Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alman-İngiliz deniz rekabeti, Büyük Britanya ve Almanya arasında on dokuzuncu yüzyılın son on yıldan Birinci Dünya Savaşı'nın başladığı 1914 yılına kadar Silahlanma yarışının denizdeki versiyonudur. Silahlanma yarışı, onlarca yıldır kötüleşen ikili bir ilişkiye dayanmasına rağmen, 1897'de Alman Amiral Alfred von Tirpitz'in İngiltere'yi diplomatik tavizler vermeye zorlayacak Fleet in being oluşturma planıyla başladı; Tirpitz, Alman İmparatorluk Donanması'nın Kraliyet Donanması'nı yenmesini beklemiyordu.
II. Wilhelm'in desteğiyle Tirpitz, artan sayıda büyük inşa etmek için bir dizi yasa çıkarmaya başladı. 1906'da HMS Dreadnought'un inşası, Tirpitz'i deniz inşaatı oranını daha da artırmaya yöneltti. Bazı İngiliz gözlemciler Alman deniz kuvvetlerinin genişlemesinden rahatsız olurken, Almanya'nın 1908 tarihli deniz tasarısına kadar alarm durumuna geçilmemişti. İngiliz kamuoyu ve siyasi muhalefet, Liberal hükûmetten Alman meydan okumasını karşılamasını talep etti ve bu da 1910'da ek dretnotların finanse edilmesine ve silâhlanma yarışının kızışmasına neden oldu.
Avrupa'nın en büyük kara ordusunu ve ikinci en büyük donanmasını kurmak, Almanya'nın maliyesine muazzam bir zarar verdi. 1909 yılında Alman Şansölyesi Theobald von Bethmann Hollweg, maliyedeki baskıyı hafifletmek ve Fransa ile rekabete odaklanmak için Britanya ile bir detant politikası yürüttü. Almanya, Hollweg yönetiminde ve özellikle 1912'den itibaren, silahlanma yarışında plan değişikliğine gidildi ve denizaltılarla ticaret gemilerine saldırılara esas alan deniz stratejisine odaklandı. Silahlanma yarışı sırasında inşa edilen sadece sonuçsuz Jutland Savaşı'nda kullanıldı. İnşa edilen su üstü gemiler İngiliz deniz üstünlüğünü hiçbir zaman ciddi bir şekilde tehdit etmedi ancak Alman deniz doktrininin odak noktası olan ticaret gemilere baskın stratejisi, savaş boyunca İngiliz ticaret gemiciliğini ve ithalatını sürekli olarak tehlikeye atacaktı.
Arka plan
İngiltere, dünyanın en büyük donanmasına sahipti ve politikası, Kraliyet Donanmasının en azından iki güç standardı olarak bilinen sonraki iki büyük donanma kadar olmasını sağlamaktı. Britanya ekonomisi, sömürgelerinden gelecek hammaddeye ve üretilen ürünleri ihraç etmesine bağlıydı. 1900'e gelindiğinde, Britanya nüfusunun tükettiği kalorilerin % 58'i denizaşırı ülkelerden geliyordu, bu da denizlerde serbest dolaşımın garanti edilememesinin gıda kıtlığına neden olacağı anlamına geliyordu. Alman donanması meydan okumasından önce bile, İngiliz siyasi ve askeri liderleri, Kraliyet Donanması İngilizlerin hareket özgürlüğünü garanti edemezse, felaketle sonuçlanması muhtemelen olan ekonomik, sosyal ve siyasi sonuçlar hakkında düşündüler. Britanya'nın kendini savunma yeteneği hakkındaki endişeler, işgal literatürünün odak noktası haline geldi. 1871'de başlayan tartışmalar, I.Dünya Savaşı'nda popülerliğini korudu ve kamuoyu üzerinde oldukça etkili oldu.
Birleşik Almanya'nın ilk Şansölyesi Otto von Bismarck, Almanya'nın dış ilişkilerine ustaca liderlik etmişti. Onun döneminde Almanya herhangi bir ittifaka sıkıca bağlı değildi. 1890'da Otto von Bismarck'ın ardından Almanya'nın dış politikası, Avusturya-Macaristan ve İtalya ile kurulan Üçlü İttifak ile daha derin bir bağlılığa doğru adım attı. Otto von Bismarck'tan sonra Alman dışişlerinde etkin olan , yeni Şansölye Leo von Caprivi'yi Rusya İmparatorluğu ile 'nı yenilememeye ikna etti. Bismarck, Reasürans Anlaşması'nı Rusya'yı Fransa ile ittifaktan korumak için tasarlamıştı; Rusya'nın muazzam borçlarını finanse edebilecek müttefik arayışı, birkaç yıl sonra Rus-Fransız İttifakı ile sonuçlandı. , 'nın iptalinin hem Rusya hem de Fransa ile rekabet eden Britanya ile daha yakın bir ilişkiyle sonuçlanacağını ummuştu, ancak bu gerçekleşmemişti. 1890'dan 1897'ye kadar Almanya, İngiliz yanlısı ve Rus yanlısı politikalar arasında gidip geldi.
1890 yılında, Amerikalı deniz tarihçisi Alfred Thayer Mahan tarafından yayınlanan , denizlerin jeostratejik önemini belirten çok önemli bir eserdi. Mahan, güçlü ulusların gelişmesine ve iradelerini daha zayıf uluslara empoze etmesine olanak tanıyan belirleyici faktörün deniz gücü olduğunu ve deniz üstünlüğüne ulaşmanın doğru yolunun filolar arasında büyük ölçekli savaş olduğunu savundu. Mahan'ın argümanları Alman ve İngiliz donanma doktirinlerinde üzerinde muazzam bir etkisi vardı.
Mahan'ın fikirlerini destekleyen Amiral Ludwig Borckenhagen tarafından Almancaya çevrilen kitabın bir kopyası her Alman donanmalarına yerleştirildi. II. Wilhelm, 1894'te kitabı okuduktan hemen sonra Mahan'ın fikirlerini benimsedi ve bunları uygulamak için Reichstag finansmanı istedi.
Alman Amiral Alfred von Tirpitz, 1897'den sonra Britanya'yı taviz vermeye zorlamak için "Fleet in being" yaratma stratejisinin ana mimarıydı. Reichstag, Wilhelm'in 1895'te talep ettiği otuz altı kruvazörden dördünü finanse etti ve sonraki iki yıl boyunca hiçbirini karşılamadı. Reddedilmekten bıkan Wilhelm, Alfred von Tirpitz'i 1897'de Alman İmparatorluk Donanma Dairesi'nin Uzak Doğu'daki görevinden geri çağırdı. Tirpitz, İngiliz karşıtı milliyetçi Heinrich von Treitschke'nin ve Alfred Thayer Mahan'ın donanmanın önceliği üzerine fikirlerinin takipçisiydi. 1894'te, "Filonun Doğal Amacı Stratejik Saldırıdır" başlıklı ünlü bir yazı yazdı, ticaret gemilerine baskınları ve kıyı savunması fikirlerini reddetti ve Almanya'nın dünyadaki yerini sağlamak için saldırı deniz savaşına hazırlanması gerektiğini savundu.
Haziran 1897'de Wilhelm ile ilk görüşmesinde Tirpitz, Almanya'nın bir Avrupa gücü olarak yerini garantilemek için İngiltere ile yüzleşmesi gerektiğini ifade etti. Ayrıca yıllarca izleyeceği bir stratejinin ana hatlarını çizdi: Alman donanması Britanya'yı Fransız ve Rus ittifakından uzak tutacak kadar Fleet in being inşa edecekti. Tirpitz, İngiliz donanmasının ticaret rotalarını korumak için dünyanın dört bir yanına dağılmasından istifade edeceğini umuyordu ve İngiltere ile gerçekleşecek savaşın Helgoland ile Thames Nehri arasında olacağını hesaplamıştı. Tirpitz ve 1897'den 1900'e kadar Dışişleri Bakanı ve ardından 1909'a kadar Şansölye olan Bernhard von Bülow, Almanya'nın Fleet in being oluşturması durumda İngiltere'nin Almanya ile müzakere etmek zorunda kalacağını hesapladı. Amaç güç gösterisinde bulunup İngiltere'yi eski Muhteşem yalnızlık politikasını tekrar benimsemesini sağlamaktı.
Alman Filo Yasaları (1898–1912)
II. Wilhelm'in genişletilmiş Alman donanmasına duyduğu coşku ve Tirpitz'in stratejik vizyonuna uygun olarak; 1898, 1900, 1906, 1908 ve 1912 yıllarında ilan edilen yasalarla, Alman Açık Deniz Filosunu büyük ölçüde genişletti. Almanların amacı, İngiliz donanmasının üçte ikisi büyüklüğünde bir filo inşa etmekti.
Birinci Denizcilik Yasası, Wilhelm, Tirpitz ve Bülow liderliğindeki kapsamlı bir lobi ve halkla ilişkiler kampanyasından sonra Mart 1898'de kabul edildi. Yasa, önümüzdeki yedi yıl içinde on bir savaş gemisinin inşasını finanse etti. Almanya'nın donanması mevcut en büyük iki donanmadan daha büyük olmayacağından ve "iki güç standardı" altında herhangi bir yeni önlemi tetiklemeyeceğinden, İngiltere'nin Birinci Deniz Yasası hakkında çok az endişesi vardı. Ancak, Kasım 1898'de Tirpitz, Eylül 1899'da Kaiser'e sunduğu kırk beş savaş gemisi ve zırhlı kruvazörü içerecek şekilde filoyu ikiye katlama planı üzerinde çalışmaya başladı. II. Boer Savaşı ve Güney Afrika açıklarında bir Alman buharlı geminin İngiliz tarafından ele geçirilmesi Alman halkını Britanya'ya karşı öfkelendirdi; Reichstag, Haziran 1900'de İkinci Donanma Yasasını kabul etti.
HMS Dreadnought
Almanya'da İkinci Deniz Yasası'nın kabulü, İngiliz politika yapıcılar arasında endişeleri artırdı. 1902'de Selborne, Kabine üyelerine, Alman donanmasının İngiltere ile savaşmak amacıyla inşa edildiğini söyledi. Amiral John Fisher 1904 yılında olarak atandı ve Britanya'nın donanma kuvvetlerinin çoğunu ana adalara yaklaştırarak Kraliyet Donanmasını büyük ölçüde yeniden düzenledi. Ayrıca, özellikle Mayıs 1905 Tsushima Muharebesi'nin ardından deniz savaşının geleceğini değiştirecek yeni bir süper savaş gemisi tasarlamak için bir komite kurdu. HMS Dreadnought Şubat 1906'da, onaylandıktan sadece 14 ay sonra inşa edildi. Savaş gemileri üzerine referans kitabı olarak kabul edilen , HMS Dretnot'un iki veya üç normal savaş gemisine eşdeğer olduğunu belirttir.
1905'in başında Britanya'daki Alman donanma ataşesi Tirpitz'e İngilizlerin yeni bir savaş gemisi sınıfı planladığını bildirdi. Tirpitz danışmanlarına danıştı ve sonbaharda, Almanya'nın İngiliz donanma inşa planına uyacağını ilan etti. Yeni ek deniz tasarısını Reichstag'a sundu ve yılda iki dretnot ve bir zırhlı kruvazör inşa etmek için İkinci Deniz Yasası'na göre harcamalarda % 35'lik bir artış öngörüyordu. Yasa, artan hükûmet bütçe dengesi ve Reichstag'ın vergileri artırmaya direnişi nedeniyle siyasi yelpazenin dört bir yanından şiddetli bir muhalefetle karşılaştı. Ancak Birinci Fas Bunalımı'ndan sonra Nisan 1906'da sonuçlanan Algeciras Konferansı, İngiltere ve Fransa'ya karşı Alman milliyetçi duygularını alevlendirdi ve üçüncü deniz yasası Mayıs 1906'da kolayca kabul edildi.
Wilhelm ve Tirpitz başta olmak üzere diğer Alman liderleri, İngilizlerin Almanya'yı kuşatmak için Fransa ve Rusya ile ittifak kurduğunu düşünüyorlardı. Tirpitz, eğer Almanya İngilizlerin inşa ettiği pahalı dretnotları ve zırhlı kruvazörleri takip etmekten çekinmezse İngilizler, hata yaptıklarını anlayacağını düşünüyordu. Alman liderler, 1807 Kopenhag Muharebesi'nde olduğu gibi filolarını devre dışı bırakmaya yönelik ani bir İngiliz saldırısı konusunda gittikçe gerginleşiyorlardı. Aralık 1904'te, Rus-Japon Savaşı sırasında Japonya'nın müttefiki Britanya'nın Almanya'ya saldıracağı düşüncesiyle Wilhelm ve diğer üst düzey yetkililer Berlin'de bulunan Almanya'nın İngiltere büyükelçisini çağırıp ondan Britanya'nın bir savaş başlatma niyetinde olmadığına dair güvence verilmesi istendiği söylentileri yayıldı. Korkular arttıkça, daha yüksek savunma harcamalarına direnen ve barışçıl dış ilişkileri teşvik eden solcu Sosyal Demokrat Parti'ye yönelik sağcı eleştiriler de dahil olmak üzere milliyetçi duygular yükseldi.
1905'ten itibaren Amiral John Fisher, merkezi bir İngiliz stratejisi haline gelecek olan Alman kıyılarını kuşatma için savaş planları geliştirdi ve 1914'te uygulandı. 1906'da Fisher, Almanya'nın "tek olası düşman" olduğunu ve Kraliyet Donanmasının, Almanya'nın donanmasından birkaç saat içinde Almanya'nın donanmasından iki katı kuvvetle Alman kıyılarını tutması gerektiğini ilan etti. Eyre Crowe, 1 Ocak 1907'de Dışişleri Bakanı Edward Gray'e politika haline gelecek olan bir mektup yazdı. Crowe, Almanya'nın Avrupa'da hegemonya girişimleri olarak gördüğü şeye karşı güçlü bir direniş çağrısı yaptı.
Dördüncü Yasa (1908)
1900'den 1909'a kadar Almanya Başbakanı olan Bernhard von Bülow, başlangıçta Tirpitz'in planını destekledi, ancak planın Alman maliyesi üzerindeki baskıdan nedeniyle plandan giderek daha fazla şüphe duymaya başladı. Mart 1908'de Tirpitz, Reichstag tarafından kabul edilen dördüncü bir deniz yasası yeni zırhlıların oranını dört yıl için yılda üçten dörde çıkardı. Tam uygulansaydı, Almanya 1914'te 21 dretnota sahip olacaktı.
Almanya'nın donanma büyütme programı pahalıya patlamıştı. Almanya'nın ulusal borcu 1900 ile 1908 arasında iki katına çıktı ve ulusal bütçenin çoğu orduya gitti. Bülow, Almanya'nın Avrupa'nın hem en büyük kara ordusunu hem de ikinci en büyük donanmasını karşılayamayacağı sonucuna vardı. Londra'daki Alman büyükelçisi Paul Metternich, donanmadaki büyümenin İngiltere'yi Almanya'dan uzaklaştırdığını bildirmesine rağmen, Tirpitz politikasına devam etti. Tirpitz, İngiltere'nin Alman donanması takviyesi tarafından alarma geçmeyeceğini varsaymaya devam etti ve Kaiser Wilhelm'e güvence verdi. Sürekli genişleyen bir bütçe açığı ile karşı karşıya olan ancak Kaiser'in güveninden yoksun olan ve Reichstag muhalefeti karşısında vergileri yükseltemeyen Bülow, Temmuz 1909'da istifa etti.
İngiltere'nin tepkisi
Almanya'nın 1908 deniz tasarısına kadar, genel olarak Britanya, yığınağı büyük ölçüde göz ardı etmişti, ancak ordudaki ve hükûmetteki bazı kişiler zaten potansiyel tehdidin son derece farkındaydı. Aralık 1907'de, Amirallik aslında savaş gemisi yapım oranını ertesi yıl bir dretnot ve bir zırhlı kruvazöre düşürmeyi önermişti; bu, Mayıs 1908'de Başbakan Asquith'in liderliğindeki Liberal hükûmetin sosyal programlara yönelik harcamaları artırma ve genel hükûmet harcamalarını azaltma öncelikleriyle uyumluydu. Ancak, 1908 yasa tasarısını takip eden yaz aylarında hükûmette alarm seviyesi yükseldi.
Ağustos 1908'de VII. Edward, Kronberg'de yeğeni Wilhelm'i ziyaret etti. Wilhelm'e İngiltere'nin endişelerini özetleyen bir yazı verilmişti, ancak VII. Edward yakın havayı bozabileceği için deniz harcamaları konusunu gündeme getirmemeye karar verdi. Wilhelm, Dışişleri Daimi Müsteşarı Charles Hardinge'ye ilişkiler konusunda neşeyle yorum yaptı. Almanya ile İngiltere arasındaki ilişkilerin oldukça iyi olduğunu düşünüyordu. Hardinge kibarca aynı fikirde olmadığını ve İngilizlerin Alman donanmasının sürekli takviye edilmesinden duyduğu endişenin muhtemelen Liberal hükûmetin Parlamento'dan İngiliz donanmasının genişletmesini istemesiyle sonuçlanacağını ve iki ülke arasındaki gerilimi büyük ölçüde artıracak bir deniz rekabeti ile sonuçlanacağını belirtti. Wilhelm ise sert bir şekilde İngilizlerin endişesi için hiçbir neden olmadığını ve Alman donanmasına yapılan takviyelerin iki donanmanın göreceli güçlerini tehdit etmediğini belirtti. Hiçbir karara varılmadı ve Wilhelm, İngilizleri ikna ettiğine inanarak Kronberg toplantısından ayrıldı.
Bir dizi olay gerilimi tırmandırdı. 1908 sonbaharında, Berlin'deki İngiliz donanma ataşesi, Almanya'nın fazladan bir savaş gemisi inşa ettiğini bildirdi. Aslında gemi yapımcısı Schichau-Werke, hükûmetten Danzig'de işçilerin işten çıkarılmasını önlemek için 1909'da yapılması planlanan bir gemi inşa etmek için erken bir sözleşme istemişti. Ardından 28 Ekim'de The Daily Telegraph, Şansölye Bülow onayı ile Kaiser ile yapılan röportajı yayınladı. Yayınlanan kısımda Wilhelm İngilizlerin deli olduklarını çünkü kendisinin de belirttiği gibi, Almanya'nın İngiltere ile iyi ilişkileri olduğunu ve donanmanın onlara karşı değil, Japonya'ya yönelik olduğunu savundu. The Daily Telegraph'ta yayınlanan röportaj Wilhelm'in zihinsel olarak dengesiz olduğunun veya İngiliz kamuoyunu etkilemeye yönelik başarısız bir planın parçası olduğunun kanıtı olarak görüldü. Alman liderler, liderlerinin kendisini bu kadar aptal durumuna düşüreceğinden dehşete düştüler, milliyetçiler ve muhafazakarlar Wilhelm'in İngiltere ile dostluk beyanlarından çileden çıktı ve solcular, Reichstag'ın Kaiser üzerinde daha fazla kontrole ihtiyacı olduğuna ikna oldular. Wilhelm ve taht ciddi şekilde zayıfladı ve Kayzer depresyona girdi. Wilhelm, Bülow'u asla affetmedi.
Amirallik Aralık 1908'de en az altı dretnot daha inşa etmeyi önerdi. Kabine'de ise Maliye bakanı David Lloyd George ve Ticaret Kurulu Başkanı Winston Churchill bu öneriyi şiddetle reddediyorlardı. Çünkü planlanan tehdit olarak görüyorlardı. Lloyd George, Başbakan Asquith'i, Liberal milletvekillerinin, bütçeye deniz harcamalarında tahmini 38 milyon sterlin ekleyen teklife isyan edeceği konusunda uyardı. Ancak Muhafazakar muhalefet ve İngiliz silah endüstrisi harcamaları savundu. VII. Edward'da gemilerin yapılması taraftarıydı.
Donanmanın gücünü artırılmasına yönelik geniş talep ile kabine krizi arasında kalan başbakan Asquith, Şubat 1909'da gelecek mali yıl içinde dört dretnot ve ihtiyaç hissedilirse 1910 ilkbaharına kadar dört tane daha yapılacaktı. Liberallerin desteğiyle, hükûmet Muhafazakârların getirdiği güvensizlik önergesini bozdu. Lloyd George, 1909 yılının Nisan ayının sonunda önerdiği "" dretnotları dahil etti. Zenginliği yeniden dağıtma önlemlerinden öfkelenen Lordlar Kamarası üyeleri tarafından reddedildi. Asquith, Ocak 1910'da bir seçim yapmak için Parlamentoyu feshetti; hükûmeti çoğunluğunu kaybetti ancak İrlanda Parlamenterler Partisi'nin desteğiyle görevde kaldı. Seçimlerin ardından, Lordlar Kamarası, Nisan 1910'da silahlanma yarışında önemli bir tırmanışa neden olacak dretnotlar için finansman da dahil olmak üzere Halkın Bütçesine olan muhalefetini geri çekti.
Silahlanma yarışı sona eriyor (1912–1914)
1912'de Alman Şansölyesi Theobald von Bethmann Hollweg denizdeki silahlanma yarışını sona erdirdi. Amacı, Almanya'nın gittikçe daha izole konumuna son vermek için İngilizlerle bir anlaşma sağlamaktı. Rusya'nın askeri genişlemesi Almanları donanmayı önemsememesine neden oluyordu ve bu durum Almanya'nın saldırısı ile başlamayacak bir savaşta İngilizlerin tarafsız kalması karşılığında, Almanya'nın İngiliz deniz üstünlüğünü kabul etmeyi teklif ettiği Haldane Misyonu'na yol açtı. İngiltere, böyle bir antlaşmayla hiçbir kazanımının olmadığını düşündüğü için teklifi reddetti. İngiliz Dışişleri Bakanı Sir Edward Grey Almanya'ya karşı daha iddialı bir politikayı tercih etti.
1913 yılına gelindiğinde, John Fisher'in fikirlerinin artan etkisi ve artan mali kısıtlamalar nedeniyle Britanya'da yeni gemiler hakkında yoğun iç tartışmalar yaşandı. 1914'ün ilk yarısında Almanların yeni dretnotlar ve muhripler yerine gizliden denizaltılar inşa etme politikasını benimseyerek silahlanma yarışını etkin bir şekilde terk ettiklerini göstermeye çalışıyordu. Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında, Almanya'nın 17 dretnotu ve 7 savaş kruvazörü varken Britanya'nın 29 dretnot ve 9 savaş kruvazörü vardı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alman Ingiliz deniz rekabeti Buyuk Britanya ve Almanya arasinda on dokuzuncu yuzyilin son on yildan Birinci Dunya Savasi nin basladigi 1914 yilina kadar Silahlanma yarisinin denizdeki versiyonudur Silahlanma yarisi onlarca yildir kotulesen ikili bir iliskiye dayanmasina ragmen 1897 de Alman Amiral Alfred von Tirpitz in Ingiltere yi diplomatik tavizler vermeye zorlayacak Fleet in being olusturma planiyla basladi Tirpitz Alman Imparatorluk Donanmasi nin Kraliyet Donanmasi ni yenmesini beklemiyordu Savas gemilerinin buyuklugu ve gucu I Dunya Savasi oncesinde sirasinda ve sonrasinda hizla artti Ingiltere ve Almanya da dahil olmak uzere bir dizi deniz gucu arasindaki rekabetci gemi yapiminin bir sonucu ve Washington Denizcilik Antlasmasi ve Versay Baris Antlasmasi ile buna son verildi II Wilhelm in destegiyle Tirpitz artan sayida buyuk insa etmek icin bir dizi yasa cikarmaya basladi 1906 da HMS Dreadnought un insasi Tirpitz i deniz insaati oranini daha da artirmaya yoneltti Bazi Ingiliz gozlemciler Alman deniz kuvvetlerinin genislemesinden rahatsiz olurken Almanya nin 1908 tarihli deniz tasarisina kadar alarm durumuna gecilmemisti Ingiliz kamuoyu ve siyasi muhalefet Liberal hukumetten Alman meydan okumasini karsilamasini talep etti ve bu da 1910 da ek dretnotlarin finanse edilmesine ve silahlanma yarisinin kizismasina neden oldu Avrupa nin en buyuk kara ordusunu ve ikinci en buyuk donanmasini kurmak Almanya nin maliyesine muazzam bir zarar verdi 1909 yilinda Alman Sansolyesi Theobald von Bethmann Hollweg maliyedeki baskiyi hafifletmek ve Fransa ile rekabete odaklanmak icin Britanya ile bir detant politikasi yuruttu Almanya Hollweg yonetiminde ve ozellikle 1912 den itibaren silahlanma yarisinda plan degisikligine gidildi ve denizaltilarla ticaret gemilerine saldirilara esas alan deniz stratejisine odaklandi Silahlanma yarisi sirasinda insa edilen sadece sonucsuz Jutland Savasi nda kullanildi Insa edilen su ustu gemiler Ingiliz deniz ustunlugunu hicbir zaman ciddi bir sekilde tehdit etmedi ancak Alman deniz doktrininin odak noktasi olan ticaret gemilere baskin stratejisi savas boyunca Ingiliz ticaret gemiciligini ve ithalatini surekli olarak tehlikeye atacakti Arka planKuzey denizi Ingiltere dunyanin en buyuk donanmasina sahipti ve politikasi Kraliyet Donanmasinin en azindan iki guc standardi olarak bilinen sonraki iki buyuk donanma kadar olmasini saglamakti Britanya ekonomisi somurgelerinden gelecek hammaddeye ve uretilen urunleri ihrac etmesine bagliydi 1900 e gelindiginde Britanya nufusunun tukettigi kalorilerin 58 i denizasiri ulkelerden geliyordu bu da denizlerde serbest dolasimin garanti edilememesinin gida kitligina neden olacagi anlamina geliyordu Alman donanmasi meydan okumasindan once bile Ingiliz siyasi ve askeri liderleri Kraliyet Donanmasi Ingilizlerin hareket ozgurlugunu garanti edemezse felaketle sonuclanmasi muhtemelen olan ekonomik sosyal ve siyasi sonuclar hakkinda dusunduler Britanya nin kendini savunma yetenegi hakkindaki endiseler isgal literaturunun odak noktasi haline geldi 1871 de baslayan tartismalar I Dunya Savasi nda populerligini korudu ve kamuoyu uzerinde oldukca etkili oldu Birlesik Almanya nin ilk Sansolyesi Otto von Bismarck Almanya nin dis iliskilerine ustaca liderlik etmisti Onun doneminde Almanya herhangi bir ittifaka sikica bagli degildi 1890 da Otto von Bismarck in ardindan Almanya nin dis politikasi Avusturya Macaristan ve Italya ile kurulan Uclu Ittifak ile daha derin bir bagliliga dogru adim atti Otto von Bismarck tan sonra Alman disislerinde etkin olan yeni Sansolye Leo von Caprivi yi Rusya Imparatorlugu ile ni yenilememeye ikna etti Bismarck Reasurans Anlasmasi ni Rusya yi Fransa ile ittifaktan korumak icin tasarlamisti Rusya nin muazzam borclarini finanse edebilecek muttefik arayisi birkac yil sonra Rus Fransiz Ittifaki ile sonuclandi nin iptalinin hem Rusya hem de Fransa ile rekabet eden Britanya ile daha yakin bir iliskiyle sonuclanacagini ummustu ancak bu gerceklesmemisti 1890 dan 1897 ye kadar Almanya Ingiliz yanlisi ve Rus yanlisi politikalar arasinda gidip geldi 1890 yilinda Amerikali deniz tarihcisi Alfred Thayer Mahan tarafindan yayinlanan denizlerin jeostratejik onemini belirten cok onemli bir eserdi Mahan guclu uluslarin gelismesine ve iradelerini daha zayif uluslara empoze etmesine olanak taniyan belirleyici faktorun deniz gucu oldugunu ve deniz ustunlugune ulasmanin dogru yolunun filolar arasinda buyuk olcekli savas oldugunu savundu Mahan in argumanlari Alman ve Ingiliz donanma doktirinlerinde uzerinde muazzam bir etkisi vardi Mahan in fikirlerini destekleyen Amiral Ludwig Borckenhagen tarafindan Almancaya cevrilen kitabin bir kopyasi her Alman donanmalarina yerlestirildi II Wilhelm 1894 te kitabi okuduktan hemen sonra Mahan in fikirlerini benimsedi ve bunlari uygulamak icin Reichstag finansmani istedi Alman Amiral Alfred von Tirpitz 1897 den sonra Britanya yi taviz vermeye zorlamak icin Fleet in being yaratma stratejisinin ana mimariydi Reichstag Wilhelm in 1895 te talep ettigi otuz alti kruvazorden dordunu finanse etti ve sonraki iki yil boyunca hicbirini karsilamadi Reddedilmekten bikan Wilhelm Alfred von Tirpitz i 1897 de Alman Imparatorluk Donanma Dairesi nin Uzak Dogu daki gorevinden geri cagirdi Tirpitz Ingiliz karsiti milliyetci Heinrich von Treitschke nin ve Alfred Thayer Mahan in donanmanin onceligi uzerine fikirlerinin takipcisiydi 1894 te Filonun Dogal Amaci Stratejik Saldiridir baslikli unlu bir yazi yazdi ticaret gemilerine baskinlari ve kiyi savunmasi fikirlerini reddetti ve Almanya nin dunyadaki yerini saglamak icin saldiri deniz savasina hazirlanmasi gerektigini savundu Haziran 1897 de Wilhelm ile ilk gorusmesinde Tirpitz Almanya nin bir Avrupa gucu olarak yerini garantilemek icin Ingiltere ile yuzlesmesi gerektigini ifade etti Ayrica yillarca izleyecegi bir stratejinin ana hatlarini cizdi Alman donanmasi Britanya yi Fransiz ve Rus ittifakindan uzak tutacak kadar Fleet in being insa edecekti Tirpitz Ingiliz donanmasinin ticaret rotalarini korumak icin dunyanin dort bir yanina dagilmasindan istifade edecegini umuyordu ve Ingiltere ile gerceklesecek savasin Helgoland ile Thames Nehri arasinda olacagini hesaplamisti Tirpitz ve 1897 den 1900 e kadar Disisleri Bakani ve ardindan 1909 a kadar Sansolye olan Bernhard von Bulow Almanya nin Fleet in being olusturmasi durumda Ingiltere nin Almanya ile muzakere etmek zorunda kalacagini hesapladi Amac guc gosterisinde bulunup Ingiltere yi eski Muhtesem yalnizlik politikasini tekrar benimsemesini saglamakti Alman Filo Yasalari 1898 1912 Alman Amiral Alfred von Tirpitz 1897 den sonra Britanya dan taviz vermeye zorlamak icin Fleet in being yaratma stratejisinin ana mimariydi II Wilhelm in genisletilmis Alman donanmasina duydugu cosku ve Tirpitz in stratejik vizyonuna uygun olarak 1898 1900 1906 1908 ve 1912 yillarinda ilan edilen yasalarla Alman Acik Deniz Filosunu buyuk olcude genisletti Almanlarin amaci Ingiliz donanmasinin ucte ikisi buyuklugunde bir filo insa etmekti Birinci Denizcilik Yasasi Wilhelm Tirpitz ve Bulow liderligindeki kapsamli bir lobi ve halkla iliskiler kampanyasindan sonra Mart 1898 de kabul edildi Yasa onumuzdeki yedi yil icinde on bir savas gemisinin insasini finanse etti Almanya nin donanmasi mevcut en buyuk iki donanmadan daha buyuk olmayacagindan ve iki guc standardi altinda herhangi bir yeni onlemi tetiklemeyeceginden Ingiltere nin Birinci Deniz Yasasi hakkinda cok az endisesi vardi Ancak Kasim 1898 de Tirpitz Eylul 1899 da Kaiser e sundugu kirk bes savas gemisi ve zirhli kruvazoru icerecek sekilde filoyu ikiye katlama plani uzerinde calismaya basladi II Boer Savasi ve Guney Afrika aciklarinda bir Alman buharli geminin Ingiliz tarafindan ele gecirilmesi Alman halkini Britanya ya karsi ofkelendirdi Reichstag Haziran 1900 de Ikinci Donanma Yasasini kabul etti HMS Dreadnought Almanya da Ikinci Deniz Yasasi nin kabulu Ingiliz politika yapicilar arasinda endiseleri artirdi 1902 de Selborne Kabine uyelerine Alman donanmasinin Ingiltere ile savasmak amaciyla insa edildigini soyledi Amiral John Fisher 1904 yilinda olarak atandi ve Britanya nin donanma kuvvetlerinin cogunu ana adalara yaklastirarak Kraliyet Donanmasini buyuk olcude yeniden duzenledi Ayrica ozellikle Mayis 1905 Tsushima Muharebesi nin ardindan deniz savasinin gelecegini degistirecek yeni bir super savas gemisi tasarlamak icin bir komite kurdu HMS Dreadnought Subat 1906 da onaylandiktan sadece 14 ay sonra insa edildi Savas gemileri uzerine referans kitabi olarak kabul edilen HMS Dretnot un iki veya uc normal savas gemisine esdeger oldugunu belirttir 1905 in basinda Britanya daki Alman donanma atasesi Tirpitz e Ingilizlerin yeni bir savas gemisi sinifi planladigini bildirdi Tirpitz danismanlarina danisti ve sonbaharda Almanya nin Ingiliz donanma insa planina uyacagini ilan etti Yeni ek deniz tasarisini Reichstag a sundu ve yilda iki dretnot ve bir zirhli kruvazor insa etmek icin Ikinci Deniz Yasasi na gore harcamalarda 35 lik bir artis ongoruyordu Yasa artan hukumet butce dengesi ve Reichstag in vergileri artirmaya direnisi nedeniyle siyasi yelpazenin dort bir yanindan siddetli bir muhalefetle karsilasti Ancak Birinci Fas Bunalimi ndan sonra Nisan 1906 da sonuclanan Algeciras Konferansi Ingiltere ve Fransa ya karsi Alman milliyetci duygularini alevlendirdi ve ucuncu deniz yasasi Mayis 1906 da kolayca kabul edildi Wilhelm ve Tirpitz basta olmak uzere diger Alman liderleri Ingilizlerin Almanya yi kusatmak icin Fransa ve Rusya ile ittifak kurdugunu dusunuyorlardi Tirpitz eger Almanya Ingilizlerin insa ettigi pahali dretnotlari ve zirhli kruvazorleri takip etmekten cekinmezse Ingilizler hata yaptiklarini anlayacagini dusunuyordu Alman liderler 1807 Kopenhag Muharebesi nde oldugu gibi filolarini devre disi birakmaya yonelik ani bir Ingiliz saldirisi konusunda gittikce gerginlesiyorlardi Aralik 1904 te Rus Japon Savasi sirasinda Japonya nin muttefiki Britanya nin Almanya ya saldiracagi dusuncesiyle Wilhelm ve diger ust duzey yetkililer Berlin de bulunan Almanya nin Ingiltere buyukelcisini cagirip ondan Britanya nin bir savas baslatma niyetinde olmadigina dair guvence verilmesi istendigi soylentileri yayildi Korkular arttikca daha yuksek savunma harcamalarina direnen ve bariscil dis iliskileri tesvik eden solcu Sosyal Demokrat Parti ye yonelik sagci elestiriler de dahil olmak uzere milliyetci duygular yukseldi 1905 ten itibaren Amiral John Fisher merkezi bir Ingiliz stratejisi haline gelecek olan Alman kiyilarini kusatma icin savas planlari gelistirdi ve 1914 te uygulandi 1906 da Fisher Almanya nin tek olasi dusman oldugunu ve Kraliyet Donanmasinin Almanya nin donanmasindan birkac saat icinde Almanya nin donanmasindan iki kati kuvvetle Alman kiyilarini tutmasi gerektigini ilan etti Eyre Crowe 1 Ocak 1907 de Disisleri Bakani Edward Gray e politika haline gelecek olan bir mektup yazdi Crowe Almanya nin Avrupa da hegemonya girisimleri olarak gordugu seye karsi guclu bir direnis cagrisi yapti Dorduncu Yasa 1908 1900 den 1909 a kadar Almanya Basbakani olan Bernhard von Bulow baslangicta Tirpitz in planini destekledi ancak planin Alman maliyesi uzerindeki baskidan nedeniyle plandan giderek daha fazla suphe duymaya basladi Mart 1908 de Tirpitz Reichstag tarafindan kabul edilen dorduncu bir deniz yasasi yeni zirhlilarin oranini dort yil icin yilda ucten dorde cikardi Tam uygulansaydi Almanya 1914 te 21 dretnota sahip olacakti Almanya nin donanma buyutme programi pahaliya patlamisti Almanya nin ulusal borcu 1900 ile 1908 arasinda iki katina cikti ve ulusal butcenin cogu orduya gitti Bulow Almanya nin Avrupa nin hem en buyuk kara ordusunu hem de ikinci en buyuk donanmasini karsilayamayacagi sonucuna vardi Londra daki Alman buyukelcisi Paul Metternich donanmadaki buyumenin Ingiltere yi Almanya dan uzaklastirdigini bildirmesine ragmen Tirpitz politikasina devam etti Tirpitz Ingiltere nin Alman donanmasi takviyesi tarafindan alarma gecmeyecegini varsaymaya devam etti ve Kaiser Wilhelm e guvence verdi Surekli genisleyen bir butce acigi ile karsi karsiya olan ancak Kaiser in guveninden yoksun olan ve Reichstag muhalefeti karsisinda vergileri yukseltemeyen Bulow Temmuz 1909 da istifa etti Ingiltere nin tepkisi Almanya nin 1908 deniz tasarisina kadar genel olarak Britanya yiginagi buyuk olcude goz ardi etmisti ancak ordudaki ve hukumetteki bazi kisiler zaten potansiyel tehdidin son derece farkindaydi Aralik 1907 de Amirallik aslinda savas gemisi yapim oranini ertesi yil bir dretnot ve bir zirhli kruvazore dusurmeyi onermisti bu Mayis 1908 de Basbakan Asquith in liderligindeki Liberal hukumetin sosyal programlara yonelik harcamalari artirma ve genel hukumet harcamalarini azaltma oncelikleriyle uyumluydu Ancak 1908 yasa tasarisini takip eden yaz aylarinda hukumette alarm seviyesi yukseldi Agustos 1908 de VII Edward Kronberg de yegeni Wilhelm i ziyaret etti Wilhelm e Ingiltere nin endiselerini ozetleyen bir yazi verilmisti ancak VII Edward yakin havayi bozabilecegi icin deniz harcamalari konusunu gundeme getirmemeye karar verdi Wilhelm Disisleri Daimi Mustesari Charles Hardinge ye iliskiler konusunda neseyle yorum yapti Almanya ile Ingiltere arasindaki iliskilerin oldukca iyi oldugunu dusunuyordu Hardinge kibarca ayni fikirde olmadigini ve Ingilizlerin Alman donanmasinin surekli takviye edilmesinden duydugu endisenin muhtemelen Liberal hukumetin Parlamento dan Ingiliz donanmasinin genisletmesini istemesiyle sonuclanacagini ve iki ulke arasindaki gerilimi buyuk olcude artiracak bir deniz rekabeti ile sonuclanacagini belirtti Wilhelm ise sert bir sekilde Ingilizlerin endisesi icin hicbir neden olmadigini ve Alman donanmasina yapilan takviyelerin iki donanmanin goreceli guclerini tehdit etmedigini belirtti Hicbir karara varilmadi ve Wilhelm Ingilizleri ikna ettigine inanarak Kronberg toplantisindan ayrildi Bir dizi olay gerilimi tirmandirdi 1908 sonbaharinda Berlin deki Ingiliz donanma atasesi Almanya nin fazladan bir savas gemisi insa ettigini bildirdi Aslinda gemi yapimcisi Schichau Werke hukumetten Danzig de iscilerin isten cikarilmasini onlemek icin 1909 da yapilmasi planlanan bir gemi insa etmek icin erken bir sozlesme istemisti Ardindan 28 Ekim de The Daily Telegraph Sansolye Bulow onayi ile Kaiser ile yapilan roportaji yayinladi Yayinlanan kisimda Wilhelm Ingilizlerin deli olduklarini cunku kendisinin de belirttigi gibi Almanya nin Ingiltere ile iyi iliskileri oldugunu ve donanmanin onlara karsi degil Japonya ya yonelik oldugunu savundu The Daily Telegraph ta yayinlanan roportaj Wilhelm in zihinsel olarak dengesiz oldugunun veya Ingiliz kamuoyunu etkilemeye yonelik basarisiz bir planin parcasi oldugunun kaniti olarak goruldu Alman liderler liderlerinin kendisini bu kadar aptal durumuna dusureceginden dehsete dustuler milliyetciler ve muhafazakarlar Wilhelm in Ingiltere ile dostluk beyanlarindan cileden cikti ve solcular Reichstag in Kaiser uzerinde daha fazla kontrole ihtiyaci olduguna ikna oldular Wilhelm ve taht ciddi sekilde zayifladi ve Kayzer depresyona girdi Wilhelm Bulow u asla affetmedi Amirallik Aralik 1908 de en az alti dretnot daha insa etmeyi onerdi Kabine de ise Maliye bakani David Lloyd George ve Ticaret Kurulu Baskani Winston Churchill bu oneriyi siddetle reddediyorlardi Cunku planlanan tehdit olarak goruyorlardi Lloyd George Basbakan Asquith i Liberal milletvekillerinin butceye deniz harcamalarinda tahmini 38 milyon sterlin ekleyen teklife isyan edecegi konusunda uyardi Ancak Muhafazakar muhalefet ve Ingiliz silah endustrisi harcamalari savundu VII Edward da gemilerin yapilmasi taraftariydi Donanmanin gucunu artirilmasina yonelik genis talep ile kabine krizi arasinda kalan basbakan Asquith Subat 1909 da gelecek mali yil icinde dort dretnot ve ihtiyac hissedilirse 1910 ilkbaharina kadar dort tane daha yapilacakti Liberallerin destegiyle hukumet Muhafazakarlarin getirdigi guvensizlik onergesini bozdu Lloyd George 1909 yilinin Nisan ayinin sonunda onerdigi dretnotlari dahil etti Zenginligi yeniden dagitma onlemlerinden ofkelenen Lordlar Kamarasi uyeleri tarafindan reddedildi Asquith Ocak 1910 da bir secim yapmak icin Parlamentoyu feshetti hukumeti cogunlugunu kaybetti ancak Irlanda Parlamenterler Partisi nin destegiyle gorevde kaldi Secimlerin ardindan Lordlar Kamarasi Nisan 1910 da silahlanma yarisinda onemli bir tirmanisa neden olacak dretnotlar icin finansman da dahil olmak uzere Halkin Butcesine olan muhalefetini geri cekti Silahlanma yarisi sona eriyor 1912 1914 1912 de Alman Sansolyesi Theobald von Bethmann Hollweg denizdeki silahlanma yarisini sona erdirdi Amaci Almanya nin gittikce daha izole konumuna son vermek icin Ingilizlerle bir anlasma saglamakti Rusya nin askeri genislemesi Almanlari donanmayi onemsememesine neden oluyordu ve bu durum Almanya nin saldirisi ile baslamayacak bir savasta Ingilizlerin tarafsiz kalmasi karsiliginda Almanya nin Ingiliz deniz ustunlugunu kabul etmeyi teklif ettigi Haldane Misyonu na yol acti Ingiltere boyle bir antlasmayla hicbir kazaniminin olmadigini dusundugu icin teklifi reddetti Ingiliz Disisleri Bakani Sir Edward Grey Almanya ya karsi daha iddiali bir politikayi tercih etti 1913 yilina gelindiginde John Fisher in fikirlerinin artan etkisi ve artan mali kisitlamalar nedeniyle Britanya da yeni gemiler hakkinda yogun ic tartismalar yasandi 1914 un ilk yarisinda Almanlarin yeni dretnotlar ve muhripler yerine gizliden denizaltilar insa etme politikasini benimseyerek silahlanma yarisini etkin bir sekilde terk ettiklerini gostermeye calisiyordu Birinci Dunya Savasi nin baslangicinda Almanya nin 17 dretnotu ve 7 savas kruvazoru varken Britanya nin 29 dretnot ve 9 savas kruvazoru vardi Kaynakca Carl Cavanagh Hodge 2008 Encyclopedia of the Age of Imperialism 1800 1914 Ingilizce Greenwood s 549 ISBN 9780313043413 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2020