Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Angola Bağımsızlık Savaşı, 1961-1976 yılları arasında yapılmış bağımsızlık savaşı. Portekiz'in şiddete dayalı diktatörü António de Oliveira Salazar'ın ülkesinin Afrika'daki kolonileri kontrol etme konusunda vazgeçme gibi bir niyeti yoktu.[] Ancak olaylar tam tersi şekilde gerçekleşmişti. Şubat 1961'de Portekiz Batı Afrika'sındaki Marksist eğilimli Angola'nın Bağımsızlığı İçin Halk Hareketi (MPLA) grubu, başkent Luanda'daki baskıcı sömürgecilere karşı bir ayaklanma başlattı. Yaklaşık bir ay sonra kuzey vilayetlerinde ılımlı (UPA) tarafından yönetilen hükûmet-karşıtı bir gerilla savaşı başladı. Asiler, acımasız bir şekilde bastırılmıştı ve tahminen 20.000 siyahi Afrikalı çatışmalar sırasında öldü. Ancak MPLA faaliyetlerin yönünü komşu ülke Zambiya'daki üslerinde gerilla seferleri düzenlediği ülkenin doğu kesmine doğru kaydırdığında, ayaklanma içten içe devam etti. 1966 yılında Batı yanlısı (FNLA) ve gerilla harekâtlarını güney-merkez bölgesine yönlendirmiş olan ileri (UNITA) olmak üzere ikiye ayrıldı. Hükûmet karşıtı gerillalar, faaliyetlerini pusular ve vurkaçlar ile sınırlı tutuyordu. Ancak gerillalar oldukça ısrarlıydılar ve büyük bir Portekiz gücünü de püskürtmüşlerdi. 1960'lı yıllarda Portekiz millî gelirinin yarısı bu savaşa yönlendirildi. Portekizli genç ordu mensupları sonunda zorlu çarpışmaların ardından, gerilemeye başladılar. Ayrıca bu kayıplardan huzursuz olan Portekiz ordusu 1974'te hükûmeti devirdi ve Angola'dan çekilme kararı aldı.
| Angola Bağımsızlık Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Portekiz Sömürge Savaşları | |||||||
 Angola'da devriyedeki Portekiz askerleri | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
Destekleyen: Sovyetler Birliği Küba Çin ABD Zaire Cezayir Tanzanya Zambiya Tunus Kongo Cumhuriyeti Libya Yugoslavya Bulgaristan | Destekleyen: Güney Afrika | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Agostinho Neto José Eduardo dos Santos   Jonas Savimbi |  Francisco da Costa Gomes | ||||||
| Güçler | |||||||
| 90,000 | 65,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 50,000+ ölü | 2,991 ölü (1,526 çatışmada & 1,465 savaş dışı) 4,684 kalıcı zarar (fiziksel veya psikolojik) | ||||||
| 30,000-50,000 sivil öldü | |||||||
Çekilmeden sonra
Portekizler Kasım 1975'te kesin olarak geri çekildiklerinde ülkede iç savaş devam ediyordu. Bu iç savaşta UNITA ve FNLA, MLPA'ya karşı birbirlerini kışkırtmışlardı. MPLA hareketi Kübalı askerlerinin, Sovyet teknisyenlerinin ve Sovyet silahlarının MPLA'yı desteklemek amacıyla ülkeye girdiği başkenti ve limanı da elinde bulunduruyordu. Bu yardım, işleri yoluna sokmuştu. Güney Afrikalı birlikler ve ABD'nin gönderdiği silahlar, UNITA ve FNLA'ya sunulmuş olsa da, MPLA sonunda yönetimde tek söz oldu. Angola bağımsız devletini ilan etti.
Kaynakça
- ^ The Soviet Union and Revolutionary Warfare: Principles, Practices, and Regional Comparisons, 1988, pp. 117–118.
- ^ Cuba: The International Dimension, 1990, pp. 155–157.
- ^ Cuba in the World, 1979, pp. 95–96.
- ^ Foreign Intervention in Africa: From the Cold War to the War on Terror, 2013, p. 81.
- ^ China and Africa: A Century of Engagement, 2012, p. 339.
- ^ Armed Forces and Modern Counter-insurgency, 1985, p. 140.
- ^ The Flawed Architect:Henry Kissinger and American Foreign Policy, 2004, p. 404.
- ^ "FNLA – um movimento em permanente letargia, guerracolonial.org (Portekizce)". 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.
- ^ Algeria: The Politics of a Socialist Revolution, 1970, p. 164.
- ^ "Angola-Ascendancy of the MPLA". 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.
- ^ Contested Power in Angola: 1840s to the Present, 2000, p. 167.
- ^ Southern Africa in Transition, 1966, p. 171
- ^ Warfare in Independent Africa, 2011, p. 70.
- ^ "Libya Relations with Sub-Saharan Africa". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.
- ^ Violence in Southern Africa, 1997, p. 10.
- ^ War in Peace: Conventional and Guerrilla Warfare Since 1945. 1985, p. 154.
- ^ Government and politics in Africa, 1993, p. 180.
- ^ "THE BORDER WAR". 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.
- ^ Regional Orders: Building Security in a New World, 1997, p. 306.
- ^ "Portugal Angola". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Angola Bagimsizlik Savasi 1961 1976 yillari arasinda yapilmis bagimsizlik savasi Portekiz in siddete dayali diktatoru Antonio de Oliveira Salazar in ulkesinin Afrika daki kolonileri kontrol etme konusunda vazgecme gibi bir niyeti yoktu kaynak belirtilmeli Ancak olaylar tam tersi sekilde gerceklesmisti Subat 1961 de Portekiz Bati Afrika sindaki Marksist egilimli Angola nin Bagimsizligi Icin Halk Hareketi MPLA grubu baskent Luanda daki baskici somurgecilere karsi bir ayaklanma baslatti Yaklasik bir ay sonra kuzey vilayetlerinde ilimli UPA tarafindan yonetilen hukumet karsiti bir gerilla savasi basladi Asiler acimasiz bir sekilde bastirilmisti ve tahminen 20 000 siyahi Afrikali catismalar sirasinda oldu Ancak MPLA faaliyetlerin yonunu komsu ulke Zambiya daki uslerinde gerilla seferleri duzenledigi ulkenin dogu kesmine dogru kaydirdiginda ayaklanma icten ice devam etti 1966 yilinda Bati yanlisi FNLA ve gerilla harekatlarini guney merkez bolgesine yonlendirmis olan ileri UNITA olmak uzere ikiye ayrildi Hukumet karsiti gerillalar faaliyetlerini pusular ve vurkaclar ile sinirli tutuyordu Ancak gerillalar oldukca israrliydilar ve buyuk bir Portekiz gucunu de puskurtmuslerdi 1960 li yillarda Portekiz milli gelirinin yarisi bu savasa yonlendirildi Portekizli genc ordu mensuplari sonunda zorlu carpismalarin ardindan gerilemeye basladilar Ayrica bu kayiplardan huzursuz olan Portekiz ordusu 1974 te hukumeti devirdi ve Angola dan cekilme karari aldi Angola Bagimsizlik SavasiPortekiz Somurge SavaslariAngola da devriyedeki Portekiz askerleriTarih4 Subat 1961 25 Nisan 1974 ateskes 11 Kasim 1975 Bagimsizlik BolgeAngolaSonucPortekiz askeri zaferi Karanfil Devrimi sonrasi ateskes ve bagimsizlik 1975 te Angola nin bagimsizligi Angola Ic Savasi nin baslamasi TaraflarMPLA FNLA UNITA Destekleyen Sovyetler Birligi Kuba Cin ABD Zaire Cezayir Tanzanya Zambiya Tunus Kongo Cumhuriyeti Libya Yugoslavya BulgaristanPortekiz Destekleyen Guney AfrikaKomutanlar ve liderlerAgostinho Neto Jose Eduardo dos Santos Jonas SavimbiFrancisco da Costa GomesGucler90 00065 000Kayiplar50 000 olu2 991 olu 1 526 catismada amp 1 465 savas disi 4 684 kalici zarar fiziksel veya psikolojik 30 000 50 000 sivil olduCekilmeden sonraPortekizler Kasim 1975 te kesin olarak geri cekildiklerinde ulkede ic savas devam ediyordu Bu ic savasta UNITA ve FNLA MLPA ya karsi birbirlerini kiskirtmislardi MPLA hareketi Kubali askerlerinin Sovyet teknisyenlerinin ve Sovyet silahlarinin MPLA yi desteklemek amaciyla ulkeye girdigi baskenti ve limani da elinde bulunduruyordu Bu yardim isleri yoluna sokmustu Guney Afrikali birlikler ve ABD nin gonderdigi silahlar UNITA ve FNLA ya sunulmus olsa da MPLA sonunda yonetimde tek soz oldu Angola bagimsiz devletini ilan etti Kaynakca The Soviet Union and Revolutionary Warfare Principles Practices and Regional Comparisons 1988 pp 117 118 Cuba The International Dimension 1990 pp 155 157 Cuba in the World 1979 pp 95 96 Foreign Intervention in Africa From the Cold War to the War on Terror 2013 p 81 China and Africa A Century of Engagement 2012 p 339 Armed Forces and Modern Counter insurgency 1985 p 140 The Flawed Architect Henry Kissinger and American Foreign Policy 2004 p 404 FNLA um movimento em permanente letargia guerracolonial org Portekizce 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2015 Algeria The Politics of a Socialist Revolution 1970 p 164 Angola Ascendancy of the MPLA 16 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2015 Contested Power in Angola 1840s to the Present 2000 p 167 Southern Africa in Transition 1966 p 171 Warfare in Independent Africa 2011 p 70 Libya Relations with Sub Saharan Africa 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2015 Violence in Southern Africa 1997 p 10 War in Peace Conventional and Guerrilla Warfare Since 1945 1985 p 154 Government and politics in Africa 1993 p 180 THE BORDER WAR 17 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2015 Regional Orders Building Security in a New World 1997 p 306 Portugal Angola 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2015