Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kahire Genizası, Eski Kahire'nin doğusunda Basatin mezarlığında, Fustat'ın Ben Ezra Sinagogu'nun genizasıdır. Burada 280.000 adet Yahudi el yazması parçalar bulunmuştur. Bu parçalar başta Cambridge ve Manchester olmak üzere üniversite kütüphanelerine dağıtılmıştır.
Keşfi ve bugünkü konumu
Kahire Genizası'nın önemi ilk olarak 1800'lerin ortalarında Yahudi seyyah ve araştırmacı tarafından keşfedildi. Popüler ve akademik alanda ise 19. yüzyılın sonlarında Solomon Schechter'in çalışmaları sırasında ön plana çıktı.
Bu belgeler bugün Amerikan ve Avrupa üniversitelerinin kütüphanelerinde arşivlenmiştir. -Schechter koleksyonundan Cambridge Üniversitesi'nde 193,000 parça, 'nde 31,000 parça bulunur. Ayrıca, John Rylands Üniversite Kütüphanesi'nde 11,000'den fazla parça dijitalleştirilip na yüklenmektedir.
İçerik ve özelliği
Bu belgeler 870 ila 1880 yılları arasında yazılmıştır. Normalde genizalar periodik olarak boşaltılıp içindeki materyaller mezarlıklara gömülür. Bu metinlerin çoğu Arap alfabesi kullanılarak İbranice yazılmıştır. Metinler miadını doldurduktan sonra dahi hem Yahudilerce İbrani dilininin Tanrı'nın dili olduğuna inanıldığından hem de metinlerde Tanrı'nın adı geçtiğinden harap veya yok edilemezler. Genizadaki metinleri yazan Yahudiler dönemlerinin toplum kültür ve diline aşinaydılar. Zamanının konuşulan ve anlaşılan Arapçası açısından paha biçilmez bir kanıt sunmaktadır. Ayrıca, bu metinlerin yaratıcısı Yahudilerin dönemin toplumuna ayak uydurup Müslüman ve Hristiyan komşuları gibi, ticaret, çiftçilik ve emlakçılık yaptıkları görülür.
Bu materyallerin 950 - 1250 yılları arasında sosyal ve ekonomik tarihi kanıtların önemi üzerinde ne kadar durulsa azdır. Yahudi dinadamı hayatını bu dönemdeki 35,000 kişiyi indekslemek için adadı. Bu listedekilerden 350 tanesi "göze çarpan" kişiliklerdir; bunlar içinde Musa ibn Meymun ve onun oğlu bulunur. Ayrıca listede 200 "iyi bilinen aileler", 450 meslek ve 450 nesne bulunur. Nesnelerin Mısır, Filistin, Lübnan, (Şam ve Halep hariç) Suriye, Tunus, Sicilya ve hatta Hindistan'dan geldiği görülür. Bu metinlerde, Orta Asya'daki Semerkant'tan batıya Sevilla ve Fas'taki 'ya; Aden'den kuzeye Konstantinopolis'e kadar alandaki şehirlerin isimleri vardır. , Marsilya, Cenova ve Venedik gibi Akdeniz limanlarının yanı sıra Kiev ve Rouen limanlarından da bahsedilir.
Kitap sayfaları parçaları da bulunan genizadaki yığında 280,000 parça yaprak bulunmuştur ve bunların içinde Yahudi metinlerinin yanı sıra Kur'an'dan da parçalar bulunur. Dinbilimcilerin özellikle ilgisini çeken parçalar ise Tanah'a girmemiş olan parçalarıdır.
Edebi olmayan metinler içinde az da olsa mahkeme kararları, yasal metinler ve yerel Yahudi cemaatinde yapılan yazışmalar (ör: Aşkelon Karay ihtiyarlarının mektubu) yer alır. Goitein'e göre yaklaşık 10,000 parça olan bu makalelerin tarihi değeri bulunmaktadır. Bu parçalardan sadece yarısı bütünüyle korunmuştur.
Genizaya eklenen belgelerin sayısı yıldan yıla değişiklik göstermiştir. Örneğin 1266 ile 1500'ler arası Yahudi nüfusunun çoğu Kuzey'de Kahire'ye göç ettiğinden ve yerel cemaate kovulan İspanyol Yahudileri yerleştiğinden bu dönemde fazla belge eklenmemiştir. Bu yeni gelenlerin eklediği Hazar Yazışmaları, Schechter Mektubu ve gibi metinler Hazarya ve Kiev Knezliği hakkında tarihe ışık tutmuştur. Batılı dinbilimcilerin genizayı boşaltmasına kadar geniza hala faaliyet göstermekteydi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- AHRC Rylands Cairo Genizah Project[]
- Princeton Geniza Project Website 6 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A Window into Jewish Medieval Life 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Penn/Cambridge Genizah Fragment Project 15 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kahire Genizasi Eski Kahire nin dogusunda Basatin mezarliginda Fustat in Ben Ezra Sinagogu nun genizasidir Burada 280 000 adet Yahudi el yazmasi parcalar bulunmustur Bu parcalar basta Cambridge ve Manchester olmak uzere universite kutuphanelerine dagitilmistir Kesfi ve bugunku konumuSolomon Schechter Kahire Genizasi ndaki belgeleri incelerken 1895 Kahire Genizasi nin onemi ilk olarak 1800 lerin ortalarinda Yahudi seyyah ve arastirmaci tarafindan kesfedildi Populer ve akademik alanda ise 19 yuzyilin sonlarinda Solomon Schechter in calismalari sirasinda on plana cikti Bu belgeler bugun Amerikan ve Avrupa universitelerinin kutuphanelerinde arsivlenmistir Schechter koleksyonundan Cambridge Universitesi nde 193 000 parca nde 31 000 parca bulunur Ayrica John Rylands Universite Kutuphanesi nde 11 000 den fazla parca dijitallestirilip na yuklenmektedir Icerik ve ozelligiBu belgeler 870 ila 1880 yillari arasinda yazilmistir Normalde genizalar periodik olarak bosaltilip icindeki materyaller mezarliklara gomulur Bu metinlerin cogu Arap alfabesi kullanilarak Ibranice yazilmistir Metinler miadini doldurduktan sonra dahi hem Yahudilerce Ibrani dilininin Tanri nin dili olduguna inanildigindan hem de metinlerde Tanri nin adi gectiginden harap veya yok edilemezler Genizadaki metinleri yazan Yahudiler donemlerinin toplum kultur ve diline asinaydilar Zamaninin konusulan ve anlasilan Arapcasi acisindan paha bicilmez bir kanit sunmaktadir Ayrica bu metinlerin yaraticisi Yahudilerin donemin toplumuna ayak uydurup Musluman ve Hristiyan komsulari gibi ticaret ciftcilik ve emlakcilik yaptiklari gorulur Bu materyallerin 950 1250 yillari arasinda sosyal ve ekonomik tarihi kanitlarin onemi uzerinde ne kadar durulsa azdir Yahudi dinadami hayatini bu donemdeki 35 000 kisiyi indekslemek icin adadi Bu listedekilerden 350 tanesi goze carpan kisiliklerdir bunlar icinde Musa ibn Meymun ve onun oglu bulunur Ayrica listede 200 iyi bilinen aileler 450 meslek ve 450 nesne bulunur Nesnelerin Misir Filistin Lubnan Sam ve Halep haric Suriye Tunus Sicilya ve hatta Hindistan dan geldigi gorulur Bu metinlerde Orta Asya daki Semerkant tan batiya Sevilla ve Fas taki ya Aden den kuzeye Konstantinopolis e kadar alandaki sehirlerin isimleri vardir Marsilya Cenova ve Venedik gibi Akdeniz limanlarinin yani sira Kiev ve Rouen limanlarindan da bahsedilir Kitap sayfalari parcalari da bulunan genizadaki yiginda 280 000 parca yaprak bulunmustur ve bunlarin icinde Yahudi metinlerinin yani sira Kur an dan da parcalar bulunur Dinbilimcilerin ozellikle ilgisini ceken parcalar ise Tanah a girmemis olan parcalaridir Edebi olmayan metinler icinde az da olsa mahkeme kararlari yasal metinler ve yerel Yahudi cemaatinde yapilan yazismalar or Askelon Karay ihtiyarlarinin mektubu yer alir Goitein e gore yaklasik 10 000 parca olan bu makalelerin tarihi degeri bulunmaktadir Bu parcalardan sadece yarisi butunuyle korunmustur Genizaya eklenen belgelerin sayisi yildan yila degisiklik gostermistir Ornegin 1266 ile 1500 ler arasi Yahudi nufusunun cogu Kuzey de Kahire ye goc ettiginden ve yerel cemaate kovulan Ispanyol Yahudileri yerlestiginden bu donemde fazla belge eklenmemistir Bu yeni gelenlerin ekledigi Hazar Yazismalari Schechter Mektubu ve gibi metinler Hazarya ve Kiev Knezligi hakkinda tarihe isik tutmustur Batili dinbilimcilerin genizayi bosaltmasina kadar geniza hala faaliyet gostermekteydi Ayrica bakinizOlu Deniz parsomenleri Dunhuang el yazmalari Schechter MektubuKaynakca a b A Mediterranean Society The Jewish Communities of the Arab World as Portrayed in the Documents of the Cairo Geniza by 6 volumes Dis baglantilarAHRC Rylands Cairo Genizah Project olu kirik baglanti Princeton Geniza Project Website 6 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Window into Jewish Medieval Life 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Penn Cambridge Genizah Fragment Project 15 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde