Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ferhatlı, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
| Ferhatlı | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Ferhatlı Ferhatlı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Ardanuç |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1020 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 78 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Ferhatlı köyünün bilinen eski adı Ahiza'dır. Gürcüce eski kaynaklarda rastlanan Ahiza (ახიზა) adı, Türkçeye de aynı şekilde girmiştir. Nitekim Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde ve Artvin vilayeti üzerine 1927 tarihli Osmanlıca bir yayında Ahiza (آخيذه) biçiminde yazılmıştır.
Ahiza köyü, Gürcü kralı Vahtang Gorgasali'nin 5. yüzyılda Tao-Klarceti bölgesinde kurdurduğu on iki Gürcü piskoposluk merkezinden biriydi. Piskoposluk merkezi olan Ahiza Kilisesi dışında, köyde gününüze kalıntıları ulaşan iki Gürcü kilise 9-10. yüzyılda inşa edilmiştir. Nitekim Osmanlılar, eski bir Gürcü yerleşimi olan Ahiza köyü ile köyün içinde yer aldığı Klarceti bölgesini 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirmiştir.
Ahiza, Osmanlı idaresinin kurduğu Ardanuç livasının Ardanuç nahiyesine bağlı köylerden biriydi. 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre köyün nüfusu 24 haneden oluşuyordu. Nüfusun tamamı bu tarihte Hristiyan olarak kalmıştı. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterine göre ise, köyün nüfusu 16 haneye düşmüştü. Bu süre içinde 8 hane köyden ayrılmış, 4 hane Müslüman olmuş, 12 hane ise Hristiyanlığını korumuştu. Ahiza, 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterine göre, Çıldır Eyaleti'nin Ardanuç sancağının merkez nahiyesine bağlıydı.
Ahiza köyü, 1835 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Çıldır Eyaleti'nin Ardanuç sancağına bağlıydı. Askere alma ve vergi tahsil etme amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köyde 23 hane 56 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Ahiza köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 112 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu deftere göre köyde sadece Müslümanlar yaşıyordu.
Ahiza köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus tespitinde Ahiza (Ахиза) olarak kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Ardanuç kazasına bağlı Gümüşhane sancağının üç köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 97'si erkek ve 90'ı kadın olmak üzere 28 hanede yaşayan 187 kişiden oluşuyordu. Bu nüfus, bir hane hariç "Türk" olarak kaydedilmiştir. Bir hanede ise, 2'si erke ve 6'sı kadın olmak üzere 8 Gürcü yaşıyordu.
Ahiza köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Ahiza köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Ahiza, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde "Ahiza" adıyla merkez kazasının Ardanuç nahiyesinin bir köyüydü. Nüfusu, 38'i kadın ve 35'i erkeke olmak üzere, 23 hanede yaşayan 73 kişiden oluşuyordu. Bu tespitte nüfusun tamamı "Türk" olarak yazılmıştır. Ahiza Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Ferhatlı olarak değiştirilmiştir. Ferhatlı, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 147 kişiden oluşuyordu. 1965 yılına gelindiğinde köyde yaşayan insan sayısı 195 kişiye ulaşmıştı ve bu nüfus içinde 74 kişi okuma yazma biliyordu.
Ferhatlı köyünde kalıntıları bugüne ulaşan iki Gürcü kilisesi bulunmaktadır. Bu kiliselerden biri köyün batısında, diğeri ise güneyinde yer alır. Her iki kilise de tek nefli yapı olup 9-10. yüzyılda inşa edilmiştir. Orta Çağ'da Klarceti bölgesinin iki büyük kalesinden biri olan Ahiza Kalesi, Ahiza köyünün iki kilometre kadar kuzeyinde, Cehennem Deresi’nin sağ kıyısında yer alır.
Coğrafya
Ferhatlı köyü, Artvin il merkezine 37 km, Ardanuç ilçe merkezine 5 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 78 |
| 2020 | 74 |
| 2019 | 78 |
| 2018 | 79 |
| 2017 | 57 |
| 2016 | 54 |
| 2015 | 51 |
| 2014 | 60 |
| 2013 | 49 |
| 2012 | 59 |
| 2011 | 61 |
| 2010 | 59 |
| 2009 | 72 |
| 2008 | 87 |
| 2007 | 73 |
| 2000 | 141 |
| 1990 | 173 |
| 1985 | 197 |
Kaynakça
- ^ "Ferhatli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Ardanuç Ferhatlı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 323.
- ^ a b . 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019.
- ^ Valeri Silogava ve Kaha Şengelia, Tao-Klarceti (ტაო-კლარჯეთი), Tiflis, 2006, s. 16-18. 12 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 106.
- ^ Faruk Taşkın - Ali İrfan Kaya, Ardanuç Nüfus Defterleri (1835), Ankara, 2018, s. 195-196,
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893; "Batum oblastı" - Sıra no: 1381". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 166.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86.
- ^ "Mine Kadiroğlu - Fahriye Bayram, "Ortaçağ Gürcü Mimarisi 2002 Yılı Yüzey Araştırması", 21. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2003, 2. Cilt, s. 1" (PDF). 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2023.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 176. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 291, .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- Ferhatlı, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ferhatli Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur FerhatliKoyArtvin in Turkiye deki konumuFerhatliFerhatli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1020 mNufus 2021 Toplam78Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390Ahiza koyunun yakinlarindaki Ahiza Kalesi TarihceFerhatli koyunun bilinen eski adi Ahiza dir Gurcuce eski kaynaklarda rastlanan Ahiza ახიზა adi Turkceye de ayni sekilde girmistir Nitekim Cildir Eyaleti nin 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterinde ve Artvin vilayeti uzerine 1927 tarihli Osmanlica bir yayinda Ahiza آخيذه biciminde yazilmistir Ahiza koyu Gurcu krali Vahtang Gorgasali nin 5 yuzyilda Tao Klarceti bolgesinde kurdurdugu on iki Gurcu piskoposluk merkezinden biriydi Piskoposluk merkezi olan Ahiza Kilisesi disinda koyde gununuze kalintilari ulasan iki Gurcu kilise 9 10 yuzyilda insa edilmistir Nitekim Osmanlilar eski bir Gurcu yerlesimi olan Ahiza koyu ile koyun icinde yer aldigi Klarceti bolgesini 16 yuzyilda Gurculerden ele gecirmistir Ahiza Osmanli idaresinin kurdugu Ardanuc livasinin Ardanuc nahiyesine bagli koylerden biriydi 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterine gore koyun nufusu 24 haneden olusuyordu Nufusun tamami bu tarihte Hristiyan olarak kalmisti 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterine gore ise koyun nufusu 16 haneye dusmustu Bu sure icinde 8 hane koyden ayrilmis 4 hane Musluman olmus 12 hane ise Hristiyanligini korumustu Ahiza 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterine gore Cildir Eyaleti nin Ardanuc sancaginin merkez nahiyesine bagliydi Ahiza koyu 1835 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Cildir Eyaleti nin Ardanuc sancagina bagliydi Askere alma ve vergi tahsil etme amaciyla sadece erkek nufusunun tespit edildigi bu tarihte koyde 23 hane 56 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Ahiza koyunun toplam nufusunun yaklasik 112 kisiden olustugu ortaya cikar Bu deftere gore koyde sadece Muslumanlar yasiyordu Ahiza koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 tarihli nufus tespitinde Ahiza Ahiza olarak kaydettigi yerlesim Artvin sancaginin Ardanuc kazasina bagli Gumushane sancaginin uc koyunden biriydi Koyun nufusu 97 si erkek ve 90 i kadin olmak uzere 28 hanede yasayan 187 kisiden olusuyordu Bu nufus bir hane haric Turk olarak kaydedilmistir Bir hanede ise 2 si erke ve 6 si kadin olmak uzere 8 Gurcu yasiyordu Ahiza koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Ahiza koyunu de kapsayan Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Ahiza 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespitinde Ahiza adiyla merkez kazasinin Ardanuc nahiyesinin bir koyuydu Nufusu 38 i kadin ve 35 i erkeke olmak uzere 23 hanede yasayan 73 kisiden olusuyordu Bu tespitte nufusun tamami Turk olarak yazilmistir Ahiza Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Ferhatli olarak degistirilmistir Ferhatli 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinin Artvin kazasinin Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi ve nufusu 147 kisiden olusuyordu 1965 yilina gelindiginde koyde yasayan insan sayisi 195 kisiye ulasmisti ve bu nufus icinde 74 kisi okuma yazma biliyordu Ferhatli koyunde kalintilari bugune ulasan iki Gurcu kilisesi bulunmaktadir Bu kiliselerden biri koyun batisinda digeri ise guneyinde yer alir Her iki kilise de tek nefli yapi olup 9 10 yuzyilda insa edilmistir Orta Cag da Klarceti bolgesinin iki buyuk kalesinden biri olan Ahiza Kalesi Ahiza koyunun iki kilometre kadar kuzeyinde Cehennem Deresi nin sag kiyisinda yer alir CografyaFerhatli koyu Artvin il merkezine 37 km Ardanuc ilce merkezine 5 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 782020 742019 782018 792017 572016 542015 512014 602013 492012 592011 612010 592009 722008 872007 732000 1411990 1731985 197Kaynakca Ferhatli Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Ardanuc Ferhatli Koy Nufusu Nufusune com 31 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2020 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 323 a b 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2019 Valeri Silogava ve Kaha Sengelia Tao Klarceti ტაო კლარჯეთი Tiflis 2006 s 16 18 12 Aralik 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 99940 861 7 0 Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 106 Faruk Taskin Ali Irfan Kaya Ardanuc Nufus Defterleri 1835 Ankara 2018 s 195 196 ISBN 978 605 288 814 8 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1381 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2023 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Haziran 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 166 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 86 Mine Kadiroglu Fahriye Bayram Ortacag Gurcu Mimarisi 2002 Yili Yuzey Arastirmasi 21 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2003 2 Cilt s 1 PDF 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Aralik 2023 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 176 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 291 ISBN 978 9941 478 17 8 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2022 Dis baglantilarFerhatli Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft