Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afrika (Africa), Roma İmparatorluğuna bağlı bir eyalet. Kabaca günümüz Tunus topraklarının kuzeyini ve batı Libya'nın boyunca uzanan Akdeniz kıyılarını içerirdi. Kıta Afrika adını bu Roma eyaletinden sonra almıştır. Aynı bölge, daha sonra Araplar tarafından da orijinal lisanına sadık kalınarak İfrikiya olarak adlandırılmıştır.
Tarihi
Eyalet sınırlarına, o çağların büyük şehirlerinden Byzacena'nın başkenti (modern Sousse, Tunus) ve Hippo Regius (modern Annâbe, Cezayir) kentleri kadar antik Kartaca şehri de dahildi. Eyalet, Üçüncü Pön savaşı'nın ardından, daha önceki zaferlerde müsadere edilmemiş olan topraklarında dahil edilmesiyle MÖ 146 yılında kuruldu. Roma tarafından ilk olarak bir prokonsül tarafından yönetilen ve eski Kartaca topraklarının en verimli kısımlarından oluşan Afrika kolonisi olarak Africa Proconsularis ya da Africa Vetus (Eski Afrika) adıyla, Utica başkent olacak şekilde kuruldu. Geri kalan topraklar Numidya'nın müvekkil kralı 'nın idaresine bırakıldı. Bu dönemde Roma'nın Afrika politikası basitçe Sicilya'nın uzağında büyük bir gücün oluşmasını engellemekten ibaretti. MÖ 118'de Numidya prensi (Iugurtha), küçük krallıkları kendi idaresi altında birleştirmeye teşebbüs etti. Ancak Jugurtha'nın ölümü üzerine topraklarına Mauretanya'lı müvekkil kral yerleştirildi ve böylece Afrikanın Romalılaştırılması kesinkes sağlanmış oldu. Jül Sezar ve Pompey arasındaki iç savaş, gözlerin kısa bir süre içinde olsa yeniden Kuzey Afrika'ya çevrilmesine neden oldu.
Augustus tarafından gerçekleştirilen birkaç politik ve eyaletsel reformu Caligula'nın reformları takip etti ancak nihai eyaletsel bölünme Claudius tarafından sonlandırıldı. Afrika bir senatoryal eyaletti. Diokletian'ın yönetimsel reformlarından sonra kuzey bölgesi, Africa Zeugitana (Africa Proconsularis adının ve prokonsül tarafından yönetilme geleneğinin kaldığı) ve güney bölgesi Afrika Byzacena olmak üzere ikiye bölündü. Bölge, 5. yüzyıldaki Germen istilasına kadar Roma İmparatorluğunun bir parçası olarak kaldı. Vandallar 429 yılında İspanya üzerinden Kuzey Afrika'ya geçtiler ve bölgeyi istila ederek Sicilya, Korsika, Sardinya ve Balear adaları'da dahil olmak üzere kendi krallıklarını kurdular. Vandallar bölgeyi savaşçı-elit olarak, sıkı bir bölme ve baskı politikası güderek ve Katolik inanç sahiplerini cezalandırarak kontrol altında tutmaya çalıştılar. 5. yüzyıl sonlarına doğru gittikçe zayıflayan Vandal devleti, topraklarının çoğunu Mauriler ve diğer çöl kabilelerine terk etmek zorunda kaldı.
533 yılında, Vandal hanedanı arasındaki anlaşmazlıkları bahane eden imparator I. Justinianus, büyük general Belisarius komutasındaki bir orduyu bölgeyi yeniden ele geçirmesi için Afrika'ya gönderdi. Kısa bir seferin ardından Belisarius Vandalları yendi ve zafer alayı ile Kartaca'ya girerek bölgede Roma hakimiyetinin yeniden sağlandığını ilan etmiş oldu. Yeniden düzenlenen Roma eyalet yönetimi çöl kabilelerinden gelen saldırıları durdurmada başarılı oldu ve tahkim edilmiş ulaşım ağı ile eyaletin iç kısımlarında da Roma hakimiyetini sağladı. Kuzey Afrika eyaletleri, İspanya'daki Roma mülkleriyle birlikte İmparator Mauricius tarafından tarafından Afrika Ortodoks Piskoposluğu olarak yeniden düzenlendi. Düzenleme başarılı oldu ve tiranik imparator Phocas 610 yılında Herakleios tarafından devrildi. 7. yüzyıl başlarında sahip olduğu İstikrar ve gücün önemi, Herakleios'un başkenti kısa bir süre içinde olsa Konstantinopolis'ten Kartaca'ya taşımasından anlaşılabilir. 640 yılıyla birlikte başlayan Müslüman saldırılarıyla karşı karşıya kalan bölge, ufak tefek aksiliklere rağmen saldırılara karşı koymayı başardı. Ancak 698 yılında Mısır'dan gelen Müslüman ordusu Kartaca'yı ele geçirerek bölgeyi fethedince, Kuzey Afrika'daki Roma ve Hristiyan saltanatı sona ermiş oldu.
Ekonomi
Birçok kentin refahının kaynağı tarımdı. Kuzey Afrika, "İmparatorluğun tahıl ambarı" olarak adlandırılırdı. Tahminlere göre her yıl bir milyon ton hububat üretilir ve bunun da 1/4'i ihraç edilirdi. Başlıca tarım ürünleri fasulye, incir, üzüm ve diğer meyvelerdi. 2. yüzyılla birlikte zeytin yağı hububata rakip olmuş ve önemli bir ihraç kalemi haline gelmişti. İlave olarak köle yetiştiriciliği ve egzotik hayvanların yakalanması ve taşımacılığı işi yapılırdı. Ana üretim ve ihraç malları olarak tekstil, mermer, şarap, kereste, çömlekçilik ve yün öne çıkardı.
Roma Afrikasının bilinen valileri
Cumhuriyet dönemi
Augustus
- Lucius Aelius Lamia
Tiberius
- Lucius Nonius Asprenas
- Marcus Furius Camillus (17–19)
- Lucius Apronius (19–21)
- Quintus Junius Blaesus (21–23)
- Publius Cornelius Dolabella (23–24)
Claudius
- Curtius Rufus
Notlar
Kaynakça
- Lennox Manton, Roman North Africa (Roma Kuzey Afrikası), 1988, (İngilizce)
Dış bağlantılar
- www.unrv.com sitesinde Roma Afrikası4 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce), 2008-20-02 tarihinde erişildi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afrika Africa Roma Imparatorluguna bagli bir eyalet Kabaca gunumuz Tunus topraklarinin kuzeyini ve bati Libya nin boyunca uzanan Akdeniz kiyilarini icerirdi Kita Afrika adini bu Roma eyaletinden sonra almistir Ayni bolge daha sonra Araplar tarafindan da orijinal lisanina sadik kalinarak Ifrikiya olarak adlandirilmistir MS 125 yilinda Roma Imparatorlugu nun Afrika eyaletiTarihiEyalet sinirlarina o caglarin buyuk sehirlerinden Byzacena nin baskenti modern Sousse Tunus ve Hippo Regius modern Annabe Cezayir kentleri kadar antik Kartaca sehri de dahildi Eyalet Ucuncu Pon savasi nin ardindan daha onceki zaferlerde musadere edilmemis olan topraklarinda dahil edilmesiyle MO 146 yilinda kuruldu Roma tarafindan ilk olarak bir prokonsul tarafindan yonetilen ve eski Kartaca topraklarinin en verimli kisimlarindan olusan Afrika kolonisi olarak Africa Proconsularis ya da Africa Vetus Eski Afrika adiyla Utica baskent olacak sekilde kuruldu Geri kalan topraklar Numidya nin muvekkil krali nin idaresine birakildi Bu donemde Roma nin Afrika politikasi basitce Sicilya nin uzaginda buyuk bir gucun olusmasini engellemekten ibaretti MO 118 de Numidya prensi Iugurtha kucuk kralliklari kendi idaresi altinda birlestirmeye tesebbus etti Ancak Jugurtha nin olumu uzerine topraklarina Mauretanya li muvekkil kral yerlestirildi ve boylece Afrikanin Romalilastirilmasi kesinkes saglanmis oldu Jul Sezar ve Pompey arasindaki ic savas gozlerin kisa bir sure icinde olsa yeniden Kuzey Afrika ya cevrilmesine neden oldu Hadrianus un saltanati sirasinda 136 yilinda basilmis Afrika eyaletini kutlayan as Afrika nin kisilestirilmis hali bir fil basligi takiyor Augustus tarafindan gerceklestirilen birkac politik ve eyaletsel reformu Caligula nin reformlari takip etti ancak nihai eyaletsel bolunme Claudius tarafindan sonlandirildi Afrika bir senatoryal eyaletti Diokletian in yonetimsel reformlarindan sonra kuzey bolgesi Africa Zeugitana Africa Proconsularis adinin ve prokonsul tarafindan yonetilme geleneginin kaldigi ve guney bolgesi Afrika Byzacena olmak uzere ikiye bolundu Bolge 5 yuzyildaki Germen istilasina kadar Roma Imparatorlugunun bir parcasi olarak kaldi Vandallar 429 yilinda Ispanya uzerinden Kuzey Afrika ya gectiler ve bolgeyi istila ederek Sicilya Korsika Sardinya ve Balear adalari da dahil olmak uzere kendi kralliklarini kurdular Vandallar bolgeyi savasci elit olarak siki bir bolme ve baski politikasi guderek ve Katolik inanc sahiplerini cezalandirarak kontrol altinda tutmaya calistilar 5 yuzyil sonlarina dogru gittikce zayiflayan Vandal devleti topraklarinin cogunu Mauriler ve diger col kabilelerine terk etmek zorunda kaldi 533 yilinda Vandal hanedani arasindaki anlasmazliklari bahane eden imparator I Justinianus buyuk general Belisarius komutasindaki bir orduyu bolgeyi yeniden ele gecirmesi icin Afrika ya gonderdi Kisa bir seferin ardindan Belisarius Vandallari yendi ve zafer alayi ile Kartaca ya girerek bolgede Roma hakimiyetinin yeniden saglandigini ilan etmis oldu Yeniden duzenlenen Roma eyalet yonetimi col kabilelerinden gelen saldirilari durdurmada basarili oldu ve tahkim edilmis ulasim agi ile eyaletin ic kisimlarinda da Roma hakimiyetini sagladi Kuzey Afrika eyaletleri Ispanya daki Roma mulkleriyle birlikte Imparator Mauricius tarafindan tarafindan Afrika Ortodoks Piskoposlugu olarak yeniden duzenlendi Duzenleme basarili oldu ve tiranik imparator Phocas 610 yilinda Herakleios tarafindan devrildi 7 yuzyil baslarinda sahip oldugu Istikrar ve gucun onemi Herakleios un baskenti kisa bir sure icinde olsa Konstantinopolis ten Kartaca ya tasimasindan anlasilabilir 640 yiliyla birlikte baslayan Musluman saldirilariyla karsi karsiya kalan bolge ufak tefek aksiliklere ragmen saldirilara karsi koymayi basardi Ancak 698 yilinda Misir dan gelen Musluman ordusu Kartaca yi ele gecirerek bolgeyi fethedince Kuzey Afrika daki Roma ve Hristiyan saltanati sona ermis oldu EkonomiBircok kentin refahinin kaynagi tarimdi Kuzey Afrika Imparatorlugun tahil ambari olarak adlandirilirdi Tahminlere gore her yil bir milyon ton hububat uretilir ve bunun da 1 4 i ihrac edilirdi Baslica tarim urunleri fasulye incir uzum ve diger meyvelerdi 2 yuzyilla birlikte zeytin yagi hububata rakip olmus ve onemli bir ihrac kalemi haline gelmisti Ilave olarak kole yetistiriciligi ve egzotik hayvanlarin yakalanmasi ve tasimaciligi isi yapilirdi Ana uretim ve ihrac mallari olarak tekstil mermer sarap kereste comlekcilik ve yun one cikardi Roma Afrikasinin bilinen valileriCumhuriyet donemi C Hadrianus Fabius MO 87 MO 84 Augustus Lucius Aelius LamiaTiberius Lucius Nonius Asprenas Marcus Furius Camillus 17 19 Lucius Apronius 19 21 Quintus Junius Blaesus 21 23 Publius Cornelius Dolabella 23 24 Claudius Curtius RufusNotlar Tacitus Yilliklar I 53 Tacitus Yilliklar II 52 Tacitus Yilliklar III 21 Tacitus Yilliklar III 35 III 58 Tacitus Yilliklar IV 23 Tacitus Yilliklar XI 21KaynakcaLennox Manton Roman North Africa Roma Kuzey Afrikasi 1988 Ingilizce Dis baglantilarwww unrv com sitesinde Roma Afrikasi4 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 2008 20 02 tarihinde erisildi