot 57 1 tur 139 4 Mark Blundell Tyrrell Yamaha 56 2 tur 1210 12 Johnny Herbert Lotus Mugen Honda 56 2 tur 2011 26 Olivier Panis Ligier Renault 56 2 tur 1912 25 Eric Bernard Ligier Renault 55 3 tur 1713 9 Christian Fittipaldi Footwork Ford 54 Spin 16YD 15 Andrea de Cesaris Jordan Hart 49 Spin 21YD 24 Michele Alboreto Minardi Ford 44 Lastik prob 15YD 10 Gianni Morbidelli Footwork Ford 40 Motor prob 11YD 23 Pierluigi Martini Minardi Ford 37 Spin 14YD 31 David Brabham Simtek Ford 27 Spin 24YD 34 Bertrand Gachot Pacific Ilmor 23 Motor prob 25YD 19 Olivier Beretta Larrousse Ford 17 Motor prob 23YD 28 Gerhard Berger Ferrari 16 Suspansiyon 3YD 2 Ayrton Senna Williams Renault 5 Olumlu kaza 1YD 20 Erik Comas Larrousse Ford 5 Cekilme 18YD 6 JJ Lehto Benetton Ford 0 Kaza 5YD 11 Pedro Lamy Lotus Mugen Honda 0 Kaza 22DNS 32 Roland Ratzenberger Simtek Ford Olumlu kazaDNQ 33 Paul Belmondo Pacific Ilmor DNQ 14 Rubens Barrichello Jordan Hart Sakatlik Kaynak YD Yaris disi BS Baslangic sirasi DNS Yarisa baslamadi DNQ Yarisa katilma hakki kazanamadiYaristan sonra olusan siralamalarSuruculer SampiyonasiSira Surucu Puan1 Michael Schumacher 302 Damon Hill 73 Rubens Barrichello 74 Gerhard Berger 65 Nicola Larini 6 Markalar SampiyonasiSira Marka Puan1 Benetton Ford 302 Ferrari 163 Williams Renault 74 Jordan Hart 75 McLaren Peugeot 4Kaynakca a b 1994 Race ace Senna killed in car crash BBC News 1 Mayis 1994 23 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2006 a b Ross Stonefeld 21 Subat 2001 Helping Hans AtlasF1 Haymarket 10 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2011 a b Top designers acquitted on Senna BBC Sport 27 Mayis 2005 30 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Longmore Andrew 31 Ekim 1994 Ayrton Senna The Last Hours The Times News International 12 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Maurice Hamilton 1998 Frank Williams Macmillan s 232 ISBN 0 333 71716 3 Damon Hill 17 Nisan 2004 Had Ayrton foreseen his death The Times Londra News International 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Spurgeon Brad 30 Nisan 1999 International Herald Tribune 12 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2007 Kalff Allard John Watson yorumcular 30 Nisan 1994 Eurosport Television production Paris Eurosport a b Hamilton Maurice 1998 Frank Williams Macmillan s 234 ISBN 0 333 71716 3 a b A tragic weekend The Times Londra News International 19 Nisan 2004 30 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2006 25 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2011 a b Watson John Yorumcu 1994 Eurosport Live Grand Prix Television Eurosport Roger Horton 2000 Autosport 4 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Grand Prix Results San Marino GP 1994 GP Encyclopedia www grandprix com 8 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Rider Steve Sunucu 1994 San Marino Grand Prix Television Londra Birlesik Krallik BBC Senna Files www ayrton senna com 18 Mart 1997 9 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Thomsen Ian 11 Subat 1995 International Herald Tribune 23 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 www gpracing net192 com 26 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Wright Peter 1995 Preview of 1995 Formula1 Cars www grandprix com 18 Mart 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2006 www gpracing net192 com 26 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 David Tremayne Mark Skewis Stuart Williams Paul Fearnley 5 Nisan 1994 Track Topics Motoring News News Publications Ltd KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Max went to Roland s funeral GPUpdate net 23 Nisan 2004 15 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2011 Hamilton Maurice 1998 Frank Williams Macmillan s 276 ISBN 0 333 71716 3 Senna Files www ayrton senna com 16 Aralik 1997 9 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Senna Files www ayrton senna com 22 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Senna Files www ayrton senna com 1 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Senna death case back in court BBC Sport 28 Ocak 2003 1 Mart 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2006 Alan Henry ed 1994 AUTOCOURSE 1994 95 Hazleton Publishing Ltd ss 128 129 ISBN 1 874557 95 0 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link 1994 San Marino Grand Prix Formula1 com 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2011 Dis baglantilar Italyanca Ingilizce Onceki yaris 1994 Pasifik Grand Prix FIA Formula 1 Dunya Sampiyonasi 1994 sezonu Sonraki yaris 1994 Monako Grand PrixOnceki yaris 1993 San Marino Grand Prix San Marino Grand Prix Sonraki yaris 1995 San Marino Grand Prix