Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
27 Aralık Muhtırası, 27 Aralık 1979 tarihinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülend Ulusu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun'un imzasını taşıyan ve dönemin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e verilen uyarı mektubudur.
12 Eylül Darbesi'nden yaklaşık bir sene önce verilen bu muhtırada; Türk Silahlı Kuvvetlerinin, "anarşi, terör ve bölücülüğe karşı siyasal partilerin ve diğer anayasal kuruluşların bir araya gelmelerini ve gereken tedbirleri almalarını ısrarla istediği" vurgulanmıştır. Muhtıra sonrası istenen ortam sağlanamamış ve ordu 12 Eylül 1980'de yönetime el koymuştur.
Gerekçeleri
Güvenlik sorunları
1979 yılında gittikçe tırmanan sağ-sol çatışması sonucu 1.252 kişi öldü, 5.400 kişi yaralandı.
Doğu'daki bölücülük sorunu, askerleri endişelendirdi. 23 Nisan 1979 günü yapılan Sıkıyönetim Koordinasyon Toplantısı'nda Adalet Bakanı Mehmet Can, bir örnek olarak, "Bingöl'de okullarda İstiklal Marşı söylenmemektedir. Atatürk'ün resmi sınıflardan alınıp çamura atılmış. Öğretmen mâni olmaya kalkmış, öldürmüşler." dedi.
Abdi İpekçi,Cevat Yurdakul, İlhan Egemen Darendelioğlu, Cavit Orhan Tütengil gibi kamuoyunun yakından tanıdığı kişilere düzenlenen suikastlar ülke gündemini sarstı.
Siyasi istikrarsızlık
Muhtıra'nın verilmesinin altında yatan en önemli sebeplerden birisi siyasi istikrarsızlık olarak görüldü. Özellikle de siyasi nedenlerle işlenen cinayetler ve artan siyasi kutuplaşma ile bu kutuplaşmaya bağlı olarak yükselen nefret, muhtıranın verilmesindeki en önemli etkenlerden biri olarak kabul edildi.Süleyman Demirel ve Bülent Ecevit başta olmak üzere siyasilerin ve partilerinin uzlaşmazlığı ve sert çekişmelerinin de Silahlı Kuvvetlerce ülkenin sorunlarının çözümsüz kalmasında temel neden olduğu düşünüldü.
Ekonomik bunalım
Başbakan Süleyman Demirel'in, "70 cente muhtacız." sözü ile özetlenen dış ticaret açığındaki artış ve döviz darboğazı, işsizlik, kıtlık ve iş yeri anlaşmazlıkları ekonomik bunalımı artırdı. 1979'da enflasyon %70'in üzerine çıktı. Bülent Ecevit döneminde yapılan zamları eleştiren ve, "Bu ekonomik tedbirler vatandaşın kanını emme hareketidir. Ecevit istifa etmelidir." diyen Demirel de birçok ürüne zam yaptı.
Muhtıra
Sayın Cumhurbaşkanım,
Ülkemizin içinde bulunduğu ortamda devletimizin bekası, milli birliğinin sağlanması, halkın mal ve can güvenliğinin temini için; anarşi, terör ve bölücülüğe karşı parlamenter demokratik rejim içerisinde Anayasal kuruluşların ve özellikle siyasi partilerin, Atatürkçü milli bir görüşle müştereken tedbirler ve çareler aramaları kaçınılmaz bir zorunluk olarak görülmektedir.
Milli Güvenlik Kurulunun muhtelif toplantılarında bu konuda alınan kararların muhalefete mensup siyasi partilerin kısır tutum ve davranışları yüzünden olumlu sonuçlara götürülemediği yüksek malûmlarıdır.
Kuvvet Komutanları ile beraber yaptığım son gezilerimde Ordu ve Kolordu Komutanı seviyesindeki general ve amirallerle görüşmelerimde, milli birlik ve beraberliğe en çok ihtiyaç duyduğumuz bu dönemde, süratle bir sonuca ulaşabilmek için gerekli tedbirlerin müştereken tesbiti amacı ile, tüm Anayasal kuruluşlar ve siyasi partilerin bir kere daha uyarılması bütün Komutanlarca müştereken dile getirildi.
Bu karar ışığında Türk Silahlı Kuvvetlerinin görüşlerini, Milli Güvenlik Kurulu Başkanı olarak Zat-ı âlilerine sunuyorum.
Gereğini yüksek takdirlerine arz ederim.
Saygılarımla
Orgeneral Kenan Evren
Genelkurmay Başkanı
Türk Silahlı Kuvvetlerinin Görüşü
Ülkemizin içinde bulunduğu son derece önemli siyasi, ekonomik ve sosyal ortamda her geçen gün hızını biraz daha artıran anarşi, terör ve bölücülüğe karşı milli birlik ve beraberliğin sağlanabilmesi için, Türk Silahlı Kuvvetleri, ülke yönetiminde etkili ve sorumlu Anayasal kuruluşları ve özellikle siyasi partileri göreve davet etmek mecburiyetinde kalmıştır.
Kahramanmaraş olaylarının yıldönümünde, henüz ilk ve orta öğretim çağındaki evlatlarımızın örgütlü eylemciler tarafından zorla sürüklendikleri anarşik olaylar ibretle müşahade edilmektedir.
Anayasamızın getirdiği geniş hürriyetleri kötüye kullanarak, İstiklal Marşımız yerine komünist enternasyonali söyleyenlere, şeriat düzeni davetçilerine, demokratik rejim yerine her türlü faşizmi getirmek isteyenlere, anarşiye, yıkıcılığa ve bölücülüğe milletimizin tahammülü kalmamıştır.
İktidar olan siyasi partilerin bütün devlet kademelerini kendi siyasi görüşleri doğrultusunda hareket edecek kişilerle doldurması, kamu görevlilerinin ve vatandaşların bölünmesini zorunlu hale getirmektedir. Siyasi partilerce yaratılan bu bölünme giderek anarşi ve bölücülüğü destekleyen iç kaynakların şekillenmesine, himayesine, polis, öğretmen ve diğer birçok kuruluşun birbirine düşman kamplara ayrılmalarına neden olmaktadır.
Türk Silahlı Kuvvetleri, ülkemizin siyasi, ekonomik ve sosyal sorunlarına bir çözüm getiremeyen, anarşi ve bölücülüğün ülke bütünlüğünü tehdit eden boyutlara varmasını önleyemeyen, bölücü ve yıkıcı gruplara tavizler veren ve kısır siyasi çekişmeler nedeni ile uzlaşmaz tutumlarını sürdüren siyasi partileri uyarmaya karar vermiştir.
Bölgemizdeki gelişmeler Orta Doğu'da her an sıcak bir çatışmaya dönüşebilecek durumdadır. İçte anarşist ve bölücüler yurt sathında genel bir ayaklanmanın provalarını yapmaktadırlar.
Ülkede birlik ve beraberliğin, vatandaşın can ve mal güvenliğinin süratle sağlanabilmesi için gerekli kısa ve uzun vadeli tedbirlerin yüce meclislerimizde en kısa zamanda kararlaştırılması bugünkü ortam içinde hayati bir önem taşımaktadır.
Diğer yandan meclislerin açılışından bir buçuk ay sonra komisyonların ancak teşkil edilebilmesi ve ülkenin acilen çözüm bekleyen konularıı müzakere için bugüne kadar müşterek bir gündemin saptanamaması üzüntü ile izlenmektir.
Atatürk milliyetçiliğinden alınan ilham ve hızla vatandaşlarımızı kaderde, kıvançta ve tasada ortak, bölünmez bir bütün halinde milli şuur ve ilkeler etrafında toplamanın, iç barış ve huzurun sağlanmasında temel unsur olduğu apaçık bir gerçektir. Ülkenin içinde bulunduğu bu durumdan bir an evvel kurtulması hükümetler kadar diğer siyasi partilerimizin de görevleri arasındadır.
Türk Silahlı Kuvvetleri iç hizmet yasası ve kendisine verilen görev ve sorumluluğunun idraki içinde ülkemizin bugünkü hayati sorunları karşısında siyasi partilerimizin, bir an önce milli menfaatlerimizi ön plana alarak, Anayasamızın ilkeleri doğrultusunda ve Atatürkçü bir görüşle biraraya gelerek anarşi, terör ve bölücülük gibi devleti çökertmeye yönelik her türlü hareketlere karşı bütün önlemleri müştereken almalarını ve diğer Anayasal kuruluşların da bu yönde yardımcı olmalarını ısrarla istemektedir.
Korutürk bu mektubu 6 gün sakladı. Saklama gerekçesini ise yakın çevresine, "yılbaşı öncesinde halkın huzurunu kaçırmamak" olarak açıkladı. 1 Ocak 1980 tarihinde Korutürk; Kenan Evren'i, kuvvet komutanlarını ve Jandarma Genel Komutanı'nı Çankaya Köşkü'ne davet etti ve onlarla bir konuşma yaptı. Bu konuşmada, kendisinin görevinin biteceği nisan ayına kadar bir müdahale yapılmamasını isteyerek isterlerse istifa edebileceğini bildirdi.
Türkiye ise bu muhtırayı 2 Ocak'ta Cüneyt Arcayürek'in Hürriyet gazetesinde yaptığı haberle öğrendi. Bunun üzerine Korutürk, aynı gün içinde Başbakan Süleyman Demirel ile ana muhalefet lideri Bülent Ecevit'i Köşk'e çağırarak muhtıranın birer kopyasını onlara verdi. Başbakan Demirel, "35 günde ne yapılabilirse onun azamisini yaptık." şeklinde kısa bir açıklama yaptı. Mektubun muhatabını kendisi kabul etti, Millî Savunma Bakanı Ahmet İhsan Birincioğlu'nu çağırıp duyduğu üzüntüyü ve istifa etmeyi düşündüğünü bildirdi. Hemen sonra Birincioğlu'nun Evren'i ziyareti sırasında Evren ise, "Mektubun Hükûmet'e verilmediğini, mektubu okuyan herkesin böyle olduğunu rahatlıkla anlayacağını, istifa etmeyi gerektirecek bir durum olmadığını, istekleri gerçekleşirse daha rahat iş yapabileceğini, üzüntü yerine sevinç duyması gerektiğini" söyledi. Demirel göreve devam etti. Ana muhalefet lideri Ecevit, "Mektup 12 Mart'a oranla değişik, hiç olmazsa bir model göstermiyor, ayrıca Cumhuriyet Halk Partisi hiçbir döneminde demokrasiyi koruma açısından bir uyarı almadı, oysa bu hükûmet daha 51'inci gününde böyle bir uyarı almıştır. Bu, aramızdaki farkı göstermektedir." diyerek Başbakan Demirel'i ve Adalet Partisini eleştirdi.
Cumhurbaşkanı Korutürk; TBMM Başkanı Cahit Karakaş, Cumhuriyet Senatosu Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil, Cumhuriyet Senatosu Millî Birlik Grubu Başkanı Fahrettin Özdilek, Cumhuriyet Senatosu Kontenjan Grubu Başkanı Zeyyat Baykara ile Millî Selamet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, Cumhuriyetçi Güven Partisi Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu ve Demokratik Parti Genel Başkan Vekili Mehmet Faruk Sükan'a da mektubun birer örneğini gönderdi.
Sonrası
Muhtıradaki istekler gerçekleşmedi, 12 Eylül Darbesi'ne giden süreç ivme kazandı. Eski başbakanlardan Nihat Erim suikastla öldürüldü. Erim'in yanı sıra Ümit Kaftancıoğlu, Gün Sazak, Kemal Türkler gibi isimler de suikasta kurban gitti. 1980 yılının ilk 8 ayında ölü sayısı 1.900'ü geçti. Enflasyon %100'ün üzerine çıktı. 24 Ocak kararları açıklandı. 1980 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi krize dönüştü, 22 Mart 1980'den 12 Eylül 1980'e kadar cumhurbaşkanı seçilemedi. 30 Ağustos 1980 günü Zafer Bayramı'nın Anıtkabir'deki kısmı ile Genelkurmay Başkanlığında yapılan kutlama törenlerine katılmayan Millî Selamet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, 6 Eylül 1980'de Konya'da "Kudüs Mitingi" düzenledi.
Yaşananların ardından 12 Eylül 1980 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yönetime el konuldu. İç Hizmet Kanunu'ndan aldığı yetkiye dayanarak ülke yönetimine el koyan TSK, hükûmetin ve parlamentonun görevinin sona erdiğini açıkladı. Hükûmet yetkisi; Kenan Evren, Nurettin Ersin, Nejat Tümer, Tahsin Şahinkaya ve Sedat Celasun'dan oluşan Millî Güvenlik Konseyine geçti. 12 Eylül 1980'de başlayan askerî rejim, 7 Aralık 1983'e kadar sürdü. 6 Kasım 1983 genel seçimlerinden birinci parti olarak çıkan Turgut Özal liderliğindeki Anavatan Partisi hükûmeti kurdu ve böylece sivil idareye geçildi.
Kaynakça
- Özel
- ^ "Kenan Evren'in Uyarı Mektubu". 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
- ^ "12 Eylül Darbesi'ne Giden Süreç". 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kenan Evren, Kenan Evren'in Anıları 1, 1990: ADALET BAKANININ İTİRAFLARI. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
- ^ "2 Şubat 1979 tarihli Cumhuriyet gazetesi: ABDİ İPEKÇİ ÖLDÜRÜLDÜ". 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
- ^ 12 Eylül Darbesi - Vikipedi Erişim tarihi: 8 Eylül 2016
- ^ a b Muhtırayı 6 gün sakladı! - Vatan Gazetesi 11 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 7 Nisan 2012. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016
- ^ Abdullah Muradoğlu, 27 Aralık Muhtırasının Hikayesi - Yeni Şafak 9 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 15 Nisan 2012. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016
- ^ TSK'nin yok dediği muhtıra belgesi 11 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Nisan 2012. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016
- ^ Darbe davasında istenen muhtıra altı gün boyunca köşkte saklanmıştı - T24 10 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 6 Nisan 2012. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016
- Genel
- İnce, Müslüm (2016). Darbeler ve Demokrasi: Öncesi, Sonrası ve Sonuçlarıyla 27 Mayıs - 12 Mart - 12 Eylül. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
- Hür, Ayşe (2015). Darbeli ve Çatışmalı Yıllar (1961-2000). Çok Partili Dönem'in Öteki Tarihi. Profil Yayıncılık.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
27 Aralik Muhtirasi 27 Aralik 1979 tarihinde Genelkurmay Baskani Orgeneral Kenan Evren Kara Kuvvetleri Komutani Orgeneral Nurettin Ersin Deniz Kuvvetleri Komutani Oramiral Bulend Ulusu Hava Kuvvetleri Komutani Orgeneral Tahsin Sahinkaya ve Jandarma Genel Komutani Orgeneral Sedat Celasun un imzasini tasiyan ve donemin Cumhurbaskani Fahri Koruturk e verilen uyari mektubudur 12 Eylul Darbesi nden yaklasik bir sene once verilen bu muhtirada Turk Silahli Kuvvetlerinin anarsi teror ve boluculuge karsi siyasal partilerin ve diger anayasal kuruluslarin bir araya gelmelerini ve gereken tedbirleri almalarini israrla istedigi vurgulanmistir Muhtira sonrasi istenen ortam saglanamamis ve ordu 12 Eylul 1980 de yonetime el koymustur GerekceleriDonemin Basbakani Suleyman DemirelGuvenlik sorunlari 1979 yilinda gittikce tirmanan sag sol catismasi sonucu 1 252 kisi oldu 5 400 kisi yaralandi Dogu daki boluculuk sorunu askerleri endiselendirdi 23 Nisan 1979 gunu yapilan Sikiyonetim Koordinasyon Toplantisi nda Adalet Bakani Mehmet Can bir ornek olarak Bingol de okullarda Istiklal Marsi soylenmemektedir Ataturk un resmi siniflardan alinip camura atilmis Ogretmen mani olmaya kalkmis oldurmusler dedi Abdi Ipekci Cevat Yurdakul Ilhan Egemen Darendelioglu Cavit Orhan Tutengil gibi kamuoyunun yakindan tanidigi kisilere duzenlenen suikastlar ulke gundemini sarsti Siyasi istikrarsizlik Muhtira nin verilmesinin altinda yatan en onemli sebeplerden birisi siyasi istikrarsizlik olarak goruldu Ozellikle de siyasi nedenlerle islenen cinayetler ve artan siyasi kutuplasma ile bu kutuplasmaya bagli olarak yukselen nefret muhtiranin verilmesindeki en onemli etkenlerden biri olarak kabul edildi Suleyman Demirel ve Bulent Ecevit basta olmak uzere siyasilerin ve partilerinin uzlasmazligi ve sert cekismelerinin de Silahli Kuvvetlerce ulkenin sorunlarinin cozumsuz kalmasinda temel neden oldugu dusunuldu Ekonomik bunalim Basbakan Suleyman Demirel in 70 cente muhtaciz sozu ile ozetlenen dis ticaret acigindaki artis ve doviz darbogazi issizlik kitlik ve is yeri anlasmazliklari ekonomik bunalimi artirdi 1979 da enflasyon 70 in uzerine cikti Bulent Ecevit doneminde yapilan zamlari elestiren ve Bu ekonomik tedbirler vatandasin kanini emme hareketidir Ecevit istifa etmelidir diyen Demirel de bircok urune zam yapti MuhtiraSayin Cumhurbaskanim Ulkemizin icinde bulundugu ortamda devletimizin bekasi milli birliginin saglanmasi halkin mal ve can guvenliginin temini icin anarsi teror ve boluculuge karsi parlamenter demokratik rejim icerisinde Anayasal kuruluslarin ve ozellikle siyasi partilerin Ataturkcu milli bir gorusle mustereken tedbirler ve careler aramalari kacinilmaz bir zorunluk olarak gorulmektedir Milli Guvenlik Kurulunun muhtelif toplantilarinda bu konuda alinan kararlarin muhalefete mensup siyasi partilerin kisir tutum ve davranislari yuzunden olumlu sonuclara goturulemedigi yuksek malumlaridir Kuvvet Komutanlari ile beraber yaptigim son gezilerimde Ordu ve Kolordu Komutani seviyesindeki general ve amirallerle gorusmelerimde milli birlik ve beraberlige en cok ihtiyac duydugumuz bu donemde suratle bir sonuca ulasabilmek icin gerekli tedbirlerin mustereken tesbiti amaci ile tum Anayasal kuruluslar ve siyasi partilerin bir kere daha uyarilmasi butun Komutanlarca mustereken dile getirildi Bu karar isiginda Turk Silahli Kuvvetlerinin goruslerini Milli Guvenlik Kurulu Baskani olarak Zat i alilerine sunuyorum Geregini yuksek takdirlerine arz ederim Saygilarimla Orgeneral Kenan Evren Genelkurmay Baskani Turk Silahli Kuvvetlerinin Gorusu Ulkemizin icinde bulundugu son derece onemli siyasi ekonomik ve sosyal ortamda her gecen gun hizini biraz daha artiran anarsi teror ve boluculuge karsi milli birlik ve beraberligin saglanabilmesi icin Turk Silahli Kuvvetleri ulke yonetiminde etkili ve sorumlu Anayasal kuruluslari ve ozellikle siyasi partileri goreve davet etmek mecburiyetinde kalmistir Kahramanmaras olaylarinin yildonumunde henuz ilk ve orta ogretim cagindaki evlatlarimizin orgutlu eylemciler tarafindan zorla suruklendikleri anarsik olaylar ibretle musahade edilmektedir Anayasamizin getirdigi genis hurriyetleri kotuye kullanarak Istiklal Marsimiz yerine komunist enternasyonali soyleyenlere seriat duzeni davetcilerine demokratik rejim yerine her turlu fasizmi getirmek isteyenlere anarsiye yikiciliga ve boluculuge milletimizin tahammulu kalmamistir Iktidar olan siyasi partilerin butun devlet kademelerini kendi siyasi gorusleri dogrultusunda hareket edecek kisilerle doldurmasi kamu gorevlilerinin ve vatandaslarin bolunmesini zorunlu hale getirmektedir Siyasi partilerce yaratilan bu bolunme giderek anarsi ve boluculugu destekleyen ic kaynaklarin sekillenmesine himayesine polis ogretmen ve diger bircok kurulusun birbirine dusman kamplara ayrilmalarina neden olmaktadir Turk Silahli Kuvvetleri ulkemizin siyasi ekonomik ve sosyal sorunlarina bir cozum getiremeyen anarsi ve boluculugun ulke butunlugunu tehdit eden boyutlara varmasini onleyemeyen bolucu ve yikici gruplara tavizler veren ve kisir siyasi cekismeler nedeni ile uzlasmaz tutumlarini surduren siyasi partileri uyarmaya karar vermistir Bolgemizdeki gelismeler Orta Dogu da her an sicak bir catismaya donusebilecek durumdadir Icte anarsist ve boluculer yurt sathinda genel bir ayaklanmanin provalarini yapmaktadirlar Ulkede birlik ve beraberligin vatandasin can ve mal guvenliginin suratle saglanabilmesi icin gerekli kisa ve uzun vadeli tedbirlerin yuce meclislerimizde en kisa zamanda kararlastirilmasi bugunku ortam icinde hayati bir onem tasimaktadir Diger yandan meclislerin acilisindan bir bucuk ay sonra komisyonlarin ancak teskil edilebilmesi ve ulkenin acilen cozum bekleyen konularii muzakere icin bugune kadar musterek bir gundemin saptanamamasi uzuntu ile izlenmektir Ataturk milliyetciliginden alinan ilham ve hizla vatandaslarimizi kaderde kivancta ve tasada ortak bolunmez bir butun halinde milli suur ve ilkeler etrafinda toplamanin ic baris ve huzurun saglanmasinda temel unsur oldugu apacik bir gercektir Ulkenin icinde bulundugu bu durumdan bir an evvel kurtulmasi hukumetler kadar diger siyasi partilerimizin de gorevleri arasindadir Turk Silahli Kuvvetleri ic hizmet yasasi ve kendisine verilen gorev ve so rumlulugunun idraki icinde ulkemizin bugunku hayati sorunlari karsisinda siyasi partilerimizin bir an once milli menfaatlerimizi on plana alarak Anayasamizin ilkeleri dogrultusunda ve Ataturkcu bir gorusle biraraya gelerek anarsi teror ve boluculuk gibi devleti cokertmeye yonelik her turlu hareketlere karsi butun onlemleri mustereken almalarini ve diger Anayasal kuruluslarin da bu yonde yardimci olmalarini israrla istemektedir Koruturk bu mektubu 6 gun sakladi Saklama gerekcesini ise yakin cevresine yilbasi oncesinde halkin huzurunu kacirmamak olarak acikladi 1 Ocak 1980 tarihinde Koruturk Kenan Evren i kuvvet komutanlarini ve Jandarma Genel Komutani ni Cankaya Kosku ne davet etti ve onlarla bir konusma yapti Bu konusmada kendisinin gorevinin bitecegi nisan ayina kadar bir mudahale yapilmamasini isteyerek isterlerse istifa edebilecegini bildirdi Turkiye ise bu muhtirayi 2 Ocak ta Cuneyt Arcayurek in Hurriyet gazetesinde yaptigi haberle ogrendi Bunun uzerine Koruturk ayni gun icinde Basbakan Suleyman Demirel ile ana muhalefet lideri Bulent Ecevit i Kosk e cagirarak muhtiranin birer kopyasini onlara verdi Basbakan Demirel 35 gunde ne yapilabilirse onun azamisini yaptik seklinde kisa bir aciklama yapti Mektubun muhatabini kendisi kabul etti Milli Savunma Bakani Ahmet Ihsan Birincioglu nu cagirip duydugu uzuntuyu ve istifa etmeyi dusundugunu bildirdi Hemen sonra Birincioglu nun Evren i ziyareti sirasinda Evren ise Mektubun Hukumet e verilmedigini mektubu okuyan herkesin boyle oldugunu rahatlikla anlayacagini istifa etmeyi gerektirecek bir durum olmadigini istekleri gerceklesirse daha rahat is yapabilecegini uzuntu yerine sevinc duymasi gerektigini soyledi Demirel goreve devam etti Ana muhalefet lideri Ecevit Mektup 12 Mart a oranla degisik hic olmazsa bir model gostermiyor ayrica Cumhuriyet Halk Partisi hicbir doneminde demokrasiyi koruma acisindan bir uyari almadi oysa bu hukumet daha 51 inci gununde boyle bir uyari almistir Bu aramizdaki farki gostermektedir diyerek Basbakan Demirel i ve Adalet Partisini elestirdi Cumhurbaskani Koruturk TBMM Baskani Cahit Karakas Cumhuriyet Senatosu Baskani Ihsan Sabri Caglayangil Cumhuriyet Senatosu Milli Birlik Grubu Baskani Fahrettin Ozdilek Cumhuriyet Senatosu Kontenjan Grubu Baskani Zeyyat Baykara ile Milli Selamet Partisi Genel Baskani Necmettin Erbakan Milliyetci Hareket Partisi Genel Baskani Alparslan Turkes Cumhuriyetci Guven Partisi Genel Baskani Turhan Feyzioglu ve Demokratik Parti Genel Baskan Vekili Mehmet Faruk Sukan a da mektubun birer ornegini gonderdi SonrasiDonemin MSP Genel Baskani Necmettin Erbakan Muhtiradaki istekler gerceklesmedi 12 Eylul Darbesi ne giden surec ivme kazandi Eski basbakanlardan Nihat Erim suikastla olduruldu Erim in yani sira Umit Kaftancioglu Gun Sazak Kemal Turkler gibi isimler de suikasta kurban gitti 1980 yilinin ilk 8 ayinda olu sayisi 1 900 u gecti Enflasyon 100 un uzerine cikti 24 Ocak kararlari aciklandi 1980 Turkiye cumhurbaskanligi secimi krize donustu 22 Mart 1980 den 12 Eylul 1980 e kadar cumhurbaskani secilemedi 30 Agustos 1980 gunu Zafer Bayrami nin Anitkabir deki kismi ile Genelkurmay Baskanliginda yapilan kutlama torenlerine katilmayan Milli Selamet Partisi Genel Baskani Necmettin Erbakan 6 Eylul 1980 de Konya da Kudus Mitingi duzenledi Yasananlarin ardindan 12 Eylul 1980 tarihinde Turk Silahli Kuvvetleri tarafindan yonetime el konuldu Ic Hizmet Kanunu ndan aldigi yetkiye dayanarak ulke yonetimine el koyan TSK hukumetin ve parlamentonun gorevinin sona erdigini acikladi Hukumet yetkisi Kenan Evren Nurettin Ersin Nejat Tumer Tahsin Sahinkaya ve Sedat Celasun dan olusan Milli Guvenlik Konseyine gecti 12 Eylul 1980 de baslayan askeri rejim 7 Aralik 1983 e kadar surdu 6 Kasim 1983 genel secimlerinden birinci parti olarak cikan Turgut Ozal liderligindeki Anavatan Partisi hukumeti kurdu ve boylece sivil idareye gecildi KaynakcaOzel Kenan Evren in Uyari Mektubu 18 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2022 12 Eylul Darbesi ne Giden Surec 12 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kenan Evren Kenan Evren in Anilari 1 1990 ADALET BAKANININ ITIRAFLARI 11 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2022 2 Subat 1979 tarihli Cumhuriyet gazetesi ABDI IPEKCI OLDURULDU 18 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2022 12 Eylul Darbesi Vikipedi Erisim tarihi 8 Eylul 2016 a b Muhtirayi 6 gun sakladi Vatan Gazetesi 11 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 7 Nisan 2012 Erisim tarihi 8 Eylul 2016 Abdullah Muradoglu 27 Aralik Muhtirasinin Hikayesi Yeni Safak 9 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 15 Nisan 2012 Erisim tarihi 8 Eylul 2016 TSK nin yok dedigi muhtira belgesi 11 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Nisan 2012 Erisim tarihi 8 Eylul 2016 Darbe davasinda istenen muhtira alti gun boyunca koskte saklanmisti T24 10 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 Nisan 2012 Erisim tarihi 8 Eylul 2016 GenelInce Muslum 2016 Darbeler ve Demokrasi Oncesi Sonrasi ve Sonuclariyla 27 Mayis 12 Mart 12 Eylul Istanbul Ozan Yayincilik erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Hur Ayse 2015 Darbeli ve Catismali Yillar 1961 2000 Cok Partili Donem in Oteki Tarihi Profil Yayincilik erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim