Damat Fazlı Paşa ya da Musahip Fazlı Paşa, Osmanlı devlet adamı ve kaptan-ı deryası (ö.1658).
Anadolu Beylerbeyliği yaptı. Padişah İbrahim'in yakın çevresinden olduğu cihetle, Musahip Fazlı Paşa adıyla da anıldı.
Kaptan-ı deryalığı
Koca Musa Paşa'nın Bibercik Deniz Muharebesi'nde (27 Ocak 1647) hayatını kaybetmesinin ardından kaptan-ı deryalık görevine getirilen Kara Musa Paşa'nın 1647 sefer mevsiminde Osmanlı donanmasıyla Anabolu'da kuşatılması üzerine azledilmesi sonrasında Fazlı Paşa 1647 Temmuz'unda bu göreve getirildi.
Fazlı Paşa birkaç gemiyle Sakız üzerinden Girit’e gitmek üzere görevlendirildi ve ikmal maddeleri taşıyan diğer gemilerin de Girit’e gitmek üzere Sakız’da toplanmaları emredildi. Fazlı Paşa Tersane-i Amire'de 30 kadırgayı onarttıktan sonra 5.000 yeniçeriyle birlikte denize açıldı. Ayrıca Çeşme’de bekleyen Anadolu eyalet askerlerini ve diğer ikmal maddelerini Girit’e taşımak için İstanbul’da bulunan özel kişilere ait ticaret gemilerine de el konuldu. Fazlı Paşa 1647 Temmuz'unda Çanakkale Boğazı'ndan çıkarak Sakız'a vardı. Burada sözkonusu ulaştırma gemilerini beklerken Ege Denizi'nde devriye gezen Mocenigo komutasındaki 13 kalyon ve 16 kadırgadan müteşekkil Venedik-Malta donanmasıyla karşılaştı ve 20 Ağustos 1647 sabahı 30 kadırgayla limandan çıkarak muharebeye tutuştu. Karanlık basıncaya kadar süren çarpışmada taraflar gemi kaybetmezken Venedik-Malta donanması önce Ahikerya, sonra da Andıra adasına çekildi. Mora civarındaki gemilerin katılmasıyla 9 Eylül 1647'de bir kez daha taarruza geçen Venedik donanmasıyla sonuçsuz bir muharebe daha meydana geldi.
Anabolu'daki ablukanın zayıflamasından istifade eden Osmanlı kadırgaları da Fazlı Paşa'ya katıldı ve 87 parçaya ulaşan Osmanlı donanması Girit'e ulaştı ve 30 Eylül 1647'de Hanya'ya asker çıkardı. Bu takviyeyle taarruza geçen Türk kuvvetleri Yerapetra kalesini düşürürken Kandiye'yi de ablukaya aldılar. Donanma ise bu çıkarma harekâtının ardından muharebesiz İstanbul'a döndü (10 Ekim 1647).
Fazlı Paşa, iki muharebede gemi kaybetmeksizin Girit'e asker çıkardıktan sonra donanmayı İstanbul'a saklimen getirmesine rağmen 25 Aralık 1647'de (ya da 5 Ocak 1648) azledildi.
Azledilmesi ve sonraki görevleri
1648 yılında, Sultan İbrahim'in huzurunda Sadrazam Hezarpare Ahmed Paşa'yı yalan söylemek ve rüşvet almakla suçlamasıyla yaşanan tartışma sonucunda önce hapsedildi ve hemen sonrasında da Azak Kalesi muhafızlığıyla İstanbul'dan uzaklaştırıldı. 1648 yılının Kasım ayında Temeşvar Beylerbeyi olan Fazlı Paşa, 1650 yılı Aralık ayında Bosna Beylerbeyi oldu. 30 Ekim 1651'de bu görevinden alınmasıyla İstanbul'a döndü. 1652 yılı Nisan ayında yeniden Bosna beylerbeyi olan Fazlı Paşa, 1654 yılında Venedik Cumhuriyetine bağlı Zadar Kalesine başarılı akın yaptı ve bu başarısı nedeniyle IV. Mehmed tarafından ödüllendirildi. 2 Mayıs 1656'da ikinci defa Budin beylerbeyi olmuştur. 20 Kasım 1656'da bir kez daha Bosna beylerbeyi oldu, 12 Aralık'ta da Rumeli Beylerbeyi olarak görevlendirildi.
1657 yılında Silistre Beylerbeyi olarak görülen Fazlı Paşa'nın bundan sonraki hayatıyla ilgili olarak 1658 yılı Mart ayında Temeşvar beylerbeyi olduğu ve aynı yılın Ekim ayında görevi başında öldüğü ya da Silistre beylerbeyiyken isyancı Erdel beyini yakalama görevindeki ihmali nedeniyle 13 Haziran'da çağrıldığı Edirne'de padişahın emriyle başı kesilerek idam edildiği ifade edilmektedir.
Sarayı İstanbul'da Binbirdirek'teydi.
Kaynakça
- ^ "İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi", İsmail H. Danişmend, Türkiye Yayınevi, İstanbul (1971), c.5, s.192
- ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi / Girit Seferi (1645-1669)", ATASE Yayınları, Ankara (1977), s.39
- ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.132
- ^ Özcan, Abdülkadir (1998). "Hezarpâre Ahmed Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 17. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 301-302. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
- ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;fazlıpaşa
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Akgündüz, Murat (2003). "Osmanlı İdaresi Döneminde Bosna-Hersek" (PDF). D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18. isamveri.org. ss. 111-130. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
- ^ Kılıç, Orhan (2019). "Budin ve Tımışvar Eyaletlerinin Paşaları: Karşılaştırmalı Bir Analiz". OTAM, 49. DergiPark. ss. 201,213,214,224,225. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- ^ Duman, Mahmut (2006). "Köprülü Mehmed Paşa Hayatı, Şahsiyeti ve Faaliyetleri" (PDF). T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihî Ve Sanatları Anabilim Dalı İslâm Tarihî Bilim Dalı-Yüksek Lisans Tezi. acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr. s. 79. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Kara Musa Paşa | Kaptan-ı Derya Temmuz 1647 - 25 Aralık 1647 | Sonra gelen: Ammarzade Mehmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damat Fazli Pasa ya da Musahip Fazli Pasa Osmanli devlet adami ve kaptan i deryasi o 1658 Anadolu Beylerbeyligi yapti Padisah Ibrahim in yakin cevresinden oldugu cihetle Musahip Fazli Pasa adiyla da anildi Kaptan i deryaligiKoca Musa Pasa nin Bibercik Deniz Muharebesi nde 27 Ocak 1647 hayatini kaybetmesinin ardindan kaptan i deryalik gorevine getirilen Kara Musa Pasa nin 1647 sefer mevsiminde Osmanli donanmasiyla Anabolu da kusatilmasi uzerine azledilmesi sonrasinda Fazli Pasa 1647 Temmuz unda bu goreve getirildi Fazli Pasa birkac gemiyle Sakiz uzerinden Girit e gitmek uzere gorevlendirildi ve ikmal maddeleri tasiyan diger gemilerin de Girit e gitmek uzere Sakiz da toplanmalari emredildi Fazli Pasa Tersane i Amire de 30 kadirgayi onarttiktan sonra 5 000 yeniceriyle birlikte denize acildi Ayrica Cesme de bekleyen Anadolu eyalet askerlerini ve diger ikmal maddelerini Girit e tasimak icin Istanbul da bulunan ozel kisilere ait ticaret gemilerine de el konuldu Fazli Pasa 1647 Temmuz unda Canakkale Bogazi ndan cikarak Sakiz a vardi Burada sozkonusu ulastirma gemilerini beklerken Ege Denizi nde devriye gezen Mocenigo komutasindaki 13 kalyon ve 16 kadirgadan mutesekkil Venedik Malta donanmasiyla karsilasti ve 20 Agustos 1647 sabahi 30 kadirgayla limandan cikarak muharebeye tutustu Karanlik basincaya kadar suren carpismada taraflar gemi kaybetmezken Venedik Malta donanmasi once Ahikerya sonra da Andira adasina cekildi Mora civarindaki gemilerin katilmasiyla 9 Eylul 1647 de bir kez daha taarruza gecen Venedik donanmasiyla sonucsuz bir muharebe daha meydana geldi Anabolu daki ablukanin zayiflamasindan istifade eden Osmanli kadirgalari da Fazli Pasa ya katildi ve 87 parcaya ulasan Osmanli donanmasi Girit e ulasti ve 30 Eylul 1647 de Hanya ya asker cikardi Bu takviyeyle taarruza gecen Turk kuvvetleri Yerapetra kalesini dusururken Kandiye yi de ablukaya aldilar Donanma ise bu cikarma harekatinin ardindan muharebesiz Istanbul a dondu 10 Ekim 1647 Fazli Pasa iki muharebede gemi kaybetmeksizin Girit e asker cikardiktan sonra donanmayi Istanbul a saklimen getirmesine ragmen 25 Aralik 1647 de ya da 5 Ocak 1648 azledildi Azledilmesi ve sonraki gorevleri1648 yilinda Sultan Ibrahim in huzurunda Sadrazam Hezarpare Ahmed Pasa yi yalan soylemek ve rusvet almakla suclamasiyla yasanan tartisma sonucunda once hapsedildi ve hemen sonrasinda da Azak Kalesi muhafizligiyla Istanbul dan uzaklastirildi 1648 yilinin Kasim ayinda Temesvar Beylerbeyi olan Fazli Pasa 1650 yili Aralik ayinda Bosna Beylerbeyi oldu 30 Ekim 1651 de bu gorevinden alinmasiyla Istanbul a dondu 1652 yili Nisan ayinda yeniden Bosna beylerbeyi olan Fazli Pasa 1654 yilinda Venedik Cumhuriyetine bagli Zadar Kalesine basarili akin yapti ve bu basarisi nedeniyle IV Mehmed tarafindan odullendirildi 2 Mayis 1656 da ikinci defa Budin beylerbeyi olmustur 20 Kasim 1656 da bir kez daha Bosna beylerbeyi oldu 12 Aralik ta da Rumeli Beylerbeyi olarak gorevlendirildi 1657 yilinda Silistre Beylerbeyi olarak gorulen Fazli Pasa nin bundan sonraki hayatiyla ilgili olarak 1658 yili Mart ayinda Temesvar beylerbeyi oldugu ve ayni yilin Ekim ayinda gorevi basinda oldugu ya da Silistre beylerbeyiyken isyanci Erdel beyini yakalama gorevindeki ihmali nedeniyle 13 Haziran da cagrildigi Edirne de padisahin emriyle basi kesilerek idam edildigi ifade edilmektedir Sarayi Istanbul da Binbirdirek teydi Kaynakca Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi Ismail H Danismend Turkiye Yayinevi Istanbul 1971 c 5 s 192 Turk Silahli Kuvvetleri Tarihi Girit Seferi 1645 1669 ATASE Yayinlari Ankara 1977 s 39 Naval wars in the Levant 1559 1853 R C Anderson Princeton University Press 1952 s 132 Ozcan Abdulkadir 1998 Hezarpare Ahmed Pasa Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 17 Turkiye Diyanet Vakfi ss 301 302 3 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2022 a b c Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi fazlipasa isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Akgunduz Murat 2003 Osmanli Idaresi Doneminde Bosna Hersek PDF D E U Ilahiyat Fakultesi Dergisi 18 isamveri org ss 111 130 20 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Eylul 2022 Kilic Orhan 2019 Budin ve Timisvar Eyaletlerinin Pasalari Karsilastirmali Bir Analiz OTAM 49 DergiPark ss 201 213 214 224 225 15 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2022 Duman Mahmut 2006 Koprulu Mehmed Pasa Hayati Sahsiyeti ve Faaliyetleri PDF T C Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Islam Tarihi Ve Sanatlari Anabilim Dali Islam Tarihi Bilim Dali Yuksek Lisans Tezi acikerisimarsiv selcuk edu tr s 79 4 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Eylul 2022 Askeri goreviOnce gelen Kara Musa Pasa Kaptan i Derya Temmuz 1647 25 Aralik 1647 Sonra gelen Ammarzade Mehmed Pasa