Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
76-mm tümen topu model 1936 (F-22) SSCB tarafından geliştirilen II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından 1936 yılından itibaren kullanılan bir top türüydü. Bu top SSCB ile Japonya arasındaki Uzak Doğu cephesinde, Kış Savaşında ve Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılmıştır. Birçok F-22 topu Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından savaşın ilk yıllarında ganimet olarak alınmış geliştirilerek Sovyet kuvvetlerine karşı kullanılmıştır.
| 122-mm obüs M1910/30 | |
|---|---|
 | |
| Çeşidi | Tümen topu |
| Uyruğu |  SSCB |
| Hizmet geçmişi | |
| Kullanıldığı savaşlar | II. Dünya Savaşı |
| Üretim tarihi | |
| Üretildiği tarih | 1937-1939 |
| Üretim adedi | 2,932 |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 1,620 kg taşınma: 2,820 kg |
| Uzunluk | 3,680 mm / 48.4 kalibre tümü: 3,895 mm / 51.2 kalibre |
| uzunluğu | 7.12 m |
| Genişlik | 1.93 m |
| Yükseklik | 1.71 m |
| Namlu Çapı | 76.2 mm |
| Yükseklik | 1.71 m |
| Atış hızı | 15 mermi/dakika |
| Azami menzil | 14 km |
Tanımı
F-22 yarı-yivli tümen ve tanksavar topudur. Topun süspansiyonlu ve çatal ayaklı taşıma sehpasının lastikle kaplı çelik tekerlekleri bulunuyordu. Topun yarı otomatik doldurmalı kundağı, hidrolik geri tepme sistemi ve hidropnömatik geri getirme sistemi bulunuyordu. Dürbün ve yükselme açı sistemi namlunun farklı taraflarında bulunuyordu. Mermi kundağı standart model 1900 olarak sabitlenen top bu sayede eski model 76.2-mmlik tümen ve alay toplarına ait mermileri kullanabiliyordu.
Geliştirilmesi ve üretim tarihi
1931 yılında Kızıl Ordu (RKKA) yönetimi ABD ve Birleşik Krallık basınından çıkan haberlerden bu iki ülkenin hem sahra hem de uçaksavar amaçlı bir top üzerinde çalışmalar yapmakta olduğu sonucunu çıkarttı. Bunda Sovyetlerin İngiliz yapımı Ordnance QF 2 pounder ve toplarının yapılış amaçlarını yanlış anlaması yatıyordu. Uçaksavar kapasitelerinin aksine bu iki top sahip oldukları 360° yanal atış açıları ile standart tanksavar silahıydı. Sonuçta ordonat fabrikasının şef tasarımcısı Mikhail Tukhachevsky yarı-çok amaçlı bir top üzerinde çalışma emri verdi. Onların dışında Krasniy Putilovets (L-1 ve L-2 çok amaçlı top), No. 8 (yarı-çok amaçlı 25K, 31K ve 32K) ve GKB-38 (çok amaçlı A-52 ve yarı-çok maçlı A-51) fabrikaları bünyesindeki tasarım ekipleri de çalışmaya başladı. GKB-38 1933 yılında kapanınca V. G. Grabin ve ekibi Gorky bulunan yeni kurulan Novoe Sormov (no. 92) farikasında A-51 projesi üzerinde çalışmaya başladı. 1934 yılında A-51 (resmi adı F-20) tasarımı bitirildi. Ancak sonuçtan memnun olmayan Grabin yeni bir top üzerinde çalışmaya devam etti ve ortaya F-22 çıktı.
Nisan 1935 tarihinde üç adet F-22 prototipi hazırlandı. Bunlardan ikisinin çatal ayaklı taşıma sehpası bulunuyordu. Bütün prototiplerin namlu ağzında vardı. Uzatılmış yeni deneysel mermiler kullanıyordu (7.1 kg, namlu ağzı ilk çıkış hızı 710 m/sn, azami menzili 14,060 m). Fabrika denemelere 8 Mayıs tarihinde başladı ve 9 Haziranda bütün prototipler Moskova yakınlarındaki Sofrinsky bulunan atış alanına getirildi. 14 Haziran tarihinde diğer top sistemleri ile birlikte Josef Stalinin de içerisinde bulunduğu ülke liderlerinin gösterimine sunuldu. F-22 bıraktığı ile izlenimden ötürü atış testlerine gönderildi ve 16 Aralık ta atış tesleri sonuçlandı. Haziran 1935 tarihinde fabrikaya 10 adet top üretmesi emri verildi. Mart 1936 tarihinde 4 adedi Kızıl Orduya deneme amaçlı teslim edildi. 11 Mayıs 1936 tarihinde topa resmi olarak 76.2-mm tümen topu model 1936 (F-22) (Rusça 76-мм дивизионная пушка образца 1936 года (Ф-22)) adı verildi Ordu tarafından gaz susturucusu çıkartılması istendi. Bunun sebebi susturucunun yerden çok fazla toz kaldırması ve topun yerinin kolayca tespit edilmesiydi.
F-22 no. 92 ve "Kirovskiy Plant" fabrikalarında üretildi. Bunların dışında "UZTM" (Ural Heavy Machinery Building Plant Türkçe: Ural Ağır Makina Üretim Fabrikası) işletmesinde de üretilmiş olabilir. Üretimi çok yavaş seyretmesinde topun yapısının çok karmaşık olması ve tasarım hatalarının düzeltilmeye çalışılmasıydı. 1936 yılında sadece 10 adet üretilebilen toptan yıllara göre 1937 - 417, 1938 - 1,002 ve 1939 - 1,503 adet üretildi. Topun üretimi yeni geliştirilen model topun geliştirilmesi ile sona erdi.
Organizyon ve kullanımı
Kızıl Ordu (RKKA)
1939 yılında her topçu tümeni iki topçu alayı ve bir obüs alayından oluşuyordu Toplamda her tümende 20 adet 76 mm lik top bulunuyordu. Haziran 1940 tarihinde 76 mm lik toplar çıkartıldığında taburda geriye 8 adet top kaldı. Mart 1942 tarihinde üçüncü karışık tabura (76 ve 122 mmlik bataryalar) eklendi ve toplam 76 mm top sayısı 12 ye yükseldi.
Motorize alaylar iki karışık taburdan (bir adet 76 mmlik ve iki adet 122 mmlik obüs bataryasından) toplamda 8 76 mm adet top bulunuyordu. Ağustos 1941 tarihine kadar süvari tümenleri 8 adet 76 mmlik toptan oluşuyordu. Daha sonra tümen topları çıkartıldı.
F-22 ler tanksavar olarak her biri 24 adet toptan oluşan topçu tugaylarında kullanıldı. 1942 yılında bu birlikler 16 şar toptan oluşuyordu. Hafif topçu alayları ise 60 ila 72 adet toptan oluşuyordu.
F-22 ler ilk olarak 1938 yılında sırasında kullanıldı. Top ayrıca Kış Savaşı sırasında kullanıldı. 1 Temmuz 1941 tarihinde Kızıl Ordu (RKKA) elinde 2,844 adet F-22 bulunuyordu. Ancak savaş sırasında birçoğu kaybedildi ve az sayıdaki top savaş sonuna kadar ordu servisinde kaldı. Örneğin bir tanesinde 40 adet toptan oluşan iki topçu alayı Kursk Savaşında görev aldı. Çoğu kez arazi topu olarak kullanılan silah az da olsa tanksavar topu olarak hizmet verdi. Ama hiçbir zaman uçaksavar topu olarak kullanılmadı.
Diğer kullanımları
1941-42 yıllarında Wehrmacht 1.300 adete yakın F-22 model topu ganimet olarak ele geçirdi. Daha sonra bu toplara FK 296(r) adını vererek ordu servisine soktular. 1941 sonlarına doğru bu top tanksavar amaçlı yeniden tasarlanarak 7.62 cm PaK 36(r) adıyla kullanılmaya başlandı. Geliştirilmesi sırasında top kundağı büyütüldü, geri tepme sistemi geliştirildi, yükselme açısı ayarları namlunun sol tarafına alındı ve birçok silaha takıldı. Top için yeni mühimmat üretildi. PaK 36(r)1942 yılının baharında cepheye ulaştı. Toplamda 560 adet top dönüştürüldü. Bazıları Marder II ve Marder III model tank imha edicilerde kullanıldı. Dokuz adet F-22 SdKfz 6 yarı paletli araca takılarak SdKfz 6 mit 7.62 cm FK 36(r) model araç elde edildi.
Romanya tarafından ele geçirilen F-22'ler T-60 hafif tank üzerine monte edilerek model KMO geliştirildi ve bu araçtan 30 adet üretildi.
Finlandiya Ordusu ele geçirdiği 29 topun yanında Nazi Almanyasından da 47 adet F-22 satın alındı. Bu silahlar 76 K 36 adıyla Fin Ordusuna hizmet etti. Bu toplar 1960'lara kadar ordu servisinde ve 1990 lı yıllara kadar da depolarda saklandı.
Özetle
76 mm tümen topunu uçaksavar topu olarak kullanma fikri aşağıdaki sebeplerden ötürü başarısızlığa uğradı :
- Uçaksavar topları güçlü bir balistik yapıya ve 360° lik yanal dönüş açısına ihtiyaç duyuyordu. Bu özelliklerde istenilen sahra topu ise gereksiz büyüklükte ve masraflı olacaktı.
- Ön cephede düşman pike bombardıman ve alçak irtifa uçaklarına karşı kullanılması düşünülen sahra topunun yerine daha küçük kalibreli daha etkili oluyordu.
F-22 model top hava savunmasında zayıf ve arazide ise vasat bir görüntü sergilemiştir. 360° lik yanal dönüş açısına sahip olmaması ve eski model 76 mm uçaksavar topu model 1915/1928 ile aynı namlu çıkış hızına sahip yapısı vardı. (730 m/s). Otomatik mermi doldurma sistemi 60° üzerindeki yükselme açısında çalışmıyordu. RKKA tarafından yapılan araştırma sonucunda bu silahın uçaksavar silahı kullanılması fikrinden vazgeçildi. Silahın uçaklara karşı kullanıldığına dair herhangi bir kayıt yoktur. Sahra topu olarak kullanımında ise F-22'lerin bazı kusurları ortaya çıktı. Top gerçekten büyük ve ağırdı ve sınırlı hareket kabiliyeti vardı. Topun yanal dönüş sistemi ve menzil dürbününü namlunun farklı taraflarında olmasından ötürü hareket halindeki tanklara karşı kullanımı çok zordu. Üretimi çok zor ve güvenilmezdi. Top (76-mm tümen topu M1902/30) göre daha iyi menzil ve zırh delme özelliği olmasına rağmen çok da büyük bir farkı yoktu.
1937 yılında gelen istekler sonucunda F-22USV model top geliştirildi.
Almanlar tarafından geliştirilen 7.62 cm PaK 36(r) tanksavar silahı olarak cephede çok başarılı olmuştur.
Mühimmat
| Kullanılan mühimmat | |||||
| Türü | Modeli | Ağırlığı, kg | Patlayıcı ağırlığı, g | Namlu çıkış hızı, m/dk | Menzili, m |
| Zırh delici mermiler | |||||
| APHE-T | BR-350A | 6,3 | 155 | 690 | 7,000 |
| APHE-T | BR-350B | 6,5 | 119 | 690 | 7,000 |
| AP-T | BR-350BSP | 6,5 | - | 690 | 7,000 |
| Yeni kalibreli (Nisan 1943) | BR-354P | 3,02 | - | 500 | |
| HEAT, demir çelik (Mayıs 1943) | BP-350A | 5,28 | 623 | ||
| Yüksek patlayıcılı ve parçalı | |||||
| Parçalı yüksek patlayıcılı | OF-350 | 6,2 | 710 | 706 | 13,630 |
| Parçalı demir çelik | O-350A | 6,21 | 540 | 706 | 13,630 |
| Parçalı yüksek patlayıcılı | OF-350V | 6,2 | |||
| Parçalı YP (az sayıda üretildi) | OF-363 | 7,1 | 710 | 14,000 | |
| YP, çelik, Rus eski | F-354 | 6,41 | 785 | 706 | 13,200 |
| YP, çelik, Rus eski | F-354M | 6,1 | 815 | ||
| YP, çelik, Fransız eski | F-354F | 6,41 | 785 | ||
| Şarapnel parçacıklı | |||||
| Şarapnel 22 sn / D tuplü | Sh-354 | 6,5 | 85 (260 bullets) | 652 | 6,000 |
| Şarapnel T-6 tuplü | Sh-354T | 6,66 | 85 (250 parçacıklı) | 645 | 9,000 |
| Şarapnel | Sh-354G | 6,58 | 85 | ||
| Şarapnel | Sh-361 | 6,61 | - | 692 | 8,600 |
| Metal kutulu | |||||
| Metal kutulu | Sh-350 | 549 parçacıklı | 200 | ||
| Sis mermileri | |||||
| Sis | D-350 | 6,45 | 80 TNT + 505 sarı forforlu | ||
| Sis, demir çelik | D-350S | 6,45 | 66 TNT + 380 sarı forforlu | ||
| Aydınlatma | |||||
| Aydınlatma, çelik | Z-350 | 6,24 | 240 | 705 | 9,600 |
| Aydınlatma | Z-354 (project 3890) | 6,5 (6,66) | 240 | ||
| Aydınlatma | Z-354 | 4,65 | 240 | ||
| Diğer mermiler | |||||
| Parçalı-kimyasal | OH-350 | 6,25 | 706 | 13,630 | |
| Zırh delme tablosu | ||
| Zırh delici BR-350A mermisi | ||
| Mesafe, m | Çarpışma açısı 60°, mm | Çarpışma açısı 90°, mm |
| 100 | 67 | 82 |
| 500 | 61 | 75 |
| 1000 | 55 | 67 |
| 1500 | 49 | 60 |
| Bu bilgiler Sovyet yöntemleri ile elde edilmiştir. (zırh geçebilme özelikleri 75% eşdeğerdir). Aynı tür başka mühimmatlar ile kıyaslanamaz. | ||
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta 76-mm tümen topu M1936 (F-22) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Shirokorad A. B. - The genius of the Soviet Artillery: The triumph and the tragedy of V. Grabin, M. AST, 2002 (А.Б.Широкорад. Гений советской артиллерии: триумф и трагедия В.Грабина. - М.,ООО Издательство АСТ, 2002., )
- Shirokorad A. B. - The God of War of the Third Reich - M. AST, 2002 (Широкорад А. Б. Бог войны Третьего рейха. - М.,ООО Издательство АСТ, 2002., )
- Ivanov A. - Artillery of the USSR in Second World War - SPb Neva, 2003 (Иванов А. Артиллерия СССР во Второй Мировой войне. - СПб., Издательский дом «Нева», 2003., )
- Shunkov V. N. - The Weapons of the Red Army, Mn. Harvest, 1999 (Шунков В. Н. - Оружие Красной Армии. - Мн.: Харвест, 1999., )
- Artillery - M. Voenizdat MoD USSR, 1953 (Артиллерия \ под общ. ред. маршала артиллерии Чистякова М. Н.- М.:Воениздат МО СССР, 1953.)
- Yefimov M.G. - A Course of Artillery Shells - M.-L. Oborongiz PCoD USSR, 1939 (Ефимов М. Г. Курс артиллерийских снарядов. - М.-Л.: Оборонгиз НКО СССР, 1939)
- Kozlovskiy D.E. - Artillery Equipment - M. Oborongiz PCoD USSR, 1939 (Козловский Д. Е. Материальная часть артиллерии. - М.: Оборонгиз НКО СССР, 1939)
- Collection of the Artillery Museum Materials, No. IV - P.-L. AIM, 1959 (Сборник исследований и материалов Артиллерийского исторического музея. Выпуск IV. \ под ред. полк. Ермошина И. П.-Л.: АИМ, 1959)
- Nikolaev A. B. - Battalion Artillery - M. Oborongiz PCoD USSR, 1937 (Николаев А. Б. Батальонная артиллерия. - М..: Оборонгиз НКО СССР, 1937)
- 76-mm gun model 1942 Service Manual (Руководство службы 76-мм пушки обр. 1942 г.)
| SSCB ait Büyük Vatanseverlik Savaşı topları |
|---|
| Tanksavar topları |
| 37-mm top1-K | 45-mm top M1937 | 45-mm top M-42 | 57-mm top ZiS-2 | 100-mm top BS-3 |
| Dağ topları |
| 76-mm dağ topu M1938 |
| Alay topları |
| 76-mm top M1927 | 76-mm top M1943 |
| Tümen topları |
| (76-mm top M1902/30) | 76-mm top F-22 | 76-mm top USV | 76-mm top ZiS-3 (122-mm obüs M1909/37) | (122-mm obüs M1910/30) | 122-mm obüs M-30 |
| Kolordu ve Ordu topları |
| (122-mm top A-19) | M-1909 | (152-mm obüs M1910/37) 152-mm obüs M-10 | 152-mm obüs D-1 | | 152-mm top-obüs ML-20 |
| Ağır toplar |
| | 203-mm obüs B-4 | 210-mm top M1939 | 305-mm obüs M1939 |
| Hava savunma savaşı topları |
| 25-mm top 72-K | 37-mm top61-K | 76-mm top M1938 | 85-mm top 52-K |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
76 mm tumen topu model 1936 F 22 SSCB tarafindan gelistirilen II Dunya Savasi sirasinda Kizil Ordu tarafindan 1936 yilindan itibaren kullanilan bir top turuydu Bu top SSCB ile Japonya arasindaki Uzak Dogu cephesinde Kis Savasinda ve Buyuk Vatanseverlik Savasi sirasinda kullanilmistir Bircok F 22 topu Nazi Almanyasi ordusu Wehrmacht tarafindan savasin ilk yillarinda ganimet olarak alinmis gelistirilerek Sovyet kuvvetlerine karsi kullanilmistir 122 mm obus M1910 30Cesidi Tumen topuUyrugu SSCBHizmet gecmisiKullanildigi savaslar II Dunya SavasiUretim tarihiUretildigi tarih 1937 1939Uretim adedi 2 932OzelliklerAgirlik 1 620 kg tasinma 2 820 kgUzunluk 3 680 mm 48 4 kalibre tumu 3 895 mm 51 2 kalibre uzunlugu 7 12 mGenislik 1 93 mYukseklik 1 71 mNamlu Capi 76 2 mmYukseklik 1 71 mAtis hizi 15 mermi dakikaAzami menzil 14 kmTanimiF 22 yari yivli tumen ve tanksavar topudur Topun suspansiyonlu ve catal ayakli tasima sehpasinin lastikle kapli celik tekerlekleri bulunuyordu Topun yari otomatik doldurmali kundagi hidrolik geri tepme sistemi ve hidropnomatik geri getirme sistemi bulunuyordu Durbun ve yukselme aci sistemi namlunun farkli taraflarinda bulunuyordu Mermi kundagi standart model 1900 olarak sabitlenen top bu sayede eski model 76 2 mmlik tumen ve alay toplarina ait mermileri kullanabiliyordu Gelistirilmesi ve uretim tarihiF 22 Fin Askeri Muzesi Helsinki F 22 Hameenlinna topcu muzesi Finlandiya 1931 yilinda Kizil Ordu RKKA yonetimi ABD ve Birlesik Krallik basinindan cikan haberlerden bu iki ulkenin hem sahra hem de ucaksavar amacli bir top uzerinde calismalar yapmakta oldugu sonucunu cikartti Bunda Sovyetlerin Ingiliz yapimi Ordnance QF 2 pounder ve toplarinin yapilis amaclarini yanlis anlamasi yatiyordu Ucaksavar kapasitelerinin aksine bu iki top sahip olduklari 360 yanal atis acilari ile standart tanksavar silahiydi Sonucta ordonat fabrikasinin sef tasarimcisi Mikhail Tukhachevsky yari cok amacli bir top uzerinde calisma emri verdi Onlarin disinda Krasniy Putilovets L 1 ve L 2 cok amacli top No 8 yari cok amacli 25K 31K ve 32K ve GKB 38 cok amacli A 52 ve yari cok macli A 51 fabrikalari bunyesindeki tasarim ekipleri de calismaya basladi GKB 38 1933 yilinda kapaninca V G Grabin ve ekibi Gorky bulunan yeni kurulan Novoe Sormov no 92 farikasinda A 51 projesi uzerinde calismaya basladi 1934 yilinda A 51 resmi adi F 20 tasarimi bitirildi Ancak sonuctan memnun olmayan Grabin yeni bir top uzerinde calismaya devam etti ve ortaya F 22 cikti Nisan 1935 tarihinde uc adet F 22 prototipi hazirlandi Bunlardan ikisinin catal ayakli tasima sehpasi bulunuyordu Butun prototiplerin namlu agzinda vardi Uzatilmis yeni deneysel mermiler kullaniyordu 7 1 kg namlu agzi ilk cikis hizi 710 m sn azami menzili 14 060 m Fabrika denemelere 8 Mayis tarihinde basladi ve 9 Haziranda butun prototipler Moskova yakinlarindaki Sofrinsky bulunan atis alanina getirildi 14 Haziran tarihinde diger top sistemleri ile birlikte Josef Stalinin de icerisinde bulundugu ulke liderlerinin gosterimine sunuldu F 22 biraktigi ile izlenimden oturu atis testlerine gonderildi ve 16 Aralik ta atis tesleri sonuclandi Haziran 1935 tarihinde fabrikaya 10 adet top uretmesi emri verildi Mart 1936 tarihinde 4 adedi Kizil Orduya deneme amacli teslim edildi 11 Mayis 1936 tarihinde topa resmi olarak 76 2 mm tumen topu model 1936 F 22 Rusca 76 mm divizionnaya pushka obrazca 1936 goda F 22 adi verildi Ordu tarafindan gaz susturucusu cikartilmasi istendi Bunun sebebi susturucunun yerden cok fazla toz kaldirmasi ve topun yerinin kolayca tespit edilmesiydi F 22 no 92 ve Kirovskiy Plant fabrikalarinda uretildi Bunlarin disinda UZTM Ural Heavy Machinery Building Plant Turkce Ural Agir Makina Uretim Fabrikasi isletmesinde de uretilmis olabilir Uretimi cok yavas seyretmesinde topun yapisinin cok karmasik olmasi ve tasarim hatalarinin duzeltilmeye calisilmasiydi 1936 yilinda sadece 10 adet uretilebilen toptan yillara gore 1937 417 1938 1 002 ve 1939 1 503 adet uretildi Topun uretimi yeni gelistirilen model topun gelistirilmesi ile sona erdi Organizyon ve kullanimiKizil Ordu RKKA 1939 yilinda her topcu tumeni iki topcu alayi ve bir obus alayindan olusuyordu Toplamda her tumende 20 adet 76 mm lik top bulunuyordu Haziran 1940 tarihinde 76 mm lik toplar cikartildiginda taburda geriye 8 adet top kaldi Mart 1942 tarihinde ucuncu karisik tabura 76 ve 122 mmlik bataryalar eklendi ve toplam 76 mm top sayisi 12 ye yukseldi Motorize alaylar iki karisik taburdan bir adet 76 mmlik ve iki adet 122 mmlik obus bataryasindan toplamda 8 76 mm adet top bulunuyordu Agustos 1941 tarihine kadar suvari tumenleri 8 adet 76 mmlik toptan olusuyordu Daha sonra tumen toplari cikartildi F 22 ler tanksavar olarak her biri 24 adet toptan olusan topcu tugaylarinda kullanildi 1942 yilinda bu birlikler 16 sar toptan olusuyordu Hafif topcu alaylari ise 60 ila 72 adet toptan olusuyordu F 22 ler ilk olarak 1938 yilinda sirasinda kullanildi Top ayrica Kis Savasi sirasinda kullanildi 1 Temmuz 1941 tarihinde Kizil Ordu RKKA elinde 2 844 adet F 22 bulunuyordu Ancak savas sirasinda bircogu kaybedildi ve az sayidaki top savas sonuna kadar ordu servisinde kaldi Ornegin bir tanesinde 40 adet toptan olusan iki topcu alayi Kursk Savasinda gorev aldi Cogu kez arazi topu olarak kullanilan silah az da olsa tanksavar topu olarak hizmet verdi Ama hicbir zaman ucaksavar topu olarak kullanilmadi Diger kullanimlari 7 62 cm PaK 36 r 1941 42 yillarinda Wehrmacht 1 300 adete yakin F 22 model topu ganimet olarak ele gecirdi Daha sonra bu toplara FK 296 r adini vererek ordu servisine soktular 1941 sonlarina dogru bu top tanksavar amacli yeniden tasarlanarak 7 62 cm PaK 36 r adiyla kullanilmaya baslandi Gelistirilmesi sirasinda top kundagi buyutuldu geri tepme sistemi gelistirildi yukselme acisi ayarlari namlunun sol tarafina alindi ve bircok silaha takildi Top icin yeni muhimmat uretildi PaK 36 r 1942 yilinin baharinda cepheye ulasti Toplamda 560 adet top donusturuldu Bazilari Marder II ve Marder III model tank imha edicilerde kullanildi Dokuz adet F 22 SdKfz 6 yari paletli araca takilarak SdKfz 6 mit 7 62 cm FK 36 r model arac elde edildi Romanya tarafindan ele gecirilen F 22 ler T 60 hafif tank uzerine monte edilerek model KMO gelistirildi ve bu aractan 30 adet uretildi Finlandiya Ordusu ele gecirdigi 29 topun yaninda Nazi Almanyasindan da 47 adet F 22 satin alindi Bu silahlar 76 K 36 adiyla Fin Ordusuna hizmet etti Bu toplar 1960 lara kadar ordu servisinde ve 1990 li yillara kadar da depolarda saklandi Ozetle76 mm tumen topunu ucaksavar topu olarak kullanma fikri asagidaki sebeplerden oturu basarisizliga ugradi Ucaksavar toplari guclu bir balistik yapiya ve 360 lik yanal donus acisina ihtiyac duyuyordu Bu ozelliklerde istenilen sahra topu ise gereksiz buyuklukte ve masrafli olacakti On cephede dusman pike bombardiman ve alcak irtifa ucaklarina karsi kullanilmasi dusunulen sahra topunun yerine daha kucuk kalibreli daha etkili oluyordu F 22 model top hava savunmasinda zayif ve arazide ise vasat bir goruntu sergilemistir 360 lik yanal donus acisina sahip olmamasi ve eski model 76 mm ucaksavar topu model 1915 1928 ile ayni namlu cikis hizina sahip yapisi vardi 730 m s Otomatik mermi doldurma sistemi 60 uzerindeki yukselme acisinda calismiyordu RKKA tarafindan yapilan arastirma sonucunda bu silahin ucaksavar silahi kullanilmasi fikrinden vazgecildi Silahin ucaklara karsi kullanildigina dair herhangi bir kayit yoktur Sahra topu olarak kullaniminda ise F 22 lerin bazi kusurlari ortaya cikti Top gercekten buyuk ve agirdi ve sinirli hareket kabiliyeti vardi Topun yanal donus sistemi ve menzil durbununu namlunun farkli taraflarinda olmasindan oturu hareket halindeki tanklara karsi kullanimi cok zordu Uretimi cok zor ve guvenilmezdi Top 76 mm tumen topu M1902 30 gore daha iyi menzil ve zirh delme ozelligi olmasina ragmen cok da buyuk bir farki yoktu 1937 yilinda gelen istekler sonucunda F 22USV model top gelistirildi Almanlar tarafindan gelistirilen 7 62 cm PaK 36 r tanksavar silahi olarak cephede cok basarili olmustur MuhimmatKullanilan muhimmatTuru Modeli Agirligi kg Patlayici agirligi g Namlu cikis hizi m dk Menzili mZirh delici mermilerAPHE T BR 350A 6 3 155 690 7 000APHE T BR 350B 6 5 119 690 7 000AP T BR 350BSP 6 5 690 7 000Yeni kalibreli Nisan 1943 BR 354P 3 02 500HEAT demir celik Mayis 1943 BP 350A 5 28 623Yuksek patlayicili ve parcaliParcali yuksek patlayicili OF 350 6 2 710 706 13 630Parcali demir celik O 350A 6 21 540 706 13 630Parcali yuksek patlayicili OF 350V 6 2Parcali YP az sayida uretildi OF 363 7 1 710 14 000YP celik Rus eski F 354 6 41 785 706 13 200YP celik Rus eski F 354M 6 1 815YP celik Fransiz eski F 354F 6 41 785Sarapnel parcacikliSarapnel 22 sn D tuplu Sh 354 6 5 85 260 bullets 652 6 000Sarapnel T 6 tuplu Sh 354T 6 66 85 250 parcacikli 645 9 000Sarapnel Sh 354G 6 58 85Sarapnel Sh 361 6 61 692 8 600Metal kutuluMetal kutulu Sh 350 549 parcacikli 200Sis mermileriSis D 350 6 45 80 TNT 505 sari forforluSis demir celik D 350S 6 45 66 TNT 380 sari forforluAydinlatmaAydinlatma celik Z 350 6 24 240 705 9 600Aydinlatma Z 354 project 3890 6 5 6 66 240Aydinlatma Z 354 4 65 240Diger mermilerParcali kimyasal OH 350 6 25 706 13 630 Zirh delme tablosuZirh delici BR 350A mermisiMesafe m Carpisma acisi 60 mm Carpisma acisi 90 mm100 67 82500 61 751000 55 671500 49 60Bu bilgiler Sovyet yontemleri ile elde edilmistir zirh gecebilme ozelikleri 75 esdegerdir Ayni tur baska muhimmatlar ile kiyaslanamaz KaynakcaWikimedia Commons ta 76 mm tumen topu M1936 F 22 ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Shirokorad A B The genius of the Soviet Artillery The triumph and the tragedy of V Grabin M AST 2002 A B Shirokorad Genij sovetskoj artillerii triumf i tragediya V Grabina M OOO Izdatelstvo AST 2002 ISBN 5 17 013066 X Shirokorad A B The God of War of the Third Reich M AST 2002 Shirokorad A B Bog vojny Tretego rejha M OOO Izdatelstvo AST 2002 ISBN 5 17 015302 3 Ivanov A Artillery of the USSR in Second World War SPb Neva 2003 Ivanov A Artilleriya SSSR vo Vtoroj Mirovoj vojne SPb Izdatelskij dom Neva 2003 ISBN 5 7654 2731 6 Shunkov V N The Weapons of the Red Army Mn Harvest 1999 Shunkov V N Oruzhie Krasnoj Armii Mn Harvest 1999 ISBN 985 433 469 4 Artillery M Voenizdat MoD USSR 1953 Artilleriya pod obsh red marshala artillerii Chistyakova M N M Voenizdat MO SSSR 1953 Yefimov M G A Course of Artillery Shells M L Oborongiz PCoD USSR 1939 Efimov M G Kurs artillerijskih snaryadov M L Oborongiz NKO SSSR 1939 Kozlovskiy D E Artillery Equipment M Oborongiz PCoD USSR 1939 Kozlovskij D E Materialnaya chast artillerii M Oborongiz NKO SSSR 1939 Collection of the Artillery Museum Materials No IV P L AIM 1959 Sbornik issledovanij i materialov Artillerijskogo istoricheskogo muzeya Vypusk IV pod red polk Ermoshina I P L AIM 1959 Nikolaev A B Battalion Artillery M Oborongiz PCoD USSR 1937 Nikolaev A B Batalonnaya artilleriya M Oborongiz NKO SSSR 1937 76 mm gun model 1942 Service Manual Rukovodstvo sluzhby 76 mm pushki obr 1942 g SSCB ait Buyuk Vatanseverlik Savasi toplariTanksavar toplari37 mm top1 K 45 mm top M1937 45 mm top M 42 57 mm top ZiS 2 100 mm top BS 3Dag toplari76 mm dag topu M1938Alay toplari76 mm top M1927 76 mm top M1943Tumen toplari76 mm top M1902 30 76 mm top F 22 76 mm top USV 76 mm top ZiS 3 122 mm obus M1909 37 122 mm obus M1910 30 122 mm obus M 30Kolordu ve Ordu toplari122 mm top A 19 M 1909 152 mm obus M1910 37 152 mm obus M 10 152 mm obus D 1 152 mm top obus ML 20Agir toplar 203 mm obus B 4 210 mm top M1939 305 mm obus M1939Hava savunma savasi toplari25 mm top 72 K 37 mm top61 K 76 mm top M1938 85 mm top 52 K