Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gıda endüstrisi, dünya nüfusu tarafından tüketilen gıdanın çoğunu sağlayan karmaşık, çeşitli işletmelerden oluşan küresel bir ağdır. Gıda endüstrileri terimi, gıda maddelerinin üretimi, dağıtımı, işlenmesi, dönüştürülmesi, hazırlanması, muhafazası, nakliyesi, belgelendirilmesi ve paketlenmesine yönelik bir dizi endüstriyel faaliyeti kapsamaktadır. Günümüzde gıda endüstrisi, büyük ölçüde emek-yoğun olan küçük, geleneksel, aile tarafından yürütülen faaliyetlerden büyük, sermaye-yoğun ve son derece mekanize endüstriyel süreçlere kadar uzanan imalat ile son derece çeşitlenmiştir. Birçok gıda endüstrisi neredeyse tamamen yerel tarıma, ürüne veya balıkçılığa bağlıdır.
Gıda üretimi ve satışının tüm yönlerini kapsayacak kapsayıcı bir yol bulmak zordur. Birleşik Krallık Gıda Standartları Ajansı, bunu "tarım ve gıda üretimi, paketleme ve dağıtımdan perakende ve catering hizmetlerine kadar tüm gıda endüstrisi" olarak tanımlamaktadır. USDA (Amerika Birleşik Devletleri Tarım bakanlığı)'nın Ekonomik Araştırma Servisi, aynı şeyi tanımlamak için gıda sistemi terimini kullanıyor ve şunu belirtiyor: "ABD gıda sistemi, çiftçilerden ve onlara bağlanan endüstrilerden oluşan karmaşık bir ağdır. Bu bağlantılar, tarım ekipmanı ve kimyasalları üreticilerinin yanı sıra, ulaşım ve finansal hizmet sağlayıcıları gibi tarım işletmelerine hizmet sağlayan firmaları içermektedir.
Sistem aynı zamanda çiftlikleri tüketicilere bağlayan gıda ve lif işleyicileri, toptancıları, perakendecileri ve gıda hizmeti kuruluşlarını içeren gıda pazarlama endüstrilerini de içerir." Gıda endüstrisi şunları içerir:
●Tarım: mahsul, hayvancılık ve deniz ürünleri yetiştirme
●İmalat: zirai kimyasallar, tarımsal inşaat, tarım makineleri ve malzemeleri, tohum vb.
●Gıda işleme: Pazar için taze ürünlerin hazırlanması ve hazır gıda ürünlerinin imalatı
●Pazarlama: jenerik ürünlerin tanıtımı (örneğin, süt tahtası), yeni ürünler, reklam, pazarlama kampanyaları, paketleme, halkla ilişkiler vb.
●Toptan ve gıda dağıtımı: lojistik, nakliye, depolama
●Yemek servisi (catering dahil)
●Bakkal, çiftçi pazarları, kamu pazarları ve diğer perakendecilik
●Yönetmelik: gıda kalitesi, gıda güvenliği, gıda güvenliği, pazarlama/reklam ve endüstri lobi faaliyetleri dahil gıda üretimi ve satışı için yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası kurallar ve yönetmelikler
●Eğitim: akademik, danışmanlık, mesleki
●Araştırma ve geliştirme: gıda teknolojisi
●Finansal hizmetler: kredi, sigorta
Sadece geçimlik çiftçiler, yetiştirdikleriyle geçinebilenler ve avcı-toplayıcılar modern gıda endüstrisinin kapsamı dışında sayılabilmektedir.
Gıda endüstrisindeki baskın şirketler bazen yazar Neil Hamilton tarafından ortaya atılan bir terim olan Big Food (büyük yemek) olarak anılmaktadır.
Gıda üretimi
Gıda endüstrisi için üretilen gıdaların çoğu, geleneksel tarım uygulamaları kullanılarak elde edilen emtia bitkilerinden gelmektedir. Tarım, belirli bitkilerin yetiştirilmesi ve evcil hayvanların yetiştirilmesiyle gıda, yem ürünleri, lif ve diğer istenen ürünleri üretme sürecidir. Ortalama olarak, insanlar tarafından tüketilen gıdanın %83'ü karasal tarım kullanılarak üretilmektedir. Diğer besin kaynakları arasında su ürünleri yetiştiriciliği ve balıkçılık bulunmaktadır.
Bilim adamları, mucitler ve tarım yöntemlerini ve araçlarını geliştirmeye kendini adamış diğerlerinin de tarımla uğraştığı söyleniyor. Dünya çapında her üç kişiden biri tarımda çalışıyor, ancak küresel GSYİH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla / Gross Domestic Product (GDP))'ya yalnızca %3 katkıda bulunuyor. 2017'de tarım, ortalama olarak ulusal GSYİH'nın %4'üne katkıda bulunmaktadır. Küresel tarımsal üretim, küresel sera gazı emisyonlarının %14 ila 28'inden sorumludur ve bu da onu, büyük ölçüde azotlu gübreler ve kötü arazi yönetimi de dahil olmak üzere geleneksel tarım uygulamaları nedeniyle küresel ısınmaya en büyük katkıda bulunanlardan biri haline getirmektedir.
Agronomi; gıda, yakıt, lif ve arazi ıslahı için bitki üretme ve kullanma bilimi ve teknolojisidir. Agronomi; bitki genetiği, bitki fizyolojisi, meteoroloji ve toprak bilimi alanlarındaki çalışmaları kapsamaktadır. Agronomi, bilimlerin bir kombinasyonunun uygulanmasıdır. Günümüzde ziraat mühendisleri, gıda üretmek, daha sağlıklı gıda yaratmak, tarımın çevresel etkilerini yönetmek ve bitkilerden enerji elde etmek gibi birçok konuyla ilgilenmektedir.
Gıda işleme
Gıda işleme, ham maddelerini insan tüketimi için gıdaya dönüştürmek için kullanılan yöntem ve teknikleri içermektedir. Gıda işleme; temiz, hasat edilmiş veya kesilmiş, kasaplanmış bileşenleri alır ve bunları pazarlanabilir gıda ürünleri üretmek için kullanır. Yiyeceklerin üretilebileceği birkaç farklı yol vardır.
Tek seferlik üretim: Bu yöntem; müşteriler kendi özelliklerine göre bir şey, örneğin bir düğün pastası yapmak için sipariş verdiğinde kullanılır. Tek seferlik ürünlerin yapımı, tasarımın ne kadar karmaşık olduğuna bağlı olarak günler alabilmektedir.
Parti üretimi: Bu yöntem, bir ürün için pazar büyüklüğünün net olmadığı ve bir ürün hattında bir aralığın olduğu durumlarda kullanılır. Bir partiyi veya seriyi oluşturmak için belirli sayıda aynı mal üretilecektir, örneğin bir fırın sınırlı sayıda kek pişirebilir. Bu yöntem, tüketici talebinin tahmin edilmesini içerir.
Seri üretim: Bu yöntem, örneğin çikolatalar, hazır yemekler ve konserve yiyecekler gibi çok sayıda özdeş ürün için bir toplu pazar olduğunda kullanılmaktadır. Ürün, bir üretim hattı boyunca üretimin bir aşamasından diğerine geçmektedir.
Tam zamanında (JIT) (üretim): Bu üretim yöntemi esas olarak restoranlarda kullanılmaktadır. Ürünün tüm bileşenleri kendi bünyesinde mevcuttur ve müşteri üründe istediğini seçmektedir. Daha sonra bir mutfakta veya sandviç şarküterilerinde, pizzacılarda ve suşi barlarında olduğu gibi alıcının önünde hazırlanır.
Sektör etkisi
Gıda endüstrisinin tüketim üzerinde büyük etkisi vardır. Amerikan Aile Hekimleri Akademisi (AAFP) gibi kuruluşlar, Coca-Cola gibi gıda endüstrisindeki şirketlerden parasal bağış kabul ettikleri için eleştirilmiştir. Bu bağışlar, bir çıkar çatışması yaratmak ve finansal kazançlar gibi bir çıkarı destekleyebildikleri için eleştirilmiştir.
Politika
2020'de bilim adamları, küresel gıda sisteminden kaynaklanan emisyonları azaltmanın Paris Anlaşması'nın iklim hedeflerine ulaşmak için gerekli olduğunu bildirmiştir. 2020'de, Avrupa Birliği'nin Bilimsel Tavsiye Mekanizması için yapılan bir kanıt incelemesi, önemli bir değişiklik olmadan, nüfus artışı ve değişen tüketim kalıpları nedeniyle emisyonların (devletçe piyasaya para çıkarmanın) 2050 yılına kadar %30-40 oranında artacağını tahmin etmektedir. Ayrıca gıda üretiminin birleşik çevresel maliyetinin 2050 yılına kadar 16 trilyon dolara yükselerek yılda yaklaşık 12 trilyon dolar olacağı da tahmin edilmektedir.
IPCC'nin (Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli) ve AB'nin raporları; sürdürülebilir bir diyete geçiş yaparken gıda sistemini sera gazı emisyonlarının etkilerini ve gıda güvenliği endişelerini azaltacak şekilde uyarlamanın mümkün olduğu sonucuna varmıştır.
Yönetmelik
İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tarım ve bütünüyle ulusal gıda sistemi, sosyal ve çevresel bütünlük pahasına parasal kârlılığa odaklanan modellerle karakterize edilmiştir. Tüketicileri korumak ve bu ekonomik yönelimi gıda kalitesi, gıda güvenliği, gıda koruyuculuğu, hayvan refahı, çevre koruma ve sağlık için kamu çıkarlarıyla bir şekilde dengelemek için düzenlemeler mevcuttur.
Proaktif rehberlik
2020'de araştırmacılar, politikaya bağlı modülasyon mekanizmalarının veya bunların eksikliğinin, nasıl, nerede ve hangi gıdanın üretildiğine ilişkin potansiyel etkilerinin tahminlerini ve modellerini yayınladılar. Et üretimi ve tüketiminin azaltılması, gıda israfı ve kaybındaki azalma, mahsul verimindeki artışlar ve uluslararası arazi kullanım planlaması gibi belirli bölgeler veya uluslar için politika etkilerini analiz ettiler. Elde ettikleri sonuçlar, Sahra altı Afrika'da tarımsal verimi artırmanın biyolojik çeşitliliğin korunması için son derece faydalı olduğunu, Kuzey Amerika'da diyetlerin değişmesine yol açan önlemlerin son derece faydalı olduğunu ve küresel koordinasyon ve hızlı eylemin gerekli olduğunu içermektedir.
Toptan ve dağıtım
Geniş bir küresel kargo ağı, endüstrinin sayısız bölümünü birbirine bağlar. Bunlar tedarikçileri, üreticileri, depocuları, perakendecileri ve son tüketicileri içerir. Latin Amerika ve bazı Asya ülkeleri de dahil olmak üzere kentleşmekte olan ülkelerde, pazarlardan geçmek yerine doğrudan çiftçilerden veya tercih edilen tedarikçiler aracılığıyla tedarik edilen süpermarketlerin büyümesinin bir sonucu olarak, taze gıda ürünleri için toptan satış pazarlarının önemi azalma eğiliminde olmuştur.
Dağıtım merkezlerinden mağaza yerlerine sürekli ve kesintisiz ürün akışı, gıda endüstrisi operasyonlarında kritik bir bağlantıdır. Bir depoda malzeme taşıma sistemi kurulurken uygun adımlar atılırsa, dağıtım merkezleri daha verimli çalışır, iş hacmi artırılabilir, maliyetler düşürülebilir ve insan gücünden daha iyi yararlanılabilir.
Gıda Lojistiği 4.0, siber-fiziksel sistemlere dayalı gıda lojistiği yönetiminin tüm yönlerine odaklanan Endüstri 4.0'dan türetilen bir terimdir. Yeni teknolojilerle desteklenen gerçek zamanlı bilgilerin ve durumların birbirine bağlanmasının, gıda lojistiğinin yürütülme biçiminde devrim yaratacağını ve iyileştireceğini belirtiyor. Şeffaflık, gıdanın düşük maliyetle hızlı teslimatı, esneklik ve doğru kalitede ürünü doğru yerde ve doğru zamanda teslim etme yeteneği açısından muazzam bir potansiyele sahiptir.
Perakende
Dünya çapında kentleşmeyle birlikte, gıda satın alma, gıda üretiminden giderek daha fazla ilerlemektedir. 20. yüzyılda süpermarket, gıda endüstrisinin belirleyici perakende unsuru haline gelmiştir. Süpermarketlerde on binlerce ürün, yıl boyunca sürekli tedarikte tek bir yerde toplanmaktadır. Yiyecek hazırlama, son yıllardaki değişimin çarpıcı olduğu başka bir alandır. Bugün, iki gıda endüstrisi sektörü perakende gıda doları için bariz bir rekabet içindedir. Bakkal endüstrisi, tüketicilerin ev yemeklerinde malzeme olarak kullanmaları için taze ve büyük ölçüde ham ürünler satmaktadır.
Buna karşılık, yemek servisi endüstrisi, hazır gıdaları ya bitmiş ürünler olarak ya da nihai "birleştirme" için kısmen hazırlanmış bileşenler olarak sunmaktadır. Restoranlar, kafeler, fırınlar ve seyyar yemek kamyonları, tüketicilere yiyecek satın alma fırsatları sunar. 21. yüzyılda çevrimiçi marketler ortaya çıktı ve topluluk destekli tarım için dijital teknolojiler, çiftçilerin doğrudan ürün satmalarını sağlamıştır. Bazı çevrimiçi marketler, tüketici talebini ve kâr birikimini karşılamanın ötesinde gönüllü olarak sosyal hedefler veya değerler belirlemiştir.
Gıda endüstrisi teknolojileri
Modern gıda üretimi, gelişmiş teknolojilerle tanımlanır. Bunlar birçok alanı içerir. Başlangıçta traktör tarafından yönetilen tarım makineleri, birçok üretim alanında insan emeğini pratik olarak ortadan kaldırmıştır. Biyoteknoloji, zirai kimyasallar, bitki ıslahı ve gıda işleme gibi çeşitli alanlarda çok fazla değişime öncülük etmektedir. Gıda endüstrisi üzerinde doğrudan etkisi olmayan bir alan bulmanın zor olduğu noktaya kadar başka birçok teknoloji türü de söz konusudur. Diğer alanlarda olduğu gibi, bilgisayar teknolojisi de merkezi bir güçtür.
Pazarlama
Tüketiciler gıda üretiminden giderek uzaklaştıkça, ürün yaratma, reklam ve tanıtım rolü gıda hakkındaki bilgi için birincil araçlar haline gelmektedir. Baskın kategori olarak işlenmiş gıda ile, pazarlamacılar ürün yaratmada neredeyse sonsuz olanaklara sahiptir. Televizyonda çocuklara reklamı yapılan yiyeceklerin %73'ü hızlı veya hazır yiyeceklerdir.
Emek ve eğitim
Son 100 yıla kadar tarım-emek çok yoğun konular olarak yer tutmaktaydı. Çiftçilik yaygın bir meslekti ve milyonlarca insan gıda üretimiyle uğraşıyordu. Büyük ölçüde nesilden nesile eğitilen çiftçiler, aile işini sürdürdüler. Bu durum bugün önemli ölçüde değişmiştir. 1870'te Amerika'da ABD nüfusunun %70-80'i tarımda çalışıyordu. 2008 itibarıyla, nüfusun %2'sinden azı doğrudan tarımda istihdam edilmektedir ve nüfusun yaklaşık %80'i şehirlerde yaşamaktadır. Gıda endüstrisi karmaşık bir bütün olarak inanılmaz derecede geniş bir beceri yelpazesi gerektirir. Ayrıca gıda endüstrisinde birkaç yüz meslek türü mevcuttur.
Ayrıca bakınız
Genel
- Gıda Mühendisliği
- Diyet takviyesi
- Fabrika çiftçiliği
- lezzet maskeleyici
- Gıda ve Biyoproses Teknolojisi
- Gıda Kimyası
- Ziraat Ekonomisi
- Gıda takviyesi
- Gıda sınıflandırması
- Gıda mikrobiyolojisi
- Gıda koruması
- Gıda reolojisi
- Yemek bilimi
- Gıda depolama
- Besin takviyeleri
- yemek coğrafyası
- Yerel yemek
- Nutrasötik
- Beslenme (aka gıda zenginleştirme veya zenginleştirme)
- Fast food eleştirisi
Gıda endüstrisinin kitap, film, TV ve web ile ilgili açıklamaları ve eleştirileri
- Eat This, Not That (Edebiyat serisi)
- Fast Food Nation (2001 kurgusal olmayan kitap)
- Chew On This (Genç okuyucular için Fast Food Nation'ın2005 kitap uyarlaması)
- Fast Food Ulusu (2006 belgesel film)
- Food Inc. (2008 belgesel film)
- Panic Nation (2006 kurgusal olmayan kitap)
- Super Size Me (2004 belgesel film)
- Forks over Knives (2011 belgesel film)
- The Jungle (1906 romanı, Upton Sinclair'in sosyalist bir gazete için yaptığı bir araştırmaya dayanarak, 20. yüzyılın başlarında Amerikan et paketleme endüstrisindeki sağlık ihlallerini ve sağlıksız uygulamaları ortaya çıkaran romanı)
Kaynakça
- ^ Parmeggiani, Lougi, ed. (1983). "???". Encyclopædia of Occupational Health and Safety (3rd ed.). Geneva: International Labour Office. ISBN 9221032892.
- ^ . 13 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Sue Booth; John Coveney (19 February 2015). Food Democracy: From consumer to food citizen. Springer. pp. 3–. ISBN 978-981-287-423-8". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ "Gray, Allison; Hinch, Ronald (1 October 2019). A Handbook of Food Crime: Immoral and Illegal Practices in the Food Industry and What to Do About Them. Policy Press. pp. 371–. ISBN 978-1-4473-5628-8". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ . 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 19 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c (PDF). 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ (PDF). 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ (PDF). 9 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 7 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ (PDF). 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ "Szajkowska, Anna (March 2012). Regulating Food Law: Risk Analysis and the Precautionary Principle as General Principles of EU Food Law. Wageningen Academic Pub. ISBN 9789086861941". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ . 21 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 21 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 27 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ . 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 14 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 14 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 31 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gida endustrisi dunya nufusu tarafindan tuketilen gidanin cogunu saglayan karmasik cesitli isletmelerden olusan kuresel bir agdir Gida endustrileri terimi gida maddelerinin uretimi dagitimi islenmesi donusturulmesi hazirlanmasi muhafazasi nakliyesi belgelendirilmesi ve paketlenmesine yonelik bir dizi endustriyel faaliyeti kapsamaktadir Gunumuzde gida endustrisi buyuk olcude emek yogun olan kucuk geleneksel aile tarafindan yurutulen faaliyetlerden buyuk sermaye yogun ve son derece mekanize endustriyel sureclere kadar uzanan imalat ile son derece cesitlenmistir Bircok gida endustrisi neredeyse tamamen yerel tarima urune veya balikciliga baglidir Bir Amerikan marketinde paketlenmis gida reyonlari Modern bir fabrikada uretilen parmigiano reggiano peyniri Gida uretimi ve satisinin tum yonlerini kapsayacak kapsayici bir yol bulmak zordur Birlesik Krallik Gida Standartlari Ajansi bunu tarim ve gida uretimi paketleme ve dagitimdan perakende ve catering hizmetlerine kadar tum gida endustrisi olarak tanimlamaktadir USDA Amerika Birlesik Devletleri Tarim bakanligi nin Ekonomik Arastirma Servisi ayni seyi tanimlamak icin gida sistemi terimini kullaniyor ve sunu belirtiyor ABD gida sistemi ciftcilerden ve onlara baglanan endustrilerden olusan karmasik bir agdir Bu baglantilar tarim ekipmani ve kimyasallari ureticilerinin yani sira ulasim ve finansal hizmet saglayicilari gibi tarim isletmelerine hizmet saglayan firmalari icermektedir Sistem ayni zamanda ciftlikleri tuketicilere baglayan gida ve lif isleyicileri toptancilari perakendecileri ve gida hizmeti kuruluslarini iceren gida pazarlama endustrilerini de icerir Gida endustrisi sunlari icerir Tarim mahsul hayvancilik ve deniz urunleri yetistirme Imalat zirai kimyasallar tarimsal insaat tarim makineleri ve malzemeleri tohum vb Gida isleme Pazar icin taze urunlerin hazirlanmasi ve hazir gida urunlerinin imalati Brezilya daki tavuk kafesleri serisi yogun hayvancilik ornegi Pazarlama jenerik urunlerin tanitimi ornegin sut tahtasi yeni urunler reklam pazarlama kampanyalari paketleme halkla iliskiler vb Toptan ve gida dagitimi lojistik nakliye depolama Yemek servisi catering dahil Bakkal ciftci pazarlari kamu pazarlari ve diger perakendecilik Yonetmelik gida kalitesi gida guvenligi gida guvenligi pazarlama reklam ve endustri lobi faaliyetleri dahil gida uretimi ve satisi icin yerel bolgesel ulusal ve uluslararasi kurallar ve yonetmelikler Egitim akademik danismanlik mesleki Arastirma ve gelistirme gida teknolojisi Finansal hizmetler kredi sigorta Sadece gecimlik ciftciler yetistirdikleriyle gecinebilenler ve avci toplayicilar modern gida endustrisinin kapsami disinda sayilabilmektedir Gida endustrisindeki baskin sirketler bazen yazar Neil Hamilton tarafindan ortaya atilan bir terim olan Big Food buyuk yemek olarak anilmaktadir Gida uretimiGida endustrisi icin uretilen gidalarin cogu geleneksel tarim uygulamalari kullanilarak elde edilen emtia bitkilerinden gelmektedir Tarim belirli bitkilerin yetistirilmesi ve evcil hayvanlarin yetistirilmesiyle gida yem urunleri lif ve diger istenen urunleri uretme surecidir Ortalama olarak insanlar tarafindan tuketilen gidanin 83 u karasal tarim kullanilarak uretilmektedir Diger besin kaynaklari arasinda su urunleri yetistiriciligi ve balikcilik bulunmaktadir Arjantin de bir soya fasulyesi tarlasi Bilim adamlari mucitler ve tarim yontemlerini ve araclarini gelistirmeye kendini adamis digerlerinin de tarimla ugrastigi soyleniyor Dunya capinda her uc kisiden biri tarimda calisiyor ancak kuresel GSYIH Gayri Safi Yurtici Hasila Gross Domestic Product GDP ya yalnizca 3 katkida bulunuyor 2017 de tarim ortalama olarak ulusal GSYIH nin 4 une katkida bulunmaktadir Kuresel tarimsal uretim kuresel sera gazi emisyonlarinin 14 ila 28 inden sorumludur ve bu da onu buyuk olcude azotlu gubreler ve kotu arazi yonetimi de dahil olmak uzere geleneksel tarim uygulamalari nedeniyle kuresel isinmaya en buyuk katkida bulunanlardan biri haline getirmektedir Agronomi gida yakit lif ve arazi islahi icin bitki uretme ve kullanma bilimi ve teknolojisidir Agronomi bitki genetigi bitki fizyolojisi meteoroloji ve toprak bilimi alanlarindaki calismalari kapsamaktadir Agronomi bilimlerin bir kombinasyonunun uygulanmasidir Gunumuzde ziraat muhendisleri gida uretmek daha saglikli gida yaratmak tarimin cevresel etkilerini yonetmek ve bitkilerden enerji elde etmek gibi bircok konuyla ilgilenmektedir Gida islemeBir supermarkette paketlenmis et Gida isleme ham maddelerini insan tuketimi icin gidaya donusturmek icin kullanilan yontem ve teknikleri icermektedir Gida isleme temiz hasat edilmis veya kesilmis kasaplanmis bilesenleri alir ve bunlari pazarlanabilir gida urunleri uretmek icin kullanir Yiyeceklerin uretilebilecegi birkac farkli yol vardir Tek seferlik uretim Bu yontem musteriler kendi ozelliklerine gore bir sey ornegin bir dugun pastasi yapmak icin siparis verdiginde kullanilir Tek seferlik urunlerin yapimi tasarimin ne kadar karmasik olduguna bagli olarak gunler alabilmektedir Parti uretimi Bu yontem bir urun icin pazar buyuklugunun net olmadigi ve bir urun hattinda bir araligin oldugu durumlarda kullanilir Bir partiyi veya seriyi olusturmak icin belirli sayida ayni mal uretilecektir ornegin bir firin sinirli sayida kek pisirebilir Bu yontem tuketici talebinin tahmin edilmesini icerir Seri uretim Bu yontem ornegin cikolatalar hazir yemekler ve konserve yiyecekler gibi cok sayida ozdes urun icin bir toplu pazar oldugunda kullanilmaktadir Urun bir uretim hatti boyunca uretimin bir asamasindan digerine gecmektedir Tam zamaninda JIT uretim Bu uretim yontemi esas olarak restoranlarda kullanilmaktadir Urunun tum bilesenleri kendi bunyesinde mevcuttur ve musteri urunde istedigini secmektedir Daha sonra bir mutfakta veya sandvic sarkuterilerinde pizzacilarda ve susi barlarinda oldugu gibi alicinin onunde hazirlanir Sektor etkisiGida endustrisinin tuketim uzerinde buyuk etkisi vardir Amerikan Aile Hekimleri Akademisi AAFP gibi kuruluslar Coca Cola gibi gida endustrisindeki sirketlerden parasal bagis kabul ettikleri icin elestirilmistir Bu bagislar bir cikar catismasi yaratmak ve finansal kazanclar gibi bir cikari destekleyebildikleri icin elestirilmistir Politika2020 de bilim adamlari kuresel gida sisteminden kaynaklanan emisyonlari azaltmanin Paris Anlasmasi nin iklim hedeflerine ulasmak icin gerekli oldugunu bildirmistir 2020 de Avrupa Birligi nin Bilimsel Tavsiye Mekanizmasi icin yapilan bir kanit incelemesi onemli bir degisiklik olmadan nufus artisi ve degisen tuketim kaliplari nedeniyle emisyonlarin devletce piyasaya para cikarmanin 2050 yilina kadar 30 40 oraninda artacagini tahmin etmektedir Ayrica gida uretiminin birlesik cevresel maliyetinin 2050 yilina kadar 16 trilyon dolara yukselerek yilda yaklasik 12 trilyon dolar olacagi da tahmin edilmektedir IPCC nin Hukumetlerarasi Iklim Degisikligi Paneli ve AB nin raporlari surdurulebilir bir diyete gecis yaparken gida sistemini sera gazi emisyonlarinin etkilerini ve gida guvenligi endiselerini azaltacak sekilde uyarlamanin mumkun oldugu sonucuna varmistir Yonetmelik Ikinci Dunya Savasi ndan bu yana Amerika Birlesik Devletleri ndeki tarim ve butunuyle ulusal gida sistemi sosyal ve cevresel butunluk pahasina parasal karliliga odaklanan modellerle karakterize edilmistir Tuketicileri korumak ve bu ekonomik yonelimi gida kalitesi gida guvenligi gida koruyuculugu hayvan refahi cevre koruma ve saglik icin kamu cikarlariyla bir sekilde dengelemek icin duzenlemeler mevcuttur Proaktif rehberlik 2020 de arastirmacilar politikaya bagli modulasyon mekanizmalarinin veya bunlarin eksikliginin nasil nerede ve hangi gidanin uretildigine iliskin potansiyel etkilerinin tahminlerini ve modellerini yayinladilar Et uretimi ve tuketiminin azaltilmasi gida israfi ve kaybindaki azalma mahsul verimindeki artislar ve uluslararasi arazi kullanim planlamasi gibi belirli bolgeler veya uluslar icin politika etkilerini analiz ettiler Elde ettikleri sonuclar Sahra alti Afrika da tarimsal verimi artirmanin biyolojik cesitliligin korunmasi icin son derece faydali oldugunu Kuzey Amerika da diyetlerin degismesine yol acan onlemlerin son derece faydali oldugunu ve kuresel koordinasyon ve hizli eylemin gerekli oldugunu icermektedir Toptan ve dagitimYukleme iskelesinde bir yemek servisi kamyonu Gida dagitiminda genellikle karayolu tasimaciligi kullanilmaktadir Genis bir kuresel kargo agi endustrinin sayisiz bolumunu birbirine baglar Bunlar tedarikcileri ureticileri depoculari perakendecileri ve son tuketicileri icerir Latin Amerika ve bazi Asya ulkeleri de dahil olmak uzere kentlesmekte olan ulkelerde pazarlardan gecmek yerine dogrudan ciftcilerden veya tercih edilen tedarikciler araciligiyla tedarik edilen supermarketlerin buyumesinin bir sonucu olarak taze gida urunleri icin toptan satis pazarlarinin onemi azalma egiliminde olmustur Dagitim merkezlerinden magaza yerlerine surekli ve kesintisiz urun akisi gida endustrisi operasyonlarinda kritik bir baglantidir Bir depoda malzeme tasima sistemi kurulurken uygun adimlar atilirsa dagitim merkezleri daha verimli calisir is hacmi artirilabilir maliyetler dusurulebilir ve insan gucunden daha iyi yararlanilabilir Gida Lojistigi 4 0 siber fiziksel sistemlere dayali gida lojistigi yonetiminin tum yonlerine odaklanan Endustri 4 0 dan turetilen bir terimdir Yeni teknolojilerle desteklenen gercek zamanli bilgilerin ve durumlarin birbirine baglanmasinin gida lojistiginin yurutulme biciminde devrim yaratacagini ve iyilestirecegini belirtiyor Seffaflik gidanin dusuk maliyetle hizli teslimati esneklik ve dogru kalitede urunu dogru yerde ve dogru zamanda teslim etme yetenegi acisindan muazzam bir potansiyele sahiptir PerakendeDunya capinda kentlesmeyle birlikte gida satin alma gida uretiminden giderek daha fazla ilerlemektedir 20 yuzyilda supermarket gida endustrisinin belirleyici perakende unsuru haline gelmistir Supermarketlerde on binlerce urun yil boyunca surekli tedarikte tek bir yerde toplanmaktadir Yiyecek hazirlama son yillardaki degisimin carpici oldugu baska bir alandir Bugun iki gida endustrisi sektoru perakende gida dolari icin bariz bir rekabet icindedir Bakkal endustrisi tuketicilerin ev yemeklerinde malzeme olarak kullanmalari icin taze ve buyuk olcude ham urunler satmaktadir Buna karsilik yemek servisi endustrisi hazir gidalari ya bitmis urunler olarak ya da nihai birlestirme icin kismen hazirlanmis bilesenler olarak sunmaktadir Restoranlar kafeler firinlar ve seyyar yemek kamyonlari tuketicilere yiyecek satin alma firsatlari sunar 21 yuzyilda cevrimici marketler ortaya cikti ve topluluk destekli tarim icin dijital teknolojiler ciftcilerin dogrudan urun satmalarini saglamistir Bazi cevrimici marketler tuketici talebini ve kar birikimini karsilamanin otesinde gonullu olarak sosyal hedefler veya degerler belirlemistir Gida endustrisi teknolojileri1876 da bir Amerikan zirai ilac fabrikasi Modern gida uretimi gelismis teknolojilerle tanimlanir Bunlar bircok alani icerir Baslangicta traktor tarafindan yonetilen tarim makineleri bircok uretim alaninda insan emegini pratik olarak ortadan kaldirmistir Biyoteknoloji zirai kimyasallar bitki islahi ve gida isleme gibi cesitli alanlarda cok fazla degisime onculuk etmektedir Gida endustrisi uzerinde dogrudan etkisi olmayan bir alan bulmanin zor oldugu noktaya kadar baska bircok teknoloji turu de soz konusudur Diger alanlarda oldugu gibi bilgisayar teknolojisi de merkezi bir guctur PazarlamaTuketiciler gida uretiminden giderek uzaklastikca urun yaratma reklam ve tanitim rolu gida hakkindaki bilgi icin birincil araclar haline gelmektedir Baskin kategori olarak islenmis gida ile pazarlamacilar urun yaratmada neredeyse sonsuz olanaklara sahiptir Televizyonda cocuklara reklami yapilan yiyeceklerin 73 u hizli veya hazir yiyeceklerdir Emek ve egitimTartu Mill deki ekipman Modern gida isleme fabrikalari genellikle son derece otomatiktir Son 100 yila kadar tarim emek cok yogun konular olarak yer tutmaktaydi Ciftcilik yaygin bir meslekti ve milyonlarca insan gida uretimiyle ugrasiyordu Buyuk olcude nesilden nesile egitilen ciftciler aile isini surdurduler Bu durum bugun onemli olcude degismistir 1870 te Amerika da ABD nufusunun 70 80 i tarimda calisiyordu 2008 itibariyla nufusun 2 sinden azi dogrudan tarimda istihdam edilmektedir ve nufusun yaklasik 80 i sehirlerde yasamaktadir Gida endustrisi karmasik bir butun olarak inanilmaz derecede genis bir beceri yelpazesi gerektirir Ayrica gida endustrisinde birkac yuz meslek turu mevcuttur Ayrica bakinizGenel Gida Muhendisligi Diyet takviyesi Fabrika ciftciligi lezzet maskeleyici Gida ve Biyoproses Teknolojisi Gida Kimyasi Ziraat Ekonomisi Gida takviyesi Gida siniflandirmasi Gida mikrobiyolojisi Gida korumasi Gida reolojisi Yemek bilimi Gida depolama Besin takviyeleri yemek cografyasi Yerel yemek Nutrasotik Beslenme aka gida zenginlestirme veya zenginlestirme Fast food elestirisiGida endustrisinin kitap film TV ve web ile ilgili aciklamalari ve elestirileri Eat This Not That Edebiyat serisi Fast Food Nation 2001 kurgusal olmayan kitap Chew On This Genc okuyucular icin Fast Food Nation in2005 kitap uyarlamasi Fast Food Ulusu 2006 belgesel film Food Inc 2008 belgesel film Panic Nation 2006 kurgusal olmayan kitap Super Size Me 2004 belgesel film Forks over Knives 2011 belgesel film The Jungle 1906 romani Upton Sinclair in sosyalist bir gazete icin yaptigi bir arastirmaya dayanarak 20 yuzyilin baslarinda Amerikan et paketleme endustrisindeki saglik ihlallerini ve sagliksiz uygulamalari ortaya cikaran romani Kaynakca Parmeggiani Lougi ed 1983 Encyclopaedia of Occupational Health and Safety 3rd ed Geneva International Labour Office ISBN 9221032892 13 Aralik 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi 29 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sue Booth John Coveney 19 February 2015 Food Democracy From consumer to food citizen Springer pp 3 ISBN 978 981 287 423 8 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 Gray Allison Hinch Ronald 1 October 2019 A Handbook of Food Crime Immoral and Illegal Practices in the Food Industry and What to Do About Them Policy Press pp 371 ISBN 978 1 4473 5628 8 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 15 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi 19 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c PDF 20 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi PDF 19 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi PDF 9 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 7 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi 25 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 18 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi PDF 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 Szajkowska Anna March 2012 Regulating Food Law Risk Analysis and the Precautionary Principle as General Principles of EU Food Law Wageningen Academic Pub ISBN 9789086861941 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 21 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 21 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 22 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 27 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 14 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi 4 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi 14 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi 31 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi