Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Allosaurus (Yunanca: "farklı kertenkele"), Geç Jura döneminde (155 ila 145 milyon yıl önce) yaşamış Carnosauria kladından bir teropod dinozor cinsi. Yaşadığı dönemde Avrupa ve Kuzey Amerika'nın bilinen en büyük etobur dinozorlarından biriydi.
| Allosaurus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Allosaurus fragilis'in iskelet rekonstrüksiyonu. . | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||
| †Allosaurus fragilis Marsh, 1877 | |||||||||||||||||
| Türler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Bulunuşu ve adlandırılması
Allosaurus, ilk olarak Colorado'da 1877 yılında paleontolog Othniel Charles Marsh tarafından bulunmuş ve adlandırılmıştır. Hemen hemen tam olan ilk fosili, 1883'te yine Colorado'da, M. P. Felch tarafından bulunmuştur. Utah'taki Cleveland-Lloyd ocağında 46 örneğe ait 10.000 fosil parçası keşfedilmiştir. Bu bu bölge en yoğun Allosaurus buluntularına sahip bölgedir.
Özellikleri
Allosaurus klasik iki ayaklı teropod vücut yapısına sahipti. S şeklinde boynu ve diğer dinozorlardan farklı olan bir omurgası vardı. Bu omurga yapısı ona bu "farklı kertenkele" adını kazandırmıştır.
Güçlü bir kuyruğa ve iri bir gövdeye sahipti. Ön ayakları kısa ve üç parmaklıydı. Pençeleri 15 cm kadardı. Bu türün üyeleri 9-12 metre uzunluğa ve 1.5-2 ton ağırlığa erişebilirlerdi.Allosaurus'un çene ve kafatası yapısı bilim adamları tarafından incelendiğinde alt ve üst çenesiyle ısırdığı zaman uyguladığı basıncın bir aslanınkinden zayıf olduğu saptandı. Ancak Allosaurus, bu dezavantajını jilet keskinliğindeki tırtıklı dişleri ve güçlü boynunun da yardımıyla uyguladığı kendine has balta vuruşunu yaptığı üst çenesinin ilginç ısırığıyla kapatıyordu. Tam vücut büyüklüğüne yaklaşık 15 yılda ulaşabiliyordu ve anatomisi incelendiğinde 20 km bir ortalama hıza ulaşabildiği anlaşılıyor.
Allosaurus, kendisine çok benzeyen Saurophaganax cinsiyle oluşumla bulunmuştur, Allosaurus'un iki katı ağırlığındaki bu etçil sırt omurlarındaki ayrıntılarla ondan ayrılır.
Sınıflandırma
Allosaurus bir allosauriddir ve Allosauroidea üstfamilyasına aittir. Bu grubun diğer familyaları , Carcharodontosauridae ve . Benson ve meslektaşlarının 2009'da yayımladığı kladogram aşağıdadır:
| Allosauroidea |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Paleoekoloji
Beslenme
Jura aslanı olarak bilinen ve döneminin en büyük etçillerinden biri olan Allosaurus'un güçlü çenesi, keskin dişleri ve pençeleri en büyük silahlarıydı. Büyük olasılıkla Stegosaurus ile aralarında bir tür av-avcı ilişkisi vardı. Bunun yanında orta boy sauropodları da öldürebildiği tahmin ediliyor. Allosaurus'un diş izleri bir Apatosaurus'un omurgasında bulunmuştur. Leş ile de beslenmiş olması muhtemeldir. Hatta bir Stegosaurus'un kuyruk dikeni Allosaurus'un kuyruk omurunda ve bir başka numunenin pelvis kemiğinde bulunmuştur.
Habitat
Allosaurus 155-145 milyon yıl önce Geç Jura'da yaşayan büyük bir teropoddur. Fosilleri Kuzey Amerika ve Avrupa kıtalarında bulunmuştur. Dolayısıyla Lavrasya üzerinde yaşadığı yorumu yapılabilir. Geç Jura yaşlı Morrison Oluşumu'ndaki en tanıdık ve en fark edilen dinozordur, aynı zamanda bu oluşumdaki en baskın teropod olduğu da fosil kalıntılarının sıklığından yola çıkılarak hesaplanmıştır. Ayrıca bu formasyondan olan Apatosaurus, Camarasaurus, Stegosaurus, Saurophaganax, Ceratosaurus, Camptosaurus, Stokesosaurus gibi farklı pek çok dinozorla aynı ekosistemi paylaşıyordu. Genellikle Camptosaurus ve Stegosaurus gibi orta boyuttaki canlıları ve dev sauropodların daha genç bireylerini avladıkları düşünülüyor. Bazı Allosaurus fosil kalıntıları üzerinde ısırık izlerinin bulunması bu cins içinde yamyamlık görüldüğünü şeklinde bir savın ortaya atılmasına yol açmıştır.
Kaynakça
- ^ a b "Allosaurus". paleobiodb.org. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ a b The Editors of Encyclopaedia Britannica, The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Allosaurus". Encyclopedia Britannica. Encyclopedia Britannica. 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ Hamilton, Jason. . ScienceViews. ScienceViews. 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2020.
- ^ Therrien, François; Henderson, Donald M. (12 Mart 2007). "My theropod is bigger than yours … or not: estimating body size from skull length in theropods". Journal of Vertebrate Paleontology (İngilizce). 27 (1): 108-115. doi:10.1671/0272-4634(2007)27[108:MTIBTY]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2024.
- ^ Castro, Joseph. "Allosaurus: Facts About the 'Different Lizard". Livescience. Livescience. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ a b Foster, John (2020). Jurassic West. Indiana: Indiana University Press. ss. 118-214. ISBN .
- ^ Benson, Roger; Carrano, Matthew; Brusatte, Stephen. "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic" (PDF). repository.si.edu/. Naturwissenschaften. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2022.
- ^ Woodward, John (2014). KNOWLEDGE ENCYCLOPEDIA DINOSAURIA. Londra: Dorling Kindersly. ss. 72. ISBN .
Dış bağlantılar
- , from the University of Wyoming Geological Museum in Laramie.
- Specimens, discussion, and references pertaining to Allosaurus19 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi on December 30, 2008 at dinosaurgeek.com at The Theropod Database.
- Allosaurus on December 30, 2008 at dinosaurgeek at DinoData.
- Public Pioneer, Utah State Fossil, Allosaurus22 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., from Utah.gov.
- and
- at Scott Hartman's Skeletal Drawing website.
- List of the many possible Allosaurus species...24 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Allosaurus Yunanca farkli kertenkele Gec Jura doneminde 155 ila 145 milyon yil once yasamis Carnosauria kladindan bir teropod dinozor cinsi Yasadigi donemde Avrupa ve Kuzey Amerika nin bilinen en buyuk etobur dinozorlarindan biriydi Allosaurus Yasadigi donem araligi 155 145 myo Kimmericiyen Kretase PreYeYeOSDCPTJKPgNAllosaurus fragilis in iskelet rekonstruksiyonu Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaKlad SaurischiaKlad TheropodaInfra takim CarnosauriaFamilya AllosauridaeCins Allosaurus Marsh 1877Tip tur Allosaurus fragilisMarsh 1877TurlerA fragilis Marsh 1877 A europaeus Mateus vd 2006 A jimmadseni Chure 2000 yeniden duzenleme 2003 nomen nudum A tendagurensis 1925DagilimiSinonimlerCreosaurus Marsh 1878 Labrosaurus Marsh 1879 Leidy 1870 Apatodon Marsh 1877 Epanterias Cope 1878 Bulunusu ve adlandirilmasiAllosaurus ilk olarak Colorado da 1877 yilinda paleontolog Othniel Charles Marsh tarafindan bulunmus ve adlandirilmistir Hemen hemen tam olan ilk fosili 1883 te yine Colorado da M P Felch tarafindan bulunmustur Utah taki Cleveland Lloyd ocaginda 46 ornege ait 10 000 fosil parcasi kesfedilmistir Bu bu bolge en yogun Allosaurus buluntularina sahip bolgedir OzellikleriAllosaurus orneklerinin insanla boyut karsilastirmasiAllosaurus kafatasi Oklahoma Doga Tarihi Muzesi Allosaurus klasik iki ayakli teropod vucut yapisina sahipti S seklinde boynu ve diger dinozorlardan farkli olan bir omurgasi vardi Bu omurga yapisi ona bu farkli kertenkele adini kazandirmistir Guclu bir kuyruga ve iri bir govdeye sahipti On ayaklari kisa ve uc parmakliydi Penceleri 15 cm kadardi Bu turun uyeleri 9 12 metre uzunluga ve 1 5 2 ton agirliga erisebilirlerdi Allosaurus un cene ve kafatasi yapisi bilim adamlari tarafindan incelendiginde alt ve ust cenesiyle isirdigi zaman uyguladigi basincin bir aslaninkinden zayif oldugu saptandi Ancak Allosaurus bu dezavantajini jilet keskinligindeki tirtikli disleri ve guclu boynunun da yardimiyla uyguladigi kendine has balta vurusunu yaptigi ust cenesinin ilginc isirigiyla kapatiyordu Tam vucut buyuklugune yaklasik 15 yilda ulasabiliyordu ve anatomisi incelendiginde 20 km bir ortalama hiza ulasabildigi anlasiliyor Allosaurus kendisine cok benzeyen Saurophaganax cinsiyle olusumla bulunmustur Allosaurus un iki kati agirligindaki bu etcil sirt omurlarindaki ayrintilarla ondan ayrilir SiniflandirmaAllosaurus bir allosauriddir ve Allosauroidea ustfamilyasina aittir Bu grubun diger familyalari Carcharodontosauridae ve Benson ve meslektaslarinin 2009 da yayimladigi kladogram asagidadir Allosauroidea Allosaurus Neovenator Fukuiraptor Megaraptor Acrocanthosaurus Tyrannotitan Carcharodontosaurus Giganotosaurus Mapusaurus PaleoekolojiBeslenme Mygatt Moore Tas Ocagi nda Ceratosaurus ve Allosaurus un baska bir teropodun kurumus lesi icin savastigini gosteren bir yeniden canlandirma Jura aslani olarak bilinen ve doneminin en buyuk etcillerinden biri olan Allosaurus un guclu cenesi keskin disleri ve penceleri en buyuk silahlariydi Buyuk olasilikla Stegosaurus ile aralarinda bir tur av avci iliskisi vardi Bunun yaninda orta boy sauropodlari da oldurebildigi tahmin ediliyor Allosaurus un dis izleri bir Apatosaurus un omurgasinda bulunmustur Les ile de beslenmis olmasi muhtemeldir Hatta bir Stegosaurus un kuyruk dikeni Allosaurus un kuyruk omurunda ve bir baska numunenin pelvis kemiginde bulunmustur Habitat Allosaurus 155 145 milyon yil once Gec Jura da yasayan buyuk bir teropoddur Fosilleri Kuzey Amerika ve Avrupa kitalarinda bulunmustur Dolayisiyla Lavrasya uzerinde yasadigi yorumu yapilabilir Gec Jura yasli Morrison Olusumu ndaki en tanidik ve en fark edilen dinozordur ayni zamanda bu olusumdaki en baskin teropod oldugu da fosil kalintilarinin sikligindan yola cikilarak hesaplanmistir Ayrica bu formasyondan olan Apatosaurus Camarasaurus Stegosaurus Saurophaganax Ceratosaurus Camptosaurus Stokesosaurus gibi farkli pek cok dinozorla ayni ekosistemi paylasiyordu Genellikle Camptosaurus ve Stegosaurus gibi orta boyuttaki canlilari ve dev sauropodlarin daha genc bireylerini avladiklari dusunuluyor Bazi Allosaurus fosil kalintilari uzerinde isirik izlerinin bulunmasi bu cins icinde yamyamlik goruldugunu seklinde bir savin ortaya atilmasina yol acmistir Kaynakca a b Allosaurus paleobiodb org 15 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2021 a b The Editors of Encyclopaedia Britannica The Editors of Encyclopaedia Britannica Allosaurus Encyclopedia Britannica Encyclopedia Britannica 13 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2020 Hamilton Jason ScienceViews ScienceViews 31 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2020 Therrien Francois Henderson Donald M 12 Mart 2007 My theropod is bigger than yours or not estimating body size from skull length in theropods Journal of Vertebrate Paleontology Ingilizce 27 1 108 115 doi 10 1671 0272 4634 2007 27 108 MTIBTY 2 0 CO 2 ISSN 0272 4634 26 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2024 Castro Joseph Allosaurus Facts About the Different Lizard Livescience Livescience 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2020 a b Foster John 2020 Jurassic West Indiana Indiana University Press ss 118 214 ISBN 9780253051585 Benson Roger Carrano Matthew Brusatte Stephen A new clade of archaic large bodied predatory dinosaurs Theropoda Allosauroidea that survived to the latest Mesozoic PDF repository si edu Naturwissenschaften 31 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Ekim 2022 Woodward John 2014 KNOWLEDGE ENCYCLOPEDIA DINOSAURIA Londra Dorling Kindersly ss 72 ISBN 978 1 4093 5467 3 Dis baglantilar from the University of Wyoming Geological Museum in Laramie Specimens discussion and references pertaining to Allosaurus19 Aralik 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi on December 30 2008 at dinosaurgeek com at The Theropod Database Allosaurus on December 30 2008 at dinosaurgeek at DinoData Public Pioneer Utah State Fossil Allosaurus22 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde from Utah gov and at Scott Hartman s Skeletal Drawing website List of the many possible Allosaurus species 24 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde