Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Heilbronn Ligi, Otuz Yıl Savaşı sırasında 23 Nisan 1633’te özgür İmparatorluk şehri Heilbronn’da kuruldu. İsveç önderliğinde, batı ve kuzey Almanya’daki çeşitli Protestan devletlerini bir ara getirdi. Lige üye olmasalar da Saksonya ve Brandenburg-Prusya tarafından desteklendi.
| Heilbronn Ligi | |
|---|---|
 Heilbronn Ligi’nin kuruluşu, Nisan 1633 | |
| Kuruluş | 23 Nisan 1633 |
| Dağılma | 30 Mayıs 1635 Prag Barışı (1635) |
| Resmî diller | Fransızca ve Almanca |
| Lig Direktörü | Axel Oxenstierna |
İsveç Kralı Gustaf Adolf’un Kasım 1632’de Lützen’de ölmesinin ardından kurulan ve Fransa’nın mali destek sağladığı lig İsveç tarafından yönetildi. Birlik, farklı öncelik ve hedeflere rağmen Kasım 1634’te Nördlingen’deki bozguna kadar hatırı sayılır başarılar elde etti.
Nördlingen’deki zaferden sonra İmparator Ferdinand, Protestan rakipleriyle müzakere etme fırsatı kazandı. Prag Barışı, Kutsal Roma İmparatorluğu üyeleri arasındaki çatışmayı büyük ölçüde sona erdirdi ve Lig feshedildi. Bununla birlikte Almanya’da savaş, Fransa, İsveç, Hollanda Cumhuriyeti ve İspanya dahil olmak üzere yabancı güçlerin savaş alanı haline gelip 1648’e kadar devam etti.
Arka Plan
Birçok Alman Protestan prensi, Bohemya’da başlayan ve daha sonra 1620’den sonra doğru genişleyen Otuz Yıl Savaşı’nın ilk aşamalarında tarafsız kalmıştı.
Bu durum 1629’da İmparator Ferdinand’ın 1552’den beri devredilen herhangi bir mülkün asıl sahiplerine iade edilmesini zorunlu kılan İade Fermanı’nı çıkarmasıyla tamamen değişti. Ferman, 1555 Augsburg Barışı’nda kararlaştırılan yerleşim yerlerini Protestanlardan Katolik Kilisesi’ne aktarmak anlamına geliyordu.
Ayrıca Ferdinand, ordularına maaşlarını ödemek yerine müttefik toprakları da dahil olmak üzere geçtikleri tüm bölgeleri yağmalamalarına izin verdi.
Bütün bunlar, Saksonya ve Brandenburg-Prusya’yı 1630’da İmparatorluğu işgal etmeye gelen İsveçli Gustaf Adolf’a katılmalarını sağladı. İsveç’in müdahalesi İsveç için Protestan kardeşleri için dini bir destek ve kazançlı Baltık ticaretini kontrol etmek için bir fırsattı ve ardından bunun için İsveç, ele geçirdi. İsveç, Renanya’da doğu sınırındaki İmparatorluk kazanımlarından endişe duyan Fransa tarafından
Koalisyon, Alman Katolik Ligi’ne karşı birkaç savaş kazandı ve sonra Kasım 1632’deki Lützen Muharebesi yaşandı. Muharebe genel olarak bir Protestan zaferi olarak kabul edilse de Gustaf Adolf’un ölümü Protestan tarafını genel olarak zayıflattı.
Kuruluşu ve Hedefleri
Gustaf’ın ölümünün ardından yerine altı yaşındaki kızı Christina geçince başbakan Axel Oxenstierne politikanın yönetimini devraldı.
Ordunun kontrolünü sağladıktan sonraki ilk adımı önceki gevşek ittifakı daha resmi bir yapıyla deiştirmekti. Bu, İsveç’i istikrara kavuşturmak için bir ihtiyaçtan ve müttefiklerinin güvenilirliği konusundaki şüphelerinden kaynaklanıyordu.
İsveç’in Pomeranya’daki varlığı, Brandenburg’un Baltık Denizi’ndeki ticari emellerini bloke ederken Saksonya hükümdarı Elektör John George, İsveç’i İmparatorluk orduları kadar büyük bir tehdit olarak görüyordu.
Lützen’den sonra , bir tarafsızlık paktı müzakere etmek için Dresden’de Alman Protestanlarına bir zirve teklif ederken Fransa İsveç’e yaptığı sübvansiyon ödemelerini askıya aldı ve gelişmeleri bekledi. Danışmanları, Ferdinand’ı bu durumdan faydalanmaya ve 1629 İade Fermanı’nı tersine çevirmeye çalıştılar ancak Ferdinand kayıplarını askeri yollarla düzeltme şansının yüksek olduğunu düşünüyordu ve bu fırsatı kaçırdı.
Mart ayında Oxenstierne; , Aşağı Ren-Vestfalya, ve üyelerini Heilbronn’a davet etti.
Hansa şehirlerini toplama çabaları başarısız olmasına rağmen, Lig 27 Nisan 1633’te kuruldu.
Fransa, 7 Nisan’da sübvansiyon ödemelerine yeniden başladı, en önemlisi ise bu ödemeler İsveç’in kontrolünü garanti altına almak için doğrudan İsveç’e ödendi. Oxenstierne, askeri meseleler üzerinde mutlak bir veto yetkisi ile Birlik Direktörü olarak atandı. Üçü İsveçli, diğerleri Kont Solms-Hohensolms gibi uzun süredir İsveç destekçisi olan on danışmandan oluşan bir konsey ile pekiştirildi. Üyeler, gerçekte ihtiyaç duyulan paranın üçte birinden daha azını verseler de 78,000 kişilik bir orduyu finanse etmeyi kabul ettiler. Almanlar, İsveç “adil tazminat” elde edene kadar savaşmaya devam etmeyi kabul ederken Oxenstierne 1618 öncesi sınırlara geri dönüşü sağlama sözü verdi.
Prag Barışı (1635) ve Feshi
Saksonya ve Brandenburg’un sınırlı desteği sayesiyle koalisyon, Katolik Ligi’ne karşı bir dizi zafer yaşadı. 1634’te Nördlingen’deki İmparatorluk zaferiyle askeri denge yeniden sağlandı ve Ferdinand’a barış yapmak için bir şans daha doğdu.
Lig ve destekçileri farklı önceliklere sahipti. Fransa, Renanya ve Alçak Ülkelerdeki sınırlarını güçlendirmek için Hollandalıları ve Baltık’taki İsveçlileri destekledi ve 1633-1634 Renenya seferinde Ferdinand’ın müttefiki ve İsveç’in rakibi olan Bavyera Elektörü I. Maximilian ile Mayıs 1631’de imzaladı.
İsveç, Baltık Denizi’ndeki hakimiyetini korumaya ve Pomeranya’yı elinde tutmaya çalıştı. Alman müttefikleri, Fransa ve İsveç’in kazanımlarını açık bir şekilde reddederek 1618’deki toprak dağılımı yeniden kurmak istediler.
1633’ün sonunda Ferdinand Katolikliğin zorla yeniden dayatılamayacağını kabul etmişti. Lüterci Danimarka-Norveç ve eyaletlerinin arabuluculuk yapmasıyla Kasım 1634’te ‘Pirnaer Noteln’ olarak bilinen bir öntaslak üzerinde John George ile anlaştı. Pek çok düzeltme ve revizyon yaşanmasıyla beraber bu öntaslak, Katolik ve Heilbronn liglerini fesheden 1635 Prag Barışı’nın temeli oldu.
Notlar
- ^ Svabya Çemberi tek başına, tamamı katılmayan yaklaşık 90 ayrı üye içeriyordu.
Kaynakça
- ^ Knox 2017, s. 182.
- ^ Wedgwood 1938, ss. 385-386.
- ^ Brzezinski 2001, s. 85.
- ^ Wilson 2009, s. 512.
- ^ Riches 2012, ss. 125-126.
- ^ Wilson 2009, s. 515.
- ^ Riches 2012, s. 160.
- ^ Wilson 2009, s. 516.
- ^ Knox 2017, ss. 181.
- ^ O'Connell 1968, s. 257.
- ^ Knox 2017, ss. 182-83.
- ^ Asbach & Schröder 2014, s. 288.
Kaynakça
- Asbach, Olaf; Schröder, Peter (2014). The Peace of Prague in The Ashgate Research Companion to the Thirty Years' War. Ashgate. ISBN .
- Brzezinski, Richard (2001). Lützen 1632; climax of the 30 Years War. Osprey. ISBN .
- Knox, Bill (2017). Tucker, Spencer (Ed.). The Peace of Prague; a failed settlement? in Enduring Controversies in Military History Volume I: Critical Analyses and Context. Greenwood Press. ISBN .
- O'Connell, Daniel Patrick (1968). Richelieu. Weidenfeld & Nicolson.
- Riches, Daniel (2012). Protestant Cosmopolitanism and Diplomatic Culture: Brandenburg-Swedish Relations in the Seventeenth Century (Northern World). Brill. ISBN .
- Wedgwood, CV (1938). The Thirty Years War (2005 bas.). New York Review of Books. ISBN .
- Wilson, Peter (2009). Europe's Tragedy. Penguin. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Heilbronn Ligi Otuz Yil Savasi sirasinda 23 Nisan 1633 te ozgur Imparatorluk sehri Heilbronn da kuruldu Isvec onderliginde bati ve kuzey Almanya daki cesitli Protestan devletlerini bir ara getirdi Lige uye olmasalar da Saksonya ve Brandenburg Prusya tarafindan desteklendi Heilbronn LigiHeilbronn Ligi nin kurulusu Nisan 1633Kurulus23 Nisan 1633Dagilma30 Mayis 1635 Prag Barisi 1635 Resmi dillerFransizca ve AlmancaLig DirektoruAxel Oxenstierna Isvec Krali Gustaf Adolf un Kasim 1632 de Lutzen de olmesinin ardindan kurulan ve Fransa nin mali destek sagladigi lig Isvec tarafindan yonetildi Birlik farkli oncelik ve hedeflere ragmen Kasim 1634 te Nordlingen deki bozguna kadar hatiri sayilir basarilar elde etti Nordlingen deki zaferden sonra Imparator Ferdinand Protestan rakipleriyle muzakere etme firsati kazandi Prag Barisi Kutsal Roma Imparatorlugu uyeleri arasindaki catismayi buyuk olcude sona erdirdi ve Lig feshedildi Bununla birlikte Almanya da savas Fransa Isvec Hollanda Cumhuriyeti ve Ispanya dahil olmak uzere yabanci guclerin savas alani haline gelip 1648 e kadar devam etti Arka PlanGustaf Adolf un Lutzen deki olumu Kasim 1632 Bircok Alman Protestan prensi Bohemya da baslayan ve daha sonra 1620 den sonra dogru genisleyen Otuz Yil Savasi nin ilk asamalarinda tarafsiz kalmisti Bu durum 1629 da Imparator Ferdinand in 1552 den beri devredilen herhangi bir mulkun asil sahiplerine iade edilmesini zorunlu kilan Iade Fermani ni cikarmasiyla tamamen degisti Ferman 1555 Augsburg Barisi nda kararlastirilan yerlesim yerlerini Protestanlardan Katolik Kilisesi ne aktarmak anlamina geliyordu Ayrica Ferdinand ordularina maaslarini odemek yerine muttefik topraklari da dahil olmak uzere gectikleri tum bolgeleri yagmalamalarina izin verdi Butun bunlar Saksonya ve Brandenburg Prusya yi 1630 da Imparatorlugu isgal etmeye gelen Isvecli Gustaf Adolf a katilmalarini sagladi Isvec in mudahalesi Isvec icin Protestan kardesleri icin dini bir destek ve kazancli Baltik ticaretini kontrol etmek icin bir firsatti ve ardindan bunun icin Isvec ele gecirdi Isvec Renanya da dogu sinirindaki Imparatorluk kazanimlarindan endise duyan Fransa tarafindan Koalisyon Alman Katolik Ligi ne karsi birkac savas kazandi ve sonra Kasim 1632 deki Lutzen Muharebesi yasandi Muharebe genel olarak bir Protestan zaferi olarak kabul edilse de Gustaf Adolf un olumu Protestan tarafini genel olarak zayiflatti Kurulusu ve HedefleriGustaf in olumunun ardindan yerine alti yasindaki kizi Christina gecince basbakan Axel Oxenstierne politikanin yonetimini devraldi Ordunun kontrolunu sagladiktan sonraki ilk adimi onceki gevsek ittifaki daha resmi bir yapiyla deistirmekti Bu Isvec i istikrara kavusturmak icin bir ihtiyactan ve muttefiklerinin guvenilirligi konusundaki suphelerinden kaynaklaniyordu Isvec in Pomeranya daki varligi Brandenburg un Baltik Denizi ndeki ticari emellerini bloke ederken Saksonya hukumdari Elektor John George Isvec i Imparatorluk ordulari kadar buyuk bir tehdit olarak goruyordu 1648 oncesi Imparatorluk Cemberleri Kuzeydeki Burgonya Cemberi Hollanda Cumhuriyeti ve Ispanyol Hollandasi olarak ikiye ayrildi Lutzen den sonra bir tarafsizlik pakti muzakere etmek icin Dresden de Alman Protestanlarina bir zirve teklif ederken Fransa Isvec e yaptigi subvansiyon odemelerini askiya aldi ve gelismeleri bekledi Danismanlari Ferdinand i bu durumdan faydalanmaya ve 1629 Iade Fermani ni tersine cevirmeye calistilar ancak Ferdinand kayiplarini askeri yollarla duzeltme sansinin yuksek oldugunu dusunuyordu ve bu firsati kacirdi Mart ayinda Oxenstierne Asagi Ren Vestfalya ve uyelerini Heilbronn a davet etti Hansa sehirlerini toplama cabalari basarisiz olmasina ragmen Lig 27 Nisan 1633 te kuruldu Fransa 7 Nisan da subvansiyon odemelerine yeniden basladi en onemlisi ise bu odemeler Isvec in kontrolunu garanti altina almak icin dogrudan Isvec e odendi Oxenstierne askeri meseleler uzerinde mutlak bir veto yetkisi ile Birlik Direktoru olarak atandi Ucu Isvecli digerleri Kont Solms Hohensolms gibi uzun suredir Isvec destekcisi olan on danismandan olusan bir konsey ile pekistirildi Uyeler gercekte ihtiyac duyulan paranin ucte birinden daha azini verseler de 78 000 kisilik bir orduyu finanse etmeyi kabul ettiler Almanlar Isvec adil tazminat elde edene kadar savasmaya devam etmeyi kabul ederken Oxenstierne 1618 oncesi sinirlara geri donusu saglama sozu verdi Prag Barisi 1635 ve FeshiSaksonya ve Brandenburg un sinirli destegi sayesiyle koalisyon Katolik Ligi ne karsi bir dizi zafer yasadi 1634 te Nordlingen deki Imparatorluk zaferiyle askeri denge yeniden saglandi ve Ferdinand a baris yapmak icin bir sans daha dogdu Lig ve destekcileri farkli onceliklere sahipti Fransa Renanya ve Alcak Ulkelerdeki sinirlarini guclendirmek icin Hollandalilari ve Baltik taki Isveclileri destekledi ve 1633 1634 Renenya seferinde Ferdinand in muttefiki ve Isvec in rakibi olan Bavyera Elektoru I Maximilian ile Mayis 1631 de imzaladi Isvec Baltik Denizi ndeki hakimiyetini korumaya ve Pomeranya yi elinde tutmaya calisti Alman muttefikleri Fransa ve Isvec in kazanimlarini acik bir sekilde reddederek 1618 deki toprak dagilimi yeniden kurmak istediler 1633 un sonunda Ferdinand Katolikligin zorla yeniden dayatilamayacagini kabul etmisti Luterci Danimarka Norvec ve eyaletlerinin arabuluculuk yapmasiyla Kasim 1634 te Pirnaer Noteln olarak bilinen bir ontaslak uzerinde John George ile anlasti Pek cok duzeltme ve revizyon yasanmasiyla beraber bu ontaslak Katolik ve Heilbronn liglerini fesheden 1635 Prag Barisi nin temeli oldu Notlar Svabya Cemberi tek basina tamami katilmayan yaklasik 90 ayri uye iceriyordu Kaynakca Knox 2017 s 182 Wedgwood 1938 ss 385 386 Brzezinski 2001 s 85 Wilson 2009 s 512 Riches 2012 ss 125 126 Wilson 2009 s 515 Riches 2012 s 160 Wilson 2009 s 516 Knox 2017 ss 181 O Connell 1968 s 257 Knox 2017 ss 182 83 Asbach amp Schroder 2014 s 288 KaynakcaAsbach Olaf Schroder Peter 2014 The Peace of Prague in The Ashgate Research Companion to the Thirty Years War Ashgate ISBN 978 1409406297 Brzezinski Richard 2001 Lutzen 1632 climax of the 30 Years War Osprey ISBN 9781855325524 Knox Bill 2017 Tucker Spencer Ed The Peace of Prague a failed settlement in Enduring Controversies in Military History Volume I Critical Analyses and Context Greenwood Press ISBN 978 1440841194 O Connell Daniel Patrick 1968 Richelieu Weidenfeld amp Nicolson Riches Daniel 2012 Protestant Cosmopolitanism and Diplomatic Culture Brandenburg Swedish Relations in the Seventeenth Century Northern World Brill ISBN 978 9004240797 Wedgwood CV 1938 The Thirty Years War 2005 bas New York Review of Books ISBN 978 1590171462 Wilson Peter 2009 Europe s Tragedy Penguin ISBN 978 0141006147