Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Güney Kafkas dilleri (Gürcüce: ქართველური ენები / "Kartveluri enebi"), Kafkas dillerine bağlı ve Kafkas Dağları'nın güneyinde konuşulan Gürcüce, Megrelce, Lazca ve Svancadan oluşan dil ailesidir. Dünya çapında yaklaşık 5.2 milyon konuşanı vardır. Diğer hiçbir dil ailesi ile ilişkisi tespit edilemeyen Güney Kafkas dilleri, dünyanın birincil dil ailelerinden biridir. Güney Kafkas dillerinde yazılmış en eski edebi kaynak, Asomtavruli harfleriyle yazılmış Eski Gürcüce Bir el Qutt yazıtlarıdır. MS 430 yılına tarihlenen yazıt, Beytüllahim yakınlarındaki bir Gürcü manastırında bulunmuştur. Gürcücenin yanı sıra, yazı dili gelişmemiş olan diğer Güney Kafkas dilleri de Gürcü alfabesiyle yazılır. Bunun yanında Türkiye ve Avrupa'daki Lazlar için Latin alfabesinden geliştirilmiş Laz alfabesi kullanılır.
| Güney Kafkas dilleri | |
|---|---|
| Coğrafi dağılım | Batı Güney Kafkasya Kuzeydoğu Anadolu |
| Sınıflandırma | Temel dil ailelerinden biri |
| Alt bölümler |
|
| ISO 639-5 | ccs |
 Güney Kafkas dillerinin coğrafi dağılımı | |
Sınıflandırma
- Svanca (Svanca'da Luşnu), Gürcüstan'ın Svaneti bölgesinde yaklaşık 35-40 bin kişinin anadilidir.
- Gürcüce-Zan (Karto-Zan)
- Gürcüce (Gürcücede Kartuli), 4,1 milyon kişinin anadilidir. 3.9 milyon kişi Gürcistan'da, kalanı Türkiye, İran ve Azerbaycan gibi ülkelerde yaşayan Gürcülerin anadili olarak konuştuğu tahmin edilir.
- Zan dilleri (Kolhisce)
- Megrelce (Megrelcede Margaluri), 1989 verilerine göre yaklaşık 500 bin kişinin anadilidir, asıl olarak Batı Gürcistan’da Megrelya’da ve Abhazya’nın doğu kesimindeki Gali bölgesinde konuşulur. Abhazya'yı terk etmek zorunda kalan çok sayıda Megrel mülteci bugün Tiflis’te anadili olarak bu dili konuşmaktadır.
- Lazca (Lazcada Lazuri), tahminî verilere göre çoğunluğu Karadeniz kıyısında yaşayan 250 bin kişinin anadilidir. Gürcistan’da yaklaşık 30 bin kişinin anadili de Lazcadır.
Soyağacı
| Proto Güney Kafkasya dili | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Karto-Zan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zan dili | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Svanca | Lazca | Megrelce | Gürcüce | ||||||||||||||||||||||||||||||
Bu diller arasındaki bağlantı ilk kez 1773'te Johann Anton Güldenstädt'ın Kafkas dilleri sınıflandırmasında rapor edilmiş, daha sonra Georg Rosen, Marie-Félicité Brosset ve Franz Bopp gibi dilbilimciler tarafından kanıtlanmıştır.
Georgi Klimov, Glottokronolojik analiz sonuçlarına göre Proto Güney Kafkasya dilinin MÖ 19. yüzyılda Svanca ve Proto-Karto-Zan olarak ayrıldığını, Proto-Karto-Zan dilinin ise MÖ 8. yüzyılda Zan dili ve Gürcüce olarak ayrıldığını iddia etmektedir.
Kartveli dilleri arasındaki benzerlikler
Laz - Megrel - Svan ve Gürcü dilleri arasındaki benzerlik kaçınılmaz düzeyde yakındır. Bu benzerlik ve yakınlık ortak sözcük dağarcığı karşılıklı anlaşmayı sağlamaya yetmemektedir. Yalnızca Zan dili'nin ya da Kolhis dilinin birbirinden ayrılmış iki lehçesi olarak kabul edilen Lazca ve Megrelce hâriç. Lazca ve Megrelce karşılıklı anlaşılır dillerdir.
Tablo üzerinden Kartveli dillerinin benzerliklerini karşılaştırırsak:
| Proto-Kartv. form | Karto-Zan | Svanca | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Proto-form | Gürcüce | Megrelce | Lazca | |||
| 1. bir, 2. diğer | *s₁xwa Türkçe telaffuz: | *s₁xwa Türkçe telaffuz: | sxva Türkçe telaffuz: (diğer) | šxva Türkçe telaffuz: (diğer) | čkva / škva Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: (diğer, bir tane daha) | e-šxu Türkçe telaffuz: (bir) |
| Bir | n/a | *erti Türkçe telaffuz: | erti Türkçe telaffuz: | arti Türkçe telaffuz: | ar Türkçe telaffuz: | n/a |
| İki | *yori Türkçe telaffuz: | *yori Türkçe telaffuz: | ori Türkçe telaffuz: | žiri / žəri Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | žur / ǯur Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | yori Türkçe telaffuz: |
| Üç | *sami Türkçe telaffuz: | *sami Türkçe telaffuz: | sami Türkçe telaffuz: | sumi Türkçe telaffuz: | sum Türkçe telaffuz: | semi Türkçe telaffuz: |
| Dört | *otxo Türkçe telaffuz: | *otxo Türkçe telaffuz: | otxi Türkçe telaffuz: | otxi Türkçe telaffuz: | otxo Türkçe telaffuz: | w-oštxw Türkçe telaffuz: |
| Beş | *xuti Türkçe telaffuz: | *xuti Türkçe telaffuz: | xuti Türkçe telaffuz: | xuti Türkçe telaffuz: | xut Türkçe telaffuz: | wo-xušd Türkçe telaffuz: |
| Altı | *eks₁wi Türkçe telaffuz: | *eks₁wi Türkçe telaffuz: | ekvsi Türkçe telaffuz: | amšvi Türkçe telaffuz: | aši Türkçe telaffuz: | usgwa Türkçe telaffuz: |
| Yedi | *šwidi Türkçe telaffuz: | *šwidi Türkçe telaffuz: | švidi Türkçe telaffuz: | škviti Türkçe telaffuz: | škvit Türkçe telaffuz: | i-šgwid Türkçe telaffuz: |
| Sekiz | *arwa Türkçe telaffuz: | *arwa Türkçe telaffuz: | rva Türkçe telaffuz: | ruo / bruo Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | ovro / orvo Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | ara Türkçe telaffuz: |
| Dokuz | *ts₁xara Türkçe telaffuz: | *ts₁xara Türkçe telaffuz: | tsxra Türkçe telaffuz: | čxoro Türkçe telaffuz: | čxoro Türkçe telaffuz: | čxara Türkçe telaffuz: |
| On | *a(s₁)ti Türkçe telaffuz: | *ati Türkçe telaffuz: | ati Türkçe telaffuz: | viti Türkçe telaffuz: | vit Türkçe telaffuz: | ešd Türkçe telaffuz: |
| Yirmi | n/a | *ots₁i Türkçe telaffuz: | otsi Türkçe telaffuz: | etsi Türkçe telaffuz: | etsi Türkçe telaffuz: | n/a |
| Yüz | *as₁i Türkçe telaffuz: | *as₁i Türkçe telaffuz: | asi Türkçe telaffuz: | oši Türkçe telaffuz: | oši Türkçe telaffuz: | aš-ir Türkçe telaffuz: |
| Kişi Zamirleri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Proto-Kartv. | Gürcüce | Megrelce | Lazca | Svanca | |
| Ben | *me Türkçe telaffuz: | me Türkçe telaffuz: | ma Türkçe telaffuz: | ma(n) Türkçe telaffuz: | mi Türkçe telaffuz: |
| Sen | *sen Türkçe telaffuz: | šen Türkçe telaffuz: | si Türkçe telaffuz: | si(n) Türkçe telaffuz: | si Türkçe telaffuz: |
| Bu | *e- Türkçe telaffuz: | e-sa Türkçe telaffuz: | e-na Türkçe telaffuz: | (h)e-ya Türkçe telaffuz: | e-ǯa Türkçe telaffuz: |
| Biz | *čwen Türkçe telaffuz: | čven Türkçe telaffuz: | čki(n) / čkə(n) Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | čkin / čku / šku Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | näy Türkçe telaffuz: |
| Siz | *stkwen Türkçe telaffuz: | tkven Türkçe telaffuz: | tkva(n) Türkçe telaffuz: | tkvan Türkçe telaffuz: | sgäy Türkçe telaffuz: |
| İyelik Zamirleri | |||||
| Proto-Kartv. | Gürcüce | Megrelce | Lazca | Svanca | |
| Benim | *č(w)e-mi Türkçe telaffuz: | če-mi Türkçe telaffuz: | čki-mi Türkçe telaffuz: | čki-mi / ški-mi Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | mi-šgu Türkçe telaffuz: |
| Senin | *š(w)eni Türkçe telaffuz: | šeni Türkçe telaffuz: | skani Türkçe telaffuz: | skani Türkçe telaffuz: | i-sgu Türkçe telaffuz: |
| Onun | *m-is₁ Türkçe telaffuz: | m-is-i Türkçe telaffuz: | mu-š-i Türkçe telaffuz: | (h)e-mu-š-i Türkçe telaffuz: | m-ič-a Türkçe telaffuz: |
| Bizim | *čweni Türkçe telaffuz: | čveni Türkçe telaffuz: | čkini / čkəni Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | čkini / čkuni / škuni Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: / Türkçe telaffuz: | gu-šgwey (excl.) Türkçe telaffuz: ni-šgwey (incl.) |
| Sizin | *stkweni Türkçe telaffuz: | tkveni Türkçe telaffuz: | tkvani Türkçe telaffuz: | tkvani Türkçe telaffuz: | i-sgwey Türkçe telaffuz: |
Sosyal ve kültürel statü
Gürcüce, Gürcistan'ın resmi dili (nüfusun %90'ı tarafından konuşulmaktadır) ve Gürcistan'da yazım ve ticarette kullanılan ana dildir. Kendine özgün, ayırt edici bir alfabe ile yazılır. Günümüze ulaşan en eski Gürcüce edebi metin MS 5. yüzyıla tarihlenmektedir. Eski Gürcü alfabesi Yunan alfabesinden türetilmiş gibi görünüyor. Ancak bu sadece bir varsayımdır ve eski Gürcü alfabesinin Yunan alfabesinden türetildiğine dair hiçbir kanıt yoktur.
Megrelce, 1864'ten beri, özellikle Megrellerin kültürel özerkliğe sahip olduğu 1930'dan 1938'e kadar olan dönemde ve 1989'dan sonra Gürcü alfabesi ile yazılmıştır.
Lazca, esas olarak 1927 ve 1937 yılları arasında ve günümüzde de Türkiye'de Latin alfabesinden geliştirilen Laz alfabesi kullanılarak yazılmıştır. Ancak Lazca, dili konuşanların ana akım Türk toplumuyla entegre olmasıyla birlikte kaybolmaya başlamış ve günümüzde tehlike altında olan diller arasında yer almaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Klimov, G. (1964). Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Rusça). Moskova.
- Klimov, G. (1994). Einführung in die kaukasische Sprachwissenschaft. Hamburg: Buske.
- Klimov, G. (1998). Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages. Berlin: Mouton de Gruyter.
- Klimov, G. (1998). Languages of the World: Caucasian languages (Rusça). Moskova: Academia.
- Dalby, A. (2002). Language in Danger; The Loss of Linguistic Diversity and the Threat to Our Future. Columbia University Press.
- Lang, D.M. (1966). The Georgians. New York: Praeger.
- Hewitt, B.G. (1995). Georgian: A Structural Reference Grammar. John Benjamins Publishing. ISBN .
Dış bağlantılar
- Vanilişi, M./ Tandilava, A., Lazların Tarihi, Gürcüceden Çev. Hayri Hayrioğlu, S. 10, Baskı 3., Ant Yayınları, İstanbul 1992
- BUCAKLİŞİ, A. İsmail: “Japon Dilbilimci Kojima Goişi ile Söyleşi”, Kafkasya Yazıları, Çiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 1997, sayı 7.
- Karşılaştırmalı Güney Kafkas dilleri 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney Kafkas dilleri Gurcuce ქართველური ენები Kartveluri enebi Kafkas dillerine bagli ve Kafkas Daglari nin guneyinde konusulan Gurcuce Megrelce Lazca ve Svancadan olusan dil ailesidir Dunya capinda yaklasik 5 2 milyon konusani vardir Diger hicbir dil ailesi ile iliskisi tespit edilemeyen Guney Kafkas dilleri dunyanin birincil dil ailelerinden biridir Guney Kafkas dillerinde yazilmis en eski edebi kaynak Asomtavruli harfleriyle yazilmis Eski Gurcuce Bir el Qutt yazitlaridir MS 430 yilina tarihlenen yazit Beytullahim yakinlarindaki bir Gurcu manastirinda bulunmustur Gurcucenin yani sira yazi dili gelismemis olan diger Guney Kafkas dilleri de Gurcu alfabesiyle yazilir Bunun yaninda Turkiye ve Avrupa daki Lazlar icin Latin alfabesinden gelistirilmis Laz alfabesi kullanilir Guney Kafkas dilleriCografi dagilimBati Guney Kafkasya Kuzeydogu AnadoluSiniflandirmaTemel dil ailelerinden biriAlt bolumlerSvanca Gurcuce Zan Karto Zan ISO 639 5ccsGuney Kafkas dillerinin cografi dagilimiSiniflandirmaSvanca Svanca da Lusnu Gurcustan in Svaneti bolgesinde yaklasik 35 40 bin kisinin anadilidir Gurcuce Zan Karto Zan Gurcuce Gurcucede Kartuli 4 1 milyon kisinin anadilidir 3 9 milyon kisi Gurcistan da kalani Turkiye Iran ve Azerbaycan gibi ulkelerde yasayan Gurculerin anadili olarak konustugu tahmin edilir Gruzinik Yahudi Gurcucesi Gurcucede Kivruli yaklasik olarak 80 bin kisi tarafindan konusulur Bunlarin 60 bini Israil de yaklasik 20 bini ise Gurcistan da yasar Zan dilleri Kolhisce Megrelce Megrelcede Margaluri 1989 verilerine gore yaklasik 500 bin kisinin anadilidir asil olarak Bati Gurcistan da Megrelya da ve Abhazya nin dogu kesimindeki Gali bolgesinde konusulur Abhazya yi terk etmek zorunda kalan cok sayida Megrel multeci bugun Tiflis te anadili olarak bu dili konusmaktadir Lazca Lazcada Lazuri tahmini verilere gore cogunlugu Karadeniz kiyisinda yasayan 250 bin kisinin anadilidir Gurcistan da yaklasik 30 bin kisinin anadili de Lazcadir Soyagaci Proto Guney Kafkasya dili Karto Zan Zan dili Svanca Lazca Megrelce Gurcuce Bu diller arasindaki baglanti ilk kez 1773 te Johann Anton Guldenstadt in Kafkas dilleri siniflandirmasinda rapor edilmis daha sonra Georg Rosen Marie Felicite Brosset ve Franz Bopp gibi dilbilimciler tarafindan kanitlanmistir Georgi Klimov Glottokronolojik analiz sonuclarina gore Proto Guney Kafkasya dilinin MO 19 yuzyilda Svanca ve Proto Karto Zan olarak ayrildigini Proto Karto Zan dilinin ise MO 8 yuzyilda Zan dili ve Gurcuce olarak ayrildigini iddia etmektedir Kartveli dilleri arasindaki benzerliklerLaz Megrel Svan ve Gurcu dilleri arasindaki benzerlik kacinilmaz duzeyde yakindir Bu benzerlik ve yakinlik ortak sozcuk dagarcigi karsilikli anlasmayi saglamaya yetmemektedir Yalnizca Zan dili nin ya da Kolhis dilinin birbirinden ayrilmis iki lehcesi olarak kabul edilen Lazca ve Megrelce haric Lazca ve Megrelce karsilikli anlasilir dillerdir Tablo uzerinden Kartveli dillerinin benzerliklerini karsilastirirsak Sayma Sayilari Proto Kartv form Karto Zan SvancaProto form Gurcuce Megrelce Lazca1 bir 2 diger s xwa Turkce telaffuz ʂxwɑ s xwa Turkce telaffuz ʂxwɑ sxva Turkce telaffuz sxvɑ diger sxva Turkce telaffuz ʃxva diger ckva skva Turkce telaffuz t ʃkvɑ Turkce telaffuz ʃkvɑ diger bir tane daha e sxu Turkce telaffuz ɛ ʃxu bir Bir n a erti Turkce telaffuz ɛrti erti Turkce telaffuz ɛrti arti Turkce telaffuz ɑrti ar Turkce telaffuz ɑr n aIki yori Turkce telaffuz jɔri yori Turkce telaffuz jɔri ori Turkce telaffuz ɔri ziri zeri Turkce telaffuz ʒiri Turkce telaffuz ʒeri zur ǯur Turkce telaffuz ʒur Turkce telaffuz d ʒur yori Turkce telaffuz jɔri Uc sami Turkce telaffuz sɑmi sami Turkce telaffuz sɑmi sami Turkce telaffuz sɑmi sumi Turkce telaffuz sumi sum Turkce telaffuz sum semi Turkce telaffuz sɛmi Dort otxo Turkce telaffuz ɔtxɔ otxo Turkce telaffuz ɔtxɔ otxi Turkce telaffuz ɔtxi otxi Turkce telaffuz ɔtxi otxo Turkce telaffuz ɔtxɔ w ostxw Turkce telaffuz w ɔʃtxw Bes xuti Turkce telaffuz xuti xuti Turkce telaffuz xuti xuti Turkce telaffuz xuti xuti Turkce telaffuz xuti xut Turkce telaffuz xut wo xusd Turkce telaffuz wɔ xuʃd Alti eks wi Turkce telaffuz ɛkʂwi eks wi Turkce telaffuz ɛkʂwi ekvsi Turkce telaffuz ɛkvsi amsvi Turkce telaffuz ɑmʃwi asi Turkce telaffuz ɑʃi usgwa Turkce telaffuz usɡwɑ Yedi swidi Turkce telaffuz ʃwidi swidi Turkce telaffuz ʃwidi svidi Turkce telaffuz ʃvidi skviti Turkce telaffuz ʃkviti skvit Turkce telaffuz ʃkvit i sgwid Turkce telaffuz i ʃɡwid Sekiz arwa Turkce telaffuz ɑrwɑ arwa Turkce telaffuz ɑrwɑ rva Turkce telaffuz rvɑ ruo bruo Turkce telaffuz ruɔ Turkce telaffuz bruɔ ovro orvo Turkce telaffuz ɔvrɔ Turkce telaffuz ɔrvɔ ara Turkce telaffuz ɑrɑ Dokuz ts xara Turkce telaffuz t ʂxɑrɑ ts xara Turkce telaffuz t ʂxɑrɑ tsxra Turkce telaffuz t sxrɑ cxoro Turkce telaffuz t ʃxɔrɔ cxoro Turkce telaffuz t ʃxɔrɔ cxara Turkce telaffuz t ʃxɑrɑ On a s ti Turkce telaffuz ɑ ʂ ti ati Turkce telaffuz ɑti ati Turkce telaffuz ɑti viti Turkce telaffuz viti vit Turkce telaffuz vit esd Turkce telaffuz ɛʃd Yirmi n a ots i Turkce telaffuz ɔt ʂi otsi Turkce telaffuz ɔt si etsi Turkce telaffuz ɛt ʃi etsi Turkce telaffuz ɛt ʃi n aYuz as i Turkce telaffuz ɑʂi as i Turkce telaffuz ɑʂi asi Turkce telaffuz ɑsi osi Turkce telaffuz ɔʃi osi Turkce telaffuz ɔʃi as ir Turkce telaffuz ɑʃ ir Zamirler Kisi Zamirleri Proto Kartv Gurcuce Megrelce Lazca SvancaBen me Turkce telaffuz mɛ me Turkce telaffuz mɛ ma Turkce telaffuz mɑ ma n Turkce telaffuz mɑ mi Turkce telaffuz mi Sen sen Turkce telaffuz sɛn sen Turkce telaffuz ʃɛn si Turkce telaffuz si si n Turkce telaffuz si si Turkce telaffuz si Bu e Turkce telaffuz ɛ e sa Turkce telaffuz ɛ sɑ e na Turkce telaffuz ɛ nɑ h e ya Turkce telaffuz h ɛ jɑ e ǯa Turkce telaffuz ɛ d ʒɑ Biz cwen Turkce telaffuz t ʃwɛn cven Turkce telaffuz t ʃvɛn cki n cke n Turkce telaffuz t ʃki n Turkce telaffuz t ʃke n ckin cku sku Turkce telaffuz t ʃkin Turkce telaffuz t ʃku Turkce telaffuz ʃku nay Turkce telaffuz naej Siz stkwen Turkce telaffuz stkwɛn tkven Turkce telaffuz tkvɛn tkva n Turkce telaffuz tkvɑ n tkvan Turkce telaffuz tkvɑn sgay Turkce telaffuz sɡaej Iyelik Zamirleri Proto Kartv Gurcuce Megrelce Lazca SvancaBenim c w e mi Turkce telaffuz t ʃ w ɛ mi ce mi Turkce telaffuz t ʃɛ mi cki mi Turkce telaffuz t ʃki mi cki mi ski mi Turkce telaffuz t ʃki mi Turkce telaffuz ʃki mi mi sgu Turkce telaffuz mi ʃɡu Senin s w eni Turkce telaffuz ʃ w ɛni seni Turkce telaffuz ʃɛni skani Turkce telaffuz skɑni skani Turkce telaffuz skɑni i sgu Turkce telaffuz i sɡu Onun m is Turkce telaffuz m iʂ m is i Turkce telaffuz m is i mu s i Turkce telaffuz mu ʃ i h e mu s i Turkce telaffuz h ɛ mu ʃ i m ic a Turkce telaffuz m it ʃ ɑ Bizim cweni Turkce telaffuz t ʃwɛni cveni Turkce telaffuz t ʃvɛni ckini ckeni Turkce telaffuz t ʃkini Turkce telaffuz t ʃkeni ckini ckuni skuni Turkce telaffuz t ʃkini Turkce telaffuz t ʃkuni Turkce telaffuz ʃkuni gu sgwey excl Turkce telaffuz ɡu ʃɡwɛj ni sgwey incl Turkce telaffuz ni ʃɡwɛj Sizin stkweni Turkce telaffuz stkwɛni tkveni Turkce telaffuz tkvɛni tkvani Turkce telaffuz tkvɑni tkvani Turkce telaffuz tkvɑni i sgwey Turkce telaffuz i sɡwɛj Sosyal ve kulturel statuGurcuce Gurcistan in resmi dili nufusun 90 i tarafindan konusulmaktadir ve Gurcistan da yazim ve ticarette kullanilan ana dildir Kendine ozgun ayirt edici bir alfabe ile yazilir Gunumuze ulasan en eski Gurcuce edebi metin MS 5 yuzyila tarihlenmektedir Eski Gurcu alfabesi Yunan alfabesinden turetilmis gibi gorunuyor Ancak bu sadece bir varsayimdir ve eski Gurcu alfabesinin Yunan alfabesinden turetildigine dair hicbir kanit yoktur Megrelce 1864 ten beri ozellikle Megrellerin kulturel ozerklige sahip oldugu 1930 dan 1938 e kadar olan donemde ve 1989 dan sonra Gurcu alfabesi ile yazilmistir Lazca esas olarak 1927 ve 1937 yillari arasinda ve gunumuzde de Turkiye de Latin alfabesinden gelistirilen Laz alfabesi kullanilarak yazilmistir Ancak Lazca dili konusanlarin ana akim Turk toplumuyla entegre olmasiyla birlikte kaybolmaya baslamis ve gunumuzde tehlike altinda olan diller arasinda yer almaktadir Ayrica bakinizProto Guney Kafkasya diliKaynakca Dalby 2002 p 38 Lang 1966 p 154 Hewitt 1995 p 4 2 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2009 a b Klimov 1998b p 14 Klimov 1994 p 91 Klimov G 1964 Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages Rusca Moskova Klimov G 1994 Einfuhrung in die kaukasische Sprachwissenschaft Hamburg Buske Klimov G 1998 Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages Berlin Mouton de Gruyter Klimov G 1998 Languages of the World Caucasian languages Rusca Moskova Academia Dalby A 2002 Language in Danger The Loss of Linguistic Diversity and the Threat to Our Future Columbia University Press Lang D M 1966 The Georgians New York Praeger Hewitt B G 1995 Georgian A Structural Reference Grammar John Benjamins Publishing ISBN 978 90 272 3802 3 Dis baglantilarVanilisi M Tandilava A Lazlarin Tarihi Gurcuceden Cev Hayri Hayrioglu S 10 Baski 3 Ant Yayinlari Istanbul 1992 BUCAKLISI A Ismail Japon Dilbilimci Kojima Goisi ile Soylesi Kafkasya Yazilari Civiyazilari Yayinevi Istanbul 1997 sayi 7 Karsilastirmali Guney Kafkas dilleri 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde