Guria (Gürcüce: გურია), Gürcistan’ın Karadeniz kıyısında, tarihsel ve coğrafi bölgesidir. Bugün ülkenin yönetsel bölgelerinden (mhare) biri olan Guria’nın merkezi kenti Ozurgeti’dir.
Guria გურია | |
---|---|
Gürcistan'nın Yeni Siyasi Yönetim Bölgelerinden biri olan Guria Bölgesi | |
Gürcistan'nın tarihi bölgelerinden biri olan Guria Bölgesi | |
Ülke | Gürcistan |
Başkent | Ozurgeti |
İdare | |
• Tür | Hükümet |
• Vali | |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 2033 km² |
Nüfus (2014) | |
• Toplam | 113,350 |
• Kent yoğunluğu | 56/km² (140/mil²) |
Zaman dilimi |
Coğrafya
Guria bölgesi kuzeydoğuda Samegrelo, kuzeyde İmereti, doğuda Samtshe-Cavaheti, güneyde Acara ile çevrelenir. Batısında ise Karadeniz yer alır. Bölge, 2.033 km²'lik bir alanı kapsar.
Guria üç ilçeye (raioni) ayrılır:
Tarih
Günümüzde Guria olarak adlandırılan bölge, Batı ülkelerinde Altın Post efsanesiyle ünlü olan Kolhis Krallığı'nın bir parçasıydı. Kolhis'in yıkılmasının ardından MÖ 1. yüzyılda Lazika Krallığı'nın bir parçası oldu. Antik çağda bölge, MÖ 5. yüzyıl gibi erken bir tarihte önemli bir demir yatağı olmasının yanı sıra bakır ve altın kaynağıydı.
Guria, Lazika Krallığı içerisinde Lazika eyaletinin büyük bir bölümünü temsil ediyordu. Bu bölge krallığın diğer bölgelerine nazaran ıssızdı. Lazika hakkında önemli bilgiler aktaran Agathias ve Prokopius Guria'yı bilmemektedir. Guria'nın yükselişi ülkenin feodalleşmesiyle birlikte gerçekleşti ve bu Lazika'yı bir imparatorluk eyaletine dönüştürmek isteyen Bizans hegemonyasına karşı geliştirilen bir hareketti. Bu dönemde bölgede aktif olarak Gürcüleşme sürüyordu, Çani (Laz-Megrel) nüfusu Gürcüleşmekteydi. Guria, 7. yüzyılın ilk yarısında Doğu Gürcü etnik gruplarının bölgeye göç etmesiyle kuruldu. Kartli Prensliği, Guria vasıtasıyla kültürel ve kilise olarak Batı Gürcistan'da sağlamlaşmış oldu. Bu dönem, Guria'nın ana kale şehri 'nin güçlenmesi ile örtüşmektedir.
Guria'ya yapılan ilk atıf, klasik tarihçilerin Gürcistan'ın bölgelerini listelediği ve Kartli şefi Arçil tarafından Guria-Yunanistan sınırında bir kale inşasının hikâyesini anlatan Cuanşeri'nin eserinde bulunur ve II. Mervan'ın Gürcistan'a yaptığı seferi (735-737) anlatır.
Guria'da ve kiliseleri 11. yüzyılda inşa edildi. Kraliçe Tamar'ın tarihçisi, kralın meclislerinden birinin tarifi sırasında Gurullardan bahseder.
Guria, 10. yüzyılda birleşik Gürcistan Krallığı'nın oluşmasına değin Gürcistan’ın batı kesimindeki yönetimlere bağlıydı. Orta Çağ'da İmereti Krallığı içinde yer alıyordu. 15. yüzyılın ikinci yarısında, birleşik Gürcistan Krallığı'nın dağılmasından sonra Guria Prensliği kuruldu. Guria Prensliği’ni Gurieliler ailesi yönetiyordu ve prensliğin yönetim merkezi Ozurgeti kentiydi. 16. yüzyılda Acara ve Aşağı Guria Osmanlıların egemenliğine girdi. 1828’de, Guria Prensliği Çarlık Rusya’sına katıldı. Bu tarihlerde prensliğin sınırları, tarihsel olarak Gurialıların yaşadığı toprakları kapsıyordu. 1840 yılında prenslik kaldırıldı ve Kutaisi Guberniyası'na bağlı Ozurgeti mezrası kuruldu. Sovyet döneminde Guria toprakları üç idari bölgeye bölündü. 1995’te Guria, Gürcistan'ın idari bölgelerinden (mhare) biri haline getirildi. Bugünkü Guria idari bölgesi, Ozurgeti, Lançhuti ve Çohatauri ilçelerini kapsamaktadır. Ozurgeti ilçesinin merkezi olan Ozurgeti kenti, aynı zamanda Guria bölgesinin de yönetim merkezidir.
Adının kökeni
Guria adı, etimolojik olarak “uyumayan ülke” anlamına gelir. Bu isim, muhtemelen Leon’un Abhazya kralı olduğu 8-9. yüzyıllardaki olaylarla ilişkilidir. Gurulların ayrıca Adarnase ve Bagratlı Aşot’a bağlanmayı da reddetmiş ve Odzraho liderliğinde başkaldırmışlardır. Bu bilgiler 18. yüzyıl tarihçisi Vahuşti Bagrationi tarafından aktarılmıştır. Daha sonraki dönemde, Gürcüstan’ın sınırlarının Derbent’ten Nikopsia’ya uzandığı dönemde Guria ülkenin tam kalbinde (ortasında) yer alıyordu. Guria adının da Megrelce kalp anlamına gelen “guri” sözcüğünden geldiği ileri sürülür.
Ekonomi
Subtropik tarım ve turizm, bölge ekonomisinin temelini oluşturur. Su, Guria'nın ana varlıklarından biridir. İl, kimyasal bileşiminde Borcomi'ye benzeyen maden suyu ve manyetik kum bakımından zengin Karadeniz sağlık beldesi Ureki ile ünlüdür. Guria ayrıca Gürcistan'daki en büyük çay yetiştirme bölgelerinden biridir.
Nüfus
Gurialılar, etnik olarak Gürcü’dür ve dilleri Gürcüce’dir; gündelik yaşamda Gürcüce'nin Guria lehçesi ile konuşurlar. Bölgenin toplam nüfusu 113.350 (2014).
Gurialı ünlü kişiler
- Ekvtime Takaişvili (1862-1952), dünyaca ünlü tarihçi.
- Noe Jordania, Demokratik Gürcüstan Cumhuriyeti’nin 1918-1921 arasında başbakanı.
- Pavle İngorokva (1893-1990), tarihçi, dilbilimci.
- Eduard Şevardnadze, Sovyetler Birliği dışişleri bakanı ve 1992-2004 arasında Gürcüstan devlet başkanı.
Kaynakça
- ^ "Guria". Georgian Travel Guide. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ Sekunda, Nicholas, (Ed.) (2020). Wonders Lost and Found: A Celebration of the Archaeological Work of Professor Michael Vickers. Archaeopress Publishing Limited. ss. 18-32. ISBN . 23 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ დ. მუსხელიშვილი, „საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის ძირითდი საკითხები წ. II გვ. 80 — თბილისი, 1980
- ^ Rapp, Stephen H. (2003), Studies In Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, p. 427. Peeters Bvba, .
- ^ . საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური. Kasım 2014. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guria Gurcuce გურია Gurcistan in Karadeniz kiyisinda tarihsel ve cografi bolgesidir Bugun ulkenin yonetsel bolgelerinden mhare biri olan Guria nin merkezi kenti Ozurgeti dir Guria გურიაGurcistan nin Yeni Siyasi Yonetim Bolgelerinden biri olan Guria BolgesiGurcistan nin tarihi bolgelerinden biri olan Guria BolgesiUlkeGurcistanBaskentOzurgetiIdare TurHukumet ValiYuzolcumu Toplam2033 km Nufus 2014 Toplam113 350 Kent yogunlugu56 km 140 mil Zaman dilimiUTC 04 00CografyaGuria bolgesi kuzeydoguda Samegrelo kuzeyde Imereti doguda Samtshe Cavaheti guneyde Acara ile cevrelenir Batisinda ise Karadeniz yer alir Bolge 2 033 km lik bir alani kapsar Guria uc ilceye raioni ayrilir Ozurgeti Lanchuti CohatauriTarihGuria Prensligi armasi Gunumuzde Guria olarak adlandirilan bolge Bati ulkelerinde Altin Post efsanesiyle unlu olan Kolhis Kralligi nin bir parcasiydi Kolhis in yikilmasinin ardindan MO 1 yuzyilda Lazika Kralligi nin bir parcasi oldu Antik cagda bolge MO 5 yuzyil gibi erken bir tarihte onemli bir demir yatagi olmasinin yani sira bakir ve altin kaynagiydi Guria Lazika Kralligi icerisinde Lazika eyaletinin buyuk bir bolumunu temsil ediyordu Bu bolge kralligin diger bolgelerine nazaran issizdi Lazika hakkinda onemli bilgiler aktaran Agathias ve Prokopius Guria yi bilmemektedir Guria nin yukselisi ulkenin feodallesmesiyle birlikte gerceklesti ve bu Lazika yi bir imparatorluk eyaletine donusturmek isteyen Bizans hegemonyasina karsi gelistirilen bir hareketti Bu donemde bolgede aktif olarak Gurculesme suruyordu Cani Laz Megrel nufusu Gurculesmekteydi Guria 7 yuzyilin ilk yarisinda Dogu Gurcu etnik gruplarinin bolgeye goc etmesiyle kuruldu Kartli Prensligi Guria vasitasiyla kulturel ve kilise olarak Bati Gurcistan da saglamlasmis oldu Bu donem Guria nin ana kale sehri nin guclenmesi ile ortusmektedir Vasnari kalintilari Guria ya yapilan ilk atif klasik tarihcilerin Gurcistan in bolgelerini listeledigi ve Kartli sefi Arcil tarafindan Guria Yunanistan sinirinda bir kale insasinin hikayesini anlatan Cuanseri nin eserinde bulunur ve II Mervan in Gurcistan a yaptigi seferi 735 737 anlatir Guria da ve kiliseleri 11 yuzyilda insa edildi Kralice Tamar in tarihcisi kralin meclislerinden birinin tarifi sirasinda Gurullardan bahseder Guria 10 yuzyilda birlesik Gurcistan Kralligi nin olusmasina degin Gurcistan in bati kesimindeki yonetimlere bagliydi Orta Cag da Imereti Kralligi icinde yer aliyordu 15 yuzyilin ikinci yarisinda birlesik Gurcistan Kralligi nin dagilmasindan sonra Guria Prensligi kuruldu Guria Prensligi ni Gurieliler ailesi yonetiyordu ve prensligin yonetim merkezi Ozurgeti kentiydi 16 yuzyilda Acara ve Asagi Guria Osmanlilarin egemenligine girdi 1828 de Guria Prensligi Carlik Rusya sina katildi Bu tarihlerde prensligin sinirlari tarihsel olarak Gurialilarin yasadigi topraklari kapsiyordu 1840 yilinda prenslik kaldirildi ve Kutaisi Guberniyasi na bagli Ozurgeti mezrasi kuruldu Sovyet doneminde Guria topraklari uc idari bolgeye bolundu 1995 te Guria Gurcistan in idari bolgelerinden mhare biri haline getirildi Bugunku Guria idari bolgesi Ozurgeti Lanchuti ve Cohatauri ilcelerini kapsamaktadir Ozurgeti ilcesinin merkezi olan Ozurgeti kenti ayni zamanda Guria bolgesinin de yonetim merkezidir Adinin kokeniGuria adi etimolojik olarak uyumayan ulke anlamina gelir Bu isim muhtemelen Leon un Abhazya krali oldugu 8 9 yuzyillardaki olaylarla iliskilidir Gurullarin ayrica Adarnase ve Bagratli Asot a baglanmayi da reddetmis ve Odzraho liderliginde baskaldirmislardir Bu bilgiler 18 yuzyil tarihcisi Vahusti Bagrationi tarafindan aktarilmistir Daha sonraki donemde Gurcustan in sinirlarinin Derbent ten Nikopsia ya uzandigi donemde Guria ulkenin tam kalbinde ortasinda yer aliyordu Guria adinin da Megrelce kalp anlamina gelen guri sozcugunden geldigi ileri surulur EkonomiSubtropik tarim ve turizm bolge ekonomisinin temelini olusturur Su Guria nin ana varliklarindan biridir Il kimyasal bilesiminde Borcomi ye benzeyen maden suyu ve manyetik kum bakimindan zengin Karadeniz saglik beldesi Ureki ile unludur Guria ayrica Gurcistan daki en buyuk cay yetistirme bolgelerinden biridir NufusGurialilar etnik olarak Gurcu dur ve dilleri Gurcuce dir gundelik yasamda Gurcuce nin Guria lehcesi ile konusurlar Bolgenin toplam nufusu 113 350 2014 Guriali unlu kisilerEkvtime Takaisvili 1862 1952 dunyaca unlu tarihci Noe Jordania Demokratik Gurcustan Cumhuriyeti nin 1918 1921 arasinda basbakani Pavle Ingorokva 1893 1990 tarihci dilbilimci Eduard Sevardnadze Sovyetler Birligi disisleri bakani ve 1992 2004 arasinda Gurcustan devlet baskani Kaynakca Guria Georgian Travel Guide 20 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2021 Sekunda Nicholas Ed 2020 Wonders Lost and Found A Celebration of the Archaeological Work of Professor Michael Vickers Archaeopress Publishing Limited ss 18 32 ISBN 978 0 8061 3000 2 23 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2021 დ მუსხელიშვილი საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის ძირითდი საკითხები წ II გვ 80 თბილისი 1980 Rapp Stephen H 2003 Studies In Medieval Georgian Historiography Early Texts And Eurasian Contexts p 427 Peeters Bvba 90 429 1318 5 საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური Kasim 2014 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2016