Türkiye'de halk arasında Trakya Gelengisi olarak da bilinen Avrupa gelengisi (Spermophilus citellus) ya da Avrupa yer sincabı, Sciuridae familyasının Marmotini oymağından Spermophilus cinsine bağlı bir kemirgen türüdür.Spermophilus cinsindeki birkaç Avrupa türü arasındadır. Tüm sincaplar gibi o da kemirgenler takımının bir üyesidir. Güney Ukrayna'dan Anadolu'ya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Sırbistan, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve kuzeyde Polonya'ya kadar doğu ve orta Avrupa'da bulunur, ancak Karpat Dağları tarafından ikiye bölünür.
Avrupa gelengisi | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||||
Tehlikede (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||
Spermophilus citellus (Linnaeus, ) | |||||||||||||||||
Coğrafi yayılımı | |||||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||||
Citellus citellus (Linnaeus, 1766) Mus citellus Linnaeus, 1766 |
Avrupa gelengisi yaklaşık 20 cm (8 inç) uzunluğa ve yaklaşık 300 gram (11 oz) ağırlığa ulaşır. Günlük yaşayan bir hayvandır, meralarda veya çimenli setlerde bireysel yuvalardan oluşan koloniler hâlinde yaşar. Gün boyunca tohumlar, bitki filizleri ve kökleri ya da uçamayan omurgasızlarla beslenmek için ortaya çıkar. Koloniler, yırtıcı bir hayvan gördüklerinde ıslık çalarak sürüyü güvenli bir yere koşturan nöbetçiler bulundurur.
Üreme, 5 ila 8 yavrudan oluşan tek bir yavrunun doğduğu yaz başında gerçekleşir. Avrupa yer sincabı, iklime bağlı olarak sonbahar ile Mart ayları arasında kış uykusuna yatar. Hazırlık olarak yaz sonunda kahverengi yağ rezervleri biriktirirler.
Açıklama
Avrupa gelengisi yaklaşık olarak kahverengi bir sıçan büyüklüğünde olup, yetişkinleri 20 ila 23 cm (8 ila 9 inç) ve 240 ila 340 g (8,5 ila 12,0 oz) ağırlığındadır. Kısa gür bir kuyruğu olan ince bir yapıya sahiptir. Kısa ve yoğun kürkü sarımsı gridir, kırmızı renklidir ve sırtında birkaç belirsiz soluk ve koyu leke bulunur. Alt tarafı soluktur ve karnı kumlu renktedir. Büyük koyu renkli gözler başın üst kısmında yer alır ve küçük, yuvarlak kulaklar kürkün içine gizlenmiştir. Diş formülü 1/1, 0/0, 2/1, 3/3 şeklindedir. Bacakları güçlüdür ve keskin pençeleri kazmaya iyi uyum sağlamıştır. Erkekler dişilerden biraz daha büyüktür, bunun dışında birbirlerine benzerler.
Avrupa gelengisinin, çevredeki diğer tüm bireylerin saklanmak için dalmasına neden olacak tiz bir alarm çağrısı vardır. Ayrıca çeşitli yumuşak cıvıltı ve hırlama sesleri de çıkarır.
Avrupa gelengisi Polonya (Lublin Voyvodalığı), Romanya, Rusya, Belarus ve Ukrayna'da görülen benekli gelengi ile karıştırılabilir, ancak bu tür beyaz benekli koyu kahverengi kürke ve ince bir kuyruğa sahiptir ve daha kaba bitki örtüsüne sahip bölgelerde yaşar.
Evrim ve filocoğrafya
Avrupa gelengisi, Anadolu gelengisi ve özellikle Toros gelengisi ile en yakın akrabadır. Ona atfedilen en eski kalıntılar Yarımburgaz Mağarası'ndan gelmektedir ve yaklaşık 226.000 yıllıktır. Pleistosen döneminde, Avrupa yer sincabının dağılımı Güneydoğu Avrupa ile, çoğunlukla Tuna'nın güneyi ile sınırlıydı, çünkü Orta Avrupa'daki mevcut menzilinin büyük bir kısmında hâlâ yakın akraba yaşamaktaydı. Avrupa gelengisi, ancak Holosen'in başlarında S. citelloides'in soyu tükendiğinde, muhtemelen ve onların canlı hayvanları tarafından sağlanan bitki örtüsünün temizlenmesi sayesinde menzilini Orta Avrupa'ya doğru genişletebilmiştir.
Dağılım ve habitat
Avrupa gelengisi, yayılış alanının Karpat Dağları tarafından bölündüğü orta ve güneydoğu Avrupa'ya özgüdür. Güney Ukrayna, Anadolu, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve Polonya'ya kadar kuzeyde 800 metreye (2.600 ft) kadar yükseklikteki arazileri kapsar. Almanya ve Polonya'da yerel olarak nesli tükenmiştir ancak 2005 yılında Polonya'da başarılı bir şekilde yeniden doğaya kazandırılmıştır. Hayvanların bir kısmı Budapeşte Ferenc Liszt Uluslararası Havalimanından temin edilmiştir.
Avrupa gelengisinin çok özel habitat gereksinimleri vardır. Tünel sistemini kazmak için kısa çime ihtiyaç duyar. Bunu bozkırlarda ve meralarda, kuru kıyılarda, spor sahalarında, parklarda ve çimenliklerde bulur. Tarımsal uygulamalardaki değişiklikler otlakları ekilebilir araziye ve ormana dönüştürdüğünde ya da otlatma sona erdiğinde ve otlar kabalaşıp çalılıklar geliştiğinde bu koşullar kaybolur. Bazen uygun yaşam alanı sağlayan kısa bitki örtüsüne sahip diğer yerler demiryolu setleri ve yol kesimleri ve kenarlarıdır.
Davranışları
Avrupa gelengisi kolonyal bir hayvandır ve çoğunlukla gündüzleri aktiftir. Birkaç girişi olan 2 metre (6 ft 7 inç) derinliğe kadar dallanan bir tünel sistemi kazar. Yaşam alanının diğer yerlerinde tehlike anında saklanmak için dallanmamış sürgü delikleri kazar. Alarm durumunda keskin bir ıslık sesi çıkarır ve açıkta olduğunda genellikle dik oturarak etrafta yırtıcı hayvan olup olmadığına bakar. Bunlar arasında gelincik, tilki, evcil kediler ve bazı yırtıcı kuş türleri bulunur. Otlar, diğer bitkiler, çiçekler, tohumlar, ekili ürünler, böcekler ve bazen de yerde yuva yapan kuşların yumurtaları ya da yavrularıyla beslenir.Bulgaristan'da yapılan bir araştırma, Avrupa gelengisinin yaz ortasında yuvasının dışında günde yaklaşık 11 saat geçirdiğini, ancak sonbaharın başlarında bu sürenin 7 saate düştüğünü ortaya koymuştur. Günün yarısından fazlası yiyecek aramakla geçse de gözlemlenen diğer aktiviteler arasında keşif, koşma, oturma, tımar etme, kazma, koku işaretleme ve tetikte olma yer almaktadır.Kış aylarında yuvasının girişlerini kapatır ve kuru bitkilerden oluşan bir yuvada kış uykusuna yatar. Her birey ayrı bir odayı işgal eder ve bu dönemde vücut sıcaklığı 2.0 °C'ye (36 °F) düşer ve kalp atış hızı dakikada birkaç atıma kadar yavaşlar. Kış uykusu sırasında birkaç günlüğüne kısa süreliğine uyanabilir ve yaz boyunca biriken yağ rezervlerini kullanır, vücutta depolanan yağın yaklaşık %90'ını tüketir.Bulgaristan'da kış uykusu Eylül'den Mart'a kadar sürer.
Üreme
İlkbaharda kış uykusundan çıktıktan sonra çiftleşme Nisan veya Mayıs aylarında gerçekleşir. Gebelik süresi yaklaşık 26 gündür ve yuvanın derinliklerindeki bir bölmede 5 ila 8 yavru doğar. Çıplak ve kördürler ve gözleri yaklaşık 4 haftalıkken açılır. Anneleri onları 6 hafta boyunca besler ve kısa bir süre sonra yuvadan çıkmaya hazır hâle gelirler. Ertesi bahar olgunluğa ulaşırlar ve 8 ila 10 yıl yaşayabilirler.
Durumu
Avrupa gelengisi, IUCN tarafından Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi'nde tehlike altında olarak listelenmiştir. Bunun nedeni, nüfus eğiliminin aşağı yönlü olması ve son 10 yılda nüfusun %30'dan fazla azaldığına inanılmasıdır. Yayılış alanının güney, kuzeybatı ve kuzey kısımları en ciddi şekilde etkilenmiştir. Başlıca tehditler, meraların ekili alanlara veya ormancılığa dönüştürülmesi ve otlakların terk edilerek hayvana uygun olmayan uzun otlu çayırlara ve çalılık habitatlara dönüştürülmesidir. Kentleşme ve yol yapımı bazen toplulukları parçalamış ve boş alanların yeniden kolonileşmesini engellemiştir.
Kaynakça
- ^ a b c Hegyeli, Z. (2020). "Spermophilus citellus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2020: e.T20472A91282380. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-2.RLTS.T20472A91282380.en . Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
- ^ a b c d e Konig, Claus (1973). Mammals. Collins & Co. s. 90. ISBN .
- ^ Domińska, Rozmawiała Agata (27 Ağustos 2010). "Susły po 30 latach wracają na dolnośląskie łąki" (Lehçe). Gazetapl Wroclow. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013.
- ^ Zagorodnyuk, I.; Glowacinski, Z.; Gondek, A. (2008). "Spermophilus suslicus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2008: e.T20492A9208074. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T20492A9208074.en .
- ^ Popova, L. V.; Maul, L. C.; Zagorodniuk, I. V.; Veklych, Yu. M.; Shydlovskiy, P. S.; Pogodina, N. V.; Bondar, K. M.; Strukova, T. V.; Parfitt, S. A. (10 Mart 2019). "'Good fences make good neighbours': Concepts and records of range dynamics in ground squirrels and geographical barriers in the Pleistocene of the Circum-Black Sea area". Quaternary International. BRIDGING EUROPE AND ASIA: QUATERNARY STRATIGRAPHY AND PALAEOLITHIC HUMAN OCCUPATION. Cilt 509. ss. 103-120. doi:10.1016/j.quaint.2018.03.023. ISSN 1040-6182.
- ^ Rammou, Dimitra-Lida; Karaiskou, Nikoleta; Minoudi, Styliani; Kazilas, Christos; Moulistanos, Aristotelis; Gkagkavouzis, Konstantinos; Ćirović, Duško; Nikolić, Tijana; Ćosić, Nada; Youlatos, Dionisios; Triantafyllidis (15 Mayıs 2023). "Phylogeography of the European ground squirrel, Spermophilus citellus (Rodentia: Sciuridae), in the Balkans". Biological Journal of the Linnean Society. 139 (2). ss. 158-172. doi:10.1093/biolinnean/blad021 . 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2024.
- ^ "Wakacje z sympatycznymi polskimi susłami" (Lehçe). Dziennik Polski. 20 Temmuz 2011. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013.
- ^ a b Koshev, Yordan S.; Kocheva, Maria A. (2008). "Daily Activity Pattern in Free-living European Ground Squirrels Spermophilus citellus (Mammalia: Rodentia) from Northwestern Bulgaria" (PDF). Acta Zoologica Bulgarica. Cilt 2. ss. 149-154. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024.
- ^ "O suśle" (Lehçe). Salamandra. 11 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye de halk arasinda Trakya Gelengisi olarak da bilinen Avrupa gelengisi Spermophilus citellus ya da Avrupa yer sincabi Sciuridae familyasinin Marmotini oymagindan Spermophilus cinsine bagli bir kemirgen turudur Spermophilus cinsindeki birkac Avrupa turu arasindadir Tum sincaplar gibi o da kemirgenler takiminin bir uyesidir Guney Ukrayna dan Anadolu ya Avusturya Cek Cumhuriyeti Slovakya Sirbistan Yunanistan Romanya Bulgaristan Kuzey Makedonya ve kuzeyde Polonya ya kadar dogu ve orta Avrupa da bulunur ancak Karpat Daglari tarafindan ikiye bolunur Avrupa gelengisiKorunma durumuTehlikede IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim RodentiaFamilya SciuridaeOymak MarmotiniCins SpermophilusTur S citellusIkili adlandirmaSpermophilus citellus Linnaeus Cografi yayilimiSinonimlerCitellus citellus Linnaeus 1766 Mus citellus Linnaeus 1766 Avrupa gelengisi yaklasik 20 cm 8 inc uzunluga ve yaklasik 300 gram 11 oz agirliga ulasir Gunluk yasayan bir hayvandir meralarda veya cimenli setlerde bireysel yuvalardan olusan koloniler halinde yasar Gun boyunca tohumlar bitki filizleri ve kokleri ya da ucamayan omurgasizlarla beslenmek icin ortaya cikar Koloniler yirtici bir hayvan gorduklerinde islik calarak suruyu guvenli bir yere kosturan nobetciler bulundurur Ureme 5 ila 8 yavrudan olusan tek bir yavrunun dogdugu yaz basinda gerceklesir Avrupa yer sincabi iklime bagli olarak sonbahar ile Mart aylari arasinda kis uykusuna yatar Hazirlik olarak yaz sonunda kahverengi yag rezervleri biriktirirler AciklamaAvrupa gelengisi yaklasik olarak kahverengi bir sican buyuklugunde olup yetiskinleri 20 ila 23 cm 8 ila 9 inc ve 240 ila 340 g 8 5 ila 12 0 oz agirligindadir Kisa gur bir kuyrugu olan ince bir yapiya sahiptir Kisa ve yogun kurku sarimsi gridir kirmizi renklidir ve sirtinda birkac belirsiz soluk ve koyu leke bulunur Alt tarafi soluktur ve karni kumlu renktedir Buyuk koyu renkli gozler basin ust kisminda yer alir ve kucuk yuvarlak kulaklar kurkun icine gizlenmistir Dis formulu 1 1 0 0 2 1 3 3 seklindedir Bacaklari gucludur ve keskin penceleri kazmaya iyi uyum saglamistir Erkekler disilerden biraz daha buyuktur bunun disinda birbirlerine benzerler Avrupa gelengisinin cevredeki diger tum bireylerin saklanmak icin dalmasina neden olacak tiz bir alarm cagrisi vardir Ayrica cesitli yumusak civilti ve hirlama sesleri de cikarir Avrupa gelengisi Polonya Lublin Voyvodaligi Romanya Rusya Belarus ve Ukrayna da gorulen benekli gelengi ile karistirilabilir ancak bu tur beyaz benekli koyu kahverengi kurke ve ince bir kuyruga sahiptir ve daha kaba bitki ortusune sahip bolgelerde yasar Evrim ve filocografyaAvrupa gelengisi Anadolu gelengisi ve ozellikle Toros gelengisi ile en yakin akrabadir Ona atfedilen en eski kalintilar Yarimburgaz Magarasi ndan gelmektedir ve yaklasik 226 000 yilliktir Pleistosen doneminde Avrupa yer sincabinin dagilimi Guneydogu Avrupa ile cogunlukla Tuna nin guneyi ile sinirliydi cunku Orta Avrupa daki mevcut menzilinin buyuk bir kisminda hala yakin akraba yasamaktaydi Avrupa gelengisi ancak Holosen in baslarinda S citelloides in soyu tukendiginde muhtemelen ve onlarin canli hayvanlari tarafindan saglanan bitki ortusunun temizlenmesi sayesinde menzilini Orta Avrupa ya dogru genisletebilmistir Obrovisko Slovakya da bir Avrupa gelengisiDagilim ve habitatAvrupa gelengisi yayilis alaninin Karpat Daglari tarafindan bolundugu orta ve guneydogu Avrupa ya ozgudur Guney Ukrayna Anadolu Avusturya Cek Cumhuriyeti Slovakya Macaristan Yunanistan Romanya Bulgaristan Kuzey Makedonya ve Polonya ya kadar kuzeyde 800 metreye 2 600 ft kadar yukseklikteki arazileri kapsar Almanya ve Polonya da yerel olarak nesli tukenmistir ancak 2005 yilinda Polonya da basarili bir sekilde yeniden dogaya kazandirilmistir Hayvanlarin bir kismi Budapeste Ferenc Liszt Uluslararasi Havalimanindan temin edilmistir Avrupa gelengisinin cok ozel habitat gereksinimleri vardir Tunel sistemini kazmak icin kisa cime ihtiyac duyar Bunu bozkirlarda ve meralarda kuru kiyilarda spor sahalarinda parklarda ve cimenliklerde bulur Tarimsal uygulamalardaki degisiklikler otlaklari ekilebilir araziye ve ormana donusturdugunde ya da otlatma sona erdiginde ve otlar kabalasip caliliklar gelistiginde bu kosullar kaybolur Bazen uygun yasam alani saglayan kisa bitki ortusune sahip diger yerler demiryolu setleri ve yol kesimleri ve kenarlaridir Davranislari source source source source Avrupa gelengisinin islik calmasiSik cicekli sigirkuyrugu tohumlarini yiyen Avrupa gelengisi Avrupa gelengisi kolonyal bir hayvandir ve cogunlukla gunduzleri aktiftir Birkac girisi olan 2 metre 6 ft 7 inc derinlige kadar dallanan bir tunel sistemi kazar Yasam alaninin diger yerlerinde tehlike aninda saklanmak icin dallanmamis surgu delikleri kazar Alarm durumunda keskin bir islik sesi cikarir ve acikta oldugunda genellikle dik oturarak etrafta yirtici hayvan olup olmadigina bakar Bunlar arasinda gelincik tilki evcil kediler ve bazi yirtici kus turleri bulunur Otlar diger bitkiler cicekler tohumlar ekili urunler bocekler ve bazen de yerde yuva yapan kuslarin yumurtalari ya da yavrulariyla beslenir Bulgaristan da yapilan bir arastirma Avrupa gelengisinin yaz ortasinda yuvasinin disinda gunde yaklasik 11 saat gecirdigini ancak sonbaharin baslarinda bu surenin 7 saate dustugunu ortaya koymustur Gunun yarisindan fazlasi yiyecek aramakla gecse de gozlemlenen diger aktiviteler arasinda kesif kosma oturma timar etme kazma koku isaretleme ve tetikte olma yer almaktadir Kis aylarinda yuvasinin girislerini kapatir ve kuru bitkilerden olusan bir yuvada kis uykusuna yatar Her birey ayri bir odayi isgal eder ve bu donemde vucut sicakligi 2 0 C ye 36 F duser ve kalp atis hizi dakikada birkac atima kadar yavaslar Kis uykusu sirasinda birkac gunlugune kisa sureligine uyanabilir ve yaz boyunca biriken yag rezervlerini kullanir vucutta depolanan yagin yaklasik 90 ini tuketir Bulgaristan da kis uykusu Eylul den Mart a kadar surer UremeIlkbaharda kis uykusundan ciktiktan sonra ciftlesme Nisan veya Mayis aylarinda gerceklesir Gebelik suresi yaklasik 26 gundur ve yuvanin derinliklerindeki bir bolmede 5 ila 8 yavru dogar Ciplak ve kordurler ve gozleri yaklasik 4 haftalikken acilir Anneleri onlari 6 hafta boyunca besler ve kisa bir sure sonra yuvadan cikmaya hazir hale gelirler Ertesi bahar olgunluga ulasirlar ve 8 ila 10 yil yasayabilirler DurumuAvrupa gelengisi IUCN tarafindan Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi nde tehlike altinda olarak listelenmistir Bunun nedeni nufus egiliminin asagi yonlu olmasi ve son 10 yilda nufusun 30 dan fazla azaldigina inanilmasidir Yayilis alaninin guney kuzeybati ve kuzey kisimlari en ciddi sekilde etkilenmistir Baslica tehditler meralarin ekili alanlara veya ormanciliga donusturulmesi ve otlaklarin terk edilerek hayvana uygun olmayan uzun otlu cayirlara ve calilik habitatlara donusturulmesidir Kentlesme ve yol yapimi bazen topluluklari parcalamis ve bos alanlarin yeniden kolonilesmesini engellemistir KaynakcaWikimedia Commons ta Avrupa gelengisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b c Hegyeli Z 2020 Spermophilus citellus IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2020 e T20472A91282380 doi 10 2305 IUCN UK 2020 2 RLTS T20472A91282380 en Erisim tarihi 19 Kasim 2021 ITIS 30 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2022 a b c d e Konig Claus 1973 Mammals Collins amp Co s 90 ISBN 978 0 00 212080 7 Dominska Rozmawiala Agata 27 Agustos 2010 Susly po 30 latach wracaja na dolnoslaskie laki Lehce Gazetapl Wroclow 21 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2013 Zagorodnyuk I Glowacinski Z Gondek A 2008 Spermophilus suslicus IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2008 e T20492A9208074 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T20492A9208074 en Popova L V Maul L C Zagorodniuk I V Veklych Yu M Shydlovskiy P S Pogodina N V Bondar K M Strukova T V Parfitt S A 10 Mart 2019 Good fences make good neighbours Concepts and records of range dynamics in ground squirrels and geographical barriers in the Pleistocene of the Circum Black Sea area Quaternary International BRIDGING EUROPE AND ASIA QUATERNARY STRATIGRAPHY AND PALAEOLITHIC HUMAN OCCUPATION Cilt 509 ss 103 120 doi 10 1016 j quaint 2018 03 023 ISSN 1040 6182 Rammou Dimitra Lida Karaiskou Nikoleta Minoudi Styliani Kazilas Christos Moulistanos Aristotelis Gkagkavouzis Konstantinos Cirovic Dusko Nikolic Tijana Cosic Nada Youlatos Dionisios Triantafyllidis 15 Mayis 2023 Phylogeography of the European ground squirrel Spermophilus citellus Rodentia Sciuridae in the Balkans Biological Journal of the Linnean Society 139 2 ss 158 172 doi 10 1093 biolinnean blad021 25 Agustos 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Eylul 2024 Wakacje z sympatycznymi polskimi suslami Lehce Dziennik Polski 20 Temmuz 2011 21 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2013 a b Koshev Yordan S Kocheva Maria A 2008 Daily Activity Pattern in Free living European Ground Squirrels Spermophilus citellus Mammalia Rodentia from Northwestern Bulgaria PDF Acta Zoologica Bulgarica Cilt 2 ss 149 154 11 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 25 Agustos 2024 O susle Lehce Salamandra 11 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2013