Kortikosteroid, böbrek üstü bezlerinde salgılanan bir steroid hormon türü ve bu hormonların sentetik analoglarına verilen addır. Glukokortikoid olan kortizon ile kan şekeri seviyesi ve inflamasyon tepkisinde, mineralokortikoid olan aldosteron ise böbrek borucukları düzeyinde, su ve sodyumun geri emilimini ve potasyumun atılımını kolaylaştırarak su mineral dengesinde rol oynarlar.
Kortikosteroid | |
---|---|
Kortizol (), hem glukokortikoid hem de aktivitesi ve etkileri olan bir kortikosteroid. | |
İlaç sınıfı | |
Sınıf tanımlayıcıları | |
Diğer adlar | Kortikoid |
Amaç | Various |
ATC kodu | |
Glukokortikoid reseptörü, | |
Kimyasal sınıf | Steroitler |
Vikiveri öğesi |
Kullanım
Kortiosteroid ilaçlar Addison hastalığında ve adrenal bezler veya hipofiz bezi hastalıkta tahrip olduğunda ya da çıkarıldığında replasman (yerine koyma) tedavisi olarak kullanılırlar. Bu ilaçlar ayrıca ülseratif kolit, Crohn hastalığı gibi inflamatuvar bağırsak hastalıklarının tedavisinde ve temporal arteritte ortaya çıkan retinayı besleyen arterin inflamasyonunda acil tedavi için kullanılırlar.
Kortikosteroid ilaçların diğer kullanımları arasında sistemik lupus eritematosus (SLE) ve romatoid artrit gibi (otoimmün hastalıkların) tedavisi ve astım, egzama, alerjik rinit tedavisi de yer almaktadır. Kortikosteroid ilaçlar ayrıca transplant (organ nakli) cerrahisinden sonra organ reddini önlemek için ve lenfoma ve lösemi gibi kanser tedavilerinde de kullanılmaktadır. Ayrıca, veya artrit gibi bozukluklarda ağrı giderici olarak da kortikosteroid injeksiyonları kullanılabilir. Kortikosteroidlerin antiinflamatuar (yangı önleyici) özellikleri vardır.
Sık kullanılan kortikosteroid ilaçlar aşağıda listelenmiştir:
Yan etkileri
Kortikosteroid ilaçları krem yoluyla ya da inhaler olarak uygulandığında yan etkileri enderdir; ancak, uzun süre yüksek dozlarda alınan tabletler şeker hastalığı, hipertansiyon, osteoporoz, ödem, peptik ülser, Cushing sendromu, çocuklarda büyümeyi durdurma ve ender durumlarda katarakt ve psikoza neden olur.Yüksek dozda ilaç ayrıca immün sistemini de bozar ve septisemi ve tüberküloz gibi ciddi enfeksiyon riskini arttırır, kortikosteroid alan hastalarda suçiçeği yaşamı tehdit edici olabilir. Kortikosteroidlerin özellikleri vardır.
Uzun dönemli tedavi adrenal bezlerinde kortikosteroid üretimini baskılayabilir ve ani bırakma yaşamı tehdit edici olan adrenal yetmezliğine neden olabilir. Bu nedenle, kortikosteroid almakta olan ya da kısa süre önce almış olan hastalarda br steroid tedavisi kartı olmalıdır ve herhangi bir tıbbi tedaviden önce doktorlar bu konuda bilgilendirilmelidir.
Kaynakça
- BMA A-Z Family Medical Encyclopedia (British Medical Association A-Z Aile Tıp Ansiklopedisi)
Dış bağlantılar
- Dermatolojik Kortikosteroidler 21 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sistemik Kortikosteroidler 17 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kortikosteroid bobrek ustu bezlerinde salgilanan bir steroid hormon turu ve bu hormonlarin sentetik analoglarina verilen addir Glukokortikoid olan kortizon ile kan sekeri seviyesi ve inflamasyon tepkisinde mineralokortikoid olan aldosteron ise bobrek borucuklari duzeyinde su ve sodyumun geri emilimini ve potasyumun atilimini kolaylastirarak su mineral dengesinde rol oynarlar KortikosteroidKortizol hem glukokortikoid hem de aktivitesi ve etkileri olan bir kortikosteroid Ilac sinifiSinif tanimlayicilariDiger adlarKortikoidAmacVariousATC koduGlukokortikoid reseptoru Kimyasal sinifSteroitlerVikiveri ogesiKullanimKortiosteroid ilaclar Addison hastaliginda ve adrenal bezler veya hipofiz bezi hastalikta tahrip oldugunda ya da cikarildiginda replasman yerine koyma tedavisi olarak kullanilirlar Bu ilaclar ayrica ulseratif kolit Crohn hastaligi gibi inflamatuvar bagirsak hastaliklarinin tedavisinde ve temporal arteritte ortaya cikan retinayi besleyen arterin inflamasyonunda acil tedavi icin kullanilirlar Kortikosteroid ilaclarin diger kullanimlari arasinda sistemik lupus eritematosus SLE ve romatoid artrit gibi otoimmun hastaliklarin tedavisi ve astim egzama alerjik rinit tedavisi de yer almaktadir Kortikosteroid ilaclar ayrica transplant organ nakli cerrahisinden sonra organ reddini onlemek icin ve lenfoma ve losemi gibi kanser tedavilerinde de kullanilmaktadir Ayrica veya artrit gibi bozukluklarda agri giderici olarak da kortikosteroid injeksiyonlari kullanilabilir Kortikosteroidlerin antiinflamatuar yangi onleyici ozellikleri vardir Sik kullanilan kortikosteroid ilaclar asagida listelenmistir Kortizon Deksametazon TriamsinolonYan etkileri47 yasindaki bir kadinin cildindeki topikal steroid hasarinin sonuclari Kortikosteroid ilaclari krem yoluyla ya da inhaler olarak uygulandiginda yan etkileri enderdir ancak uzun sure yuksek dozlarda alinan tabletler seker hastaligi hipertansiyon osteoporoz odem peptik ulser Cushing sendromu cocuklarda buyumeyi durdurma ve ender durumlarda katarakt ve psikoza neden olur Yuksek dozda ilac ayrica immun sistemini de bozar ve septisemi ve tuberkuloz gibi ciddi enfeksiyon riskini arttirir kortikosteroid alan hastalarda sucicegi yasami tehdit edici olabilir Kortikosteroidlerin ozellikleri vardir Uzun donemli tedavi adrenal bezlerinde kortikosteroid uretimini baskilayabilir ve ani birakma yasami tehdit edici olan adrenal yetmezligine neden olabilir Bu nedenle kortikosteroid almakta olan ya da kisa sure once almis olan hastalarda br steroid tedavisi karti olmalidir ve herhangi bir tibbi tedaviden once doktorlar bu konuda bilgilendirilmelidir KaynakcaBMA A Z Family Medical Encyclopedia British Medical Association A Z Aile Tip Ansiklopedisi Dis baglantilarDermatolojik Kortikosteroidler 21 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sistemik Kortikosteroidler 17 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde