Karel Čapek (d. 9 Ocak 1890 - ö. 25 Aralık 1938), 20. yüzyılın önemli Çek yazarıdır.
Doğum | 9 Ocak 1890 Bohemya Krallığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (Günümüzde Çekya) |
---|---|
Ölüm | 25 Aralık 1938 (48 yaşında) Prag, Çekya |
Meslek | Yazar |
Milliyet | Çek |
Vatandaşlık | Çek |
Tür | Bilimkurgu |
İmza | |
Adı, "Karel Çapek" olarak okunur. Yaygın kullanımı ile robot kavramını ortaya atan kişi olarak bilinir. "Robot" kelimesi, ilk olarak Karel Čapek'in 1920 yılında yazdığı R.U.R. - Rossum's Universal Robots adlı eserinde yer almış ve daha sonra tüm dünyada kullanılmaya başlanmıştır. Türkçeye Halid Fahri Ozansoy tarafından R.U.R. - 'Âlemşümûl Sun'î Adamlar Fabrikası adıyla çevrilip Osmanlıca olarak 1927 yılında Devlet Matbaası tarafından yayınlanmıştır. Ancak aslında bu terimin gerçek yaratıcısı Karel Čapek'in kardeşi olan 'tir. Čapek, 'de, sonraları adı sırasıyla Çekoslovakya ve Çekya olacak olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda doğmuştur.
Hayatı ve çalışmaları
Karel Čapek, akıl ve mizah içeren geniş bir alanda yazmıştır. Çalışmaları ilginç olmalarının yanı sıra Çek dili ile gerçeklik kavramının tam ve kesin açıklamaları olmaları açısından da başarılıdır. İnsanın ve dünyanın gelecekteki sosyal evrimine bakışının yanı sıra, Yumuşak ve Avrupa bilimkurgusuna göre daha teknik ve gelişmiş uzay yolculuğu öyküleri ile yeni bir akımın öncüsü sayılabilir. 20. yüzyılın ilk yarısında etik açıdan devrimci buluşları ele alan eserleri, kütle ve atom silahları,insan ötesi akıllı varlıklar ve robotlar ile ilgiliydi. Čapek eserlerinde sosyal felaketlerin iç yüzü, diktatörlük, şiddet ve tröstlerin sınırsız gücünün insan üzerindeki etkilerini ele aldı.
Diğer kitapları, dedektif hikâyeleri, romanlar, peri masalları, tiyatro oyunları ve bahçecilik üzerinedir. Bununla beraber en önemli çalışmaları, çözmeye çalıştığı epistemoloji problemi veya "Bilgi Nedir?" sorusu üzerine olmuştur.
1930'lu yılların sonlarında vahşi Nazi ve faşist diktatörlüklerinin yarattığı tehdit üzerine yoğunlaştı.En üretken yılları çeklerin ilk cumhuriyeti olan Çekoslovakya'da (1918 - 1938) geçti. Bu yıllarda yazdığı bir çek vatanseveri ve Çekoslovakya'nın ilk devlet başkanı olan ile cuma günleri düzenlediği bahçe toplantıları sırasındaki konuşmaları ve tartışmaları içermektedir. Bu büyük politik lider ile olan sıra dışı ilişkisinin daha sonraları Václav Havel'e ilham verdiği bilinir.
İkinci Dünya Savaşı patlak vermeden hemen önce Prag'da ölmüştür.Ölümünden sonra aklanana kadar Gestapo kendisini 2 numaralı halk düşmanı olarak nitelendirmiştir. Ressam ve yazar olan kardeşi 'de toplama kampında hayatını yitirmiştir.
Etimoloji
Çekçe Robota kelimesi, Almanca Arbeit ("Çalışmak") ile aynı kökenden gelmektedir.
İngilizce kısmi bibliyografya
- The Absolute at Large, 1922 (in Czech), June 1975, Garland Publishing
- Apocryphal Tales, 1945 (in Czech), May 1997, Catbird Press Paperback , Translated by Norma Comrada
- An Atomic Phantasy: Krakatit or simply Krakatit, 1924 (in Czech)
- Nine Fairy Tales: And One More Thrown in for Good Measure, October 1996, Northwestern Univ Press Paperback Reissue Edition, . Illustrated by Josef Capek, Translated by Dagmar Herrmann
- R.U.R, March 1970, Pocket Books
- Tales from Two Pockets
- Short story collection, Mystery (nsf) Translated by Norma Comrada June 194, Catbird Press Paperback
- Talks With T.G. Masaryk Non-fiction. Biography of Masaryk, founder of Czechoslovakia.
- Three Novels: Hordubal, Meteor, An Ordinary Lifes NSF? Translated by M. and R. Weatherall
- Toward the Radical Center: A Karel Capek Reader. Collection of stories, plays and columns. Edited by Peter Kussi, Catbird Press
- War With the Newts 1936 (in Czech), May 1967, Berkley Medallion Edition Paperback. Translated by M. & R. Weatherall, March 1990, Catbird Press paperback, , October 1996, Northwestern University Press paperback
Dış bağlantılar
- Karel Čapek, 1890--193818 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - brief biography, with information about the writer's plays and novels
- Further links 23 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Karel Čapek page at Catbird Press, a publisher of several Čapek translations 29 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 'te Karel Čapek
Alıntı
- İngilizce Vikipedi Karel Čapek sayfasından çevrilmiştir 31 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ (PDF). 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2012.
- ^ Karel Capek Website: "Who did actually invent the word "robot" and what does it mean?" 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karel Capek d 9 Ocak 1890 o 25 Aralik 1938 20 yuzyilin onemli Cek yazaridir Dogum9 Ocak 1890 1890 01 09 Bohemya Kralligi Avusturya Macaristan Imparatorlugu Gunumuzde Cekya Olum25 Aralik 1938 48 yasinda Prag CekyaMeslekYazarMilliyetCekVatandaslikCekTurBilimkurguImza Adi Karel Capek olarak okunur Yaygin kullanimi ile robot kavramini ortaya atan kisi olarak bilinir Robot kelimesi ilk olarak Karel Capek in 1920 yilinda yazdigi R U R Rossum s Universal Robots adli eserinde yer almis ve daha sonra tum dunyada kullanilmaya baslanmistir Turkceye Halid Fahri Ozansoy tarafindan R U R Alemsumul Sun i Adamlar Fabrikasi adiyla cevrilip Osmanlica olarak 1927 yilinda Devlet Matbaasi tarafindan yayinlanmistir Ancak aslinda bu terimin gercek yaraticisi Karel Capek in kardesi olan tir Capek de sonralari adi sirasiyla Cekoslovakya ve Cekya olacak olan Avusturya Macaristan Imparatorlugu nda dogmustur Hayati ve calismalariKarel Capek akil ve mizah iceren genis bir alanda yazmistir Calismalari ilginc olmalarinin yani sira Cek dili ile gerceklik kavraminin tam ve kesin aciklamalari olmalari acisindan da basarilidir Insanin ve dunyanin gelecekteki sosyal evrimine bakisinin yani sira Yumusak ve Avrupa bilimkurgusuna gore daha teknik ve gelismis uzay yolculugu oykuleri ile yeni bir akimin oncusu sayilabilir 20 yuzyilin ilk yarisinda etik acidan devrimci buluslari ele alan eserleri kutle ve atom silahlari insan otesi akilli varliklar ve robotlar ile ilgiliydi Capek eserlerinde sosyal felaketlerin ic yuzu diktatorluk siddet ve trostlerin sinirsiz gucunun insan uzerindeki etkilerini ele aldi Diger kitaplari dedektif hikayeleri romanlar peri masallari tiyatro oyunlari ve bahcecilik uzerinedir Bununla beraber en onemli calismalari cozmeye calistigi epistemoloji problemi veya Bilgi Nedir sorusu uzerine olmustur 1930 lu yillarin sonlarinda vahsi Nazi ve fasist diktatorluklerinin yarattigi tehdit uzerine yogunlasti En uretken yillari ceklerin ilk cumhuriyeti olan Cekoslovakya da 1918 1938 gecti Bu yillarda yazdigi bir cek vatanseveri ve Cekoslovakya nin ilk devlet baskani olan ile cuma gunleri duzenledigi bahce toplantilari sirasindaki konusmalari ve tartismalari icermektedir Bu buyuk politik lider ile olan sira disi iliskisinin daha sonralari Vaclav Havel e ilham verdigi bilinir Ikinci Dunya Savasi patlak vermeden hemen once Prag da olmustur Olumunden sonra aklanana kadar Gestapo kendisini 2 numarali halk dusmani olarak nitelendirmistir Ressam ve yazar olan kardesi de toplama kampinda hayatini yitirmistir EtimolojiCekce Robota kelimesi Almanca Arbeit Calismak ile ayni kokenden gelmektedir Ingilizce kismi bibliyografyaThe Absolute at Large 1922 in Czech June 1975 Garland Publishing ISBN 0 8240 1403 0 Apocryphal Tales 1945 in Czech May 1997 Catbird Press Paperback ISBN 0 945774 34 6 Translated by Norma Comrada An Atomic Phantasy Krakatit or simply Krakatit 1924 in Czech Nine Fairy Tales And One More Thrown in for Good Measure October 1996 Northwestern Univ Press Paperback Reissue Edition ISBN 0 8101 1464 X Illustrated by Josef Capek Translated by Dagmar Herrmann R U R March 1970 Pocket Books ISBN 0 671 46605 4 Tales from Two Pockets Short story collection Mystery nsf Translated by Norma Comrada June 194 Catbird Press Paperback ISBN 0 945774 25 7 Talks With T G Masaryk Non fiction Biography of Masaryk founder of Czechoslovakia Three Novels Hordubal Meteor An Ordinary Lifes NSF Translated by M and R Weatherall Toward the Radical Center A Karel Capek Reader Collection of stories plays and columns Edited by Peter Kussi Catbird Press ISBN 0 945774 07 9 War With the Newts 1936 in Czech May 1967 Berkley Medallion Edition Paperback Translated by M amp R Weatherall March 1990 Catbird Press paperback ISBN 0 945774 10 9 October 1996 Northwestern University Press paperback ISBN 0 8101 1468 2Dis baglantilarKarel Capek 1890 193818 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde brief biography with information about the writer s plays and novels Further links 23 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Karel Capek page at Catbird Press a publisher of several Capek translations 29 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde te Karel CapekAlintiIngilizce Vikipedi Karel Capek sayfasindan cevrilmistir 31 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kaynakca PDF 24 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2012 Karel Capek Website Who did actually invent the word robot and what does it mean 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce