Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Anusim (İbranice: אֲנוּסִים; tekil erkek: İbranice: אָנוּס, Anus; tekil kadın: İbranice: אָנוּסה, Anusa) Halaha'da Yahudilerin zorla din değiştirdiğini veya istekleri dışında Yahudilikten çıkarılmalarını belirten yasal kategoridir. Bu terimin birebir tercümesi "zorlananlar"dır.
Anus/Anusa/Anusim terimleri, Yahudiliklerinden vazgeçmesi için zorlanan ve zor şartlar altından Yahudiliklerini gizlice devam ettirmeye çalışan Yahudileri ve onların çocuklarını kapsar. Bu terim, Talmud'da "abera be ones" cümlesinden türemiş olup "zorla günah işlettirilenler" anlamına gelir. İbranice'de "ones" kelimesi Yahudilerin istekleri dışında bir şeyin yapılmasına zorlanması için kullanılır. Anus kelimesi meşumad kelimesinin karşıtıdır; "meşumad" Yahudiliklerinden gönüllü olarak vazgeçenlere denir.
Anlam
Halahada anusim terimi dışında, başka bir dine geçsin veya geçmesin Rabinik Yahudilikten çıkanlar çeşitli kategorilerde ele alınır. En çok bilinen iki tanım şöyledir:
- "" (İbranice: מין), Tanrı'nın varlığını inkâr edip Yahudilikten çıkma.
- "" (İbranice: מְשֻׁמָּד), kasten Yahudi kanunlarına karşı gelip ayaklanma.
Anusim, Min ve Meşumad'dan farklıdır. Min ve Meşumad'da kişi bunu gönüllü olarak yaparken Anusim bunu yapmakta zorlanan kişidir.
İsmin tarihi
11. yüzyılın sonlarında Almanya'da Aşkenaz Yahudilerinin dinleri zorla değiştirilmesi üzerine anusim terimi sıkça kullanılmaya başlandı. Bu dönemde yaşayan Fransız haham Raşi'nin konuyla ilgili yorumları bulunur.
İki asırı aşkın bir süre sonra, 14. ve 15. yüzyıllarda Sefaradların dinleri İspanya'da zorla değiştirilmesiyle İspanyol hahamlar da bu terimi kullanmaya başladı ve 600 senedir kullanılmaya devam etmektedir, dolayısıyla bu terim Sefarad Yahudilerinin tarihiyle bağdaştırılır.
Sefarad tarihiyle bağdaştırılmasına rağmen anusimler sadece Sefaradlarda değil, tüm Yahudi gruplarda bulunur. Örneğin, İslam hakimiyeti altındaki İran'da zorla dinleri değiştirilen Meşhed Yahudileri dışarı karşı Müslüman gözükmelerine rağmen gizlice Yahudiliklerini devam ettirdiler.
Rabinik olmayan edebiyatta Sefarad anusimler için farklı terimler kullanıldığı da görülür:
- "Konversolar", İspanyolca, Portekizce ve Ladino dillerinde "din değiştirenler (Hristiyanlığa geçenler)" demektir.
- "Yeni Hristiyanlar" veya İspanyolca adıyla "cristianos nuevos" ve Portekizce "cristãos novos".
- "Kripto Yahudiler ve
- "Marranolar", İspanya'da anusimler için kullanılan ve domuz anlamına gelen bir kelimedir.
Bu terimlerden ilk ikisi Katolik Kilisesi tarafından yaratılmışken, üçüncü terim modern tarihçilerin yarattığı bir isimdir. Dördüncü terim ise antisemit İspanyollar tarafından anusimleri aşağılamak için kullanılırdı. Bu dört terim sosyolojik olup anusim Yahudi kanunlarınca kişinin statüsünü belirlemektedir.
Rabinik edebiyat
Anusim
Anusim konusunun özel bir yeri vardır. Normalde, bir kişi Yahudi kurallarını bütünüyle veya kısmen uygulamayı bırakırsa ona "meşumad" denir. Bu kişi soyağacı bakımından Yahudi sayılsa da Yahudilik statüsü gereği bazı haklardan yararlanamaz, örneğin, minyanı oluşturması gereken on kişiden biri olamaz.
Anusimlerin durumu ise bunun tam tersidir. Sadece soyağacı bakımından değil her bakımdan tam Yahudi sayılırlar. Bu Yahudi, istek dışı olarak zorla din değiştirdiğinden, zor şartlar altında Yahudiliği yapabildiği kadar icra edebiliyorsa "kaşer" Yahudidir. Bu bağlamda "kaşer" deyimi, rabinik kanunlara uyan kişi için kullanılır.
Rabinik yasal fikirler
Anusim
Anusim konusunda farklı kişilerin görüşleri şöyledir:
İspanya'dan kovulduktan sonraki dönemde, en saygı gören bilgelerden biri olan Haham 15. yüzyılda şunu söylemiştir:
- Akrabalık konusunda her İsrailoğlu kardeştir. Hepimiz bir babanın oğullarıyız; asiler (), suçlular, dalalet içinde olanlar (), zorlananlar (anusim), sonradan Yahudi olanlar (gerim) Yakup hanesine bağlıyızdır. Bütün bunlar İsrailoğullarıdır. Tanrı'yı bırakmış, inkar etmiş veya O'nun kanunlarına karşı çıkmış olsa dahi Kanun'un buyrukları omuzlarındadır ve hiç yok olmayacaktır.
İsrail Sefarad hahambaşısı Haham 'in 20. yüzyılın ortalarında dediğine göre, erkeklerin dini nikâhı olmadan eşiyle yatması halaha kurallarınca yasaktır ve zorla din değiştirmelerine rağmen anusimler Yahudiliklerini gizlice devam ettirmeye çalıştığı için, bu kişilerin eşleriyle olan cinsel ilişkileri dinen caizdir.
Rambam'ın Mişna Tora'da belirttiğine göre, bir kişi Yahudi olduğunu sonradan öğrenirse o da Anus'tur. Bu kişinin tövbe edip Yahudiliğe geri dönmesi ve ebeveyninin yanlışını düzeltmesi hakkı vardır.
Ayrıca bakınız
- Allahdad olayı
- (Kim Yahudidir?)
- Yahudiliğe geçiş
- Kripto Yahudilik
Kaynakça
- ^ Talmud, Abodá Zará 54a
- ^ "Medieval Jewish History Resource Directory". 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2011.
- ^ bkz. MashadiRabbi.com - Meşhed Yahudi Cemaati Tarihi
- ^ R. Se‘adyá ben Maimón ibn Danan (16th c.), Hhemdah Genuzáh, 15b
- ^ Sefer Shofetím, Hilekhót Mumarím 3:3
Notlar
- The Jews and the Crusaders: the Hebrew chronicles of the First and Second Crusades (tercüme ve editör: Shlomo Eidelberg). Madison: University of Wisconsin Press, 1977
- The chronicle of Solomon bar Simson.--The chronicle of Rabbi Eliezer bar Nathan.--The narrative of the Old Persecutions, or Mainz anonymous.--Sefer Zekhirah, or The book of remembrance, of Rabbi Ephraim of Bonn.
- Crisis and Leadership: epistles of Maimonides; Philadelphia: Jewish Publication Society of America, 1985 (reissued by the publisher as: Epistles of Maimonides: Crisis and Leadership in 1993).
- Henry Kamen, The Spanish Inquisition: a historical revision. London: Weidenfeld & Nicolson, 1997
- , In the Shadow of History: Jews and conversos at the dawn of modernity. Albany, N.Y.: State University of New York Press, 1992
Dış bağlantılar
- Anusim hakkında rabinik yasal tartışma 23 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Anusim hakkında 600 yıllık rabinik responsa 19 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Conversos and Maskilim: Similar Issue, Different Approaches 2 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Amerikalar'daki Kripto Yahudiler birliği 3 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anusim Ibranice א נו ס ים tekil erkek Ibranice א נו ס Anus tekil kadin Ibranice א נו סה Anusa Halaha da Yahudilerin zorla din degistirdigini veya istekleri disinda Yahudilikten cikarilmalarini belirten yasal kategoridir Bu terimin birebir tercumesi zorlananlar dir Ispanyol Engizisyonu doneminde Yahudilerin din degistirmeleri ve veya ulkeden kovulmasi gerektigini belirten Elhamra Kararnamesi Anus Anusa Anusim terimleri Yahudiliklerinden vazgecmesi icin zorlanan ve zor sartlar altindan Yahudiliklerini gizlice devam ettirmeye calisan Yahudileri ve onlarin cocuklarini kapsar Bu terim Talmud da abera be ones cumlesinden turemis olup zorla gunah islettirilenler anlamina gelir Ibranice de ones kelimesi Yahudilerin istekleri disinda bir seyin yapilmasina zorlanmasi icin kullanilir Anus kelimesi mesumad kelimesinin karsitidir mesumad Yahudiliklerinden gonullu olarak vazgecenlere denir AnlamHalahada anusim terimi disinda baska bir dine gecsin veya gecmesin Rabinik Yahudilikten cikanlar cesitli kategorilerde ele alinir En cok bilinen iki tanim soyledir Ibranice מין Tanri nin varligini inkar edip Yahudilikten cikma Ibranice מ ש מ ד kasten Yahudi kanunlarina karsi gelip ayaklanma Anusim Min ve Mesumad dan farklidir Min ve Mesumad da kisi bunu gonullu olarak yaparken Anusim bunu yapmakta zorlanan kisidir Ismin tarihi11 yuzyilin sonlarinda Almanya da Askenaz Yahudilerinin dinleri zorla degistirilmesi uzerine anusim terimi sikca kullanilmaya baslandi Bu donemde yasayan Fransiz haham Rasi nin konuyla ilgili yorumlari bulunur Iki asiri askin bir sure sonra 14 ve 15 yuzyillarda Sefaradlarin dinleri Ispanya da zorla degistirilmesiyle Ispanyol hahamlar da bu terimi kullanmaya basladi ve 600 senedir kullanilmaya devam etmektedir dolayisiyla bu terim Sefarad Yahudilerinin tarihiyle bagdastirilir Sefarad tarihiyle bagdastirilmasina ragmen anusimler sadece Sefaradlarda degil tum Yahudi gruplarda bulunur Ornegin Islam hakimiyeti altindaki Iran da zorla dinleri degistirilen Meshed Yahudileri disari karsi Musluman gozukmelerine ragmen gizlice Yahudiliklerini devam ettirdiler Rabinik olmayan edebiyatta Sefarad anusimler icin farkli terimler kullanildigi da gorulur Konversolar Ispanyolca Portekizce ve Ladino dillerinde din degistirenler Hristiyanliga gecenler demektir Yeni Hristiyanlar veya Ispanyolca adiyla cristianos nuevos ve Portekizce cristaos novos Kripto Yahudiler ve Marranolar Ispanya da anusimler icin kullanilan ve domuz anlamina gelen bir kelimedir Bu terimlerden ilk ikisi Katolik Kilisesi tarafindan yaratilmisken ucuncu terim modern tarihcilerin yarattigi bir isimdir Dorduncu terim ise antisemit Ispanyollar tarafindan anusimleri asagilamak icin kullanilirdi Bu dort terim sosyolojik olup anusim Yahudi kanunlarinca kisinin statusunu belirlemektedir Rabinik edebiyatAnusim Anusim konusunun ozel bir yeri vardir Normalde bir kisi Yahudi kurallarini butunuyle veya kismen uygulamayi birakirsa ona mesumad denir Bu kisi soyagaci bakimindan Yahudi sayilsa da Yahudilik statusu geregi bazi haklardan yararlanamaz ornegin minyani olusturmasi gereken on kisiden biri olamaz Anusimlerin durumu ise bunun tam tersidir Sadece soyagaci bakimindan degil her bakimdan tam Yahudi sayilirlar Bu Yahudi istek disi olarak zorla din degistirdiginden zor sartlar altinda Yahudiligi yapabildigi kadar icra edebiliyorsa kaser Yahudidir Bu baglamda kaser deyimi rabinik kanunlara uyan kisi icin kullanilir Rabinik yasal fikirlerAnusim Anusim konusunda farkli kisilerin gorusleri soyledir Ispanya dan kovulduktan sonraki donemde en saygi goren bilgelerden biri olan Haham 15 yuzyilda sunu soylemistir Akrabalik konusunda her Israiloglu kardestir Hepimiz bir babanin ogullariyiz asiler suclular dalalet icinde olanlar zorlananlar anusim sonradan Yahudi olanlar gerim Yakup hanesine bagliyizdir Butun bunlar Israilogullaridir Tanri yi birakmis inkar etmis veya O nun kanunlarina karsi cikmis olsa dahi Kanun un buyruklari omuzlarindadir ve hic yok olmayacaktir Israil Sefarad hahambasisi Haham in 20 yuzyilin ortalarinda dedigine gore erkeklerin dini nikahi olmadan esiyle yatmasi halaha kurallarinca yasaktir ve zorla din degistirmelerine ragmen anusimler Yahudiliklerini gizlice devam ettirmeye calistigi icin bu kisilerin esleriyle olan cinsel iliskileri dinen caizdir Rambam in Misna Tora da belirttigine gore bir kisi Yahudi oldugunu sonradan ogrenirse o da Anus tur Bu kisinin tovbe edip Yahudilige geri donmesi ve ebeveyninin yanlisini duzeltmesi hakki vardir Ayrica bakinizAllahdad olayi Kim Yahudidir Yahudilige gecis Kripto YahudilikKaynakca Talmud Aboda Zara 54a Medieval Jewish History Resource Directory 13 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2011 bkz MashadiRabbi com Meshed Yahudi Cemaati Tarihi R Se adya ben Maimon ibn Danan 16th c Hhemdah Genuzah 15b Sefer Shofetim Hilekhot Mumarim 3 3NotlarThe Jews and the Crusaders the Hebrew chronicles of the First and Second Crusades tercume ve editor Shlomo Eidelberg Madison University of Wisconsin Press 1977 ISBN 0299070603 The chronicle of Solomon bar Simson The chronicle of Rabbi Eliezer bar Nathan The narrative of the Old Persecutions or Mainz anonymous Sefer Zekhirah or The book of remembrance of Rabbi Ephraim of Bonn Crisis and Leadership epistles of Maimonides Philadelphia Jewish Publication Society of America 1985 ISBN 0827602383 reissued by the publisher as Epistles of Maimonides Crisis and Leadership in 1993 Henry Kamen The Spanish Inquisition a historical revision London Weidenfeld amp Nicolson 1997 ISBN 0297817191 In the Shadow of History Jews and conversos at the dawn of modernity Albany N Y State University of New York Press 1992 ISBN 0791408019Dis baglantilarAnusim hakkinda rabinik yasal tartisma 23 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Anusim hakkinda 600 yillik rabinik responsa 19 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Conversos and Maskilim Similar Issue Different Approaches 2 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Amerikalar daki Kripto Yahudiler birligi 3 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce