Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bambu (Bambusoideae), buğdaygiller (Poaceae) familyasına ait ve 1.200 adede yakın sayıda, kimi farklı görünen bitki türlerinden oluşan alt familyanın üyesidir.
| Bambu | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kyoto'daki bambular | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Bambu türleri Asya'da, Güney ve Kuzey Amerika'da ve Afrika'da bulunurlar.
En büyük bambu türleri 80 cm kalınlığa ve 38 metre uzunluğa kadar varabilir.
Bazı bambu türleri çok seyrek çiçek açarki bu bazen 100 yılda bir ya da daha az olabilir.
Bambular iki tiptir:
Kullanımı
Gıda
Küçük bambu fidanları sebze olarak yenir ya da sirke ile turşusu kurulur. Gıda olarak en uygun cinsleri Bambusa, Dendrocalamus ve Phyllostachys'dir.
Bazı bambu türleri hafif asitlidir bu yüzden tatları acıdır. Bu acı tat kaynatılarak giderilebilir. Japonya'da bu acı tadı yok etmek için bambu kaynatılırken suya pirinç unu atılır ama acılık Şili biberiyle de giderilebilir.
Bambu turşusuna „Achia“ ya da „Atchia“ denir. Bambunun tohumu da yenebilir.
İlaç
Bazı bambu türleri saç, tırnak ve kemik için faydalı ve depresyonu kesebilen etkileri nedeniyle ilaç olarak kullanılır.
İnşaat
Büyük bambu türleri hafif ama dayanıklı olan odunları ile ev yapımı için kullanılabilir. Eskiden Asya'da özellikle Güneydoğu Asya'da bütün köyler tamamen bambudan inşa edilirdi. Eskiden kentinin yarısı bambu sandalların üzerinde suda yüzen evlerden oluşurdu.
Bambu ile köprüler yapılır.
Bambu su borusu olarak kullanılıp kilometrelerce uzunlukta su hatları da yapılır. Bambu suya dayanıklı yapısı ile nehir ve deniz ulaşımında da kullanılır.
Bambunun yapısı sıkı dokulu ve çok sağlamdır. Bazı türlerinin içi boş olduğu için mukavemet gerektiren işler için de kullanılır.
Tekstil
Tekstil sektöründe de bambulardan yararlanılır. Bambu ile antibakteriyel kumaşlar üretilir. Tırmanıcı bambu türüyle çuval ve ceket bile yapılır.
Bahçe
Çinlilerin bahçe kültürünün temel bitkisi bambu türleridir. Bahçeyi güzelleştirici bitki olarak Avrupa'da da yayılmaktadır. Avrupa'da satılan çoğu cinsleri (Fargesie, Phyllostachys) -20 dereceye bile dayanıklıdır.
Ev eşyaları
Bambu ile çok güzel mobilyalar, sepet, perde, bardak, şapka ve balık tutmak için tuzak vb çok çeşitli alet ve eşyalar yapılır.
Endonezya'da bazı bambu türleri ile bir kez kullanılabilen tenceler yapılır.
Müzik aletleri
Çin, Tahiti ve Yava gibi bazı ülkelerde bambudan müzik enstrümanları yapılır. Bunlar çoğunlukla flütlerdir ama telli enstrümanlar ve davullarda yapılır. Japon müzik kültüründe çok kullanılan ve shakuhachi adlı flüt de bambudan yapılır. Brezilya'lıların özellikle Capoeira'da kullandıkları berimbau adlı müzik aletinin de ham maddesi bambudur.
Silah
Bambunun hafif ama sağlam yapısı silah yapımı içinde çok uygundur. Bambudan mızraklar ve ok-boruları yapılır. Vietnam savaşı'nda 'un ormanlarda bambudan hazırladıkları tuzaklar Amerikalı askerlerin en büyük korkusu olmuşlardır.
Samurayların çok etkili bir yayıda belli bir bambu türü ile yapılır. Bambu ayrıca japon samurailerin geliştirdikleri kendo sporunun temel silahlarından Shinai’dir. Orta Çağ japonyasında antrenman için çivili, üzeri deri kaplı bambu shinailer kullanılmıştır.
Hammadde
Bambuyla Çin ve Jamaika ‘da kâğıt üretilir. Bazı bambu türlerinden cila maddesi yapımı için kullanılan bir toz çıkarılır.
Kültürel anlamı
Bambunun bazı kültürlerde sembolik anlamları vardır. Bambunun uzun ömrü nedeniyle Çin’de doğruluk ve dürüstlük, Hindistan’daysa dostluk sembolüdür. Filipinler'de çiftçiler bambu sırıklarını şans getirsinler diye tarlalarının etrafına dikerler.
Bambu yemyeşil yaprakları, düz ve dimdik büyümesi ile Japonya'da dürüstlük ve temizlik sembolüdür. Japonlar yılbaşında giriş kapılarının iki yanına birbirine bağlı bambular ("kodamatsu") koyarlar ve bunun onlara şans getirdiğine inanırlar.
Bambunun çiçek açmasının nadiren görülmesi bambu çiçeklerinin yaklaşan kıtlığın işareti olarak görülmesine yol açmıştır. Bunun nedeni çiçeklerle beslenen sıçanların daha sonra çoğalıp gıdaların çoğunu tüketmesi olabilir. En son bambu çiçeklenmesi Mayıs 2006'da başladı (bkz. ). Bambunun 50 yılda bir çiçek açtığı söylenir (bkz. 28-60 yıllık örnekler,FAO: 'gregarious' species table 29 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .).
'nde bambu erik çiçeği, orkide ve krizantem (genellikle méi lán zhú jú Çince: 梅蘭竹菊) topluca Dört Centilmen olarak anılır. Bu dört bitki aynı zamanda dört mevsimi ve Konfüçyüsçülük ideolojisinde ("prens" veya "asil")'nin dört yönünü temsil eder. Çam (sōng Çince: 松), bambu (zhú Çince: 竹) ve erik çiçeği (méi Çince: 梅) aynı zamanda zor koşullarda gösterdikleri azimle de takdir edilir ve hepsi Çin kültüründe (Çince: 歲寒三友 suìhán sānyǒu) "" olarak bilinir.
”Kışın Üç Arkadaşı" örneğin suşi setleri veya geleneksel konaklamalarda olduğu gibi Japonya'da geleneksel sıralama sistemi olarak kullanılır. Çam (Japonca'da matsu 松) birinci sırada bambu (take Japonca: 竹) ikinci sırada ve erik (ume Japonca: 梅) üçüncü sıradadır.
Batı Afrika'nın etnik grubu adını "bambu ev" anlamına gelen "bo-so" ifadesinden alır.
Bambu aynı zamanda St. Lucia’da ulusal bitkidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Soreng, Robert J.; Peterson, Paul M.; Romaschenko, Konstantin; Davidse, Gerrit; Teisher, Jordan K.; Clark, Lynn G.; Barberá, Patricia; Gillespie, Lynn J.; Zuloaga, Fernando O. (2017). "A worldwide phylogenetic classification of the Poaceae (Gramineae) II: An update and a comparison of two 2015 classifications". Journal of Systematics and Evolution. 55 (4): 259–290. doi:10.1111/jse.12262. ISSN 1674-4918.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Bambu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Bambu ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bambu Bambusoideae bugdaygiller Poaceae familyasina ait ve 1 200 adede yakin sayida kimi farkli gorunen bitki turlerinden olusan alt familyanin uyesidir BambuKyoto daki bambularBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim PoalesFamilya PoaceaeKlad Alt familya Bambusoideae ex Dumort Supermarkette taze bambu fidanlariTamamen bambudan yapilmis bir evKisin Japonya da agaclar soguktan korumak icin bambu ile kaplanirlar Cin in Lijiang ilinden bir bambu turu Bambu turleri Asya da Guney ve Kuzey Amerika da ve Afrika da bulunurlar En buyuk bambu turleri 80 cm kalinliga ve 38 metre uzunluga kadar varabilir Bazi bambu turleri cok seyrek cicek acarki bu bazen 100 yilda bir ya da daha az olabilir Bambular iki tiptir Oymak Bambuseae Agac gibi buyuyen tahtalasan kabuklu ve ince yaprakli ama cok buyuk cicekler acan bambu Oymak Olyreae Ot gibi buyuyen tahtalasmayan ve boylari bir metreyi gecmeyen bambu KullanimiGida Kucuk bambu fidanlari sebze olarak yenir ya da sirke ile tursusu kurulur Gida olarak en uygun cinsleri Bambusa Dendrocalamus ve Phyllostachys dir Bazi bambu turleri hafif asitlidir bu yuzden tatlari acidir Bu aci tat kaynatilarak giderilebilir Japonya da bu aci tadi yok etmek icin bambu kaynatilirken suya pirinc unu atilir ama acilik Sili biberiyle de giderilebilir Bambu tursusuna Achia ya da Atchia denir Bambunun tohumu da yenebilir Ilac Bazi bambu turleri sac tirnak ve kemik icin faydali ve depresyonu kesebilen etkileri nedeniyle ilac olarak kullanilir Insaat Buyuk bambu turleri hafif ama dayanikli olan odunlari ile ev yapimi icin kullanilabilir Eskiden Asya da ozellikle Guneydogu Asya da butun koyler tamamen bambudan insa edilirdi Eskiden kentinin yarisi bambu sandallarin uzerinde suda yuzen evlerden olusurdu Bambu ile kopruler yapilir Bambu su borusu olarak kullanilip kilometrelerce uzunlukta su hatlari da yapilir Bambu suya dayanikli yapisi ile nehir ve deniz ulasiminda da kullanilir Bambunun yapisi siki dokulu ve cok saglamdir Bazi turlerinin ici bos oldugu icin mukavemet gerektiren isler icin de kullanilir Tekstil Tekstil sektorunde de bambulardan yararlanilir Bambu ile antibakteriyel kumaslar uretilir Tirmanici bambu turuyle cuval ve ceket bile yapilir Bahce Cinlilerin bahce kulturunun temel bitkisi bambu turleridir Bahceyi guzellestirici bitki olarak Avrupa da da yayilmaktadir Avrupa da satilan cogu cinsleri Fargesie Phyllostachys 20 dereceye bile dayaniklidir Ev esyalari Bambu ile cok guzel mobilyalar sepet perde bardak sapka ve balik tutmak icin tuzak vb cok cesitli alet ve esyalar yapilir Endonezya da bazi bambu turleri ile bir kez kullanilabilen tenceler yapilir Muzik aletleri Cin Tahiti ve Yava gibi bazi ulkelerde bambudan muzik enstrumanlari yapilir Bunlar cogunlukla flutlerdir ama telli enstrumanlar ve davullarda yapilir Japon muzik kulturunde cok kullanilan ve shakuhachi adli flut de bambudan yapilir Brezilya lilarin ozellikle Capoeira da kullandiklari berimbau adli muzik aletinin de ham maddesi bambudur Silah Bambunun hafif ama saglam yapisi silah yapimi icinde cok uygundur Bambudan mizraklar ve ok borulari yapilir Vietnam savasi nda un ormanlarda bambudan hazirladiklari tuzaklar Amerikali askerlerin en buyuk korkusu olmuslardir Samuraylarin cok etkili bir yayida belli bir bambu turu ile yapilir Bambu ayrica japon samurailerin gelistirdikleri kendo sporunun temel silahlarindan Shinai dir Orta Cag japonyasinda antrenman icin civili uzeri deri kapli bambu shinailer kullanilmistir Hammadde Bambuyla Cin ve Jamaika da kagit uretilir Bazi bambu turlerinden cila maddesi yapimi icin kullanilan bir toz cikarilir Kulturel anlamiBambunun bazi kulturlerde sembolik anlamlari vardir Bambunun uzun omru nedeniyle Cin de dogruluk ve durustluk Hindistan daysa dostluk semboludur Filipinler de ciftciler bambu siriklarini sans getirsinler diye tarlalarinin etrafina dikerler Bambu yemyesil yapraklari duz ve dimdik buyumesi ile Japonya da durustluk ve temizlik semboludur Japonlar yilbasinda giris kapilarinin iki yanina birbirine bagli bambular kodamatsu koyarlar ve bunun onlara sans getirdigine inanirlar Bambunun cicek acmasinin nadiren gorulmesi bambu ciceklerinin yaklasan kitligin isareti olarak gorulmesine yol acmistir Bunun nedeni ciceklerle beslenen sicanlarin daha sonra cogalip gidalarin cogunu tuketmesi olabilir En son bambu ciceklenmesi Mayis 2006 da basladi bkz Bambunun 50 yilda bir cicek actigi soylenir bkz 28 60 yillik ornekler FAO gregarious species table 29 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde nde bambu erik cicegi orkide ve krizantem genellikle mei lan zhu ju Cince 梅蘭竹菊 topluca Dort Centilmen olarak anilir Bu dort bitki ayni zamanda dort mevsimi ve Konfucyusculuk ideolojisinde prens veya asil nin dort yonunu temsil eder Cam sōng Cince 松 bambu zhu Cince 竹 ve erik cicegi mei Cince 梅 ayni zamanda zor kosullarda gosterdikleri azimle de takdir edilir ve hepsi Cin kulturunde Cince 歲寒三友 suihan sanyǒu olarak bilinir Kisin Uc Arkadasi ornegin susi setleri veya geleneksel konaklamalarda oldugu gibi Japonya da geleneksel siralama sistemi olarak kullanilir Cam Japonca da matsu 松 birinci sirada bambu take Japonca 竹 ikinci sirada ve erik ume Japonca 梅 ucuncu siradadir Bati Afrika nin etnik grubu adini bambu ev anlamina gelen bo so ifadesinden alir Bambu ayni zamanda St Lucia da ulusal bitkidir Ayrica bakinizBambu elyafiKaynakca Soreng Robert J Peterson Paul M Romaschenko Konstantin Davidse Gerrit Teisher Jordan K Clark Lynn G Barbera Patricia Gillespie Lynn J Zuloaga Fernando O 2017 A worldwide phylogenetic classification of the Poaceae Gramineae II An update and a comparison of two 2015 classifications Journal of Systematics and Evolution 55 4 259 290 doi 10 1111 jse 12262 ISSN 1674 4918 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bambu ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Bambu ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur