Mihail Tuhaçevski (Rusça: Михаи́л Никола́евич Тухаче́вский romanize: Mikhail Nikolayevich Tukhachevskiy, Lehçe: Michaił Nikołajewicz Tuchaczewski) (16 Şubat 1893- 12 Haziran 1937) görevini 1918 ila 1937 sürdürmüş, Kızıl Napolyon lakaplı Sovyet mareşal ve teorisyen
Mihail Nikolayeviç Tuhaçevski Михаил Николаевич Тухачевский | |
---|---|
Lakabı | Kızıl Napolyon |
Doğum | 16 Şubat 1893 , Smolensk Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 12 Haziran 1937 (44 yaşında) Lubyanka Hapishanesi, Moskova Sovyetler Birliği |
Defin yeri | Donskoye Mezarlığı |
Bağlılığı | Rusya İmparatorluğu (1914-1917) Rusya SFSC (1917-1922) Sovyetler Birliği (1922-1937) |
Branşı | Rus İmparatorluk Ordusu Kızıl Ordu |
Hizmet yılları | 1914-1937 |
Rütbesi | Sovyetler Birliği Mareşali |
Komutası | 1. Devrim Ordusu Kızıl Ordu Kurmay Başkanı Ordu ve Donanma Halk Komiser Vekili Komünist Partisi Merkez Üyesi Adayı |
Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı Rusya İç Savaşı Sovyet-Polonya Savaşı |
Ödülleri | |
İmza | |
İlk beş Sovyet mareşalinden biridir. 1925-1928 yılları arasında Kızıl Ordu Kurmay Başkanı olarak görev yaptı. Tank stratejileri ile tanınır. Josef Stalin'in 1930'lardaki Büyük Temizlik hareketinin bir parçası olan 1937-38 Kızıl Ordu tasfiyelerinin en önemli kurbanlarından biridir.
Çocukluğu ve Gençliği
Tuhaçevski, Alexandrovskoye'de (bugünkü Rusya'nın Smolensk kentinin batısı) fakir bir ailede doğdu. Efsaneye göre, ailesinin Haçlı Seferleri sırasında Doğu'da mahsur kalan ve Rusya'ya yerleşmeden önce bir Türk karısı alan bir Flaman kontluğundan geldiğini belirtir. Büyük dedesi Alexander Tuhaçevski (1793-1831), Rus İmparatorluk Ordusu'nda albay olarak görev yaptı. 1912'de Moskova Askeri Okulu'na katıldıktan sonra, 1914'te mezun olduğu Aleksandrovskiy Askeri Okulu'na geçti.
Birinci Dünya Savaşı
Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında, Semyenovsky Muhafız Alayı'na Temmuz 1914'te teğmen olarak katıldı ve şunları bildirdi:
"İstediğimi elde etmek için gereken tek şeyin cesaret ve özgüven olduğuna inanıyorum. Kendime kesinlikle güveniyorum. Kendi kendime ya otuz yaşımda general olacağım ya da o zamana kadar hayatta olmayacağım dedim."
Şubat 1915'te Alman Ordusu tarafından esir alınan Tuhaçevski, savaş esiri kamplarından dört kez kaçtı ve sonunda Bavyera'daki 'ne dizginlenemez bir kaçak olarak hapsedildi.
Ingolstadt'ta Tutukluluk Yılları
Orada Le Monde gazetecisi ile tanıştı ve ünlü Fransız Komutan Charles de Gaulle ile aynı hücreyi paylaştı. Roure, Pierre Fervacque takma adıyla Tuhaçevski ile karşılaşmasını yazdı. Tuhaçevski'nin Napolyon'u çok övdüğünü bildirdi ve ayrıca belirli bir konuşmada Tuhaçevski'nin, Hristiyanlığı ve "sermayenin ahlakını" Rusya'ya getirdikleri için Yahudilerden nefret ettiğini söyledi. Roure daha sonra ona sosyalist olup olmadığını sordu ve şöyle cevap verdi:
"Sosyalist? Kesinlikle değil! Sınıflandırmaya ne gerek var! Ayrıca, büyük sosyalistler Yahudilerdir ve sosyalist doktrin evrensel Hıristiyanlığın bir dalıdır. Paraya gülerim ve toprağın bölünüp bölünmediği benim için birdir. Atalarım olan barbarlar ortak yaşıyordu ama şefleri vardı. Hayır, sosyalistlerden, Yahudilerden ve Hristiyanlardan nefret ediyorum."
Roure'a göre, Tuhaçevski, ancak 'Avrupalılıktan arındırıp Rusya'yı barbarlığa sürüklerse' Lenin'i izleyeceğini söyledi, ancak Lenin'in bunu yapmayacağından korktuğunu söylediğini beyan etmiştir. Tuhaçevski, Almanya'da hapsedilmesiyle ilgili bu hikâyeleri asla reddetmedi ve hatta daha sonra doğruladı, ancak her zaman 1917'de politik olarak olgunlaşmamış olduğunu ve ilk görüşlerinden büyük pişmanlık duyduğunu söyledi. 1936'da Fransa'da Roure'un kendisi hakkında yazdıklarıyla karşılaştığında kitabını okuduğunu söylemiş ve şunları söylemiştir: 'Ben hâlâ çok gençtim. Siyasette acemiydim ve devrimler hakkında bildiğim tek şey Fransız İhtilali'nin son aşamasıydı. Askeri zaferleri beni sınırsız bir hayranlıkla dolduran Bonapartizm... Ingolstadt'taki görüşlerimi asla pişman olmadan düşünmem, çünkü bunlar benim Sovyet vatanına olan bağlılığım hakkında şüphelere neden olabilir. Sana gerçek hislerimi anlatmak için yeniden bir araya gelmemizden faydalanıyorum.' Tuhaçevski'nin beşinci kaçışı başarıyla karşılandı ve İsviçre-Almanya sınırını, yanında bazı küçük pagan putları taşıyarak geçtikten sonra Eylül 1917'de Rusya'ya döndü . 1917 Ekim Devrimi'nin ardından, Tuhaçevski Bolşeviklere katıldı ve Rus İç Savaşı'nda önemli bir yer oynadı.
Rus İç Savaşı Sırasında
Yeni kurulan Kızıl Ordu'da subay oldu ve üstün yeteneği sayesinde hızla rütbesi yükseldi. Rus İç Savaşı sırasında kendisine Moskova'yı savunma sorumluluğu verildi. Tuhaçevski, düşmanın açık kanatlarını sömürmek ve onları kuşatmakla tehdit etmek için yoğun saldırılar kullandı. İç savaşın son aşamasında, Tuhaçevski Mart 1921'de Kronstadt Ayaklanması'nın bastırılması sırasında 7. Ordu'ya komuta etti. Ayrıca 1921 ve 1922 yılları arasında Tambov Guberniyası'na yönelik saldırıyı da komuta etti . İngiliz tarihçi , Tuhaçevski'yi 'herhangi bir Bolşevik kadar acımasız'olarak nitelendirmiştir. Köylü ayaklanmalarını bastırmak için rehinelerin yargısız infazını ve bu infazlar sırasında zehirli gaz kullanmasıyla biliniyordu.
Polonya-Sovyet Savaşı sırasında
Tuhaçevski, 1920'deki Sovyet-Polonya Savaşı sırasında Sovyetler'in Polonya'yı işgaline komuta etti. Düşmanlıklara yol açan Tuhaçevski, birliklerini 'Smolensk Kapıları' olarak adlandırdığı Vitebsk yakınlarında yoğunlaştırdı . Tuhaçevski, birliklerine sınırı geçme emrini verdi. 'a göre, 'Tuhaçevski'nin birliklerini batıya doğru sürmesinin cesareti başarısının anahtarıydı. Sovyet Yüksek Komutanlığı 60.000 adamını takviye olarak gönderdi, ancak Tuhaçevski onların yetişmesine izin vermek için asla durmadı. Hızla ilerleyen orduları arkasında daha fazla sayıda asker bırakıyordu. Ama Tuhaçevski bu kayıpları görmezden geldi. İkmal hizmetleri kaos içindeydi ve arkası neredeyse organize bir varlık olarak yoktu. Minsk'i ele geçirdikten sonra durmaksızın Varşova'ya ilerledi ancak orduları Varşova dışında Józef Piłsudski tarafından yenildi . Tuhaçevski'nin Stalin ile ilk çatışması Polonya savaşı sırasında oldu. Her ikisi de Sovyetler'in Varşova'yı ele geçirememesinden diğerini sorumlu tuttu.
Kızıl Ordu Hakkındaki Görüşleri
Tuhaçevski, Kızıl Ordu'nun 1926 Yaz manevraları sırasındaki performansını hararetle eleştirdi. Subayların hangi hareket tarzını seçeceklerini belirleyememelerini ve bunu birliklerine özellikle sert bir şekilde iletmemelerini eleştirdi. Tuhaçevski, memurlar arasında inisiyatifin eksik olduğunu, durumdaki değişikliklere yavaş tepki verdiklerini ve iletişimin zayıf olduğunu kaydetti. İlerleyen yıllarda Tuhaçevski, Savunma Komiser Yardımcılığına yükseldi. Dönemin Savunma Komiseri Kliment Voroşilov'la görüşleri nedeniyle anlaşamadı. Voroşilov, Tuhaçevski'nin sonunu getiren Büyük Temizlik'in başlatıcılarından biri olmuştur. Bunu takiben Tuhaçevski, modern savaş üzerine birkaç kitap yazdı ve 1931'de Stalin'in sanayileşmiş bir orduya olan ihtiyacı kabul etmesinden sonra, Tuhaçevski'ye ordunun reformunda öncü bir rol verildi. Askeri strateji, özellikle tankların ve uçakların kombine operasyonlarda kullanılması konusunda ileri fikirleri vardı. Tuhaçevski, Derin Perasyon Teorisi'ni benimsemiştir. Bu teori, yalnızca temas hattında değil, savaş alanının derinliği boyunca düşman kuvvetlerini yok etmeyi, bastırmayı veya örgütsüzleştirmeyi vurgulayan bir ilkeydi. İlk başta bu teoriye karşı çıkılmış olunsa da 1930 sonrasında teori Sovyetler tarafından benimsenmeye başlamıştır. Derin Operasyon Teorisi'nin potansiyel olarak ilk etkinliğinin örneği Japonya ile yapılan ve Sovyet zaferi ile sonuçlanan Halhin Gol Muharebesi'dir. Georgy Zhukov bu taktikle önemli bir Japon kuvvetini yenilgiye uğratmıştır.
Tutuklanması ve İdamı
20 Kasım 1935'te Tuhaçevski, 42 yaşındayken Sovyetler Birliği Mareşali oldu. Tutuklanmasından hemen önce Mareşal Kliment Voroşilov'un yardımcısı görevinden alındı ve Volga Askeri Bölgesi'nin askeri komutanlığına atandı. Yeni komutasını devralmak için ayrıldıktan kısa bir süre sonra, 22 Mayıs 1937'de gizlice tutuklandı ve bir hapishane minibüsüyle Moskova'ya geri getirildi. Tuhaçevski'nin sorgusu ve işkencesi doğrudan NKVD Şefi Nikolay Yejov tarafından denetlendi. 'a göre birkaç gün sonra işkence ve baskından zor durumda olan Tuhaçevski, Avel Yenukidze'nin kendisini 1928'de işe aldığını ve Nikolay Buharin ile iktidarı ele geçirmek için işbirliği yapan bir Alman ajanı olduğunu itiraf etti . Tuhaçevski'nin arşivlerde kalan itirafı kana bulanmış bir spreyle lekelenmiştir. 11 Haziran 1937'de Sovyet Yüksek Mahkemesi, Tuhaçevski ve sekiz generali ihanetten yargılamak için özel bir askeri mahkeme topladı. Duruşmaya Troçkist Anti-Sovyet Askeri Örgütü Davası adı verildi . Suçlamaları duyan Tuhaçevski'nin: 'Rüya gördüğümü hissediyorum' dediği duyuldu. O gece 11.35'te tüm sanıklar suçlu ilan edildi ve ölüme mahkûm edildi. Bir saat içinde Tuhaçevski, NKVD kaptanı Vasili Blohin tarafından hücresinden çağrıldı. Nikolay Yejov izlerken, eski Mareşal bir kez başının arkasından vuruldu. Hemen ardından Yezhov, Stalin'in huzuruna çağrıldı. Stalin, "Tukhaçevski'nin son sözleri neydi?" diye sordu. Yezhov şöyle yanıt verdi: "Yılan, kendisini Anavatan'a ve Stalin Yoldaş'a adadığını söyledi. Merhamet istedi. Ama dürüst olmadığı, kollarını bırakmadığı açıktı."
Sonrası
Tuhaçevski'nin aile üyelerinin tümü onun idamından sonra acı çekti. Her ikisi de Sovyet askeri akademisinde eğitmen olan eşi Nina Tukhachevskaya ve kardeşleri Alexandr ve Nikolai vuruldu. Kız kardeşlerinden üçü Gulag'a gönderildi. Reşit olmayan kızı yetişkinliğe ulaştığında tutuklandı ve 1950'lerdeki Kruşçev Çözülme dönemine kadar Gulag'da kaldı. Serbest bırakıldıktan sonra Moskova'da yaşadı ve 1982'de öldü.
Lev Troçki, ölümünden sonra Tukhachevsky'yi stratejik becerileri nedeniyle "olağanüstü bir yetenek" olarak tanımladı ve Kızıl Ordu'nun Stalinist bürokrasi tarafından tasfiye edilmesini, onun siyasi konumunu korumanın bir yolu olarak gördü.
“ | “Stalin Kızıl Ordu'ya korkunç bir darbe indirdi. Son adli kumpasın bir sonucu olarak, boyu birkaç arşın düşmüştür. Sovyet savunmasının çıkarları, egemen kliğin kendini koruması uğruna feda edilmiştir.” - Troçki, 1937'deki Kızıl Ordu tasfiyeleri hakkında | „ |
Nikita Kruşçev'in 1956'daki Gizli Konuşmasından önce Tukhachevsky resmi olarak faşist ve beşinci kol ajanı olarak kabul ediliyordu. Batı'daki Sovyet diplomatları ve destekçileri bu görüşü coşkuyla ilan ettiler. Daha sonra 31 Ocak 1957'de Tukhaçevski ve diğer sanıkları tüm suçlamalardan masum ilan edildi ve hakları iade edildi.
Her ne kadar Tukhachevsky'nin yargılanması neredeyse evrensel olarak bir sahtekarlık olarak görülse de, Stalin'in motivasyonları tartışılmaya devam ediyor. İngiliz tarihçi Robert Conquest, 1968 tarihli Büyük Terör adlı kitabında, Nazi Partisi liderleri Heinrich Himmler ve Reinhard Heydrich'i, Sovyetler Birliği'nin savunma kapasitesini zayıflatmak amacıyla Tukhachevsky'nin Wehrmacht Genelkurmayı ile anti-Stalinist bir komploya dahil olduğunu gösteren sahte belgeler düzenlemekle suçluyor. Conquest, bu belgelerin Çekoslovakya Devlet Başkanı Edvard Beneš'e sızdırıldığını ve onun da bunları diplomatik kanallar aracılığıyla Sovyet Rusya'ya ilettiğini söyledi. Conquest'in Tukhachevsky'yi suçlamak için bir SS komplosu tezi, Walter Schellenberg ve Beneš'in anılarına dayanıyordu.
1989'da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu, Stalin'in arşivlerinde, Alman istihbaratının Tuhaçevski'yi ortadan kaldırmak amacıyla Tuhaçevski hakkında yanlış bilgi üretme niyetini gösteren yeni kanıtların bulunduğunu duyurdu. "Stalin'in paranoya ve aşırı şüphe gibi kişisel özelliklerine ilişkin bilgi, muhtemelen bunda en büyük etkendi."
Konuyla ilgili araştırma yapan Igor Lukes'a göre Tuhaçevski'nin "ihanetini" asıl uyduranlar Stalin, Kaganoviç ve Yezhov'du. Yezhov'un emri üzerine NKVD, bilinen bir olan Nikolai Skoblin'e, Tukhachevsky ve diğer Sovyet generallerinin Stalin'e karşı bir komplo kurduğunu öne süren uydurma bilgileri Heydrich'in Sicherheitsdienst'ine (SD) sızdırması talimatını vermişti.
Sovyet ordusuna darbe indirme fırsatını gören Heydrich, bu bilgiye göre hemen harekete geçti. Heydrich'in sahteleri daha sonra Beneš ve diğer tarafsız ülkeler aracılığıyla Sovyetlere sızdırıldı. SD, Stalin'i en iyi generallerini idam ettirerek başarılı bir şekilde kandırdığına inansa da gerçekte Sovyet NKVD'nin farkında olmadan bir piyonu olarak hizmet etmişti. İroniktir ki, Heydrich'in sahteleri duruşmada hiç kullanılmadı. Bunun yerine Sovyet savcıları sanıkların imzalı "itiraflarına" güvendiler.
1956'da NKVD'den ayrılan Aleksandr Mihayloviç Orlov, Life Magazine'de "Stalin'in Lanetinin Arkasındaki Sansasyonel Sır" başlıklı bir makale yayınladı. Hikâye, NKVD ajanlarının çarlık Okhrana arşivlerinde Stalin'in bir zamanlar muhbir olduğunu kanıtlayan belgeler bulduğunu ileri sürüyordu. Bu bilgiden hareketle NKVD ajanları, Tukhachevsky ve Kızıl Ordu'daki diğer üst düzey subaylarla bir darbe planlamıştı. Orlov'a göre Stalin komployu ortaya çıkardı ve sorumluları idam etmek için Yezhov'u kullandı. Makale, Eremin mektubunu Stalin'in Okhrana'nın bir parçası olduğuna dair belgesel kanıt olarak listeliyor, ancak tarihçilerin çoğu bunun sahte olduğu konusunda hemfikir.
Stalin'in Tukhachevsky ve diğer yüksek rütbeli generalleri idam ettirmesinin nedeninin, onun siyasi gücüne yönelik potansiyel bir tehdidi ortadan kaldırmak olduğu öne sürülüyor. Sonuçta Stalin ve Yezhov, binlerce Sovyet subayının yanı sıra Tukhaçevski'nin göstermelik duruşmasına başkanlık eden sekiz generalden beşinin tutuklanmasını ve infaz edilmesini organize edeceklerdi.
Öldüğü sırada Kızıl Ordu hala süvari birliklerinin kontrolünde olsa da, Tukhachevsky Kızıl Ordu'nun zihniyetini önemli ölçüde değiştirmişti. Pek çok makineli tüfekçi tutuklanırken ve Mareşal Budyonny süvarilerin lehine konuşurken, nüfuzlu kişiler - Tukhachevsky'nin emrinde görev yaptığı ve tutuklamalarda yer alan Mareşal Voroshilov da dahil olmak üzere - süvarilerin Kızıl Ordu içindeki konumunu sorgulamaya başladı. Ancak at Kızıl Ordu'da kökleşmiş olarak kaldı. Barış zamanında süvariler Kızıl Ordu için anlamlıydı, daha küçük eylemlerde ve iç güvenlik eylemlerinde etkiliydi, birçok at binicisi önemli bir eğitim gerektirmeden mevcuttu ve İç Savaş sırasında süvarilerin etkinliğine dair anılar vardı, bunların hepsi atın Kızıl Ordu'daki merkezi konumunu korumasına yardımcı oldu. İkinci Dünya Savaşı başladığında hem süvarileri hem de tankları içeren karma birimler kuruldu. Bunlar İkinci Dünya Savaşı sırasında derin operasyonlar doktrininin kullanımında merkezi bir rol oynadı.
Kaynakça
- ^ . generals.dk. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ . brockhaus.de. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ . data.bnf.fr (Fransızca). 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ Simon Sebag Montefiore, Stalin: Kızıl Çarlık Mahkemesi, sayfa 252.
- ^ Norman Davies, Beyaz Kartal, Kızıl Yıldız: Polonya-Sovyet Savaşı 1919-20, sayfa 130.
- ^ . www.marxists.org. 8 Kasım 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ Kızıl Ordu - Sayfa 111 - Michel Berchin, Eliahu Ben-Horin - 1942
- ^ Croll, Neil Harvey (2002). Rus İç Savaşı'nda Mikhail Tukhachevsky (doktora tezi). Glasgow Üniversitesi.
- ^ Minakov, sayfa 183.
- ^ Suvorov, Viktor. Baş Suçlu: Stalin'in İkinci Dünya Savaşı'nı Başlatma Büyük Tasarımı . Annapolis, MD: Naval Institute Press, 2008.
- ^ Borular, Richard. Bolşevik Rejimi altında Rusya . New York: Eski Kitaplar, 2004.
- ^ Richard M. Watt (1979), Acı Zafer: Polonya ve Kaderi, 1918-1939, Simon & Schuster, New York. Sayfa 126.
- ^ Bir yüzyılın yolculuğu: büyük güçler dünyayı nasıl şekillendiriyor - Sayfa 175 - yazan Robert A. Pastor, Stanley Hoffmann - Siyaset Bilimi - 1999.
- ^ a b Stalin: The Court of the Red Tsar, page 225.
- ^ Sergeyev (1991): p.44
- ^ "Leon Trotsky: How Stalin's Purge Beheaded the Red Army (1937)". www.marxists.org. 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2024.
- ^ "Leon Trotsky: How Stalin's Purge Beheaded the Red Army (1937)". www.marxists.org. 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2024.
- ^ a b c Lukes, Igor, Czechoslovakia Between Stalin and Hitler: The Diplomacy of Edvard Beneš in the 1930s, Oxford University Press (1996), , , p. 95
- ^ Sergeyev (1991): p. 3
- ^ "The Sensational Secret Behind Damnation of Stalin". LIFE (İngilizce). Time Inc. 23 Nisan 1956.
- ^ Roman Brackman The secret file of Joseph Stalin: a hidden life 6 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 466 pp. Published by Routledge, 2001
- ^ Paul W. Blackstock (April 1969). "The Tukhachevsky Affair". The Russian Review. 28 (2): 171-190. doi:10.2307/127506.
- ^ Lee, Eric (1 Haziran 1993). "The Eremin letter: Documentary proof that Stalin was an Okhrana spy?". Revolutionary Russia. 6 (1): 55-96. doi:10.1080/09546549308575595. ISSN 0954-6545.
- ^ Barmine, Alexander, One Who Survived, New York: G.P. Putnam (1945), p. 322
- ^ a b c d Hill, Alexander (2017). The Red Army and the Second World War. Cambridge, United Kingdom. ISBN . OCLC 944957747.
Genel
- Simon Sebag Montefiore, Stalin: Kızıl Çarlık Mahkemesi
- Norman Davies, Beyaz Kartal, Kızıl Yıldız: Polonya-Sovyet Savaşı 1919-20
- Richard M. Watt, Acı Zafer: Polonya ve Kaderi, 1918-193
- John Erickson Sovyet Yüksek Komutanlığı: Bir Askeri-Politik Tarih, 1918-1941
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Sergey Kamenev | Kızıl Ordu Kurmay Başkanı Kasım 1925 - Mayıs 1928 | Sonra gelen: Boris Şapoşnikov |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mihail Tuhacevski Rusca Mihai l Nikola evich Tuhache vskij romanize Mikhail Nikolayevich Tukhachevskiy Lehce Michail Nikolajewicz Tuchaczewski 16 Subat 1893 12 Haziran 1937 gorevini 1918 ila 1937 surdurmus Kizil Napolyon lakapli Sovyet maresal ve teorisyenMihail Nikolayevic Tuhacevski Mihail Nikolaevich TuhachevskijLakabiKizil NapolyonDogum16 Subat 1893 1893 02 16 Smolensk Rus ImparatorluguOlum12 Haziran 1937 44 yasinda Lubyanka Hapishanesi Moskova Sovyetler BirligiDefin yeriDonskoye MezarligiBagliligiRusya Imparatorlugu 1914 1917 Rusya SFSC 1917 1922 Sovyetler Birligi 1922 1937 BransiRus Imparatorluk Ordusu Kizil OrduHizmet yillari1914 1937RutbesiSovyetler Birligi Maresali Sovyetler Birligi MaresaliKomutasi1 Devrim Ordusu Kizil Ordu Kurmay Baskani Ordu ve Donanma Halk Komiser Vekili Komunist Partisi Merkez Uyesi AdayiCatisma savaslariI Dunya Savasi Rusya Ic Savasi Sovyet Polonya SavasiOdulleriImza Ilk bes Sovyet maresalinden biridir 1925 1928 yillari arasinda Kizil Ordu Kurmay Baskani olarak gorev yapti Tank stratejileri ile taninir Josef Stalin in 1930 lardaki Buyuk Temizlik hareketinin bir parcasi olan 1937 38 Kizil Ordu tasfiyelerinin en onemli kurbanlarindan biridir Ilk Sovyet maresalleri on sira soldan Mihail Tuhacevski Kliment Vorosilov Aleksandr Yegorov arka sira soldan Semyon Budyonni Vasili Blyuher 11 Kasim 1935 Cocuklugu ve GencligiTuhacevski Alexandrovskoye de bugunku Rusya nin Smolensk kentinin batisi fakir bir ailede dogdu Efsaneye gore ailesinin Hacli Seferleri sirasinda Dogu da mahsur kalan ve Rusya ya yerlesmeden once bir Turk karisi alan bir Flaman kontlugundan geldigini belirtir Buyuk dedesi Alexander Tuhacevski 1793 1831 Rus Imparatorluk Ordusu nda albay olarak gorev yapti 1912 de Moskova Askeri Okulu na katildiktan sonra 1914 te mezun oldugu Aleksandrovskiy Askeri Okulu na gecti Birinci Dunya SavasiBirinci Dunya Savasi nin baslangicinda Semyenovsky Muhafiz Alayi na Temmuz 1914 te tegmen olarak katildi ve sunlari bildirdi Istedigimi elde etmek icin gereken tek seyin cesaret ve ozguven olduguna inaniyorum Kendime kesinlikle guveniyorum Kendi kendime ya otuz yasimda general olacagim ya da o zamana kadar hayatta olmayacagim dedim Subat 1915 te Alman Ordusu tarafindan esir alinan Tuhacevski savas esiri kamplarindan dort kez kacti ve sonunda Bavyera daki ne dizginlenemez bir kacak olarak hapsedildi Ingolstadt ta Tutukluluk Yillari Orada Le Monde gazetecisi ile tanisti ve unlu Fransiz Komutan Charles de Gaulle ile ayni hucreyi paylasti Roure Pierre Fervacque takma adiyla Tuhacevski ile karsilasmasini yazdi Tuhacevski nin Napolyon u cok ovdugunu bildirdi ve ayrica belirli bir konusmada Tuhacevski nin Hristiyanligi ve sermayenin ahlakini Rusya ya getirdikleri icin Yahudilerden nefret ettigini soyledi Roure daha sonra ona sosyalist olup olmadigini sordu ve soyle cevap verdi Sosyalist Kesinlikle degil Siniflandirmaya ne gerek var Ayrica buyuk sosyalistler Yahudilerdir ve sosyalist doktrin evrensel Hiristiyanligin bir dalidir Paraya gulerim ve topragin bolunup bolunmedigi benim icin birdir Atalarim olan barbarlar ortak yasiyordu ama sefleri vardi Hayir sosyalistlerden Yahudilerden ve Hristiyanlardan nefret ediyorum Roure a gore Tuhacevski ancak Avrupaliliktan arindirip Rusya yi barbarliga suruklerse Lenin i izleyecegini soyledi ancak Lenin in bunu yapmayacagindan korktugunu soyledigini beyan etmistir Tuhacevski Almanya da hapsedilmesiyle ilgili bu hikayeleri asla reddetmedi ve hatta daha sonra dogruladi ancak her zaman 1917 de politik olarak olgunlasmamis oldugunu ve ilk goruslerinden buyuk pismanlik duydugunu soyledi 1936 da Fransa da Roure un kendisi hakkinda yazdiklariyla karsilastiginda kitabini okudugunu soylemis ve sunlari soylemistir Ben hala cok genctim Siyasette acemiydim ve devrimler hakkinda bildigim tek sey Fransiz Ihtilali nin son asamasiydi Askeri zaferleri beni sinirsiz bir hayranlikla dolduran Bonapartizm Ingolstadt taki goruslerimi asla pisman olmadan dusunmem cunku bunlar benim Sovyet vatanina olan bagliligim hakkinda suphelere neden olabilir Sana gercek hislerimi anlatmak icin yeniden bir araya gelmemizden faydalaniyorum Tuhacevski nin besinci kacisi basariyla karsilandi ve Isvicre Almanya sinirini yaninda bazi kucuk pagan putlari tasiyarak gectikten sonra Eylul 1917 de Rusya ya dondu 1917 Ekim Devrimi nin ardindan Tuhacevski Bolseviklere katildi ve Rus Ic Savasi nda onemli bir yer oynadi Rus Ic Savasi SirasindaYeni kurulan Kizil Ordu da subay oldu ve ustun yetenegi sayesinde hizla rutbesi yukseldi Rus Ic Savasi sirasinda kendisine Moskova yi savunma sorumlulugu verildi Tuhacevski dusmanin acik kanatlarini somurmek ve onlari kusatmakla tehdit etmek icin yogun saldirilar kullandi Ic savasin son asamasinda Tuhacevski Mart 1921 de Kronstadt Ayaklanmasi nin bastirilmasi sirasinda 7 Ordu ya komuta etti Ayrica 1921 ve 1922 yillari arasinda Tambov Guberniyasi na yonelik saldiriyi da komuta etti Ingiliz tarihci Tuhacevski yi herhangi bir Bolsevik kadar acimasiz olarak nitelendirmistir Koylu ayaklanmalarini bastirmak icin rehinelerin yargisiz infazini ve bu infazlar sirasinda zehirli gaz kullanmasiyla biliniyordu Polonya Sovyet Savasi sirasindaTuhacevski 1920 deki Sovyet Polonya Savasi sirasinda Sovyetler in Polonya yi isgaline komuta etti Dusmanliklara yol acan Tuhacevski birliklerini Smolensk Kapilari olarak adlandirdigi Vitebsk yakinlarinda yogunlastirdi Tuhacevski birliklerine siniri gecme emrini verdi a gore Tuhacevski nin birliklerini batiya dogru surmesinin cesareti basarisinin anahtariydi Sovyet Yuksek Komutanligi 60 000 adamini takviye olarak gonderdi ancak Tuhacevski onlarin yetismesine izin vermek icin asla durmadi Hizla ilerleyen ordulari arkasinda daha fazla sayida asker birakiyordu Ama Tuhacevski bu kayiplari gormezden geldi Ikmal hizmetleri kaos icindeydi ve arkasi neredeyse organize bir varlik olarak yoktu Minsk i ele gecirdikten sonra durmaksizin Varsova ya ilerledi ancak ordulari Varsova disinda Jozef Pilsudski tarafindan yenildi Tuhacevski nin Stalin ile ilk catismasi Polonya savasi sirasinda oldu Her ikisi de Sovyetler in Varsova yi ele gecirememesinden digerini sorumlu tuttu Kizil Ordu Hakkindaki GorusleriTuhacevski Kizil Ordu nun 1926 Yaz manevralari sirasindaki performansini hararetle elestirdi Subaylarin hangi hareket tarzini sececeklerini belirleyememelerini ve bunu birliklerine ozellikle sert bir sekilde iletmemelerini elestirdi Tuhacevski memurlar arasinda inisiyatifin eksik oldugunu durumdaki degisikliklere yavas tepki verdiklerini ve iletisimin zayif oldugunu kaydetti Ilerleyen yillarda Tuhacevski Savunma Komiser Yardimciligina yukseldi Donemin Savunma Komiseri Kliment Vorosilov la gorusleri nedeniyle anlasamadi Vorosilov Tuhacevski nin sonunu getiren Buyuk Temizlik in baslaticilarindan biri olmustur Bunu takiben Tuhacevski modern savas uzerine birkac kitap yazdi ve 1931 de Stalin in sanayilesmis bir orduya olan ihtiyaci kabul etmesinden sonra Tuhacevski ye ordunun reformunda oncu bir rol verildi Askeri strateji ozellikle tanklarin ve ucaklarin kombine operasyonlarda kullanilmasi konusunda ileri fikirleri vardi Tuhacevski Derin Perasyon Teorisi ni benimsemistir Bu teori yalnizca temas hattinda degil savas alaninin derinligi boyunca dusman kuvvetlerini yok etmeyi bastirmayi veya orgutsuzlestirmeyi vurgulayan bir ilkeydi Ilk basta bu teoriye karsi cikilmis olunsa da 1930 sonrasinda teori Sovyetler tarafindan benimsenmeye baslamistir Derin Operasyon Teorisi nin potansiyel olarak ilk etkinliginin ornegi Japonya ile yapilan ve Sovyet zaferi ile sonuclanan Halhin Gol Muharebesi dir Georgy Zhukov bu taktikle onemli bir Japon kuvvetini yenilgiye ugratmistir Tutuklanmasi ve Idami20 Kasim 1935 te Tuhacevski 42 yasindayken Sovyetler Birligi Maresali oldu Tutuklanmasindan hemen once Maresal Kliment Vorosilov un yardimcisi gorevinden alindi ve Volga Askeri Bolgesi nin askeri komutanligina atandi Yeni komutasini devralmak icin ayrildiktan kisa bir sure sonra 22 Mayis 1937 de gizlice tutuklandi ve bir hapishane minibusuyle Moskova ya geri getirildi Tuhacevski nin sorgusu ve iskencesi dogrudan NKVD Sefi Nikolay Yejov tarafindan denetlendi a gore birkac gun sonra iskence ve baskindan zor durumda olan Tuhacevski Avel Yenukidze nin kendisini 1928 de ise aldigini ve Nikolay Buharin ile iktidari ele gecirmek icin isbirligi yapan bir Alman ajani oldugunu itiraf etti Tuhacevski nin arsivlerde kalan itirafi kana bulanmis bir spreyle lekelenmistir 11 Haziran 1937 de Sovyet Yuksek Mahkemesi Tuhacevski ve sekiz generali ihanetten yargilamak icin ozel bir askeri mahkeme topladi Durusmaya Trockist Anti Sovyet Askeri Orgutu Davasi adi verildi Suclamalari duyan Tuhacevski nin Ruya gordugumu hissediyorum dedigi duyuldu O gece 11 35 te tum saniklar suclu ilan edildi ve olume mahkum edildi Bir saat icinde Tuhacevski NKVD kaptani Vasili Blohin tarafindan hucresinden cagrildi Nikolay Yejov izlerken eski Maresal bir kez basinin arkasindan vuruldu Hemen ardindan Yezhov Stalin in huzuruna cagrildi Stalin Tukhacevski nin son sozleri neydi diye sordu Yezhov soyle yanit verdi Yilan kendisini Anavatan a ve Stalin Yoldas a adadigini soyledi Merhamet istedi Ama durust olmadigi kollarini birakmadigi acikti SonrasiTuhacevski nin yer aldigi 1963 Sovyet pulu Tuhacevski nin aile uyelerinin tumu onun idamindan sonra aci cekti Her ikisi de Sovyet askeri akademisinde egitmen olan esi Nina Tukhachevskaya ve kardesleri Alexandr ve Nikolai vuruldu Kiz kardeslerinden ucu Gulag a gonderildi Resit olmayan kizi yetiskinlige ulastiginda tutuklandi ve 1950 lerdeki Kruscev Cozulme donemine kadar Gulag da kaldi Serbest birakildiktan sonra Moskova da yasadi ve 1982 de oldu Lev Trocki olumunden sonra Tukhachevsky yi stratejik becerileri nedeniyle olaganustu bir yetenek olarak tanimladi ve Kizil Ordu nun Stalinist burokrasi tarafindan tasfiye edilmesini onun siyasi konumunu korumanin bir yolu olarak gordu Stalin Kizil Ordu ya korkunc bir darbe indirdi Son adli kumpasin bir sonucu olarak boyu birkac arsin dusmustur Sovyet savunmasinin cikarlari egemen kligin kendini korumasi ugruna feda edilmistir Trocki 1937 deki Kizil Ordu tasfiyeleri hakkinda Nikita Kruscev in 1956 daki Gizli Konusmasindan once Tukhachevsky resmi olarak fasist ve besinci kol ajani olarak kabul ediliyordu Bati daki Sovyet diplomatlari ve destekcileri bu gorusu coskuyla ilan ettiler Daha sonra 31 Ocak 1957 de Tukhacevski ve diger saniklari tum suclamalardan masum ilan edildi ve haklari iade edildi Her ne kadar Tukhachevsky nin yargilanmasi neredeyse evrensel olarak bir sahtekarlik olarak gorulse de Stalin in motivasyonlari tartisilmaya devam ediyor Ingiliz tarihci Robert Conquest 1968 tarihli Buyuk Teror adli kitabinda Nazi Partisi liderleri Heinrich Himmler ve Reinhard Heydrich i Sovyetler Birligi nin savunma kapasitesini zayiflatmak amaciyla Tukhachevsky nin Wehrmacht Genelkurmayi ile anti Stalinist bir komploya dahil oldugunu gosteren sahte belgeler duzenlemekle sucluyor Conquest bu belgelerin Cekoslovakya Devlet Baskani Edvard Benes e sizdirildigini ve onun da bunlari diplomatik kanallar araciligiyla Sovyet Rusya ya ilettigini soyledi Conquest in Tukhachevsky yi suclamak icin bir SS komplosu tezi Walter Schellenberg ve Benes in anilarina dayaniyordu 1989 da Sovyetler Birligi Komunist Partisi Politburosu Stalin in arsivlerinde Alman istihbaratinin Tuhacevski yi ortadan kaldirmak amaciyla Tuhacevski hakkinda yanlis bilgi uretme niyetini gosteren yeni kanitlarin bulundugunu duyurdu Stalin in paranoya ve asiri suphe gibi kisisel ozelliklerine iliskin bilgi muhtemelen bunda en buyuk etkendi Konuyla ilgili arastirma yapan Igor Lukes a gore Tuhacevski nin ihanetini asil uyduranlar Stalin Kaganovic ve Yezhov du Yezhov un emri uzerine NKVD bilinen bir olan Nikolai Skoblin e Tukhachevsky ve diger Sovyet generallerinin Stalin e karsi bir komplo kurdugunu one suren uydurma bilgileri Heydrich in Sicherheitsdienst ine SD sizdirmasi talimatini vermisti Sovyet ordusuna darbe indirme firsatini goren Heydrich bu bilgiye gore hemen harekete gecti Heydrich in sahteleri daha sonra Benes ve diger tarafsiz ulkeler araciligiyla Sovyetlere sizdirildi SD Stalin i en iyi generallerini idam ettirerek basarili bir sekilde kandirdigina inansa da gercekte Sovyet NKVD nin farkinda olmadan bir piyonu olarak hizmet etmisti Ironiktir ki Heydrich in sahteleri durusmada hic kullanilmadi Bunun yerine Sovyet savcilari saniklarin imzali itiraflarina guvendiler 1956 da NKVD den ayrilan Aleksandr Mihaylovic Orlov Life Magazine de Stalin in Lanetinin Arkasindaki Sansasyonel Sir baslikli bir makale yayinladi Hikaye NKVD ajanlarinin carlik Okhrana arsivlerinde Stalin in bir zamanlar muhbir oldugunu kanitlayan belgeler buldugunu ileri suruyordu Bu bilgiden hareketle NKVD ajanlari Tukhachevsky ve Kizil Ordu daki diger ust duzey subaylarla bir darbe planlamisti Orlov a gore Stalin komployu ortaya cikardi ve sorumlulari idam etmek icin Yezhov u kullandi Makale Eremin mektubunu Stalin in Okhrana nin bir parcasi olduguna dair belgesel kanit olarak listeliyor ancak tarihcilerin cogu bunun sahte oldugu konusunda hemfikir Stalin in Tukhachevsky ve diger yuksek rutbeli generalleri idam ettirmesinin nedeninin onun siyasi gucune yonelik potansiyel bir tehdidi ortadan kaldirmak oldugu one suruluyor Sonucta Stalin ve Yezhov binlerce Sovyet subayinin yani sira Tukhacevski nin gostermelik durusmasina baskanlik eden sekiz generalden besinin tutuklanmasini ve infaz edilmesini organize edeceklerdi Oldugu sirada Kizil Ordu hala suvari birliklerinin kontrolunde olsa da Tukhachevsky Kizil Ordu nun zihniyetini onemli olcude degistirmisti Pek cok makineli tufekci tutuklanirken ve Maresal Budyonny suvarilerin lehine konusurken nufuzlu kisiler Tukhachevsky nin emrinde gorev yaptigi ve tutuklamalarda yer alan Maresal Voroshilov da dahil olmak uzere suvarilerin Kizil Ordu icindeki konumunu sorgulamaya basladi Ancak at Kizil Ordu da koklesmis olarak kaldi Baris zamaninda suvariler Kizil Ordu icin anlamliydi daha kucuk eylemlerde ve ic guvenlik eylemlerinde etkiliydi bircok at binicisi onemli bir egitim gerektirmeden mevcuttu ve Ic Savas sirasinda suvarilerin etkinligine dair anilar vardi bunlarin hepsi atin Kizil Ordu daki merkezi konumunu korumasina yardimci oldu Ikinci Dunya Savasi basladiginda hem suvarileri hem de tanklari iceren karma birimler kuruldu Bunlar Ikinci Dunya Savasi sirasinda derin operasyonlar doktrininin kullaniminda merkezi bir rol oynadi Kaynakca generals dk 21 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 brockhaus de 13 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 data bnf fr Fransizca 24 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 Simon Sebag Montefiore Stalin Kizil Carlik Mahkemesi sayfa 252 Norman Davies Beyaz Kartal Kizil Yildiz Polonya Sovyet Savasi 1919 20 sayfa 130 www marxists org 8 Kasim 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2022 Kizil Ordu Sayfa 111 Michel Berchin Eliahu Ben Horin 1942 Croll Neil Harvey 2002 Rus Ic Savasi nda Mikhail Tukhachevsky doktora tezi Glasgow Universitesi Minakov sayfa 183 Suvorov Viktor Bas Suclu Stalin in Ikinci Dunya Savasi ni Baslatma Buyuk Tasarimi Annapolis MD Naval Institute Press 2008 Borular Richard Bolsevik Rejimi altinda Rusya New York Eski Kitaplar 2004 Richard M Watt 1979 Aci Zafer Polonya ve Kaderi 1918 1939 Simon amp Schuster New York Sayfa 126 Bir yuzyilin yolculugu buyuk gucler dunyayi nasil sekillendiriyor Sayfa 175 yazan Robert A Pastor Stanley Hoffmann Siyaset Bilimi 1999 a b Stalin The Court of the Red Tsar page 225 Sergeyev 1991 p 44 Leon Trotsky How Stalin s Purge Beheaded the Red Army 1937 www marxists org 5 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2024 Leon Trotsky How Stalin s Purge Beheaded the Red Army 1937 www marxists org 5 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2024 a b c Lukes Igor Czechoslovakia Between Stalin and Hitler The Diplomacy of Edvard Benes in the 1930s Oxford University Press 1996 0 19 510267 3 978 0 19 510267 3 p 95 Sergeyev 1991 p 3 The Sensational Secret Behind Damnation of Stalin LIFE Ingilizce Time Inc 23 Nisan 1956 Roman Brackman The secret file of Joseph Stalin a hidden life 6 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 466 pp Published by Routledge 2001 0 7146 5050 1 978 0 7146 5050 0 Paul W Blackstock April 1969 The Tukhachevsky Affair The Russian Review 28 2 171 190 doi 10 2307 127506 Lee Eric 1 Haziran 1993 The Eremin letter Documentary proof that Stalin was an Okhrana spy Revolutionary Russia 6 1 55 96 doi 10 1080 09546549308575595 ISSN 0954 6545 Barmine Alexander One Who Survived New York G P Putnam 1945 p 322 a b c d Hill Alexander 2017 The Red Army and the Second World War Cambridge United Kingdom ISBN 9781107020795 OCLC 944957747 Genel Simon Sebag Montefiore Stalin Kizil Carlik Mahkemesi Norman Davies Beyaz Kartal Kizil Yildiz Polonya Sovyet Savasi 1919 20 Richard M Watt Aci Zafer Polonya ve Kaderi 1918 193 John Erickson Sovyet Yuksek Komutanligi Bir Askeri Politik Tarih 1918 1941Askeri goreviOnce gelen Sergey Kamenev Kizil Ordu Kurmay Baskani Kasim 1925 Mayis 1928 Sonra gelen Boris Saposnikov