Ekranoplan, ilk olarak Rusların Hazar Denizi'nde hızlı nakliyat yapabilmek amacıyla geliştirilen ve üretilen, deniz seviyesindeki muazzam kararsız bölgede (Muazzam kararsız bölge: dünya üzerindeki en kararsız bölge hava su arasıdır. Eğer araç biraz yükselse hava akımından etkilenerek kendisine zarar verir, tam tersine alçalırsa denize çarpıp parçalanmasına yol açar.) yüksek hızlara ulaşabilen bir kargo aracıdır. Yüzeye yakın olan kanatları sayesinde fazladan bir kaldırma kuvveti oluşturur. Aracın deniz ile arasındaki mesafenin azalarak sürtünme kayıplarının en aza inmesi hedeflenmiştir. Ancak en büyük problem büyük dalgalar ve belirsiz hava koşulları olmuştur bu nedenle deniz seviyesinden en fazla 3 metre yükseklikte gidebilecek şekilde tasarlanmıştır. Aynı zamanda 5 metrelik dalga koşuluna kadar kalkış, istikrarlı “uçuş seyri” ve güvenli “iniş” yapabilmektedir.
Bu uçaklar Sovyet Birliği tarafından geliştirilmiş olup yüksek hızlı askeri taşımacılık için Hazar Denizi ve Karadeniz kıyılarında görevlendirilmesi amaçlanmıştı. Ayrıca çok ilginç bir husus, bu uçak 73,8 metre uzunluğu ile şimdiye kadar yapılmış en büyük yapılardan biridir.
Teoride, çok hızlı bir şekilde (650 Km/h) tank, erzak ve mürettebat ile seyir yapabilme özelliğine sahiptir. Bu araç denizdeki kararsız bölgede 650 km/h hıza ulaşabilen gemi-hoverkraft-uçak melezi bir araçtır. Bilinenlere göre bu araç 1000'den fazla tank mürettebat ve erzak taşımaktadır.[]
Zemin etkili araç
Bir zemin etkili araç (GEV) olarak da bilinen kanatları ve yüzey arasındaki aerodinamik etkileşimden yararlanarak, dünyanın yüzeyine yakın seviyede uçuş yapan zemin etkili uçak-gemi arası bir araçtır. GEV ayrıca bir kanadın-zemin-etkisinde bir (WIG) araçtır, , deniz skimmer, ekranoplan, ya da bir kanadın-yüzey etkili gemi (WISE) olarak bilinir.
Mekaniği
Bir GEV bazen arasında bir geçiş olarak karakterize hoverkraft ve bir uçak değildir fakat bunların arasında bir araçtır. İki aracın da karakteri bu araçta mevcuttur. Bir hoverkraft statik basınçlı hava yastığı (Tabandan aşağı doğru hava üfleyen fan) üzerine desteklenmektedir. Uçak ise hava ittirmesiyle kendisini hızlandıran bir araçtır. Ekranoplan ise su ile hava arasındaki en kararsız bölgede bu iki aracın yaptığı şeyi mükemmel bir uyum ile yapmaktadır. Kanat uçlarındaki suya değen kayık tipli bir havuz ile suya tutunmaktadır.
Ek yardımcı motorlar tarafından kanatları altında üfleme motorları olan bir hoverkraft benzeri bir etkiyi veya kalkışı yardım etmek amaçlı kullanılmıştır. Rus Lun ve Dingo gibi bazı GEV tasarımlarında, "" kullanıldı. Bir GEV bu zemin etkisi olmadan etkili bir şekilde kullanmasının önüne geleneksel bir uçaktan farklıdır ve onun çalışma yüksekliği buna göre sınırlıdır böylece kanat açıklığı da farklılık göstermektedir. Bazı GEV'ler, aslında, zemin etkisinden çıkabiliyor.
Son yıllarda farklı GEV türleri çoğunlukla sivil ve askeri kullanım için geliştirilmiştir. Bununla beraber, bu genel olarak kullanılan zanaat içinde değildir
Tarihçe
1920'lerin ortalarına gelindiğinde, "zemin etkisi" olgusunu pilotlar bir açılış işlemi sırasında piste yaklaştığında uçaklar daha verimli hale gelmesi söz konusu olabileceğini iyi biliniyordu. 1934 yılında ABD Ulusal Havacılık Danışma Komitesi kadar konu üzerinde bu noktaya bir araştırma özeti İngilizce tercümesi; "Teknik Memorandumu 771, Uçaklar ve Kalkış ve İniş üzerine Yer Etkisi" yayınladı. Fransız yazar , bu olguya dayanarak bir öneri eklemişti: "Burada mucitlerin hayal gücü geniş bir alan sunmaktadır. Yer etkisi uçuş için gerekli olan gücü büyük oranlarda azaltır. Yani burada -her zaman yer etkisi bölgesinde kalabilecek bir hava aracı tasarlanmak koşuluyla- aynı anda hem hızlı hem de ekonomik bir uçuş söz konusudur. İlk bakışta böyle bir araç tehlikelidir, çünkü yer etkisinin gözlemlenebileceği irtifada yüzey pürüzlüdür (üstünde çeşitli engeller vardır) ve araca manevra kabiliyeti özgürlüğü sağlamaz. Fakat büyük boyutlu bir hava aracında ve su üstünde bu düşünce denenebilir… " deneysel araçları az sayıda inşa eden İskandinavya ve Finlandiya'dan hemen önce, İkinci Dünya Savaşı meydana gelmiştir. 1960'ların, teknoloji nedeniyle bağımsız katkıları büyük ölçüde, gelişmeye başlamıştır , Sovyetler Birliği ve Alman Alexander Lippisch, Amerika Birleşik Devletleri ile çalıştı. Lippisch bir uçak mühendisi olarak çalıştı, oysa Alexeyev bir gemi tasarımcısı olarak kendisini arka planda tuttu. Alexeyev ve Lippisch etkisi bugün görülen GEV araçlarda hala çok belirgindir.
Sovyet lideri Nikita Kruscev’in yakın arkadaşı aerodinamik uzmanı ’in geliştirdiği ve Ekranoplan olarak isimlendirdiği yeni bir tür hava taşıtıdır. Ekranoplan sürekli olarak denizin 15-20 metre kadar üzerinde uçuyor, hızlı hareket edebiliyor ve daha az yakıt tüketiyordu. Ayrıca, tam olarak havada olmadığı için hem hava radarları hem de tam olarak su üzerinde olmadığı için denizaltı radarları tarafından da tespit edilemiyordu. Değişik modelde Ekranoplanlar, Sovyet donanması tarafından uzun yıllar asker (aynı anda 400-500 kişi) ve mühimmat (bir seferde yüzlerce ton) taşımak için kullanıldı. Soğuk savaşın bitimi ile maliyetleri ve bakımsızlıkları sonucu proje askıya alındı. Ekranoplanların en büyük handikabı, dalgalı denizlerde uçuşunun riskli olmasıdır.
Uzmanlar karayollarındaki yük ve yolcu trafiğini denizlere aktaracak hem de bunu uçak süratiyle yapacak olan Ekranoplanların ulaşımda bir devrim yaratacağını ifade ediyor. “yarı uçak yarı gemi” olarak geliştirilen gizli bir askeri projenin kod adı “Proje 903″tür.
Galeri
- Ekranoplan TUNGUS
- TUNGUS
- TUNGUS
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ . www.muhendisbeyinler.net. 19 Mayıs 2016. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2023.
- ^ . U.S. Naval Institute (İngilizce). 1 Ekim 1988. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ . www.ae.metu.edu.tr. 12 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ (İngilizce). 14 Haziran 2022. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekranoplan ilk olarak Ruslarin Hazar Denizi nde hizli nakliyat yapabilmek amaciyla gelistirilen ve uretilen deniz seviyesindeki muazzam kararsiz bolgede Muazzam kararsiz bolge dunya uzerindeki en kararsiz bolge hava su arasidir Eger arac biraz yukselse hava akimindan etkilenerek kendisine zarar verir tam tersine alcalirsa denize carpip parcalanmasina yol acar yuksek hizlara ulasabilen bir kargo aracidir Yuzeye yakin olan kanatlari sayesinde fazladan bir kaldirma kuvveti olusturur Aracin deniz ile arasindaki mesafenin azalarak surtunme kayiplarinin en aza inmesi hedeflenmistir Ancak en buyuk problem buyuk dalgalar ve belirsiz hava kosullari olmustur bu nedenle deniz seviyesinden en fazla 3 metre yukseklikte gidebilecek sekilde tasarlanmistir Ayni zamanda 5 metrelik dalga kosuluna kadar kalkis istikrarli ucus seyri ve guvenli inis yapabilmektedir An A 90 Orlyonok ground effect vehicle Bu ucaklar Sovyet Birligi tarafindan gelistirilmis olup yuksek hizli askeri tasimacilik icin Hazar Denizi ve Karadeniz kiyilarinda gorevlendirilmesi amaclanmisti Ayrica cok ilginc bir husus bu ucak 73 8 metre uzunlugu ile simdiye kadar yapilmis en buyuk yapilardan biridir Teoride cok hizli bir sekilde 650 Km h tank erzak ve murettebat ile seyir yapabilme ozelligine sahiptir Bu arac denizdeki kararsiz bolgede 650 km h hiza ulasabilen gemi hoverkraft ucak melezi bir aractir Bilinenlere gore bu arac 1000 den fazla tank murettebat ve erzak tasimaktadir kaynak belirtilmeli Zemin etkili aracBir zemin etkili arac GEV olarak da bilinen kanatlari ve yuzey arasindaki aerodinamik etkilesimden yararlanarak dunyanin yuzeyine yakin seviyede ucus yapan zemin etkili ucak gemi arasi bir aractir GEV ayrica bir kanadin zemin etkisinde bir WIG aractir deniz skimmer ekranoplan ya da bir kanadin yuzey etkili gemi WISE olarak bilinir MekanigiBir GEV bazen arasinda bir gecis olarak karakterize hoverkraft ve bir ucak degildir fakat bunlarin arasinda bir aractir Iki aracin da karakteri bu aracta mevcuttur Bir hoverkraft statik basincli hava yastigi Tabandan asagi dogru hava ufleyen fan uzerine desteklenmektedir Ucak ise hava ittirmesiyle kendisini hizlandiran bir aractir Ekranoplan ise su ile hava arasindaki en kararsiz bolgede bu iki aracin yaptigi seyi mukemmel bir uyum ile yapmaktadir Kanat uclarindaki suya degen kayik tipli bir havuz ile suya tutunmaktadir Ek yardimci motorlar tarafindan kanatlari altinda ufleme motorlari olan bir hoverkraft benzeri bir etkiyi veya kalkisi yardim etmek amacli kullanilmistir Rus Lun ve Dingo gibi bazi GEV tasarimlarinda kullanildi Bir GEV bu zemin etkisi olmadan etkili bir sekilde kullanmasinin onune geleneksel bir ucaktan farklidir ve onun calisma yuksekligi buna gore sinirlidir boylece kanat acikligi da farklilik gostermektedir Bazi GEV ler aslinda zemin etkisinden cikabiliyor Son yillarda farkli GEV turleri cogunlukla sivil ve askeri kullanim icin gelistirilmistir Bununla beraber bu genel olarak kullanilan zanaat icinde degildirTarihce1920 lerin ortalarina gelindiginde zemin etkisi olgusunu pilotlar bir acilis islemi sirasinda piste yaklastiginda ucaklar daha verimli hale gelmesi soz konusu olabilecegini iyi biliniyordu 1934 yilinda ABD Ulusal Havacilik Danisma Komitesi kadar konu uzerinde bu noktaya bir arastirma ozeti Ingilizce tercumesi Teknik Memorandumu 771 Ucaklar ve Kalkis ve Inis uzerine Yer Etkisi yayinladi Fransiz yazar bu olguya dayanarak bir oneri eklemisti Burada mucitlerin hayal gucu genis bir alan sunmaktadir Yer etkisi ucus icin gerekli olan gucu buyuk oranlarda azaltir Yani burada her zaman yer etkisi bolgesinde kalabilecek bir hava araci tasarlanmak kosuluyla ayni anda hem hizli hem de ekonomik bir ucus soz konusudur Ilk bakista boyle bir arac tehlikelidir cunku yer etkisinin gozlemlenebilecegi irtifada yuzey puruzludur ustunde cesitli engeller vardir ve araca manevra kabiliyeti ozgurlugu saglamaz Fakat buyuk boyutlu bir hava aracinda ve su ustunde bu dusunce denenebilir deneysel araclari az sayida insa eden Iskandinavya ve Finlandiya dan hemen once Ikinci Dunya Savasi meydana gelmistir 1960 larin teknoloji nedeniyle bagimsiz katkilari buyuk olcude gelismeye baslamistir Sovyetler Birligi ve Alman Alexander Lippisch Amerika Birlesik Devletleri ile calisti Lippisch bir ucak muhendisi olarak calisti oysa Alexeyev bir gemi tasarimcisi olarak kendisini arka planda tuttu Alexeyev ve Lippisch etkisi bugun gorulen GEV araclarda hala cok belirgindir Sovyet lideri Nikita Kruscev in yakin arkadasi aerodinamik uzmani in gelistirdigi ve Ekranoplan olarak isimlendirdigi yeni bir tur hava tasitidir Ekranoplan surekli olarak denizin 15 20 metre kadar uzerinde ucuyor hizli hareket edebiliyor ve daha az yakit tuketiyordu Ayrica tam olarak havada olmadigi icin hem hava radarlari hem de tam olarak su uzerinde olmadigi icin denizalti radarlari tarafindan da tespit edilemiyordu Degisik modelde Ekranoplanlar Sovyet donanmasi tarafindan uzun yillar asker ayni anda 400 500 kisi ve muhimmat bir seferde yuzlerce ton tasimak icin kullanildi Soguk savasin bitimi ile maliyetleri ve bakimsizliklari sonucu proje askiya alindi Ekranoplanlarin en buyuk handikabi dalgali denizlerde ucusunun riskli olmasidir Uzmanlar karayollarindaki yuk ve yolcu trafigini denizlere aktaracak hem de bunu ucak suratiyle yapacak olan Ekranoplanlarin ulasimda bir devrim yaratacagini ifade ediyor yari ucak yari gemi olarak gelistirilen gizli bir askeri projenin kod adi Proje 903 tur GaleriEkranoplan TUNGUS TUNGUS TUNGUSKaynakca Arsivlenmis kopya 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2020 www muhendisbeyinler net 19 Mayis 2016 21 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2023 U S Naval Institute Ingilizce 1 Ekim 1988 25 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2023 www ae metu edu tr 12 Aralik 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2023 Ingilizce 14 Haziran 2022 27 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2023