Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hotin Kuşatması, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.
| Hotin Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı | |||||||
 Hotin Kalesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Rus İmparatorluğu |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Prens Prosorovski General Rennenkamp General Olitz | Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa Moldovancı Ali Paşa Abaza Mehmed Paşa | ||||||
| Güçler | |||||||
| 60.000 | 60.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Kaydadeğer | Nispeten hafif | ||||||
Hotin'i ele geçirmeye çalışan komutasındaki Rus ordusu 2 Mayıs 1769'da Selanik Mutasarrıfı ve Hotin Muhafızı tarafından, 13 Ağustos 1769'da ise Sadrazam Moldovancı Ali Paşa tarafından yenilgiye uğratılarak püskürtüldü.
Kuşatma öncesi
Osmanlı İmparatorluğu 1768 yılında Rusya İmparatorluğu'na savaş ilan ettikten sonra ilk büyük ölçekli askerî harekât Kırım Hanı Kırım Giray'ın 1769 Şubat'ındaki oldu. Buna mukabil, sefer hazırlıklarını tamamlayan Rusya İmparatorluğu da Podolya'da komutasında 60.000, Özi-Azak Denizi arasında Pyotr Rumyantsev komutasında 30.000, Polonya'ya yakın bölgelerde Vaymar komutasında 15.000 ve Karadeniz'in kuzeydoğu bölgesinde General Medem komutasında 30.000 kişilik üç ordu topladı. komutasındaki Rus ordusu Nisan'da Turla nehrini aşarak Hotin'e yöneldi.
Kuşatma
Birinci taarruz
Rus ordusu Nisan ayında Hotin civarına geldiğinde Sadrazam Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu İstanbul'dan hareketle Tuna nehri kıyılarına doğru ilerliyordu. Dolayısıyla, Hotin Muhafızı Çeteci Yeğen Hasan Paşa komutasındaki garnizonun haricinde bu büyük Rus ordusuna direnebilecek bir kuvvet bulunmuyordu. Buna mukabil, Selanik Mutasarrıfı 'nın 20.000 kişilik takviye kolordusuyla zamanlıca yardıma gelmesiyle Ruslara direnebilecek bir güç toplanmış oldu. Rusların taarruza hazırlandıkları günlerde kale garnizonu Çeteci Yeğen Hasan Paşa'yı öldürerek 'yı komutan olarak seçmişlerdi.
30 Nisan 1769'da Rus ordusu General Olitz'in önderliğinde hücuma geçti. Üç gün süren çarpışmalar sonucunda ağır kayıplara uğrayan Rus ordusu 2 Mayıs'ta yeniden Turla'nın öte yakasına çekilmek zorunda kaldı.
Osmanlı ordusunun cepheye varışı
Sadrazam Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa Mayıs başlarında karargâhını Tuna kıyısındaki Babadağ'dan İsakçı'ya nakletti ve burada 20 gün boyunca ihtiyaç duyulan savaş malzemelerini tamamlamaya çalıştı. Ardından toplanan harp meclisinde ordunun Tuna'yı geçerek ilerlemesine karar verildi. İsakçı bölgesinde nehir gemileriyle Tuna'yı aşan Osmanlı ordusu Larga nehri vadisindeki Kartal Ovası'na ulaştı ve 1 Haziran'da Hantepesi'ne karargah kuruldu (bölge, adını IV. Mehmed'in Kamaniçe seferinde karargahını bu tepeye kurmasından almıştı).
Osmanlı ordusu Hantepesi'ndeyken, Polonya'da Ruslara direnen Bar Konfederasyonu'nun elçisi Potoçki Sadrazam Mehmed Emin Paşa'nın huzuruna çıktı. Rusya'ya tâbi olan Lehistan Krallığı'nın da düşman olarak telakki edildiğine dair fetva kadı Abdullah Efendi tarafından okundu ve Elçi Potoçki de Konfederasyon adına Osmanlı ordusuna 60.000 kişilik zahire temin etmeyi taahhüt etti.
Ardından ise Bender'e doğru harekete geçen Osmanlı ordusu Yassıtepe'de karargâh kurdu (9 Haziran). Ölen Bender Muhafızı 'nın yerine , Hotin Muhafızlığına ise Moldovancı Ali Paşa atandı. Ayrıca Kırım Hanı IV. Devlet Giray cepheye yardıma çağrıldı.
İkinci taarruz
Aynı dönemde ise, Rus ordusu tekrar toplanarak Turla nehrini bir kez daha aşarak Bukovina ormanına girdi. Osmanlı ordusundaki atlı birliklerin kazıklı engeller kurarak Rus ordusunu durdurma girişimi başarılı olmadı. Bununla birlikte IV. Devlet Giray komutasındaki 25.000 kişilik Kırım ordusu Prens Prosorovski'nin kolordusunu Hotin önlerinde durdurmayı başardı (26 Temmuz).
Bu sırada Hotin Muhafızı Moldovancı Ali Paşa, Maraş Beylerbeyi Abaza Mehmed Paşa ve , 30.000 kişilik bir kuvvetle Kırım Hanının ordusuna katıldılar.
Prens Goliçin ise Prens Prosorovski ve General Rennenkamp'ın komutasındaki birlikleri tek bir bölgede toplayarak Hotin'e doğru saldırıya geçti. Bununla birlikte Osmanlı ordusunun direnişi nedeniyle Rus ordusu kayıplar vermeye başladı. 13 Ağustos 1769'da ise yenilgiyi kabullenen Rus ordusu çekilerek yeniden Turla'nın kuzey yakasına geçti. Osmanlılar ise, nehrin üzerinden köprü olmadığından Rus ordusunu takip edemedi.
Kuşatma sonrası
Kırım ordusunun 1769 başındaki başarılı güney Rusya akını ve Osmanlı ordusunun Rus ordusunun Hotin'e yönelik iki saldırısını da başarıyla püskürtmesi ve bunun sonucunda Rusların Turla nehrinin öte yakasına çekilesi Osmanlı tarafında erken bir zafer havası yarattı.
Hotin önünde kazandığı zaferle Sadrazamlığa terfi ettirilen Moldovancı Ali Paşa (önceki Sadrazam Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa cephedeki hareketsizliğinden dolayı geri çağrılmış ve 12 Ağustos 1769'da Dimetoka'da idam edilmişti) 9 Eylül'de Turla nehrini aaşarak Rus ordusunun üzerine yürüdü. Ancak, 17 Eylül'de Kamaniçe Muharebesi'nde büyük bir yenilgiye uğradı ve düzensiz bir şekilde Yaş'a çekildi. Bu yenilgi sonrasında Hotin kalesindeki garnizon da kaleyi tahliye etti ve Rus ordusu 18 Eylül'de savaşsız Hotin'e girdi.
Osmanlı ordusunun Hotin Kuşatmasında kazandığı zaferler üzerine Padişah III. Mustafa'ya Gazi unvanı verildiyse de, müteakip yıllarda savaşın kötü gidişi sebebiyle Ayasofya Camii'nde selâmlık sırasında okunan hutbede bu unvanla anılması içlerinde Mevlevîler’in de bulunduğu bazı dervişler tarafından yüksek sesle protesto edilmesine yol açtı (2 Şubat 1771).
Yeni Sadrazam Moldovancı Ali Paşa da Kamaniçe'deki yenilgisi ve orduyla düzensiz bir şekilde çekilmesinin ardından 12 Aralık 1769'da azledildi.
Kaynakça
- ^ "Secret History of the Court and Government of Russia Under the Emperors Alexander and Nicholas", Jean-Henri Schnitzler, R. Bentley (1847), c.2, s.452
- ^ "Osmanlı-Rus Hududunda bir Kale: XVIII. Yüzyılda Hotin", Ömer Bıyık, Tarih İncelemeleri Dergisi XXIX/2, 2014, s.507-508
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.16, s.143-144
- ^ "An Ottoman Statesman in War and Peace: Ahmed Resmi Efendi, 1700-1783, Virginia H. Aksan, Brill (1995), s.146
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "III. Mustafa" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, Ankara (2020), c.31, s.281". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2022.
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Moldovancı Ali Paşa" maddesi". 9 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hotin Kusatmasi 1768 1774 Osmanli Rus Savasi nda evre Hotin Kusatmasi1768 1774 Osmanli Rus SavasiHotin KalesiTarih30 Nisan 13 Agustos 1769BolgeHotin UkraynaSonucOsmanli zaferiTaraflarRus ImparatorluguOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerPrens Prosorovski General Rennenkamp General OlitzYaglikcizade Mehmed Emin Pasa Moldovanci Ali Pasa Abaza Mehmed PasaGucler60 00060 000KayiplarKaydadegerNispeten hafif Hotin i ele gecirmeye calisan komutasindaki Rus ordusu 2 Mayis 1769 da Selanik Mutasarrifi ve Hotin Muhafizi tarafindan 13 Agustos 1769 da ise Sadrazam Moldovanci Ali Pasa tarafindan yenilgiye ugratilarak puskurtuldu Kusatma oncesiHotin i kusatan Rus komutan Galicin Osmanli Imparatorlugu 1768 yilinda Rusya Imparatorlugu na savas ilan ettikten sonra ilk buyuk olcekli askeri harekat Kirim Hani Kirim Giray in 1769 Subat indaki oldu Buna mukabil sefer hazirliklarini tamamlayan Rusya Imparatorlugu da Podolya da komutasinda 60 000 Ozi Azak Denizi arasinda Pyotr Rumyantsev komutasinda 30 000 Polonya ya yakin bolgelerde Vaymar komutasinda 15 000 ve Karadeniz in kuzeydogu bolgesinde General Medem komutasinda 30 000 kisilik uc ordu topladi komutasindaki Rus ordusu Nisan da Turla nehrini asarak Hotin e yoneldi Kusatma1769 yilinda Osmanli Imparatorlugu Rusya Imparatorlugu ve Rus himayesindeki Lehistan KralligiBirinci taarruz Rus ordusu Nisan ayinda Hotin civarina geldiginde Sadrazam Yaglikcizade Mehmed Emin Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Istanbul dan hareketle Tuna nehri kiyilarina dogru ilerliyordu Dolayisiyla Hotin Muhafizi Ceteci Yegen Hasan Pasa komutasindaki garnizonun haricinde bu buyuk Rus ordusuna direnebilecek bir kuvvet bulunmuyordu Buna mukabil Selanik Mutasarrifi nin 20 000 kisilik takviye kolordusuyla zamanlica yardima gelmesiyle Ruslara direnebilecek bir guc toplanmis oldu Ruslarin taarruza hazirlandiklari gunlerde kale garnizonu Ceteci Yegen Hasan Pasa yi oldurerek yi komutan olarak secmislerdi 30 Nisan 1769 da Rus ordusu General Olitz in onderliginde hucuma gecti Uc gun suren carpismalar sonucunda agir kayiplara ugrayan Rus ordusu 2 Mayis ta yeniden Turla nin ote yakasina cekilmek zorunda kaldi Osmanli ordusunun cepheye varisi Sadrazam Yaglikcizade Mehmed Emin Pasa Mayis baslarinda karargahini Tuna kiyisindaki Babadag dan Isakci ya nakletti ve burada 20 gun boyunca ihtiyac duyulan savas malzemelerini tamamlamaya calisti Ardindan toplanan harp meclisinde ordunun Tuna yi gecerek ilerlemesine karar verildi Isakci bolgesinde nehir gemileriyle Tuna yi asan Osmanli ordusu Larga nehri vadisindeki Kartal Ovasi na ulasti ve 1 Haziran da Hantepesi ne karargah kuruldu bolge adini IV Mehmed in Kamanice seferinde karargahini bu tepeye kurmasindan almisti Osmanli ordusu Hantepesi ndeyken Polonya da Ruslara direnen Bar Konfederasyonu nun elcisi Potocki Sadrazam Mehmed Emin Pasa nin huzuruna cikti Rusya ya tabi olan Lehistan Kralligi nin da dusman olarak telakki edildigine dair fetva kadi Abdullah Efendi tarafindan okundu ve Elci Potocki de Konfederasyon adina Osmanli ordusuna 60 000 kisilik zahire temin etmeyi taahhut etti Ardindan ise Bender e dogru harekete gecen Osmanli ordusu Yassitepe de karargah kurdu 9 Haziran Olen Bender Muhafizi nin yerine Hotin Muhafizligina ise Moldovanci Ali Pasa atandi Ayrica Kirim Hani IV Devlet Giray cepheye yardima cagrildi Ikinci taarruz Ayni donemde ise Rus ordusu tekrar toplanarak Turla nehrini bir kez daha asarak Bukovina ormanina girdi Osmanli ordusundaki atli birliklerin kazikli engeller kurarak Rus ordusunu durdurma girisimi basarili olmadi Bununla birlikte IV Devlet Giray komutasindaki 25 000 kisilik Kirim ordusu Prens Prosorovski nin kolordusunu Hotin onlerinde durdurmayi basardi 26 Temmuz Bu sirada Hotin Muhafizi Moldovanci Ali Pasa Maras Beylerbeyi Abaza Mehmed Pasa ve 30 000 kisilik bir kuvvetle Kirim Haninin ordusuna katildilar Prens Golicin ise Prens Prosorovski ve General Rennenkamp in komutasindaki birlikleri tek bir bolgede toplayarak Hotin e dogru saldiriya gecti Bununla birlikte Osmanli ordusunun direnisi nedeniyle Rus ordusu kayiplar vermeye basladi 13 Agustos 1769 da ise yenilgiyi kabullenen Rus ordusu cekilerek yeniden Turla nin kuzey yakasina gecti Osmanlilar ise nehrin uzerinden kopru olmadigindan Rus ordusunu takip edemedi Kusatma sonrasiHotin in Ruslar tarafindan ele gecirilmesi Kirim ordusunun 1769 basindaki basarili guney Rusya akini ve Osmanli ordusunun Rus ordusunun Hotin e yonelik iki saldirisini da basariyla puskurtmesi ve bunun sonucunda Ruslarin Turla nehrinin ote yakasina cekilesi Osmanli tarafinda erken bir zafer havasi yaratti Hotin onunde kazandigi zaferle Sadrazamliga terfi ettirilen Moldovanci Ali Pasa onceki Sadrazam Yaglikcizade Mehmed Emin Pasa cephedeki hareketsizliginden dolayi geri cagrilmis ve 12 Agustos 1769 da Dimetoka da idam edilmisti 9 Eylul de Turla nehrini aasarak Rus ordusunun uzerine yurudu Ancak 17 Eylul de Kamanice Muharebesi nde buyuk bir yenilgiye ugradi ve duzensiz bir sekilde Yas a cekildi Bu yenilgi sonrasinda Hotin kalesindeki garnizon da kaleyi tahliye etti ve Rus ordusu 18 Eylul de savassiz Hotin e girdi Osmanli ordusunun Hotin Kusatmasinda kazandigi zaferler uzerine Padisah III Mustafa ya Gazi unvani verildiyse de muteakip yillarda savasin kotu gidisi sebebiyle Ayasofya Camii nde selamlik sirasinda okunan hutbede bu unvanla anilmasi iclerinde Mevleviler in de bulundugu bazi dervisler tarafindan yuksek sesle protesto edilmesine yol acti 2 Subat 1771 Yeni Sadrazam Moldovanci Ali Pasa da Kamanice deki yenilgisi ve orduyla duzensiz bir sekilde cekilmesinin ardindan 12 Aralik 1769 da azledildi Kaynakca Secret History of the Court and Government of Russia Under the Emperors Alexander and Nicholas Jean Henri Schnitzler R Bentley 1847 c 2 s 452 Osmanli Rus Hududunda bir Kale XVIII Yuzyilda Hotin Omer Biyik Tarih Incelemeleri Dergisi XXIX 2 2014 s 507 508 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 16 s 143 144 An Ottoman Statesman in War and Peace Ahmed Resmi Efendi 1700 1783 Virginia H Aksan Brill 1995 s 146 Islam Ansiklopedisi III Mustafa maddesi Turk Diyanet Vakfi Ankara 2020 c 31 s 281 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2022 Islam Ansiklopedisi Moldovanci Ali Pasa maddesi 9 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2022