İkinci İntifada veya El Aksa İntifadası (Arapça: انتفاضة الأقصى Intifāḍat al-ʾAqsā; İbranice: אינתיפאדת אל-אקצהIntifādat El-Aqtzah), Eylül 2000'den 2005 yılına kadar devam eden ikinci Filistin ayaklanmasıdır. İsrail ve Filistin arasındaki çatışmalar Şubat 2005 yılında Ariel Şaron ve Mahmud Abbas'ın katıldığı Sharm ek-Sheikh Zirvesi ile sona ermiş. Ayrıca Oslo Savaşı olarak da bilinir. Toplam ölü sayısı Filistin tarafında 3000 ve İsrail tarafında 1000 i buldu ve ayrıca 64 yabancı da hayatını ayaklanma sürecinde kaybetti.’in raporlarına göre, 30 Nisan 2008 tarihine kadar öldürülen Filistinlilerin 35.2% si ayaklanmalarda aktif bir şekilde rol aldı, 46.4% ü ayaklanmalara katılmadı ve 18.5% inin katılıp katılmadığı bilinmiyor. Yine B’Tselem raporlarına göre, İsrail tarafında ölenlerin 31.7% si güvenlik güçlerinden ve 68.3% ü sivillerdendi. Diğer yandan, ’nün 2005 tarihli bir çalışmasına göre, Filistinliler arasında yaşamını kaybedenlerin çoğunluğu mücahitti. Enstitü, İsrailli şiddete başvuranların, 22% olduğu ve sivillerin, 78% olduğu sonucuna vardı. Bundan önceki Birinci İntifada 1987 ve 1993 yılları arasında gerçekleşti.
İkinci İntifada | |||||
---|---|---|---|---|---|
Arap-İsrail Savaşları | |||||
| |||||
Taraflar | |||||
İsrail | |||||
Komutanlar ve liderler | |||||
Ariel Şaron Ehud Olmert | Yaser Arafat Mahmud Abbas | ||||
Kayıplar | |||||
1.031 | 5.103 |
Etimoloji
Mescid-i Aksa, 8. Yüzyılda inşa edilen, El Haram El Şerif ya da Yahudiler için Tapınak Tepesi olarak adlandırılan yerdeki, müslümanlar için önemli bir camiye verilen isimdir. Bu yer Yahudiler için en kutsal, Müslümanlar içinse üçüncü en kutsal alandır. “İntifada” ise arapça olup ayaklanma anlamına gelmektedir.
İkinci İntifada, 1987-1993 yılları araşındaki Birinci İntifada’dan sonra gerçekleşen ikinci Filistinli ayaklanmasıdır. İntifada bazen İsrailliler tarafından Oslo Savaşı (מלחמת אוסלו) olarak da adlandırılır. Bunun sebebi İsrail’in Oslo Anlaşmaları’nda yaptığı bazı tavizlerdi. Bazıları da Yaser Arafat’ın Savaşı olarak adlandırır. Bunun sebebi ise, ayaklanmanın Arafat tarafından organize edildiği düşüncesidir.
Arka Plan
Oslo Anlaşmaları
Oslo Anlaşmalarıyla, İsrail, Gazze Şeridi ve Batı Şeria’dan aşamalı olarak silahlı kuvvetlerini geri çekmeyi ve Filistinlilerin kendi kendilerini yönetme hakkını tanımayı, kabul etti. Böylece bu bölgelerde Filistin yönetimi kurulacaktı. Filistin tarafında ise, İsrail’i tanıdı ve boşaltılacak yerlerdeki iç güvenliği sağlama sorumluluğunu üstlendi. Filistinlilerin bölgedeki yönetimi gelecek beş yıllık geçiş döneminde geçerli olacak ve bu dönemde kalıcı bir çözüm için müzakereler sürecekti. Ama realitelere bakıldığında, sonuç, iki tarafında Oslo süreciyle ilgili hayal kırıklığna uğraması oldu.
Oslo Anlaşmalarının imzalanmasını takip eden beş yılda, 405 Filistinli ve 256 İsrailli öldürüldü. İsrailliler için bu sayı geçen on beş yıldaki can kayıplarından fazla bir sayıydı (geçen on beş yıldaki can kayıplarının toplam sayısı 216 idi ve bu sayının 172 si Birinci İntifada süresinde öldü).
1995 yılında, Şimon Peres, Oslo Anlaşmalarına karşı olan Yahudi Yigal Amir tarafından öldürülen İzhak Rabin’in yerini aldı. 1996’daki seçimlerde, İsrailliler, Likud Partisi adayı Benyamin Netanyahu’nun liderliğindeki sağcı koalisyonu seçti ve Netanyahu’yu 1999 yılında İşçi Partisi’nden Ehud Barak takip etti.
Camp David Zirvesi
11-25 Temmuz 2000 tarihlerinde, Camp David’deki , ABD başkanı Bill Clinton, İsrail Başbakanı Ehud Barak ve Filistin Yönetimi Başkanı Yaser Arafat arasında başladı. Konuşmalar tarafların birbirlerini suçlamasıyla sona erdi. Anlaşmalara engel dört madde vardı: sınırlar, Kudüs ve Tapınak Dağı, mülteciler ve geri dönüş hakları ve İsrail’in güvenlik endişeleri. 13 Eylül 2000 tarihinde, Yaser Arafat ve Filistin Yasama Konseyi, Özgür Filistin Devleti’nin tek taraflı ilanını erteledi.
Yerleşimin Devam etmesi
Peres, ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright’ın isteğiyle, yerleşim yeri inşasını kısıtlı bir şekilde yürüttü ama Netanyahu, İsrailli yerleşim alanları içinde yeni yerleşim alanları inşasına devam etti ve Doğu Kudüs’teki ’da yeni bir yerleşim alanı inşa etme planını gündeme getirdi. Buna rağmen, Netanyahu, 1991-92 Şamir hükûmetinin çok arkasında kaldı ve Oslo Anlaşmalarının herhangi bir yasak koymamasına rağmen yeni yerleşim birimleri inşa etmekten kaçındı. Oslo’dan önce yerleşim birimi inşaları (1991-92): 13.960; Oslo’dan sonra (1994-95): 3,840, 1996–1997: 3,570.
Barak daha ılımlı bir yerleşim sistemi üzerinde uğraştı. Amacı daha militan kanalı marjinalleştirmekti. Kasım 1998’deki Wye Nehri Anlaşmasından sonra kurulan 12 yeni karakolları kapatacağı garantisini verdi, ama halihazırda Batı Şeria’da bulunan yerleşim alanlarını 3000 yeni evle genişletme planı yaptı. Bu plan Filistinli liderler tarafından kınamayla karşılandı. Oslo Anlaşması’nda halihazırda bulunan yerleşim birimleri içinde yeni inşaalara karşı yasak olmasa da, Filistinli anlaşma destekçileri, inşaanın devam etmesinin anlaşmanın ruhuna ters düşeceğini, kalıcı çözümü kötü etkileyeceğini ve Barak’ın barışa olan isteğinin samimi olmadığını göstereceğini belirttiler. Filistinliler sadece İsrail’in terk ettiği A ve B bölgelerinde değil, ayrıca İsrail’in yönetimindeki C bölgesinde yerleşim birimi inşaasına koyuldu.
Bazıları Yaser Arafat ve Filistin Yönetimi’nin intifadayı önceden planladıklarını iddia etti. Bu iddia için genelde, Aralık 2000’deki, zamanın Filistin Yönetimi İletişim Bakanı ’nin yaptığı konuşmayı alıntı olarak kullanırlar. Konuşmasında Falouji, intifadanın Arafat’ın Camp David Zirvesi’nden dönmeden önce dikkatlice planlandığını belirtti., 28 Eylül öncesi askeri hazırlıklar hakkında kanıtlar barındıran, Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi eski askeri komutan Memduh Nofal’ı alıntı yapar. Nofal, Arafat’ın “şimdi kavgaya gidiyoruz, o yüzden hazır olmalıyız” dediğini belirtti. Barak, Mayıs ayında, her türlü ihtimale karşı herhangi bir intifada girişimini engellemek için planlarını hazırlamıştı. İsrail Güvenlik Güçlerine ait sniperlar, ayaklanmanın ilk günlerinde birçok sayıdaki Filistinlinin ölümüne sebep oldu. Bu Barak’ın taktiklerinden biriydi.
Arafat’ın intifadayı planladığı fikrine bir destek te Hamas lideri Mahmud El-Zahar’dan geldi. Eylül 2010’da, Arafat’ın 2000’deki Camp David Zirvesi’nin istediği gibi sonuçlanmayacağını fark edince, Hamas, El Fetih ve , İsrail’e karşı askeri operasyonlar düzenlemesi emrini verdi. Mosab Hassan Yusuf, İkinci İntifada’nın, Arafat tarafından organize edilmiş bir politik manevra olduğunu iddia etti. Yusuf’a göre, Arafat, uluslararası kurbanlık sembolü olarak çok zenginleşti. Bu statüyü bırakıp, işleyen bir toplum kurma sorumluluğunu almaya hazır değildi.
Arafat’ın eşi Suha Arafat, Aralık 2012’de Dubai televizyonuna, ayaklanmayı kocasının planladığını anlattı. “Camp David müzakereleri fiyaskosundan hemen sonra, onunla Paris’te buluştuk... Bana Camp David’in başarılı olamadığını, Paris’te kalmam gerektiğini söyledi. Neden diye sordum. Intifada başlatacağını, ondan Filistin meselesine ihanet etmesini istediklerini ve prensiplerden vazgeçmesini istediklerini söyledi.” Mayıs 2000’de İsrail’in Lübnan’dan çekilmesiyle birlikte, Filistin Kurtuluş Örgütü yetkilisi gazetecilere: “Biz optimistiz. Hizbullah’ın direnişi haklarını arayan diğer araplara örnek olarak gösterilebilir” dedi.
(Barış sürecinin başarısız olmasının nedenleri üzerinde çalışan komiteye ait rapor) İsrail Hükûmeti şunları belirtti:
Şiddetin ortaya çıkmasındaki en büyük katalizör, Camp David müzakerelerinin bozulmasıydı ve uluslararası toplumun Filistin’in konuyu kördüğüme bağlamasını takdir etmesiydi. Şiddet Filistin Yönetimi liderleri tarafından planlanmıştı. Böylece, Filistinli can kayıpları yaratıp diplomatik kazanımlar elde edeceklerdi.
Aynı rapora göre, Filistin Özgürlük Örgütü, İntifadanın planlandığını kabul etmemiş ve Camp David müzakerelerinin, İsrail’in gücünü artırmak için bir girişim olduğunu belirtmişti:
perspektifine göre, İsrail, rahatsızlanmalara, aşırı ve yasadışı güç kullanarak tepki verdi. Onlara göre bu tepki İsrail’in Filistinli yaşamlara ve güvenliklerine kasıtlarını sergiledi. Filistinlilere göre, her yerde görülen, 30 Eylül’de babasının arkasında duran Muhammed Al Durrah’ın vurulma görüntüleri, bu anlayışı destekledi.
Raporun sonuçlarına göre: Şaron’un gezisi El Aksa Ayaklanmasına sebep olmadı. Ama gezinin zamanlaması yanlıştı ve provokatif etkileri önceden görülmeliydi ve ayrıca: Elimizde Filistin Yönetiminin eline geçen ilk fırsatta şiddet içeren bir ayaklanma hazırlığı yaptığına dair sonuç verecek kanıtlar yok ve aynı şekilde, İsrail’in de böyle bir durumda ölümcül cevaplar vereceğine dair planlar yaptığını da sonuçlandıramayız. Mitchell raporu mayıs 2001'de yayınlandı. 29 Eylül 2001’de Marwan Barghouti, Al-Hayat’a verdiği bir röportajında, intifadaki rolünü açıkladı.
Eylülün sonunda olaylar patlamadan önce son günleri yaşadığımızı biliyordum, ama Şaron’un El Aksa Camii’ne varması, intifadanın patlaması için en uygun zamandı... Şaron’un gezisinden önceki gece, yerel bir televizyondaki panele katıldım ve halka ertesi sabah El-Aksa Camii’ne gitmeleri çağrısında bulunabildim. Şaron’un huzurlu bir şekilde El-Haram El Şerif’e varıp geri gitmesi imkansızdı. Bitirdim ve sabah El-Aksa’ya gittim... Aramızda bulunan farklı görüşlere sahip insanlar yüzünden başarılı çatışmalarda bulunamadık... Şaron gittikten sonra, iki saat orada kaldım ve nasıl cevap vereceğimiz üzerinde tartıştık ve bütün şehirlerde aynı anda nasıl yanıt verebileceğimizi konuştuk. Bütün Filistinli bölgelerle iletişime geçtik.
Genel Bakış
Filistinliler tarafından El Aksa İntifadası olarak adlandırılan bu ayaklanma, sivil popülasyonun ayaklanmasını ve İsrail Güvenlik Güçleri ile Filistinli siviller arasındaki askeri çatışmaları içerdi.Ariel Şaron’un, müslümanlar arasında El-Haram El Şerif olarak bilinen, hem Müslümanlar hem de Yahudiler için kutsal olan, Tapınak Tepesi’ni ziyaret ettiği esnada Filistinliler arasında protesto başladı ve bu protesto İsrail güvenlik güçleri ve protesto eden kalabalık arasında çatışmanın başlamasına sebep oldu. Ayaklanmanın, bir sonraki, 29 Eylül Cuma günü, namaz ibadetini gerçekleştiren müslümanların yakınlarında İsrail polisinin ve askerlerinin bulunmasının sebep olduğu çatışmalardan ve ölümlerden dolayı başladığına inananların var olmasına rağmen, İkinci İntifada, 28 Eylülde Likud Partisi başbakan adayı Ariel Şaron’un 1000 güvenlik görevlisiyle Tapınak Tepesine varmasıyla başladı. Ziyareti esnasında Şaron; “Tapınak tepesi ellerimizdedir ve ellerimiz de de kalacaktır. Yahudilerin en kutsal mekanlarından biri olarak, burayı ziyaret etmek her Yahudinin hakkıdır” dedi. Filistinliler bu söyleneni bir provokasyon olarak görüp, İkinci İntifadanın nedeni olarak adlandırırken diğer birçok kişi Yaser Arafat’ın ayaklanmayı önceden hazırladığını iddia etmiştir.
Bill Clinton gibi bazı isimler, tansiyonun yükselmesinin sebebini Haziran 2000’de gerçekleşip başarısız olan Camp David Zirvesi olarak gördü. Bu isimler, İsrailliler ve İsrail Güvenlik güçleri, 27 Eylül itibarıyla İsrailli can kayıplarının başlamasından dolayı, ayaklanmalara Camp David başarısızlığının neden olduğuna inanır. Birçok yerde, anaakım medya, Şaron’un gezisini İkinci İntifada’nın başlama sebebi olarak yansıttı. Şaron’un ziyaretinden sonraki ilk beş günde, protestolar ve çarpışmalar sonucu İsrail polisi ve güvenlik güçleri 47 Filistinliyi öldürüp 1885 ini yaraladı ve Filistinliler ise 5 İsrailliyi öldürdü.
Filistinliler İkinci İntifada’yı, devam eden, İsrail’in topraklarını ele geçirmesine karşı milli kurtuluş çabalarının bir parçası olarak görürler ve İsrailliler ise ayaklanmayı Yaser Arafat tarafından organize edilen Filistin terörizmi olarak görürler.
Birinci İntifada da olduğu gibi, Filistinliler, toplu protestolar, grevler, İsrailli askerler ve sivillere yönelik saldırılarla ayaklanmayı yürüttü. Saldırı metodları arasında, intihar bombaları, İsrail’e doğru ateşlenen roketler ve havan topları, içinde çocukların da olduğu sivil ve askerlerin alı koyulması, silahla saldırılar, cinayetler, bıçaklamalar, taşlamalar ve linçler vardı.
İsrail’in ayaklanmaya karşı tavırları içinde kontrol noktaları kurmak ve sıkı sokağa çıkma yasakları vardı. Filistin yönetiminin polis ve hapishane gibi binalarına yönelik stratejik saldırılar, Filistin’in ayaklanmaları durdurmaları için atılan stratejik adımlar arasındaydı. İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesinden sonra kaybolduğuna inanılan caydırıcı ayaklanma kontrolü tekrar uygulamaya konuldu. Bazı İsrailliler de ayaklanmaları Oslo Savaşı (מלחמת אוסלו) ya da Arafat Savaşı olarak da adlandırır. Sebepleri, Oslo Anlaşmalarındaki Filistin tarafından kaybedildiği düşünülen noktalar ve Arafat’ın ayaklanmayı düzenlediğinin düşünülmesidir. Hem İsrail hem de Filistinliler, Oslo sürecinin başarısızlığından dolayı bir birini suçlamaktadır.
Zaman Çizelgesi
2000
11-25 Temmuz 2000 Camp David Zirvesi, Birleşik Devletler Başkanı Bill Clinton, İsrail Başbakanı Ehud Barak ve Filistin Yönetimi Genel Başkanı Yaser Arafat arasında gerçekleşti. Barak ve Arafat daha sonra zirvenin başarısızlığıyla ilgili birbirlerini suçladı. Zirvede anlaşmaya varılmasını engelleyen dört esas engel vardı: sınır, Kudüs ve Tapınak Tepesi, Filistinli mülteciler ve geri dönüş hakkı ve İsrail’in güvenlik endişeleri.
Şaron’un Tapınak Tepesi’ne Gezisi
28 Eylülde, İsrail muhalefet lideri Ariel Şaron, Likud partisinden bir delegasyon ve yüzlerce ayaklanma polisiyle, Müslümanlar için üçüncü en kutsal yer olan El Aksa Camii’nin içinde bulunduğu Tapınak Tepesi’ni ziyaret etti. Bu alan İsrail’in 1980’de Doğu Kudüs’ü topraklarına eklemesiyle, İsrail’in egemenliğine girdi. Alan, Yahudiler için en kutsal alandır. Şaron, İsrail İçişleri Bakanının, Filistin Yönetimi güvenlik şefinden gezi esnasında bir problem çıkmayacağına dair aldığı teminattan sonra,bölgeye girme izni aldı. Şaron aslında El Aksa Camii’nin içine girmedi ve normal turist saatlerinde alana girdi. Colin Shindler olanları şu şekilde açıkladı: “ İsrail istihbaratı, İçişleri Bakanı Şlomo Ben-Ami’ye beklenen planlanmış bir şiddet riski olmadığını belirtti. Bu üstü kapalı bir şekilde Filistin Önleyici Güvenlik Başkanı Jibril Rajoub tarafından teyit edildi. Rajoub Şlomo’ya, Ariel Şaron’un Haram’ı gezebileceğini fakat Camii’ye güvenlik sebeplerinden dolayı girmemesi gerektiğini söylemişti”.
Şaron’un alandan ayrılmasından kısa bir süre sonra, Kudüs’te yaşayan sinirli protestocular alanın dışında isyanı patlattılar. İsrail polisi göz yaşartıcı gaz ve plastik mermilerle cevap verdi. Filistinliler ise taş ve mermiler atıyordu ve 25 polisi yaraladı. Üç Filistinli plastik mermilerden yaralandı.
Şaron’ın bölgeyi ziyaret etmesindeki amaç, İsraillilerin Tapınak Tepesi’nde bulunma hakkına sahip olduğunu anlatmaktı, buna rağmen, Likud sözcüsü Ofir Akunis’e göre, amaç, Likud iktidarı geldiğinde Tapınak Tepesi’nin İsrail egemenliğinde kalacağını göstermekti.Ariel Şaron’un hükûmeti, bölgeyi Filistinlilerin eline vermekle suçlamasına cevap olarak, İsrail hükûmeti Şaron’a bölgeyi ziyaret etmesi için izin verdi. Niyetini öğrenince, Yaser Arafat, Saeb Erakat ve Faysal Hüseini gibi önemli Filistinli isimler, Şaron’dan ziyareti iptal etmesini istediler.
Filistinliler 10 gün önce, Sabra ve Şatilla katliamını anmışlardı. , Sabra ve Şatilla Katliamı gerçekleştiğinde Ariel Şaron’un Savunma Bakanı olduğunu gerçeğinden dolayı, Filistinlilerin Şaron’u katliamdan sorumlu tuttuklarını belirtti. Filistinlilere göre Şaron katliam ve intikam tehlikesini göz ardı etmişti ve bu katliamı durdurmak için önlemler almamıştı. Şaron’un İsrail’in kontrolü altındaki Beyrut’ta bulunan popülasyonu korumada gösterdiği bu ihmalkarlık, görevini yerine getirmemek olarak görüldü ve istifası önerildi ama Şaron istifa etmedi. Daha sonra bir barış yürüyüşünde bir İsraillinin ölmesiyle görevinden ayrıldı ama İsrail kabinesinde kaldı. Filistinliler Şaron’un ziyaretini bir provokasyon ve istila gördüler çünkü yüzlerce korumayla gelmişti. Eleştiriler, Şaron’un, ziyaretinin şiddeti tetikleyeceğini bildiğini ve ziyaretinin politik olduğunu belirtti. Yossef Bodansky’e göre,
Clinton’ın önerisi Yahudilerin Tapınak Tepesi’ni ziyaret etme ve o bölgede dua etme haklarına yönelik garantiler verdi... Şaron, Yahudilerin Tapınak Tepesine ziyaretlerinde bir sorun olmayacağına ikna olduğunda, İsrailli dindarlar ve milliyetçi sağcı grupların barış sürecine karşı çıkacakları çok neden kalmayacaktı. Şaron, Tapınak Tepesi’ni ziyaret edeceğine dair kararını açıkladığında, Ehud Barak istihbarat şefi Ami Ayalon’a Jibril Rajoub’a ulaşmasını ve güvenli bir ziyaret için gerekenin yapılmasını istemesi emrini verdi. Rajoub, Şaron’un camiye girmemesi ve orta yerde ibadet etmemesi halinde pürüzsüz bir ziyaret olacağı sözünü verdi. Barak ayrıca Arafat’a ulaşarak, camiye girmemesi durumunda Şaron’un ziyaretinin pürüzsüz gerçekleşeceğine dair teminatlar aldı. Bir grup Filistinli ileri gelenler ve üç Arap Knesset üyesi ziyareti protesto etmek için bölgeye geldiler. Filistinli ileri gelenler arkada izlerken, genç Filistinliler taş attılar ve İsrail güvenlik güçlerini geçerek Şaron’a ve yanındakilere ulaşmaya çalıştılar. Şaron’un ziyareti bunlara rağmen sessiz ve düzgün bir şekilde gerçekleşti. Dua etmedi, beyanda bulunmadı ya da Müslümanlar tarafından provokatif olarak görülecek bir şey yapmadı. Bir taş yağmuru altında Ağlama Duvarı’na ulaşmasına rağmen, soğuk kanlı davrandı ve “Buraya Müslüman ve Yahudilerin beraber yaşayabileceklerine inanan biri olarak buraya geldim” dedi, gazetecilere. “Beraber inşa edip büyüyebileceğimize inanıyorum. Bu huzurlu bir gezi oldu” dedi.
New York Times’a göre, Arap Dünyas’ındaki birçok insan, Şaron’un ziyaretini İkinci İntifada’nın başlangıcı ve barış sürecinin raydan çıkmasının nedeni olarak gördü. Juliana Ochs’a göre, Şaron’un ziyareti ikinci intifadanın sembolik teşvikiydi.
İntifadanın ilk günleri
29 Eylül 2000 tarihinde, Şaron'un ziyaretinden bir gün sonra, Cuma namazı sonrası, Kudüs'ün Eski Şehir çevresinde büyük ayaklanmalar patlak verdi. Filistinlilerin Tapınak Dağı üzerinden, dua eden Yahudilerin üzerine taş atmaya başlamasından sonra, İsrail polisi dört Filistinli genci kauçuk kaplı çelik mermilerle ateş ederek öldürdü. Polis daha sonra normal mermiler kullanmaya başladı. 200 kadar Filistinli ve polis yaralandı. Eski Şehir’deki Zeytin Dağ’ında da üç Filistinli öldürüldü. Günün sonunda, 7 Filistinli öldürüldü ve 300 Filistinli de yaralandı 70 İsrail polisi yaralandı çarpışmalarda.
Sonraki günlerde Batı Şeria ve Gazze’de protestolar başladı. İsrail polisi gerçek mermi ve kauçuk kaplı çelik mermilerle cevap verdi. İlk beş günde, 47 Filistinli öldü ve 1885 i yaralandı. Tarafların arasında arabulucu olan Fransa başkanı Jacques Chirac, Ehud Barak’ı protesto etti ve bir gün içerisindeki yaralanan ve ölen Filistinlilerin arasındaki oranın, başkalarını Filistinlilerin şiddetten sorumlu olduklarına inandıramayacak kadar kötü olduğunu belirtti. Ayrıca Barak’a, taş atan kişilere helikopterden ateş ederek cevap vermeleri ve uluslararası sorgulamalara izin vermemelerini, Arafat’ın üçlü müzakerelere çağrısına cevap vermemeleriyle eş tuttu. 27 Eylül'de, Gazze Şeridi yerleşim birimlerinden Netzarim’in yakınında Filistinli militanlar tarafından gerçekleştirilen bombalama sonrası bir İsrailli asker öldürüldü ve başka bir asker de hafif yaralandı. İki gün sonra, Filistin polis memuru Nail Süleyman, ortak devriye sırasında bir İsrail Sınır Polisi aracına Batı Şeria’daki Qalqiliyah şehrinde ateş etti ve Yosef Tabeja’yı öldürdü. Ayaklanmaların ilk günlerinde, İsrail Güvenlik Güçleri aşağı yukarı 1.3 milyon kurşun kullandı.Uluslararası Af Örgütü’ne göre, ilk Filistinli can kayıpları, sadece protestolara katılanlardandı. Örgüt daha sonra ilk ay içinde öldürülen Filisitnlilerin 80% inin, İsrail güvenlik güçlerine tehlike teşkil etmedikleri yerlerde bulunduklarını belirtti. 30 Eylül 2000 tarihinde, bir kameraman, Gazze şeridindeki bir dar sokakta, babasının arkasında saklanırken öldürülen ’nın ölüm anını çekti. Onu öldüren ateşin hangi taraftan geldiği hala kesin olarak bilinmemektedir.
2000 Ekim olayları
“Ekim 2000” olayları, İsrail’deki Arap vatandaşlar ve İsrail polisi arasında birkaç gün süren kargaşa ve çarpışmalara denir. Olaylar ayrıca Arap ve Yahudilerin geniş çaplı ayaklanmalarını içerdi. 12 İsrailli Arap vatandaş ve Gazze’den bir Filisitinli İsrail polisi tarafından öldürüldü.
1 Ekimde, İsrail kuzeyinde genel grev ve protestolar başladı ve birkaç gün sürdü. Gösteriler zaman zaman İsrail Polisine taş atma, molotofkokteyli ve mermili ateşleri içeren çarpışmalara döndü. Polis göz yaşartıcı gaz kullandı, kauçuk kaplamalı plastik mermiler ve bazen gerçek mermilerle ateş etti. Bazen bu durum gösterileri önleme protokolünü aştı ve komisyona göre ölümlerin nedeni de buydu. 8 ekimde, Tel Aviv’de, binlerce Yahudi İsrailliler şiddet eylemlerine katıldı. Bazıları Araplara taş attı ve Arap mal varlıklarına zarar verdi.
Protestolardan sonra, Yahudi ve Arap vatandaşlar arasında yüksek derecede gerginlik vardı ve Arap vatandaşlarla polis arasında da büyük bir güven sorunu vardı. Yargıç ’un başkanlığı yaptığı soruşturma komitesi, ayaklanmayı inceledi ve İsrail polisinin böyle bir ayaklanmayı kontrol etmekte hazır olmadığı kanısına vardı. Birçok yüksek rütbe polisini kötü muamelesiyle suçladı. Or Komisyonu Başbakan Ehud Barak’ı eleştirdi ve ’nin Kamu Güvenliği Bakanlığı görevinden ayrılıp bir daha aynı görevi yapmamasını önerdi. Komite ayrıca Arap liderlerini ve Knesset vekillerini olanlara destek verip atmosferi etkileyerek tansiyonu yükseltmelerinden dolayı suçladı.
Ramallah’taki linç ve İsrail’in Cevabı
12 Ekimde, Filistin Yönetimi polisi, yanlışlıkla Ramallah’a giren iki İsrailli yedek askeri tutukladı. Tutuklanan askerlerin gizli bir İsrail birimine ait olduklarına dair söylentiler yayıldı ve kısa sürede Filistinli bir kalabalık karakolu bastı. İki asker dövüldü, bıçaklanarak karınları deşildi ve cesetlerden biri yakıldı. Bir İtalyan televizyonu grubu ölümleri kaydedip uluslararası yayınlara iletti. Bir İngiliz gazetecinin kamerası protestocular tarafından kırıldı. Ölümlerin nasıl gerçekleştiği İsraillileri şok etti. Bune cevaben İsrail misilleme hava saldırılarında bulundu. Saldırılarda Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki Filistin Yönetimine ait hedefler vuruldu. Ölümlerin gerçekleştiği karakollar boşaltıldı ve operasyonlar esnasında yok edildi. İsrail daha sonra ölümlerden sorumlu olan kişilerin izini sürdü ve tutukladı.
Kasım ve Aralık
İsrailli Güvenlik Güçleri ve Filistinliler arasındaki çarpışmalar 1 kasımda şiddetlendi. Üç İsrailli asker ve altı Filistinli öldürüldü ve dört İsrailli askerle 140 Filistinli yaralandı. Sonraki günlerde, İsrailli güçlerin düzeni tekrar sağlamaya çalışmalarıyla birlikte kayıpların sayıları arttı. Kasım ayının her gününde çatışmalar devam etti. Toplamda 122 Filistinli ve 22 İsrailli öldü. 27 Kasımda, Ramazan ayının ilk gününde İsrail Kami Geçişinden ürün ve akaryakıt geçişini hafifletti. Aynı gün, Kudüs’ün Gilo muhitinde, Beit Jala’dan Filistinliler ağır makineli silah saldırısı gerçekleştirdi. İsrail kısıtlamaları bir hafta sonra artırdı ve Filistinliler İsrail Güvenlik Güçleriyle çarpışmaya devam etti. Toplamda 51 Filistinli ve 8 İsrailli Aralık ayında öldü.
2001
İsrail ve Filistin Yönetimi arasında yapılan , Ocak 21 -27 2001 arasında, Sina Yarımadası’ndaki Taba’da gerçekleşti. İsrail başbakanı Ehud Barak ve Filistin Yönetimi Lideri Yaser Arafat geçmiş barış müzakerelerinden oldukça fazla yol kat etti ve bir anlaşmaya oldukça yaklaştılar fakat bu zirvede amaçlarına ulaşamadı.
17 Ocak 2001 tarihinde, adlı İsrailli genç, El Fetih’in silahlı örgütünün bir elemanı olan Mona Jaud Awana tarafından kandırılıp Ramallah’a getirildi ve öldürüldü. Awana, Ofir’le internet üzerinde tanışıp birkaç ay boyunca internet üzerinden iletişimde kaldı. Daha sonra Ofir’i Ramallah’a tanışmak için çağırdı. Geldiğinde üç silahlı tarafından yakalandı ve 15 ten fazla mermi sıkıldı üzerine. Awana daha sonra, askeri ve polis operasyonlarında tutuklandı ve ömür boyu hapse çarptırıldı. Ocak ayında 18 Filistinli ve 6 İsrailli öldürüldü.
Ariel Şaron, o dönemde Likud Partisi içinden Ehud Barak’a karşı seçimlere girdi. Şaron, 6 Şubat 2001 tarihindeki özel başbakanlık seçiminde İsrail başbakanlığına seçildi. Şaron daha sonra Yaser Arafat’la yüz yüze tanışmayı reddetti. Mart ayındaki çatışmalar, çoğunluğunun sivil olduğu 8 İsraillinin ve 26 Filistinlinin ölümüyle sonuçlandı. Hebron’da Filistinli bir Sniper, Şalhevet Geçidi’nde on aylık bir bebeği öldürdü. Bu ölüm İsraillileri şok etti. İsrail polisinin soruşturmalarından sonra bu atışın kasıtlı olduğu kanısına varıldı. 30 Nisan 2001 tarihinde, yedi Filistinli militan bir patlamada öldü, ölenlerden biri Ofir Rahum’un katline karışanlardan biriydi.
7 mayıs 2001’de İsrail güvenlik güçleri, Filistin Yönetimi kontrolündeki Gazze’ye doğru ilerleyen Santorini adlı gemiyi ele geçirdi. Gemiye silahlar yüklenmişti. İsrailli soruşturmalar sonunda, silahların Ahmet Jibril’in – Genel Komutası tarafından satıl alındığı sonucuna varılmıştı. Geminin ve içindekilerin toplam değeri 10 milyon dolardı. Raporlara göre, gemideki tayfa içinde silah bulunan iyice kapanmış varilleri varışta indirecekti. İndirecekleri yer daha önce Filistin Yönetimi tarafından seçilmiş özel bir yerdi.
8 mayıs 2001 tarihinde 13 yaşındaki Yaakov Koby Mandell ve Yosef İşran (14 yaş) köylerinin yakınlarında yürüyüş yaparken kaçırıldı. Cesetleri sonraki sabah yaşadıkları yerin yakınlarında bir mağarada bulundu.USA Today gazetesi, polislere göre, iki gencin bağlanıp, bıçaklanarak ve taşlanarak öldürüldüklerini yazdı. Mağaranın duvarlarına gençlerin kanları sürülmüştü. 18 Mayıs 2001’de, İsrail, 1967 yılından sonra ilk defa savaş uçakları kullanarak saldırılarda bulundu. Bu saldırılardan önce müdahaleler ve hava saldırıları silahlı helikopterler aracılığıyla yapıldı. 12 Filistinli, Filistin Yönetimi kontrolü altındaki yerlerde öldürüldü. 1 Haziran 2001 tarihinde İslami Cihad’a üye bir intihar bombacısı, Tel Aviv sahilindeki Dolphinarium adlı kulüpte kendini patlattı. Çoğunluğu lise genci olan 21 İsrailli sivil öldü ve 132 si yaralandı.
469 Filistinli ve 199 İsrailli 2001 yılında öldürüldü. ’nün intifadanın ilk yılı sonundaki raporunda şunları belirtti:
- "Kanun dışı ölümlerin ve yaralanmaların çoğunu İsrailli güçler gerçekleştirdi. Özellikle İsrail güçleri Amerika’dan gelen helikopterle tehlikenin az olduğu yerlere saldırılar gerçekleştirdi. Hamas ve İslami Cihad, düzenli olarak, genelde İsrail içindeki kamu alanlarına bombalar yerleştirerek çok sayıda insanların öldürülmesini amaçladı. İki kuruluşta bir kahramanlık havası yaratarak sıkça intihar komandoları kullandı.”
Filistinli teröristler 2001 sonlarında doğru intihar saldırılarına devam etti. Bunların arasında Sbarro Katliami (7 si çocuk olan 15 sivilin ölümüne sebep oldu), Naharya Tren İstasyonu intihar bomba saldırısı ve Pardes Hanna otobüsü bomba saldırısı (her iki saldırıda da 3er kişi öldü, Ben Yehuda Sokağı bomba saldırısı (11 sivil öldürüldü, çoğunluğu çocuktu) ve Haifa 16 nolu otobüsü bomba saldırısı (15 sivil öldü) vardı.
2002
Ocak 2002’de, İsrail Güvenlik Güçleri Shayetet 13 adlı deniz komandoları, İran’dan İsrail’e doğru hareket eden Karine A adlı kargo gemisini ele geçirdi. Geminin içerisinde Filistinli militanların İsrail’e karşı kullanmaları için silahlar vardı. Soruşturmalarda, bu kargonun oluşmasında Filistin Yönetimi’nin ve Yaser Arafat’ın da payının olduğu İsrail tarafından bulundu. Filistinliler, İsrailli sivillere karşı intihar saldırılarına başladı. 3 Martta, Filistinli bir sniper, Ofra yakınlarındaki kontrol noktasındaki 10 İsrailli sivili öldürdü ve 4 kişiyi yaraladı. Hamad daha sonra yakalandı ve müebbet hapse mahkûm edildi. 2002 nin kanlı mart ayında, 30 sivilin ölümüne sebep olan Netanya Pesah Katliamı gerçekleşti. Mart ayında 130 dan fazla İsrailli öldürüldü. İsrail 2002 cevap verdi. Birleşmiş Milletler, 1-7 Mayıs arası İsrail operasyonlarında 497 Filistinlinin öldüğünü ve 1447 Filistinlinin yaralandığını tespit etti. Bu sayı B’Tselem’e göre 240 idi. Ölenlerin çoğu Filistinli askerlerdi. İsrail tarafında ise 30 kişi öldü ve 127 kişi yaralandı. Operasyon, Filistin Yönetimi’nin kontrolündeki yerlerin ele geçirilmesiyle doruğa ulaştı.
Jenin
2 – 11 Nisan arasında, Filistin mülteci kamplarından biri olan Jenin’de bir kuşatma ve şiddetli çatışmalar meydana geldi. Kampın hedef olmasının sebebi, İsrail’deki sivillere yönelik birçok saldırının bu kamptan çıktığına dair bulgulardı. Jenin savaşı iki taraf içinde alevlenme noktasıydı. Savaş İsrail güvenlik güçleri tarafından kazanıldı. İsrail Güvenlik güçlerinin operasyonu esnasında, Filistinliler, yüzlerce insanın katledildiğiyle ilgili İsrail’i suçladı. Filistin Yönetiminden bir isim, ölü sayısının 500 olduğunu belirtti. Çatışmalar esnasında İsrailli yetkililer de ölü sayısının yüzlerce olduğu görüşündeydi. İsrail konuyla ilgili, Güvenlik Konseyi’nde oybirliğiyle kabul edilmiş soruşturma kararına karşı çıktı. Birleşmiş Milletler katliam söylemlerinin aksine raporunda aşağı yukarı 52 Filistinlinin öldüğünü belirtti ve her iki tarafı da Filistinlilerin hayatlarını riske attıkları için eleştirdi.Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü kendi raporlarında bazı İsrail Güvenlik Güçleri elemanlarının savaş suçları işlediklerini belirtti ama bir katliamın gerçekleşmediğini teyit ettiler. Her iki kuruluş ta soruşturmaların başlatılması gerektiğini belirtti.
Çatışmalardan sonra, her iki tarafın kaynaklarının da içinde bulunduğu kaynaklar, Filistinli can kayıplarının 52-56 olduğuna işaret ediyordu. İnsan Hakları İzleme Örgütü ölenler arasında en az 27 askerin ve 22 sivilin olduğunu belirtti. İsrail Güvenlik Güçleri ise 48 inin militan olduğunu ve 5 kişinin sivil olduğunu iletti.İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre 140 bina yok edilmişti. İsrail Güvenlik Güçleri, 23 İsrailli askerin öldürüldüğünü ve 75 inin yaralandığını rapor etti.
Beytüllahim
2 nisandan 10 mayısa, Beytüllahim’deki Doğum Kilises’ini İsrail Güvenlik Güçleri askerleri çevreledi. İçeride Filistinli siviller, militanlar ve rahipler vardı. Kuşatma esnasında İsrailli sniperlar içerideki 8 militanı öldürdü ve 40'tan fazla kişiyi yaraladı. Bu çatışma, içerideki 13 teröristin Avrupa’ya gönderilmesiyle sonuçlandı.
2003
Yaser Arafat’ın, El Aksa Şehitleri Tugayı’na 20.000 dolar verdiğini belirten, İsrail istihbaratı raporundan sonra, ABD, Filistin Yönetimi’nden demokratik refomlar talep etti. Arafat’tan bağımsız bir başbakanın göreve getirilmesini de ayrıca talep etti. ABD’den gelen baskılar sonucu 13 Mart 2003 tarihinde, Arafat, Mahmud Abbas’ı Filistin başbakanı olarak tayin etti. Abbas’ın atanmasının ardından, ABD yönetimi, ’nün barış süreci yol planını destekledi. Plan; askerî grupları dağıtarak, yerleşimleri durdurarak ve demokratik ve barışçıl bir Filistin Devleti kurarak, ’nı sonlandırmayı amaçladı. Planın ilk aşaması, Filistin Yönetimi’nin gerilla aktivitelerini bastırmasını, saldırıları durdurmasını ve yasadışı silahlara el koymasını talep etti. Silahlı gruplarla yüzleşmekten çekinen Abbas, geçici bir ateşkese varmaya çalışıp, gruplardan, İsrailli sivillere yönelik saldırıları durdurmalarını istedi.
20 Mayısta, İsrail donanma komandoları, Lübnan’dan Gazze Şeridi’ne doğru hareket eden Abu Hassan adlı kargo gemisini ele geçirdi. Gemide roketler, silahlar ve mühimmatlar vardı. İçlerinde kıdemli bir Hizbullah üyesi bulunan, gemideki sekiz mürettebat tutuklandı. 29 Haziran 2003’te, El Fetih, Hamas ve İslami Cihad, tek taraflı bir şekilde geçici ateşkes ilan etti. Bu ateşkes, üç ay boyunca İsrail’e yönelik saldırıların durdurulacağını deklare etti. Bir sonraki ay, şiddet azaldı ama İsrailli sivillere yönelik intihar saldırıları ve buna cevaben militanlara karşı İsrail tarafından gelen askerî operasyonlar devam etti.
Üçü militan olan dört Filistinli, Nablus yakınlarındaki Askar’da gerçekleşen, İsrail Güvenlik Güçlerinin zırhlı araçlarla gerçekleştirdiği silahlı baskında, öldürüldü ve İsrailli bir asker de militanlardan biri tarafından öldürüldü. Filistinlilerin yakınındaki, kılık değiştirmiş İsrailli bir ekip, Abdullah Kavasameh’e Hebron’daki camii den ayrılırken ateş açtı. İsrail terörle mücadele polisi YAMAM, Kavasameh’in kendisini tutuklamaya kalkınca üzerlerine ateş açtığını belirtti.
19 Ağustosta, Hamas, Kudüs’teki kalabalık bir otobüse intihar saldırısı düzenledi ve 7 si çocuk, 23 İsrailli sivil öldürüldü. Hamas, liderleri ’in de içinde bulunduğu dört Filistinlinin ölümünden dolayı bu intikam saldırısını gerçekleştirdiğini belirtti ve saldırıyı üstlendi. ABD ve İsrail medyası, bu saldırıyı ateşkese son veren saldırı olarak yansıttı. Saldırının ardından, İsrail Güvenlik Güçleri, Hebron ve Gazze Şeridi’ndeki bütün Hamas liderlerinin tutuklanması ya da öldürülmesi emrini aldı. Otobüs saldırısını tasarlayan kişiler yakalanıp öldürüldü ve Hebron’daki hamas liderleri büyük darbe aldı. Nablus, Jenin ve Tulkarem’de sıkı sokağa çıkma yasakları uygulandı. Nablus’ta bu yasaklar 100 günden fazla sürdü. Nazlet’te 60 tan fazla dükkân İsrail’e ait buldozerler tarafından yıkıldı. İsrailli sivil yönetim, dükkânların izinsiz inşa edilmelerinden dolayı yıkıldıklarını belirtti. Filistinliler, İsraillilerin uyguladığı askeri sokağa çıkma yasaklarını ve dükkânların yıkılmasını, masum Filistinlilere karşı gerçekleştirilen toplu cezalandırmalar olarak algıladı.
Arafat’ın etkisiyle, iyi bir yönetim gerçekleştiremeyen Abbas, 2003 eylülünde istifa etti. Ahmed Qurei (Edu Ala) Abbas’ın yerine geçti. İsrail hükûmeti müzakerelerin çözüme ulaşacağı umudunu yitirdi ve tek taraflı bir karar alarak, İsrail ve Filistin toplumlarını fiziksel olarak ayırma kararı aldı. Bu kararla, Batı Şeria duvarını inşa etmeye başladı. İsrail, bu duvarin, Filistinli teröristlerin İsrail’e geçmesini engelleyecek bir yöntem olduğunu bildirdi. Filistinliler, duvarın, Filistinli toplumları birbirlerinden ayırdığını ve gerçekte bunun amacının Filistin topraklarını ele geçirme olduğunu iddia ettiler. 4 Kasımda, 21 İsraillinin ölümüne sebep veren, Hayfa’daki Maxim restoranında gerçekleşen intihar saldırısından sonra, İsrail, saldırının arkasında İran ve Suriye’nin olduğunu ve İslami Cihad’la Hizbullah’a saldırılar için destek verdiklerini iddia etti. Maxim saldırısından sonraki gün, İsrail Hava Kuvvetlerine ait savaş uçakları, Suriye’nin Ain Saheb kentinde bulunan, Filistinlilerin eğitim üssü olarak bilinen yeri bombaladı. Depolanan savaş malzemeleri yok edildi ve bir sivil güvenlik görevlisi yaralandı.
2004
Gazze’den, Kassam roketleri ve havan mermileriyle tekrar tekrar gelen bombalamalara cevaben, Rafah’ta operasyonlarını yürüten İsrail Güvenlik Güçleri, militanların Mısır’dan kaçak yollarla; silah, mühimmat, kaçak insanlar, sigara, araba parçaları, elektrikli cihazlar, döviz, altın, uyuşturucu ve giysi getirdikleri tünelleri bulup yok etmeye odaklandı. Eylül 2000 ve Mayıs 2004 arasında, Mısır ve Gazze’yi birbirine bağlayan 90 tünel bulunup yok edildi. Rafah’taki baskınlar birçok aileyi evsiz bıraktı. İsrail’in resmi açıklamalarına göre bu evler militanlar tarafından ele geçirilip, İsrail Güvenlik Güçleri’yle girilen çatışmalarda yok edilmişti. Bu evlerden birçoğu İsrail askerlerinin baskınlarından dolayı terk edilmişti ve daha sonra yok edilmişlerdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre, 1500 ev, şehirde bir tampon bölge yaratmak için yok edildi ve 1600 civarında kişi evlerinden oldu.
2 Şubat 2004 tarihinde, İsrail Başbakanı Ariel Şaron, Gazze Şeridi’ndeki bütün Yahudi yerleşimcileri transfer edecek planını açıkladı. Muhalefet tarafı bu açıklamayı bir medya propagandası olarak görüp tersledi ama İsrail İşçi Partisi, böyle bir kararı destekleyeceğini belirtti. Şaron’un sağ kanat koalisyon partnerleri ve , planı kabul etmedi ve uygulamaya konulması durumunda hükûmetten ayrılacakları sözünü verdiler. Oslo ve Genevre Anlaşmalarının mimarı ve barış aktivisti de çekilme planını kabul etmedi. Gazze’den barış olmadan ayrılmanın terörü ödüllendireceğini belirtti. Geri çekilme planının Ariel Şaron tarafından ilan edilmesinin ve Erez geçiş alanı ve Ashdod limanındaki intihar saldırılarının ardından, İsrail Güvenlik Güçleri, cevap olarak Gazze şeridi’ne (Rafah ve çevresindeki mülteci kamplarına) silahlı baskınlarda bulundu ve 70 Hamas militanını öldürdü. 22 mart 2004 tarihinde, İsrail silahlı helikopterlerinden biri Hamas lideri Şeyh Ahmed Yasin’i, iki korumasını ve orada bulunan dokuz kişiyi öldürdü. 17 Nisan’da, Hamas’ın birkaç intihar saldırısı girişiminin ardından, Yasin’den sonra gelip yerine geçen Abdul Aziz El-Rantisi’yi öldürüldü oğluyla birlikte.
Gazze Şeridi’ndeki çatışmalar mayıs 2004’te, Erez ve Kami geçiş alanlarındaki birçok saldırı girişimlerinin ardından, feci şekilde arttı. 2 mayısta, Filistinli militanlar, hamile bir kadını ve dört kızını vurarak öldürdü.Uluslararası Af Örgütü, bu saldırıyı bir insanlık suçu olarak gördüğünü açıkladı ve Filistinli silahlı grupların, İsrail ve İsrail işgali altındaki yerlerde, sivilleri hedef almamaları gerektiği çağrılarını tekrarladılar. Buna ek olarak, 11-12 Mayıs tarihlerinde, Filistinli militanlar iki İsrailli zırhlı aracı yok edip 13 askeri öldürdü ve vücutlarını parçaladılar. İsrail Güvenlik Güçleri iki baskın yaparak cesedleri aldılar. Bu baskınlarda 20-40 arası Filistinli öldürüldü ve baskının yapıldığı alana büyük zarar verildi. Daha sonra, 18 mayısta, İsrail Güvenlik Güçleri, başlattı. Operasyonun amacı Rafah’taki terör yapılarını vurmak, kaçakçılık tünellerini yok etmek ve tank savar silahlarla SA-7 füzelerinin nakliyatını durdurmaktı. Operasyonda 41 Filistinli militan ve 12 sivil öldürüldü ve 45-56 civarında Filistinlilere ait bina yok edildi. İsrailli tanklar, yaklaşan Filistinli protestocuların üzerine yüzlerce bomba attı ve 10 Filistinli öldü. Protestocular, İsrailli askerlerin uyarılarını dikkate almadı. Bu olay operasyona karşı dünya çapında tepkiye sebep oldu.
29 eylülde, bir Kassam roketinin, Sdreot kasabasını vurup iki İsrailli çocuğu öldürmesinin ardından, İGG Tövbekarlık Günleri Operasyonunu başlattı. Gazze Şeridi’nin kuzeyinde başlayan bu operasyonun amacı, Sderot kasabasındaki Kassam roketlerinin ve roketleri kullananların yok edilmesiydi. Operasyon 16 Ekimde sona erdi. Büyük zararlar verdi ve 100 den fazla Filistinlinin ölümüne sebep oldu. Ölenlerin az 20 si 16 yaşının altındaydı. Filistinli tıp görevlilerine göre, İsrail güçleri 62 militan ve 42 sivil olduğu bilinen kişiyi öldürdü. Haaretz’in belirttiği sayılara göre, 87 militan ve 42 sivil öldürülmüştü. Saldırılarda Filistin mülteci kampları büyük zararlar gördü. İGG’lerine göre 12 Kassam saldırısı engellenmişti ve birçok terörist öldürülmüştü.
8 mayıs 2001 de, 1967 yılından sonra ilk defa İsrail savaş uçaklarını kullandı hedeflere saldırmak için. Bu saldırılardan önce, hava saldırıları helikopterler tarafından gerçekleşmişti. 12 Filistinli bu saldırılarda öldürüldü. 1 Haziran 2001 de, bir İslami Cihad intihar bombacısı, Tel Aviv kıyısında bulunan Doplhinarium dans kulübünde kendini patlattı. Çoğu lise öğrencisi olan 21 İsrailli sivil öldü ve 132 kişi de yaralandı.
21 Ekimde İsrail Hava Kuvvetleri, Hamasın tecrübeli bomba yapıcısı Adnan El-Ghoul’u ve Kassam roketlerini icat eden kişiyi öldürdü. 11 Kasım'da Yaser Arafat Paris’te öldü.
Gazze’deki gerginliğin artması, Mahmud Abbas’ın Suriye’ye gittiği zamana denk geldi. Abbas’ın Suriye’ye gitmesindeki amaç, Filistin’deki fraksiyonlar arasında bir ateşkes yapılmasıydı ve Hamas liderliğini İsrailliler üzerinde saldırılar yapmamalarına ikna etmekti. Hamas silahlı saldırılara devam edeceğina dair yemin etti ve Nahal Oz yakındalarına birçok Kassam roketi gönderdi. Roketlerden biri Kfar Darom’daki bir kreşe isabet etti.
9 Aralıkta beş Filistinli silah kaçakçısı öldürüldü ve iki kaçakçı ise Rafah ve Mısır sınırında yakalandı. Aynı gün, Jamal Ebu Samhadana ve iki koruması, bir füze saldırısında yaralandı. Bu Samhadana’nın öldürülmesini amaçlayan dördüncü girişimdi. Samhadana Halk Direniş Komitesi’nin iki liderinden biri ve kaçakçılık tünellerinin arkasındaki ana isimlerden biridir. Samhadana’nın ayrıca, Gazze’de, üç Amerikalının öldüğü diplomatik konvoy saldırısından sorumlu olduğuna inanılır. 10 aralıkta, Gazze Şeridi’ndeki Neveh Dekalim yerleşim birimine Hamas, havan mermisi saldırısında bulundu ve İsrailli askerler de, Khan Younis mülteci kampına saldırdı. Saldırıda 7 yaşında bir kız öldü. İGG kaynaklarına göre, saldırı Hamas havan mermilerini kullananlara karşı yapılmıştı. Yaser Arafat’ın ölümünden sonra gerçekleştirilen en büyük saldırı 12 Aralıkta beş İsrailli askerin ölmesine ve 10 kişinin yaralanmasına neden oldu. Mısır ve Gazze şeridi arasındaki, askerler tarafından kontrol edilen geçiş noktalarından birinin altındaki bir tünelde 1.5 tonluk patlayıcı patlatıldı ve üç askerin ölmesine neden oldu bu patlama. Filistinli militanlar, sonrasında diğer iki İsrailli askeri öldürdü. Söylemlere göre, Hamas ve El fetih birleşerek ortak bir saldırıda bulundular. El Fetih’ten Ebu Majad, saldırıyı El Fetih adına üstlendi. Majad’a göre bu saldırı, İsrailliler tarafından zehirlenerek öldürülen Yaser Arafat’ın öcünü almak içindi.
2005
Filistin Cumhurbaşkanlığı seçimleri 9 ocakta yapıldı ve Mahmud Abbas, seçimleri kazandı. Abbas’ın politikaları, İsrail’le barışçıl müzakereler yapmak ve şiddet kullanmadan Filistin çıkarlarını elde etmeye çalışmaktı. Abbas militanlardan saldırılarını durdurmalarını istedi ve bununla birlikte İsrail tarafından baskınlar karşısında korunacakları sözünü verdi. Güç kullanarak silahsızlandırmaları desteklemedi.
Gazze Şeridi’ndeki şiddet devam etti ve Ariel Şaron, Filistin Yönetimi’yle bütün diplomatik ve güvenlik girişimlerini dondurdu. Sözcü , “Abbas terörü durdurmak için gerçek adımlar atmazsa, kendisiyle hiçbir toplantı yapılmayacaktır. İsrail bugün bunu bütün Dünya liderlerine bildirdi” dedi. Filistin yönetiminden bir görevli ise, Abbas’ın daha yeni göreve geldiğini ve daha resmi olarak göreve geçmeden nasıl hemen sonuç beklediklerini belirterek eleştiride bulundu.
Uluslararası baskı ve İsrail’in Gazze Şeridi’nde geniş çaplı bir askerî operasyon yapacağı tehdidi üzerine, Abbas, Filistin polisini, Gazze Şeridi kuzeyine Kassam roketleri ve havan mermileri saldırılarını engellemek için konumlandırdı. İsraillilere yönelik saldırılar tamamen durmadı ama oldukça belirgin şekilde azaldı. 8 Şubat 2005 tarihinde 2005 zirvesi toplandı. Şaron ve Abbas, İsrail ve Filistin Yönetimi arasında iki taraflı ateşkes ilan etti. Ürdün ve Mısır’ın da içinde olduğu Şarm El Şeyh’teki bu zirvede el sıkıştılar. Buna rağmen, Hamas ve İslami Cihad, bu ateşkesin kendi üyeleri için bağlayıcı olmadığını belirtti. İsrail, teröristlere ait silahlı merkezlerin temizlenmesi istediğinden geri adım atmadı. Bu gerçekleşmeden Barış Planı’nın gerçekleşmesi mümkün değildi.
Birçok taraf ateşkesin kırılgan olduğunu ve sürecin yavaş olması gerektiğini ve bu süreçte ateşkesin şartlarının yerine getirilmesi gerektiğini ve sessizliğin korunması gerektiğini belirttiler. 9 Şubat gecesi, 25-50 civarındaki Kassam roketi ve havan topu mermisi Neve Dekalim yerleşim birimini vurdu bir o kadar da gece yarısında vurdu. Hamas, bu saldırıların, İsrail yerleşim biriminin yakınında ölen bir Filistinlinin intikamı için olduğunu açıkladı. Abbas Filistin Güvenlik Güçlerine bir daha böyle saldırıların gerçekleşmemesini sağlamaları emrini verdi. Abbas ayrıca Filistin Güvenlik güçlerinin kıdemli komutanlarını kovdu. 10 Şubatta İsrail Güvenlik güçleri, Ömer Şucat Ebu Hamis adlı, Nablus’ta yaşayan bir Filistinliyi tutukladı. Hamis, Kudüs’teki Fransız Tepesi’nde bir otobüse intihar saldırısı düzenlemek üzereydi.
1 Şubat 2005 tarihinde, Abbas; Hamas ve İslami Cihad örgütü liderleriyle görüşmeye başladı. Amacı onların kendisini takip etmeleri ve ateşkesin şartlarına uymaları gerektiğini anlatmaktı. Hamas liderlerinden İsmail Haniyah, “Sakinliğe yönelik pozisyonumuz değişmemeye devam edecek ve İsrail bundan sonra gerçekleşecek ihlaller ve şiddetten sorumlu tutulacaktır” dedi.
Haziran ayı ortasında, Filistinli silahlı gruplar Sderot üzerine daha gelişmiş Kassam roketleriyle saldırılarını artırdı. Bu saldırılar 2 Filistinli, 1 Çinli ve 2 İsraillinin ölümüne sebep oldu. Bu saldırı dalgaları İsrail toplumunda geri çekilme planına olan desteği azalttı. İslami Cihad ve El- Aksa Şehitleri Karargâhı ’nın saldırıları Temmuzda arttı ve 12 Temmuzda bir intihar saldırısı Netanya şehrinde gerçekleşti ve 5 kişinin ölümüne sebep oldu. 14 Temmuzda, Hamas, Gazze Şeridi ve dışındaki İsrail yerleşim yerlerine Kassam roketleriyle saldırdı. Saldırılar sonunda bir İsrailli kadın öldü. 15 Temmuzda İsrail, hedeflenmiş öldürme politikasını devam ettirdi ve 7 Hamas militanını öldürüp, 4 Hamas’a ait binayı bombaladı. İsrail yerleşim yerleri üzerine yapılan saldırılar ve Filistin polisiyle Hamas arasındaki sokak çatışmaları, 2005 Şarm el-Şeyh Zirvesi’ndeki ateşkesi tehlikeye attı. İsrail Güvenlik Güçleri de Gazze Şeridi etrafında silahlı ve zırhlı birlikler konumlandırmaya başladı.
İntifada’nın sona ermesi
İkinci İntifadanın sona ermesi, belirgin bir olayın üzerine olmaması nedeniyle bir tartışma konusudur. Sever Plocker gibi bazı görüş bildirenler, intifadanın 2004 sonuna doğru, Yaser Arafat’ın hastalanıp ölmesiyle bittiğini belirtmiştir. Filistinliler, uluslararası tanınmış liderlerini yitirdiler ve bu da intifadanın gücünü azalttı. Durum Filistinli fraksiyonların birbirleri arasındaki kavgaya dönüştü. Remzy Baroud gibi bazı kişiler ise İsrail’in tek taraflı çekilme kararının intifanın sonunu getirdiğini belirtmiştir. Filistin lideri Mahmud Abbas, Şarm el-Şeyh Zirvesi’nin intifadanın sonu olacağını işaret etmişti. Zirvede Abbas, şiddetin sona ereceğini bildirmişti ve Ariel Şaron ise 900 Filistinli tutsağın bırakılacağını ve Batı Şeria’dan çekileceğini bildirmişti. Bazı kişiler bu olanları intifadanın sonu olarak bildirler. Devamındaki saldırılar Filistin Yönetiminin izni ve desteği olmadan devam etti.
Kayıplar
İkinci İntifada ile ilgili veriler farklı kaynaklar tarafından yayınlandı ve toplam ölü sayısı hakkında genel bir anlaşma olmasına rağmen, kayıpların nasıl olduğu ve sayıldıkları hakkında belirsizlikler vardır.
’e göre 30 Nisan 2008’e kadar Filistinliler tarafından yapılan saldırılarda 1.053 İsrailli öldürüldü. Ağustos 2004’te Haaretz’teki yazısında, Zeev Schiff, Shin Bet’i kaynak göstererek aynı sayıyı belirtti. Yazısına göre: Bu intifada esnasında 1000 den fazla İsrailli öldürüldü. Ülkenin sadece iki diğer savaşı bu intifadadan fazla can aldı; Kurtuluş Savaşı ve Yom Kippur Savaşı. Filistinli ölülerin sayısıyla ilgili büyük tartışmalar yoktur. B'Tselem’ e göre, 30 Nisan 2008’e kadar 4.745 Filistinli İsrail Güvenlik Güçleri tarafından öldürüldü ve 44 Filistinli de İsrailli siviller tarafından öldürüldü. Ayrıca 577 Filistinli ise Filistinliler tarafından öldürüldü.
Eylül 2000 ve Ocak 2005 arasında, İsrailli can kayıplarının 69% u erkekti. Filistinli kayıplarının 95% inden fazlası erkekti. “Bu çocukları Hatırla” nın raporuna göre, 1 Şubat 2008 tarihinden itibaren 17 yaş ve altında 119 İsrailli çocuk öldürüldü Filistinliler tarafından. Aynı dönemde 982 Filistinli çocuk öldürüldü (17 yaş ve altı) İsrailliler tarafından.
Çatışan ve Çatışmayanlardan ölenler
’ e göre, 30 Nisan 2008 tarihinden sonra öldürülen İsraillilerin 31.7% si İsrail Güvenlik Güçlerinden ve 68.3% ü sivillerdendi. Yani 719 İsrailli sivil ve 334 İsrail Güvenlik Görevlisi öldürüldü. Yine B'Tselem’ e göre, 30 Nisan 2008 tarihinden beri İsrail Güvenlik Güçleri tarafından öldürülen 4.745 Filistinlinin 1.671’i şiddet aktivitelerine katıldı ve 2.204’ü hiçbir olaya katılmadı. B’T Selem’e göre, İsrail Güvenlik Güçlerinin öldürdüğü 870 Filistinlinin şiddete katılıp katılmadığı bilinmiyor.
B’T Selem’in ölen kişilerle ilgili sınıflandırmaları tepkilerle karşılaştı. Emekli Albay, Jonathan Dahoah-Halevi, B’T Selem’in silahlı ayaklanmacılar için şiddete katılmayanlar demesini yanlış bulduğunu belirtti ve İsrail Hükûmetinin ölüler hakkında veri toplayıp yayınlamamasını yanlış bulduğunu belirtti. Eleştirilerin birçoğu, B’T Selem’in Filistinli militanları sivil ya da şiddete katılmayan kişiler olarak göstermesi üzerine oldu.
İsrail Uluslararası Terörle Mücadele Enstitüsü, raporunda, İsrailliler tarafından öldürülen Filistinlilerin 56% sı ayaklanma şiddete katılanlardı. Enstitünün verilerine göre, 406 Filistinli de kendi taraflarındaki insanlar tarafından çatışmalar sırasında öldürüldü. Filistinliler tarafından öldürülen 988 İsraillinin 215 i çatışmalarda görev alanlardı. 22 İsrailli de çatışmalar esnasında kendi tarafındaki insanlardan yanlışlıkla öldürüldü.
24 Ağustos 2004 tarihinde, Haaretz muhabiri Zeev Schiff, Shin Bet verilerini kullanarak can kayıplarıyla ilgili bir rapor yayınladı. Rapordaki rakamlar özetle şöyledir:
- 1000 üzerinde İsrailli, El Aksa İntifadası esnasında, Filistinliler tarafından öldürüldü.
- Filistinli kaynaklar, İntifada esnasında 2736 Filistinlinin öldüğünü iddia etmektedir.
- Shin Bet 2.124 ölü Filistinlinin adına sahip. Bu 2.124 kişiden; 466 sı Hamas üyesi, 408 i El Fetih'in Tanzim ve El Aksa Şehitleri Tugayı üyes,, 205’i Filistinli İslami Cihad üyesi ve 334’ü Filistin Güvenlik görevlisiydi. Raporda öldürülenlerin çatışan olup olmadığı belirtilmemişti.
İsrail Güvenlik Güçleri’nin Batı Şeria’daki Filistinli can kayıplarıyla ilgili sahip olduğu istatistiklere cevap olarak, B’T Selem, 2004 yılında öldürülen Filistinlilerin 3 te ikisinin çatışmalara katılmadığını raporladı. 2003 öncesinde B’T Selem’in metodu, Filistinli askeri gruplar ve siviller arasında ayrım yapmaktı. Çatışmalara katılıp katılmadıklarını dikkate almıyordu B’T Selem ve bu nedenle İsrail tarafında olanlar bu duruma eleştirilerini sıkça ilettiler. Bazı kişiler, Filistin Yönetimi’nin sivilleri çatışmaların olduğu yerlere yönlendirdiğini, protestoların olduğu yerlere gitmeleri çağrısında bulunduğunu ve ölen sivil sayısını artırmaya çalıştığını belirtti.
2009 yılında, tarihçi , “Bir Devlet İki Millet” adlı kitabında 2004 yılında kadar öldürülen Filistinlilerin 3 te birinin sivil olduğunu yazdı.
B’T Selem, 30 Nisan 2008 boyunca, 577 Filistinli, Filistinliler tarafından öldürüldü. 120 si İsraille işbirliği yaptığı şüphesinden dolayı öldürüldü (141). Neden öldürdükleriyle ilgili raporda verilen nedenler arasında, Çapraz atışlar, fransiyonlar arası çatışmalar, kaçırmalar, işbirlikçilerin olması, v.b. vardı (157).
Uluslararası Katılım
Uluslararası toplum, Filistin-İsrail savaşıyla uzun süredir ilgilenmektedir ve bu müdahaleleri İntifada esnasında artmıştır. İsrail, ABD’den yıllık 3 milyar dolarlık askeri yardım almaktadır. İsrail gelişmiş bir endüstriyel ülke olmasına rağmen, 1976’dan beri ABD’den en büyük rakamlarda dış yardım alan ülke olmuştur. ABD’den yardım alıp aldığı yardımın nasıl harcandığı takip edilmeyen tek ülke olmuştur İsrail.Filistin Yönetimi yıllık 100 milyon dolarlık askeri yardım almaktadır ABD’den, 2 milyar dolarlık global ekonomik yardım almaktadır. Ayrıca Arap Ligi’nden 526 milyon dolar, Avrupa Birliği’nden 651 milyon dolar, 300 milyon dolar ABD’den ve Dünya Bankası’ndan 238 milyon dolar almaktadır. Birleşmiş Milletlere göre, Filistinliler en büyük insani yardımlardan birini alan gruplardan biridir.
2001 ve 2002 Arap Ligi zirvelerinde, Arap ülkeleri İkinci İntifada’ya yardım etme yemininde bulundular. Aynı devletler 1980 ler sonunda Birinci İntifada’ya yardım edecekleri yeminini yapmışlardı.
Kaynakça
- ^ B'Tselem – Statistics – Fatalities 29.9.2000-15.1.2005 14 Nisan 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, .
- ^ Fatal Terrorist Attacks in Israel Since the Declaration of Principles. 18 Haziran 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Jewish Virtual Library. 31 August 2010.
- ^ B'Tselem – Statistics – Fatalities 1 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., .
- ^ a b c d e f g h B'Tselem – Statistics – Fatalities 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., .
- ^ Don Radlauer (29 Kasım 2002). . International Institute for Counter-Terrorism. 19 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ a b c "ICT Middleastern Conflict Statistics Project" 3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Short summary page with "Breakdown of Fatalities: September 27, 2000 through January 1, 2005." . Full report: "An Engineered Tragedy" 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Statistical Analysis of Casualties in the Palestinian – Israeli Conflict, September 2000 – September 2002. . Article is here [1] 5 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . also.
- ^ Nami Nasrallah, 'The First and Second Palestinian intifadas,' in David Newman, Joel Peters (eds.) Routledge Handbook on the Israeli-Palestinian Conflict, Routledge, 2013pp.56-67, p.56.
- ^ Itamar Rabinovich (2004): Waging Peace: Israel and the Arabs, 1948–2003 p.306
- ^ Devin Sper (2004) The Future of Israel p.335
- ^ Binyamin Elon (2005): God's Covenant With Israel: Establishing Biblical Boundaries in Today's World p.45
- ^ a b Ben-Ami, Shlomo (2006). Scars of War, Wounds of Peace. Londra: Oxford University Press. s. 267.
Israel’s disproportionate response to what had started as a popular uprising with young, unarmed men confronting Israeli soldiers armed with lethal weapons fuelled the Intifada beyond control and turned it into an all-out war.
- ^ a b c d Serge Schmemann (5 Aralık 1997). "In West Bank, 'Time' for Settlements Is Clearly Not 'Out'". New York Times. Erişim tarihi: 18 Aralık 2007.
- ^ "Extraordinary Increase in Settlement Construction as Diplomacy Falters". Settlement Report. 8 (2). . Nisan 1998. 14 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ . Fmep.org. 18 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ a b Tim Youngs, International Affairs and Defence Section (24 Ocak 2001). "The Middle East Crisis: Camp David, the 'Al-Aqsa Intifada' and the Prospects for the Peace Process" (PDF). House of Commons Library. 27 Şubat 2008 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Aralık 2007.
- ^ . Imra.org.il. 1 Şubat 1998. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ a b Khaled Abu Toameh. "How the war began". 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2006.
- ^ "(view video of the speech)". YouTube. 17 Temmuz 2006. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ "PA: Intifada Was Planned". . 20 Aralık 2000.[]
- ^ David Pratt, The Long Day of Rage 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Casemate Publishers, 2007 ISB 978-1-932-03363-2 p.113: 'As far back as May 2000 Ehud Barak and his advisors had themselves drafted operational and tactical contingency plans of their own to halt the intifada in its tracks. These included the massive use of IDF snipers, which resulted in the high numbers of Palestinian dead and wounded in the first few days of the uprising. It was these tactics as much as any advanced planning that many believed transformed a series of violent clashes into a full-blown intifada.'
- ^ " Arafat ordered Hamas attacks against Israel in 2000," 10 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , September 29, 2010, Jerusalem Post.
- ^ Mosab Hassan Yousef, Son of Hamas 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Tyndale Publishers, 2011 edition ISB 978-1-85078-985-7 p.125-134
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ HUSSEIN DAKROUB, Associated Press Writer. Associated Press. New York: March 26, 2002. pg. 1
- ^ a b c d e "Sharm El-Sheikh Fact-Finding Committee Report" 9 Ağustos 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The (et al.) report. April 30, 2001.
- ^ Barry Rubin, Judith Colp Rubin. Yasir Arafat : A Political Biography. Oxford University Press. p.204
- ^ *" Lakstein, Dror, Blumenfeld, Amir. "Israeli Army Casualties in the Second Palestinian Uprising", Military medicine, May 2005.
- "IDF soldier David Biri, was murdered on September 27, when a convoy of settlers on the way to Netzarim in the Gaza Strip, accompanied by a IDF escort vehicle, was attacked." "Israeli Victims of El Aksa Intifada " 13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Global Jewish Agenda, Vol. 1, No. 40, November 9, 2000.
- "Some reasons for inconsistency of the official numbers are the date which is counted as the start of the intifada ( September 27 or 28, 2000), the regional restrictions of counting areas [...] and differing definitions." Hans-Jörg Albrecht. Conflicts and Conflict Resolution in Middle Eastern Societies-between Tradition and Modernity, Duncker & Humblot, 2006, p. 81.
- "The eruption of the second Palestinian intifada on September 27, 2000, was influenced by the Lebanese example." Najib Ghadbian, "Political Islam: Inclusion or Violence?", in Kent Worcester, Sally A. Bermanzohn, Mark Ungar. Violence and Politics: Globalization's Paradox, Routledge, 2002, p. 103.
- "The eruption of the second uprising known as al-Aqsa intifada, on September 27, 2000, attests to this view." Najib Ghadbian, "Political Islam: Inclusion or Violence?", in Kent Worcester, Sally A. Bermanzohn, Mark Ungar. Violence and Politics: Globalization's Paradox, Routledge, 2002, p. 105.
- "Since the beginning of the war, the Tanzim employed two main tactics in its attacks against Israel—shootings and car/roadside bombings. From September 27, 2000, to January 1, 2004, the ICT counted 54 separate shooting incidents in which Tanzim militants attempted to injure or kill Israeli soldiers or settlers." Anthony H. Cordesman. Arab-Israeli Military Forces in an Era of Asymmetric Wars, Greenwood Publishing Group, 2006, p. 316.
- "This figure is based on a total of 800 Israeli fatalities from September 27, 2000 (the beginning of the second intifada) through August 12, 2003, Middleastern Conflict Statistics Project, Statistical Report Summary (2003), and an Israeli population of about 6.1 million." Neal Feigenson, Daniel Bailis, and William Klein. "Perceptions of Terrorism and Disease Risks: A Cross-national Comparison" 10 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (248 KB) ,Missouri Law Review, Vol. 69, Issue 4, Fall 2004, p. 1000.
- "That war began on September 27, 2000, when a Palestinian security officer on a joint patrol with Israeli forces turned his firearm on his Israeli counterpart and murdered him." Caroline B. Glick. "Addressing the Root Caust of the Arab-Israeli Conflict" 21 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1.42 MB)], Oxford Journal on Good Governance, Volume 2 ~ Number 2, August 2005, p. 32.
- ^ BBC News: "Al-Aqsa Intifada timeline" 2 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Dark Times, Dire Decisions: Jews and Communism, Dan Diner, Jonathan Frankel, Oxford University Press, p.311
- ^ "Mr. Sharon made the visit on September 28 accompanied by over 1,000 Israeli police officers. Although Israelis viewed the visit in an internal political context, Palestinians saw it as a provocation to start a fair intifadah. On the following day, in the same place, a large number of unarmed Palestinian demonstrators and a large Israeli police contingent confronted each other." "Sharm El-Sheikh Fact-Finding Committee Report" 9 Ağustos 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Mitchell Report), April 30, 2001.
- ^ "The following day, the 29th, a Friday and hence the Muslim day of prayer, the young Palestinians flared up." Cypel, Sylvain. Walled: Israeli Society at an Impasse, Other Press, 2006, p. 6.
- ^ "Then in late September Ariel Sharon [...] visited the Temple Mount [...] The next day, massive violence erupted in Jerusalem and Palestinian-controlled areas in the West Bank and Gaza Strip." Alan Mittleman, Robert A. Licht, Jonathan D. Sarna, Jewish Polity and American Civil Society: Communal Agencies and Religious Movements in the American Public Sphere, Rowman & Littlefield, 2002, p. 161.
- ^ James L. Gelvin,The Israel-Palestine conflict: one hundred years of war, Cambridge University Press, 2nd.ed., 2007 p.243.
- ^ Rioting as Sharon visits Islam holy site 2 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Guardian, Friday September 29, 2000
- ^ "Middle East | Al-Aqsa Intifada timeline". BBC News. 29 Eylül 2004. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ Clinton, Bill (2004). My Life. . ISBN .
- ^ a b The Second Intifada: Backgrounds and Causes of the Israeli-Palestinian Conflict 18 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by
- ^
"The wave of terrorism that began in September 2000 is the direct result of a strategic Palestinian decision to use violence – rather than negotiation – as the primary means to advance their agenda...."
"Indeed, the current wave of terrorism began shortly after intense high-level negotiations were conducted to find a permanent resolution of the Israeli-Palestinian conflict. In July 2000, a Middle East peace summit was held at Camp David, hosted by U.S. President Bill Clinton and attended by Palestinian Authority Chairman Yasser Arafat and Israel's Prime Minister Ehud Barak. During the summit, Israel expressed its willingness to make far-reaching and unprecedented compromises in order to arrive at a workable, enduring agreement. However, Yasser Arafat chose to break off the negotiations without even offering any proposals of his own. Consequently, the summit adjourned with President Clinton placing the blame for its failure squarely at Arafat's feet."
What caused the current wave of Palestinian terrorism? 5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by the"It is clear that the current wave of Palestinian terrorism, which began in the wake of the Camp David summit failure, has nothing to do with a spontaneous Palestinian action to "resist the occupation." The Palestinian leadership had taken a strategic decision to abandon the path to peace and to use violence as their primary tactic for advancing their agenda. This decision undermined the bedrock foundation of the peace process – the understanding that a solution can only be reached through compromise rather than inflexibility, and through negotiation rather than violence. The Palestinian claim that Israel's presence in the territories caused the terrorism began as a desperate attempt to deflect criticism after Arafat rejected Israel's peace proposals. It quickly evolved into an excuse for the inexcusable – the indiscriminate murder of innocent civilians.Terrorist attacks can never be justified, and they are particularly tragic when the disputed issues could have been settled through negotiations. The Palestinian Authority had been given a real opportunity to end the conflict through negotiations. However, Israel's olive branch was met with a hail of gunfire and a barrage of suicide bombers. The greatest obstacle to peace is not the lack of a Palestinian state, rather it is the existence of Palestinian terrorism."
- ^
Palestinian terrorism since Sept 2000 3 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by the"The events of last few days represent the latest and most severe developments in a wave of violence that has been building in recent weeks. Though some are inclined to assign exclusive responsibility to Israel for these acts of provocation, the present Palestinian escalation dates back to well before the Temple Mount disturbances, when, on September 13, stones and were thrown at Israeli positions in the vicinity of the Netzarim junction in the Gaza Strip. This was followed by a number of increasingly violent incidents, including the killing of an Israeli soldier by a roadside bomb near Netzarim on September 27"
- ^ Sgt. David Biri 4 Ağustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. September 27, 2000. .
- ^ "Fallen soldier's father: I never thought this would happen" 19 Şubat 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. September 29, 2000. Jerusalem Post.
- ^ Sontag, Deborah (30 Eylül 2000). "Battle at Jerusalem Holy Site Leaves 4 Dead and 200 Hurt". New York Times. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010.. "This morning, both sides started out tense, after clashes on Thursday [Sept 28, 2000] provoked by Mr. Sharon's visit."
- ^ . CNN. 28 Eylül 2000. 8 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.. "A visit by Likud Party leader Ariel Sharon to the site known as the Temple Mount by Jews sparked a clash on Thursday [Sept 28, 2000] between stone-throwing Palestinians and Israeli troops, who fired tear gas and rubber bullets into the crowd. ... Also Thursday [Sept 28, 2000], an Israeli soldier critically injured in a bomb attack on an army convoy in the Gaza Strip died of his wounds."
- ^ Gozani, Ohad (29 Haziran 2001). "Riot police clash with protesters at holy shrine". The Daily Telegraph. Londra. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010.
- ^ a b BBC ON THIS DAY|28|2000: 'Provocative' mosque visit sparks riots 29 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. September 28, 2000. BBC. "Palestinians and Israeli police have clashed in the worst violence for several years at Jerusalem's holiest site, the compound around Al-Aqsa mosque. The violence began after a highly controversial tour of the mosque compound early this morning by hardline Israeli opposition leader Ariel Sharon. ... Soon after Mr Sharon left the site, the angry demonstrations outside erupted into violence. Israeli police fired tear gas and rubber-coated metal bullets, while protesters hurled stones and other missiles. Police said 25 of their men were hurt by missiles thrown by Palestinians, but only one was taken to hospital. Israel Radio reported at least three Palestinians were wounded by rubber bullets. ... Following Friday [Sept 29, 2000] prayers the next day violence again broke out throughout Jerusalem and the West Bank."
- ^ a b c Menachem Klein,The Jerusalem Problem: The Struggle for Permanent Status, University Press of Florida, 2003 p.97
- ^ B'Tselem – Statistics – Fatalities 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Israeli security force personnel killed by Palestinians in the Occupied Territories. Detailed list.
- ^ B'Tselem – Statistics – Fatalities 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Israeli civilians killed by Palestinians in the Occupied Territories. Detailed list.
- ^ Schulz and Hammer, 2003, pp. 134–136.
- ^ Israel, the Conflict and Peace: Answers to Frequently Asked Questions – What caused the current wave of Palestinian terrorism? 5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by the
- ^ Human Capital and the Productivity of Suicide Bombers pdf 27 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Volume 21, Number 3, Summer 2007. Pages 223–238
- ^ Q&A: Gaza conflict 5 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC News 18 01 2009
- ^ Gaza's rocket threat to Israel 23 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC 21 01 2008
- ^ "Hamas releases audio of captured Israeli". USA Today. 25 Haziran 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ IDF nabs Ze'ev Kahane's murderer 17 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Jerusalem Post, May 28, 2007
- ^ "Israel's 'First Internet Murder'". Wired. 19 Ocak 2001. 19 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ . 22 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ "Eight killed at Jerusalem school 9 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", BBC News Online, March 6, 2008
- ^ Terror Attack At Jerusalem Seminary – Merkaz HaRav Yeshiva – 8 Dead 27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . National Terror Alert Response Center, March 6, 2008
- ^ Jerusalem seminary attacked 8 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . UPI, March 6, 2008
- ^ "Minister of Tourism Rehavam Zeevi assassinated at point-blank range in Jerusalem Hyatt – Globes". 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ a b Matthew Kalman (20 Haziran 2001). "Two Israeli teenagers stoned to death". USA Today. 20 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ Phil Reeves in Tekoa. "'Get tough' call to Sharon as Jewish boys stoned to death". Irish Independent. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2011.
- ^ a b Philps, Alan (13 Ekim 2000). "A day of rage, revenge and bloodshed". The Daily Telegraph. Londra. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2012.
- ^ "Coverage of Oct 12 Lynch in Ramallah by Italian TV Station RAI". . 17 Ekim 2000. 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2012.
- ^ "Lynch mob's brutal attack". BBC News. 13 Ekim 2000. 29 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2012.
- ^ Whitaker, Raymond (14 Ekim 2000). "A strange voice said: I just killed your husband". The Independent. Londra. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2012.
- ^ "Palestinians And Israelis In a Clash At Holy Site". New York Times. 28 Eylül 2000.
- ^ (Bard, Mitchell Geoffrey) The Complete Idiot's Guide to Middle East Conflict, Ch. 28, pg. 395
- ^ A History of Modern Israel, Ch. 12, pg. 283
- ^ Greenberg, Joel (5 Ekim 2000). "Unapologetic, Sharon Rejects Blame for Igniting Violence". New York Times. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010.
- ^ Lee Hockstader (29 Eylül 2000). "Israeli's Tour of Holy Site Ignites Riot; Palestinians Angered By Test of Sovereignty in Jerusalem's Old City". Washington Post. s. A22.
- ^ . CNN. 27 Eylül 2000. 10 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ a b c Menachem Klein, The Jerusalem Problem: The Struggle for Permanent Status, University Press of Florida, 2003 p.98
- ^ (1984). Israel's Lebanon War. Simon and Schuster. s. 284. ISBN .
- ^ Yossef Bodansky, The High Cost of Peace (Prima Publishing, 2002) pp.353–354
- ^ MacFarquhar, Neil. "Few Kind Words for Sharon in the Arab World 19 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", January 5, 2006. New York Times.
- ^ Juliana Ochs Security and Suspicion: An Ethnography of Everyday Life in Israel, 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . University of Pennsylvania Press, 2011 p.6.
- ^ "CNN's Jerrold Kessel on continuing violence in the Mideast". CNN. 29 Eylül 2000. 19 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ Menachem Klein,The Jerusalem Problem: The Struggle for Permanent Status, University Press of Florida, 2003 pp.97–98
- ^ . 16 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ , The Israeli-Palestinian peace negotiations, 1999–2001: within reach, 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Taylor & Francis, 2006 p.162.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ "Border Police Supt. Yosef Tabeja". Israel Ministry of Foreign Affairs. 29 Eylül 2000. 11 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ Earlier estimates gave a million bullets and projectiles shot by Israeli forces in the first few days, 700,000 in the West Bank and 300,000 in the Gaza strip. See Ben Kaspit, 'Jewish New Year 2002 – the Second Anniversary of the Intifada,' September 6, 2002 (Heb), in Cheryl Rubenberg, The Palestinians: In Search of a Just Peace,'Lynne Rienner Publishers, 2003 p.324, p.361 n.5. The figure was revealed by , then-director of Military Intelligence. Moshe Ya'alon, who later became the Israeli Chief of Staff, denied the 1.3 million figure, claiming that the number reflected the demand of the command units for supplemental ammunition. Pedatzur, Reuven. "Deflater of defeatist discourse". Haaretz. Erişim tarihi: 10 Aralık 2008.[]
- ^ a b "Israel and the Occupied Territories: Broken Lives – A Year of Intifada". Amnesty International. 12 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.. PDF 29 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "The Or Inquiry – Summary of Events". Haaretz. 10 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2006.
- ^ Asser, Martin (13 Ekim 2000). "Lynch mob's brutal attack". BBC News. 29 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2006.
- ^ . Haaretz. 20 Ekim 2000. 4 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ Feldman, Shai. The October Violence: An Interim Assessment 29 Haziran 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Jaffes Center for Strategic Studies, Strategic Assessment, Vol. 3 No. 3, November 2000.
- ^ "Israeli copters retaliate for soldiers' deaths". USA Today. 8 Kasım 2000. 23 Kasım 2001 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Temmuz 2009.
- ^ . Mideastweb.org. 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ Hershman, Tania (19 Ocak 2001). "Israel's 'First Internet Murder'". Wired. 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ Charles W. Greenbaum, Philip E. Veerman, Naomi Bacon-Shnoor (2006). Protection of children during armed political conflict: a multidisciplinary perspective. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2012.
- ^ Daniel Gordis (2003). Home to Stay: One American Family's Chronicle of Miracles and Struggles in Contemporary Israel. Random House. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2012.
- ^ . . 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ "Two Israeli boys found bludgeoned to death". The Guardian. 9 Mayıs 2001. 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.
- ^ "The Palestinian Authority-Hamas Collusion – From Operational Cooperation to Propaganda Hoax". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ O'Sullvian, Arieh (25 Kasım 2001). . Jerusalem Post. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2009.
- ^ Fisher, Ian (29 Ocak 2006). "In Hamas's Overt Hatred, Many Israelis See Hope". New York Times. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2009.
- ^ "Ynet – פיגוע בדולפינריום – חדשות". 24 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ . 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ Suicide bombing at the Sbarro pizzeria in Jerusalem August 9, 2001 17 Kasım 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ Sbarro terrorist 'not sorry' 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , March 27, 2006
- ^ . 20 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ "Islamic Jihad, Fatah take responsibility for bus bombing – Haaretz Daily Newspaper | Israel News". Haaretz. 2011. 2 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.
- ^ "Toledo Blade – Google News Archive Search". Google. 2011. 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.
- ^ "Suicide bombing at the Ben-Yehuda pedestrian mall in Jerusalem". mfa.gov.il. 18 Haziran 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ . 29 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ "Sgt-Maj-res- Yochai Porat". Mfa.gov.il. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ (PDF). B'Tselem. Temmuz 2007. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012.
- ^ List of Palestinians killed by Israeli security forces in the West Bank 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (see the 29.03.2002–3.05.2002 period)
- ^ "Report of Secretary-General on recent events in Jenin, other Palestinian cities". UN. 1 Ağustos 2002. 17 Kasım 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ "Jenin's Terrorist Infrastructure". Israel Ministry of Foreign Affairs. 4 Nisan 2002. 1 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2008.
- ^ "UN says no massacre in Jenin". BBC News. 1 Ağustos 2002. 5 Aralık 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2012.
- ^ a b Bennet, James (2 Ağustos 2002). "DEATH ON THE CAMPUS: JENIN; U.N. Report Rejects Claims Of a Massacre Of Refugees". The New York Times. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2012.
- ^ "U.N. report: No massacre in Jenin". USA Today. 1 Ağustos 2002. 11 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ "Shielded from Scrutiny: IDF violations in Jenin and Nablus" (PDF). Amnesty International. Kasım 2002. s. 2. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Mayıs 2012.
Amnesty International's extensive research . . . led it to conclude that . . . some of the actions amounted to . . . war crimes.
- ^ a b "Jenin: IDF Military Operations" (PDF). Human Rights Watch. Mayıs 2002. s. 3. 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Mayıs 2012.
Human Rights Watch's research demonstrates that, during their incursion into the Jenin refugee camp, Israeli forces committed serious violations of international humanitarian law, some amounting prima facie to war crimes.
- ^ by Paul Martin, Washington Times, May 1, 2002
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ Harel and Isacharoff (2004), pp. 257–258
- ^ Audeh, Ida (2002). . Journal of Palestine Studies. 31 (4). s. 13. 28 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012.
- ^ "Report of the Secretary-General prepared pursuant to General Assembly resolution ES-10/10". United Nations. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2006.
- ^ Report of the Secretary-General prepared pursuant to General Assembly resolution ES-10/10 6 Ağustos 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by the United Nations
- ^ BBC, Texts: Palestinian truces 5 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 29 June 2003
- ^ Oborne, Peter (23 Haziran 2003). "Israel defends Hamas death". Londra: The Telegraph. 4 Haziran 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010.
- ^ "Israelis flatten West Bank shops". BBC News. 21 Ocak 2003. 19 Aralık 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2010.
- ^ "Razing Rafah: Mass Home Demolitions in the Gaza Strip". Human Rights Watch. 24 Mart 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2006.
- ^ "Tali Hatuel, Hila, Hadar, Roni, and Merav". Israel Ministry of Foreign Affairs. 2 Mayıs 2004. 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ "Gunmen kill Jewish settler family". Londra: BBC News. 3 Mayıs 2004. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2012.
- ^ "Pregnant mum and four children gunned down". The Sydney Morning Herald. 3 Mayıs 2004. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ Silverin, Eric (3 Mayıs 2004). "Pregnant mum and her four children killed in terror attack". Irish Independent. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ "Israel/Occupied Territories: AI condemns murder of woman and her four daughters by Palestinian gunmen". Amnesty International. 4 Mayıs 2004. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ McGreal, Chris (16 Ekim 2004). "Army pulls back from Gaza leaving 100 Palestinians dead". The Guardian. Birleşik Krallık. 2 Kasım 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010.
- ^ "Palestinians sift rubble after Israel's Gaza assault". Reuters. 16 Ekim 2004. 21 Ekim 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ "Mid-East leaders announce truce". BBC News. 8 Şubat 2005. 14 Haziran 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2010.
- ^ "Abbas orders security crackdown". BBC News. 10 Şubat 2005. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2010.
- ^ "2nd Intifada forgotten – Israel Opinion, Ynetnews". Ynet.co.il. 20 Haziran 1995. 23 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ . Isj.org.uk. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ Gilmore, Inigo (4 Şubat 2005). "Palestinian ceasefire ends four-year intifada". The Daily Telegraph. Londra. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010.
- ^ . Zionism-israel.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ "UC to reopen study in Israel; Brandeis offers summer prep program | Community Briefs". Jewish Journal. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ a b "Israeli death toll in Intifada higher than last two wars". Haaretz. 24 Ağustos 2004. 10 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ Remember these Children 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. This is a comprehensive list of all Israeli and Palestinian child casualties, age 17 and under, listed since September 2000 along with what is known about the circumstances of their deaths.
- ^ UPDATED: In 2007, B'Tselem Casualty Count Doesn't Add Up 5 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., CAMERA. The page translates an Hebrew report from Haaretz, presenting Dahoah-Halevi's report.
Original Haaretz report in Hebrew: Amos Harel, מחקר: "בצלם" מפרסם מידע שגוי ומשמיט פרטים חיוניים 11 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Haaretz, October 26, 2008. - ^ "Two-thirds of Palestinians Killed in the West Bank This Year Did not Participate in the Fighting". B'Tselem. 8 Aralık 2004. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ Alexander A. Weinreb and Avi Weinreb. "Has Israel Used Indiscriminate Force?". The Middle East Quarterly. 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ . Frontpagemag.com. 27 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ (2009). One States, Two States. Yale University Press. ss. 151-152.
- ^ Ruebner, Josh (26 Şubat 2010). "U.S. Can't Afford Military Aid to Israel". Huffington Post. ABD. 18 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ a b Mearsheimer, John (2007). Stephen (Ed.). Israel Lobby and US Foreign Policy. New York: Farrar, Straus, and Giroux.
- ^ Navon, Emmanuel. "Jewish-Agency-style 'Palestine Network' la... JPost – Middle East". Jerusalem Post. 20 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
- ^ . "Arab Summit Conferences." The Continuum Political Encyclopedia of the Middle East. Ed. Sela. New York: Continuum, 2002. pp. 158–160
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ikinci Intifada veya El Aksa Intifadasi Arapca انتفاضة الأقصى Intifaḍat al ʾAqsa Ibranice אינתיפאדת אל אקצה Intifadat El Aqtzah Eylul 2000 den 2005 yilina kadar devam eden ikinci Filistin ayaklanmasidir Israil ve Filistin arasindaki catismalar Subat 2005 yilinda Ariel Saron ve Mahmud Abbas in katildigi Sharm ek Sheikh Zirvesi ile sona ermis Ayrica Oslo Savasi olarak da bilinir Toplam olu sayisi Filistin tarafinda 3000 ve Israil tarafinda 1000 i buldu ve ayrica 64 yabanci da hayatini ayaklanma surecinde kaybetti in raporlarina gore 30 Nisan 2008 tarihine kadar oldurulen Filistinlilerin 35 2 si ayaklanmalarda aktif bir sekilde rol aldi 46 4 u ayaklanmalara katilmadi ve 18 5 inin katilip katilmadigi bilinmiyor Yine B Tselem raporlarina gore Israil tarafinda olenlerin 31 7 si guvenlik guclerinden ve 68 3 u sivillerdendi Diger yandan nun 2005 tarihli bir calismasina gore Filistinliler arasinda yasamini kaybedenlerin cogunlugu mucahitti Enstitu Israilli siddete basvuranlarin 22 oldugu ve sivillerin 78 oldugu sonucuna vardi Bundan onceki Birinci Intifada 1987 ve 1993 yillari arasinda gerceklesti Ikinci IntifadaArap Israil SavaslariTarih28 Eylul 2000 8 Subat 2005BolgeBati Seria Gazze Seridi IsrailTaraflarIsrailFilistin halki Hamas Islami Cihad El FetihKomutanlar ve liderlerAriel Saron Ehud OlmertYaser Arafat Mahmud AbbasKayiplar1 0315 103EtimolojiMescid i Aksa 8 Yuzyilda insa edilen El Haram El Serif ya da Yahudiler icin Tapinak Tepesi olarak adlandirilan yerdeki muslumanlar icin onemli bir camiye verilen isimdir Bu yer Yahudiler icin en kutsal Muslumanlar icinse ucuncu en kutsal alandir Intifada ise arapca olup ayaklanma anlamina gelmektedir Ikinci Intifada 1987 1993 yillari arasindaki Birinci Intifada dan sonra gerceklesen ikinci Filistinli ayaklanmasidir Intifada bazen Israilliler tarafindan Oslo Savasi מלחמת אוסלו olarak da adlandirilir Bunun sebebi Israil in Oslo Anlasmalari nda yaptigi bazi tavizlerdi Bazilari da Yaser Arafat in Savasi olarak adlandirir Bunun sebebi ise ayaklanmanin Arafat tarafindan organize edildigi dusuncesidir Arka PlanOslo Anlasmalari Yaser Arafat Oslo Anlasmalariyla Israil Gazze Seridi ve Bati Seria dan asamali olarak silahli kuvvetlerini geri cekmeyi ve Filistinlilerin kendi kendilerini yonetme hakkini tanimayi kabul etti Boylece bu bolgelerde Filistin yonetimi kurulacakti Filistin tarafinda ise Israil i tanidi ve bosaltilacak yerlerdeki ic guvenligi saglama sorumlulugunu ustlendi Filistinlilerin bolgedeki yonetimi gelecek bes yillik gecis doneminde gecerli olacak ve bu donemde kalici bir cozum icin muzakereler surecekti Ama realitelere bakildiginda sonuc iki tarafinda Oslo sureciyle ilgili hayal kirikligna ugramasi oldu Oslo Anlasmalarinin imzalanmasini takip eden bes yilda 405 Filistinli ve 256 Israilli olduruldu Israilliler icin bu sayi gecen on bes yildaki can kayiplarindan fazla bir sayiydi gecen on bes yildaki can kayiplarinin toplam sayisi 216 idi ve bu sayinin 172 si Birinci Intifada suresinde oldu 1995 yilinda Simon Peres Oslo Anlasmalarina karsi olan Yahudi Yigal Amir tarafindan oldurulen Izhak Rabin in yerini aldi 1996 daki secimlerde Israilliler Likud Partisi adayi Benyamin Netanyahu nun liderligindeki sagci koalisyonu secti ve Netanyahu yu 1999 yilinda Isci Partisi nden Ehud Barak takip etti Camp David Zirvesi 11 25 Temmuz 2000 tarihlerinde Camp David deki ABD baskani Bill Clinton Israil Basbakani Ehud Barak ve Filistin Yonetimi Baskani Yaser Arafat arasinda basladi Konusmalar taraflarin birbirlerini suclamasiyla sona erdi Anlasmalara engel dort madde vardi sinirlar Kudus ve Tapinak Dagi multeciler ve geri donus haklari ve Israil in guvenlik endiseleri 13 Eylul 2000 tarihinde Yaser Arafat ve Filistin Yasama Konseyi Ozgur Filistin Devleti nin tek tarafli ilanini erteledi Yerlesimin Devam etmesi Peres ABD Disisleri Bakani Madeleine Albright in istegiyle yerlesim yeri insasini kisitli bir sekilde yuruttu ama Netanyahu Israilli yerlesim alanlari icinde yeni yerlesim alanlari insasina devam etti ve Dogu Kudus teki da yeni bir yerlesim alani insa etme planini gundeme getirdi Buna ragmen Netanyahu 1991 92 Samir hukumetinin cok arkasinda kaldi ve Oslo Anlasmalarinin herhangi bir yasak koymamasina ragmen yeni yerlesim birimleri insa etmekten kacindi Oslo dan once yerlesim birimi insalari 1991 92 13 960 Oslo dan sonra 1994 95 3 840 1996 1997 3 570 Barak daha ilimli bir yerlesim sistemi uzerinde ugrasti Amaci daha militan kanali marjinallestirmekti Kasim 1998 deki Wye Nehri Anlasmasindan sonra kurulan 12 yeni karakollari kapatacagi garantisini verdi ama halihazirda Bati Seria da bulunan yerlesim alanlarini 3000 yeni evle genisletme plani yapti Bu plan Filistinli liderler tarafindan kinamayla karsilandi Oslo Anlasmasi nda halihazirda bulunan yerlesim birimleri icinde yeni insaalara karsi yasak olmasa da Filistinli anlasma destekcileri insaanin devam etmesinin anlasmanin ruhuna ters dusecegini kalici cozumu kotu etkileyecegini ve Barak in barisa olan isteginin samimi olmadigini gosterecegini belirttiler Filistinliler sadece Israil in terk ettigi A ve B bolgelerinde degil ayrica Israil in yonetimindeki C bolgesinde yerlesim birimi insaasina koyuldu Bazilari Yaser Arafat ve Filistin Yonetimi nin intifadayi onceden planladiklarini iddia etti Bu iddia icin genelde Aralik 2000 deki zamanin Filistin Yonetimi Iletisim Bakani nin yaptigi konusmayi alinti olarak kullanirlar Konusmasinda Falouji intifadanin Arafat in Camp David Zirvesi nden donmeden once dikkatlice planlandigini belirtti 28 Eylul oncesi askeri hazirliklar hakkinda kanitlar barindiran Filistin Demokratik Halk Kurtulus Cephesi eski askeri komutan Memduh Nofal i alinti yapar Nofal Arafat in simdi kavgaya gidiyoruz o yuzden hazir olmaliyiz dedigini belirtti Barak Mayis ayinda her turlu ihtimale karsi herhangi bir intifada girisimini engellemek icin planlarini hazirlamisti Israil Guvenlik Guclerine ait sniperlar ayaklanmanin ilk gunlerinde bircok sayidaki Filistinlinin olumune sebep oldu Bu Barak in taktiklerinden biriydi Arafat in intifadayi planladigi fikrine bir destek te Hamas lideri Mahmud El Zahar dan geldi Eylul 2010 da Arafat in 2000 deki Camp David Zirvesi nin istedigi gibi sonuclanmayacagini fark edince Hamas El Fetih ve Israil e karsi askeri operasyonlar duzenlemesi emrini verdi Mosab Hassan Yusuf Ikinci Intifada nin Arafat tarafindan organize edilmis bir politik manevra oldugunu iddia etti Yusuf a gore Arafat uluslararasi kurbanlik sembolu olarak cok zenginlesti Bu statuyu birakip isleyen bir toplum kurma sorumlulugunu almaya hazir degildi Arafat in esi Suha Arafat Aralik 2012 de Dubai televizyonuna ayaklanmayi kocasinin planladigini anlatti Camp David muzakereleri fiyaskosundan hemen sonra onunla Paris te bulustuk Bana Camp David in basarili olamadigini Paris te kalmam gerektigini soyledi Neden diye sordum Intifada baslatacagini ondan Filistin meselesine ihanet etmesini istediklerini ve prensiplerden vazgecmesini istediklerini soyledi Mayis 2000 de Israil in Lubnan dan cekilmesiyle birlikte Filistin Kurtulus Orgutu yetkilisi gazetecilere Biz optimistiz Hizbullah in direnisi haklarini arayan diger araplara ornek olarak gosterilebilir dedi Baris surecinin basarisiz olmasinin nedenleri uzerinde calisan komiteye ait rapor Israil Hukumeti sunlari belirtti Siddetin ortaya cikmasindaki en buyuk katalizor Camp David muzakerelerinin bozulmasiydi ve uluslararasi toplumun Filistin in konuyu kordugume baglamasini takdir etmesiydi Siddet Filistin Yonetimi liderleri tarafindan planlanmisti Boylece Filistinli can kayiplari yaratip diplomatik kazanimlar elde edeceklerdi Ayni rapora gore Filistin Ozgurluk Orgutu Intifadanin planlandigini kabul etmemis ve Camp David muzakerelerinin Israil in gucunu artirmak icin bir girisim oldugunu belirtmisti perspektifine gore Israil rahatsizlanmalara asiri ve yasadisi guc kullanarak tepki verdi Onlara gore bu tepki Israil in Filistinli yasamlara ve guvenliklerine kasitlarini sergiledi Filistinlilere gore her yerde gorulen 30 Eylul de babasinin arkasinda duran Muhammed Al Durrah in vurulma goruntuleri bu anlayisi destekledi Raporun sonuclarina gore Saron un gezisi El Aksa Ayaklanmasina sebep olmadi Ama gezinin zamanlamasi yanlisti ve provokatif etkileri onceden gorulmeliydi ve ayrica Elimizde Filistin Yonetiminin eline gecen ilk firsatta siddet iceren bir ayaklanma hazirligi yaptigina dair sonuc verecek kanitlar yok ve ayni sekilde Israil in de boyle bir durumda olumcul cevaplar verecegine dair planlar yaptigini da sonuclandiramayiz Mitchell raporu mayis 2001 de yayinlandi 29 Eylul 2001 de Marwan Barghouti Al Hayat a verdigi bir roportajinda intifadaki rolunu acikladi Eylulun sonunda olaylar patlamadan once son gunleri yasadigimizi biliyordum ama Saron un El Aksa Camii ne varmasi intifadanin patlamasi icin en uygun zamandi Saron un gezisinden onceki gece yerel bir televizyondaki panele katildim ve halka ertesi sabah El Aksa Camii ne gitmeleri cagrisinda bulunabildim Saron un huzurlu bir sekilde El Haram El Serif e varip geri gitmesi imkansizdi Bitirdim ve sabah El Aksa ya gittim Aramizda bulunan farkli goruslere sahip insanlar yuzunden basarili catismalarda bulunamadik Saron gittikten sonra iki saat orada kaldim ve nasil cevap verecegimiz uzerinde tartistik ve butun sehirlerde ayni anda nasil yanit verebilecegimizi konustuk Butun Filistinli bolgelerle iletisime gectik Genel BakisFilistinliler tarafindan El Aksa Intifadasi olarak adlandirilan bu ayaklanma sivil populasyonun ayaklanmasini ve Israil Guvenlik Gucleri ile Filistinli siviller arasindaki askeri catismalari icerdi Ariel Saron un muslumanlar arasinda El Haram El Serif olarak bilinen hem Muslumanlar hem de Yahudiler icin kutsal olan Tapinak Tepesi ni ziyaret ettigi esnada Filistinliler arasinda protesto basladi ve bu protesto Israil guvenlik gucleri ve protesto eden kalabalik arasinda catismanin baslamasina sebep oldu Ayaklanmanin bir sonraki 29 Eylul Cuma gunu namaz ibadetini gerceklestiren muslumanlarin yakinlarinda Israil polisinin ve askerlerinin bulunmasinin sebep oldugu catismalardan ve olumlerden dolayi basladigina inananlarin var olmasina ragmen Ikinci Intifada 28 Eylulde Likud Partisi basbakan adayi Ariel Saron un 1000 guvenlik gorevlisiyle Tapinak Tepesine varmasiyla basladi Ziyareti esnasinda Saron Tapinak tepesi ellerimizdedir ve ellerimiz de de kalacaktir Yahudilerin en kutsal mekanlarindan biri olarak burayi ziyaret etmek her Yahudinin hakkidir dedi Filistinliler bu soyleneni bir provokasyon olarak gorup Ikinci Intifadanin nedeni olarak adlandirirken diger bircok kisi Yaser Arafat in ayaklanmayi onceden hazirladigini iddia etmistir Bill Clinton gibi bazi isimler tansiyonun yukselmesinin sebebini Haziran 2000 de gerceklesip basarisiz olan Camp David Zirvesi olarak gordu Bu isimler Israilliler ve Israil Guvenlik gucleri 27 Eylul itibariyla Israilli can kayiplarinin baslamasindan dolayi ayaklanmalara Camp David basarisizliginin neden olduguna inanir Bircok yerde anaakim medya Saron un gezisini Ikinci Intifada nin baslama sebebi olarak yansitti Saron un ziyaretinden sonraki ilk bes gunde protestolar ve carpismalar sonucu Israil polisi ve guvenlik gucleri 47 Filistinliyi oldurup 1885 ini yaraladi ve Filistinliler ise 5 Israilliyi oldurdu Filistinliler Ikinci Intifada yi devam eden Israil in topraklarini ele gecirmesine karsi milli kurtulus cabalarinin bir parcasi olarak gorurler ve Israilliler ise ayaklanmayi Yaser Arafat tarafindan organize edilen Filistin terorizmi olarak gorurler Birinci Intifada da oldugu gibi Filistinliler toplu protestolar grevler Israilli askerler ve sivillere yonelik saldirilarla ayaklanmayi yuruttu Saldiri metodlari arasinda intihar bombalari Israil e dogru ateslenen roketler ve havan toplari icinde cocuklarin da oldugu sivil ve askerlerin ali koyulmasi silahla saldirilar cinayetler bicaklamalar taslamalar ve lincler vardi Israil in ayaklanmaya karsi tavirlari icinde kontrol noktalari kurmak ve siki sokaga cikma yasaklari vardi Filistin yonetiminin polis ve hapishane gibi binalarina yonelik stratejik saldirilar Filistin in ayaklanmalari durdurmalari icin atilan stratejik adimlar arasindaydi Israil in Guney Lubnan dan cekilmesinden sonra kaybolduguna inanilan caydirici ayaklanma kontrolu tekrar uygulamaya konuldu Bazi Israilliler de ayaklanmalari Oslo Savasi מלחמת אוסלו ya da Arafat Savasi olarak da adlandirir Sebepleri Oslo Anlasmalarindaki Filistin tarafindan kaybedildigi dusunulen noktalar ve Arafat in ayaklanmayi duzenlediginin dusunulmesidir Hem Israil hem de Filistinliler Oslo surecinin basarisizligindan dolayi bir birini suclamaktadir Zaman Cizelgesi2000 11 25 Temmuz 2000 Camp David Zirvesi Birlesik Devletler Baskani Bill Clinton Israil Basbakani Ehud Barak ve Filistin Yonetimi Genel Baskani Yaser Arafat arasinda gerceklesti Barak ve Arafat daha sonra zirvenin basarisizligiyla ilgili birbirlerini sucladi Zirvede anlasmaya varilmasini engelleyen dort esas engel vardi sinir Kudus ve Tapinak Tepesi Filistinli multeciler ve geri donus hakki ve Israil in guvenlik endiseleri Saron un Tapinak Tepesi ne Gezisi 28 Eylulde Israil muhalefet lideri Ariel Saron Likud partisinden bir delegasyon ve yuzlerce ayaklanma polisiyle Muslumanlar icin ucuncu en kutsal yer olan El Aksa Camii nin icinde bulundugu Tapinak Tepesi ni ziyaret etti Bu alan Israil in 1980 de Dogu Kudus u topraklarina eklemesiyle Israil in egemenligine girdi Alan Yahudiler icin en kutsal alandir Saron Israil Icisleri Bakaninin Filistin Yonetimi guvenlik sefinden gezi esnasinda bir problem cikmayacagina dair aldigi teminattan sonra bolgeye girme izni aldi Saron aslinda El Aksa Camii nin icine girmedi ve normal turist saatlerinde alana girdi Colin Shindler olanlari su sekilde acikladi Israil istihbarati Icisleri Bakani Slomo Ben Ami ye beklenen planlanmis bir siddet riski olmadigini belirtti Bu ustu kapali bir sekilde Filistin Onleyici Guvenlik Baskani Jibril Rajoub tarafindan teyit edildi Rajoub Slomo ya Ariel Saron un Haram i gezebilecegini fakat Camii ye guvenlik sebeplerinden dolayi girmemesi gerektigini soylemisti Saron un alandan ayrilmasindan kisa bir sure sonra Kudus te yasayan sinirli protestocular alanin disinda isyani patlattilar Israil polisi goz yasartici gaz ve plastik mermilerle cevap verdi Filistinliler ise tas ve mermiler atiyordu ve 25 polisi yaraladi Uc Filistinli plastik mermilerden yaralandi Saron in bolgeyi ziyaret etmesindeki amac Israillilerin Tapinak Tepesi nde bulunma hakkina sahip oldugunu anlatmakti buna ragmen Likud sozcusu Ofir Akunis e gore amac Likud iktidari geldiginde Tapinak Tepesi nin Israil egemenliginde kalacagini gostermekti Ariel Saron un hukumeti bolgeyi Filistinlilerin eline vermekle suclamasina cevap olarak Israil hukumeti Saron a bolgeyi ziyaret etmesi icin izin verdi Niyetini ogrenince Yaser Arafat Saeb Erakat ve Faysal Huseini gibi onemli Filistinli isimler Saron dan ziyareti iptal etmesini istediler Filistinliler 10 gun once Sabra ve Satilla katliamini anmislardi Sabra ve Satilla Katliami gerceklestiginde Ariel Saron un Savunma Bakani oldugunu gerceginden dolayi Filistinlilerin Saron u katliamdan sorumlu tuttuklarini belirtti Filistinlilere gore Saron katliam ve intikam tehlikesini goz ardi etmisti ve bu katliami durdurmak icin onlemler almamisti Saron un Israil in kontrolu altindaki Beyrut ta bulunan populasyonu korumada gosterdigi bu ihmalkarlik gorevini yerine getirmemek olarak goruldu ve istifasi onerildi ama Saron istifa etmedi Daha sonra bir baris yuruyusunde bir Israillinin olmesiyle gorevinden ayrildi ama Israil kabinesinde kaldi Filistinliler Saron un ziyaretini bir provokasyon ve istila gorduler cunku yuzlerce korumayla gelmisti Elestiriler Saron un ziyaretinin siddeti tetikleyecegini bildigini ve ziyaretinin politik oldugunu belirtti Yossef Bodansky e gore Clinton in onerisi Yahudilerin Tapinak Tepesi ni ziyaret etme ve o bolgede dua etme haklarina yonelik garantiler verdi Saron Yahudilerin Tapinak Tepesine ziyaretlerinde bir sorun olmayacagina ikna oldugunda Israilli dindarlar ve milliyetci sagci gruplarin baris surecine karsi cikacaklari cok neden kalmayacakti Saron Tapinak Tepesi ni ziyaret edecegine dair kararini acikladiginda Ehud Barak istihbarat sefi Ami Ayalon a Jibril Rajoub a ulasmasini ve guvenli bir ziyaret icin gerekenin yapilmasini istemesi emrini verdi Rajoub Saron un camiye girmemesi ve orta yerde ibadet etmemesi halinde puruzsuz bir ziyaret olacagi sozunu verdi Barak ayrica Arafat a ulasarak camiye girmemesi durumunda Saron un ziyaretinin puruzsuz gerceklesecegine dair teminatlar aldi Bir grup Filistinli ileri gelenler ve uc Arap Knesset uyesi ziyareti protesto etmek icin bolgeye geldiler Filistinli ileri gelenler arkada izlerken genc Filistinliler tas attilar ve Israil guvenlik guclerini gecerek Saron a ve yanindakilere ulasmaya calistilar Saron un ziyareti bunlara ragmen sessiz ve duzgun bir sekilde gerceklesti Dua etmedi beyanda bulunmadi ya da Muslumanlar tarafindan provokatif olarak gorulecek bir sey yapmadi Bir tas yagmuru altinda Aglama Duvari na ulasmasina ragmen soguk kanli davrandi ve Buraya Musluman ve Yahudilerin beraber yasayabileceklerine inanan biri olarak buraya geldim dedi gazetecilere Beraber insa edip buyuyebilecegimize inaniyorum Bu huzurlu bir gezi oldu dedi New York Times a gore Arap Dunyas indaki bircok insan Saron un ziyaretini Ikinci Intifada nin baslangici ve baris surecinin raydan cikmasinin nedeni olarak gordu Juliana Ochs a gore Saron un ziyareti ikinci intifadanin sembolik tesvikiydi Intifadanin ilk gunleri 29 Eylul 2000 tarihinde Saron un ziyaretinden bir gun sonra Cuma namazi sonrasi Kudus un Eski Sehir cevresinde buyuk ayaklanmalar patlak verdi Filistinlilerin Tapinak Dagi uzerinden dua eden Yahudilerin uzerine tas atmaya baslamasindan sonra Israil polisi dort Filistinli genci kaucuk kapli celik mermilerle ates ederek oldurdu Polis daha sonra normal mermiler kullanmaya basladi 200 kadar Filistinli ve polis yaralandi Eski Sehir deki Zeytin Dag inda da uc Filistinli olduruldu Gunun sonunda 7 Filistinli olduruldu ve 300 Filistinli de yaralandi 70 Israil polisi yaralandi carpismalarda Sonraki gunlerde Bati Seria ve Gazze de protestolar basladi Israil polisi gercek mermi ve kaucuk kapli celik mermilerle cevap verdi Ilk bes gunde 47 Filistinli oldu ve 1885 i yaralandi Taraflarin arasinda arabulucu olan Fransa baskani Jacques Chirac Ehud Barak i protesto etti ve bir gun icerisindeki yaralanan ve olen Filistinlilerin arasindaki oranin baskalarini Filistinlilerin siddetten sorumlu olduklarina inandiramayacak kadar kotu oldugunu belirtti Ayrica Barak a tas atan kisilere helikopterden ates ederek cevap vermeleri ve uluslararasi sorgulamalara izin vermemelerini Arafat in uclu muzakerelere cagrisina cevap vermemeleriyle es tuttu 27 Eylul de Gazze Seridi yerlesim birimlerinden Netzarim in yakininda Filistinli militanlar tarafindan gerceklestirilen bombalama sonrasi bir Israilli asker olduruldu ve baska bir asker de hafif yaralandi Iki gun sonra Filistin polis memuru Nail Suleyman ortak devriye sirasinda bir Israil Sinir Polisi aracina Bati Seria daki Qalqiliyah sehrinde ates etti ve Yosef Tabeja yi oldurdu Ayaklanmalarin ilk gunlerinde Israil Guvenlik Gucleri asagi yukari 1 3 milyon kursun kullandi Uluslararasi Af Orgutu ne gore ilk Filistinli can kayiplari sadece protestolara katilanlardandi Orgut daha sonra ilk ay icinde oldurulen Filisitnlilerin 80 inin Israil guvenlik guclerine tehlike teskil etmedikleri yerlerde bulunduklarini belirtti 30 Eylul 2000 tarihinde bir kameraman Gazze seridindeki bir dar sokakta babasinin arkasinda saklanirken oldurulen nin olum anini cekti Onu olduren atesin hangi taraftan geldigi hala kesin olarak bilinmemektedir 2000 Ekim olaylari Ekim 2000 olaylari Israil deki Arap vatandaslar ve Israil polisi arasinda birkac gun suren kargasa ve carpismalara denir Olaylar ayrica Arap ve Yahudilerin genis capli ayaklanmalarini icerdi 12 Israilli Arap vatandas ve Gazze den bir Filisitinli Israil polisi tarafindan olduruldu 1 Ekimde Israil kuzeyinde genel grev ve protestolar basladi ve birkac gun surdu Gosteriler zaman zaman Israil Polisine tas atma molotofkokteyli ve mermili atesleri iceren carpismalara dondu Polis goz yasartici gaz kullandi kaucuk kaplamali plastik mermiler ve bazen gercek mermilerle ates etti Bazen bu durum gosterileri onleme protokolunu asti ve komisyona gore olumlerin nedeni de buydu 8 ekimde Tel Aviv de binlerce Yahudi Israilliler siddet eylemlerine katildi Bazilari Araplara tas atti ve Arap mal varliklarina zarar verdi Protestolardan sonra Yahudi ve Arap vatandaslar arasinda yuksek derecede gerginlik vardi ve Arap vatandaslarla polis arasinda da buyuk bir guven sorunu vardi Yargic un baskanligi yaptigi sorusturma komitesi ayaklanmayi inceledi ve Israil polisinin boyle bir ayaklanmayi kontrol etmekte hazir olmadigi kanisina vardi Bircok yuksek rutbe polisini kotu muamelesiyle sucladi Or Komisyonu Basbakan Ehud Barak i elestirdi ve nin Kamu Guvenligi Bakanligi gorevinden ayrilip bir daha ayni gorevi yapmamasini onerdi Komite ayrica Arap liderlerini ve Knesset vekillerini olanlara destek verip atmosferi etkileyerek tansiyonu yukseltmelerinden dolayi sucladi Ramallah taki linc ve Israil in Cevabi 12 Ekimde Filistin Yonetimi polisi yanlislikla Ramallah a giren iki Israilli yedek askeri tutukladi Tutuklanan askerlerin gizli bir Israil birimine ait olduklarina dair soylentiler yayildi ve kisa surede Filistinli bir kalabalik karakolu basti Iki asker dovuldu bicaklanarak karinlari desildi ve cesetlerden biri yakildi Bir Italyan televizyonu grubu olumleri kaydedip uluslararasi yayinlara iletti Bir Ingiliz gazetecinin kamerasi protestocular tarafindan kirildi Olumlerin nasil gerceklestigi Israillileri sok etti Bune cevaben Israil misilleme hava saldirilarinda bulundu Saldirilarda Bati Seria ve Gazze Seridi ndeki Filistin Yonetimine ait hedefler vuruldu Olumlerin gerceklestigi karakollar bosaltildi ve operasyonlar esnasinda yok edildi Israil daha sonra olumlerden sorumlu olan kisilerin izini surdu ve tutukladi Kasim ve Aralik Israilli Guvenlik Gucleri ve Filistinliler arasindaki carpismalar 1 kasimda siddetlendi Uc Israilli asker ve alti Filistinli olduruldu ve dort Israilli askerle 140 Filistinli yaralandi Sonraki gunlerde Israilli guclerin duzeni tekrar saglamaya calismalariyla birlikte kayiplarin sayilari artti Kasim ayinin her gununde catismalar devam etti Toplamda 122 Filistinli ve 22 Israilli oldu 27 Kasimda Ramazan ayinin ilk gununde Israil Kami Gecisinden urun ve akaryakit gecisini hafifletti Ayni gun Kudus un Gilo muhitinde Beit Jala dan Filistinliler agir makineli silah saldirisi gerceklestirdi Israil kisitlamalari bir hafta sonra artirdi ve Filistinliler Israil Guvenlik Gucleriyle carpismaya devam etti Toplamda 51 Filistinli ve 8 Israilli Aralik ayinda oldu 2001 Israil ve Filistin Yonetimi arasinda yapilan Ocak 21 27 2001 arasinda Sina Yarimadasi ndaki Taba da gerceklesti Israil basbakani Ehud Barak ve Filistin Yonetimi Lideri Yaser Arafat gecmis baris muzakerelerinden oldukca fazla yol kat etti ve bir anlasmaya oldukca yaklastilar fakat bu zirvede amaclarina ulasamadi 17 Ocak 2001 tarihinde adli Israilli genc El Fetih in silahli orgutunun bir elemani olan Mona Jaud Awana tarafindan kandirilip Ramallah a getirildi ve olduruldu Awana Ofir le internet uzerinde tanisip birkac ay boyunca internet uzerinden iletisimde kaldi Daha sonra Ofir i Ramallah a tanismak icin cagirdi Geldiginde uc silahli tarafindan yakalandi ve 15 ten fazla mermi sikildi uzerine Awana daha sonra askeri ve polis operasyonlarinda tutuklandi ve omur boyu hapse carptirildi Ocak ayinda 18 Filistinli ve 6 Israilli olduruldu Ariel Saron o donemde Likud Partisi icinden Ehud Barak a karsi secimlere girdi Saron 6 Subat 2001 tarihindeki ozel basbakanlik seciminde Israil basbakanligina secildi Saron daha sonra Yaser Arafat la yuz yuze tanismayi reddetti Mart ayindaki catismalar cogunlugunun sivil oldugu 8 Israillinin ve 26 Filistinlinin olumuyle sonuclandi Hebron da Filistinli bir Sniper Salhevet Gecidi nde on aylik bir bebegi oldurdu Bu olum Israillileri sok etti Israil polisinin sorusturmalarindan sonra bu atisin kasitli oldugu kanisina varildi 30 Nisan 2001 tarihinde yedi Filistinli militan bir patlamada oldu olenlerden biri Ofir Rahum un katline karisanlardan biriydi 7 mayis 2001 de Israil guvenlik gucleri Filistin Yonetimi kontrolundeki Gazze ye dogru ilerleyen Santorini adli gemiyi ele gecirdi Gemiye silahlar yuklenmisti Israilli sorusturmalar sonunda silahlarin Ahmet Jibril in Genel Komutasi tarafindan satil alindigi sonucuna varilmisti Geminin ve icindekilerin toplam degeri 10 milyon dolardi Raporlara gore gemideki tayfa icinde silah bulunan iyice kapanmis varilleri varista indirecekti Indirecekleri yer daha once Filistin Yonetimi tarafindan secilmis ozel bir yerdi 8 mayis 2001 tarihinde 13 yasindaki Yaakov Koby Mandell ve Yosef Isran 14 yas koylerinin yakinlarinda yuruyus yaparken kacirildi Cesetleri sonraki sabah yasadiklari yerin yakinlarinda bir magarada bulundu USA Today gazetesi polislere gore iki gencin baglanip bicaklanarak ve taslanarak oldurulduklerini yazdi Magaranin duvarlarina genclerin kanlari surulmustu 18 Mayis 2001 de Israil 1967 yilindan sonra ilk defa savas ucaklari kullanarak saldirilarda bulundu Bu saldirilardan once mudahaleler ve hava saldirilari silahli helikopterler araciligiyla yapildi 12 Filistinli Filistin Yonetimi kontrolu altindaki yerlerde olduruldu 1 Haziran 2001 tarihinde Islami Cihad a uye bir intihar bombacisi Tel Aviv sahilindeki Dolphinarium adli kulupte kendini patlatti Cogunlugu lise genci olan 21 Israilli sivil oldu ve 132 si yaralandi 469 Filistinli ve 199 Israilli 2001 yilinda olduruldu nun intifadanin ilk yili sonundaki raporunda sunlari belirtti Kanun disi olumlerin ve yaralanmalarin cogunu Israilli gucler gerceklestirdi Ozellikle Israil gucleri Amerika dan gelen helikopterle tehlikenin az oldugu yerlere saldirilar gerceklestirdi Hamas ve Islami Cihad duzenli olarak genelde Israil icindeki kamu alanlarina bombalar yerlestirerek cok sayida insanlarin oldurulmesini amacladi Iki kurulusta bir kahramanlik havasi yaratarak sikca intihar komandolari kullandi Filistinli teroristler 2001 sonlarinda dogru intihar saldirilarina devam etti Bunlarin arasinda Sbarro Katliami 7 si cocuk olan 15 sivilin olumune sebep oldu Naharya Tren Istasyonu intihar bomba saldirisi ve Pardes Hanna otobusu bomba saldirisi her iki saldirida da 3er kisi oldu Ben Yehuda Sokagi bomba saldirisi 11 sivil olduruldu cogunlugu cocuktu ve Haifa 16 nolu otobusu bomba saldirisi 15 sivil oldu vardi 2002 ele gecirilen silahlar Ocak 2002 de Israil Guvenlik Gucleri Shayetet 13 adli deniz komandolari Iran dan Israil e dogru hareket eden Karine A adli kargo gemisini ele gecirdi Geminin icerisinde Filistinli militanlarin Israil e karsi kullanmalari icin silahlar vardi Sorusturmalarda bu kargonun olusmasinda Filistin Yonetimi nin ve Yaser Arafat in da payinin oldugu Israil tarafindan bulundu Filistinliler Israilli sivillere karsi intihar saldirilarina basladi 3 Martta Filistinli bir sniper Ofra yakinlarindaki kontrol noktasindaki 10 Israilli sivili oldurdu ve 4 kisiyi yaraladi Hamad daha sonra yakalandi ve muebbet hapse mahkum edildi 2002 nin kanli mart ayinda 30 sivilin olumune sebep olan Netanya Pesah Katliami gerceklesti Mart ayinda 130 dan fazla Israilli olduruldu Israil 2002 cevap verdi Birlesmis Milletler 1 7 Mayis arasi Israil operasyonlarinda 497 Filistinlinin oldugunu ve 1447 Filistinlinin yaralandigini tespit etti Bu sayi B Tselem e gore 240 idi Olenlerin cogu Filistinli askerlerdi Israil tarafinda ise 30 kisi oldu ve 127 kisi yaralandi Operasyon Filistin Yonetimi nin kontrolundeki yerlerin ele gecirilmesiyle doruga ulasti Jenin 2 11 Nisan arasinda Filistin multeci kamplarindan biri olan Jenin de bir kusatma ve siddetli catismalar meydana geldi Kampin hedef olmasinin sebebi Israil deki sivillere yonelik bircok saldirinin bu kamptan ciktigina dair bulgulardi Jenin savasi iki taraf icinde alevlenme noktasiydi Savas Israil guvenlik gucleri tarafindan kazanildi Israil Guvenlik guclerinin operasyonu esnasinda Filistinliler yuzlerce insanin katledildigiyle ilgili Israil i sucladi Filistin Yonetiminden bir isim olu sayisinin 500 oldugunu belirtti Catismalar esnasinda Israilli yetkililer de olu sayisinin yuzlerce oldugu gorusundeydi Israil konuyla ilgili Guvenlik Konseyi nde oybirligiyle kabul edilmis sorusturma kararina karsi cikti Birlesmis Milletler katliam soylemlerinin aksine raporunda asagi yukari 52 Filistinlinin oldugunu belirtti ve her iki tarafi da Filistinlilerin hayatlarini riske attiklari icin elestirdi Uluslararasi Af Orgutu ve Insan Haklari Izleme Orgutu kendi raporlarinda bazi Israil Guvenlik Gucleri elemanlarinin savas suclari islediklerini belirtti ama bir katliamin gerceklesmedigini teyit ettiler Her iki kurulus ta sorusturmalarin baslatilmasi gerektigini belirtti Catismalardan sonra her iki tarafin kaynaklarinin da icinde bulundugu kaynaklar Filistinli can kayiplarinin 52 56 olduguna isaret ediyordu Insan Haklari Izleme Orgutu olenler arasinda en az 27 askerin ve 22 sivilin oldugunu belirtti Israil Guvenlik Gucleri ise 48 inin militan oldugunu ve 5 kisinin sivil oldugunu iletti Insan Haklari Izleme Orgutu ne gore 140 bina yok edilmisti Israil Guvenlik Gucleri 23 Israilli askerin olduruldugunu ve 75 inin yaralandigini rapor etti Beytullahim 2 nisandan 10 mayisa Beytullahim deki Dogum Kilises ini Israil Guvenlik Gucleri askerleri cevreledi Iceride Filistinli siviller militanlar ve rahipler vardi Kusatma esnasinda Israilli sniperlar icerideki 8 militani oldurdu ve 40 tan fazla kisiyi yaraladi Bu catisma icerideki 13 teroristin Avrupa ya gonderilmesiyle sonuclandi 2003 Yaser Arafat in El Aksa Sehitleri Tugayi na 20 000 dolar verdigini belirten Israil istihbarati raporundan sonra ABD Filistin Yonetimi nden demokratik refomlar talep etti Arafat tan bagimsiz bir basbakanin goreve getirilmesini de ayrica talep etti ABD den gelen baskilar sonucu 13 Mart 2003 tarihinde Arafat Mahmud Abbas i Filistin basbakani olarak tayin etti Abbas in atanmasinin ardindan ABD yonetimi nun baris sureci yol planini destekledi Plan askeri gruplari dagitarak yerlesimleri durdurarak ve demokratik ve bariscil bir Filistin Devleti kurarak ni sonlandirmayi amacladi Planin ilk asamasi Filistin Yonetimi nin gerilla aktivitelerini bastirmasini saldirilari durdurmasini ve yasadisi silahlara el koymasini talep etti Silahli gruplarla yuzlesmekten cekinen Abbas gecici bir ateskese varmaya calisip gruplardan Israilli sivillere yonelik saldirilari durdurmalarini istedi 20 Mayista Israil donanma komandolari Lubnan dan Gazze Seridi ne dogru hareket eden Abu Hassan adli kargo gemisini ele gecirdi Gemide roketler silahlar ve muhimmatlar vardi Iclerinde kidemli bir Hizbullah uyesi bulunan gemideki sekiz murettebat tutuklandi 29 Haziran 2003 te El Fetih Hamas ve Islami Cihad tek tarafli bir sekilde gecici ateskes ilan etti Bu ateskes uc ay boyunca Israil e yonelik saldirilarin durdurulacagini deklare etti Bir sonraki ay siddet azaldi ama Israilli sivillere yonelik intihar saldirilari ve buna cevaben militanlara karsi Israil tarafindan gelen askeri operasyonlar devam etti Ucu militan olan dort Filistinli Nablus yakinlarindaki Askar da gerceklesen Israil Guvenlik Guclerinin zirhli araclarla gerceklestirdigi silahli baskinda olduruldu ve Israilli bir asker de militanlardan biri tarafindan olduruldu Filistinlilerin yakinindaki kilik degistirmis Israilli bir ekip Abdullah Kavasameh e Hebron daki camii den ayrilirken ates acti Israil terorle mucadele polisi YAMAM Kavasameh in kendisini tutuklamaya kalkinca uzerlerine ates actigini belirtti 19 Agustosta Hamas Kudus teki kalabalik bir otobuse intihar saldirisi duzenledi ve 7 si cocuk 23 Israilli sivil olduruldu Hamas liderleri in de icinde bulundugu dort Filistinlinin olumunden dolayi bu intikam saldirisini gerceklestirdigini belirtti ve saldiriyi ustlendi ABD ve Israil medyasi bu saldiriyi ateskese son veren saldiri olarak yansitti Saldirinin ardindan Israil Guvenlik Gucleri Hebron ve Gazze Seridi ndeki butun Hamas liderlerinin tutuklanmasi ya da oldurulmesi emrini aldi Otobus saldirisini tasarlayan kisiler yakalanip olduruldu ve Hebron daki hamas liderleri buyuk darbe aldi Nablus Jenin ve Tulkarem de siki sokaga cikma yasaklari uygulandi Nablus ta bu yasaklar 100 gunden fazla surdu Nazlet te 60 tan fazla dukkan Israil e ait buldozerler tarafindan yikildi Israilli sivil yonetim dukkanlarin izinsiz insa edilmelerinden dolayi yikildiklarini belirtti Filistinliler Israillilerin uyguladigi askeri sokaga cikma yasaklarini ve dukkanlarin yikilmasini masum Filistinlilere karsi gerceklestirilen toplu cezalandirmalar olarak algiladi Arafat in etkisiyle iyi bir yonetim gerceklestiremeyen Abbas 2003 eylulunde istifa etti Ahmed Qurei Edu Ala Abbas in yerine gecti Israil hukumeti muzakerelerin cozume ulasacagi umudunu yitirdi ve tek tarafli bir karar alarak Israil ve Filistin toplumlarini fiziksel olarak ayirma karari aldi Bu kararla Bati Seria duvarini insa etmeye basladi Israil bu duvarin Filistinli teroristlerin Israil e gecmesini engelleyecek bir yontem oldugunu bildirdi Filistinliler duvarin Filistinli toplumlari birbirlerinden ayirdigini ve gercekte bunun amacinin Filistin topraklarini ele gecirme oldugunu iddia ettiler 4 Kasimda 21 Israillinin olumune sebep veren Hayfa daki Maxim restoraninda gerceklesen intihar saldirisindan sonra Israil saldirinin arkasinda Iran ve Suriye nin oldugunu ve Islami Cihad la Hizbullah a saldirilar icin destek verdiklerini iddia etti Maxim saldirisindan sonraki gun Israil Hava Kuvvetlerine ait savas ucaklari Suriye nin Ain Saheb kentinde bulunan Filistinlilerin egitim ussu olarak bilinen yeri bombaladi Depolanan savas malzemeleri yok edildi ve bir sivil guvenlik gorevlisi yaralandi 2004 Gazze den Kassam roketleri ve havan mermileriyle tekrar tekrar gelen bombalamalara cevaben Rafah ta operasyonlarini yuruten Israil Guvenlik Gucleri militanlarin Misir dan kacak yollarla silah muhimmat kacak insanlar sigara araba parcalari elektrikli cihazlar doviz altin uyusturucu ve giysi getirdikleri tunelleri bulup yok etmeye odaklandi Eylul 2000 ve Mayis 2004 arasinda Misir ve Gazze yi birbirine baglayan 90 tunel bulunup yok edildi Rafah taki baskinlar bircok aileyi evsiz birakti Israil in resmi aciklamalarina gore bu evler militanlar tarafindan ele gecirilip Israil Guvenlik Gucleri yle girilen catismalarda yok edilmisti Bu evlerden bircogu Israil askerlerinin baskinlarindan dolayi terk edilmisti ve daha sonra yok edilmislerdi Insan Haklari Izleme Orgutu ne gore 1500 ev sehirde bir tampon bolge yaratmak icin yok edildi ve 1600 civarinda kisi evlerinden oldu 2 Subat 2004 tarihinde Israil Basbakani Ariel Saron Gazze Seridi ndeki butun Yahudi yerlesimcileri transfer edecek planini acikladi Muhalefet tarafi bu aciklamayi bir medya propagandasi olarak gorup tersledi ama Israil Isci Partisi boyle bir karari destekleyecegini belirtti Saron un sag kanat koalisyon partnerleri ve plani kabul etmedi ve uygulamaya konulmasi durumunda hukumetten ayrilacaklari sozunu verdiler Oslo ve Genevre Anlasmalarinin mimari ve baris aktivisti de cekilme planini kabul etmedi Gazze den baris olmadan ayrilmanin teroru odullendirecegini belirtti Geri cekilme planinin Ariel Saron tarafindan ilan edilmesinin ve Erez gecis alani ve Ashdod limanindaki intihar saldirilarinin ardindan Israil Guvenlik Gucleri cevap olarak Gazze seridi ne Rafah ve cevresindeki multeci kamplarina silahli baskinlarda bulundu ve 70 Hamas militanini oldurdu 22 mart 2004 tarihinde Israil silahli helikopterlerinden biri Hamas lideri Seyh Ahmed Yasin i iki korumasini ve orada bulunan dokuz kisiyi oldurdu 17 Nisan da Hamas in birkac intihar saldirisi girisiminin ardindan Yasin den sonra gelip yerine gecen Abdul Aziz El Rantisi yi olduruldu ogluyla birlikte Gazze Seridi ndeki catismalar mayis 2004 te Erez ve Kami gecis alanlarindaki bircok saldiri girisimlerinin ardindan feci sekilde artti 2 mayista Filistinli militanlar hamile bir kadini ve dort kizini vurarak oldurdu Uluslararasi Af Orgutu bu saldiriyi bir insanlik sucu olarak gordugunu acikladi ve Filistinli silahli gruplarin Israil ve Israil isgali altindaki yerlerde sivilleri hedef almamalari gerektigi cagrilarini tekrarladilar Buna ek olarak 11 12 Mayis tarihlerinde Filistinli militanlar iki Israilli zirhli araci yok edip 13 askeri oldurdu ve vucutlarini parcaladilar Israil Guvenlik Gucleri iki baskin yaparak cesedleri aldilar Bu baskinlarda 20 40 arasi Filistinli olduruldu ve baskinin yapildigi alana buyuk zarar verildi Daha sonra 18 mayista Israil Guvenlik Gucleri baslatti Operasyonun amaci Rafah taki teror yapilarini vurmak kacakcilik tunellerini yok etmek ve tank savar silahlarla SA 7 fuzelerinin nakliyatini durdurmakti Operasyonda 41 Filistinli militan ve 12 sivil olduruldu ve 45 56 civarinda Filistinlilere ait bina yok edildi Israilli tanklar yaklasan Filistinli protestocularin uzerine yuzlerce bomba atti ve 10 Filistinli oldu Protestocular Israilli askerlerin uyarilarini dikkate almadi Bu olay operasyona karsi dunya capinda tepkiye sebep oldu 29 eylulde bir Kassam roketinin Sdreot kasabasini vurup iki Israilli cocugu oldurmesinin ardindan IGG Tovbekarlik Gunleri Operasyonunu baslatti Gazze Seridi nin kuzeyinde baslayan bu operasyonun amaci Sderot kasabasindaki Kassam roketlerinin ve roketleri kullananlarin yok edilmesiydi Operasyon 16 Ekimde sona erdi Buyuk zararlar verdi ve 100 den fazla Filistinlinin olumune sebep oldu Olenlerin az 20 si 16 yasinin altindaydi Filistinli tip gorevlilerine gore Israil gucleri 62 militan ve 42 sivil oldugu bilinen kisiyi oldurdu Haaretz in belirttigi sayilara gore 87 militan ve 42 sivil oldurulmustu Saldirilarda Filistin multeci kamplari buyuk zararlar gordu IGG lerine gore 12 Kassam saldirisi engellenmisti ve bircok terorist oldurulmustu 8 mayis 2001 de 1967 yilindan sonra ilk defa Israil savas ucaklarini kullandi hedeflere saldirmak icin Bu saldirilardan once hava saldirilari helikopterler tarafindan gerceklesmisti 12 Filistinli bu saldirilarda olduruldu 1 Haziran 2001 de bir Islami Cihad intihar bombacisi Tel Aviv kiyisinda bulunan Doplhinarium dans kulubunde kendini patlatti Cogu lise ogrencisi olan 21 Israilli sivil oldu ve 132 kisi de yaralandi 21 Ekimde Israil Hava Kuvvetleri Hamasin tecrubeli bomba yapicisi Adnan El Ghoul u ve Kassam roketlerini icat eden kisiyi oldurdu 11 Kasim da Yaser Arafat Paris te oldu Gazze deki gerginligin artmasi Mahmud Abbas in Suriye ye gittigi zamana denk geldi Abbas in Suriye ye gitmesindeki amac Filistin deki fraksiyonlar arasinda bir ateskes yapilmasiydi ve Hamas liderligini Israilliler uzerinde saldirilar yapmamalarina ikna etmekti Hamas silahli saldirilara devam edecegina dair yemin etti ve Nahal Oz yakindalarina bircok Kassam roketi gonderdi Roketlerden biri Kfar Darom daki bir krese isabet etti 9 Aralikta bes Filistinli silah kacakcisi olduruldu ve iki kacakci ise Rafah ve Misir sinirinda yakalandi Ayni gun Jamal Ebu Samhadana ve iki korumasi bir fuze saldirisinda yaralandi Bu Samhadana nin oldurulmesini amaclayan dorduncu girisimdi Samhadana Halk Direnis Komitesi nin iki liderinden biri ve kacakcilik tunellerinin arkasindaki ana isimlerden biridir Samhadana nin ayrica Gazze de uc Amerikalinin oldugu diplomatik konvoy saldirisindan sorumlu olduguna inanilir 10 aralikta Gazze Seridi ndeki Neveh Dekalim yerlesim birimine Hamas havan mermisi saldirisinda bulundu ve Israilli askerler de Khan Younis multeci kampina saldirdi Saldirida 7 yasinda bir kiz oldu IGG kaynaklarina gore saldiri Hamas havan mermilerini kullananlara karsi yapilmisti Yaser Arafat in olumunden sonra gerceklestirilen en buyuk saldiri 12 Aralikta bes Israilli askerin olmesine ve 10 kisinin yaralanmasina neden oldu Misir ve Gazze seridi arasindaki askerler tarafindan kontrol edilen gecis noktalarindan birinin altindaki bir tunelde 1 5 tonluk patlayici patlatildi ve uc askerin olmesine neden oldu bu patlama Filistinli militanlar sonrasinda diger iki Israilli askeri oldurdu Soylemlere gore Hamas ve El fetih birleserek ortak bir saldirida bulundular El Fetih ten Ebu Majad saldiriyi El Fetih adina ustlendi Majad a gore bu saldiri Israilliler tarafindan zehirlenerek oldurulen Yaser Arafat in ocunu almak icindi 2005 Filistin Cumhurbaskanligi secimleri 9 ocakta yapildi ve Mahmud Abbas secimleri kazandi Abbas in politikalari Israil le bariscil muzakereler yapmak ve siddet kullanmadan Filistin cikarlarini elde etmeye calismakti Abbas militanlardan saldirilarini durdurmalarini istedi ve bununla birlikte Israil tarafindan baskinlar karsisinda korunacaklari sozunu verdi Guc kullanarak silahsizlandirmalari desteklemedi Gazze Seridi ndeki siddet devam etti ve Ariel Saron Filistin Yonetimi yle butun diplomatik ve guvenlik girisimlerini dondurdu Sozcu Abbas teroru durdurmak icin gercek adimlar atmazsa kendisiyle hicbir toplanti yapilmayacaktir Israil bugun bunu butun Dunya liderlerine bildirdi dedi Filistin yonetiminden bir gorevli ise Abbas in daha yeni goreve geldigini ve daha resmi olarak goreve gecmeden nasil hemen sonuc beklediklerini belirterek elestiride bulundu Uluslararasi baski ve Israil in Gazze Seridi nde genis capli bir askeri operasyon yapacagi tehdidi uzerine Abbas Filistin polisini Gazze Seridi kuzeyine Kassam roketleri ve havan mermileri saldirilarini engellemek icin konumlandirdi Israillilere yonelik saldirilar tamamen durmadi ama oldukca belirgin sekilde azaldi 8 Subat 2005 tarihinde 2005 zirvesi toplandi Saron ve Abbas Israil ve Filistin Yonetimi arasinda iki tarafli ateskes ilan etti Urdun ve Misir in da icinde oldugu Sarm El Seyh teki bu zirvede el sikistilar Buna ragmen Hamas ve Islami Cihad bu ateskesin kendi uyeleri icin baglayici olmadigini belirtti Israil teroristlere ait silahli merkezlerin temizlenmesi istediginden geri adim atmadi Bu gerceklesmeden Baris Plani nin gerceklesmesi mumkun degildi Bircok taraf ateskesin kirilgan oldugunu ve surecin yavas olmasi gerektigini ve bu surecte ateskesin sartlarinin yerine getirilmesi gerektigini ve sessizligin korunmasi gerektigini belirttiler 9 Subat gecesi 25 50 civarindaki Kassam roketi ve havan topu mermisi Neve Dekalim yerlesim birimini vurdu bir o kadar da gece yarisinda vurdu Hamas bu saldirilarin Israil yerlesim biriminin yakininda olen bir Filistinlinin intikami icin oldugunu acikladi Abbas Filistin Guvenlik Guclerine bir daha boyle saldirilarin gerceklesmemesini saglamalari emrini verdi Abbas ayrica Filistin Guvenlik guclerinin kidemli komutanlarini kovdu 10 Subatta Israil Guvenlik gucleri Omer Sucat Ebu Hamis adli Nablus ta yasayan bir Filistinliyi tutukladi Hamis Kudus teki Fransiz Tepesi nde bir otobuse intihar saldirisi duzenlemek uzereydi 1 Subat 2005 tarihinde Abbas Hamas ve Islami Cihad orgutu liderleriyle gorusmeye basladi Amaci onlarin kendisini takip etmeleri ve ateskesin sartlarina uymalari gerektigini anlatmakti Hamas liderlerinden Ismail Haniyah Sakinlige yonelik pozisyonumuz degismemeye devam edecek ve Israil bundan sonra gerceklesecek ihlaller ve siddetten sorumlu tutulacaktir dedi Haziran ayi ortasinda Filistinli silahli gruplar Sderot uzerine daha gelismis Kassam roketleriyle saldirilarini artirdi Bu saldirilar 2 Filistinli 1 Cinli ve 2 Israillinin olumune sebep oldu Bu saldiri dalgalari Israil toplumunda geri cekilme planina olan destegi azaltti Islami Cihad ve El Aksa Sehitleri Karargahi nin saldirilari Temmuzda artti ve 12 Temmuzda bir intihar saldirisi Netanya sehrinde gerceklesti ve 5 kisinin olumune sebep oldu 14 Temmuzda Hamas Gazze Seridi ve disindaki Israil yerlesim yerlerine Kassam roketleriyle saldirdi Saldirilar sonunda bir Israilli kadin oldu 15 Temmuzda Israil hedeflenmis oldurme politikasini devam ettirdi ve 7 Hamas militanini oldurup 4 Hamas a ait binayi bombaladi Israil yerlesim yerleri uzerine yapilan saldirilar ve Filistin polisiyle Hamas arasindaki sokak catismalari 2005 Sarm el Seyh Zirvesi ndeki ateskesi tehlikeye atti Israil Guvenlik Gucleri de Gazze Seridi etrafinda silahli ve zirhli birlikler konumlandirmaya basladi Intifada nin sona ermesi Ikinci Intifadanin sona ermesi belirgin bir olayin uzerine olmamasi nedeniyle bir tartisma konusudur Sever Plocker gibi bazi gorus bildirenler intifadanin 2004 sonuna dogru Yaser Arafat in hastalanip olmesiyle bittigini belirtmistir Filistinliler uluslararasi taninmis liderlerini yitirdiler ve bu da intifadanin gucunu azaltti Durum Filistinli fraksiyonlarin birbirleri arasindaki kavgaya donustu Remzy Baroud gibi bazi kisiler ise Israil in tek tarafli cekilme kararinin intifanin sonunu getirdigini belirtmistir Filistin lideri Mahmud Abbas Sarm el Seyh Zirvesi nin intifadanin sonu olacagini isaret etmisti Zirvede Abbas siddetin sona erecegini bildirmisti ve Ariel Saron ise 900 Filistinli tutsagin birakilacagini ve Bati Seria dan cekilecegini bildirmisti Bazi kisiler bu olanlari intifadanin sonu olarak bildirler Devamindaki saldirilar Filistin Yonetiminin izni ve destegi olmadan devam etti KayiplarIkinci Intifada ile ilgili veriler farkli kaynaklar tarafindan yayinlandi ve toplam olu sayisi hakkinda genel bir anlasma olmasina ragmen kayiplarin nasil oldugu ve sayildiklari hakkinda belirsizlikler vardir e gore 30 Nisan 2008 e kadar Filistinliler tarafindan yapilan saldirilarda 1 053 Israilli olduruldu Agustos 2004 te Haaretz teki yazisinda Zeev Schiff Shin Bet i kaynak gostererek ayni sayiyi belirtti Yazisina gore Bu intifada esnasinda 1000 den fazla Israilli olduruldu Ulkenin sadece iki diger savasi bu intifadadan fazla can aldi Kurtulus Savasi ve Yom Kippur Savasi Filistinli olulerin sayisiyla ilgili buyuk tartismalar yoktur B Tselem e gore 30 Nisan 2008 e kadar 4 745 Filistinli Israil Guvenlik Gucleri tarafindan olduruldu ve 44 Filistinli de Israilli siviller tarafindan olduruldu Ayrica 577 Filistinli ise Filistinliler tarafindan olduruldu Eylul 2000 ve Ocak 2005 arasinda Israilli can kayiplarinin 69 u erkekti Filistinli kayiplarinin 95 inden fazlasi erkekti Bu cocuklari Hatirla nin raporuna gore 1 Subat 2008 tarihinden itibaren 17 yas ve altinda 119 Israilli cocuk olduruldu Filistinliler tarafindan Ayni donemde 982 Filistinli cocuk olduruldu 17 yas ve alti Israilliler tarafindan Catisan ve Catismayanlardan olenler e gore 30 Nisan 2008 tarihinden sonra oldurulen Israillilerin 31 7 si Israil Guvenlik Guclerinden ve 68 3 u sivillerdendi Yani 719 Israilli sivil ve 334 Israil Guvenlik Gorevlisi olduruldu Yine B Tselem e gore 30 Nisan 2008 tarihinden beri Israil Guvenlik Gucleri tarafindan oldurulen 4 745 Filistinlinin 1 671 i siddet aktivitelerine katildi ve 2 204 u hicbir olaya katilmadi B T Selem e gore Israil Guvenlik Guclerinin oldurdugu 870 Filistinlinin siddete katilip katilmadigi bilinmiyor B T Selem in olen kisilerle ilgili siniflandirmalari tepkilerle karsilasti Emekli Albay Jonathan Dahoah Halevi B T Selem in silahli ayaklanmacilar icin siddete katilmayanlar demesini yanlis buldugunu belirtti ve Israil Hukumetinin oluler hakkinda veri toplayip yayinlamamasini yanlis buldugunu belirtti Elestirilerin bircogu B T Selem in Filistinli militanlari sivil ya da siddete katilmayan kisiler olarak gostermesi uzerine oldu Israil Uluslararasi Terorle Mucadele Enstitusu raporunda Israilliler tarafindan oldurulen Filistinlilerin 56 si ayaklanma siddete katilanlardi Enstitunun verilerine gore 406 Filistinli de kendi taraflarindaki insanlar tarafindan catismalar sirasinda olduruldu Filistinliler tarafindan oldurulen 988 Israillinin 215 i catismalarda gorev alanlardi 22 Israilli de catismalar esnasinda kendi tarafindaki insanlardan yanlislikla olduruldu 24 Agustos 2004 tarihinde Haaretz muhabiri Zeev Schiff Shin Bet verilerini kullanarak can kayiplariyla ilgili bir rapor yayinladi Rapordaki rakamlar ozetle soyledir 1000 uzerinde Israilli El Aksa Intifadasi esnasinda Filistinliler tarafindan olduruldu Filistinli kaynaklar Intifada esnasinda 2736 Filistinlinin oldugunu iddia etmektedir Shin Bet 2 124 olu Filistinlinin adina sahip Bu 2 124 kisiden 466 si Hamas uyesi 408 i El Fetih in Tanzim ve El Aksa Sehitleri Tugayi uyes 205 i Filistinli Islami Cihad uyesi ve 334 u Filistin Guvenlik gorevlisiydi Raporda oldurulenlerin catisan olup olmadigi belirtilmemisti Israil Guvenlik Gucleri nin Bati Seria daki Filistinli can kayiplariyla ilgili sahip oldugu istatistiklere cevap olarak B T Selem 2004 yilinda oldurulen Filistinlilerin 3 te ikisinin catismalara katilmadigini raporladi 2003 oncesinde B T Selem in metodu Filistinli askeri gruplar ve siviller arasinda ayrim yapmakti Catismalara katilip katilmadiklarini dikkate almiyordu B T Selem ve bu nedenle Israil tarafinda olanlar bu duruma elestirilerini sikca ilettiler Bazi kisiler Filistin Yonetimi nin sivilleri catismalarin oldugu yerlere yonlendirdigini protestolarin oldugu yerlere gitmeleri cagrisinda bulundugunu ve olen sivil sayisini artirmaya calistigini belirtti 2009 yilinda tarihci Bir Devlet Iki Millet adli kitabinda 2004 yilinda kadar oldurulen Filistinlilerin 3 te birinin sivil oldugunu yazdi B T Selem 30 Nisan 2008 boyunca 577 Filistinli Filistinliler tarafindan olduruldu 120 si Israille isbirligi yaptigi suphesinden dolayi olduruldu 141 Neden oldurdukleriyle ilgili raporda verilen nedenler arasinda Capraz atislar fransiyonlar arasi catismalar kacirmalar isbirlikcilerin olmasi v b vardi 157 Uluslararasi KatilimUluslararasi toplum Filistin Israil savasiyla uzun suredir ilgilenmektedir ve bu mudahaleleri Intifada esnasinda artmistir Israil ABD den yillik 3 milyar dolarlik askeri yardim almaktadir Israil gelismis bir endustriyel ulke olmasina ragmen 1976 dan beri ABD den en buyuk rakamlarda dis yardim alan ulke olmustur ABD den yardim alip aldigi yardimin nasil harcandigi takip edilmeyen tek ulke olmustur Israil Filistin Yonetimi yillik 100 milyon dolarlik askeri yardim almaktadir ABD den 2 milyar dolarlik global ekonomik yardim almaktadir Ayrica Arap Ligi nden 526 milyon dolar Avrupa Birligi nden 651 milyon dolar 300 milyon dolar ABD den ve Dunya Bankasi ndan 238 milyon dolar almaktadir Birlesmis Milletlere gore Filistinliler en buyuk insani yardimlardan birini alan gruplardan biridir 2001 ve 2002 Arap Ligi zirvelerinde Arap ulkeleri Ikinci Intifada ya yardim etme yemininde bulundular Ayni devletler 1980 ler sonunda Birinci Intifada ya yardim edecekleri yeminini yapmislardi Kaynakca B Tselem Statistics Fatalities 29 9 2000 15 1 2005 14 Nisan 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Fatal Terrorist Attacks in Israel Since the Declaration of Principles 18 Haziran 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jewish Virtual Library 31 August 2010 B Tselem Statistics Fatalities 1 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d e f g h B Tselem Statistics Fatalities 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Don Radlauer 29 Kasim 2002 International Institute for Counter Terrorism 19 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 a b c ICT Middleastern Conflict Statistics Project 3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Short summary page with Breakdown of Fatalities September 27 2000 through January 1 2005 Full report An Engineered Tragedy 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Statistical Analysis of Casualties in the Palestinian Israeli Conflict September 2000 September 2002 Article is here 1 5 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde also Nami Nasrallah The First and Second Palestinian intifadas in David Newman Joel Peters eds Routledge Handbook on the Israeli Palestinian Conflict Routledge 2013pp 56 67 p 56 Itamar Rabinovich 2004 Waging Peace Israel and the Arabs 1948 2003 p 306 Devin Sper 2004 The Future of Israel p 335 Binyamin Elon 2005 God s Covenant With Israel Establishing Biblical Boundaries in Today s World p 45 a b Ben Ami Shlomo 2006 Scars of War Wounds of Peace Londra Oxford University Press s 267 Israel s disproportionate response to what had started as a popular uprising with young unarmed men confronting Israeli soldiers armed with lethal weapons fuelled the Intifada beyond control and turned it into an all out war a b c d Serge Schmemann 5 Aralik 1997 In West Bank Time for Settlements Is Clearly Not Out New York Times Erisim tarihi 18 Aralik 2007 Extraordinary Increase in Settlement Construction as Diplomacy Falters Settlement Report 8 2 Nisan 1998 14 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Fmep org 18 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2011 a b Tim Youngs International Affairs and Defence Section 24 Ocak 2001 The Middle East Crisis Camp David the Al Aqsa Intifada and the Prospects for the Peace Process PDF House of Commons Library 27 Subat 2008 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Aralik 2007 Imra org il 1 Subat 1998 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2011 a b Khaled Abu Toameh How the war began 25 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2006 view video of the speech YouTube 17 Temmuz 2006 29 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2011 PA Intifada Was Planned 20 Aralik 2000 olu kirik baglanti David Pratt The Long Day of Rage 2 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Casemate Publishers 2007 ISB 978 1 932 03363 2 p 113 As far back as May 2000 Ehud Barak and his advisors had themselves drafted operational and tactical contingency plans of their own to halt the intifada in its tracks These included the massive use of IDF snipers which resulted in the high numbers of Palestinian dead and wounded in the first few days of the uprising It was these tactics as much as any advanced planning that many believed transformed a series of violent clashes into a full blown intifada Arafat ordered Hamas attacks against Israel in 2000 10 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde September 29 2010 Jerusalem Post Mosab Hassan Yousef Son of Hamas 2 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tyndale Publishers 2011 edition ISB 978 1 85078 985 7 p 125 134 Arsivlenmis kopya 25 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 HUSSEIN DAKROUB Associated Press Writer Associated Press New York March 26 2002 pg 1 a b c d e Sharm El Sheikh Fact Finding Committee Report 9 Agustos 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde The et al report April 30 2001 Barry Rubin Judith Colp Rubin Yasir Arafat A Political Biography Oxford University Press p 204 Lakstein Dror Blumenfeld Amir Israeli Army Casualties in the Second Palestinian Uprising Military medicine May 2005 IDF soldier David Biri was murdered on September 27 when a convoy of settlers on the way to Netzarim in the Gaza Strip accompanied by a IDF escort vehicle was attacked Israeli Victims of El Aksa Intifada 13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Global Jewish Agenda Vol 1 No 40 November 9 2000 Some reasons for inconsistency of the official numbers are the date which is counted as the start of the intifada September 27 or 28 2000 the regional restrictions of counting areas and differing definitions Hans Jorg Albrecht Conflicts and Conflict Resolution in Middle Eastern Societies between Tradition and Modernity Duncker amp Humblot 2006 p 81 The eruption of the second Palestinian intifada on September 27 2000 was influenced by the Lebanese example Najib Ghadbian Political Islam Inclusion or Violence in Kent Worcester Sally A Bermanzohn Mark Ungar Violence and Politics Globalization s Paradox Routledge 2002 p 103 The eruption of the second uprising known as al Aqsa intifada on September 27 2000 attests to this view Najib Ghadbian Political Islam Inclusion or Violence in Kent Worcester Sally A Bermanzohn Mark Ungar Violence and Politics Globalization s Paradox Routledge 2002 p 105 Since the beginning of the war the Tanzim employed two main tactics in its attacks against Israel shootings and car roadside bombings From September 27 2000 to January 1 2004 the ICT counted 54 separate shooting incidents in which Tanzim militants attempted to injure or kill Israeli soldiers or settlers Anthony H Cordesman Arab Israeli Military Forces in an Era of Asymmetric Wars Greenwood Publishing Group 2006 p 316 This figure is based on a total of 800 Israeli fatalities from September 27 2000 the beginning of the second intifada through August 12 2003 Middleastern Conflict Statistics Project Statistical Report Summary 2003 and an Israeli population of about 6 1 million Neal Feigenson Daniel Bailis and William Klein Perceptions of Terrorism and Disease Risks A Cross national Comparison 10 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 248 KB Missouri Law Review Vol 69 Issue 4 Fall 2004 p 1000 That war began on September 27 2000 when a Palestinian security officer on a joint patrol with Israeli forces turned his firearm on his Israeli counterpart and murdered him Caroline B Glick Addressing the Root Caust of the Arab Israeli Conflict 21 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 42 MB Oxford Journal on Good Governance Volume 2 Number 2 August 2005 p 32 BBC News Al Aqsa Intifada timeline 2 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dark Times Dire Decisions Jews and Communism Dan Diner Jonathan Frankel Oxford University Press p 311 Mr Sharon made the visit on September 28 accompanied by over 1 000 Israeli police officers Although Israelis viewed the visit in an internal political context Palestinians saw it as a provocation to start a fair intifadah On the following day in the same place a large number of unarmed Palestinian demonstrators and a large Israeli police contingent confronted each other Sharm El Sheikh Fact Finding Committee Report 9 Agustos 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mitchell Report April 30 2001 The following day the 29th a Friday and hence the Muslim day of prayer the young Palestinians flared up Cypel Sylvain Walled Israeli Society at an Impasse Other Press 2006 p 6 ISBN 1 59051 210 3 Then in late September Ariel Sharon visited the Temple Mount The next day massive violence erupted in Jerusalem and Palestinian controlled areas in the West Bank and Gaza Strip Alan Mittleman Robert A Licht Jonathan D Sarna Jewish Polity and American Civil Society Communal Agencies and Religious Movements in the American Public Sphere Rowman amp Littlefield 2002 p 161 ISBN 0 7425 2122 2 James L Gelvin The Israel Palestine conflict one hundred years of war Cambridge University Press 2nd ed 2007 p 243 Rioting as Sharon visits Islam holy site 2 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian Friday September 29 2000 Middle East Al Aqsa Intifada timeline BBC News 29 Eylul 2004 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2011 Clinton Bill 2004 My Life ISBN 1 4000 3003 X a b The Second Intifada Backgrounds and Causes of the Israeli Palestinian Conflict 18 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde by The wave of terrorism that began in September 2000 is the direct result of a strategic Palestinian decision to use violence rather than negotiation as the primary means to advance their agenda Indeed the current wave of terrorism began shortly after intense high level negotiations were conducted to find a permanent resolution of the Israeli Palestinian conflict In July 2000 a Middle East peace summit was held at Camp David hosted by U S President Bill Clinton and attended by Palestinian Authority Chairman Yasser Arafat and Israel s Prime Minister Ehud Barak During the summit Israel expressed its willingness to make far reaching and unprecedented compromises in order to arrive at a workable enduring agreement However Yasser Arafat chose to break off the negotiations without even offering any proposals of his own Consequently the summit adjourned with President Clinton placing the blame for its failure squarely at Arafat s feet It is clear that the current wave of Palestinian terrorism which began in the wake of the Camp David summit failure has nothing to do with a spontaneous Palestinian action to resist the occupation The Palestinian leadership had taken a strategic decision to abandon the path to peace and to use violence as their primary tactic for advancing their agenda This decision undermined the bedrock foundation of the peace process the understanding that a solution can only be reached through compromise rather than inflexibility and through negotiation rather than violence The Palestinian claim that Israel s presence in the territories caused the terrorism began as a desperate attempt to deflect criticism after Arafat rejected Israel s peace proposals It quickly evolved into an excuse for the inexcusable the indiscriminate murder of innocent civilians Terrorist attacks can never be justified and they are particularly tragic when the disputed issues could have been settled through negotiations The Palestinian Authority had been given a real opportunity to end the conflict through negotiations However Israel s olive branch was met with a hail of gunfire and a barrage of suicide bombers The greatest obstacle to peace is not the lack of a Palestinian state rather it is the existence of Palestinian terrorism What caused the current wave of Palestinian terrorism 5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde by the The events of last few days represent the latest and most severe developments in a wave of violence that has been building in recent weeks Though some are inclined to assign exclusive responsibility to Israel for these acts of provocation the present Palestinian escalation dates back to well before the Temple Mount disturbances when on September 13 stones and were thrown at Israeli positions in the vicinity of the Netzarim junction in the Gaza Strip This was followed by a number of increasingly violent incidents including the killing of an Israeli soldier by a roadside bomb near Netzarim on September 27 Palestinian terrorism since Sept 2000 3 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde by the Sgt David Biri 4 Agustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde September 27 2000 Fallen soldier s father I never thought this would happen 19 Subat 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde September 29 2000 Jerusalem Post Sontag Deborah 30 Eylul 2000 Battle at Jerusalem Holy Site Leaves 4 Dead and 200 Hurt New York Times Erisim tarihi 23 Mayis 2010 This morning both sides started out tense after clashes on Thursday Sept 28 2000 provoked by Mr Sharon s visit CNN 28 Eylul 2000 8 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 A visit by Likud Party leader Ariel Sharon to the site known as the Temple Mount by Jews sparked a clash on Thursday Sept 28 2000 between stone throwing Palestinians and Israeli troops who fired tear gas and rubber bullets into the crowd Also Thursday Sept 28 2000 an Israeli soldier critically injured in a bomb attack on an army convoy in the Gaza Strip died of his wounds Gozani Ohad 29 Haziran 2001 Riot police clash with protesters at holy shrine The Daily Telegraph Londra 5 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2010 a b BBC ON THIS DAY 28 2000 Provocative mosque visit sparks riots 29 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde September 28 2000 BBC Palestinians and Israeli police have clashed in the worst violence for several years at Jerusalem s holiest site the compound around Al Aqsa mosque The violence began after a highly controversial tour of the mosque compound early this morning by hardline Israeli opposition leader Ariel Sharon Soon after Mr Sharon left the site the angry demonstrations outside erupted into violence Israeli police fired tear gas and rubber coated metal bullets while protesters hurled stones and other missiles Police said 25 of their men were hurt by missiles thrown by Palestinians but only one was taken to hospital Israel Radio reported at least three Palestinians were wounded by rubber bullets Following Friday Sept 29 2000 prayers the next day violence again broke out throughout Jerusalem and the West Bank a b c Menachem Klein The Jerusalem Problem The Struggle for Permanent Status University Press of Florida 2003 p 97 B Tselem Statistics Fatalities 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Israeli security force personnel killed by Palestinians in the Occupied Territories Detailed list B Tselem Statistics Fatalities 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Israeli civilians killed by Palestinians in the Occupied Territories Detailed list Schulz and Hammer 2003 pp 134 136 Israel the Conflict and Peace Answers to Frequently Asked Questions What caused the current wave of Palestinian terrorism 5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde by the Human Capital and the Productivity of Suicide Bombers pdf 27 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Volume 21 Number 3 Summer 2007 Pages 223 238 Q amp A Gaza conflict 5 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News 18 01 2009 Gaza s rocket threat to Israel 23 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC 21 01 2008 Hamas releases audio of captured Israeli USA Today 25 Haziran 2007 Arsivlenmis kopya 16 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Arsivlenmis kopya 30 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 IDF nabs Ze ev Kahane s murderer 17 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jerusalem Post May 28 2007 Israel s First Internet Murder Wired 19 Ocak 2001 19 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 22 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Eight killed at Jerusalem school 9 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News Online March 6 2008 Terror Attack At Jerusalem Seminary Merkaz HaRav Yeshiva 8 Dead 27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Terror Alert Response Center March 6 2008 Jerusalem seminary attacked 8 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde UPI March 6 2008 Minister of Tourism Rehavam Zeevi assassinated at point blank range in Jerusalem Hyatt Globes 2 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 a b Matthew Kalman 20 Haziran 2001 Two Israeli teenagers stoned to death USA Today 20 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2012 a b Arsivlenmis kopya 18 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Phil Reeves in Tekoa Get tough call to Sharon as Jewish boys stoned to death Irish Independent 26 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2011 a b Philps Alan 13 Ekim 2000 A day of rage revenge and bloodshed The Daily Telegraph Londra 14 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2012 Coverage of Oct 12 Lynch in Ramallah by Italian TV Station RAI 17 Ekim 2000 1 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2012 Lynch mob s brutal attack BBC News 13 Ekim 2000 29 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2012 Whitaker Raymond 14 Ekim 2000 A strange voice said I just killed your husband The Independent Londra 4 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2012 Palestinians And Israelis In a Clash At Holy Site New York Times 28 Eylul 2000 Bard Mitchell Geoffrey The Complete Idiot s Guide to Middle East Conflict Ch 28 pg 395 A History of Modern Israel Ch 12 pg 283 Greenberg Joel 5 Ekim 2000 Unapologetic Sharon Rejects Blame for Igniting Violence New York Times Erisim tarihi 23 Mayis 2010 Lee Hockstader 29 Eylul 2000 Israeli s Tour of Holy Site Ignites Riot Palestinians Angered By Test of Sovereignty in Jerusalem s Old City Washington Post s A22 CNN 27 Eylul 2000 10 Aralik 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 a b c Menachem Klein The Jerusalem Problem The Struggle for Permanent Status University Press of Florida 2003 p 98 1984 Israel s Lebanon War Simon and Schuster s 284 ISBN 0 671 47991 1 Yossef Bodansky The High Cost of Peace Prima Publishing 2002 ISBN 0 7615 3579 9 pp 353 354 MacFarquhar Neil Few Kind Words for Sharon in the Arab World 19 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde January 5 2006 New York Times Juliana Ochs Security and Suspicion An Ethnography of Everyday Life in Israel 3 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde University of Pennsylvania Press 2011 p 6 CNN s Jerrold Kessel on continuing violence in the Mideast CNN 29 Eylul 2000 19 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Menachem Klein The Jerusalem Problem The Struggle for Permanent Status University Press of Florida 2003 pp 97 98 16 Ocak 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 The Israeli Palestinian peace negotiations 1999 2001 within reach 3 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Taylor amp Francis 2006 p 162 Arsivlenmis kopya 4 Agustos 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Border Police Supt Yosef Tabeja Israel Ministry of Foreign Affairs 29 Eylul 2000 11 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Earlier estimates gave a million bullets and projectiles shot by Israeli forces in the first few days 700 000 in the West Bank and 300 000 in the Gaza strip See Ben Kaspit Jewish New Year 2002 the Second Anniversary of the Intifada September 6 2002 Heb in Cheryl Rubenberg The Palestinians In Search of a Just Peace Lynne Rienner Publishers 2003 p 324 p 361 n 5 The figure was revealed by then director of Military Intelligence Moshe Ya alon who later became the Israeli Chief of Staff denied the 1 3 million figure claiming that the number reflected the demand of the command units for supplemental ammunition Pedatzur Reuven Deflater of defeatist discourse Haaretz Erisim tarihi 10 Aralik 2008 olu kirik baglanti a b Israel and the Occupied Territories Broken Lives A Year of Intifada Amnesty International 12 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2012 PDF 29 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Or Inquiry Summary of Events Haaretz 10 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2006 Asser Martin 13 Ekim 2000 Lynch mob s brutal attack BBC News 29 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Eylul 2006 Haaretz 20 Ekim 2000 4 Agustos 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Feldman Shai The October Violence An Interim Assessment 29 Haziran 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jaffes Center for Strategic Studies Strategic Assessment Vol 3 No 3 November 2000 Israeli copters retaliate for soldiers deaths USA Today 8 Kasim 2000 23 Kasim 2001 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Temmuz 2009 Mideastweb org 31 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2011 Hershman Tania 19 Ocak 2001 Israel s First Internet Murder Wired 25 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Charles W Greenbaum Philip E Veerman Naomi Bacon Shnoor 2006 Protection of children during armed political conflict a multidisciplinary perspective 12 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2012 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Daniel Gordis 2003 Home to Stay One American Family s Chronicle of Miracles and Struggles in Contemporary Israel Random House 12 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2012 23 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Two Israeli boys found bludgeoned to death The Guardian 9 Mayis 2001 14 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2012 The Palestinian Authority Hamas Collusion From Operational Cooperation to Propaganda Hoax 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 O Sullvian Arieh 25 Kasim 2001 Jerusalem Post 23 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2009 Fisher Ian 29 Ocak 2006 In Hamas s Overt Hatred Many Israelis See Hope New York Times 12 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2009 Ynet פיגוע בדולפינריום חדשות 24 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 6 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2020 Suicide bombing at the Sbarro pizzeria in Jerusalem August 9 2001 17 Kasim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sbarro terrorist not sorry 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde March 27 2006 20 Aralik 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Islamic Jihad Fatah take responsibility for bus bombing Haaretz Daily Newspaper Israel News Haaretz 2011 2 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2012 Toledo Blade Google News Archive Search Google 2011 27 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2012 Suicide bombing at the Ben Yehuda pedestrian mall in Jerusalem mfa gov il 18 Haziran 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 29 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Sgt Maj res Yochai Porat Mfa gov il 22 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2011 PDF B Tselem Temmuz 2007 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2012 List of Palestinians killed by Israeli security forces in the West Bank 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde see the 29 03 2002 3 05 2002 period Report of Secretary General on recent events in Jenin other Palestinian cities UN 1 Agustos 2002 17 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Jenin s Terrorist Infrastructure Israel Ministry of Foreign Affairs 4 Nisan 2002 1 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2008 UN says no massacre in Jenin BBC News 1 Agustos 2002 5 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2012 a b Bennet James 2 Agustos 2002 DEATH ON THE CAMPUS JENIN U N Report Rejects Claims Of a Massacre Of Refugees The New York Times 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2012 U N report No massacre in Jenin USA Today 1 Agustos 2002 11 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Shielded from Scrutiny IDF violations in Jenin and Nablus PDF Amnesty International Kasim 2002 s 2 31 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Mayis 2012 Amnesty International s extensive research led it to conclude that some of the actions amounted to war crimes a b Jenin IDF Military Operations PDF Human Rights Watch Mayis 2002 s 3 11 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Mayis 2012 Human Rights Watch s research demonstrates that during their incursion into the Jenin refugee camp Israeli forces committed serious violations of international humanitarian law some amounting prima facie to war crimes by Paul Martin Washington Times May 1 2002 Arsivlenmis kopya 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Harel and Isacharoff 2004 pp 257 258 Audeh Ida 2002 Journal of Palestine Studies 31 4 s 13 28 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2012 Report of the Secretary General prepared pursuant to General Assembly resolution ES 10 10 United Nations 2 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2006 Report of the Secretary General prepared pursuant to General Assembly resolution ES 10 10 6 Agustos 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde by the United Nations BBC Texts Palestinian truces 5 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 June 2003 Oborne Peter 23 Haziran 2003 Israel defends Hamas death Londra The Telegraph 4 Haziran 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2010 Israelis flatten West Bank shops BBC News 21 Ocak 2003 19 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2010 Razing Rafah Mass Home Demolitions in the Gaza Strip Human Rights Watch 24 Mart 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2006 Tali Hatuel Hila Hadar Roni and Merav Israel Ministry of Foreign Affairs 2 Mayis 2004 20 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Gunmen kill Jewish settler family Londra BBC News 3 Mayis 2004 2 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2012 Pregnant mum and four children gunned down The Sydney Morning Herald 3 Mayis 2004 12 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Silverin Eric 3 Mayis 2004 Pregnant mum and her four children killed in terror attack Irish Independent 15 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Israel Occupied Territories AI condemns murder of woman and her four daughters by Palestinian gunmen Amnesty International 4 Mayis 2004 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 McGreal Chris 16 Ekim 2004 Army pulls back from Gaza leaving 100 Palestinians dead The Guardian Birlesik Krallik 2 Kasim 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2010 Palestinians sift rubble after Israel s Gaza assault Reuters 16 Ekim 2004 21 Ekim 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Mid East leaders announce truce BBC News 8 Subat 2005 14 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2010 Abbas orders security crackdown BBC News 10 Subat 2005 3 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2010 2nd Intifada forgotten Israel Opinion Ynetnews Ynet co il 20 Haziran 1995 23 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2011 Isj org uk 8 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2011 Gilmore Inigo 4 Subat 2005 Palestinian ceasefire ends four year intifada The Daily Telegraph Londra 5 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2010 Zionism israel com 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2011 UC to reopen study in Israel Brandeis offers summer prep program Community Briefs Jewish Journal 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2011 a b Israeli death toll in Intifada higher than last two wars Haaretz 24 Agustos 2004 10 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Remember these Children 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde This is a comprehensive list of all Israeli and Palestinian child casualties age 17 and under listed since September 2000 along with what is known about the circumstances of their deaths UPDATED In 2007 B Tselem Casualty Count Doesn t Add Up 5 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde CAMERA The page translates an Hebrew report from Haaretz presenting Dahoah Halevi s report Original Haaretz report in Hebrew Amos Harel מחקר בצלם מפרסם מידע שגוי ומשמיט פרטים חיוניים 11 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haaretz October 26 2008 Two thirds of Palestinians Killed in the West Bank This Year Did not Participate in the Fighting B Tselem 8 Aralik 2004 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Alexander A Weinreb and Avi Weinreb Has Israel Used Indiscriminate Force The Middle East Quarterly 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Frontpagemag com 27 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2011 2009 One States Two States Yale University Press ss 151 152 Ruebner Josh 26 Subat 2010 U S Can t Afford Military Aid to Israel Huffington Post ABD 18 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2010 a b Mearsheimer John 2007 Stephen Ed Israel Lobby and US Foreign Policy New York Farrar Straus and Giroux Navon Emmanuel Jewish Agency style Palestine Network la JPost Middle East Jerusalem Post 20 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2011 Arab Summit Conferences The Continuum Political Encyclopedia of the Middle East Ed Sela New York Continuum 2002 pp 158 160