Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hopa (Gürcüce ve Megrelce: ხოფა; translit.: "h'opa", Lazca: ხოფა / Xopa, Hemşince: Hopa), Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Artvin iline bağlı bir ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasabadır. Hopa Limanı'yla, Türkiye'nin başlıca liman kentlerinden biri olan Hopa, Gürcistan sınırındaki Sarp Sınır Kapısı'na yaklaşık 20 kilometre uzaklıktadır.
| Hopa | |
|---|---|
 Hopa'nın Artvin ilindeki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Artvin |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Abdullah Arslantürk |
| • Belediye başkanı | Utku Cihan (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 204 km² |
| Rakım | 50 m |
| Nüfus (2023) | |
| • Toplam | 27,176 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 08600 |
| İl alan kodu | 466 |
| İl plaka kodu | 08 |
Resmî site Hopa Belediyesi | |
Hopa ilçesi, kuzeydoğuda Kemalpaşa ilçesi, doğuda Borçka ilçesi, güneydoğuda Murgul ilçesi, güneybatıda Arhavi ilçesi ve kuzeybatıda Karadeniz'le çevrilidir. Hopa nüfusunun büyük bir bölümünü Lazlar, Hemşinliler ve Rize göçmenleri oluşturur.
Etimoloji
Hopa’nın Türkçe dışındaki dillerdeki adları Hopa’ya benzer biçimde yazılmaktadır. Antik Çağ dönemindeki adı Anaxoupê'dir. Bu durum Hopa adının eskiden beri gelen bir adlandırma olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, günümüzde Gürcüce ve Megrelce Hopa (ხოფა), Lazca Hope (ხოპე / Xop’e) olarak bilinen yerleşimin Gürcücedeki eski adı Hupati’dir (ხუფათი). Hopa’nın adı Vahuşti’nin Gürcistan Krallığı Tarihi, Matiane Kartlisa, Evliya Çelebi’nin Seyahatname gibi Orta Çağ kaynaklarında Hopca (ხოფჯა) olarak geçer. Gürcistan'ın İç Kartli bölgesinde, 13. yüzyıldan kalma bir manastır da Hopa (ხოფის მონასტერი) adını taşımaktadır.
Kasabanın adı Osmanlıca da bugünkü gibi Hopa (خوپه) biçiminde yazılıyordu. Hopa adının kaynağı ve anlamı konusunda bilgi mevcut değildir. Bununla birlikte bu ad, Türkçe olmadığı için İttihat ve Terakki yönetimince 1916’da Cihadiye olarak değiştirilmiş, ancak bu ad uygulamaya girmemiştir.
Tarihçe
Bulunduğu yer itibarıyla antik çağda Kolheti Krallığı içinde yer alan yerleşim, 5. yüzyılın ikinci yarısında, Bizans imparatoru I. Leo (457-474) ile Lazika kralı I. Gubaz arasında yapılan anlaşmada iki krallığın sınırı olarak belirlendi. 9-11. yüzyıllarda Haldia ülkesi sınırları içinde yer alıyordu. 1040’larda Gürcistan kralı IV. Bagrat (1027-1072) tarafından kuşatılan yerleşim, 1080’lerde Karadeniz kıyılarına kadar inen Büyük Selçuklular tarafından ele geçirildi. 12. yüzyılın başlarında, Kral (Kurucu) IV. Davit (1089-1125) döneminde Gürcü Krallığı sınırları içinde kaldı ve kral birkaç kez burayı ziyaret etti. Hopa, daha sonraki dönemlerde Gürcü prenslikleri Samtshe Atabeyliği ile Guria Prensliği arasında el değiştirdi. Osmanlılar 1547’de, çevresindeki diğer yerlerle birlikte Hopa’yı da ele geçirdiler ve bu tarihten itibaren Hopa, Osmanlı idari biri olan Lazistan Sancağı içinde yer aldı. 18. yüzyılda önemli bir ticaret yolu üzerinde bulunan kasaba, bu dönemde yazılı kaynaklarda Hopca olarak geçmektedir. Gürcü tarihçi Vahuşti de kasabadan Hopca olarak söz etmektedir. Vahuşti Kartlis Tshovreba’da Hopa’dan, Gonio’nun batısında, Çaneti ile Borçka derlerinin kuzeyinde Karadeniz kıyısında yer alan küçük bir şehir olarak söz etmiştir.
1877 yılında ilçeyi gezen Şakir Şevket'e göre, ilçede yapılan tarımdan fazla mahsul elde edilemiyordu ve toplanan ürünler Pazar'da satılacak kadar değerliydi.
Şakir Şevket, Arhavi ve Hopalıların kılıcı iyi kullanmalarıyla meşhur olduğunu yazmıştır.
1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında bölgeyi Rus ordusu ele geçirdi. Ancak varılan anlaşma sonucunda Hopa, Osmanlı tarafından kalırken, burayı bir ticaret merkezi olarak kullanan Murgul ise Rusya İmparatorluğu’na bırakıldı. Ne var ki Hopa halkının bir kısmının toprakları ve hayvanları Rusya tarafında kalmıştı. 1909 yılına kadar Rusya bu halkın sınırı geçmelerine müsaade ediyordu ancak bu tarihte pasaport ya da pasavan geçiş zorunluğu getirdi. Bunun üzerine Hopalıların bir kısmı Rusya uyruğuna da girip çifte vatandaşlık elde etti. Bu savaştan hemen önce, 1865 tarihinde Hopa, Trabzon vilayetine bağlı Lazistan Sancağı'nda yer alan aynı adlı kazanın merkeziydi.
Lazistan Sancağı bir bütün olarak Osmanlı idaresindeyken, 1874 yılında bu sancağın topraklarını gezen Rus ordusunda görevli Gürcü general ve coğrafyacı Giorgi Kazbegi yerleşimden bir köy olarak söz etmiştir. O tarihte Hopa, Lazistan Sancağında beş nahiyeden biriydi ve bu beş nahiyeden üçün Hopa, Gonio ile Arhavi Hopa kazasına bağlıydı. Hopa nahiyesi, Makriali köyünden Peroniti burnuna kadar deniz kıyısını ve bu kıyı ile Borçka nahiyesi arasında kalan üçgen bir bölgeyi kapsıyordu. Hopa nahiyesi sınırları içinde 21 köyde, yaklaşık 1.500 hanede 9-10 bin kadar kişi yaşıyordu. Hopa köyünde ise, altı bakkal ve bir kahvehane vardı. Hopa kaymakamının konutu da burada bulunuyordu. Bugün Hopa kentinin bir mahallesi olan Orta Hopa o tarihte ayrı bir köydü ve Hopa köyünün merkezine 1 km uzaklıktaydı. Hopa Deresi vadisinde beş köyde Ermeni kökenli Hemşinliler ile Lazlar yaşıyordu. Hemşinliler sadece Türkçe konuşuyor, Lazlar ise Megrelceyle neredeyse aynı olan bir Lazca konuşuyordu. Halkın tamamı Müslümandı.
I. Dünya Savaşı başlayınca, hemen sınır bölgesi olan Hopa Osmanlı-Rus çarpışmalarına sahne oldu. Hopa bir süre sonra Rusların eline geçti. Savaşın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından Hopa, 1918-1921 arasında bağımsız Gürcistan sınırları içinde kaldı. 1921'de, Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Türk kuvvetleri de Artvin ve Ardahan'ı, geçici olarak da Batum'u fiilen ele geçirdi. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Hopa’nın da içinde yer aldığı Artvin ve Ardahan bölgeleri Türkiye'ye bırakıldı.
Cumhuriyet’in ilk yıllarında Hopa Rize vilayetine bağlı bir kazaydı. Nitekim 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı yayında Hopa Rize vilayetine bağlı bir kazadır. Daha sonra Çoruh vilayetine bağlandı. Bundan dolayı Dahiliye Vekaleti’nin 1933’te yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta Hopa Çoruh vilayetinin bir kazası olarak geçer.
Tarihsel yapılar
Eski adı Hupati olan Hopa’da iki kilisenin varlığı bilinmektedir. Bunlardan biri olan Hupati Kilisesi, Hopa sakinlerine göre bugünkü Hopa kentinin mahalleleri olan Orta Hopa (Şkahopa) ve Kuledibi (Amçişe) arasında, Toliuça’da (Lazca “Kara gözlü”) yer alıyordu. Kesin yeri bilinmeyen kiliseden geriye iz kalmamıştır. İoseb Kipşidze’nin Lazlardan aktardığına göre eski Bucak köyü (bugün Hopa kentinin bir parçası) yakınında, Mapaşkari’nin sağından 1 saatlik yürüyüş yolunun sonunda büyük bir kilise vardı. 20. yüzyılın başlarında Nadirati denilen yerde kilisenin yıkıntıları mevcuttu. Bu kilisenin yerini tespit etmek artık mümkün değildir.
Eski kaynaklarda Gürcistan kralı IV. Bagrat'ın (1027-1072) 1040’larda Hupati Kalesi'ni kuşattığının belirtilmesi eskiden Hopa'nın sağlam bir kalesi bulunduğunu göstermektedir. Nitekim bu kale günümüzde kentin içinde, Hopa Deresi’nin denize döküldüğü yerde, derenin sağ kıyısında bir tepenin üzerinde yer almaktadır.
Kentin dışında Hopa ilçesi sınırları içinde de tarihsel yapılar bulunmaktadır. Bunlar arasında eski adı Azlağa olan Esenkıyı ve eski adı Makriali olan Çamlı köylerindeki kiliseler, eski adı Pançoli olan Yeşilköy'deki Ciha Kalesi sayılabilir.
İlçede Laz mimarisinin belirgin olduğu tarihi camiler de bulunmaktadır. Aşağı Sundura Camisi (19. yy), Esenkıyı Yukarı Camisi (1850), Orta Hopa Camisi (19. yy) ve 1997'de yıkılan (1866) bu camilerden en eskileridir.
Coğrafya
Yeryüzü şekilleri
Hopa'da bulunan en yüksek nokta 1513 m ile Yavuz Sultan Selim Tepesi'dir. İlçenin toplam yüzölçümü 289 km2dir. Deniz kıyısından başlayan Sultan Selim Dağları, Borçka’dan sonra Kaçkar Dağları'na dönüşür.
İklim özellikleri
Hopa'nın iklimi ılık ve yağışlıdır. Yılda m2ye 2,5 kg yağmur düşer. Kar yağışına genellikle Şubat ayında rastlanır.
Bitki örtüsü
Bitki örtüsü; kışın yapraklarını döken, kızılağaç, kestane, gürgen, kayın ve meşe ağaçlarından oluşur. Doğal su kaynakları yönünden zengindir.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| Hopa ilçesi (Rize) | |||
| 1927 | 31.080 | 2.576 | 28.504 |
| Hooa ilçesi (Artvin) | |||
| 1935 | 35.818 | 2.884 | 32.934 |
| 1940 | 35.501 | 3.427 | 32.074 |
| 1945 | 35.246 | 3.508 | 31.738 |
| 1950 | 27.198 | 4.383 | 22.815 |
| 1955 | 14.877 | 4.849 | 10.028 |
| 1960 | 16.404 | 4.877 | 11.527 |
| 1965 | 18.865 | 5.703 | 13.162 |
| 1970 | 23.783 | 7.936 | 15.847 |
| 1975 | 26.325 | 9.089 | 17.236 |
| 1980 | 29.426 | 10.212 | 19.214 |
| 1985 | 31.464 | 11.315 | 20.149 |
| 1990 | 30.862 | 11.507 | 19.355 |
| 2000 | 32.584 | 15.445 | 17.139 |
| 2007 | 32.209 | 17.361 | 14.848 |
| 2008 | 31.728 | 17.024 | 14.704 |
| 2009 | 31.496 | 17.018 | 14.478 |
| 2010 | 32.016 | 17.433 | 14.583 |
| 2011 | 32.619 | 17.718 | 14.901 |
| 2012 | 33.129 | 18.296 | 14.833 |
| 2013 | 33.724 | 18.487 | 15.237 |
| 2014 | 34.234 | 18.924 | 15.310 |
| 2015 | 34.852 | 19.748 | 15.104 |
| 2016 | 35.406 | 20.576 | 14.830 |
| 2017 | 26.805 | 20.940 | 5.865 |
| 2018 | 25.775 | 20.693 | 5.082 |
| 2019 | 26.958 | 22.521 | 4.437 |
| 2020 | 27.631 | 23.336 | 4.295 |
Ekonomi
Çaycılık, tarım ve balıkçılık üzerine kurulu bir ekonomisi vardır. Sarp sınır kapısının açılmasıyla ticaret gelişmiş olsa da ekonomik güç olarak tarım ilk sırada gelir. İlçe dışarıya çok göç vermiştir.
İklim
Hopa'da Ilıman dönencealtı iklimi (Köppen: Cfa) görülmektedir.
 Hopa iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 7,2 | 7,5 | 8,8 | 12,2 | 15,7 | 19,5 | 21,9 | 22,3 | 19,8 | 16 | 12,5 | 9,2 | 14,4 |
| Ortalama yağış (mm) | 207 | 152 | 130 | 100 | 82 | 148 | 131 | 173 | 216 | 264 | 236 | 248 | 173,9 |
| Kaynak: Climate-Data.org | |||||||||||||
Spor
Artvin Hopaspor
1961 yılında kurulmuştur. Renkleri mor-beyazdır. Hopaspor Artvin ilinde Türkiye Kupasında ve profesyonel liglerde oynayan ilk takımdır. Takım 2021-22 sezonunda 3. Lig'de mücadele etmektedir.
Ulaşım
Kente en yakın havaalanı 35 km uzaklıkta bulunan Batum Havalimanı'dır. Gürcistanla yapılan anlaşma gereği pasaport olmadan havaalanı kullanılabilmektedir. Buradan İstanbul ve Ankara'ya uçuşlar vardır. Trabzon Havalimanı 150 km uzaklıktadır.
Hopa'nın ana karayolu bağlantısı Karadeniz sahil yoludur. Sarp Sınır Kapısı'na 20 km, Arhavi'ye 11 km, Borçka'ya 36 km, Artvin’e 70 km ve Rize'ye 92 km uzaklıktadır.
İdari bölünüş
Hopa ilçesinde 17 köy ve 6 mahalle bulunur.
Yönetim
Belediye Başkanlığı
Seçildikleri yıllara göre belediye başkanları ve siyasi partileri:
|
Hopa ilçesinin köyleri
Notlar
Kaynakça
- ^ "İl ve ilçe yüz ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 12 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016.
- ^ . 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2014.
- ^ a b Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2018.
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 178, .
- ^ Kartlis Tshovreba Yer Adları ve Arkeoloji Sözlüğü, Tiflis, 2013, s. 650, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 1927, s. 19.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ . 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020.
- ^ a b Kartlis Tshovreba Yer Adları ve Arkeoloji Sözlüğü, Tiflis, 2013, s. 650, .
- ^ Akyüz, Latife (2017). Ethnicity, Gender and the Border Economy: Living in the Turkey-Georgia Borderlands. Taylor & Francis. s. 11. ISBN . 6 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2021.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 146, 160, .
- ^ Giorgi Kazbegi, Bir Rus Generalinin Günlükleri - Türkiye Gürcistanı'nda Üç Ay, 2019, s. 135-136 .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, 1933, İstanbul, s. 9 ve diğer sayfalar.
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 320, .
- ^ Demet Taşkan (2011). (PDF). dspace.gazi.edu.tr. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Hopa Nüfusu - Artvin". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Artvin Hopa Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Climate: Hopa". Climate-Data.org. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2018.
- ^ "Batum Havalimanı'nın Hopa Terminali açıldı". 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2012.
- ^ . 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2014.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Hopa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Hopa Kaymakamlığı resmi web sitesi2 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hopa Belediyesi resmi web sitesi11 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hopa Gurcuce ve Megrelce ხოფა translit h opa Lazca ხოფა Xopa Hemsince Hopa Turkiye nin Karadeniz Bolgesi nde yer alan Artvin iline bagli bir ilce ve bu ilcenin merkezi olan kasabadir Hopa Limani yla Turkiye nin baslica liman kentlerinden biri olan Hopa Gurcistan sinirindaki Sarp Sinir Kapisi na yaklasik 20 kilometre uzakliktadir HopaIlceHopa nin Artvin ilindeki konumuIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlArtvinCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare KaymakamAbdullah Arslanturk Belediye baskaniUtku Cihan CHP Yuzolcumu Toplam204 km Rakim50 mNufus 2023 Toplam27 176 Kir Sehir Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu08600Il alan kodu466Il plaka kodu08Resmi site Hopa BelediyesiHopa kasabasinin merkezinden bir gorunum Hopa ilcesi kuzeydoguda Kemalpasa ilcesi doguda Borcka ilcesi guneydoguda Murgul ilcesi guneybatida Arhavi ilcesi ve kuzeybatida Karadeniz le cevrilidir Hopa nufusunun buyuk bir bolumunu Lazlar Hemsinliler ve Rize gocmenleri olusturur EtimolojiHopa nin Turkce disindaki dillerdeki adlari Hopa ya benzer bicimde yazilmaktadir Antik Cag donemindeki adi Anaxoupe dir Bu durum Hopa adinin eskiden beri gelen bir adlandirma oldugunu gostermektedir Bununla birlikte gunumuzde Gurcuce ve Megrelce Hopa ხოფა Lazca Hope ხოპე Xop e olarak bilinen yerlesimin Gurcucedeki eski adi Hupati dir ხუფათი Hopa nin adi Vahusti nin Gurcistan Kralligi Tarihi Matiane Kartlisa Evliya Celebi nin Seyahatname gibi Orta Cag kaynaklarinda Hopca ხოფჯა olarak gecer Gurcistan in Ic Kartli bolgesinde 13 yuzyildan kalma bir manastir da Hopa ხოფის მონასტერი adini tasimaktadir Kasabanin adi Osmanlica da bugunku gibi Hopa خوپه biciminde yaziliyordu Hopa adinin kaynagi ve anlami konusunda bilgi mevcut degildir Bununla birlikte bu ad Turkce olmadigi icin Ittihat ve Terakki yonetimince 1916 da Cihadiye olarak degistirilmis ancak bu ad uygulamaya girmemistir TarihceBulundugu yer itibariyla antik cagda Kolheti Kralligi icinde yer alan yerlesim 5 yuzyilin ikinci yarisinda Bizans imparatoru I Leo 457 474 ile Lazika krali I Gubaz arasinda yapilan anlasmada iki kralligin siniri olarak belirlendi 9 11 yuzyillarda Haldia ulkesi sinirlari icinde yer aliyordu 1040 larda Gurcistan krali IV Bagrat 1027 1072 tarafindan kusatilan yerlesim 1080 lerde Karadeniz kiyilarina kadar inen Buyuk Selcuklular tarafindan ele gecirildi 12 yuzyilin baslarinda Kral Kurucu IV Davit 1089 1125 doneminde Gurcu Kralligi sinirlari icinde kaldi ve kral birkac kez burayi ziyaret etti Hopa daha sonraki donemlerde Gurcu prenslikleri Samtshe Atabeyligi ile Guria Prensligi arasinda el degistirdi Osmanlilar 1547 de cevresindeki diger yerlerle birlikte Hopa yi da ele gecirdiler ve bu tarihten itibaren Hopa Osmanli idari biri olan Lazistan Sancagi icinde yer aldi 18 yuzyilda onemli bir ticaret yolu uzerinde bulunan kasaba bu donemde yazili kaynaklarda Hopca olarak gecmektedir Gurcu tarihci Vahusti de kasabadan Hopca olarak soz etmektedir Vahusti Kartlis Tshovreba da Hopa dan Gonio nun batisinda Caneti ile Borcka derlerinin kuzeyinde Karadeniz kiyisinda yer alan kucuk bir sehir olarak soz etmistir 1877 yilinda ilceyi gezen Sakir Sevket e gore ilcede yapilan tarimdan fazla mahsul elde edilemiyordu ve toplanan urunler Pazar da satilacak kadar degerliydi Sakir Sevket Arhavi ve Hopalilarin kilici iyi kullanmalariyla meshur oldugunu yazmistir 1877 78 Osmanli Rus Savasi sirasinda bolgeyi Rus ordusu ele gecirdi Ancak varilan anlasma sonucunda Hopa Osmanli tarafindan kalirken burayi bir ticaret merkezi olarak kullanan Murgul ise Rusya Imparatorlugu na birakildi Ne var ki Hopa halkinin bir kisminin topraklari ve hayvanlari Rusya tarafinda kalmisti 1909 yilina kadar Rusya bu halkin siniri gecmelerine musaade ediyordu ancak bu tarihte pasaport ya da pasavan gecis zorunlugu getirdi Bunun uzerine Hopalilarin bir kismi Rusya uyruguna da girip cifte vatandaslik elde etti Bu savastan hemen once 1865 tarihinde Hopa Trabzon vilayetine bagli Lazistan Sancagi nda yer alan ayni adli kazanin merkeziydi Lazistan Sancagi bir butun olarak Osmanli idaresindeyken 1874 yilinda bu sancagin topraklarini gezen Rus ordusunda gorevli Gurcu general ve cografyaci Giorgi Kazbegi yerlesimden bir koy olarak soz etmistir O tarihte Hopa Lazistan Sancaginda bes nahiyeden biriydi ve bu bes nahiyeden ucun Hopa Gonio ile Arhavi Hopa kazasina bagliydi Hopa nahiyesi Makriali koyunden Peroniti burnuna kadar deniz kiyisini ve bu kiyi ile Borcka nahiyesi arasinda kalan ucgen bir bolgeyi kapsiyordu Hopa nahiyesi sinirlari icinde 21 koyde yaklasik 1 500 hanede 9 10 bin kadar kisi yasiyordu Hopa koyunde ise alti bakkal ve bir kahvehane vardi Hopa kaymakaminin konutu da burada bulunuyordu Bugun Hopa kentinin bir mahallesi olan Orta Hopa o tarihte ayri bir koydu ve Hopa koyunun merkezine 1 km uzakliktaydi Hopa Deresi vadisinde bes koyde Ermeni kokenli Hemsinliler ile Lazlar yasiyordu Hemsinliler sadece Turkce konusuyor Lazlar ise Megrelceyle neredeyse ayni olan bir Lazca konusuyordu Halkin tamami Muslumandi I Dunya Savasi baslayinca hemen sinir bolgesi olan Hopa Osmanli Rus carpismalarina sahne oldu Hopa bir sure sonra Ruslarin eline gecti Savasin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan Hopa 1918 1921 arasinda bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde kaldi 1921 de Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Turk kuvvetleri de Artvin ve Ardahan i gecici olarak da Batum u fiilen ele gecirdi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Hopa nin da icinde yer aldigi Artvin ve Ardahan bolgeleri Turkiye ye birakildi Cumhuriyet in ilk yillarinda Hopa Rize vilayetine bagli bir kazaydi Nitekim 1928 tarihli Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli yayinda Hopa Rize vilayetine bagli bir kazadir Daha sonra Coruh vilayetine baglandi Bundan dolayi Dahiliye Vekaleti nin 1933 te yayimladigi Koylerimiz adli kitapta Hopa Coruh vilayetinin bir kazasi olarak gecer Tarihsel yapilarHopa muzesinde ki tarihi eserler Eski adi Hupati olan Hopa da iki kilisenin varligi bilinmektedir Bunlardan biri olan Hupati Kilisesi Hopa sakinlerine gore bugunku Hopa kentinin mahalleleri olan Orta Hopa Skahopa ve Kuledibi Amcise arasinda Toliuca da Lazca Kara gozlu yer aliyordu Kesin yeri bilinmeyen kiliseden geriye iz kalmamistir Ioseb Kipsidze nin Lazlardan aktardigina gore eski Bucak koyu bugun Hopa kentinin bir parcasi yakininda Mapaskari nin sagindan 1 saatlik yuruyus yolunun sonunda buyuk bir kilise vardi 20 yuzyilin baslarinda Nadirati denilen yerde kilisenin yikintilari mevcuttu Bu kilisenin yerini tespit etmek artik mumkun degildir Eski kaynaklarda Gurcistan krali IV Bagrat in 1027 1072 1040 larda Hupati Kalesi ni kusattiginin belirtilmesi eskiden Hopa nin saglam bir kalesi bulundugunu gostermektedir Nitekim bu kale gunumuzde kentin icinde Hopa Deresi nin denize dokuldugu yerde derenin sag kiyisinda bir tepenin uzerinde yer almaktadir Kentin disinda Hopa ilcesi sinirlari icinde de tarihsel yapilar bulunmaktadir Bunlar arasinda eski adi Azlaga olan Esenkiyi ve eski adi Makriali olan Camli koylerindeki kiliseler eski adi Pancoli olan Yesilkoy deki Ciha Kalesi sayilabilir Ilcede Laz mimarisinin belirgin oldugu tarihi camiler de bulunmaktadir Asagi Sundura Camisi 19 yy Esenkiyi Yukari Camisi 1850 Orta Hopa Camisi 19 yy ve 1997 de yikilan 1866 bu camilerden en eskileridir CografyaHopa ust gecitten bir gorunum Ocak 2018Hopa da gun batimi 2024Yeryuzu sekilleri Hopa da bulunan en yuksek nokta 1513 m ile Yavuz Sultan Selim Tepesi dir Ilcenin toplam yuzolcumu 289 km2dir Deniz kiyisindan baslayan Sultan Selim Daglari Borcka dan sonra Kackar Daglari na donusur Iklim ozellikleri Hopa nin iklimi ilik ve yagislidir Yilda m2ye 2 5 kg yagmur duser Kar yagisina genellikle Subat ayinda rastlanir Bitki ortusu Bitki ortusu kisin yapraklarini doken kizilagac kestane gurgen kayin ve mese agaclarindan olusur Dogal su kaynaklari yonunden zengindir NufusYil Toplam Sehir KirHopa ilcesi Rize 1927 31 080 2 576 28 504Hooa ilcesi Artvin 1935 35 818 2 884 32 9341940 35 501 3 427 32 0741945 35 246 3 508 31 7381950 27 198 4 383 22 8151955 14 877 4 849 10 0281960 16 404 4 877 11 5271965 18 865 5 703 13 1621970 23 783 7 936 15 8471975 26 325 9 089 17 2361980 29 426 10 212 19 2141985 31 464 11 315 20 1491990 30 862 11 507 19 3552000 32 584 15 445 17 1392007 32 209 17 361 14 8482008 31 728 17 024 14 7042009 31 496 17 018 14 4782010 32 016 17 433 14 5832011 32 619 17 718 14 9012012 33 129 18 296 14 8332013 33 724 18 487 15 2372014 34 234 18 924 15 3102015 34 852 19 748 15 1042016 35 406 20 576 14 8302017 26 805 20 940 5 8652018 25 775 20 693 5 0822019 26 958 22 521 4 4372020 27 631 23 336 4 295EkonomiCaycilik tarim ve balikcilik uzerine kurulu bir ekonomisi vardir Sarp sinir kapisinin acilmasiyla ticaret gelismis olsa da ekonomik guc olarak tarim ilk sirada gelir Ilce disariya cok goc vermistir IklimHopa da Iliman donencealti iklimi Koppen Cfa gorulmektedir Hopa iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrtalama sicaklik C 7 2 7 5 8 8 12 2 15 7 19 5 21 9 22 3 19 8 16 12 5 9 2 14 4Ortalama yagis mm 207 152 130 100 82 148 131 173 216 264 236 248 173 9Kaynak Climate Data orgSporArtvin Hopaspor 1961 yilinda kurulmustur Renkleri mor beyazdir Hopaspor Artvin ilinde Turkiye Kupasinda ve profesyonel liglerde oynayan ilk takimdir Takim 2021 22 sezonunda 3 Lig de mucadele etmektedir UlasimKente en yakin havaalani 35 km uzaklikta bulunan Batum Havalimani dir Gurcistanla yapilan anlasma geregi pasaport olmadan havaalani kullanilabilmektedir Buradan Istanbul ve Ankara ya ucuslar vardir Trabzon Havalimani 150 km uzakliktadir Hopa nin ana karayolu baglantisi Karadeniz sahil yoludur Sarp Sinir Kapisi na 20 km Arhavi ye 11 km Borcka ya 36 km Artvin e 70 km ve Rize ye 92 km uzakliktadir Idari bolunusHopa ilcesinde 17 koy ve 6 mahalle bulunur YonetimBelediye Baskanligi Secildikleri yillara gore belediye baskanlari ve siyasi partileri 2024 CHP 2019 CHP 2014 AK Parti 2009 CHP 2004 Yilmaz Topaloglu ODP 1999 Mahir Dudak ANAP 1994 Mahir Dudak ANAP 1989 Turan Altintas SHP 1984 Mahir Dudak ANAP 1977 Kemal Besiroglu CHP 1973 Osman Kucukali CHP 1968 Tahsin Gungor CHP 1963 Tahsin Gungor CHP 1955 Osman Osmanagaoglu 1950 Osman Osmanagaoglu 1946 Lutfu Cicek 1940 Lutfu Cicek 1936 Mustafa Gumus 1932 Fevzi Osmanagaoglu 1922 Mustafa Aliefendioglu 1913 Hursit Aliefendioglu 1909 Hasan AslanHopa ilcesinin koyleriBalikkoy Baskoy Basoba Camli Cavuslu Cimenli Esenkiyi Esmekaya Gunesli Guvercinli Hendek Koyuncular Pinarli Subasi Sugoren Yesilkoy YoldereNotlar Findikli ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Arhavi ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Kemalpasa ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Kaynakca Il ve ilce yuz olcumleri PDF Harita Genel Mudurlugu 12 Mayis 2016 Erisim tarihi 12 Kasim 2016 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link 28 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2014 a b Nisanyan Sevan Index Anatolicus Turkiye yerlesim birimleri envanteri nisanyanmap com 24 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2018 a b Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 178 ISBN 9789941478178 Kartlis Tshovreba Yer Adlari ve Arkeoloji Sozlugu Tiflis 2013 s 650 ISBN 9789941158964 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 1927 s 19 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 621 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2020 a b Kartlis Tshovreba Yer Adlari ve Arkeoloji Sozlugu Tiflis 2013 s 650 ISBN 9789941158964 Akyuz Latife 2017 Ethnicity Gender and the Border Economy Living in the Turkey Georgia Borderlands Taylor amp Francis s 11 ISBN 9781317140771 6 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2021 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 146 160 ISBN 9786052100271 Giorgi Kazbegi Bir Rus Generalinin Gunlukleri Turkiye Gurcistani nda Uc Ay 2019 s 135 136 ISBN 9789755537207 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Koylerimiz Yayimlayan Dahiliye Vekaleti 1933 Istanbul s 9 ve diger sayfalar a b Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 320 ISBN 9789941478178 Demet Taskan 2011 PDF dspace gazi edu tr 20 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2022 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Hopa Nufusu Artvin nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Artvin Hopa Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Climate Hopa Climate Data org 9 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2018 Batum Havalimani nin Hopa Terminali acildi 9 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2012 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2014 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Hopa ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Hopa Kaymakamligi resmi web sitesi2 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hopa Belediyesi resmi web sitesi11 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde