Histories (Yunanca: Ἱστορίαι; Tarih olarak da bilinir), Herodot'un Batı edebiyatı'nda tarihin kurucu eseri olarak kabul edilir. Tamamen tarafsız bir kayıt olmasa da, Batı'nın bu konulardaki en önemli kaynaklarından biri olmaya devam etmektedir.
Yazar | Herodot |
---|---|
Ülke | Yunanistan |
Dil | Antik Grekçe |
Tür | Tarih |
Yayım | y. MÖ 430 |
Yayımcı | Çeşitli |
MÖ 430'da klasik Yunanca İyon lehçesi ile yazılan Histories, Yunanistan, Batı Asya ve Kuzey Afrika o zamanda bilinen eski geleneklerin, siyasetin, coğrafyanın ve çeşitli kültürlerin çatışmalarının bir kaydı olarak hizmet eder. Tamamen tarafsız bir kayıt olmasa da, Batı'nın bu meselelerle ilgili en önemli kaynaklarından biri olmaya devam eder. Üstelik Batı dünyasında tarih biliminin tür ve araştırma biçimini (öncesinde tarihsel kayıtlar ve kronikler olmasına rağmen) kurmuştur.
Tarihler aynı zamanda Pers İmparatorluğu'nun yükselişini ve MÖ 5. yüzyılda Pers İmparatorluğu ile Yunan şehir devletleri arasında gerçekleşen Pers-Yunan savaşları'nın olaylarını ve nedenlerini anlatan en eski anlatımlardan biridir. Herodot, çatışmayı bir yanda kölelik güçleri (Persler) ve diğer yanda özgürlük güçleri (Atinalılar ve istilacılara karşı birleşen Yunan şehir devletleri) arasındaki bir çatışma olarak tasvir eder. "Tarihler" bir noktada, geleneksel olarak dokuz Muses olarak adlandırılan modern baskılarda görünen dokuz kitaba bölündü.
Tarihçi , Herodot tarafından yazılan "Tarihler"in mirası hakkında şunları yazar:
O sadece şimdiye kadar yazmış en büyük hikaye anlatıcılarından biridir. Herodot'a tarihin babası diyenlerin sebeplerinden biri de anlatı yeteneğidir. Şimdi bu unvan onun fazlasıyla hak ettiği bir unvan. MÖ beşinci yüzyılda yaşayan bir Yunan olan Herodot, bir yol göstericiydi. Yunanistan'dan İran'a, Mısır'ın kumlarından İskit bozkırlarına ve Lidya nehirlerinden Sparta'nın kuru tepelerine kadar insan meseleleri üzerine araştırma yapmak için Doğu Akdeniz'i ve ötesini gezdi. "Araştırma" kelimesinin Yunancası, "tarih" kelimemizin geldiği historia'dır... Herodot büyük bir tarihçidir. Modern bilimin ölçütlerine göre değerlendirildiğinde, çalışmaları çok iyi sonuç verir. Ama o bir tarihçiden daha fazlasıdır. Üç büyük temaya sahip bir filozoftur: Doğu ve Batı arasındaki mücadele, özgürlüğün gücü ve imparatorlukların yükselişi ve düşüşü. Herodot, okuyucuyu Pers İmparatorluğu'nun yükselişinden Yunan bağımsızlığına karşı yürüttüğü haçlı seferine ve Helenik özsavunma hareketlerinden Atina'yı kendi başına yeni bir imparatorluğa dönüştürecek olan sınırların aşılmasına kadar götürüyor. Bir yanda kader ve tanrılar, diğer yanda bireyin fark yaratma yeteneği arasında değişen evrenden atoma gider. Bir de yazılarının saf anlatı gücü var... Yaşlı usta bizi geri çağırıp duruyor.
Yazma motivasyonu
Herodot, antik dünya çevresinde kapsamlı bir şekilde seyahat ettiğini, neredeyse tamamı Pers İmparatorluğu topraklarını kapsayan kitabı için röportajlar yaptığını ve hikayeler topladığını iddia eder. "Tarihler"in başında Herodot, onu yazma nedenlerini şöyle sıralar:
Burada Halikarnaslı Herodot'un yaptığı araştırmanın sonuçları sunulmaktadır. Amaç, insani olayların izlerinin zamanla silinmesini engellemek ve hem Yunanlar hem de Yunan olmayanlar tarafından üretilen önemli ve dikkat çekici başarıların ününü korumak; ele alınan konular arasında özellikle Yunanlar ve Yunan olmayanlar arasındaki düşmanlıkların nedeni yer almaktadır.
— Herodot, Tarih, Robin Waterfield çevirisi (2008)
Özet
Kitap I (Clio)
- Paris'in Helen'i kaçırmasına sebep olan İo, Europa ve Medea'nın kaçırılması. Müteakip Truva Savaşı, Asya ve Avrupa halkları arasında daha sonra yaşanacak çatışmaların habercisi olarak değerlendirilir.(1.1–5)
- Kolhis, Kolhisler ve Medea.(1.2.2–1.2.3)
- Lydia hükümdarları (Küçük Asya'nın batı kıyısında, bugün modern Türkiye): Candaules, Gigis, Ardis, Sadyattes, Alyattis, Kroisos
(1.6–7)
- Candaules korumasına Gigis karısının çıplak vücudunu nasıl gösterdi? Keşfedince, Gigis'e Candaules'u öldürmesini ya da ölümle yüzleşmesini emretti.
- Gigis krallığı Candaules'dan nasıl aldı (1.8–13)
- Şarkıcı Arion'un yunus yolculuğu(1.23–24)
- Solon'un Kroisos'un Tellus dünyanın en mutlu insanı olduğu sorusuna verdiği yanıt(1.29–33)
- Kroisos'un oğlu Atys'i koruma çabaları, oğlunun Adrastus tarafından kazara ölümü (1.34–44)
- Kroisos'un kehanet testi (1.46–54)
- Kroisos'un Persliler'e (belirsizliğiyle ünlü) saldırması gerekip gerekmediğine ilişkin 'ın yanıtı: "Saldırırsanız, büyük bir imparatorluk düşer".
- Pisistratus' Atina'nın tiranı olarak iktidardan yükselir ve düşer
(1.59–64)
- Sparta'nın yükselişi (1.65–68)
- Kapadokyalılar, Matieni, Frigler ve Paflagonyalılar dahil olmak üzere birçok Anadolun kabilesinin coğrafi konumunun tanımı.(1.72)
- Tutulma Muharebesi; Thales MÖ 28 Mayıs 585 güneş tutulmasını tahmin eder (1.74)
- Kroisos'un Pers Kralı II. Kiros tarafından yenilgiye uğratılması ve daha sonra nasıl Kiros'un danışmanı olduğu (1.70–92)
- Tirenlilerin Lidyalılardan inişi: "Sonra bir grup kura çektikten sonra ülkeyi terk etti ve Smyrna'ya geldi ve gemilere taşınabilecek tüm mallarını yükledikleri gemiler inşa ettiler ve geçim kaynağı ve bir ülke aramak için bir gemi ile yola çıktılar.; sonunda, birbiri ardına insanlarla konakladıktan sonra, şehirler kurdukları ve o zamandan beri yaşadıkları Ombrici'ye geldiler. Artık kendilerine Lidyalılar değil, Tirenliler diyorlar, kralın oğlunun adıyla onları oraya kim götürmüştü”. (1.94)
- Medler’in hükümdarları: Deioces, Fraortis, Siyaksares, Astyages, Pers Kralı II. Kiros (1.95–144)
- Deioces'in Medler üzerindeki yükselişi
- Astyages'in Kiros'u yok etme girişimi ve Kiros'un iktidara yükselişi
- Harpagus oğlunu yemesi için kandırdı, Kiros'a yardım ederek Astyages'ten intikamını aldı.
- İyonyalılar'ın tarihi ve coğrafyası ve Harpagus'un ona yönelik saldırıları
- Pactyes, Lidyalıları isyana ikna eder. İsyan başarısız olur ve Mazares'ten Kyme'ye sığınır.
- Asur kültürü, özellikle Babil şehrinin tasarımı ve gelişimi ve halkının yolları
- Kiros'un Babil'e saldırısı, Gyndes nehrindeki intikamı ve şehre girmek için kullandığı ünlü yöntemi
- Kiros'un Massagetler'e yaptığı talihsiz saldırı ve ölümü.
İnsanoğlunun yaptıkları zamanla unutulmasın. Yunan ve olmayanların yarattığı harikalar isimsiz kalmasın. Amacım bir de bunlar neden savaşırlardı, anlaşılsın. Herodot Kliodan alıntı.
Avrupa tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Dış kaynaklar
- Herodot (Tr.çev.:Perihan Kuturman) (1973) Herodot Tarihi, İstanbul:Hürriyet Yayınları
Wikimedia Commons'ta Herodot Tarihi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ a b Herodotus (1987). The History, translated by David Gren. University of Chicago Press. . pp. 37-38.
- ^ Arnold, John H. (2000). History: A Very Short Introduction. Oxford University Press. 17. .
- ^ (14 June 2014), "One of the Greatest Storytellers Who Ever Lived,"[1] 6 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .' .
- ^ Fehling, Detlev (1989). "Some demonstrably false source citations". Herodotus and His 'Sources' . Francis Cairns, Ltd. 50–57. .
Lindsay, Jack (1974). "Helen in the Fifth Century". Helen of Troy Rowman and Littlefield. 133–134. - ^ Herodotus. The Histories. Translated by A. D. Godley, Harvard University Press, 1920, http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.01.0126:book=1:chapter=94 5 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Histories Yunanca Ἱstoriai Tarih olarak da bilinir Herodot un Bati edebiyati nda tarihin kurucu eseri olarak kabul edilir Tamamen tarafsiz bir kayit olmasa da Bati nin bu konulardaki en onemli kaynaklarindan biri olmaya devam etmektedir HistoriesYazarHerodotUlkeYunanistanDilAntik GrekceTurTarihYayimy MO 430YayimciCesitliHistoriae MO 430 da klasik Yunanca Iyon lehcesi ile yazilan Histories Yunanistan Bati Asya ve Kuzey Afrika o zamanda bilinen eski geleneklerin siyasetin cografyanin ve cesitli kulturlerin catismalarinin bir kaydi olarak hizmet eder Tamamen tarafsiz bir kayit olmasa da Bati nin bu meselelerle ilgili en onemli kaynaklarindan biri olmaya devam eder Ustelik Bati dunyasinda tarih biliminin tur ve arastirma bicimini oncesinde tarihsel kayitlar ve kronikler olmasina ragmen kurmustur Tarihler ayni zamanda Pers Imparatorlugu nun yukselisini ve MO 5 yuzyilda Pers Imparatorlugu ile Yunan sehir devletleri arasinda gerceklesen Pers Yunan savaslari nin olaylarini ve nedenlerini anlatan en eski anlatimlardan biridir Herodot catismayi bir yanda kolelik gucleri Persler ve diger yanda ozgurluk gucleri Atinalilar ve istilacilara karsi birlesen Yunan sehir devletleri arasindaki bir catisma olarak tasvir eder Tarihler bir noktada geleneksel olarak dokuz Muses olarak adlandirilan modern baskilarda gorunen dokuz kitaba bolundu Tarihci Herodot tarafindan yazilan Tarihler in mirasi hakkinda sunlari yazar O sadece simdiye kadar yazmis en buyuk hikaye anlaticilarindan biridir Herodot a tarihin babasi diyenlerin sebeplerinden biri de anlati yetenegidir Simdi bu unvan onun fazlasiyla hak ettigi bir unvan MO besinci yuzyilda yasayan bir Yunan olan Herodot bir yol gostericiydi Yunanistan dan Iran a Misir in kumlarindan Iskit bozkirlarina ve Lidya nehirlerinden Sparta nin kuru tepelerine kadar insan meseleleri uzerine arastirma yapmak icin Dogu Akdeniz i ve otesini gezdi Arastirma kelimesinin Yunancasi tarih kelimemizin geldigi historia dir Herodot buyuk bir tarihcidir Modern bilimin olcutlerine gore degerlendirildiginde calismalari cok iyi sonuc verir Ama o bir tarihciden daha fazlasidir Uc buyuk temaya sahip bir filozoftur Dogu ve Bati arasindaki mucadele ozgurlugun gucu ve imparatorluklarin yukselisi ve dususu Herodot okuyucuyu Pers Imparatorlugu nun yukselisinden Yunan bagimsizligina karsi yuruttugu hacli seferine ve Helenik ozsavunma hareketlerinden Atina yi kendi basina yeni bir imparatorluga donusturecek olan sinirlarin asilmasina kadar goturuyor Bir yanda kader ve tanrilar diger yanda bireyin fark yaratma yetenegi arasinda degisen evrenden atoma gider Bir de yazilarinin saf anlati gucu var Yasli usta bizi geri cagirip duruyor Yazma motivasyonuHerodot antik dunya cevresinde kapsamli bir sekilde seyahat ettigini neredeyse tamami Pers Imparatorlugu topraklarini kapsayan kitabi icin roportajlar yaptigini ve hikayeler topladigini iddia eder Tarihler in basinda Herodot onu yazma nedenlerini soyle siralar Burada Halikarnasli Herodot un yaptigi arastirmanin sonuclari sunulmaktadir Amac insani olaylarin izlerinin zamanla silinmesini engellemek ve hem Yunanlar hem de Yunan olmayanlar tarafindan uretilen onemli ve dikkat cekici basarilarin ununu korumak ele alinan konular arasinda ozellikle Yunanlar ve Yunan olmayanlar arasindaki dusmanliklarin nedeni yer almaktadir Herodot Tarih Robin Waterfield cevirisi 2008 OzetLidya Krali Candaules karisini gizlice Gigis e gosterir William Etty tarafindan yapilmis tablosu 1830 Kitap I Clio Paris in Helen i kacirmasina sebep olan Io Europa ve Medea nin kacirilmasi Muteakip Truva Savasi Asya ve Avrupa halklari arasinda daha sonra yasanacak catismalarin habercisi olarak degerlendirilir 1 1 5 Kolhis Kolhisler ve Medea 1 2 2 1 2 3 Lydia hukumdarlari Kucuk Asya nin bati kiyisinda bugun modern Turkiye Candaules Gigis Ardis Sadyattes Alyattis Kroisos 1 6 7 Candaules korumasina Gigis karisinin ciplak vucudunu nasil gosterdi Kesfedince Gigis e Candaules u oldurmesini ya da olumle yuzlesmesini emretti Gigis kralligi Candaules dan nasil aldi 1 8 13 Sarkici Arion un yunus yolculugu 1 23 24 Solon un Kroisos un Tellus dunyanin en mutlu insani oldugu sorusuna verdigi yanit 1 29 33 Kroisos un oglu Atys i koruma cabalari oglunun Adrastus tarafindan kazara olumu 1 34 44 Kroisos un kehanet testi 1 46 54 Kroisos un Persliler e belirsizligiyle unlu saldirmasi gerekip gerekmedigine iliskin in yaniti Saldirirsaniz buyuk bir imparatorluk duser Pisistratus Atina nin tirani olarak iktidardan yukselir ve duser 1 59 64 Sparta nin yukselisi 1 65 68 Edwin Long un 1875 nin Herodot tarafindan Tarihler in 1 Kitabinda anlatildigi sekliyle yorumlanmasiKapadokyalilar Matieni Frigler ve Paflagonyalilar dahil olmak uzere bircok Anadolun kabilesinin cografi konumunun tanimi 1 72 Tutulma Muharebesi Thales MO 28 Mayis 585 gunes tutulmasini tahmin eder 1 74 Kroisos un Pers Krali II Kiros tarafindan yenilgiye ugratilmasi ve daha sonra nasil Kiros un danismani oldugu 1 70 92 Tirenlilerin Lidyalilardan inisi Sonra bir grup kura cektikten sonra ulkeyi terk etti ve Smyrna ya geldi ve gemilere tasinabilecek tum mallarini yukledikleri gemiler insa ettiler ve gecim kaynagi ve bir ulke aramak icin bir gemi ile yola ciktilar sonunda birbiri ardina insanlarla konakladiktan sonra sehirler kurduklari ve o zamandan beri yasadiklari Ombrici ye geldiler Artik kendilerine Lidyalilar degil Tirenliler diyorlar kralin oglunun adiyla onlari oraya kim goturmustu 1 94 Medler in hukumdarlari Deioces Fraortis Siyaksares Astyages Pers Krali II Kiros 1 95 144 Deioces in Medler uzerindeki yukselisi Astyages in Kiros u yok etme girisimi ve Kiros un iktidara yukselisi Harpagus oglunu yemesi icin kandirdi Kiros a yardim ederek Astyages ten intikamini aldi Iyonyalilar in tarihi ve cografyasi ve Harpagus un ona yonelik saldirilari Pactyes Lidyalilari isyana ikna eder Isyan basarisiz olur ve Mazares ten Kyme ye siginir Asur kulturu ozellikle Babil sehrinin tasarimi ve gelisimi ve halkinin yollari Kiros un Babil e saldirisi Gyndes nehrindeki intikami ve sehre girmek icin kullandigi unlu yontemi Kiros un Massagetler e yaptigi talihsiz saldiri ve olumu Insanoglunun yaptiklari zamanla unutulmasin Yunan ve olmayanlarin yarattigi harikalar isimsiz kalmasin Amacim bir de bunlar neden savasirlardi anlasilsin Herodot Kliodan alinti Avrupa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Dis kaynaklarHerodot Tr cev Perihan Kuturman 1973 Herodot Tarihi Istanbul Hurriyet YayinlariWikimedia Commons ta Herodot Tarihi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca a b Herodotus 1987 The History translated by David Gren University of Chicago Press 0 226 32770 1 pp 37 38 Arnold John H 2000 History A Very Short Introduction Oxford University Press 17 0 19 285352 X 14 June 2014 One of the Greatest Storytellers Who Ever Lived 1 6 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fehling Detlev 1989 Some demonstrably false source citations Herodotus and His Sources Francis Cairns Ltd 50 57 0 905205 70 7 Lindsay Jack 1974 Helen in the Fifth Century Helen of Troy Rowman and Littlefield 133 134 0 87471 581 4 Herodotus The Histories Translated by A D Godley Harvard University Press 1920 http www perseus tufts edu hopper text doc Perseus text 1999 01 0126 book 1 chapter 94 5 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde