Zeugma, Gaziantep'in Nizip ilçesine bağlı Belkıs köyünde bulunan antik yerleşim.
Zeugma | |
Zeugma antik şehri | |
Diğer adı | Belkıs |
---|---|
Konum | Gaziantep, Nizip |
Bölge | Kilikya |
Koordinatlar | 37°3′22″K 37°52′2″D / 37.05611°K 37.86722°D |
Rakım | 510 m (1.673 ft) |
Tür | Yerleşim |
Çevre | 20 bin dönüm |
Tarihçe | |
Kurucu | I. Seleukos ve Apama |
Kuruluş | M.Ö. 300 |
Kültür(ler) | Helenistik dönem, Roma Dönemi |
İlgili kişi(ler) | Büyük İskender, I. Seleukos, I. Şâpûr |
Sit ayrıntıları | |
Buluntu(lar) | Thyke Tapınağı, akropolis, harabe yapılar, bullalar, Çingene Kızı mozaiği, Zeugma evleri, Ares (mars) heykeli, lahitler, mezar stelleri, Helenistik dönemden kalma agora, Roma Agorası, nekropoller |
Kazı tarihleri | 1987, 1992, 1993 (2 defa), 1994, 1996, 2000 yılları. |
Durum | Restore |
Resmî site | zeugma.org.tr |
Asur Ticaret Kolonileri Çağından beri Fırat nehrini geçmek isteyen ticaret kervanlarının ve orduların kullandığı önemli noktalardan birisidir. Büyük İskender'in generallerinden I. Seleukos'un kurduğu kentten beri kesintisiz bir yerleşime sahne olmuş; antik kentin büyük kısmı, yapımı 2000'de tamamlanan Birecik Barajı suları altında kalmıştır.
Zeugma'da Roma İmparatorluğu döneminden kalma evlerin ve villaların tabanlarını süsleyen mozaikleri, kent baraj suları altında kalmadan önce başlatılan kurtarma kazıları sonucunda ortaya çıkartılmıştır. Kazılarda ortaya çıkartılan, toplamda 2 bin 500 metrekarelik bir alan kaplayan ünlü mozaikler Gaziantep şehrindeki Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenir.
Tarihçe
Helenistik dönem öncesi
Zeugma antik kentinin bulunduğu yer, Mittani, Geç Hitit ve Geç Asur Krallıkları gibi Anadolu ve Mezopotamya kültürlerini benimsemiş Aramca gibi Sami dilleri konuşan topluluklar tarafından M.Ö. 3 binden itibaren iskan edilmiştir. Yerleşim, o devirde farklı medeniyetlerin mallarını taşıyan kervan ticaret yollarının ortasında yer almaktaydı. Kentin en yüksek tepesi olan Belkıs Tepe’nin M.Ö. 2 binin sonlarından itibaren önemli bir Geç Hitit Kutsal Alanı olduğu düşünülür.
Helenistik dönem
Fırat kıyısında eski yerleşimin bulunduğu yer, M.Ö. 300’lerde Makedon Kral Büyük İskender'in Doğu Seferi sırasında fethedilmiş ve fethedilen topraklarda yaşayan yerel halkları Helenleştirme politikası gereği, İskender'in generallerinden I. Seleukos yeni bir şehir inşa etmiştir.
Fırat'ın karşılıklı iki yakasında yaklaşık olarak 20 bin dönümlük bir arazide kurulan şehir, büyük olasılıkla bir Makedon askeri kent kolonisi modelinde idi. Batı yakası Seleukos'un adıyla "Seleukos Euphrates" (Fırat Silifkesi) olarak, doğu yakası ise Seleulos'un eşi Apama'nın adına "Apamae" olarak adlandırılmıştır. Doğu ve batı yakası arasında taştan bir köprü bulunmakta idi. Bu iki şehir için M.Ö. 1. yüzyıldan itibaren "köprü", "geçit", "yolların kesiştiği yer" anlamını taşıyan Zeugma ismi kullanılmıştır.
Kommagene dönemi
M.Ö. 63 yılında Romalı komutan Pompeius Seleukos Zeugma kentini, Roma toprakları ile düşman bölgeler arasında bir tampon görevi gören Kommegene Krallığı'nın yönetimine verdi. Zeugma, hem yüzölçümü hem de barındırdığı nüfus (80.000 kişi) sayesinde Kommagene Krallığı'nın en büyük 4 şehrinden birisiydi Kommagene döneminden iki bütünleştirilmiş tapınak günümüze kadar geldi. Bu tapınaklarda hem Helenistik hem de Kommagene krallığında hâkim olan inanışların tapınma alanları bulunmaktadır.
Roma dönemi
MS I. yy.'da Roma Devleti, tampon krallıklara son vermiş ve geçmişte tampon krallıkların bulunduğu alanlara lejyonlar yerleştirmiştir. Kommagene Krallığı da M.S 17 yılında ölümünden sonra Roma yönetimine girdi ve Romalılaşmaya başladı.
Zeugma, Roma Devleti'nin doğu sınırı olan Fırat Nehri üzerindeki konumu ile stratejik bir öneme sahip bir kent idi. Kente M.S 18'de yerleştirildi. Bu lejyonun Yahudi İsyanlarını bastırmak için Kudüs'e gitmesi ardından MS 66 yılında IV. Roma Lejyonu Scythica kente konuşlandırıldı. Kent genişleyerek Helenistik dönemdeki sınırlarının dışına taştı.
Roma döneminde Zeugma, sadece bir ordu karargahı olmakla kalmadı; Romalıların Fırat'ın öte tarafındaki düşmanı ve ezeli rakibi olan Part Kralları ve komutanlarıyla diplomatik görüşmelerini yaptığı bir merkez görevi de üstlendi. Öyle ki Zeugma'dan Statius’un Silvae adlı eserinde Zeugma’dan "'Zeugma, Romalılar'ın barış yolu" sözleriyle bahsedilmiştir. Bu buluşmaların en önemlilerinden birisi Roma İmparatoru Gaius Caesar’ın Fırat üzerinde bir adada Part Kralı V. Phraates ile yaptığı buluşmadır. Zeugma, ev sahipliği ettiği bu diplomatik görüşmeler nedeniyle Roma'yı mimari anlamda fiziksel ve görsel olarak da temsil eden bir prestij ve propaganda kenti olmuştur.
İmparator Septimius Severus döneminde yapılan seferler sonucunda Fırat Nehri, Roma İmparatorluğu'nun doğu sınırı olma özelliğini Dicle nehrine bıraktı ve böylece Zeugma bir sınır karakolu olma özelliğini yitirdi.
M.S. 200'lü yıllarda Zeugma antik kenti, Roma İmparatorluğu'nun en görkemli şehirlerinden biri haline geldi. Fırat kıyısından tepelere doğru inşa edilmiş kıymetli mozaik ve fresklerle süslenmiş bitişik nizam yamaç evleri günümüze kadar gelerek dönemin zenginiğini yansıtmıştır.
Kent, büyük ordusuyla Roma İmparatorluğu üzerine sefere çıkan Sasani Kralı I. Şâpur tarafından 253 yılında yakılıp yıkıldı.
Arkeolojik çalışmalar
Zeugma kentinin adı, antik kaynaklarda adı geçmekle birlikte yakın döneme kadar nerede olduğu bilinmemekte idi. Kentin kalıntıları ilk defa 1738 yılında Richard Pococke adlı seyyah tarafından bulunup yayımlanmış; bu kalıntıların Zeugma antik kenti olabileceği ilk defa 1917 yılında Fransız gezgin F. Cumont tarafından ileri sürülmüştü. 1970'lerde Alman araştırmacı Jörg Wagner'in Belkıs köyü yakınındaki kalıntıların IV. Roma Lejyonu Scythica damgaları taşıyan çatı tuğlaları bulmasından sonra bu kalıntıların Zeugma antik kentine ait olduğu genel kabul görmüştür.
Zeugma çevresindeki 20. yüzyılın başlarında bölgeye gelen yabancı tarihî eser kaçakçılarının teşvikiyle köylüler antik kenti kazarak çıkarılan eserleri yabancılara satmakta ve yurtdışına gitmesine sebep olmakta idi. Bölgede ilk kez 1987 yılında kaçakçıların yarım bıraktığı iki mezar odasında Gaziantep ve Malatya Müze Müdürlüklerinin birlikte yürüttüğü kazıda mezar heykeltıraşlığına ait eserler ele geçti.
Kültür Bakanlığı, 1989 yılında Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında baraj çalışmalarında su altında kalacak alanları saptayarak; bölgedeki beş barajın oluşturduğu göl altında kalacak arkeolojik yerleşim yerlerini tespit etti. 1992'de bir müze bekçisinin haber vermesi ile insan figürlü bir mozaik bulundu. Avustralya Ünviersitesi'nden David Kennedy'nin de katılımı ile kurtarma kazıları başladı. 1960’lı yıllarda kaçırılarak ABD'ye götürülen Metioxos-Partenope Mozaiğinden geriye kalanlar bulundu; günümüzde "Dionysus Villası" olarak anılan Roma villası kazılarak ortaya çıkarıldı.
Dionysos Villası’nda yapılan 1995 yılı kazılarında Dionysus'un Düğü Mozaiği ele geçirildi ve tanıtıldı. Aynı yıl, kazılara Fransa'nın Nantes Üniversitesinden Catherine Abadie Reynal ve ekibi birlikte katıldı. 1997'de İsviçreli ve Alman ekipler de kazılara katıldı. 1998-1999 yıllarında aralıksız devam eden kazılarda şehrin alt kısmında bulunan villa’da Aktatos ve Çingene Kızı mozaiği ele geçiridi. Bu mozaiklerle beraber şehrin arşiv binası bulundu; on binlerce mühür baskısı ele geçti. Aynı yıl bir villada Dionysos başı ve Okeanos ve Tethys mozaikleri çıkartılarak müzeye taşındı. 2000 yılında kazılar Kültür ve Turizm Bakanlığı Bakanlığı, Packard Beşeri Bilimler Enstitüsü’nün (Packard Humanities Institute) ve Türkiye İş Bankası’nın destekleriyle yürütüldü; Oxford Arkeoloji şirketi ve İngiliz, İtalyan, Fransız ve Türk arkeologları kazıda yer aldı. 4 Ekim 2000 tarihinde baraj suları yükselip Belkıs Tepesi’nin eteklerindeki antik kenti sular altında bırakmasıyla kazılar son buldu.
Zeugma'dan çıkarılan mozaiklerin restorasyon çalışmaları 2004 yılına kadar devam etti. 2005 yılında mozaikler Gaziantep Müzesi'nin sergilenmeye başladı. Zeugma kazıları, Ankara Üniversitesi’nden Kutalmış Görkay’ın bilimsel başkanlığında sürdürüldü ve pek çok yeni mozaik bulundu. Zeugma kentini ve dönemin yaşamını gerçeğe en yakın biçimde tanıması amacıyla 9 Eylül 2010'da açılan Zeugma Mozaik Müzesi açıldı ve Zeugma Mozaikleri orada sergilenmeye başladı.
Bullaları
Bullalar, eski zamanlarda mühür yerine kullanılan baskılardır. Bu baskılar Zeugma'da yaklaşık olarak 100.000 adet bulunmuştur.Arkeologlar bu sayının “müze kayıtlarında bulunan en fazla bulla" olduğunu söylemiştir; bu sayede Zeugma, sahip olduğu bullalar sayesinde bir dünya rekoruna sahiplik yapmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Pehlivan, Nuray (10 Aralık 2019). "Zeugma bize ne anlatıyor?". Gazete Duvar. 5 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ a b c d e f g Görkay, Kutalmış (1 Mayıs 2017). "Zeugma Lejyon Yerleşkesi: Yeni Araştırmalar, Sonuçlar ve Ön Değerlendirmeler". Anadolu (43): 147-178. doi:10.1501/Andl_0000000444. ISSN 0570-0116. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.
- ^ . blog.ofix.com. 26 Aralık 2019. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ "Zeugma bize ne anlatıyor?". Gazete Duvar. 12 Ekim 2019. 5 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2022.
- ^ a b c Aslan, Hannan. "Zeugma Mozaik Müzesi'ndeki Dionysos Betimlemeleri". 5 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2022.
- ^ (İngilizce). Sci-News. 28 Kasım 2014. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ . Kültür Portalı. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ . zeugma.org.tr. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ a b c d . Nizip Belediyesi. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ a b Yılmaz, Michael Deniz (2015). . Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Yağmurlu, Aslı (17 Eylül 2021). "Kamu Diplomasisi Aracı Olarak Arkeoloji: Zeugma Örneği". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 76 (3): 631-649. doi:10.33630/ausbf.725229. ISSN 0378-2921.
- ^ a b "Zeugma asırlardır merak konusu". arsiv.ntv.com.tr. Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ . www.arkeolojikhaber.com. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ . evrensel.net. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ a b . Ders: Tarih. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ DHA, Fotoğraf:. . Hürriyet. 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Zeugma ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Zeugma Araştırmaları 1994-1999 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Belkıs/Zeugma Antik Kenti Hakkında Mülâhazalar 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Zeugma’nın Kronolojik Tarihi 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Zeugma Gerçeği ve Gaziantep’te Çağdaş Müzecilik 2 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Zeugma Müzesi'nden birkaç fotoğraf (Gaziantep, Türkiye)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeugma Gaziantep in Nizip ilcesine bagli Belkis koyunde bulunan antik yerlesim ZeugmaZeugmaZeugma antik sehriDiger adiBelkisKonumGaziantep NizipBolgeKilikyaKoordinatlar37 3 22 K 37 52 2 D 37 05611 K 37 86722 D 37 05611 37 86722Rakim510 m 1 673 ft TurYerlesimCevre20 bin donumTarihceKurucuI Seleukos ve ApamaKurulusM O 300Kultur ler Helenistik donem Roma DonemiIlgili kisi ler Buyuk Iskender I Seleukos I SapurSit ayrintilariBuluntu lar Thyke Tapinagi akropolis harabe yapilar bullalar Cingene Kizi mozaigi Zeugma evleri Ares mars heykeli lahitler mezar stelleri Helenistik donemden kalma agora Roma Agorasi nekropollerKazi tarihleri1987 1992 1993 2 defa 1994 1996 2000 yillari DurumRestoreResmi sitezeugma org trZeugma dan cikarilan ve Zeugma Mozaik Muzesi nde sergilenen Cingene Kizi mozaigiZeugma da yapilan kazilarda bulunan Achelous mozaigi Asur Ticaret Kolonileri Cagindan beri Firat nehrini gecmek isteyen ticaret kervanlarinin ve ordularin kullandigi onemli noktalardan birisidir Buyuk Iskender in generallerinden I Seleukos un kurdugu kentten beri kesintisiz bir yerlesime sahne olmus antik kentin buyuk kismi yapimi 2000 de tamamlanan Birecik Baraji sulari altinda kalmistir Zeugma da Roma Imparatorlugu doneminden kalma evlerin ve villalarin tabanlarini susleyen mozaikleri kent baraj sulari altinda kalmadan once baslatilan kurtarma kazilari sonucunda ortaya cikartilmistir Kazilarda ortaya cikartilan toplamda 2 bin 500 metrekarelik bir alan kaplayan unlu mozaikler Gaziantep sehrindeki Zeugma Mozaik Muzesi nde sergilenir TarihceHelenistik donem oncesi Zeugma antik kentinin bulundugu yer Mittani Gec Hitit ve Gec Asur Kralliklari gibi Anadolu ve Mezopotamya kulturlerini benimsemis Aramca gibi Sami dilleri konusan topluluklar tarafindan M O 3 binden itibaren iskan edilmistir Yerlesim o devirde farkli medeniyetlerin mallarini tasiyan kervan ticaret yollarinin ortasinda yer almaktaydi Kentin en yuksek tepesi olan Belkis Tepe nin M O 2 binin sonlarindan itibaren onemli bir Gec Hitit Kutsal Alani oldugu dusunulur Helenistik donem Firat kiyisinda eski yerlesimin bulundugu yer M O 300 lerde Makedon Kral Buyuk Iskender in Dogu Seferi sirasinda fethedilmis ve fethedilen topraklarda yasayan yerel halklari Helenlestirme politikasi geregi Iskender in generallerinden I Seleukos yeni bir sehir insa etmistir Firat in karsilikli iki yakasinda yaklasik olarak 20 bin donumluk bir arazide kurulan sehir buyuk olasilikla bir Makedon askeri kent kolonisi modelinde idi Bati yakasi Seleukos un adiyla Seleukos Euphrates Firat Silifkesi olarak dogu yakasi ise Seleulos un esi Apama nin adina Apamae olarak adlandirilmistir Dogu ve bati yakasi arasinda tastan bir kopru bulunmakta idi Bu iki sehir icin M O 1 yuzyildan itibaren kopru gecit yollarin kesistigi yer anlamini tasiyan Zeugma ismi kullanilmistir Kommagene donemi M O 63 yilinda Romali komutan Pompeius Seleukos Zeugma kentini Roma topraklari ile dusman bolgeler arasinda bir tampon gorevi goren Kommegene Kralligi nin yonetimine verdi Zeugma hem yuzolcumu hem de barindirdigi nufus 80 000 kisi sayesinde Kommagene Kralligi nin en buyuk 4 sehrinden birisiydi Kommagene doneminden iki butunlestirilmis tapinak gunumuze kadar geldi Bu tapinaklarda hem Helenistik hem de Kommagene kralliginda hakim olan inanislarin tapinma alanlari bulunmaktadir Roma donemi MS I yy da Roma Devleti tampon kralliklara son vermis ve gecmiste tampon kralliklarin bulundugu alanlara lejyonlar yerlestirmistir Kommagene Kralligi da M S 17 yilinda olumunden sonra Roma yonetimine girdi ve Romalilasmaya basladi Zeugma Roma Devleti nin dogu siniri olan Firat Nehri uzerindeki konumu ile stratejik bir oneme sahip bir kent idi Kente M S 18 de yerlestirildi Bu lejyonun Yahudi Isyanlarini bastirmak icin Kudus e gitmesi ardindan MS 66 yilinda IV Roma Lejyonu Scythica kente konuslandirildi Kent genisleyerek Helenistik donemdeki sinirlarinin disina tasti Roma doneminde Zeugma sadece bir ordu karargahi olmakla kalmadi Romalilarin Firat in ote tarafindaki dusmani ve ezeli rakibi olan Part Krallari ve komutanlariyla diplomatik gorusmelerini yaptigi bir merkez gorevi de ustlendi Oyle ki Zeugma dan Statius un Silvae adli eserinde Zeugma dan Zeugma Romalilar in baris yolu sozleriyle bahsedilmistir Bu bulusmalarin en onemlilerinden birisi Roma Imparatoru Gaius Caesar in Firat uzerinde bir adada Part Krali V Phraates ile yaptigi bulusmadir Zeugma ev sahipligi ettigi bu diplomatik gorusmeler nedeniyle Roma yi mimari anlamda fiziksel ve gorsel olarak da temsil eden bir prestij ve propaganda kenti olmustur Imparator Septimius Severus doneminde yapilan seferler sonucunda Firat Nehri Roma Imparatorlugu nun dogu siniri olma ozelligini Dicle nehrine birakti ve boylece Zeugma bir sinir karakolu olma ozelligini yitirdi M S 200 lu yillarda Zeugma antik kenti Roma Imparatorlugu nun en gorkemli sehirlerinden biri haline geldi Firat kiyisindan tepelere dogru insa edilmis kiymetli mozaik ve fresklerle suslenmis bitisik nizam yamac evleri gunumuze kadar gelerek donemin zenginigini yansitmistir Kent buyuk ordusuyla Roma Imparatorlugu uzerine sefere cikan Sasani Krali I Sapur tarafindan 253 yilinda yakilip yikildi Arkeolojik calismalarZeugma da fresk ve mozaikler Zeugma kentinin adi antik kaynaklarda adi gecmekle birlikte yakin doneme kadar nerede oldugu bilinmemekte idi Kentin kalintilari ilk defa 1738 yilinda Richard Pococke adli seyyah tarafindan bulunup yayimlanmis bu kalintilarin Zeugma antik kenti olabilecegi ilk defa 1917 yilinda Fransiz gezgin F Cumont tarafindan ileri surulmustu 1970 lerde Alman arastirmaci Jorg Wagner in Belkis koyu yakinindaki kalintilarin IV Roma Lejyonu Scythica damgalari tasiyan cati tuglalari bulmasindan sonra bu kalintilarin Zeugma antik kentine ait oldugu genel kabul gormustur Zeugma cevresindeki 20 yuzyilin baslarinda bolgeye gelen yabanci tarihi eser kacakcilarinin tesvikiyle koyluler antik kenti kazarak cikarilan eserleri yabancilara satmakta ve yurtdisina gitmesine sebep olmakta idi Bolgede ilk kez 1987 yilinda kacakcilarin yarim biraktigi iki mezar odasinda Gaziantep ve Malatya Muze Mudurluklerinin birlikte yuruttugu kazida mezar heykeltirasligina ait eserler ele gecti Kultur Bakanligi 1989 yilinda Guneydogu Anadolu Projesi kapsaminda baraj calismalarinda su altinda kalacak alanlari saptayarak bolgedeki bes barajin olusturdugu gol altinda kalacak arkeolojik yerlesim yerlerini tespit etti 1992 de bir muze bekcisinin haber vermesi ile insan figurlu bir mozaik bulundu Avustralya Unviersitesi nden David Kennedy nin de katilimi ile kurtarma kazilari basladi 1960 li yillarda kacirilarak ABD ye goturulen Metioxos Partenope Mozaiginden geriye kalanlar bulundu gunumuzde Dionysus Villasi olarak anilan Roma villasi kazilarak ortaya cikarildi Dionysos Villasi nda yapilan 1995 yili kazilarinda Dionysus un Dugu Mozaigi ele gecirildi ve tanitildi Ayni yil kazilara Fransa nin Nantes Universitesinden Catherine Abadie Reynal ve ekibi birlikte katildi 1997 de Isvicreli ve Alman ekipler de kazilara katildi 1998 1999 yillarinda araliksiz devam eden kazilarda sehrin alt kisminda bulunan villa da Aktatos ve Cingene Kizi mozaigi ele geciridi Bu mozaiklerle beraber sehrin arsiv binasi bulundu on binlerce muhur baskisi ele gecti Ayni yil bir villada Dionysos basi ve Okeanos ve Tethys mozaikleri cikartilarak muzeye tasindi 2000 yilinda kazilar Kultur ve Turizm Bakanligi Bakanligi Packard Beseri Bilimler Enstitusu nun Packard Humanities Institute ve Turkiye Is Bankasi nin destekleriyle yurutuldu Oxford Arkeoloji sirketi ve Ingiliz Italyan Fransiz ve Turk arkeologlari kazida yer aldi 4 Ekim 2000 tarihinde baraj sulari yukselip Belkis Tepesi nin eteklerindeki antik kenti sular altinda birakmasiyla kazilar son buldu Zeugma dan cikarilan mozaiklerin restorasyon calismalari 2004 yilina kadar devam etti 2005 yilinda mozaikler Gaziantep Muzesi nin sergilenmeye basladi Zeugma kazilari Ankara Universitesi nden Kutalmis Gorkay in bilimsel baskanliginda surduruldu ve pek cok yeni mozaik bulundu Zeugma kentini ve donemin yasamini gercege en yakin bicimde tanimasi amaciyla 9 Eylul 2010 da acilan Zeugma Mozaik Muzesi acildi ve Zeugma Mozaikleri orada sergilenmeye basladi BullalariBullalar eski zamanlarda muhur yerine kullanilan baskilardir Bu baskilar Zeugma da yaklasik olarak 100 000 adet bulunmustur Arkeologlar bu sayinin muze kayitlarinda bulunan en fazla bulla oldugunu soylemistir bu sayede Zeugma sahip oldugu bullalar sayesinde bir dunya rekoruna sahiplik yapmaktadir Cingene Kizi mozaigiAyrica bakinizZeugma Mozaik Muzesi Cingene KiziKaynakca a b Pehlivan Nuray 10 Aralik 2019 Zeugma bize ne anlatiyor Gazete Duvar 5 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2022 a b c d e f g Gorkay Kutalmis 1 Mayis 2017 Zeugma Lejyon Yerleskesi Yeni Arastirmalar Sonuclar ve On Degerlendirmeler Anadolu 43 147 178 doi 10 1501 Andl 0000000444 ISSN 0570 0116 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2021 blog ofix com 26 Aralik 2019 5 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 Zeugma bize ne anlatiyor Gazete Duvar 12 Ekim 2019 5 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2022 a b c Aslan Hannan Zeugma Mozaik Muzesi ndeki Dionysos Betimlemeleri 5 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2022 Ingilizce Sci News 28 Kasim 2014 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 Kultur Portali 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 zeugma org tr 30 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 a b c d Nizip Belediyesi 12 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 a b Yilmaz Michael Deniz 2015 Ondokuz Mayis Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 24 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yagmurlu Asli 17 Eylul 2021 Kamu Diplomasisi Araci Olarak Arkeoloji Zeugma Ornegi Ankara Universitesi SBF Dergisi 76 3 631 649 doi 10 33630 ausbf 725229 ISSN 0378 2921 a b Zeugma asirlardir merak konusu arsiv ntv com tr Erisim tarihi 6 Eylul 2022 www arkeolojikhaber com 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 evrensel net 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 a b Ders Tarih 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 DHA Fotograf Hurriyet 16 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Zeugma ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Zeugma Arastirmalari 1994 1999 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Belkis Zeugma Antik Kenti Hakkinda Mulahazalar 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeugma nin Kronolojik Tarihi 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeugma Gercegi ve Gaziantep te Cagdas Muzecilik 2 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeugma Muzesi nden birkac fotograf Gaziantep Turkiye