Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Endüstri mühendisliği ya da sanayi mühendisliği (İngilizce: Industrial engineering), insan, malzeme ve makineden oluşan bütünleşik sistemlerin kuruluş ve devamlılığının yönetimi ile ilgilenen mühendislik dalıdır. Endüstri mühendisleri, diğer mühendislik dallarının birçoğunun derslerini de alıp, üzerine işletme, yönetim, üretim, ekonomi ve endüstri mühendisliğine özel derslerle birlikte diğer mühendislik alanlarının yöneticilik yetkisine sahip mühendislik dalı.
Çalışmalarında matematik, fen bilimleri ve sosyal bilimlerdeki özel bilgi ve becerileri mühendislik analiz ve tasarım ilke yöntemleriyle birleştirerek, bu sistemlerden elde edilecek sonuçları belirleyip, kestirerek değerlendiren ve disiplinlerüstü bir yaklaşım sergileyen endüstri mühendisleri, zaman, para, malzeme, enerji gibi kaynakların verimli kullanımına ve mühendislik hizmetlerinin kalitesini artırmaya yönelik çalışmalarda bulunur.
Endüstri mühendisliği diğer mühendislik dallarından farklı bir yapıya ve düşünce sistemine sahiptir. En önemli fark endüstri mühendisliğinin parçayı değil bütünü göz önüne alarak çalışması, sistemin bütünüyle ilgilenmesidir. İkinci önemli fark ise her türlü uygulamada insan faktörünü dikkate almasıdır. Bu sebeplerden dolayı temel doğa bilimleriyle olan ilişkisinin yanında sosyal bilimlerle de iç içedir.
Tarihçe
Endüstri mühendisliği ile ilgili kavramların ortaya çıkması ve yaygın olarak kullanılmaya başlanması 19.yy'ın başlarına kadar gitmektedir. Kapitalist ekonominin öncüsü olarak bilinen Adam Smith Ulusların Zenginliği adlı eserinde işbölümünün öneminden ve faydalarından bahsetmiştir. Adam Smith'e göre her bir işçinin birçok değil de, sadece özel bir hareket üzerinde yoğunlaşması, üretimdeki verimliliğin artmasında çok büyük öneme sahiptir. 1832'de Charles Babbage da "Makina İktisadı ve İmalatçılar Üzerine" adlı kitabında işbölümü, organizasyon çizelgesi ve işçi ilişkileri gibi konuları incelemiştir. Bu çalışmalar endüstri mühendisliğinin temel almış olduğu birtakım kavramlara değinmiş olmasına rağmen, endüstri mühendisliği asıl Frederick Winslow Taylor'ın yapmış olduğu çalışmalar sayesinde belli bir yere gelmiş ve asıl şeklini almıştır. Taylor, kronometrik zaman etüdünü ilk kullanan kişi olmakla birlikte, iş ve zaman etüdü gibi kavramların yaratıcısıdır. Frank ve Lilian Gilbreth de iş ve zaman etüdü konularını geliştirmiş ve daha ileri bir seviyeye getirmişlerdir.
Endüstri mühendisliğindeki asıl ilerlemeler ise birçok diğer mühendislik alanında olduğu gibi II.Dünya Savaşı ve sonrasına rastlar. Bu dönemde yöneylem araştırması olarak bilinen alanla daha da iç içe geçmiş ve birbirini tamamlar nitelik kazanmıştır. Bu sayede endüstri mühendisliği sadece imalatı konu alan bir yapıdan kurtulmuş, gerçek hayatta karşılaştığımız sistemlerle ilgili her türlü soruna çözüm üretmeye çalışan, araştırma yelpazesini oldukça geniş tutan bir mühendislik dalı haline gelmiştir. Matematik, bilgisayar teknolojileri (veritabanları), İnternet, Yönetim Bilişim Sistemleri ve ağlar) ve programlama (yeni ve daha verimli algoritmaların ortaya çıkması ve kullanılması, nesne-odaklı programlama) tekniklerinin gelişmesi ile birlikte daha karışık sistemlerin çözümü kolaylaşmış ve endüstri mühendisliği yeni bir boyut kazanmıştır.
Günümüzde dünyada birçok üniversitede endüstri mühendisliği bölümü kurulmuş durumdadır. Kimi yerlerde sistem mühendisliği, imalat mühendisliği, imalat sistemleri mühendisliği ya da mühendislik yönetimi adıyla da bilinmektedir.
Türkiye'de ilk endüstri mühendisliği bölümü 1969 yılında kurulmuşturi. İlk temel İTÜ'de 1949 yılında Takım Tezgahları Kürsüsü’nde Fabrika Organizasyonu dersi verilmeye başlaması ve "Sanayi Mühendisliği" ismi ile bir bölüm kurulması ile ilgili 8 Mayıs 1968 tarihinde karar alınmasına dayanır. 1969 yılında ise İTÜ ve ODTÜ'de endüstri mühendisliği adı ile bölüm kurulmuştur.
Dersler
Temel mühendislik eğitimleri yanında, yöneylem araştırması, üretim sistemleri, üretim planlama, stokastik modelleme, tedarik zinciri yönetimi, modelleme ve optimizasyon yöntemleri, yönetim ve organizasyon, kalite yönetimi, benzetim, iş ve zaman etüdü, iş güvenliği,insan kaynakları yönetimi, proje yönetimi, girişimcilik ve fizibilite etüdü, , üniversitelerdeki endüstri mühendisliği bölümlerinin başlıca derslerindendir.
Endüstri mühendisliği ilgi alanları
Mühendislik, genelde problem tanımlama, çözüm seçenekleri türetme, karar verme ve çözümden oluşan bir süreçtir. Endüstri mühendisleri bu tanım doğrultusunda tasarımlar yapar. Söz konusu tasarımlar endüstri mühendislerince "üretim sistemleri tasarımı" ve "üretim sistemleri kontrolü" şeklinde gerçekleştirilmektedir.
Mal ve/veya hizmet üreten bir örgütün aşağıdaki gibi işlevleri endüstri mühendislerince tasarlanmaktadır.
- Malzemeler
- Makine ve donanımı
- Veri toplama ve analiz yöntemleri
- İşçilerin çalışma yöntemleri
- Kolaylıkların yerleşimi ve malzeme akışıları
- Malzeme taşıma donatı ve yöntemleri
- Çalışma yeri
- Hammadde ve ürün depolarının büyüklükleri ve yerleri
- Yönetim raporları için veri kayıt yöntemleri
- Bakım yöntemleri
- İş emniyet yöntemleri
33.YA/EM kongresinde ele alınan konular endüstri mühendisliğinin ilgi alanları ile ilgili fikir verebilecektir:
- Tedarik zinciri
- Lojistik
- Envanter yönetimi
- Fiyatlandırma
- Talep tahmini
- Yalın üretim
- Üretim planlama ve Çizelgeleme
- Kalite yönetimi ve
- Tesis Yeri Seçimi ve Yerleşimi
- Bilgisayar Tabanlı Tasarım ve İmalat
- Ergonomi
- Sürdürülebilirlilik
- Enerji ve Verimlilik
- İleri Üretim Teknolojileri
- AR-GE ve Yenilikçilik
- Sistem mühendisliği
- Tersine mühendislik
- Üretim Sistemleri
- Bilgi Sistemleri Yönetimi
- Sosyal Medya ve İletişim
- Veri madenciliği
- İnsan kaynakları yönetimi
- Afet Yönetimi ve Toplumsal Sorunlar
- Savunma Sistemleri
- Mühendislik Eğitimi
- Yöneylem Araştırması Teknikleri
- Modelleme ve Simulasyon
- Belirsizlikte Optimizasyon
- Finans Mühendisliği ve Risk yönetimi
Kaynakça
 | Mühendislik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Endustri muhendisligi ya da sanayi muhendisligi Ingilizce Industrial engineering insan malzeme ve makineden olusan butunlesik sistemlerin kurulus ve devamliliginin yonetimi ile ilgilenen muhendislik dalidir Endustri muhendisleri diger muhendislik dallarinin bircogunun derslerini de alip uzerine isletme yonetim uretim ekonomi ve endustri muhendisligine ozel derslerle birlikte diger muhendislik alanlarinin yoneticilik yetkisine sahip muhendislik dali Endustri muhendisligi Calismalarinda matematik fen bilimleri ve sosyal bilimlerdeki ozel bilgi ve becerileri muhendislik analiz ve tasarim ilke yontemleriyle birlestirerek bu sistemlerden elde edilecek sonuclari belirleyip kestirerek degerlendiren ve disiplinlerustu bir yaklasim sergileyen endustri muhendisleri zaman para malzeme enerji gibi kaynaklarin verimli kullanimina ve muhendislik hizmetlerinin kalitesini artirmaya yonelik calismalarda bulunur Endustri muhendisligi diger muhendislik dallarindan farkli bir yapiya ve dusunce sistemine sahiptir En onemli fark endustri muhendisliginin parcayi degil butunu goz onune alarak calismasi sistemin butunuyle ilgilenmesidir Ikinci onemli fark ise her turlu uygulamada insan faktorunu dikkate almasidir Bu sebeplerden dolayi temel doga bilimleriyle olan iliskisinin yaninda sosyal bilimlerle de ic icedir TarihceEndustri muhendisligi ile ilgili kavramlarin ortaya cikmasi ve yaygin olarak kullanilmaya baslanmasi 19 yy in baslarina kadar gitmektedir Kapitalist ekonominin oncusu olarak bilinen Adam Smith Uluslarin Zenginligi adli eserinde isbolumunun oneminden ve faydalarindan bahsetmistir Adam Smith e gore her bir iscinin bircok degil de sadece ozel bir hareket uzerinde yogunlasmasi uretimdeki verimliligin artmasinda cok buyuk oneme sahiptir 1832 de Charles Babbage da Makina Iktisadi ve Imalatcilar Uzerine adli kitabinda isbolumu organizasyon cizelgesi ve isci iliskileri gibi konulari incelemistir Bu calismalar endustri muhendisliginin temel almis oldugu birtakim kavramlara deginmis olmasina ragmen endustri muhendisligi asil Frederick Winslow Taylor in yapmis oldugu calismalar sayesinde belli bir yere gelmis ve asil seklini almistir Taylor kronometrik zaman etudunu ilk kullanan kisi olmakla birlikte is ve zaman etudu gibi kavramlarin yaraticisidir Frank ve Lilian Gilbreth de is ve zaman etudu konularini gelistirmis ve daha ileri bir seviyeye getirmislerdir Endustri muhendisligindeki asil ilerlemeler ise bircok diger muhendislik alaninda oldugu gibi II Dunya Savasi ve sonrasina rastlar Bu donemde yoneylem arastirmasi olarak bilinen alanla daha da ic ice gecmis ve birbirini tamamlar nitelik kazanmistir Bu sayede endustri muhendisligi sadece imalati konu alan bir yapidan kurtulmus gercek hayatta karsilastigimiz sistemlerle ilgili her turlu soruna cozum uretmeye calisan arastirma yelpazesini oldukca genis tutan bir muhendislik dali haline gelmistir Matematik bilgisayar teknolojileri veritabanlari Internet Yonetim Bilisim Sistemleri ve aglar ve programlama yeni ve daha verimli algoritmalarin ortaya cikmasi ve kullanilmasi nesne odakli programlama tekniklerinin gelismesi ile birlikte daha karisik sistemlerin cozumu kolaylasmis ve endustri muhendisligi yeni bir boyut kazanmistir Gunumuzde dunyada bircok universitede endustri muhendisligi bolumu kurulmus durumdadir Kimi yerlerde sistem muhendisligi imalat muhendisligi imalat sistemleri muhendisligi ya da muhendislik yonetimi adiyla da bilinmektedir Turkiye de ilk endustri muhendisligi bolumu 1969 yilinda kurulmusturi Ilk temel ITU de 1949 yilinda Takim Tezgahlari Kursusu nde Fabrika Organizasyonu dersi verilmeye baslamasi ve Sanayi Muhendisligi ismi ile bir bolum kurulmasi ile ilgili 8 Mayis 1968 tarihinde karar alinmasina dayanir 1969 yilinda ise ITU ve ODTU de endustri muhendisligi adi ile bolum kurulmustur DerslerTemel muhendislik egitimleri yaninda yoneylem arastirmasi uretim sistemleri uretim planlama stokastik modelleme tedarik zinciri yonetimi modelleme ve optimizasyon yontemleri yonetim ve organizasyon kalite yonetimi benzetim is ve zaman etudu is guvenligi insan kaynaklari yonetimi proje yonetimi girisimcilik ve fizibilite etudu universitelerdeki endustri muhendisligi bolumlerinin baslica derslerindendir Endustri muhendisligi ilgi alanlariMuhendislik genelde problem tanimlama cozum secenekleri turetme karar verme ve cozumden olusan bir surectir Endustri muhendisleri bu tanim dogrultusunda tasarimlar yapar Soz konusu tasarimlar endustri muhendislerince uretim sistemleri tasarimi ve uretim sistemleri kontrolu seklinde gerceklestirilmektedir Mal ve veya hizmet ureten bir orgutun asagidaki gibi islevleri endustri muhendislerince tasarlanmaktadir Malzemeler Makine ve donanimi Veri toplama ve analiz yontemleri Iscilerin calisma yontemleri Kolayliklarin yerlesimi ve malzeme akisilari Malzeme tasima donati ve yontemleri Calisma yeri Hammadde ve urun depolarinin buyuklukleri ve yerleri Yonetim raporlari icin veri kayit yontemleri Bakim yontemleri Is emniyet yontemleri 33 YA EM kongresinde ele alinan konular endustri muhendisliginin ilgi alanlari ile ilgili fikir verebilecektir Tedarik zinciri Lojistik Envanter yonetimi Fiyatlandirma Talep tahmini Yalin uretim Uretim planlama ve Cizelgeleme Kalite yonetimi ve Tesis Yeri Secimi ve Yerlesimi Bilgisayar Tabanli Tasarim ve Imalat Ergonomi Surdurulebilirlilik Enerji ve Verimlilik Ileri Uretim Teknolojileri AR GE ve Yenilikcilik Sistem muhendisligi Tersine muhendislik Uretim Sistemleri Bilgi Sistemleri Yonetimi Sosyal Medya ve Iletisim Veri madenciligi Insan kaynaklari yonetimi Afet Yonetimi ve Toplumsal Sorunlar Savunma Sistemleri Muhendislik Egitimi Yoneylem Arastirmasi Teknikleri Modelleme ve Simulasyon Belirsizlikte Optimizasyon Finans Muhendisligi ve Risk yonetimiKaynakca a b Arsivlenmis kopya 19 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2013 21 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2013 9 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2014 Muhendislik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz