Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deniz habitatı, deniz yaşamına ev sahipliği yapan habitatlardır. Deniz yaşamı bazı yönlerden denizdeki tuzlu su içeriğine bağlıdır. Habitat, bir veya birden fazla canlı türünün yaşadığı ekolojik veya çevresel bölgedir. Denizler ve okyanuslar bu habitatların birçok türünü barındırır. Deniz habitatları kıyı ve açık okyanus habitatları olarak ikiye ayrılabilir. Kıyı habitatları, gelgitin kıyı şeridinde geldiği noktadan kıta sahanlığının sınırına kadar uzanan bölgede bulunur. Kıta sahanlıkları, toplam okyanus alanının yalnızca yaklaşık %7'lik kısmını kaplamalarına rağmen deniz yaşamının çoğu kıyı habitatlarında bulunur. Açık deniz habitatları, kıta sahanlığının sınırının ötesinde, derin denizlerde bulunur.
Deniz habitatları alternatif olarak pelajik ve olmak üzere ikiye ayrılabilir. Pelajik habitatlar, okyanusun dibinden uzakta, yüzeyinin yakınında veya içinde bulunur. habitatlar okyanusun dibinde ya da dibine yakındır. Pelajik bir habitatta yaşayan organizmaya pelajik organizma adı verilir. Benzer şekilde, demersal habitatta yaşayan bir organizmaya da -tıpkı adlandırmasında da görülebileceği gibi- demersal organizma adı verilir. Pelajik habitatlar, okyanus akıntılarına bağlı olduklarından doğaları gereği değişken ve kısa ömürlüdür.
Deniz habitatları, habitatın sakinleri tarafından değiştirilebilir. Mercanlar, yosunlar, mangrovlar ve deniz çayırları gibi canlılar, deniz ortamını diğer organizmalar için daha fazla yaşam alanı yaratacak noktaya kadar yeniden şekillendiren birer . Okyanuslar, hacimsel olarak gezegendeki yaşanabilir alanın çoğunluğunu sağlar.
Genel bakış
Kara habitatlarının aksine, deniz habitatları değişken ve . Kıta sahanlığının kenarındaki alanlar, yüzen canlılar için iyi bir yaşam alanıdır ancak besin açısından zengin su yalnızca yüzeye gelir. Kabuklular kumsallarda yaşarlar fakat fırtınalar, gelgitler ve akıntılar, yaşam alanlarını sürekli olarak yeniden şekillendirir.
Deniz suyunun varlığı tüm deniz habitatları için ortaktır. Bunun ötesinde, bir denizel bölgenin iyi bir yaşam alanı oluşturup oluşturmadığını ve meydana getirdiği habitat türünü belirleyen birçok farklı etmen vardır. Örneğin:
- Sıcaklık – coğrafi enlem, okyanus akıntıları, hava durumu, nehirlerin boşaldığı yerler ve hidrotermal menfezlerin veya varlığından etkilenir.
- Güneş ışığı – fotosentetik süreçler suyun ne kadar derin ve olduğuna bağlıdır.
- Besinler - yüzey akıntısıyla gelen besinler deniz habitatlarına okyanus akıntılarıyla, derin denizlerden veya şeklinde batarak taşınırlar.
- Tuzluluk - özellikle haliçlerde, nehir deltalarının yakınında veya hidrotermal bacalarda değişkenlik gösterir.
- Çözünmüş gazlar – oksijen seviyeleri dalga hareketleriyle artabilir ve alg patlamaları sırasında azalabilir.
- Asitlik - bu kısmen çözünmüş gazlarla ilgilidir çünkü okyanusun asitliği büyük ölçüde suda ne kadar karbondioksit olduğu ile ilişkilidir.
- Türbülans – okyanus dalgaları, hızlı akıntılar ve suyun çalkantıları habitatların doğasını etkiler.
- Sığınma – deniz dibine olan yakınlık ve varlığı gibi etkenler, deniz habitatlarının elverişliliğini etkiler.
- Substrat – Sert substratların eğimi, oryantasyonu, profili ve ile konsolide olmamış çökel tabanlarının tane boyutu, ve yoğunluğu, substratların üzerine yerleşebilecek canlılar için büyük bir fark yaratabilir.
- Ortamdaki organizmaların kendileri - canlılar, yaşadıkları habitatları değiştirirler. Mercanlar, yosunlar, mangrovlar ve deniz çayırları gibi bazı canlılar, diğer canlılar için yeni habitatlar yaratır.
Dünya üzerinde beş büyük okyanus bulunur ve Pasifik Okyanusu diğerlerinin toplamı kadar büyüktür. Okyanusların kıyı şeritleri, kara parçalarını yaklaşık 380.000 kilometre boyunca çevrelemektedir.
| Okyanus | Alan milyon km 2 | % | Hacim milyon km3 | % | Ortalama derinlik km | Maksimum derinlik km | Kıyı şeridi km | % | Kaynak |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pasifik Okyanusu | 155,6 | 46,4 | 679,6 | 49,6 | 4.37 | 10.924 | 135.663 | ||
| Atlantik Okyanusu | 76,8 | 22,9 | 313,4 | 22,5 | 4.08 | 8.605 | 111.866 | ||
| Hint Okyanusu | 68,6 | 20,4 | 269,3 | 19,6 | 3.93 | 7.258 | 66.526 | ||
| Güney Okyanusu | 20,3 | 6,1 | 91,5 | 6,7 | 4.51 | 7.235 | 17.968 | ||
| Kuzey Buz Denizi | 14,1 | 4,2 | 17,0 | 1,2 | 1.21 | 4.665 | 45.389 | ||
| Toplam | 335,3 | 1370,8 | 4,09 | 10.924 | 377.412 |
Okyanuslar Dünya yüzeyinin yüzde 71'ini kaplar ve ortalama yaklaşık dört kilometre derinliktedir. Hacim bakımından okyanuslar Dünya üzerinde bulunan sıvı hâldeki suyun yüzde 99'undan fazlasını içerir. Bilim kurgu yazarı Arthur C. Clarke, Dünya gezegenini Deniz gezegeni veya Okyanus gezegeni olarak anmanın daha uygun olacağına işaret etmiştir.
Deniz habitatları genel olarak pelajik ve habitatlar olarak ikiye ayrılabilir. Pelajik habitatlar, okyanus dibinden yukarıda bulunan, açık su kolonu habitatlarıdır. Demersal habitatlar ise okyanus dibinde ya da dibinin yakınlarında bulunan habitatlardır. Pelajik habitatta yaşayan bir organizmaya, tıpkı adlandırmasında görülebileceği gibi pelajik organizma adı verilir. Benzer şekilde, demersal habitatta yaşayan bir organizmaya da tıpkı demersal balık isimlendirmesinde olduğu gibi demersal organizma denir. Pelajik habitatlar okyanus akıntılarının ne yaptığına bağlı olarak doğası gereği özünde kısa ömürlüdür.
, üst toprak tabakası ve tatlı suya bağlıyken, karadan su yoluyla taşınan çözünmüş besinlere bağlıdır.
Okyanus deoksijenasyonu, düşük oksijenli bölgeleri büyütmesi nedeniyle deniz habitatlarının varlığı için bir tehdittir.
Galeri
-
![image]()
hidrotermal bacasında büyüyen derin deniz -
![image]()
Filipin Denizi'ndeki hidrotermal bacalarda bulunan bir derin deniz yengeci -
![image]()
'teki bir derin deniz anemonu -
![image]()
Deniz dibindeki batıklar yapay bir resif habitatı yaratır -
![image]()
Kolay uyum sağlayabilen kaya balıkları, kayalık diplerden kumlu ve çamurlu bölgelere; dikey yüzeylerden yatay düzlüklere kadar hemen hemen her habitatta bulunabilir. -
![image]()
Kelp ormanı ve kayalık resif habitatındaki deniz yaşamı -
![image]()
ABD'deki en büyük deniz koruma alanı olan Monterey Körfezi, dünyanın en büyük deniz araştırma kurumları grubuna ev sahipliği yapmaktadır. -
![image]()
Okyanusun süper avcısı olan katil balina, çok çeşitli deniz habitatlarını dolaşır -
![image]()
Bir civcivi, insanların deniz atıklarıyla çevrili bir modern habitatta -
![image]()
bacası, baca biyotası için bir habitat sağlar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Abercrombie, M., Hickman, C.J. and Johnson, M.L. 1966.A Dictionary of Biology. Penguin Reference Books, London
- ^ Living Ocean 12 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . NASA Science. Retrieved 17 December 2016.
- ^ The World's Oceans and Seas. 24 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Encarta. Retrieved 19 April 2008.
- ^ CIA Factbook: Pacific ocean. 13 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ CIA Factbook: Atlantic ocean. 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ CIA Factbook: Indian ocean. 12 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ CIA Factbook: Southern ocean. 12 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ CIA Factbook: Arctic ocean. 4 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Elert, Glenn Volume of Earth's Oceans. 14 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Physics Factbook. Retrieved 19 April 2008.
- ^ , United States Geological Survey.
- ^ Eakins, B.W. and G.F. Sharman, Volumes of the World's Oceans from ETOPO1 11 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., NOAA , Boulder, CO, 2010.
- ^ Water in Crisis: Chapter 2 6 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Peter H. Gleick, Oxford University Press, 1993.
- ^ Planet "Earth": We Should Have Called It "Sea" 12 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Quote Invertigator, 25 January 2017.
- ^ Unveiling Planet Ocean 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . NASA Science, 14 March 2002.
- ^ Rona, Peter A. (2003). "Resources of the Sea Floor" 25 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Science. 299 (5607): 673–674. doi:10.1126/science.1080679. PMID 12560541 13 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 129262186. Retrieved 4 February 2007.
- ^ Ralph F. Keeling, Arne Kortzinger, Nicolas Gruber (2010). (PDF). Annual Review of Marine Science. 2: 199-229. doi:10.1146/annurev.marine.010908.163855. (PMID) 21141663. 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Bibliyografya
- Kritzer JP and Sale PF (2006) Marine metapopulations Academic Press. .
- Moyle, PB and Cech, JJ (2004) Fishes, An Introduction to Ichthyology. 5th Ed, Benjamin Cummings.
- Nybakken JW and Bertness MD (2005) Marine biology: an ecological approach Sixth edition, Pearson/Benjamin Cummings. – organized by habitat, not classification
- Pidwirny, Michael (2006). . PhysicalGeography.net. 14 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2011.
Dış bağlantılar
- Missouri Botanik Bahçesi: Deniz ekosistemleri 27 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deniz habitati deniz yasamina ev sahipligi yapan habitatlardir Deniz yasami bazi yonlerden denizdeki tuzlu su icerigine baglidir Habitat bir veya birden fazla canli turunun yasadigi ekolojik veya cevresel bolgedir Denizler ve okyanuslar bu habitatlarin bircok turunu barindirir Deniz habitatlari kiyi ve acik okyanus habitatlari olarak ikiye ayrilabilir Kiyi habitatlari gelgitin kiyi seridinde geldigi noktadan kita sahanliginin sinirina kadar uzanan bolgede bulunur Kita sahanliklari toplam okyanus alaninin yalnizca yaklasik 7 lik kismini kaplamalarina ragmen deniz yasaminin cogu kiyi habitatlarinda bulunur Acik deniz habitatlari kita sahanliginin sinirinin otesinde derin denizlerde bulunur Deniz habitatlari alternatif olarak pelajik ve olmak uzere ikiye ayrilabilir Pelajik habitatlar okyanusun dibinden uzakta yuzeyinin yakininda veya icinde bulunur habitatlar okyanusun dibinde ya da dibine yakindir Pelajik bir habitatta yasayan organizmaya pelajik organizma adi verilir Benzer sekilde demersal habitatta yasayan bir organizmaya da tipki adlandirmasinda da gorulebilecegi gibi demersal organizma adi verilir Pelajik habitatlar okyanus akintilarina bagli olduklarindan dogalari geregi degisken ve kisa omurludur Deniz habitatlari habitatin sakinleri tarafindan degistirilebilir Mercanlar yosunlar mangrovlar ve deniz cayirlari gibi canlilar deniz ortamini diger organizmalar icin daha fazla yasam alani yaratacak noktaya kadar yeniden sekillendiren birer Okyanuslar hacimsel olarak gezegendeki yasanabilir alanin cogunlugunu saglar Genel bakisKara habitatlarinin aksine deniz habitatlari degisken ve Kita sahanliginin kenarindaki alanlar yuzen canlilar icin iyi bir yasam alanidir ancak besin acisindan zengin su yalnizca yuzeye gelir Kabuklular kumsallarda yasarlar fakat firtinalar gelgitler ve akintilar yasam alanlarini surekli olarak yeniden sekillendirir Deniz suyunun varligi tum deniz habitatlari icin ortaktir Bunun otesinde bir denizel bolgenin iyi bir yasam alani olusturup olusturmadigini ve meydana getirdigi habitat turunu belirleyen bircok farkli etmen vardir Ornegin Sicaklik cografi enlem okyanus akintilari hava durumu nehirlerin bosaldigi yerler ve hidrotermal menfezlerin veya varligindan etkilenir Gunes isigi fotosentetik surecler suyun ne kadar derin ve olduguna baglidir Besinler yuzey akintisiyla gelen besinler deniz habitatlarina okyanus akintilariyla derin denizlerden veya seklinde batarak tasinirlar Tuzluluk ozellikle haliclerde nehir deltalarinin yakininda veya hidrotermal bacalarda degiskenlik gosterir Cozunmus gazlar oksijen seviyeleri dalga hareketleriyle artabilir ve alg patlamalari sirasinda azalabilir Asitlik bu kismen cozunmus gazlarla ilgilidir cunku okyanusun asitligi buyuk olcude suda ne kadar karbondioksit oldugu ile iliskilidir Turbulans okyanus dalgalari hizli akintilar ve suyun calkantilari habitatlarin dogasini etkiler Siginma deniz dibine olan yakinlik ve varligi gibi etkenler deniz habitatlarinin elverisliligini etkiler Substrat Sert substratlarin egimi oryantasyonu profili ve ile konsolide olmamis cokel tabanlarinin tane boyutu ve yogunlugu substratlarin uzerine yerlesebilecek canlilar icin buyuk bir fark yaratabilir Ortamdaki organizmalarin kendileri canlilar yasadiklari habitatlari degistirirler Mercanlar yosunlar mangrovlar ve deniz cayirlari gibi bazi canlilar diger canlilar icin yeni habitatlar yaratir Dunya yuzeyinin sadece yuzde 29 u karadir Gerisi deniz habitatlarina ev sahipligi yapan okyanuslardan olusur Okyanuslar ortalama dort kilometre derinligindedir ve yaklasik 380 000 kilometre boyunca uzanan kiyi seritleriyle cevrilidir Dunya uzerinde bes buyuk okyanus bulunur ve Pasifik Okyanusu digerlerinin toplami kadar buyuktur Okyanuslarin kiyi seritleri kara parcalarini yaklasik 380 000 kilometre boyunca cevrelemektedir Okyanus Alan milyon km 2 Hacim milyon km3 Ortalama derinlik km Maksimum derinlik km Kiyi seridi km KaynakPasifik Okyanusu 155 6 46 4 679 6 49 6 4 37 10 924 135 663Atlantik Okyanusu 76 8 22 9 313 4 22 5 4 08 8 605 111 866Hint Okyanusu 68 6 20 4 269 3 19 6 3 93 7 258 66 526Guney Okyanusu 20 3 6 1 91 5 6 7 4 51 7 235 17 968Kuzey Buz Denizi 14 1 4 2 17 0 1 2 1 21 4 665 45 389Toplam 335 3 1370 8 4 09 10 924 377 412Denize dokulen cesitli besinler icerebilir Okyanuslar Dunya yuzeyinin yuzde 71 ini kaplar ve ortalama yaklasik dort kilometre derinliktedir Hacim bakimindan okyanuslar Dunya uzerinde bulunan sivi haldeki suyun yuzde 99 undan fazlasini icerir Bilim kurgu yazari Arthur C Clarke Dunya gezegenini Deniz gezegeni veya Okyanus gezegeni olarak anmanin daha uygun olacagina isaret etmistir Deniz habitatlari genel olarak pelajik ve habitatlar olarak ikiye ayrilabilir Pelajik habitatlar okyanus dibinden yukarida bulunan acik su kolonu habitatlaridir Demersal habitatlar ise okyanus dibinde ya da dibinin yakinlarinda bulunan habitatlardir Pelajik habitatta yasayan bir organizmaya tipki adlandirmasinda gorulebilecegi gibi pelajik organizma adi verilir Benzer sekilde demersal habitatta yasayan bir organizmaya da tipki demersal balik isimlendirmesinde oldugu gibi demersal organizma denir Pelajik habitatlar okyanus akintilarinin ne yaptigina bagli olarak dogasi geregi ozunde kisa omurludur ust toprak tabakasi ve tatli suya bagliyken karadan su yoluyla tasinan cozunmus besinlere baglidir Okyanus deoksijenasyonu dusuk oksijenli bolgeleri buyutmesi nedeniyle deniz habitatlarinin varligi icin bir tehdittir Galerihidrotermal bacasinda buyuyen derin deniz Filipin Denizi ndeki hidrotermal bacalarda bulunan bir derin deniz yengeci teki bir derin deniz anemonu Deniz dibindeki batiklar yapay bir resif habitati yaratir Kolay uyum saglayabilen kaya baliklari kayalik diplerden kumlu ve camurlu bolgelere dikey yuzeylerden yatay duzluklere kadar hemen hemen her habitatta bulunabilir Kelp ormani ve kayalik resif habitatindaki deniz yasami ABD deki en buyuk deniz koruma alani olan Monterey Korfezi dunyanin en buyuk deniz arastirma kurumlari grubuna ev sahipligi yapmaktadir Okyanusun super avcisi olan katil balina cok cesitli deniz habitatlarini dolasir Bir civcivi insanlarin deniz atiklariyla cevrili bir modern habitatta bacasi baca biyotasi icin bir habitat saglarAyrica bakinizKaynakca Abercrombie M Hickman C J and Johnson M L 1966 A Dictionary of Biology Penguin Reference Books London Living Ocean 12 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA Science Retrieved 17 December 2016 The World s Oceans and Seas 24 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encarta Retrieved 19 April 2008 CIA Factbook Pacific ocean 13 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA Factbook Atlantic ocean 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA Factbook Indian ocean 12 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA Factbook Southern ocean 12 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA Factbook Arctic ocean 4 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Elert Glenn Volume of Earth s Oceans 14 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Physics Factbook Retrieved 19 April 2008 United States Geological Survey Eakins B W and G F Sharman Volumes of the World s Oceans from ETOPO1 11 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde NOAA Boulder CO 2010 Water in Crisis Chapter 2 6 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Peter H Gleick Oxford University Press 1993 Planet Earth We Should Have Called It Sea 12 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Quote Invertigator 25 January 2017 Unveiling Planet Ocean 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA Science 14 March 2002 Rona Peter A 2003 Resources of the Sea Floor 25 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Science 299 5607 673 674 doi 10 1126 science 1080679 PMID 12560541 13 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde 129262186 Retrieved 4 February 2007 Ralph F Keeling Arne Kortzinger Nicolas Gruber 2010 PDF Annual Review of Marine Science 2 199 229 doi 10 1146 annurev marine 010908 163855 PMID 21141663 1 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Bibliyografya Kritzer JP and Sale PF 2006 Marine metapopulations Academic Press 978 0 12 088781 1 Moyle PB and Cech JJ 2004 Fishes An Introduction to Ichthyology 5th Ed Benjamin Cummings 978 0 13 100847 2 Nybakken JW and Bertness MD 2005 Marine biology an ecological approach Sixth edition Pearson Benjamin Cummings 978 0 8053 4582 7 organized by habitat not classification Pidwirny Michael 2006 PhysicalGeography net 14 Mart 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2011 Dis baglantilarMissouri Botanik Bahcesi Deniz ekosistemleri 27 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde